Onbegonnen Werk
"Jammer dat Camera dicht is"
Hoe zeggen Tesselaar en
Kuijers het hun kinderen?
Milieu
bij erniiar kt
op terrein
Sterrewacht
Het zal in Leiden straks wel
weer uitdraaien op een voort
zetting van het PvdA-WD
college van Burgemeester en
Wethouders, maar voor het zo
ver is zullen er nog heel ivat
omtrekkende bewegingen
moeten plaatsgrijpen. Want
waar de lijsttrekkers Tesse-
laar (PvdA) en Kuijers
(WD) mee zitten is de vraag:
hoe vertel ik het mijn kinde
ren de ledenvergadering).
Tesselaar is voor een deel van
zijn achterban niet demon
stratief-links genoeg en Kuij
ers voor velen van zijn volge
lingen niet rechts genoeg. Het
proces om weer met elkaar in
zee te gaan heeft dus voor al
les tijd nodig. Er moet veel ge
praat worden, de komende
weken, opdat de heren straks
het hun volgend voetvolk dui
delijk kunnen maken: vrien
den, er zit echt niets anders in
dan dit.
Daarom keuvelde Tesselaar al
geruime tijd met al die linkse
splinters, ofschoon hij die lui
diep in zijn hart het liefst in
de Vlakte der Kruiken ge
huisvest zou zien. Hij moest
wel om zijn goede wil te to
nen: zijn ledenvergadering
heeft destijds laten weten dat
samenwerking van al wat
links is de voorkeur verdient.
Kuijers zit weer voor andere
problemen. Zijn partij heeft
drie zetels gewonnen en dat
moet op de een of andere ma
nier vertaald worden in
macht. Aan de huidige ver
houding (vier PvdA- en twee
WD-wethouders) dient ge
sleuteld te worden of de libe
rale portefeuilles moeten
zwaardere taken krijgen. Eén
ding is zeker: hij krijgt zijn
achterban alleen rustig als
hij wat socialistische scalpen
kan tonen. Maar Kuijers kan
in de onderhandelingen weer
geen al te grote mond opzet
ten, want dan zou de PvdA in
zee kunnen gaan met het
CDA, dat na acht jaar dol
graag van de oppositierol af
wil en stellig met een 4-2 ver
houding akkkoord zou gaan.
Zo op het oog kan de PvdA
het CDA en de WD tegen el
kaar uitspelen, maar Kuijers
en Walenkamp (CDA) zijn
natuurlijk niet gek. Die zul
len zeker overleg hebben ge
voerd om ddt gat te dichten.
Walenkamp weet dat zijn
kansen in feite niet groot zijn
en als hij dan toch aan de zij
lijn moet plaatsnemen, is zijn
belang méér gediend bij een
zo sterk mogelijke positie van
de WD in het college.
Nog iets. WD en CDA hebben
samen in de raad 19 van de
39 zetels, wat bij bepaalde
Rust
Waarom prefereert de PvdA in
Leiden de WD als partner
boven het CDA? Een promi
nent PvdLA-er heeft mij dat op
de verkiezingsavond in de
Stadsgehoorzaal koeltjes en
haarfijn uitgelegd: "Van de
WD hebben we niet zo heel
veel last. Want waaruit be
staat die partij in Leiden?
Voor een niet onbelangrijk
deel uit mensen die van bui
ten komen, hier hebben gestu
deerd en zijn blijven wonen.
Velen werken buiten Leiden.
Lelden
Leidse kroniek
door Ruud Paauw
spraakverordening vastge
legd. De spelregels voor bur
gers en gemeente staan nu op
papier. De gmeente mag niet
meer zo maar voorbijgaan
aan de resultaten van de in
spraak; er moet serieus reke
ning mee worden gehouden,
afwijzingen moeten goed ge
motiveerd worden enz.
Inspraak is een recht geworden.
Mooi, hoor.
Maar we zijn er natuurlijk nog
op geen stukken na. Zo lang
de gemeente zich nog vrolijk
onder de gevolgen van in
spraak kan uitwurmen (wie
VRIJDAG 11 JUNI 1982
Gezicht op de Aalmarkt, van het Waaghoofd naar de Visbrug (1920).
(Uit "Groet uit Leiden", prentbriefkaarten uit de verzameling van Adriaan Landman).
stemmingen (als het er heftig
aan toe gaat, zoals bij de erf
pacht) een wippositie voor
D'66-ers kan opleveren. En
wat die partij doet, weet je
maar nooit.
