Soberheid troel
f aan
rsaines
eooillpc"
rr OOIclV OÏ1C1 y 0.
Australiërs breken met Nederlandse gereformeerden
DONDERDAG 3 JUNI 1982
Varia
PAGINA 17
Door
Rudolph Bakker
PARIJS - De leiders van de zeven rijkste industrie
landen komen van 4 tot en met 6 juni in Versailles
bijeen.
De Franse president ontvangt voor deze achtste
ontmoeting de 'clubleden' op het bordes van het
'Grand Trianon'.
Dat zijn in nauwkeurig vastgestelde volgorde de
Luxemburger Gaston Thorn, als afgezant van de
EG, de Italiaanse premier Spadolini en de Japan
se eerste-minister Suzuki, de Canadees Trudeau,
kanselier Schmidt uit de Bondsrepubliek, eerste-
minister Thatcher van Groot-Brittannië en als
laatste de Amerikaanse president Reagan, die
dan al enige dagen in Parijs is en president Mit
terrand vooraf had ontmoet.
Het Franse staatshoofd gaf zijn visie van het gebeu
ren vooraf aan enige in het Elysée verzamelde
Amerikaanse journalisten en hij zei: „Zelden heb
ben de leiders van de samenwerkende industrie
landen zich zo weinig van eikaars lot aangetrokken
als nu".
X 7"AAT*OT ^1 /-v-i
Een van Sonja Barende belangrijk-
ste eigenschappen is haar moed.
Met haar direct uitgezonden tele
visieprogramma stelt zij zich we
kelijks kwetsbaar op, temeer om
dat zij voortdurend controversië
le onderwerpen ter sprake
brengt, die de kijkers bij voor
baat al in twee kampen verdeeld
houden: pro of contra. Eén ver
keerd woord, één grapje dat
slecht valt, één onderbreking van
de sprekeren de directie van de
waterleiding kan weer melden
dat er door de waterleidingbui
zen een vreselijk gemor uit het
Nederlandse volk opsteeg.
En daar komt nog iets bij: Sonja
Barend is de enige die af en toe
Henk van der Meyden en het
soort journalistiek" dat hij in
Privé bedrijft vanaf het scherm
durft te kritiseren. In dag- en
weekbladen gebeurt dat al een
jaar of twintig, maar dat heeft
weinig effect, omdat de journa
listiek, hoe vreemd dat ook mag
klinken, in feite een heel andere
wereld is dan die waarin Henk
van der Meyden in het weekblad
Privé en het dagblad De Tele
graaf opereert. Hij en zijn mede
werksters schrijven over „de glit
terwereld", dus over de algemeen
bekende persoonlijkheden die bij
de televisie, het toneel en de film
werken, of tot enig koninklijk
huis behoren, of in de schijnwer
pers van de politiek staan.
In de Privé van 29 mei 1982 die
blijkens de cover als belangrijk
ste verhalen had: „Sonja Barend
maakte een huwelijk kapot",
„Liesbeth List's moeder pleegde
zelfmoord..." en „Prinses Caroli
ne over haar scheiding en de
mannen in haar leven", staan in
totaal 74 foto's, waarvan 29 met
tv en toneel te maken hebben, 17
met de lichte muze, 13 met prin
sessen, 10 met artsen, 2 met poli
tiek, 2 met verkrachting en 1 met
een sportvedette.
Van der Meyden bestrijkt een klein
wereldje voor een groot publiek,
en dat zou allemaal nog tot daar
aan toe zijn, als hij niet voortdu
rend politiek bedreef in dat we
reldje, zowel in letterlijke zin (on
ware verhalen over Den Uyl vlak
voor de verkiezingen, aardige
stories over Van Agt vlak voor de
verkiezingen), als in overdrach
telijke zin, door de hoofdperso
nen uit dat wereldje die met hem
meewerken en hem van nieuws
voorzien op sympathieke wijze af
te schilderen, en hun tegenpolen,
die niets van dat soort bladen en
berichtgeving weten willen, met
halve waarheden en tendentieu
ze voorstellingen van zaken de
grond in te boren.
Hij pakt die mensen daarbij niet
alleen in hun persoonlijke leven,
maar ook in hun broodwinning.
