ft»"»
De smalle marges van
een brede discussie
49
■C
3
fteportage
Spanje: debat over spijsolie
Een dagje praten
over kernenergie
s. Dixons
Select
naakt
WOENSDAG 9 JUNI 1982
ALPHEN AAN DEN RIJN - Aan de lm-
manuelschool, chr. school voor MA
VO slaagden voor het MAVO IV di
ploma:
A. van Baak, M. Bakker, H. van den
Berg, P. v.d. Berg. P. Besemer, R.
Beyere van Berge Henegouw, I. Blij-
leven, S. Boer, M. van Bruggen, R.
Bruné, E, Bruijnes. F. Bruynes, J.
Buitelaar, F. Colijn, A. van Dam, G.
van Dam, H. van Deuren, T. van Dig
gelen. A. Domburg, P. van Eyk, G. Fi-
lippo, G. van Gaaien. F. Godthelp, M.
Godthelp, P. de Graaf, A. Groothuis,
S. Haverkamp, O. Harkes, M. Hen
driks, A. de Hey, R. Heyboer, J. van
der Hoeven, T. Houtman, M. Hukom,
S. van Iperen, A. Janart, S. de Jong,
M. v.d. Kamp, J. Kleijn, A. Kok, D.
Koster, M. Krasenberg, E. van Leeu
wen, J. van Leeuwen, H. Lekx, P. de
Liefde, K. Loos, M. Mazereeuw, J.
Meijer, K. Moleman, R. Muller, H.
Oosterveld, P.A. Oudshoorn, E. Pe
ters, A. de Raadt. T. Risiassa, C. Rij
laarsdam, J. Siegers, D. van Soest, J.
Spit, M. Staring, P. Tassini, E. van der
Vaart, G. Veldema, E. Veldhuis, R.
Verheul, P. Verhorst, M. Versluis, D.
Ververs, R. Vis, J. van Vliet, R. Voge
laar, J. Vonk, M. van der Werf, J.C.
van Wieringen, S. Zeldenrust, D. van
der Zwaag, M. Zwart.
OEGSTGEEST - Aan de christelijke
pedagogische academie zijn geslaagd
voor het diploma HAVO: F. Barnhoorn,
C. Biesjot, M. Dubbelaar, J. van Duyn, I.
de Groot, J. Kraan, I. Kraan, M. van
Leer, J. van der Mey, O. Rooderkerk, A.
van Royen, J. van Seggelen, M. Smits,
K. Teske, M. van Beelen, F. Bresser, K.
van der Meent, M. Oudendorp, N. Parle-
vliet, V. Pieterse, D. van der Plas, J.
Pluimgraaf, B. Remmelzwaal, M. Schot
man, T. van Zuijlen.
Aan de christelijke mavo Bestevaer
slaagden voor het diploma Mavo 4:
M. Barnhoorn, A. van Beele, C. van Bee
len, D. van Beelen, T. van Beelen, D. de
Best, M. Boesaard, L. van der Boon, A.
Coorn, R. Coorn, D. van Duyn, H. van
Duyn, M. van Duyn, P. Duyndam, A.
van Duyvenbode, C. van Duyvenbode,
J. van Duyvenbode, C. van Duyven-
voorde, B. Elting, P. Gillebaart, M. van
der Goot, L. Guyt, P. den Haas, A. Haas
noot, D. Haasnoot, N. Haasnoot, D.
Heemskerk, J. Hoek, K. Hoek, P. Hoek,
H. Houwaard, D. Jonker, E. de Jong, M.
Klinkenberg, M. Kraan, C. Kraaye-
noord, C. Krijgsman, J. Kulk, C. Kuyt,
N. Kuyt, P. de Lange, G. van der Luyt,
P. Meyvogel, P. de Mol, J. van der Na
gel, M. van den Oever, M. Onderwater,
G. Oudshoorn, H. Ouwehand, C. Ouwe
hand, P. Ouwehand, C. Peters, A. van
der Plas, A. van der Plas, G. van der
Plas, H. van der Plas, J. van der Plas, R.
van der Plas, S. van der Plas, W. van der
Plas, A. Pronk, C. Remmelzwaal, L. van
Rijn, D. van Rijn, B. van Rijn, H. Ros, G.
Schoneveld, H. Spaanderman, M. Var-
kevisser, A. Verloop, A. Vroegindeweij,
L. Zuyderduyn, K. Zwaan, M. Zwanen
burg, K. de Zwart, R. Molenaar, G. Ba-
neijee.
