Schrijfster voor de vergeten groep (peuters) bekroond 'Pastoraal standpunt' voor militairen Kalveren in groe] psboxen Leiderdorpse Nannie Kuiper: Elk interview woord moet t kind vertrouwd zijn 11 w Paus naar Argentinië vertrokken VRIJDAG 11 JUNI 1982 Varia LEIDEN - Aan de Reinwardt Aca demie, een beroepsopleiding voor mu seummedewerkers zijn geslaagd voor hel diploma BEHEERSRICHTING: E. Bakker, T. de Bruin, C. Bruynel. L. Dijkstra, G. Fontein, J. Neervens, D. Prinsen. H. Sprokholt. R. Stegeman. C. Vellinga, T. van Wengen. P. de Wit Geslaagd voor het diploma COMMU NICATIERICHTING: K. Beusekamp, P. Colenbrander, M. van Duyne, N. de Goederen, S. van Gurp, W. Hoeben, A. de Jong, P. P. Ker- pel, G. Kreeftmeijer, J. Prins, T. van Ruiten, L. Sprakel, M. Timmers. LEIDEN - Aan de Chr. school voor la ger en middelbaar beroepsonderwijs "Boshuizen" slaagden voor het LHNO- diploma: M. Beekman, J.L.H. Elfrink, J.C.P. v.d. Kraan, C.A. v.d. Kroft, A. Modderkolk. C.M.E. v.d. Putten. C. de Roode, I. Si- monse, G.M. Sjardijn, J.P. Verboon, L. Verbruggen, D.J. den Boef, M.E. v.d. Burg, A.J.S. Erades, M.H. Keijzer. G.E. Massaar, J. Philippo, G.M. de Raad. B.E. v.d. Ster, J. Verlind, M. Verschoor, I.W. Warmbier, L. Blijdenstein, P. Brand wijk, H.J. Braxhoven, K. Chbiki, J.A. Danes, B.E. van Haasteren, S. Lares, M.Y. van Loo, M. Molenaar, G.C. van Oosten, A. Rietkerken, P.J. Speel, G.H. Wijnnobel. G W. Bodijn. Y.J.C. Geuké, A.M. de Goede, W. Heemskerk. C.M.L. Hilleger. J.G.A. Hutten, B.H. de Jager, M.H.T. van Kan. J.C. Koet. J. van Leeu wen, C.M.A. van Soldt, M. Stikkelorum. I.P.S. van Basten, J.M. Bloemendaal, S.M. Borreman, A. de Jong, J. Weenink, H.J. van Driel. M. Lucassen. A.N. Pas, DJ. Snijder, C.E.A. Strampraad, H.M. v.d. Putten, A.J. Vogelaar, H.C. Lucas sen, D.E. v.d. Berg, A.M. Heijnen, J.H. phen, M.P.V.M. Meyer. Chr. school voor lager en middelbaar beroepsonderwijs "Boshuizen" Leiden voor het JASO-diploma: A.E. v. Belkum, H.M. v. Belkum, D. Blankenstein, S.W.L. Hannaart, A.M.C. Segaar. J. v.d. Visch. I. de Wit, M. Wy- ling, P.M. v.d. Berg, A.N. v.d. Vlegel. M. Bras, I. Winkelman. Chr. school voor lager en middelbaar beroepsonderwijs "Boshuizen" Leiden voor het Kinder- en jeugdverzorging. D. Kleinlugtebeld, M. Scheepmaker, C.P. Inen, P.G. Kaapaan, S.J.C.M. Lepe laar, C.C. de Mooij, M.C.C. Oudshoorn, J.C.I. Pracht, M. Roox, M.S. Rijneveen, A.C. de Wekker, M. van 't Wout, K. Scheffer, A.C. Schoof, E.J. Docters van Leeuwen, S. Hogewoning, G.A. Kuiken, H.S. Snyder. r het VHB-diploma: J.C. Bakker, M.I. van Tol, M.P. v.d. Poel, Y.M. Blankwater, A. de Fretes, H.R.A. de Jong, G.M. Windhorst, S.E. Gilkes, M.B.D. Hoekman, B. Francken, F.R. Wanders, C.M. Duwel, M.J.G. Munster- man, D. Remerij, A.P. Rous, C.A.M. Ze venhoven, A.W. Brouwer, A.G. de Boer, H.J. Meyvogel, S. van Rooijen, M. Tege laar, M.A.J. v.d. Bosch, I.A.M. Verwer, Y.F.J.M. Kaandorp, J. van Klaveren, M.A. van Vliet, S.G. van Dijk, G.H.M.M. Meijer, J.J.M. Krijger, C. Zwaan, C.H.G. van Emmerik, E.C. Hölscher, C.M. v.d. Berg, M. Aukes, M. Vring, H.J. v.d. Bo- gert, A. Kühn, C.J. Servaas, E.E.F. Bar- telds, G.A.M. Borst. slaagden: MAVO - 3: C. Möllers, M. Haasnoot, S. Nijgh, M. Brasker, A. van Hees, A. Hoogewoon- ink, R. Jonkind, E. la Lou, M. Leibrand, M. van der Voort. S. Voskuil. A. Wijs- man, K. Kamp, R. Zoon, J. den Haan. C. van Denzen, W. van den