Zo kreeg een acteur alleen een rol
in een vrije produktie, als hij aan
Privé uit de doeken dieed hoe zijn
scheiding met zijn vrouw tot
stand was gekomen. De acteur is
gezwicht. Ik ken een actrice, die
tot medewerking aan een ver
haal geprest werd door haar voor
te houden dat Privé over haar
dochter, ook een actrice, het een
en ander wist, met enige sail
lante details.
Zo zijn er vele voorbeelden te noe
men, en de enige reden waarom
die zo zelden in de openbaarheid
komen is angst. Angst dat je het,
door daar tegenin te gaan, alleen
maar erger maakt en nog meer
roddel en onwaarheden over je
afroept, maar toch vooral de
angst dat je, door een proces aan
te spannen of er via een ander
medium tegenin te gaan, de hal
ve waarheden en de hele leugens
alleen maar verder helpt ver
spreiden.
Want dat is een reëel probleem, dat
ik zal illustreren aan de hand
van een stuk in een totaal ander
blad, uit een totaal andere hoek,
het satirische blad „De Opstoot".
Daar stond enige tijd geleden een
satire of zoiets in over een echtge
note van een bekende Nederlan
der, en een echtgenoot van een be
kende Nederlandse, die beiden
aan kanker waren overleden. Is
er dan werkelijk geen grens,
vroeg ik me af, aan wat nog wel
en wat niet meer geschikt is om er
„taboedoorbrekende" satire mee
te bedrijven? Moet je overal
grappen over mogen maken, hoe
ven niemands gevoelens ontzien
te worden, ook niet in de droevig
ste omstandigheden
Ik zat al klaar om er een vernieti
gend stuk over te schrijven, maar
ik heb het niet gedaan, omdat ik
dan moest uitleggen waarover
het ging, en daarmee het ge
wraakte onderwerp een extra
honderdvoudige verspreiding
zou geven in plaats van het in te
dammen. En dan kon ik wel weer
terugzien op een mooi, vlam
mend, terecht stuk, maar ik zou
de kwaal alleen maar verergerd
hebben. Je kunt zoiets alleen
maar doen als je zélf de aange
vallene of de gekwetste betrokke
ne bent, en als je dan de moed
hebt jezelf opnieuw te laten
kwetsen, en desnoods nog méér
onheil over jezelf af te roepen.
In haar laatste „Sonja op maan
dagavond" heeft Sonja Barend
de moed gehad, het onderwerp
aan te snijden, maar te weinig
getuigen a charge hadden dur
ven meedoen, en bovendien kan
zoiets alleen maar effectief ge
beuren als je aangeeft dit is be
weerd, maar dit en dat is de
waarheid. Dat kan niet in een
kwartiertje, daarvoor heb je een
avondvullend programma no
dig.
De Verenigde Staten als rijkste
der rijke industriestaten staat
op deze conferentie altijd in
het middelpunt van de be
langstelling en van de kritiek.
President Reagan liet zich
adviseren zich ter gelegen
heid van 'Versailles' voor het
eerst sinds zijn ambtsaan
vaarding in Europa te mani
festeren. Hij is ook op de NA-
VO-'top' in Bonn en hij
brengt bezoeken aan Lon
den, Berlijn en Rome.
De socialistische regering van
president Mitterrand, zijn
vier communistische minis
ters incluis, bevindt zich op
betere voet met de Verenigde
Staten dan dat ooit met een
regering sinds president De
Gaulle het geval was. Toch
hebben zijn naaste raadge
vers de Amerikaanse presi
dent voor de zoveelste keer
als hun mening gegeven dat
president Mitterrand op eco
nomisch gebied een absolute
fantast is.
In Versailles zullen enkele van
de zeven clubleden het met
elkaar aan de stok krijgen, en
de enige hoop die men nu
koestert is dat ze elkaar al
pratende beter zullen begrij
pen. Wat men meteen, en al
tijd weer, de Amerikanen
verwijt, is dat ze niets doen
aan hun hoge rentevoet die,
bij de noodzakelijke bestrij
ding van de recessie, het zo
broodnodige enthousiasme
tot ruimschoots investeren
de grond in boort.