Geslaagd a;
Noordwijk i
J. Alders, A. Alkemade, R. Altorf, J. v.
der Ark, W. Baksteen, A. v.d. Berg, G.
v.d. Berg, J. v.d. Berg, E. Beuk, H. v.
Bourgondiën, P. Breukers, T. Brouwer,
S. Bruijnius, J. Caspers, R. Caspers, T.
v. Dijk, S. v.d. Haak, L. de Haas, C. v.d.
Ham, A. Heemskerk, L. Heemskerk, B.
Hermans, C. Hermans, M. de Hollander,
K. van Kersbergen, P. Klein, E. Knij-
nenburg, J. Koek, A. ter Laak, L. ter
Laak, J. J. de Lange, _R. Lindhout, B.
Luijckx, M. v. der Meer, M. Mesker, H.
Mourits, J. Muilwijk, D. Passchier, P. v.
der Put, H. v. der Putten, E. de Ridder,
J. Rietmeijer, Y. Ruigrok, J. van Schie,
K. Smit, H. Smit, T. Steenvoorden, L.
Turk, J. Veenman, R. 'Vermeulen, H.
Verweij, M. v. der Voort, M. v.d. Wey-
den, S. Wempe, G. v. Went, T. West
geest, P. Weterings, L. v. der Wiel, C.
Wijnands, J. Wijnands, M. de Wit, A.
Zandbergen, C. Zuidhoek, J. Zuidhoek,
C. Aanhane, C. Hoogerheijde, J, Koek,
J. van Schie, J. Winters, G. Geers, J. Sal
man, J. Schenk, C. Ammerlaan, W. Lan-
geveld, T. Persoon, R. van Wieringen.
In verband met vakantie
van Nico Scheepmaker
is er geen Trijfel
Varia
Door
Miep Hoenson
Weinig mensen zal het zijn ontgaan dat we in Nederland
momenteel een 'brede maatschappelijke discussie over
de toepassing van kernenergie' voeren. Deze discussie
is vorig jaar immers met veel bombarie aangekondigd.
De benoeming van jhr. mr. M.L. de Brauw als voorzitter
van de stuurgroep, die de discussie in ordelijke banen
moet leiden, deed ook al veel stof opwaaien. Toen zijn
salaris, groot 205.000 per jaar, bijvoorbeeld bekend
werd.
Maar toen de kruitdamp was opgetrokken werd het stil.
En stil is het lange tijd gebleven. De 'brede maatschap
pelijke discussie', kortweg BMD genoemd, wordt vrij
geruisloos gevoerd. Maar dat betekent niet dat de
stuurgroep niets doet. Ze poogt daadwerkelijk orde te
scheppen in de chaos, die er jarenlang was rond de ma
terie (kern)energie. Zo houdt ze momenteel in elke pro
vincie een hoorzitting, waar organisaties en verenigin
gen hun schriftelijk gegeven meningen mogen toelich
ten.
Om het geheugen even op te frissen: de BMD is juist
ontstaan omdat een goede besluitvorming over
kernenergie jarenlang onmogelijk was. Toen het
kabinet Den Uyl in 1974 had besloten tot de bouw
van drie kerncentrales, begonnen de protesten te
gen kernenergie binnen te druppelen. Vooral toen
het erom ging waar die drie centrales dan wel
moesten komen.
Het kabinet Van Agt besloot
daarop tot het instellen van
een brede maatschappelijke
discussie. Gekozen werd
voor een opzet, die ruime in
spraakmogelijkheden zou
bieden en waarbij zoveel mo
gelijk maatschappelijke groe
peringen aan het woord zou
den komen.
Na flinke vertragingen werd
vorig jaar januari uiteindelijk
bekendgemaakt dat ex-mi
nister De Brauw het zaakje
wel wilde leiden én wilde op
zetten. De stuurgroep kon
uiteindelijk in mei beginnen.
De Brauw trok deskundigen
aan als dr. H. Hoog (chemi
cus, ex-Shell-directeur); dr.
L. Jansen (ex-kamerlid);
prof. dr. T. van Klundert (eco
noom); prof. dr. A.J.F. Kob
ben (sociaal-wetenschapper);
prof. dr. L.M. van Putten
(TNO) en mevrouw mr. C.A.
Terwee-Van Hilten (rechter).
En toen kon de discussie begin
nen. De BMD is natuurlijk
niet zómaar een gesprek om
de meningen van zoveel mo
gelijk Nederlanders te pol
sen. Nee, men stippelde een
ingewikkelde procedure uit
om de zaak in goede banen te
leiden. Allereerst moest er
een informatieronde komen,
waaruit feiten en meningen
zouden worden gedestilleerd.
