Concurrenten van
Mozart aan bod
in Holland Festival
c
c
c
C
3
3
D-
Minder publiek bij
meer voorstellingen
Hedendaags Berlijn
in Holland Festival
D
Scheepvaart
ZATERDAG 5 JUNI 1982
Kunst
UTRECHT (GPD) - Er gaan
nogal wat verhalen rond
over de concurrentie-pro-
blemen die Mozart gehad
zou hebben met diverse
collega-operamakers zoals
Paisiello en Salieri.
Veel ervan is overdreven of gewoon
onwaar. Bijvoorbeeld dat Mo
zart op z'n sterfbed gezegd zou
hebben, dat Salieri hem vergif
tigd zou hebben. Maar juist is wel
dat de drie componisten ieder op
zijn eigen wijze, en opportunis
me was daaraan niet vreemd, ge
tracht hebben in de gunst te ko
men bij de keizer om een op
dracht voor een nieuwe opera te
krijgen.
Libratist Da Ponte vertelt in zijn
memoires daarover: „lk dacht
dat het weer tijd werd mijn poë
tische krachten te beproeven. De
gelegenheid was goed, want de
componist Martin, Mozart en Sa
lieri kwamen me alle drie om een
libretto vragen. Ik ging naar de
keizer en zei hem dat ik tegelij-
kertijd voor alle drie een opera
zou schrijven. Dat lukt je nooit,
zei de keizer. Misschien niet, ant
woordde ik. Maar 's nachts zal ik
voor Mozart schrijven en dat zal
ik beschouwen als Dantes Hel, 's
morgens voor Martin en dat zal
voor mij zijn als het leven van
Petrarca en 's avonds voor Salie
ri, en dat zal Tasso voor mij zijn.
De keizer waardeerde mijn ver
gelijking".
Daarna verhaalt Da Ponte over
zijn liefdesavonturen in die tijd
met zijn dienstbode van zestien
jaar en wellicht dat daarom zijn
tekst voor Don Giovanni zo ge
slaagd is. Maar dat doet hier ver
der niet terzake.
Het is dus wel degelijk waar. dat er
concurrentie was en die is onder
werp geworden bijvoorbeeld van
de opera Mozart en Salieri van
Rimsky-Korsakow en het toneel
stuk Amadeus van Peter Shaffer
Deze concurrentiestrijd is aanlei
ding geworden voor het Neder
lands Kamerorkest om zijn bij
drage aan het Holland Festival
project Op zoek naar Mozart in
een wel zeer ongewoon program
ma te gieten. De man die het alle
maal bedacht heeft, is de beroem
de Italiaanse bariton Renato Ca-
pecchi. In het Concertgebouw in
Amsterdam vertelt hij hoe hij tot
zijn plannen gekomen is.
„Het Nederlands Kamerorkest
kwam bij mij met de vraag of ik
iets bijzonders, iets speciaals
voor het festival zou willen doen.
Maar het mocht absoluut geen
geld kosten. Verder moest het iets
zijn met een enscenering, maar
daarbij moest ik dan ook nog re
kening houden met een manco
aan toneelruimte, ik zou het po
dium steeds moeten delen met het
orkest".
„Wel, bij Mozart en ensceneren kom
je natuurlijk bij opera terecht,
maar Mozarts opera's lenen zich
niet voor zo'n opdracht met han
dicaps als ik van het kameror
kest gekregen had. Toen dacht ik
aan het werk van zijn concurren
ten. En zo kwam ik op het idee om
Arlecchinata van Salieri en La
Serva Padrone van Paisiello uit
te voeren".
Het is nuttig hier even mee te delen,
dat beide werkjes hele kleine vro
lijke operaatjes zijn, die in Moz
arts tijd vaak werden uitgevoerd
tijdens changementen bij hele
zware opera's. Als een soort amu
sant intermezzo tussen bijvoor
beeld een tweede en derde acte
Capecchi: „Maar ik had natuurlijk
wel zoiet als een decor nodig
Waarbij dan ook weer kwam. dat
je dat van alle kanten moet kun
nen bekijken, want in de diverse
zalen waar deze produktie gaat.
zit het publiek óf voor en achter
in de zaal óf zelfs er rond om
heen".