De Amerikanen op hun beurt
zijn ook boos. Ze zijn boos op
de Europeanen, die gas-con-
tracten met de Sowjets aan
gaan, en ze zijn boos op de Ja
panners. die hun markten
met goederen overstromen
en zelf hun grenzen voor in
voer sluiten.
Somber
Al deze complexe boosheden
komen op een voor de Club
van Zeven ongelukkig mo
ment. De zeven rijke indus-
De Gereformeerde Kerken in Au
stralië zullen de banden met de
Nederlandse zusterkerk verbre
ken. Redenen daarvoor zijn de
theologische ontwikkelingen bin
nen de Gereformeerde Kerken in
Nederland - in dit verband
wordt het rapport 'God met ons'
over het gezag van de bijbel ge
noemd de positieve houding
met betrekking tot de homofilie
en de vrouw in het ambt. Hier
mee is de basis van de zusterkerk-
relatie vervallen, meent de Au
stralische synode.
De Australische kerk telt een klei
ne 10.000 leden, verspreid over
veertig gemeenten. Ze is groten
deels ontstaan uit Nederlandse
emigranten. In 1979 al besloot de
synode, de contacten met de Ne
derlandse gereformeerden te be
perken. Predikanten uit ons land
mochten niet zomaar een Austra
lische kansel op. Aanmeldingen
van kerkleden uit Nederland
worden sindsdien aan een nauw
keurig onderzoek onderworpen.
De Australische synode wil wel
met de Nederlandse gerefor
meerden blijven corresponderen
over 'zaken van wederzijds be
lang'.
triestaten vormen niet meer
dan de bovenlaag van de vie
rentwintig bij de Organisatie
voor Economische Samen
werking en Ontwikkeling
(OESO) aangesloten landen,
waarvan de statistieken er
maar somber uitzien.
Toen de Club van Zeven vorig
jaar in Ottawa bijeen kwam,
waren er binnen de OESO 25
miljoen werklozen; nu zijn
het er al meer dan dertig mil
joen. De jaarlijkse groei is
van 1,29 procent in '81 nu te
ruggelopen tot een weinig in
spirerend 0 procent. Afgelo
pen jaar is ook gebleken dat
de oliemarkten binnen de
OPEC niet zijn ingestort, zo
als wel voorspeld werd. En
het enige positieve element is
dat in bepaalde landen een
lichte teruggang van het in
flatiecijfer te bespeuren valt.
In het Franse gastland daar
entegen blijft de inflatie de
pan uit stijgen en beloopt na
een jaar socialistisch bewind
al 14 procent. De socialisten
hadden gemikt op een inspi
rerende opleving van de in
dustrie (al deden ze alles om
de werkgevers in hun expan
sie te beknotten) en hoopten
ze daarmee iets te doen tegen
de werkloosheid. In feite
bleef de inflatie omhoog gaan
en de werkloosheid evenzeer,
en zien de regeerders -
achterom kijkend - dat de
landen om hen heen niet in
deze geplande opleving zijn
gevolgd.
De laatste weken hebben de
Franse economische leiders
Luthersen
De Synodale Commissie van de
Evangelisch-Lutherse Kerk in
Nederland zal een commissie be
noemen die voor de synode van
mei volgend jaar een rapport
gaat opstellen over de toekomst
van deze kerk. vooral in oecume
nisch perspectief.
In de synodezitting van november
dit jaar zal opnieuw worden ge
praat over de eventuele aanstel
ling van een vrijgestelde functio
naris - op parttime-basis voor
het bestuur van de kerk. Ds. W
Bleij, voorzitter van de synode,
heeft een plan op tafel gelegd,
dat inkrimping van de Synodale
Commissie tot zeven mensen
beoogt, te weten drie theologen
en vier leken. Aan het hoofd hier
van zou een vrijgestelde presi
dent staan, die de taken van de
huidige president en secretaris
in zich verenigt. Een 'directiese
cretaris' zou hem moeten bij
staan.
In januari besloot de synode, geen
vrijgestelde secretaris-generaal
aan te stellen en het bureau van
de synode niet te verplaatsen van
Amstelveen naar Woerden.
Beroepingswerk. Hervormde
Kerk: beroepen te Groningen A.
hoogtevrees gekregen. Van
hun kant niet in het minst zal
dan ook bij de Amerikanen
(vergeefs) worden aange
drongen op vermindering
van de rentevoet, en bij de Ja
panners op het opheffen van
invoerbeperkingen.