Vandaar dat er in de PvdA
mensen zijn die wel voelen
voor een college met drie
PvdA-ers (wethouder Van
Dam verdwijnt toch al uit de
plaatselijke politiek), twee
WD-ers en een wethouder te
leveren door een combinatie
D'66-PPR. Dat geeft de PvdA
wat bredere steun, Kuijers
kan mooi verkopen dat de
PvdA toch maar een wethou
der is kwijtgeraakt en een
dergelijke opzet komt (op een
waarschijnlijk niet zo bedoel
de manier) ook tegemoet aan
de WD-wens dat het college
op zo breed mogelijke leest ge
schoeid moet zijn.
Met deze patience zouden we
nog enkele uren kunnen door
gaan, maar zo is het wel ge
noeg.
Het zijn passanten, politieke
toeristen. Bestuurlijk bete
kent het dat ze een zekere af
standelijkheid ten opzichte
van de problemen hebben. Ze
gooien er zeker niet met de pet
naar, ze doen hun best, maar
je kunt merken dat ze hier
geen wortels hebben.
Bij het CDA is dat heel anders.
Het CDA heeft die wortels
wél. Een belangrijk deel van
de middenstand behoort tot
die partij. Praat je over iets
als een verkeerscirculatie
plan dan wordt de druk op en
de spanning in die partij heel
groot en dat geeft geweldig
gedonder in het college van B.
en W.".
In huwelijkse termen samenge
vat: de PvdA bemint de WD
niet, maar heeft aan haar wel
een bijzonder rustige vrouw.
Allen die getrouwd zijn weten
dat dat héél wat waard is.
Inspraak
De Leidse gemeenteraad heeft
maandagavond een in-
bepdólt wat "goed gemoti
veerd" is?) heeft het niet zo
veel om de hakken.
Inspraak tot zijn recht laten ko
men is een mentaliteitskwes
tie.
En die valt niet op papier te zet
ten.
Niet goed
Het meest trieste bericht van de
afgelopen week vond ik dat
gevalletje op de Titus-
Brandsmalaan. Twee hond
jes die de liefde wilden be
drijven en hun bazen die het
dddrover met elkaar hard
handig aan de stok kregen.
Mensen: het blijven rare dieren.
Tik
Afgelopen zaterdag werd in de
MEAO-school aan het Lam-
menschanspark het Neder
lands kampioenschap tikken
en stenograferen gehouden.
Een wat vreemde bezigheid om
een titel in te veroveren, vind
ik. Waarom ook niet een na
tionale wedstrijd in het boek-'
binden of aardappelen schil
len, denk je dan. Aan de an
dere kant: waarom wél een
wedstrijd in het kleiduiven-
schieten en niet in het tikken?
Eén van de organisatrices van
de tiktitelstrijd zei met de in
stelling van een top-coach:
"Snelheid - daar is het ons
om te doen".
Ach.
Ik heb eens een tikster gekend
die rdzendsnel was, maar te
vens een onhandelbare meid,
zodat het werk toch maar
langzaam opschoot.
Er is méér onder de zon dan al
leen maar snelheid, vrienden.
Dat laatste móet ik wel zeggen,
want zelf ben ik een ergono
mische nul die al jarenlang
armzalig met twee vingers de
toetsen beroert.
Groet
Aan de lange lijst van fotoboe
ken en -boekjes over Leiden is
er gisteren éen toegevoegd:
"Groet uit Leiden" (oude
prentbriefkaarten uit de ver
zameling van Adriaan Land
man, met onderschriften van
Willem Postel en verzorgd
door Herman Kleibrink; uit
gegeven door boekhandel De
Kier. Prijs f 24.50).
Het boekje geeft een beeld van
Leiden uit, ruw gesproken, de
jaren 1900-1930. Het bijzon
dere er aan is dat enkele tien
tallen ansichtkaarten zijn ge
reproduceerd in de oorspron
kelijke, wat primitieve kleu
ren. Er zijn ook tal van opnaz
men bij die mij nog nooit on
der ogen waren gekomen en
ik heb er in de loop der jaren
toch al wat gezien. De onder
schriften (niet te lang en niet
te kort) ondersteunen de foto's
goed en geven nuttige infor
matie, o.a. ook het jaar waar
in de foto werd genomen.
Wat uit Landmans verzame
ling ook goed blijkt is wat
voor voortreffelijk communi
catiemiddel in de jaren van
weleer de prentbriefkaart
was. (De telefoon was er al
leen voor de elite). Allerlei
boodschapjes deed men el
kaar toekomen. (De post
kwam ook drie keer per dag).
