"Unifil-troepen niet terug" Nieuwe wijn in oude zakken? Groenevelt boekt eerste akkoord arbeidsplaatsen -C Detailhandel: weer een zorgelijk jaar Isolatie: meer stookkosten Van Agt: geen overhaaste beslissingen MARCONI-PRIJS VOOR ARTHUR CLARKE Dinsdag alleen nieuws Kamerverkiezingen '82 ZATERDAG 12 JUNI 1982 DEN HAAG (GPD) - Bondsvoor zitter Arie Groenevelt onderbrak vrijdagmiddag een werkbezoek aan Fokker om in Den Haag een principe-akkoord met de Neder landse Standard Electric Maat schappij (NSEM-ITT) te tekenen, waarmee de Industriebond FNV een eerste arbeidsplaatsenover eenkomst in de metaal heeft bin nengehaald. Het akkoord, dat loopt tot eind 1985, voorziet in een beleid dat erop gericht is het aantal arbeids plaatsen de komende jaren op zijn minst te handhaven. Bij NESM-ITT werken in totaal mensen. Het bedrijf heeft vesti gingen in Den Haag, Rijswijk, Hoogeveen en Apeldoorn. Voor 100 werknemers, die in hun hui dige functie overbodig zijn ge worden, wordt ander werk ge zocht. Voor tenminste de komende tien jaar garandeert de NSEM-direc- tie dat de fabriek en het kantoor in Den Haag op die plaats of in de buurt gehandhaafd zullen blijven. Jaarlijks zal de NSEM Binnenland haar investeringsplannen met de vakbeweing bespreken. Afgesproken is ook dat de uitkom sten van onderzoek dat kaderle den van de Industrebond FNV doen naar nieuwe of aanvullende produkten bij NSEM, „zeer se rieus" zullen worden bekeken op hun positieve gevolgen voor de werkgelegenheid. Dat geldt niet alleen de produktie in Den Haag maar ook die in de andere vesti gingen. Voor het einde van het jaar moeten bovendien de eerste resultaten besproken kunnen worden van een studie naar op maat gesne den mogelijkheden tot arbeids- tijdverkortig in het bedrijf. De directie zegt in de overeenkomst het belang te erkennen van ar- beidstijdverkortende maatrege len voor de vergroting van de werkgelegenheid. Het inschake len van uitzendkrachten en het laten verrichten van overwerk zal worden beperkt. Eens in de drie maanden zal tusen diretie en vakbeweging de voort gang van de overeenkomst wor den besproken. Eens per kwar taal ook zal het personeel wor den geinformeerd over het reilen en zeilen van de NSEM. Groenevelt had onverhulde waar dering „voor de moed waarmee en de visie van waaruit zij over de overeenkomst heeft onder handeld". De opstelling van de NSEM spoort niet helemaal met die van andere in de metaalsec tor. Maar, aldus Groenevelt, „het is onmogelijk om tot industriële vernieuwing te komen zonder te gelijkertijd sociale vernieuwing door te voeren". „Willen we via versterking en ver nieuwing van de industrie de werkloosheid terugdringen, dan kan dat alleen door tegelijkertijd de arbeidsverhoudingen in het bedrijfsleven te veranderen. Mondige werknemers dienen mede de ontwikkeling van de on dernemingen te bepalen". Weer minder werktijd bij Hoogovens IJMUIDEN (ANP) Hoogovens heeft met ingang van 20 juni voor enkele afdelingen verlenging van de werktijdverkorting aan gevraagd. De aanvraag voor op nieuw een periode van zes we ken betreft 1.000 van de 20.000 personeelsleden met een gemid delde arbeidstijdverkorting van 25 pet, zo heeft Hoogovens be kendgemaakt. De huidige periode geldt voor 4.200 werknemers met een ge middelde werktijdverkorting van 20 pet. De aanvraag wordt besproken met de desbetreffen de in- en externe overlegorga- DEN HAAG (GPD) - Premier en minister van buitenland se zaken Van Agt zal dinsdag in New York opnieuw over leg plegen met de landen die ook eenheden leveren aan het Unifil-detachement in