De Amerikaanse minister van
financiën Regan voorspelde
dezer dagen in Washington
overigens een 'natuurlijke'
teruggang van de rentevoet.
Hij zei. na afloop van een
reeks economische conferen
ties in Helsinki, dat zijn land
in Versailles zal zoeken naar
een „samengaan van de eco
nomieën van de zeven indus
triestaten. in de hoop daar
mee een blijvend genezings
proces van de wereld-reces
sie in te zetten".
De Amerikanen zullen in Ver
sailles hun partners waar
schijnlijk voorstellen om te
komen tot een internationaal
comité dat er op zou moeten
toezien dat rentetarieven op
de internationale geldmarkt
niet al te wild fluctueren. Al
gemene afspraken over het
verkeer van investeringska
pitaal tussen de betrokken
landen zouden de Amerika
nen er echter bij helpen tegen
te gaan dat landen al te snel
overgaan tot nationalisaties.
Daarbij is ongetwijfeld aan
het rood-roze Franse nationa-
liserings-avontuur gedacht,
waarbij ook buitenlandse be
drijven binnen het schoots
veld kwamen te liggen.
J. Zoutendijk Noorden, te Oos-
terwolde-Fochteloo (Fr.) D. Pen-
mnkhof Well-Ammerzoden, te
Bodegraven H. Veldhuizen 'Al-
blasserdam; aangenomen naar
Heerenveen kandidaat R.
Boeyinga-Alders Berkel-Roden-
rijs.
Gereformeerde Kerken: beroepen
te Dokkum A. Treurniet Woer
den, te Castricum H. Appers
Heerhugowaard, te Capelle aan
de IJssel H. Favier Enschede.
Gereformeerde Kerken Vrijge
maakt: beroepen te Ermelo E.
Woudt Den Helder
Op zondag 22 augustus hoopt ds.
T. Vrolijk afscheid te nemen van
de gereformeerde kerk in Kat
wijk, wegens vertrek naar Leeu
warden. De intrede in Leeuwar
den is op 12 september.
Ongeloof
Ook de Japanners hebben een
plan in petto. Ze zouden er
over denken, als antwoord op
de voortdurende kritiek op
hun invoerbeleid, bepaalde
liberaliserende maatregelen
af te kondigen. Niemand van
de partners gelooft echter
echt in deze zogenaamd gun
stige plannen.
Een van de grote thema's op
conferenties als die in Ver
sailles is de Oost-Westrelatie.
Volgens de Amerikanen
staan de Sowjets aan de rand
van een dramatisch bankroet
en dient het Westen niets te
doen om de kans op dit bank
roet te verminderen. Na de
grote klap zullen de Sowjets
immers - in deze Amerikaan
se visie - eindelijk bereid zijn
normaal over economische
en vooral ook over politieke
hangijzers te praten. In Ver
sailles zullen de Amerikanen
hun partners dan ook nog
eens voorstellen geen 'strate
gisch' materiaal meer aan de
Sowjets te leveren en zich
ook in hun kredietpolitiek
beperkingen op te leggen.
President Reagan zal bij bonds
kanselier Schmidt en presi
dent Mitterrand weer protes
ten laten horen over hun
aardgas-contracten met de
Sowjet-Unie en hun vergaan
de financiële betrokkenheid
bij de bouw van het giganti
sche viaduct waarlangs dit
gas van Siberie naar het Wes
ten moet worden geleid. Pre
sident Reagan zou er zelfs
'Er is hoop'
Het nationale comité 'Projekt 82'
en het Instituut voor Evangelisa
tie (Doorn) hebben besloten door
te gaan met activiteiten onder
het motto 'Er is hoop'. In januari
volgend jaar zal er een tweede
evangeliserend magazine uitko
men.
Dit besluit is een gevolg van het
feit. dat overal in het land voor
de komende maanden activitei
ten zijn gepland rond het evange-
Usatiethema van dit jaar: 'Er is
hoop'. Hoewel het accent van de
actie 'Projekt 82' op de maand
maart lag. wordt in vele plaatsen
nog steeds het bekende regen
boog-vignet gebruikt voor aller
lei vormen van evangelisatie
werk.