Bosch, E.J. Cornet, M. van Elk, C. de Leen, A. van Leijden, I. Molenkamp-, K. van Steijn, A. van Waegeningh, O. van der Steen, I. Driessen, M. Godijn, A. de Jong, C. Ver- kolf. C. Reyken, N. van de Werff. G. van der Hulst. M. Veldt. M. van der Vooren, K. van de Water, L. van der Does, R. de Jongh, J. van der Kroft, R. Kuiper, G. van Santen, F. van Steen, J. Pieterse. MAVO - 4: R. Klaver, R. Visser, M. Lohle, R. de Lange, M. Schmeitz, M. Dobbe, R. van Amerom, B. Corten, H. Dongelmans, A. Dubbelaar, W. Durieux, J. van Duyn, S. van Duijn, M. Fennes, E. Gommers, C. Haakman, E. de Haas, C. Havermans, M. Helling, H. Hoevers, A. Hofkens, M. Kalkman, L. Oudshoorn, J. Schoneveld, L. de Vries. T. Witteveen, A. Baan, J. De- vilée, H. van Hees, E. Henzen, S. van Hof, A. van der Holst, L. Jansen, M. Mulder, M. Schuringa, N. van der Heij den, J. van Duyvenbode, C. Koek, J. Langezaal, H. de la Rie, I. Rijkers, M.L. de Vriend, R. Ypeij, R. Barnhoorn, C. Chattelain, M. Koot, W. Nielen, J. van der Wiel, R. Bulte, E. Bus, E. Ebbing, I. van der Eist, P. van Kampen, A. Teb- bens, R. de Vreede, E. Wesseling, R. van Velsen, P. Baalbergen, M. van Beelen, E. Brakel, Y. Caspers, E. Geerlings, E. van Huygevoort, M. Doll, A. Keijzer, M. Paddenburg, A. van Rooijen, L. van der Zanden, J. Bouwmeester, K. Burger. A. Gordijn, J. van der Heijden, E. Hoff man, P. de Jong, P. de Jong, E. Kemper man, C. Kuyt, M. Mazairac, C. Michiels van Kessenich, R. Mooring, E. van de Mortel, T. Rutten, M. de Ruyter, A. van de Salm, A. Slootweg, R. van der Spek, H. Stemers, R. van Steen, M. Tjoa, R. van Veen, E. Veldhuijzen, L. Vermeu len, C. Westrik Broeksma, J. Boogaard. P. Koeleman, W. Olivier, E. Zandber gen. W. Berg. F. Beijk, J. Diependaal, A. van den Dool. B. Covers, M. Nieuwen- huis, T. Rewyk, H. Schrama, A.M. van der Zwet, M. Franssen. B. Steer, T. Bak ker, B. Duivenvoorden, J. van Eyk, M. Godijn. I. Harders. A. Kromhout. M. van Leeuwen, R.M. Uljee. M. den Dryver. L. van Haastrecht, R. Kokshoorn. P. Lam- boo, Y. Mokkenstorm, A. Poelman. R. Spiegeler, J. Verhoeven. P. van Haa- stregt, J. Haverkort, R. van der Horst. M. Koopers, A. Pauptit. S. van Rijn, J. Schavemaker, M. Scherder, J. van Stijn. I. Welsink, J. v.d. Willigen, S. van Win- Door Miep Hoenson LEIDERDORP - Kinderboeken zijn er te kust en te keur, keurig gerangschikt naar de leeftijdsgroepen, waarvoor ze zijn bedoeld. Maar hoe uitgebreid dat aanbod ook is, bij de leeftijdscategorie twee- tot vierjarigen houdt het ineens op. Peuters vormen de 'vergeten groep' in kinderboeken-land. Uitgevers gaan er waarschijnlijk van uit dat peuters te jong zijn om te worden voorgelezen. Des te opmerkelijker is het dat uit het schaarse aanbod voor peu ters een boek is uitgepikt om met de hoogste onderscheiding op kinderliteratuurgebied te worden bekroond. Het is 'De eend op de pot', een boek voor twee- tot vierjarige kinderen, geschreven door de Leiderdorpse Nannie Kuiper (43). Het onderwerp waarover het bekroonde boek gaat is voor de hand liggend: 'De eend op de pot' gaat, maar de titel spreekt eigenlijk al voor zichzelf, over het proces van zindelijk worden. Misschien was het juist té voor de hand liggend voor de meeste collega-schrijvers van Nannie Kuiper. Wellicht ook vond de jury van de Collec tieve propaganda van het Ne derlandse boek dat het gege ven eenvoudig, maar doel treffend was voor een kinder