Veel van Landmans kaarten
zijn met die teksten afge
drukt. Met mijn nieuwsgieri
ge natuur heb ik mij daar ook
royaal in verdiept.
Er zijn hele .mooie bij, zoals de-
hoop ik van u hetzelfde, daar
mijn plan is om denklijk
Dinsdag thuis te komen.
Maandag kom ik al in Bode
graven, maar dan zal het te
laat wezen om nog naar huis
te komen".
Van Bodegraven naar Leiden,
dat was in de eerste twintig
jaar van deze eeuw nog een
hele reis. En let eens op dat
"Geachte Vader" - nóóit zal
ik door mijn zonen op deze
wijze worden toegesproken.
Wat is er in de loop der tijden
toch een móóis naar de knop
pen gegaan.
Wat ik node in dit fleurige boek
je mis, is een behoorlijke inlei
ding. Wie is Adriaan Land
man, hoe groot is zijn collec
tie, wanneer is hij er mee be
gonnen, hoe fanaat is of was
hij enz.
Het is jammer dat de samen
steller en/of de uitgever dat
over het hoofd hebben gezien.
Tot september
In de zomermaanden zal deze
rubriek niet verschijnen, ten
zij zich zoveel "Onbegonnen
Werk" voordoet dat er weer
moet worden ingegrepen. In
september zien we elkaar
LEIDEN - Morgen wordt voor de
zesde maal op het terrein van de
Sterrewacht de jaarlijkse milieu-
bijenmarkt gehouden, georgani
seerd door de Imkersvereniging
Leiden en Omstreken.
Zoals op een markt hoort, worden
er tal van zaken aan de man of
vrouw gebracht, op de eerste
plaats natuurlijk de bijenvolken
zelf, maar ook kaarsen, honing,
wol, spinnewielen, keramiek
enz.. Er is vooral veel te zien en
er wordt ook veel informatie ge
geven op deze markt, die gratis
toegankelijk is. Elk uur worden
er demonstraties gegeven van de
behandeling van een bijenvolk.
Bezoekers behoeven niet bang te
zijn dat zij aan hun dagje bijen-
markt onaangename herinnerin
gen overhouden, want de de
monstraties worden gegeven in
een steekvrije bijenstal, dat wil
zeggen: er hangt plastic tussen
het publiek en de bijenkasten.
Ook is het mogelijk, met tien
vijftien mensen tegelijk, een mie
rennest te bekijken.
Leerlingen van verscheidene lage
re- en kleuterscholen vertonen
werkstukken die ze hebben ge
maakt. Verder zijn er demonstra
ties van kaarsenversieren met
wilde planten en bloemen,
broodfiguren, Ikebana (Japanse
bloemsierkunst), korfvlechten,
figuurknippen, patchwork,
volksschilderkunst, het verwer
ken van droogbloemen, potten
bakken. spinnen, weven, wolver
ven, geitenkaasfabircage, boe-
renschilderwerk, etsen, stoelen-
matten, glas graveren, een hooi-
kist, een zonnecollector en een
windmolen, kantklossen, kaar
sen gieten en trekken, bijenho
telletjes, stenen slijpen, poppen-
maken van natuurlijk materiaal
Er is ook muziek: het Leids Jeugd
orkest onder leiding van Henk
Briêr treedt op, evenals het koor
en orkest van de Rudolf Steiner-
school en de Muziekgroep Triool
met Ierse en Franse volksmu
ziek. Ook treden de acrobaten
van Ietje de Jonge op.
De aangrenzende hortus botancus
is morgen gratis open. De milieu-
bijenmarkt, die vorig jaar negen-
tienduizend bezoekers trok, be
gint om negen uur. Mr. K.J. Cath
verricht om tien uur de officiële
opening. (Die eer valt hem te
beurt, omdat de universiteit het
Sterrewachtterrein gratis ter be
schikking stelt). Van half elf af
worden er elk uur films vertoond
over bijen en sterrenkunde. De
demonstraties in de steekvrije
bijenstal beginnen om elf uur.
De markt sluit om half vier. Het
terrein van de Sterrewacht is via
de Kaiserstraat te bereiken.
"leder heel uur een voorstelling" staat op de luifel te lezen. De Filmac van Groenewegen vertoonde de troons- De bioscoop zoals hij er uitzag in het eerste jaar dat Groenewegen eigenaar was. "M'n vader vond het niet z
wisseling en het publiek "was ftlmhongeng goed idee".
LEIDEN - Omdat zijn vader aanne
mer was, belandde hij al weer
een kleine vijftig jaar geleden in
het bioscoopwezen. Een merk
waardige speling van het lot.