Libanon. Van Agt voelt niets voor overhaaste beslissingen, zoals het terughalen van de Nederlandse militairen. Wel herinnerde hij na afloop van het kabinetsberaad vrijdag op nieuw aan de Egyptische verzoe ken om over te gaan tot uitbrei- ding van het aantal vredestroe- AiWachten pen, het gebied waarop ze toe zicht houden in Libanon en uit breidingvan hun mandaat. rus. Vanuit Israel wordt water en voedsel aangevoerd, aldus de premier. Volgens Van Agt kunnen de Ne derlandse Unifil-militairen zich op dit moment wel degelijk nut tig maken. Hoewel de Israëlische invasiemacht zich in het Neder landse, het Franse en het Fiji-ge- bied heeft genesteld en de oor spronkelijke taken niet uitge voerd kunnen worden, verlenen de Nederlanders nu hulp aan de bevolking van de havenstad Ty- UTRECHT (ANP) - De televi sie en de radio zullen volgen de week dinsdag tussen 12.00 uur 's middags en midder nacht alleen op Nederland 2 en Hilversum 1 de voor deze zenders normale nieuwspro gramma's uitzenden. Een woordvoerder van de NOS heeft dit gisteravond meege deeld na afloop van een twee ëneenhalf uur durend ge sprek tussen de omroepbon- den en de NOS over de nieuwsvoorziening tijdens de door de bonden voor dinsdag uitgeroepen staking- Aan het verzoek van het ANP om op alle vier de Hilversum- se zenders de uitzendingen van de radionieuwsdienst te laten doorgaan hebben de bonden geen gevolg willen geven. Hetzelfde geldt voor een verzoek van de actualitei tenrubrieken van alle grote omroepen, behalve van die van de VARA, om in het ka der van de nieuwsvoorzie ning ook de geplande uitzen dingen van deze rubrieken te laten doorgaan. De overeengekomen regeling houdt in dat op de televisie 's avonds op Nederland 2 eerst om 18.50 het jeugdjournaal wordt uitgezonden en vervol gens om 20.00 uur het gewo ne journaal, aan het eind van de avond gevolgd door het la te avond journaal op het tijd stip waarop dat in de diverse omroepbladen staat vermeld. Op Hilversum 1 zal de radio nieuwsdienst van het ANP op elk vol uur een uitzending verzorgen. Volgens de woordvoerder van de NOS is er niet gepraat over mogelijkheden om de staking alsnog te voorkomen. Hij voorziet ook niet dat dat voor dinsdag alsnog zal ge beuren. Van Agt wil in de eerste plaats af wachten hoe Israel verder zal op treden in Libanon. Ze zijn zelf gestopt met vuren en misschien trekken ze zich zelf ook wel te rug. „Indien dit niet gebeurt ont staat er een heel andere situatie". In de tweede plaats wil Van Agt in New York - waar hij de Specia le Zitting over Ontwapening van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties zal toespre ken - overleg plegen met de Uni- fil-partners en de Verenigde Na ties. Ook tegenover de vaste kamer commissie voor buitenlandse za ken had Van Agt maandag al la ten doorschemeren wellicht ge neigd te zijn te pleiten voor een uitbreiding van het mandaat en het aantal manschappen van Unifïl in Zuid-Libanon. Ook Egypte heeft hierop aangedron gen bij de Europese Tien. Een van de belangrijkste doelstellin gen van het Israëlische opperbe vel om Libanon binnen te vallen was eveneens het creeren van een werkelijke bufferzone tussen de PLO-stellingen en de Israëli sche noordgrens. Geen geweld Overigens worden verhalen in de Nederlandse pers, als zouden eenheden van het Nederlandse Unifil-bataljon als enige weer stand hebben geboden tegen de Israëlische invasiemacht, door Unifil zelf en door Nederlandse autorititen ontkend. Generaal Roos zei maandag al voor de Tweede Kamer dat niet anders dan symbolische wegversperrin gen werden