„Toen moest ik terugdenken aan
een verzameling porcelein
Prachtig werk met veel Comme
dia dell'arte-uitbeelding en. Die
stukken kun je ook aan alle kan
ten bekijken. En daar zag ik op
eens een deel van een ruine, zoals
je die in Italië overal ziet. Dat
komt daar als het ware als pad
destoelen uit de grond. En daar
op heb ik mijn decor gericht. Te
meer omdat het voor de beide
operaatjes uitstekend bruikbaar
is. Immers, Arlecchinata is een
Commedia dell'arte-werk en
daar hoort een stk ruine gewoon
bij. La Serva Padrone met zijn
liefdethema van alle eeuwen laat
ik er ook in spelen. Dan zijn de
medewerkenden weliswaar ge
kleed in de mode van vandaag,
maar dat mag niet hinderen,
want die ruine-resten staan er
heden ten dage ook nog zat in Ita
lië en er zijn nog tal van buiten
huizen waarin je 's morgens je
ontbijt tot je neemt in de resten
van een middeleeuws kasteel"
Renato Capecchi zingt zelf en is re
gisseur. Verder werken mee de so
praan Mildred Tyree en de tenor
Stephan Drakulich, beiden uit de
Verenigde Staten. Geen Neder
landers dus.
Capecchi: „Ik zou graag met Ne
derlanders gewerkt hebben,
degenen die yit moeilijke
DEN HAAG (ANP) - In het s
'80-'81 gingen minder men
naar meer voorstellingen van
gesubsidieerde kunsten dan
jaar
Dit blijkt uit de eerste resultaten
die het Centraal Bureau voor de
Statistiek (CBS) bekend heeft ge
maakt over het aanbod en het be
zoek.
De voorstellingen namen toe met
0,6 procent tot 8.866. De bezoeken
daalden met 0,4 procent tot 2,92
miljoen. Deze verschijnselen de
den zich niet in alle sectoren voor.
Bij toneel, mime. en ballet/dans
waren er duidelijk veel meer voor
stellingen. Bij concert en opera/
operette liep het aanbod terug. Wel
liep bij alle vormen van gesubsi
dieerde uitvoerende kunsten het
bezoek terug.
Het toneelaanbod voor het seizoen
1980-'81 steeg met drie procent
dankzij drie gezelschappen meer
die subsidie kregen. Er waren 5.004
voorstellingen. Het bezoek daalde
met twee procent tot 975.700.
Het aanbod van mime groeide met
negen procent tot 887 uitvoerin
gen. De belangstelling daalde met
28 pet. tot 92.200 bezoeken en was
daarmee verhoudingsgewijs de
grootste terugloop: per voorstel-
Acht procent meer voorstellingen
waren er op bet gebied van ballek
dans. Bij de in totaal 701 uitvoerin
gen zaten 303.300 belangstellenden
of zes procent minder dan een jaar
eerder. In de zalen u as dit duidelij
ker te merken per oorstelling
waren er dertien procent minder
bezoekers.
Bij concert en opera operette daal
de het aanbod gemiddeld met ne
gen pet. Tot respectievelijk 1.851
en 423 voorstellingen. Het bezoek
aan orkestuitvoeringen daalde
met vier pcL tot 1.277 000 en bleef
bij opera operette vrijwel gelijk
met 272.300
Dank zij
bariton
Renate
Capecchi
Uitvoeringen
11 juni, Amster
dam. Concertge
bouw, grote zaal
14 juni. Den Haag.
Ned. Congresge
bouw, PWA-zaal
18 juni. Utrecht,
Muziekcentrum
Vredenburg. gro-
20 juni. Rotterdam.