G.H. Groenewegen: "Camera
werd in 1919 door mijn vader aan
de Hogewoerd gebouwd. Ik was
toen nog maar een ukkie. Overi
gens heette het toen nog geen
Camera, maar Rembrandtplein-
theater. Best een aardige naam,
zo in de stad waar Rembrandt
werd geboren. Maar goed, de op
drachtgever bleek niet genoeg
geld te hebben en zo werd mijn
vader plosteling van de ene op de
andere dag bioscoopman. Samen
met de man die de leidingen had
aangelegd, is hij het toen maar
gaan verhuren".
Net als zijn broers - "een paar zit
ten er nog in de bouw" - kwam
Groenewegen een paar jaar later
in het bedrijf van zijn vader. En
moest daarbij onder meer de
huur ophalen bij de bioscoopex
ploitant. "Ik zei tegen mijn va
der: die bioscoop, dat kan ik zelf
wel. Hij vond het niet zo'n goed
idee. Bioscopen waren toen een
beetje kermisachtig, hè. Eén van
de huurders had de zaak inmid
dels tot Casino omgedoopt en
dat versterkte dat idee alleen
maar. Nu vond ik dat zelf, plat
gezegd, ook maar een rotnaam.
In elk geval, ik deed het toch en
Oud-eigenaar Groenewegen blikt terug:
zo ben ik in 1934 de zaak een
beetje gaan opfrissen".
Bijna veertig jaar lang, tot 1972
bleef Groenewegen eigenaar van
Camera, zoals de bioscoop dan
uiteindelijk in 1963 zou gaan he
ten. Luxor-baas Uges en filmgi
gant Meerburg namen de handel
destijds samen over. Nu. tien jaar
later zijn de foto's en de affiches
uit de vitrines verdwenen en is
het rolluik definitief over de in
gang neergelaten. Leiden is een
bioscoop, die de laatste jaren zijn
faam ontleende aan de nacht-
voorstellingen. armer.
Herinneringen
Herinneringen ophalen aan de
Roodenburgerstraat. Groenewe
gen heeft uit zyn archief - "Ik
heb boven twee kasten vol rot
zooi staan" - een paar foto's opge
diept. Ze liggen uitgespreid op
tafel.
"Kijk hier", zegt hij: "Daar staan
de mensen in de rij voor een film
pje over de troonswisseling in
1948. Ik had toen een soort Ci
neac, zo'n doorlopende voorstel
ling. Dat draaiden we de dan een
paar weken achter elkaar. Maar
die naam, Cineac, lag wettelijk
vast. Je had dat toen bijvoor
beeld al in Amsterdam. Dus dat
werd Filmac, dat kun je op de fo
to wel zien. Vlak na de oorlog,
dat waren goede jaren. De men
sen waren filmhongerig, hè. Je
had toen ook nog geen tv. Dat
kwam pas in de jaren vijftig, hoe
wel je er nu pas echt last van
krijgt. Toen nog niet. Tja, de
mensen kunnen nu programma's
opnemen, dus die blijven thuis.
Nederlanders zijn al zo honkvast.
De buitenlander niet, die is veel
meer uithuizig. Daarom lopen
bioscopen daar ook beter, denk
ik. Ach, het is hoe dan ook een
ontwikkeling die je niet tegen
kunt houden. Persoonlijk ga ik
zelf in elk geval liever naar de
film. Nee, nooit in Leiden. Nooit
meer in Camera geweest ook. Ik
ga altijd naar Amsterdam".
"Op die foto's zie je ook wel dat de
Hogewoerd toen nog een hart
stikke gezellige straat was. Kijk,
achter Casino stonden nog een
hele rij huizen en winkels. Dat is
later gesloopt voor de St. Joris-
steeg. Doodzonde. De tram stop
te toen ook nog precies voor de
deur. Dat kun je op deze foto
mooi zien. Ik draaide toen 'De
zoon van niemand', een Italiaan
se film. Kent u waarschijnlijk
niet. Nou was dat nogal een sen
timentele film. Dus zei die chauf
feur altijd bij de halte hier: da
mes, zakdoeken gereed houden.
En kijk: 'Gejaagd door de wind'
heb ik ook nog gedraaid. Durf
den de anderen toen niet aan".
"Xja, hoeveel bioscopen had je
toen? Allereerst was er Luxor,
dat toen trouwens nog Imperial
heette. Je had de ingang nog aan
de Rijnsburgersingel, dat zult u
wel niet weten. Daarna kwam
Rembrandt en daarna Trianon. O
nee, eerst nog - dat weet u na
tuurlijk ook niet - een theater op
de Oranjegracht. Dat zou je niet
verwachten, hè, een bioscoop
daar. Pas toen kwam Trianon. Ik
spreek dan van de jaren dertig.