boek, en was dat doorslagge vend bij het maken van een keuze. Hoe het ook zij: 'De eend op de pot' is, zoals gisteren werd bekendgemaakt, met de Gou den Griffel bekroond. Ook Nannie Kuiper zelf weet nog niet precies waarom juist haar boek werd uitverkoren. Ze hoort de redenen pas bij de uitreiking van de Gouden en Zilveren Griffels, op 13 ok tober, als de kinderboeken week begint. Wel weet ze waarom ze juist zo'n allerdaags gegeven in begrijpelijke taal wilde uit eenzetten. Nannie Kuiper: "De angst van peuters voor dat grote toilet is vaak heel groot, dat moet je niet onder schatten. Pa en ma proberen dan vaak wel om het kind er op te slepen, maar dat gaat dan mooi niet door. Het kind vindt het èng, en het maakt zelf wel uit wanneer zijn tijd is gekomen. Dat geeft in een gezin vaak gespannen situa ties". Oplossing Nannie Kuiper heeft niet de be doeling gehad om een soort voorlichtingsboek te maken over hoe een kind zo snel mo gelijk zindelijk kan worden gemaakt. "Ik geef in mijn boeken nooit oplossingen aan, omdat die er vaak niet zijn. Ik schets alleen de situa tie. Ik ben nu bijvoorbeeld bezig aan een boek. dat heet 'Mijn beer heeft altijd wat'. Het gaat over een jongetje dat bang is in het donker, en al leen op zijn kamer. Die angst probeert hij te verhullen door steeds te beweren dat er weer wat met zijn beer aan de hand is. Maar een oplossing? Als zoiets is verholpen, in mijn verhaal krijgt het kind een ander bed, weet je als ouder nooit of dat voorgoed is. Vol gende week kan die angst in eens weer tevoorschijn ko- De Leiderdorpse spuit haar kennis niet zozeer vanuit haar eigen ervaringen met het moederschap. Haar eigen kinderen (16 en 19 jaar oud) zijn de peuterleeftijd al een behoorlijke tijd ontgroeid. Haar contacten met peuters én met ouders zijn echter wel stevig. Ze geeft al jaren voor lichting aan groepen ouders over allerlei opvoedkundige aspecten. Nannie Kuiper is van origine lerares K O (Kinderen en Opvoeding). Geregeld komt ze op kleuter en lagere scholen om aan kin deren te vertellen hoe een boek ontstaat. En voor het meest directe con tact zorgt ze zelf: "Geregeld ben ik een ochtend in een peuterspeelzaal te vinden, om de sfeer te proeven. Dan ga ik er zitten en laat ik het hele gebeuren op me af ko- Nannie Kuiper Toevallig De Leiderdorpse schrijfster is eigenlijk toevallig het vak, dat haar leven nu helemaal beheerst, ingerold. Via haar opleiding raakte ze gënteres- seerd in kinderliteratuur. "Nee, ik dacht niet dat ik het béter zou doen dan andere kinderboekenschrijvers. Ik dacht alleen dat dit was wat ik wilde". Negen jaar geleden begon ze aan haar eerste epistels. Ze liet een paar jaar verstek gaan om de draad vier jaar later weer op te pakken. Nannie Kuiper is nu uitermate pro- duktief. Ze heeft in vier jaar zes titels op haar naam weten te krijgen: 'Barend', 'Lief Stout' en 'Dag hobbelpaard' zijn daar enkele van. Samen met Dolf Verroen schreef ze het kinderboek 'Dank je lek ker'. Een volgend boek met dezelfde schrijver zal in okto ber van dit jaar uitkomen. Veel van haar verhalen zijn in poëzie-vorm geschreven, in clusief 'De eend op de pot'. "Ik schrijf graag in, zoals kin deren het noemen, versjes. Ik houd van het ritme, van de klank, van rijm - eigenlijk al les, watje met taal kunt doen, vind ik heerjjk. Er schieten me altijd leuke gedachten te binnen als ik met poëzie be