Opnieuw onrust in havens
Overheidscongres sexueel geweld
Ander Zuid-Afrika-beleid
Toch tevreden
over zeer kort
ministerschap
C
d'Ancona: stap in goede richting
Extra vrije dagen knelpunt
Wellicht nieuwe verkiezingen
CDA in Den Bosch door actie
Kabinet Van Agt 3:
Jongen slikt 560 gram cocaine
Van der Stoel:
ZATERDAG 5 JUNI 1982
Binnenland
Sexueel geweld uit zich in allerlei
vormen; verkrachting is wel de
meest duidelijke. Maandag
opent de ex-staatssecretaris voor
sociale zaken Hedy d'Ancona
een tweedaagse studieconferen
tie over sexueel geweld tegen
vrouwen en meisjes. Moet over
iets betrekkelijk simpels (want
het is toch gewoon verboden) als
verkrachting twee dagen gedis
cussieerd worden door deskun
digen uit de vrouwenbeweging,
beleidsambtenaren en kamerle
den?
De regering vindt van wel. De stu
diebijeenkomst in Den Haag
mag als tamelijk uniek worden
bestempeld. In de eerste plaats
omdat de overheid ze organiseert
en in de tweede plaats omdat die
overheid sexueel geweld uit
drukkelijk in verband brengt
met de maatschappelijke onge
lijkheid van mannen en vrou
wen. Heel simpel gezegd: ver
krachting is geen jammerlijke
uitwas van een sexueel gefru
streerde man waarvan een vrouw
toevallig het slachtoffer kan wor
den. Verkrachting heeft alles te
maken met de algemene onder
drukking van de vrouw in Ne
derland.
Hedy d'Ancona zal op verzoek van
de regering het congres maandag
in Den Haag openen. Al is ze
geen staatssecretaris van sociale
zaken meer; het congres en de
opzet ervan was haar idee en
haar uitwerking. Behalve directe
verkrachting komen ter sprake
de rol die pornografie speelt,
Ex-staatssecretaris Hedy d'Anco-
prostitutie, reclame, ongewenste
intimiteiten op het werk, incest
en geweld binnen het gezin.
„Het is heel belangrijk", geeft He
dy d'Ancona aan, „dat de over
heid met dit congres laat blijken
dat ze sexueel geweld niet langer
ziet als individuele problema
tiek, als een incident waar som
mige vrouwen last van hebben,
maar als iets waarbij de positie
van de vrouw in het geding is".
En: „Sexueel geweld heeft heel
lang in de taboesfeer gezeten en
in de zogenaamde privé-sfeer.
Als wij kunnen aantonen dat het
zich juist niet beperkt tot de pri
vé-sfeer, hebben we veel be
reikt".
In een documentatiemap die de ex-
staatssecretaris 'd Ancona heeft
laten samenstellen, blijkt dat we
tenschappelijke onderzoeken
steeds meer blijk geven van dat
verband tussen de afhankelijke,
passieve opstelling van de vrouw
en de agressieve, heersende rol
die de man speelt. Een duidelijk
aanwijzing zijn de resultaten van
wetenschappelijke onderzoeken
die de mythe ontzenuwen dat
verkrachting vooral door vreem
den geschiedt. Het tegendeel
blijkt waar: verkrachting ge
beurt veel vaker binnenshuis
door bekenden van het slachtof
fer.
Het verband tussen sexueel ge
weld en de afhankelijke rol van
de vrouw blijkt ook in werksitua
ties. Veel werkende vrouwen
(blijkens onderzoeken in binnen-
en buitenland meer dan vijftig
procent) moeten sexuele toespe
lingen of toenaderingen van hun
chefs dulden op straffe van ver
lies van werk. Al is geen daad
werkelijke verkrachting in het
spel, van sexuele dwang kan ge
sproken worden. Vrouwenmis
handeling en incest hebben ook
alles te maken met de afhanke
lijkheid van de vrouw in het tra
ditionele gezin waar de man
kostwinner behoort te zijn.
Een overheid die streeft naar ver
mindering van seksueel geweld
zal moeten streven naar verbete
ren van de positie van de vrouw.