En als laatste Lido. Eerst was dat
een feestzaal. Concordia heette
het".
"In de loop van de jaren zestig is
Camera een beetje art house ge
worden. Reprises en zo. Kinder
matinee. dat was ook altijd een
succes. En op vrijdag en zaterdag
de nachtfilms. We organiseerden
ook filmweken met de studen
ten. Ik weet nog heel goed. toen
met een Poolse week. We draai
den Potemkin, die beroemde
film. De zaal zat in een mum van
tijd vol en buiten stonden er nog
een hele hoop te wachten. Dus ik
zeg: als jullie dat willen, draai ik
hem om half twee nog een keer.
Nou dat wilden ze wel. Stonden
ze buiten allemaal te wachten.
Op de stoep zitten, en zo. Hart
stikke leuk".
"In 1965 begon Uges van Luxor in-
teresse te tonen. Maar ik wilde
nog wel even doorgaan. Moest
weliswaar altijd in m'n eentje te
gen die anderen opknokken,
maar dat vond ik ook wel leuk,
moet ik zeggen. In '72 heb ik de
knoop doorgehakt en heb de
zaak toch maar overgedaan. Ik
vond het welletjes en het ge
bouw was natuurlijk ook al aar
dig oud".
"Of ik het jammer vond dat Came
ra dicht ging? Leuk vond ik het
niet, nee. Zo plotseling ook. Ik
dacht steeds: die redden het wel.
Toen ook die plannen met dat
grote filmcomplex. Maar de laat
ste tijd draaiden ze van die af
dankertjes van Luxor. Dat heb ik
•nooit begrepen. En de nacht
films, dat ging altijd goed. Maar
de laatste tijd was het een beetje
op de Rex-toer, hè. En dat is fout
natuurlijk. Je moet je Ujn hou
den".
BART JUNGMANN
Muziekuitgeverijen
Het open café van het Leids
Vrijetijdscentrum, B ree
straat 66, is zaterdagmiddag
gewijd aan de muziekuitge
verij. Er is een markt van al
ternatieve muziekuitgeverij-'
en die cassettebandjes zullen
verkopen. Het open café is el
ke zaterdag van twee tot vijf
uur.
Bingo
In buurthuis Op Eigen Wieken,
Valkenpad 2, wordt zaterdag
de laatste bingo van het sei
zoen gespeeld, met een koel
kast als hoofdprijs. De zaal
gaat om half acht open.
Fancy-fair
Volkstuinvereniging Ons Bui
ten houdt komend weekeinde
een fancy-fair met diverse at
tracties en een rommelmarkt
in het clubgebouw, Willem de
Zwijgerlaan. achter het com
plex van voetbalvereniging
Roodenburg Met een majo-
rettenshow wordt de fancy-
fair vanavond om kwart over
zeven geopend. Zaterdag
gaat het clubnuis om half elf
open en zondag is de fancy-
fair nog van tien uur tot half
drie. De opbrengst is bestemd
om activiteiten voor de jeugd
en het majorettenpeloton te
bekostigen.
Argentinië
Argentinië staat centraal op
een themadag die de vor
mingswerkcommissie van
studentenvereniging SSR
morgen organiseert. Om één
uur wordt in het SSR-ge-
boutv, Hogewoerd 108, de
speelfilm "La hora de los hor-
nos" (het uur van de opstand)
van Fernando Solanas ge
draaid, waarna de Argen
tijnse dichter Vicente Zito Li
ma een voordracht uit eigen
werk houdt. Vervolgens zijn
er lezingen van de historicus
Leo Hagedoorn over de
nieuwste Argentijnse geschie
denis en de voormalig zende
ling Schuurman over de Ar
gentijnse cultuur en leefwij
zen. 's Avonds is er een tradi
tionele Argentijnse maaltijd
en vervolgens is er om acht
uur een vraaggesprek met
cultureel attaché Curia van
de Argentijnse ambassade.
Volksdansen
Voor het laatst dit seizoen is er
zondagavond in het Leids
Vrijetijdscentrum, Bree-
straat 66, een voUcsdansin-
Stuif. Naast een programma
van Yvonne Knijnenburg
zijn er demonstraties te ver
wachten van het orkest Miori-
ta, van jazz-choreografie
Heathrow en een aantal men
sen die iets ten gehore willen
brengen. Aanvang zeven uur.