De Doelen, grote
met eersterangs buitenlanders,
dan met tweede-rangs Nederlan
ders. Als ik alleen al denk aan de
Italiaanse uitspraak. Salieri
heeft zijn Arlecchinata duidelijk
in grote haast gemaakt, want hij
heeft twee versies van een libretto
gebruikt, zodat nu een gedeelte in
het Italiaans is en een gedeelte tn
het dialect van Venetië. Twee
verschillende uitspraken dus ook
Dat heb je niet zomaar onder de
knie, zelfs niet wanneer je goed
Italiaans spreekt. De medewer
kende mime-kunstenaar is wel
een Nederlander: Koos Elfering.
evenals de vaste dirigent van het
orkest, Kees Bakels".
Het programma bestaat uit drie
werken. Behalve de twee opera's
AMSTERDAM (ANP) - Cultureel
Centrum de Meervaart tn Am
sterdam heeft samen met het
Holland Festival een manifesta
tie georganiseerd, waarbij van 6
juni tot 19 juli de aandacht is ge
richt op het hedendaagse Berlijn
Onder het motto "Ich bin em
Amsterdammer und ich stehe
auf Berlin'" worden in meer dan
zeventig theater- muziek-, film
en dansvoorstellingen en andere
evenementen, en in drie grote en
zes kleinere tentoonstellingen in
zicht geboden in de kunstuitin
gen van het Berüjn-van-nu. Ze
vormen een afspiegeling van de
maatschappelijke ontwikkelin-
speelt het orkest ook Ein musika-
lischer Spass van Mozart zelf De
componist dweilt hier op een vro
lijke en uiterst geraffineerde ma
nier de vloer aan met zijn colle
ga's. Ook dit werk wordt op een
anders dan anders manier ge
speeld.
Renato Capecchi heef zich daar
voor laten inspireren door het
AVRO-radioprogramma Dan
liever de lucht in. Het heeft alle
maal iets te maken met een orkest
op reis en tijdens een repetitie.
Maar hoe het precies in elkaar zit
blijft een verrassing.
Maar het is zeker dat Renato Ca
pecchi er in elk geval iets
verfijnds van zal maken
WIM HENK BAKKER
Tsjaikowskir
concours
MOSKOU (TASS) - Aan het
naar Tsjaikowski genoemde
internationale muziekcon
cours dat eens in de vier jaar
in Moskou wordt gehouden,
neemt dit jaar het record-aan
tal van 318 pianisten, violis
ten, cellisten en zangers deel.
De deelnemers die van 10 ju
ni tot 10 juli hun krachten
zullen meten, zijn afkomstig
uit 44 landen.
gen in de Berlynse samenleving
In juni wordt een podium-pro
gramma geboden dat wordt be
geleid door tentoonstellingen
over onder andere krakers, vrou
wen in de reclame en politieke
affiches Ook is er een driedaags
filmfeest met veertien rolprenten
die nog niet eerder in ons land
zijn gedraaid. In juli zijn er de
tentoonstellingen over de kun
stenaar Jean Heartfield, de teke-
nares-grafica Kathe Kollwitz en
over het leven van zwervers,
landlopers en daklozen van 1880
tot nu. Een van de exposities
wordt ondergebracht in een Ber
lins café.
Decorontwerpen
"Zauberflöte"
AMSTERDAM (ANP) - In het
Theatermuseum aan de Heren
gracht in Amsterdam worden tot
1 augustus 1982 decorontwerpen
voor vroegere opvoeringen van
Mozarts opera "Die Zauberflöte"
tentoongesteld. Er zijn voorbeel
den te zien van ontwerpen uit de
periode 1791 1830. Ook worden
ontwerpen van Tom Kl.-ijn «n
Gtjs Stuyling getoond. Deze zyn
ontworpen voor de opvoenng
van een reconstructie van "Die
Zauberflöte" in het Holland Fes
tival
Bioscopen
Leidse bioscopen
LUXOR (121239): "A clockwork oran
ge", da. 14.30, 19.00 en 21.30 uur, zo.
14. 00, 16.30, 19.00 en 21.30 uur, 16 jr.
LIDO l"(124130): "Strafbataljon Charlie
Bravo", da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur,
zo. ook 16.45 uur, 16 jr.
LIDO 2: "Missing", da. 14.30, 19.00 en
21.15 uur, zo. ook 16.45 uur, 16 jr.