aangebracht, die door de Israeli's terzijde zijn ge schoven. Van Agt zei toen dat Unifil niet de taak heeft vrede met geweld af te dwingen, maar toe te zien op de handhaving ervan. Of dit zo moet blijven zal komende week onder werp van gesprek zijn in New York met de andere aan Unifil bijdragende landen en de secre taris-generaal van de Verenigde Naties. Schaken - Corrie Vreeken en Mie- ke van Eist hebben gisteren in Mijdrecht dankzij overwinnin gen op respectievelijk Arjette en Pernette Cameron de leiding in de strijd om het dameskam pioenschap behouden. Tennis - Door een zege op Chip Hooper bereikte John McEnroe gisteren in Londen de halve fina le van het toernooi in Queens. Jimmy Connors rekende af met Mark Edmondson. DEN HAAG (GPD) - In de Rid derzaal in Den Haag heeft Prins Claus vrijdagochtend de Marconi International Fellowship Award voor uit gereikt. Deze belangrijke prijs op het gebied van tele communicatie ging naar Ar thur C. Clarke uit Engeland. Hij kreeg een geldbedrag van rond de honderdduizend gul den (35.000 dollaraangebo den voor zijn verbazingwek kend voorspellende publika- ties en baanbrekende ideeen. Arthur Clarke is 65 jaar. Hij heeft een indrukwekkende lijst van publikaties op zijn naam staan van wetenschap pelijke en science-fiction-boe- ken. Daarin werd de mogelijkheid geopperd om door middel van satellieten rond de aarde intercontinentale radiover bindingen te onderhouden. Dit idee is in de jaren '60 ver wezenlijkt. Clarke heeft te vens belangrijke stimulansen gegeven om ruimteplatforms te gebruiken voor aardwaar- nemingen en eveneens om in terplanetaire ruimtevluchten uit te voeren. Algemeen bekend werd zijn science-fiction-boek „2001 A Space Odyssey", waarnaar een zeer succesvolle film is ge maakt onder regie van Stan ley Kubrick. Clarke heeft in de oorlog meegewerkt aan het geheime Engelse radarpro ject. Veel van zijn ideeen en projecten tonen de wil om tot op de grens van het haalbare te gaan. DEN HAAG -(GPD) De gang van zaken in het midden- en kleinbe drijf zal, evenals vorig jaar, on gunstiger zijn dan in de rest van het bedrijfsleven. Vooral in de detailhandel lopen de activitei- ten sterk terug als gevolg van de dalende gezinsconsumptie. In enkele andere sectoren is het beeldiets gunstiger dan vorig jaar. Dit meldt het Economisch Insti tuut voor het Midden- en Klein bedrijf in een rapport, dat is ge baseerd op het deze week uitge komen Centraal Economisch Plan. Hoewel de kostenstijging in het midden-en kleinbedrijf dit jaar niet in de pas loopt met de omzetstijging, zal het nominaal inkomen van zelfstandigen nau welijks stijgen. Gemiddeld zal dit jaar naar schat ting het inkomen van zelfstandi ge odernemers in het midden- en kleinbedrijf slechts met 1 pro cent toenemen. Die ontwikke ling wordt vooral bepaald door het verloop van het inkomen in de belangrijkste sectoren: detail handel, nijverheid en dienstver- leneing. Voor zelfstandigen in de detailhandel wordt een inko mensdaling van 10 procent ver wacht, in njverheid en dienstver lening een stijging met 5,5 pro cent. Deze inkomensontwikelingen be tekenen dat de werkelijke beste dingsmogelijkheden van een groot aantal zelfstandigen in 1982 verder worden aangetast. Het werkelijk beschikbaar inko men van een doorsnee zelfstan dige mt twee kinderen neemt dit jaar met 4 procent af. Ook de werkgelegenheid in het midden- en kleinbedrijf zal verder dalen, naar schatting met 35.000 ar beidsplaatsen. Vorig jaar kwam een daling met 50.000 arbeids plaatsen tot stand. Van Zeil: ook sociale zaken DEN HAAG (ANP) - Staatssecre