Daarna wordt er een voorlo
pig rapport opgesteld en naar
de Kamer gezonden. Die
moet besüssen of zij het eens
is met de gestelde vragen in
dat rapport. Mede op basis
van het rapport gaat de dis
cussie zélf beginnen. Zo moet
er speciale aandacht worden
geschonken aan de zoge
naamde 'controversiële on
derwerpen'. Dat zijn vragen
als: is de prijs van kernener
gie nu laag, of juist hoog?
Het is de bedoeling dat het tus
senrapport in praktisch alle
gemeenten aan de orde wordt
gesteld. Daarna moeten weer
bijeenkomsten worden ge
houden om de uiteindelijke
meningen te turven. Uitein
delijk zal het ongeveer no
vember 1983 zijn voordat het
eindrapport aan de Kamer
kan worden aangeboden.
Zuid-Holland aan de beurt om deel te nemen aan de Brede Maatschappelijke Discussie. Op de voorgrond links prof. dr. G W
Barendsen met naas hem prof. dr. F.H. Sobels (Rijksuniversiteit Leiden).
Maar zo ver is het nog lang niet.
We zijn namelijk pas bij 'af.
Hoewel volgens de planning
nog deze zomer het bewuste
rapport naar de Kamer moet,
zal het pas december worden
voordat dit lijvige stuk kan
worden gepresenteerd. Mo
menteel is de stuurgroep (of
haar afvaardiging) nog druk
doende met hoofdstuk A, de
informatieronde. Die voert ze
middels hoorzittingen, in el
ke provincie één. Zo kwam
de provincie Zuid-Holland
dezer dagen aan de beurt, ter
wijl Utrecht het rijtje binnen
kort zal besluiten.
Deelnemers
Haast schijnt de stuurgroep
niet te hebben. Voor de hoor
zitting, die in het Haagse Pro
vinciehuis werd gehouden,
had men maar liefst een hele
dag plus een gedeelte van de
avond uitgetrokken. Ander
zijds kan zo'n bijeenkomst
niet met een paar uurtjes
worden afgedaan, wanneer
men bedenkt dat alleen uit
Zuid-Holland al een vierhon
derd brieven met op- en aan
merkingen over het hete han
gijzer zijn binnengekomen.
Daaronder bevinden zich
epistels van particulieren,
maar het merendeel van het
dikke pak wordt toch ge
vormd door brieven van ver
enigingen, groepen en derge
lijke.
Echter, lang niet alle schrijvers
werden voor de hoorzitting
uitgenodigd. Alleen degenen
van wie de stuurgroep en de
staf nog een nadere toelich
ting op hun brieven wilden,
moesten komen opdraven.
De overige meningen worden
voor kennisgeving aangeno-
Ook vanuit de Leidse regio be
reikten de stuurgroep, die in
Den Haag zetelt, een groot
aantal schriftelijke reacties.
De Stichting Sociaal Cultu
reel Werk uit Waddinxveen
bijvoorbeeld meldt de stuur
groep, dat ze in centrum 'De
Bonkelaar' een enquete over
het gewenste energiebeleid
heeft gehouden onder bezoe
kers. Daaruit blijkt dat de
meeste bezoekers vóór aard
gas, wind, zon of waterkracht
zijn als toekomstige energie
bronnen.
De PSP jongeren, afdeling Lei
den, stelt dat uit onderzoek is
gebleken dat de meerderheid
van de Nederlandse bevol
king tegen kernenergie is.
Ook de BMD in de huidige
opzet wordt door de PSP-jon-
geren afgewezen. Het onder
werp is naar de mening van
de Leidse groep te beperkt
gehouden, de bevolking mag
niet echt zelf beslissen: de
BMD is een zoethoudertje.
Zoutmijnen
Van een heel andere inhoud is
de brief van G.C. van Uitert.
De Voorschotenaar wijst on
der meer op de mogelijkheid
om radio-actief afval op te
slaan in zoutmijnen.