LIDO 3: "Four friends", da. 14.30, 19.00
en 21.15 uur, zo. ook 16.45 uur, al.
LIDO 4: "Chariots of fire", da. 14.30,
19.00 en 21.15 uur, zo. ook 16.45 uur.
16 jr.
STUDIO (133210): "Turks fruit", da.
19.00 en 21.15 uur, do., vr. ma. en di.
ook 14.30 uur, 16 jr.
Kindermatinee: "Tekenfilm arsenaal",
za. en woe. 14.30 uur, zo. ook 16.45
TRIANON (123875): "Les uns et les au-
tres', da. 14.00 en 20.00 uur, al
REX (125414): "Pruimenbloesem",
da.14.30, 19.00 en 21.15 uur, zo. 14.15,
16.30,19.00 en 21.15 uur, vr. en za. ook
23.30 uur, 16 jr.
Bioscopen Alphen
(Voor reserveringen 01720-20800)
EURO 1: "Les uns et les autres", da.
20.00 uur, zo. ook 15.45 uur, al.
EURO 1: "Sissy's hot summer", ma., di.,
do. en vr. 13.30 uur, za. ook 24.00 uur,
18 jr.
EURO 3: "Stripes", da. 13.30, 18.45
21.15 uur, zo. 13.45, 16.15., 18.45 en
21.15 uur, 16 jr.
Nachtvoorstelling: "Escape from new
York", za. 24.00 uur, 16 jr.
EURO 4: "My name is nobody", da.
13.30, 18.45 en 21.15 uur, za. 13.30,
19.00 en 21.30 uur. zo. 14.00, 16.30,
19.00 en 21.30 uur, 12 jr., za. ook 24.00
uur, 16 jr.
Bioscoop Voorschoten
(Voor reserveringen 01717-4354)
GREENWAY: "De vier vuisten hebben
de tropenkolder", vr. 19.30, za. 16.00
"Alligator", vr. en za. 21.30 uur, zo. 18.15
uur, 16 jr.
Kindermatinee: "Dumbo het vliegende
olifantje", za. 14.00, zo. 13.30, woe.
14.15 uur.
Van zondag t/m woensdag: Noors-
Zweeds festival, da. 20.30 uur, 16 jr.
Bioscopen Katwijk
(Voor reserveringen 01718-74075)
CITY 1: "De linker- en de rechterhand
van de duivel", da. 14.45, 18.45 en
21.15 uur, al.
CITY 2 "CanonbaU run", da. 14.45 (beh.
za en woe 18.45 en 21.15 uur, al
Kindermatinee: "Dunderklumpen", za.
en woe. 14.45 uur.
CITY 3: "Outland", da. 14.45, 18.45 en
21.15 uur, 12 jr.
CITY 4: "Angel of vengeance", da. 14.45
en 18.45 uur, 16 jr.
"Gevrij in de alpenwei", 21.15 uur, 16 jr.
wat teut*, OA-rop. eve\ 1
Exposities
Scheepvaartinformatie over
de grote en kleine vaart
kunt u van maandag tot en
met vrijdag telefonisch ver
krijgen via nummer
071-144941, toestel 218. Bel
len tussen 9 en 12 uur.
Wassenaar - Art Gallery Gérard, t/m 5/
6, tentoonstelling landschappen en
stadsgezichten, dagelijks 11-7 uur, zo.
van 13.00-17.00 uur.
Leiderdorp - Muzenhof, tot begin/half
juni, etsen van Nol Neger.
Hooglandse Kerk tentoonstelling
Poolse wandkleden '78—'81 Warschau
Jeroen Bosch, tot 3 juni, ma. vr. 11-17
uur, za. 11-15 uur, zo. 12.30-17 uur.
Museum Boerhaave - Steenstraat la, t/m
5/9, tentoonstelling 'Het Kloppend
Hart', 10 jaar cardiologie in Nederland
Rijksmuseum voor Volkenkunde
Steenstraat 1, t/m 3/10, 'Indianen van
Mexico. Azteken in 't verleden, Nahua's
van heden', ma t/m za van 10-17 uur,
zon- en feestdagen van 13-17 uur.