taris Van Zeil (economische za ken) is gisteren ook benoemd tot staatssecretaris van sociale za ken en werkgelegenheid. Hij wordt belast met aangelegenhe den betreffende arbeidsomstan digheden (een deel van het pak ket van de vertrokken PvdA-be- windsvrouwe d'Ancona) en ook met onderdelen van het werkge legenheidsbeleid. In de na-oorlogse parlementaire geschiedenis is het twee keer eerder voorgekomen dat een staatssecretaris die functie op twee departementen beheerde. DEN HAAG (ANP) - Mensen met een woning die geheel of gedeel telijk is voorzien van dubbele ra men betalen meer energiekosten dan mensen met woningen die niet zijn voorzien van dubbele ra men. Deze conclusie trekt het Amsterdamse onderzoeksbu reau Cebeon uit een onderzoek naar de stijging van woonlasten in zes Haagse wijken. Mogelijke verklaring is dat huishoudens zuiniger omspringen met energie als zij in een niet-gësoleerde wo ning leven, aldus Cebeon. Het onderzoek vond plaats bij 316 nieuwe woningwetwoningen. De energiekosten in woningen met dubbele ramen bleken vijftien tot zestig gulden per maand ho ger te liggen dan in woningen die aan alle kanten zijn i dubbele beglazing. De onderzoekers zijn nagegaan of de te verwachten energiebespa ring door dubbele beglazing mis schien teniet werd gedaan door de aanwezigheid van dure blok- verwarming of het niet hebben van een eigen tussenmeter. Dit bleek echter niet het geval te zijn. Het verrassende resultaat kan ook niet worden toegeschre ven aan een oververtegenwoor diging van hoekhuizen of bene denwoningen. Uit hetzelfde on derzoek blijkt namelijk dat deze factoren niet meer dan een tien tje per maand verschil opleve- Een mogelijke verklaring is vol gens Cebeon dat deze vorm van isolatie zo slecht wordt uitge voerd, dat er van energiebespa ring nauwelijks sprake is. De on derzoekers spreken tenslotte de veronderstelling uit dat indivi dueel verschillend stookgedrag meer invloed heeft op de hoogte van de energierekening dan de aan- of afwezigheid van dubbele ramen. Deze laatste veronder stelling wordt onderschreven door de SVEN (Stichting Voor lichting Energiebesparing Ne derland). Op de resultaten van het onder zoek zelf wilde een woordvoer der van de stichting gisteren nog niet reageren, omdat hij het rap port nog niet had gezien In het algemeen gaat de SVEN uit van een energiebesparing van twin tig tot dertig procent bij dubbele beglazing en spouwmuurvulling. Onderwij sacties op stapel tegen voorjaarsnota AMSTERDAM (ANP) - De Alge mene Bond van Onderwijzend Personeel gaat acties, waaronder stakingen, met een ultimatief ka rakter voorbereiden tegen de re geringsplannen in de voorjaars nota. De bondsraad van de ABOP heeft dat gisteren beslo ten. Belangrijkste basis voor dit besluit is de omvang van de voorgeno men extra bezuinigingen op on derwijs. Voor dit jaar is dat 150 miljoen gulden, in 1983 400 mil joen en in 1987 oplopend tot 800 miljoen. De te verwachten bezui nigingsmaatregelen leiden of tot verlies van duizenden arbeids plaatsen of het fors inleveren van salaris, of een combinatie ervan, concludeert de ABOP De bond zegt geen enkel vertrou wen te hebben in het beoogde doel van de regering om met haar maatregelen het financie ringstekort terug te dringen en de werkloosheid te bestrijden. De inkomensmaatregelen zullen leiden tot een verdere daling van de bestedingen, waardoor de in vesteringen en de inkomsten van de overheid een nieuwe klap krijgen. Bovendien valt volgens de ABOP moeilijk Ie den hoe vernietiging van arbeidsplaatsen als gevolg van de