„De vrouw losmaken van een on
gezonde afhankelijkheid", con
cludeert d'Ancona. Hoe dat pre
cies moet, daar is de studieconfe
rentie voor.
Pornografie
De verwachting is dat de discussie
over sexueel geweld tijdens de
twee studiedagen zich erg toe zal
spitsen op de rol van de porno
grafie. De laatste maanden heb
ben acties van vrouwen tegen
porno veel aandacht getrokken,
vooral om het gewelddadige ka
rakter van de acties: het gooien
met potten verf en ingooien van
etalageruiten
Die acties zijn ook gericht tegen
het voornemen van de regering
het verkopen van porno niet lan
ger strafbaar te stellen zoals nu
formeel nog wel het geval is. Por
no moet strafbaar blijven, vinden
deze vrouwen, omdat het zou uit
lokken tot gewelddadige sex en
de vrouw vernedert en reduceert
tot een te gebruiken lustobject.
Hedy d'Ancona zegt het jammer te
vinden als die discussie van de
laatste maanden hoofdmoot gaat
vormen van de twee studieda
gen. „Het moet geen pornocon
gres worden. Pornografie is een
van de vele aspecten van sexueel
geweld. Ik ben bang voor die ver
enging."
JOSÉ SMITS
ROTTERDAM (ANP) - Een verschil van mening tussen de werkgevers en de Vervoers-
bond FNV over de uitleg van de overeenkomst, op basis waarvan de duizend werkne
mers in de kolen- en ertsoverslag van de Rotterdamse haven afgelopen dinsdag beslo
ten het werk te hervatten, heeft gisteren toch weer geleid tot onrust bii Frans Swart-
touw en EMO.
Volgens de Vervoersbond FNV
gaat het óm de 230 personeelsle
den bij de technische diensten
van beide bedrijven, die in de
dagdienst werken. Het meren
deel van deze personeelsleden
legde in de loop van gisteren
voor enige tijd het werk neer en
begaf zich naar de kantine, nadat
de directie had laten weten dat
zij niet in aanmerking komen
voor de twee extra roostervrije
dagen per jaar.
FNV-bestuurslid Ger Ros acht het
niet uitgesloten dat zich maan
dag over deze problematiek ook
moeilijkheden zullen gaan voor
doen bij de drie graanbevrijven.
Het personeel van GEM, Grain-
wave en Maashaven Silo besloot
gisteren om het werk maandag
na drie en een halve week sta
king weer te hervatten.
Werkgeversonderhandelaar G.
Zeebregts van de SVZ (haven-
werkgeversorganisatie Rotter
dam) bevestigde gisteravond dat
naar het oordeel van de werkge
vers het protocol op basis waar
van het werk in de massagoed
sector en bij de graanbedrijven
werd hervat maar op een manier
is uit te leggen, namelijk zo dat
de twee roostervrije dagen alleen
maar gelden voor personeelsle
den die te maken krijgen met
DEN BOSCH (GPD) In Den
Bosch moeten misschien nieuwe
gemeenteraadsver kiezingen
worden gehouden. Aanleiding is
een actie van onbekenden die
suggereerden dat het CDA in
Den Bosch niet aan de verkiezin
gen zou meedoen. Ht CDA is er
nu van overtuigd dat deze actie
de christen-democraten stem
men heeft gekost waardoor deze
partij minder zetels krijgt in de
Bossche gemeenteraad. In de op
ruime schaal verspreide brief
suggereerden onbekenden dat
het CDA niet zal meedoen aan de
verkiezngen omdat „onze wel be
kende sponsors, waaronder F.
van Lanschot bankiers en Heine-
ken meer toezeggingen van ons
eisten voor de komende vier jaar.
Vor God en ons geweten kunnen
we deze verzoeken niet inwilli
gen", aldus de brief.