Art Tea House 'De Oude Kyn' - Stille
Mare 4, 7/5 t/m 2/6, expositie Dolf van
Leggelo. di t/m za van 10-20 uur. zo van
11-18 uur
Voorschoten - Kunstgalerij 'De Stijl',
Leidseweg 155, t/m 12/6, schilderijen,
gouaches, foto's en beelden van Wim
van Berkel en Huib Benschop, ma t/m
woe van 15-18 uur, vr van 10-21 uur, za
van 10-18 uur
Centrale Bibliotheek, Nieuwstraat 4,
Leiden: tentoonstelling over gemeente
raadsverkiezingen tot 10 juni
Leiderdorp - Gemeentehuis, t/m 16/
6, expositie Rob van Vuren en Peet
Heemskerk, ma t/m vr van 7-17 uur, do-
avond van 19-21 uur.
Galerie Denise Stephan - t/m 27/6,
Mark Rietmeijer beelden, Johannes van
Hoften acrylschilderingen, vr, za. zo.
van 13.30-17.30 uur
Galerie Fenix-Botermarkt 26, etsen van
Eric Visser tot 6 juni zondag 11-17: dins,
woens. en vrijd. 10-19: donderdag 10-
21.30: zaterd. 7.30-18 uur.
De Lakenhal, Oude Singel 28, expositie
schilderijen die gerestaur. moeten wor
den, tot en met 13 juni, dinsd. tot en met
zat. 10-17 uur. zon- en feestd 13-17 uur
Oegstgeest - Kunstcentrum "Lange-
voort", schilderijen en beeldhouwwer
ken van Harry Agema. Anita Andriesse,
Annelies Bosch, Auke de Graaf, Marijke
Kaercher. t/m 15/6, dinsd woens don-
derd. en vrijdag van 13.30-17.30: vrijdag
avond 19-21, zat. 12-17 uur
Ziekenhuizen
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Acade
misch Ziekenhuis behalve van
dinsdag 13.00 uur tot woensdag
13.00 uur (Diaconessenhuis) en van
vrijdag 13.00 uur tot zaterdag 13.00
uur (Elisabeth-ziekenhuis).
Bezoekuren
ziekenhuizen
Diaconessenhuis - doorlopende be
zoektijd van 16.00 uur tot 20.00 uur; met
uitzondering van:
- de kinder- en jongerenafdeling dage
lijks van 14.00 uur tot 19.00 uur.
- de afdeling intensieve zorg: uitsluitend
na overleg met het hoofd van de afde
ling.
Sportmedisch Advies Centrum
blessurespreekuur: Elisabethzie-
kenhuis Leiderdorp, 's maandag:
van 19 30-20 30 uur
Besoekuren SI. Ellsabeth-Zlekenhuls:
Volwassenen dagelijks van
14.00-14.45 en van 18.30-19.30 uur
Klasse afd dagelijks van 11.15-
i2.00 uur, van 14.00-14.45 uur en
van 18.30-19.30 uur.
Kraamafdeling: dagelijks van
11.15-12.00 uur (alleen voor echtge
noot) en van 15.00-16.00 uur en van
18.30 19 30 uur
Kinderafdeling: dagelijks van
15.00-18 30 uur.
afdeling C.C.U. (hartbewaking) da
gelijks van 14.00-14.30 uur en 19.00-
19.30 uur.
Intensieve verpleging: dagelijks
van 14.00-14.30 uur en van 19.00-
19.30 uur.
Academisch Ziekenhuis
Voor alle patiënten behalve kinde
ren) zijn de bezoekuren aLs volgt
Elke dag 14.15-15.00 uur en 18.30-
19.30 uur.
Avond'oezoekuur afdeling Verlos
kunde 18.00-19 00 uur
Praematurenafdeling dagelijks
van 14.30-14 45 uur en van 18 30
18 45 uur
Bezoek aan ernstige patiënten
wanneer voor ernstige patiènter.
doorlopend bezoek wordt toege
staan kan de hoofdverpleegkundi
ge hiervoor speciale kaarten ver
strekken.