De kiesvereniging 'W.G. Beef-
tink' van het GPV in Valken
burg wijst de stuurgroep er
op dat alle vormen van ener
gie door God bij de schep
ping zijn geformeerd. De
mens mag, zo meent de kies
vereniging, als beheerder van
de schepping alle energie
bronnen aanwenden. Wel
dient een studie te worden
gemaakt van het afvalpro
bleem en van allerlei vormen
van alternatieve energiebron-
De Werkgroep Milieubeheer uit
Leiden komt tot de conclusie
dat de hoogste prioriteit moet
wórden gegeven aan energie
besparing. Kernenergie moet
krachtig worden afgewezen,
gezien de vele milieu-, volks
gezondheids- en psychologi
sche bezwaren en de ongun
stige perspectieven voor de
Derde Wereld-landen. De be
staande centrales moeten,
wat de Werkgroep betreft, zo
snel mogelijk worden geslo
ten. Gekozen moet worden
voor het gebruik van wind-,
zonne- of bio-energie. In de
tussentijd moet men het met
kolen doen.
Ook het Energie Komitee Rijn
land uit Leiden wijst toepas
sing van kernenergie af. Er
dient voor de opwekking en
distributie van energie een
democratisch beleid te ko
men, zo meent het comité.
Als 'enkeling van de zwijgende
meerderheid' neemt de heer
V.T.H.M. Dobbelman uit
Wassenaar aan de discussie
deel. Hij is van mening dat
kernenergie ons zal moeten
helpen om de slinkende voor
raad kolen, olie en aardgas bij
te vullen. Andere alternatie
ven zijn volgens hem onvol
doende. Zijn alternatief om
radio-actief afval kwijt te ra
ken: het spul afschieten in de
ruimte, respectievelijk naar
de zon.
Schoon
De Leidse hoogleraar prof. F.H.
Sobels was wel uitgenodigd
voor de hoorzitting, maar hij
mag zich dan ook aansluiten
bij het rijtje 'deskundigen'
dat bij de BMD betrokkken
is. Sobels is als hoogleraar
werkzaam bij de Leidse
Rijksuniversiteit, die het eni
ge laboratorium in Neder
land heeft waar men zich be
zighoudt met genetische be
schadigingen die door stra
lingen worden teweegge
bracht. Zowel in zijn brief als
in zijn betoog stelde de hoog
leraar, dat de bijdrage van
kernenergie aan het aantal
erfelijke afwijkingen volledig
te verwaarlozen is. Vergele
ken met andere energiebron-
ADVERTENTIE
fr\juJd*r
Bijv. ARMSTOEL
van stevig bruin
wilgeteen. 89,-
Leiden, Breestraat 142-144, tel. 133511
Villa Elvis
Presley open
voor publiek
MEMPHIS (ANP) - "Grace-
land", de luxueuze villa in
Memphis in Tennessee van
de in 1977 overleden "Koning
van de rock 'n roll" Elvis
Presley, is gedeeltelijk open
gesteld voor het publiek. Op
het 56.000 vierkante meter
grote landgoed kan men ook
de graven van Presley, van
zijn moeder en van zijn groot
moeder zien.
Voor het bekijken van de huis-
en eetkamer, televisiekamer
en de ruimte met onderschei
dingen dient men zeker twee
uur uit te trekken. Voor het
publiek gesloten blijven de
vertrekken op de eerste ver
dieping, waaronder de slaap
kamer en het toilet waar El-
vis Presley op 16 augustus
1977 dood werd aangetroffen.
De motorfietsen, auto's en
golfkarretjes van Presley en
de rose Cadillac-anno 1955
die de ster aan zijn moeder
gaf, kan men wel bezichtigen.
De toegangsprijs tot het "mu
seum" bedraagt 5 dollar voor
volwassenen en 3 voor kinde
ren. Wat er na belasting van
overblijft is voor Elvis Pres
ley's en Priscilla Beaulieus
dochter Lisa Marie.
MADRID - De affaire rond de gifti
ge spijsolie is gisteren in het
Spaanse parlement voor de twee
de maal aan de orde gesteld. Cen
traal in het debat staan met name
de bevindingen van een parle
mentaire commissie ingesteld bij
het eerste debat in september jl.
Deze werd belast met het onder
zoek naar de toedracht van het
gifschandaal en de verantwoor
delijkheid van de overheid in de
hele kwestie. De voor industriële
doeleinden bestemde olie heeft
tot nu toe 300 dodelijkeglachtof-
fers geëist. Meer dan 20 JÏ00 men
sen zijn na consumptie ervan
ernstig ziek geworden.
De socialistische parlementariër
Ciriaco de Vicente trok het
hardst van leer. De Vicente be-
ADVERTENTIE
METEEN NAAR DIXONS!
PRIMAFOTO
KLEUREN-
FOTOS
Prachtige
kleuren
foto's met "niet
fc/V-
liet
Cl
CRESTA SPELHORLOGE goed-geld terug" garantie
Niemand hoeft zich te vervelen en gratis waardezegels
tijdens de lange reis naar het voor mooie kado's.
vakantie-adres want dit LCD
horloge met tank/vhegtuigspel Bijvoorbeeld voor
houdt je lekker bezig zegels: horloge.