bezuinigingen te rijmen valt met de werkgele- genheidsdoelstelling van het ka binet. Hetzelfde maar toch anders. Het zou het motto kunnen zijn waaronder op 8 septem ber hopelijk meer dan 67,7 procent van de kiesgerechtig de Nederlanders zijn of haar stem gaat uitbrengen. „Het zelfde" zijn bij de grote partij en de namen Van Agt, Den Uyl en Terlouw. Maar nogal „anders" zullen de politieke omstandigheden zijn. Vaker is bij verkiezingen voor af uitgeroepen dat zij van groot belang zouden worden voor de politieke toekomst van ons land. Vorig jaar ook. Maar het resultaat was een bestendiging van de oude po litiek. Met de oude man netjes, de oude programma's, de oude strategieën. Dat het op 8 september om méér gaat, komt niet alleen omdat deze verkiezingen het gevolg zijn van een kabinets crisis. Sinds die crisis heben diverse politici meer dan ooit de bereidheid getoond om met dat verleden te breken. En zullen anderen zich nood- gewongen op hun politieke toekomst moeten beraden. De breuklijnen zijn al dun netjes aangegeven door de crisis in het tweede kabinet- Van Agt en door de kiezer suitspraak van 2 juni. Het vertrek van D'66 uit het linkse kamp en de daarop volgende desastreuze verkie zingsnederlaag van de demo craten vormen wellicht de sleutel tot die andere politie ke toekomst. Een toekomst, waarin voorlo pig Van Agt, Den Uyl en Ter louw nog een rol spelen, maar ook een toekomst zon der blokkades en met pro gramma's zonder dagdro men. D'66 heeft dat proces versneld, dat bleek uit de on dubbelzinnige manier waar op PvdA-fractieleider Wim Meijer in het debat over de regeringsverklaring deze voormalige bondgenoot aan de kant schoof. De verhouding tussen PvdA en D'66 is ronduit slecht, wat werd gesymboliseerd in de steun van de PvdA voor een motie van wantrouwen tegen een kabinet waarin vijf van die ex-bondgenoten zitting hebben. Met deze steun voor nota bene een CPN-voorstel sprak de PvdA uit dat wat haar betreft het bondgenoot schap met D'66, dat vijftien jaar heeft geduurd, ten einde Die breuk - ingezet bij de kabi netscrisis - werd overigens versneld door Jan Terlouw, die zichzelf weer tot D'66- lijsttrekker verklaarde, onder de voorwaarde dat de demo craten dan een kabinet met CDA en WD niet langer zou den uitsluiten. Een gebaar dat in het debat dankbaar door de nieuwe WD-leider Ed Nijpels tegen de democraten werd uitge speeld. Het verweer van frac tieleider Brinkhorst tegen het liberale aanzoek klinkt niet overtuigend zolang on duidelijk is wie in D'66 de dienst uitmaakt, hij of Ter- louw. Bovendien kan D'66 de coali tievorming na de verkiezin- Den Uyl - nog één keer gen niet meer beinvloeden, wanneer CDA en WD - niet denkbeeldig- - samen een meerderheid halen. Niemand heeft D'66 dan nog nodig en wanneer D'66 nu een coalitie van CDA, WD en D'66 open laat, verspeelt het in geval CDA en WD geen meerder heid halen op voorhand al zijn invloed. Hoe de achterban van D'66 zich de komende weken ook uit spreekt over de verkiezings strategie, de PvdA gaat op ei gen houtje de verkiezingen in. Geen akkoorden vooraf meer, ook niet met D'66, „en na de verkiezingen bekijken we met welke partij we ons programma het beste kunnen uitvoeren", zei Meijer. In korte tijd vielen zo een paar maskers af. D'66 blijkt een gewone middenpartij die, zo als Meyer dat noemde, „kiest voor lood én oud ijzer". En de PvdA zweert oude stokpaar den af. zoals de keuze vooraf, de strijdpunten en de linkse strategieën. Deze ontmaskering van PvdA en D'66 mag niet leiden tot de conclusie dat CDA en WD op rozen zitten. Al lijkt