Pijnlijk voor het CDA is dat on-
dans het feit dat er gedurende de
hele verkiezingsdag geluidswa
gens zijn ingezet om de kiezers
op te roepen alsnog te gaan stem
men een deel van de CDA-aan-
hang uiterst moeizaam te over
tuigen was van het feit dat de
Nieuwe opzet
voor Unifil
DEN HAAG (GPD) - Het Neder
landse Unifil-bataljon zal vanaf
midden volgend jaar de beschik
king krijgen over lichter mate
rieel. De nu aanwezige zware
middelen, zoals anti-tankwapens
en mortieren en een deel van de
pantservoertuigen, zullen daar
toe vervangen worden. Het kabi
net, dat hierover gisteren over
eenstemming bereikte, gelooft
dat het bataljon op deze wijze be
ter voor haar taak berekend zal
zijn. Tevens zullen de kosten van
het bataljon verlaagd worden.
Het kabinet heeft tot deze nieuwe
opzet besloten omdat het mate
rieel niet zoals bij de in Neder
land gelegerde bataljons ge
schikt behoeft te zijn voor een
gevechtstaak. Bij de nieuwe op
zet is voorts minder logistiek
personeel nodig en wordt ook de
opleiding wat gemakkelijker.
Het betekent ook dat minder
vrijwilligdienenden nodig zullen
zijn.
brief vals was. De Bossche
CDA'ers zijn ervan overtuigd dat
de actie hen stemmen heeft ge
kost. CDA-voorzitter ir. J. Ver-
kuylen: „Zelfs leden van het
CDA trapten erin. 's Ochtends
hadden wel honderden telefoon
tjes ontvangen van mensen die
wilden weten wat er aan de hand
was. et opkomstpercentage lag
ook veel lager dan normaal. Dat
wijten we mede aan het effect
van deze brief'
Het CDA behaalde 14 zetels in de
Bssche gemeenteraad. De partij
kwam slechts 20 stemmen tekort
voor een vijftiende zetel die naar
de socialisten is gegaan.
dienstroosters. Omdat
personeelsleden van de techni
sche afdelingen in de dagdienst
geen nieuwe roosters krijgen, ko
men zij, zo vinden de werkge
vers, niet in aanmerking voor de
twee extra roostervrije dagen.
Commissie
Volgens onderhandelaars Ros en
Kloosterman van de Vervoers
bond FNV kan er geen twijfel
over bestaan dat de arbeidstijd
verkorting van twee dagen moet
gelden voor alle personeelsleden
bij de massagoedbedrijven en de
graanbedrijven die onder de cao
vallen. Dus ook voor het perso
neel in de dagdienst. Ros zegt
verder dat met de werkgevers is
afgesproken dat een paritaire
commissie van werkgevers en
werknemers op 1 oktober van
het volgend jaar advies zal uit
brengen over nieuwe werksche
ma's bij de bedrijven. In afwach
ting van dat advies zullen alle
cao-personeelsleden, dus ook de
technische diensten, twee extra
roostervrije dagen per jaar krij
gen, aldus Ros. De FNV-bestuur-
der: "Ik noem de houding van de
werkgevers puur bedrog. Eerst
wachten zij tot de mensen weer
aan het werk zijn en vervolgens
roepen ze dat de arbeidstijdver
korting niet voor bepaalde groe
pen geldt. Er is nergens sprake
van dat een bepaalde dienst
wordt uitgesloten van de over
eengekomen arbeidstijdverkor
ting", aldus de FNV-bestuurder.
In FNV-kring acht men het niet erg
waarschijnlijk, hoewel ook niet
helemaal uitgesloten, dat de plot
seling gerezen problemen zullen
leiden tot nieuwe massale sta
kingsacties. Men hoüdt wel reke
ning met dagenlang onrust bij de
bedrijven in het massagoed en
de graansector.
JNr
AMSTERDAM Op de meeste scholen zal er deze week van echt lesgeven
weinig zijn terecht gekomen. Het Nederlandse schoolsysteem is niet in
gesteld op de tropische temperaturen van de afgelopen dagen. Hooguit
werd hier en daar in het land eerder begonnen om vervolgens weer wat
vroeger op te houden. De leerlingen van deze Amsterdamse school aan
de Keizersgracht stonden gistermorgen na een half uurtje les echter al
weer buiten: in zwemkleding. De leraren wisten vanaf de tweede etage
wel raad met de brandspuit.