zig ben". Maar, zoals een 'echt' schrijver betaamt, het komt haar niet allemaal aanwaaien. Het schrijven van een kinder boek is een bezigheid die nog te vaak wordt onderschat "Het is echt niet iets om er even bij te doen. Je moet een zekere vorm van discipline hebben. Als je teveel versnip pert werkt dan gaat het niet, dan kun je je niet meer in het verhaal verplaatsen. En, wat zeker voor kinderboeken geldt je moet elk woord wik ken en weten voordat je het opschrijft Elk woord moet kinderen vertrouwd klinken. Het moet herkenbaar zijn. en het taalgebruik moet héél speels worden gehouden". Succesformule En, om haar succesformule maar meteen verder bloot te leggen: "Je moet er als kin derboekenschrijver altijd voor zorgen dat er in het ver haal veel herhalende elemen ten zitten. Dat is ook zeker het geval in 'De eend op de pot'. Kinderen houden er van om steeds hetzelfde te horen. Dat hebben ze. zeker op zo'n heel jonge leeftijd, nodig. Dan is het boek vertrouwd voor ze en kunnen ze de woorden steeds verwerken. Op die manier kunnen ze zich de taal eigen maken". Nannie Kuiper denkt dat de te keningen in een kinderboek net zo belangrijk zijn als de tekst. Kinderen moeten, zegt ze, niet alleen kunnen luiste ren, maar ook kunnen kijken. De tekeningen van Dagmar Stam in 'De eend op de pot" illustreren haar verhaal doel treffend, vindt ze. Dankbaar werk is en blijft het schrijven zonder enige twij fel. De Leiderdorpse voelt zich als auteur van kinder boeken in haar element. Ook zonder Gouden Griffel, al hoewel ze deze hoogste be kroning zeker "een erken ning" noemt. "Het is maar weinig schrijvers gegeven om goud te krygen hè"'" zegt ze met een verlegen lachje. "Maar echt. ik voel me er geluk kig bij. Het is leuk én dank baar werk. Je bent, zeker als je voor peuters schrijft, met iets bezig waaraan behoefte Vervolg op hervormde kernwapenbrief Het moderamen (bestuur) van de hervormde synode zal bin nenkort een brief publiceren met een 'pastoraal standpunt' tegenover militairen die als be wust christen hun militaire be roep uitoefenen. Aanleiding hiertoe zijn de vele vragen en de kritiek in militaire kringen als gevolg van de 'pastorale brier van 1980 inzake de kernbewape ning. In deze brief wijst de syno de het bezit en gebruik van kernwapens af. Op een synodezitting gisteren in Driebergen zei voorzitter ds. C. B. Roos, dat de pastorale brief niet de bedoeling heeft gehad om christenen die als militair werk zaam zijn als tweederangs-chris tenen af te schilderen. De ko mende brief zal zeker begrip be vatten voor de bijzondere positie die militairen bij deze problemen innemen. Ook zal worden inge gaan op de pastorale vragen die de brief over de kernbewapening bij militairen heeft opgeroepen. Wat betreft het Hervormd Beraad voor Vredesvraagstukken zei de voorzitter van de synode, dat dit kan rekenen op een 'pittig ge sprek' over de beschuldigingen die het beraad aan het adres van de synode heeft geuit. Het be stuur van de synode beraadt zich nog over een antwoord aan het Beraad naar aanleiding van de oproep aan de synode om haar koers te veranderen en aich niet meer met politieke zaken in te la ten. De hervormcfe synode stemde er gisteren mee in, dat voor een reorganisatie van de landelijke organen van de kerk het modera men (bestuur) van de synode en het secretariaat-generaal een dui delijker centrale plaats