Normaal 69.50
zegeis: norioge.
schuldigde de regering van ge
brek aan belangstelling en mede
werking. Hier en daar was naar
zijn mening zelfs duidelijk spra
ke van tegenwerking geweest. In
september beloofde premier Cal-
vo Sotelo dat het de commissie
niet aan technische, economi
sche en menselijke middelen zou
ontbreken.
De emotionele rede van De Vicen
te, aanzienlijk harder van toon
dan in het eerste debat, toen de
socialisten een van alle kanten
gekritiseerde gematigde hou
ding innamen, ontlokte de pu
blieke tribune een luid applaus.
Parlementsvoorzitter Landelino
Lavilla dreigde bij herhaling de
tribune, voornamelijk bezet met
patiënten en vertegenwoordigers
van hun belangenorganisaties, te
zullen laten ontruimen.
De enige, bescheiden concessie die
de socialistische PSOE van de
UCD wist af te dwingen, was de
toezegging dat de verantwoorde
lijke ambtenaren zullen worden
vervolgd omdat zij hebben ge
faald bij het toezicht op de invoer
van de giftige olie. Maar of ook
de in laatste instantie verant
woordelijken. met name de mi
nister van handel, Garcia Diaz,
voor zijn nalatigheid zal moeten
boeten, valt nog sterk te bezien.
nen is kernenergie juist zeer
schoon. Angst speelt volgens
hem een te grote rol als het
gaat om het al dan niet accep
teren van kernenergie.
Deze hoorzittingen zyn speci
fiek bedoeld om informatie
in te winnen en de meningen
over kernenergie te peilen.
Kon 'het volk' daar dan mas
saal zijn mening komen ver
tellen?
Ja en nee. Ja, omdat de hoorzit
tingen openbaar zijn, en een
ieder ook van tevoren zijn
stem kon laten horen. Het
staat iedereen vrij om een
brief aan de stuurgroep over
de beladen materie te schrij
ven. Of er met de inhoud iets
wordt gedaan is natuurlijk
vers twee.
Nee. omdat 'de gewone man' in
de praktijk niet aan het
woord komt. Voor de hoorzit
tingen worden alleen Neder
landers in de 'categorie A'
uitgenodigd In deze catego
rie horen in principe groe
pen. verenigingen en organi
saties thuis die kunnen bewe
ren namens een achterban te
spreken.
Dergelijke woordvoerders zal
het ook wat gemakkelijker
zijn gevallen om daadwerke
lijk aan de hoorzittingen, die
op doordeweekse dagen wor
den gehouden, deel te ne
men. Maar dit terzijde.
Elitair
Het is een menselijke eigen
schap om aan de eigen me
ning vast te houden. Trou
wens. ook de standpunten
van de deelnemers aan de
brede maatschappelijke dis
cussie staan tevoren al vast
Zelfs die van mr. De Brauw
zelf. Het is bekend dat hij de
risico's van kernenergie veel
kleiner acht dan bijvoorbeeld
de risico's die men in het da
gelijks verkeer loopt.
Het is jammer, maar de brede
discussie is gedoemd om een
elitaire aangelegenheid te
worden. Van de stuurgroep
kan niet méér worden ver
wacht dan dat zy een inventa
risatie maakt van alle menin
gen, die er binnenkomen.
TROPEA. ITAUE - B en W
van Tropea tn het Zuid-lta-
liaanse Calabrié hebben be
sloten officieel op te treden te
gen naaktheid op het plaatse
lijke strand., tenzij het om
welgeschapen jonge vrouwen
gaan.
Sind het weekeinde houden
agenten zich aan een politie-
verordening die door de
christen democratische meer
derheid in de gemeenteraad
is goedgekeurd en die het de
meeste badgasten oerbiedt.
zoals het heet. naaJct te recreë
ren
Uitgezonderd worden "mooie
rrouieen. in de praktijk jon
ge. die in de positie verkeren
om de aantrekkelijkheid en
vrouwelijkheid uan hun
ichaam uit te dragen".
Het dagblad van de Italiaanse
communistische partij. L'U-
mta. maakte zich tot tolk van
feministen en de politieke op
positie m Tropea. waar het
de politieiferordening om
schreef als symbolisch voor
de methoden en cultuur van
de christen-democratie in
plaatselijke bestuur".