Bezoektijden Kinderkliniek
Dagelijks: 15.00-15 45 uur en 18.30-
U).00 uur.
(alleen voor ouders van kinderen kan er
een afwijkende tijd afgesproken wor
den met de hoofdverpleegkundige)
Bezoektijden kinderafdeling
Elke dag 14 15-15 00 uur en 18.30
19.00 uur.
Alphen aan den Rijn
RIJNOORD: bezoektijden 's middags
14.30-15.15 uur, 's avonds 18 30-19.30
uur. Extra bezoek voor de hartbewa
king: 's ochtends 11.00-11 30 uur. Extra
bezoek voor vaders op de kraamafde
hng: 's avonds 19.30-20 30 uur. Kinder
afdeling 's middags 14.3015.30 uur, 's
middags alleen voor ouders 14.30—18.30
Geluidshinder
Schiphol
Klachten over geluidshinder var
vliegverkeer van en naar Schiphol
kunnen dag en nacht worden ge
meld bij het informatiecentrum
Geluidshinder Schiphol (tel 020
175000)
vee,,etK -
eeico? K u
*jte K pe
OU?g, l
vgrsitooic? Kj,
?~Z/j hem vasthouden
in dorp F/liberke en
Flip al op ons wachten
Lieve hemeldan mogen wij 1
niet langer talmen Jommehe
1 /s misschien m gevaar?'..KomUi
YOGHURT
Dit recept uit de lUuki
*u* «naakt natuurlijk
het allerlekker*Ir al< u
er de allerbeste kwaii
teit, du* ..natuurlijk"
jfrm.i.ïktr yoghurt voor
gebruikt Schep de yog
hurt in ren dufUM OOM
«•n hang <1« zr min*t<-nv
Ai* de yoghurt goed
droog U grwot
werkt u er (op 50 g
gn of ala bggcrecht bg
((Qudc llieuuis
5 Juni 1982.
Honderd jaar geleden stond tn
de krant
- Te Parijs maakte een werk
man gebruik van het oogenblik
dat zijn schoonmoeder een
dutje deed. om haar kleeren en
andere voorwerpen mee te ne
men en te verkoopen. Toen de
schoonmoeder wakker werd.
had zij zelfs geen kousen om
aan te trekken De schoonzoon
had zich gehaast het geld dat
nij voor zijn buit had gekregen,
in de kroeg te verteren. Men
vond hem daar dronken zitten,
hij bekende zijn schuld, maar
voerde tot zijn verontschuldi
ging aan. "dat hij moest drin
ken om zijn schoonmoeder te
vergeten en dat het dus billijk
was dat zij het gelag betaalde
- Volgens berichten uit War
schau was aan de politie al
daar kennu gegeven van het
voornemen een anti-Semieti
sche demonstratie op groote
schaal te doen. Ter voorkoming
van ongeregeldheden werden
in één nacht honderdtwintig
personen naar de gevangenis
gebracht. Maandag-avond was
Brody. waar de Russische
vluchtelingen samenkomen, het
tooneel eener hevige opschud
ding. veroorzaakt door het met
buitengewone onstuimigheid te
kennen gegeven verlangen der
Russische Joden naar brood en
naar de middelen om verder te
reizen. De overheid was ge
noopt maatregelen van geweld
te nemen om ruit en orde te her
stellen. Het gewestelijk bestuur
zal een delegatie naar Weenen
zenden om den keizer de nood
zakelijkheid voor oog en te hou
den ran het aanwijzen van een
andere stad als plaats van sa
menkomst der vluchtelingen
Vyfiff jaar geleden
- De Ftrst National Bank of Be
verley Hills in Cahfornie nabij
Hollywood heeft haar loketten
gesloten en voorloopig haar be
talingen geslaakt Voornaam
ste in leggers bij deze bank zijn
tal wan filmsterren, onder wie
Greta Garbo. WiU Rogers, Ha
rold Lloyd en Jean Harlow In
dien de bank ook later geen be
talingen kan doen. zijn deze
filmsterren ernstig gedupeerd