voor hen samen na de komende verkiezingen een meerder heid (en dus een rueuw CDAWD-kabinet?) wegge legd, met name bij het CDA heeft de verkiezingsuitslag van 2 juni onrust teweeg ge bracht. Het CDA is nog wel de grootste partij, maar er zit geen groei meer in. De aanhang bestaat voornamelijk uit ouderen, de jonge kiezers van midden en rechts lopen rechtstreeks naar de VVD Van Agt's po pulariteit is nog groot, maar tanende, vooral onder die jonge kiezers. Daarmee zijn we beland bij wat „hetzelfde" blijft, de man netjes. Op Nijpels na voeren op 8 september dezelfde drie kopstukken CDA, PvdA en D'66 aan als in 1977 en 1981. Nieuwe wijn in oude zakken? Of de laatste stuiptrekkingen van een politieke generatie? Feit is dat nu de partijen schoon schip lijken te willen maken, zij het niet op kunnen brengen dat op alle fronten te doen. Pas dan zou de kiezer er vertrouwen in kunnen hebben dat er echt iets gaat veranderen in Nederland. De hernieuwde keuze voor Van Agt, Den Uyl en Terlouw - die elkaar tien jaar naar het poli tieke leven hebben gestaan - is veeleer een keuze uit ar- Het CDA heeft slechts één se rieuze kandidaat, maar Ruud Lubbers is in het CDA teveel de rivaal van Van Agt om al een „natuurlijke" opvolger te zijn. Hetzelfde geldt voor D'66, waar Laurens Jan Brinkhorst en de steeds meer aan populariteit inboetende Jan Terlouw meer onderling om de macht strijden dan sa men aan één politieke koers werken. Daarentegen beschikt de PvdA over teveel kandidaat-leiders. Nadat zijn politieke omge ving hem eerst had aangera den zich voorgoed terug te trekken, ging Den Uyl met zijn baantje de boer op. Hij wilde graag oud-minister Jos van Kemenade als opvol ger, maar die voelde zich „niet geschikt". Volgende keus was FNV-baas Wim Kok, maar die wil pas na 1984. De gedoodverfde kroonprins André van der Louw maakte zich voorlopig onmogelijk door te weigeren in de Tweede Kamer te gaan zitten en voor Ed van Thijn en Marcel van Dam is het nog te vroeg. Dat Kok nu nee zei, was begrij pelijk. Komt de PvdA niet in het volgende kabinet, dan moet hij in de "Kamer gaan zitten. Bovendien zou zijn partijleider- schap een goede verstand houding tussen PvdA en FNV suggereren die er op dit moment zeker niet is. En nu de PvdA zich in het komende verkiezingsprogramma op sociaal-economisch gebied nog „realistischer" gaat op stellen, zal de kloof niet snel. kleiner worden. Na al die „nee's" had Den Uyl geen keus meer. Geen van de vijf kroonprinsen bezit nu al voldoende uitstraling om de partij te verenigen en „stam- menoorlogen" tussen de riva len aan de vooravond van verkiezingen te voorkomen, juist nu de PvdA zich lijkt te herstellen. Alleen Den Uyl lijkt daar voor de zesde en al lerlaatste keer toe in staat. Den Uyl zei deze week geen mi nister meer te willen worden en hij zal niet meer dan twee jaar in de Kamer gaan zitten. Voor beide is wat te zeggen: om persoonlijke tegenstellin gen kan een volgende coalitie niet snel meer knappen, bo vendien vindt de keuze van zfin „tijdelijke?" opvolger al over twee jaar plaats in de handzame Tweede-Kamer fractie en niet in de brede boezem van de partij. Intussen is de enige man die op rozen zit Dries van Agt De PvdA zit in de oppositie. Den Uyl komt niet in een (zijn) volgende kabinet Terlouw is machteloos, Nijpels eet uit zijn hand, hij is minister-pre sident en minister van bui tenlandse reizen en na 8 sep tember ook weer CDA frac tieleider en uiteindelijk for mateur. Wie doet 'm wat9 HANS DE BRUIJN

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1982 | | pagina 7