krijgen. Met een motie van de Leidse pre dikant dr. S. Meijers waar schuwde de synode de stuur groep 'Landelijke Organisatie' - die deze her-structurering moet voorbereiden - voor een eenzij dige 'machtsconcentratie' bij het secretariaat-generaal. Verschei dene synodeleden bleken be ducht te zijn voor een meer cen trale rol van dit secretariaat, die de democratie binnen de kerk zou kunnen aantasten. Reorganisatie van het landelijke apparaat van de Hervormde Kerk is nodig om de te verwach ten oplopende financiële tekor ten de komende jaren te kunnen verwerken. De kerk zal 15 pro cent moeten bezuinigen. Deze ontwikkeling vraagt, volgens de stuurgroep, om een samenbun delend beleid, gebaseerd op een meerjarenplan. Niet bij politie "Wij geven onze gemeenteleden in ernstige overweging, in deze tijd de opleiding voor de politie te vermijden". Tot deze uitspraak kwam de syno de van de Gereformeerde Ge meenten in Nederland - een af scheiding van de Gereformeerde Gemeenten uit de jaren 60 - op haar jaarlijkse zitting in Barne- veld. De synode erkent, dat de politie er moet zijn en dat de overheid 'Gods dienaresse' is, maar de verbondenheid aan Gods Woord kan, volgens haar, onmogelijk samengaan met be paalde te verrichten politiedien- sten, met name op zondag. De classis (regio) West van deze kerk had de synode om een uit spraak gevraagd. De synode van de Gereformeerde Gemeenten was in 1949 - toen de Gerefor meerde Gemeenten in Neder land zich nog niet hadden afge scheiden ook al met deze kwestie bezig geweest. Dit naar aanleiding van de vraag of ge meenteleden wel bij de politie kunnen werken als zij des zon dags by openbare vermakelijk heden, zoals sportevenementen en beurzen, worden ingezet. Toen werd gezegd, dat het dienstdoen bij de politie op zich zelf niet is te veroordelen en dat het verder aan het geweten van de betrokkenen en aan de onder wijzing van de kerkeraden moest worden overgelaten. De synode van Barneveld kon zich in die uitspraak nog wel vinden, maar overwoog daarbij ook, dat de tijden na ruim der tig jaar 'erg zijn veranderd'. Daarom kwam zij tot haar be sluit, de leden in ernstige over weging te geven niet naar de po- litie-opleiding te gaan. Ds. F. Mallan, voorzitter van de sy node, deelde nog mee, dat aan student W. Verhoeks met ingang van 20 juni preektoestemming is gegeven. Uitdaging De Raad van Kerken in Neder land gaat in op de uitdaging van de Basisbeweging van kritische Groepen en Gemeenten om de komende tyd in zijn werk voor rang te geven aan een eigen maatschappij-analyse en aan een bezinning op het verband tussen geloof en politiek. De Basisbe weging heeft nu zet In verband met vakantie van Nico Scheepmaker is er geen Trijfel DEN HAAG (ANP) - "Als de wil er maar is, kan de kalvermesterij in zijn hui dige vorm in Nederland snel tot het verleden beho ren. De kalveren kunnen veel beter in groepshok- ken worden gehuisvest dan in een kist, zoals nu het geval is". Dit stelde T. Ooms van de Aktiegroep Lekker Dier gistermiddag bij de presentatie van het rapport "het kalf kan uit de kist" in Den Haag. In het rapport wordt het leven van kistkalveren geanalyseerd en een alternatief in de vorm van groepshokken aangeboden. Lekker Dier zou graag zien dat de kalvermesters overgingen op groepshokken die plaats bieden aan vijf kalveren. Dat is volgens Ooms mogelijk op dezelfde op pervlakte die