DEN HAAG (ANP) - Het i
kabinet Van Agt gaat een Zuid-
Afrika-beleid voeren dat duide
lijk afwijkt van dat van het kabi
net Van Agt-II en zelfs van dat
van Van Agt-I. Dit is gebleken
uit het gemeenschappelijk com
muniqué dat Nederland en Zim
babwe gisteren hebben gepubli
ceerd aan het slot van het bezoek
van premier Robert Mugabe, en
zal vermoedelijk volgende week
in de regeringsverklaring nog
duidelijker worden.
Nederland en Zimbabwe zijn het
duidelijk oneens, niet alleen over
sancties tegen Zuid-Afrika, maar
ook over de Zuidafrikaanse in
vallen in buurlanden en over de
manier waarop Namibië onaf
hankelijk moet worden, zo blijkt
uit het communiqué.
Het eerste kabinet Van Agt (met de
WD) zei voorstander te zijn van
economische sancties tegen
Zuid-Afrika mits deze bindend
door de veiligheidsraad van de
Verenigde Naties zouden wor
den afgekondigd, of zouden wor
den gesteund door een zodanig
aantal landen met een dusdanig
economisch gewicht dat zij effec
tief zouden zijn - wat gezien de
economische belangen van de
Verenigde Staten, Engeland en
West-Duitsland in Zuid-Afrika
de eerste tijd niet te verwachten
Het tweede kabinet Van Agt (met
de PvdA) verklaarde een olie
boycot, een nieuwe investerin
genstop en een stopzetten van de
(toch al teruglopende) invoer van
Zuidafrikaanse steenkool te wil
len nastreven, maar meende, om
dat het scheppen van een wette
lijk kader meer moeilijkheden en
tijd vergde dan aanvankelijk
werd aangenomen, het Neder
landse bedrijfsleven te moeten
vragen om in afwachting van dit
wettelijk kader vrijwillig maatre
gelen te nemen.
Het ligt voor de hand dat het kabi
net Van Agt III dit verzoek om
vrijwillige maatregelen zal hand
haven, maar voor het overige
weinig enthousiasme zal tonen
voor dwangmaatregelen.
„Beide delegaties waren het er
over eens dat meer internationa
le pogingen moeten worden ge
daan om Zuid-Afrika ertoe te
dwingen zijn alom veroordeelde
apartheidspolitiek te verlaten.
Zij wisselende ook van gedach
ten over de mogelijke afkondi-
HAARLEM (ANP) Met de aanhouding van een vijftienjarige uit Bogota
(Columbia) heeft de Haarlemse politie vrijdag 560 gram cocaine in be
slag genomen. De jongen had 280 bolletjes, ieder bevattend twee gram
cocane, ingeslikt. Bij zijn ontlasting zijn de bolletjes te voorschijn geko
men. De jongen had zich volgens de politie op verdachte wijze bij een
auto in de Generaal Cronjestraat in Haarlem-Noord opgehouden, waar
na hij was aangehouden.
Bij het naar-de-wc-gaan bemerkte de dienstdoende agent, dat zich bij de
ontlasting olijfkleurige bolletjes bevonden. Dit rapporteerde hij aan
zijn superieuren die de jongen naar een ziekenhuis vervoerden. Daar is
zijn maag leeggepompt en een klisma toegepast.
Aan de politie heeft de jongen verteld, dat hem een vakantie in Haarlem
was toegezegd. Daarvoor moest hij eerst van Bogota naar Madrid rei
zen. waar hij contact moest opnemen met bepaalde mannen. Deze ver
zochten hem de bolletjes in te slikken. In Haarlem zou een man hem
ontmoeten met wie hij verder moest praten. Niemand is echter komen
opdagen.
ging van economische sancties
door de internationale gemeen
schap tegen Zuid-Afrika", zo
zegt de slotverklaring. De een
stemmigheid van Nederland en
Zimbabwe betreft dus niet de
noodzaak van een boycot van, of
embargo tegen, Zuid-Afrika, eco
nomische dwangmaatregelen of
zelfs maar druk of pressie, maar
slechts „internationale pogin
gen". Het enige wat beide partij
en gemeenschappelijk over sanc
ties kunnen opmerken is dat zij
er over van gedachten hebben
gewisselen.