vyf kisten inne men. Een kalverbox moet vol Aktie Lekker Dier: gens het huidige mestkalveren- besluit zestig centimeter breed zijn voor een kalf van honderd kilo. In een nieuw besluit, dat momenteel bij de Raad van State ligt, wordt een breedte van ze ventig centimeter per hok voor geschreven. De actiegroep is gekant tegen elke vorm van kalvermesterij, maar wil de groepshokken als aan vaardbaar compromis naar vo ren brengen. Vervelen De bezwaren tegen het houden van kalveren in boxen zijn legio, al dus Ooms. De dieren vervelen zich stierlijk omdat ze zich op niets in hun omgeving kunnen oriënteren. Verder wordt bij alle dieren een ernstige vorm van bloedarmoede aangekweekt door ze uitsluitend kunstmelk te voeden. Hierdoor wordt het "mooie blanke kalfsvlees ver kregen. Mest De huisvesting van de kalveren in groepshokken is volgens Ooms ook economisch haalbaar. Het kost wel meer arbeid (op de vloer van de hokken moet stro liggen, waardoor de dieren de kans krij gen om te herkauwen), maar daar staat tegenover dat de aan schafkosten van de hokken lager ligt. Bovendien levert de mest in tegenstelling tot de mest van kistkalveren nog iets op. WIELRENNEN De Fransman Bernard Hinault heeft zich aan de kop van het algemeen klasse ment van de Ronde van Luxem burg genesteld. In de eerste etap pe van 183 kilometer, die de ren ners van Luxemburg-stad naar Dippach voerde, eindigde Hi nault als derde De Rus Bokov won de rit Hennie Kuiper staat in de algemene rangschikking als vierde geklasseerd. TENNIS De Amerikaan John McEnroe lijkt geen hinder meer te ondervinden van zyn enkel blessure. die hy in Brussel op liep Op Queens Club in Londen bereikte de nummer een van de wereldranglijst de vierde ronde door John Sadrri met 6-3 en 6-2 te verslaan Jimmy Connors won van Hank Pfister 7-6. 6-4 SCHAKEN Titelhoudster Erica Belle is gisteren slecht uit de opening van het NK-schaken voor vrouwen gekomen In de eerste ronde verloor zy van Cor- rie Vreeken. mers' by de Kaad van Kerken Zy laat de voortzetting van dit waarnemerschap afhangen van de bereidheid van de raad om ge noemde punten bovenaan te zet ten Professor Berkhof zei gisteren in een vergadenng van de Raad van Kerken (Amersfoort), dat de raad graag op deze uitdaging ingaat, omdat hy zichzelf in de vragen van de Basisbeweging volledig herkent. "Het gaat hier over diep ingrypende dingen, die een goed begin van zelfbezinning kunnen betekenen". De raad zal in september zyn be zinningsdag aan de twee voorge legde vragen wijden. Het expen ment van het waarnemerschap van de Basisbeweging is met twee jaar verlengd. Brrocpingswcrk. Hervormde Kerk: beroepen te Welsrijp-Bay- um (Fr.) T. Tijsma Ootmarsum. te Oosterwolde (Geld G de Greef Nederhemert, tot legerpre- dikant kandidaat C B. van Har ten Noorden, aangenomen naar Amsterdam (deelwerk in Am stelkerk-gemeente) kandidaat W Veen Utrecht; toegelaten tot de evangeliebediening D. Huurman Putte. B A M Luttikhuis Du- men. J P Neels Utrecht en J B Noordergraaf Utrecht Gereformeerde Kerken Vrijge maakt: beroepen te Assen E Woudt Den Helder ROME (Reuter) - Paus Johannes Paulus de tweede is gisteravond naar Argentinië vertrokken voor een vredesmissie waarby hy de zelfde boodschap van verzoe ning wil prediken die hy onlangs in Groot Bntlannie heeft uitge sproken

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1982 | | pagina 19