Mugabe verklaarde op een pers
conferentie met zoveel woorden,
de Nederlandse regering niet te
hebben gevraagd sancties tegen
Zuid-Afrika af te kondigen. Hij
maakte bovendien duidelijk wei
nig effect te verwachten van eco
nomische dwangmaatregelen
van een enkel klein land.
Naar de mening van Zimbabwe
moet „allerlei" druk op Zuid-
Afrika worden uitgeoefend,
maar is het aan de betrokken lan
den om de aard van deze druk te
bepalen. Indien een land besluit
sancties af te kondigen, dienen
deze sancties effectief te zijn en
te worden gesteund door andere
landen om succes te hebben
Zijn sancties niet gebaseerd op
uitgebreide economische betrek
kingen, dan zullen zij geen resul
taat hebben, aldus Mugabe.
DEN HAAG (GPD) - „Ontzet
tend hard heb ik moeten la
chen om de man die pas bij
me op het ministerie kwam
en vroeg of ik misschien fa
milie was van die andere Van
der Stoel, die van '73 tot '77
minister van buitenlandse za
ken was". Max van der Stoel
(57), in tegenstelling tot zijn
reputatie als de meest ernsti
ge minister in het kabinet,
wel degelijk humoristisch,
wil op geen enkele manier
vooruitlopen op zijn plannen
voor de toekomst. En weet
dan ook niet of een dergelijke
komische situatie op het mi
nisterie, waar hy zich als een
vis in het water voelt, zich
ooit zal kunnen herhalen.
Hoewel teleurgesteld over het
bijzonder korte minister
schap, praat Van der Stoel
ontspannen over de achter
liggende acht maanden. En
over de gespannen situatie in
de wereld waar „maar liefst
twee oorlogen woeden, ter
wijl het Nederlandse buiten
landse beleid - minstens ge
deeltelijk - verlamd is".
Op de vraag of buitenlandse za
ken er eigenlijk wel „bij te
doen" is door premier Van
Agt, zegt Van der Stoel: „Ik
heb wel begrip voor de argu
menten van Van Agt, dat er
zo gauw niemand anders
voor te vinden was en een
paar maanden te kort zijn om
iemand goed in te werken.
Maar ik ken natuurlijk de
agenda voor de komende
maanden en dan hoop ik
maar dat hij die weet te com
bineren met zijn verantwoor
delijkheden als premier en
als lijsttrekker. Ik had er zelf
meer dan een volle dagtaak
aan - maar misschien kan ie
mand anders het wel veel
sneller", zegt hij met een nau
welijks serieus te nemen
glimlach.
Veel beleidsvoornemens zijn
vroegtijdig blijven steken
door de breuk in het vorige
kabinet. Een van die voorne
mens was een economische
boycot van Zuid-Afrika. „Ik
had net een bijeenkomst af
gesproken met de Neder
landse Vereniging van On
dernemers (VNO) over de
door mij voorgestelde vrijwil
lige boycot".
„Ook wilde ik door de interde
partementale stuurgroep, die
hier speciaal voor in het le
ven werd geroepen, verder
uit laten zoeken hoe tot wet
geving kan worden overge
gaan". De ex-minister pre
senteerde de Tweede Kamer
onlangs het voorstel aan het
bedrijfsleven een vrijwillige
boycot in acht te nemen,
vooruitlopend op wettelijke
sanctieregelingen. „De val
van het kabinet heeft me
daarin wel overvallen", aldus
Van der Stoel.
Hard gevochten
Het korte bewind op buiten
landse zaken heeft volgens
de ex-minister ook positieve
kanten gehad. „Zo heeft Ne
derland bijvoorbeeld, samen
met de Duitse Bondsrepu
bliek, in de NAVO het hardst
gevochten voor het houden
van overleg tussen de grote
mogendheden over wapen
beheersing. En terwijl er
eerst in de Verenigde Staten
veel aarzelingen waren, is die
bereidheid er nu duidelijk
wel".
„Misschien hebben we daarin
niet de beslissende stem ge
had, maar zeker een belang
rijke", aldus Van der Stoel.
Hoewel zijn voorganger,
Chris van der Klaauw, niet
met name door hem ge
noemd wordt, zegt de ex-be-
windsman: „Nederland had
in korte tijd een duidelijk ge
zicht. We waren wel vaak een
lastige, maar zeker ook een
gerespecteerde partner"
Als andere wapenfeiten op de
korte termijn noemt hij ook
het grote Nederlandse aan
deel in het tot stand komen
van de Sinai-vredesmacht.
..Mede door Nederland heeft
de ontruipiing door Israël
van de Sinai plaats kunnen
vinden.
Zo ook op het gebied van de
mensenrechten: de klacht te
gen Turkije by het Europese
Gerechtshof is samen met
Denemarken in gang gezet;
Nederland is, ondanks grote
tegenstand, herkozen in de
mensenrechtencommissie
van de Verenigde Naties. Ten
opzichte van El Salvador en
Guatemala hebben we een
bijzonder actieve mensen
rechtenpolitiek gevoerd.
Aan de grond
Max van der Stoel denkt in kor
te tijd toch een aantal dingen
bereikt te hebben. Mede
dank zij het feit dat hij veel
van zijn buitenlandse colle
ga's goed kende en daardoor
snel een vertrouwensrelatie
op kon bouwen. „Maar ik heb
ook met een geweldige finan
ciële handicap moeten
werken. Geen departement
zit geloof ik zo aan de grond
als buitenlandse zaken".
„De wens van de Kamer om by-
voorbeeld de diplomatieke
activiteit in Midden-Amenka
te verhogen - door om te be
ginnen een ambassade in Ni
caragua te openen - stuitte op
grote financiële problemen.
Ik had dit een beetje op wil
len vangen door vanuit Costa
Rica bezoeken aan bijvoor
beeld El Salvador uit te brei
den".
Kernwapens
Het door de PvdA omstreden
NAVO-besluit om nieuwe
kernwapens voor de middel
lange afstand in Europa te
plaatsen indien er geen voor
uitgang wordt geboekt met
onderhandelingen hierover
met de Sowjet-Unie, heeft
volgens de ex-PvdA-minister
geen rol gespeeld bij de val
van het kabinet Van Agt II.
Van der Stoel ontkent niet
dat er diepe tegenstellingen
bestaan tussen met name
PvdA en CDA, maar zegt dat
hierover in de beslissende fa
se in het kabinet „niet is ge
sproken".
Van der Stoel verwacht dat het
NAVO-dubbelbesluit van de
cember '79 opnieuw een rol
zal spelen in de komende ver
kiezingsstrijd. al eal de finan-
cieel-economische problema
tiek de boventoon voeren.
„Niet dat de economische
problemen niet groot zijn,
maar ik vind wel dat er in Ne
derland vaak weinig oog is
voor grote internationale pro
blemen".
„Ik geloof dat er in Nederland
wel eens naar navels gestaard
wordt. Met twee oorlogen aan
de gang, om de Falkland-ei-
landen en aan de Perzische
Golf. een Europese Gemeen
schap die bestuurlijk is ver
lamd, een vastgelopen ver
houding tussen de arme en
rijke landen, vind ik nog
steeds dat de breuk in het ka
binet eigenlijk niet verant
woord was tegen deze ge
spannen achtergrond".
Toekomst
De ex-bewindsman vindt het
herstel van de Partij van de
Arbeid bij de gemeenteraads
verkiezingen „verrassend".
Maar of hij zich in september
opnieuw beschikbaar zal stel
len voor de party om in de
Tweede Kamer te gaan zitten,
daarover wil hij zich beslist
niet uitlaten.
Hoewel ze geen deel uitmaken
van de Kamer, hebben enke
le ex-bewindslieden zich in
middels in een kamertje aan
het Binnenhof genesteld, om
onder meer te werken aan het
nieuwe verkiezingsprogram
ma van de PvdA. Een pas
send optrekje voor Joop den
Uyl wordt nog gezocht, maar
Max van der Stoel heeft hier
nauwelijks interresse voor
Zelfs meteen kamertje in een
uithoekje van het gebouw,
met uitzicht op het ministerie
van buitenlandse zaken aan
de overkant van Het Plein
MARIEN VAN DEN BOS