Het tweede magazine zal met, zoals
het eerste, landelijk huis aan
huis worden verspreid, maar aan
plaatselijke gemeenten, groepen
en individuele christenen te
koop worden aangeboden Een
proefnummer komt in oktober
beschikbaar. Het Instituut voor
Evangelisatie wil plaatselyke
werkgroepen van 'Projekt 82'
blijven begeleiden met instruc
tie
Het EO-tv-programma 'Ronduit'
over denken de Franse firma
Alsthom-Atlantique te ver
bieden gebruik te maken van
de technologie die men er
toepast bij de constructie van
deze leidingen, en welke
technologie in licentie af
komstig is van de Ameri
kaanse firma General Elec
tric.
Derde Wereld
Behalve de Oost-Westrelatie is
er het Noord-Zuidprobleem.
De Derde Wereld staat op het
punt van een financieel deba
cle en diep in de schulden
stekende landen als Mexico.
Argentinië. Brazilië. Zaïre en
Zuid-Korea kunnen eenvou
dig hun rente niet meer beta
len. Ook op dit punt is de
Club van Zeven echter weer
diep verdeeld. De Amerika
nen willen hier in het geheel
niets aan doen, of hoogstens
voor hun eigen 'vrienden' in
eigen invloedssfeer. De Ja
panners hebben alleen be
langstelling voor de hen om
ringende wereld en zoge
naamde 'nieuwe industriesta
ten' als Hongkong, Taiwan en
Singapore.
Een Europees clublid als
Frankrijk heeft nog wel een
hoge pet op van ontwikke
lingshulp en hulp aan de Der
de Wereld, al is deze Franse
hulp altijd minimaal geweest
en ging ze voornamelijk uit -
net als bij de Amerikanen -
naar vrienden in de eigen in
vloedssfeer. Het staat dan
ook wel vast dat het oude
idee van de 'Noord-Zuidcon-
zal op 8 juni geheel gewijd zijn
aan het thema 'Er is hoop'.
Het ledental van de Nederlands
Gereformeerde Kerken - de
vroegere Gereformeerde Kerken
Vrijgemaakt Buiten Verband -
is vorig jaar met 11 toegenomen
Er waren op 1 januan jl 29 478
Nederlands-gereformeerden
Van de 93 plaatselijke kerken
hebben er 29 geen predikant Het
aantal predikanten is 64. Uit het
pas verschenen informatieboek
je blijkt, dat de regio Kampen
qua ledental het grootst is (5471
leden).
Ontspanning
In een bnef ter gelegenheid van
het bezoek van de Amerikaanse
president Reagan aan West-Ber-
lijn dringt bisschop dr. Martin
Kruse van de Evangelische Kerk
in deze stad aan op voortzetting
van de ontspanmngspolitiek Hij
keert zich tegen de wapenwed
loop. "die de economische stabi
liteit en de sociale vrede in ge
vaar brengt" Via de Amerikaan
se ambassade zal de bnef van
Kruse Reagan worden aangebo
den
"Duurzame vrede kan met worden
gebouwd op dreiging met en be
ferentic' in Versailles niet aan
een wedergeboorte toe is.
President Mitterrand heeft zelf
tyd op het werkschema inge
ruimd voor een toespraak
waarin hij zal pleiten voor
een snelle ontwikkeling van
de technologie ten bate van
de industrie, ook in de ont
wikkelingslanden. Daarmee
zouden op den duur heel wat
nieuwe banen kunnen wor
den geschapen, zo meent de
Franse president. De toe
spraak van Francois Mitter
rand zal beleefd worden aan
gehoord en in de daarop vol
gende discussie kan men
even doen of er geen ernsti
ger problemen in de wereld
zijn. Toch roept dit technolo
gische thema alweer twee
spalt op Mitterrand ziet deze
ontwikkeling als geheel ge
leid door dc staat, terwijl de
Amenkaanse president Rea
gan het wil overlaten aan de
captains of industry in de pri
vé-sector.
Wierpen bij vorige gelegenhe
den onverwachte politieke
ontwikkelingen al roet in het
eten, ditmaal zorgt de strijd
om de Falkland eilanden er
voor dat Margaret Thatcher
en president Reagan wel wat
anders aan hun hoofd heb
ben dan alleen 'Versailles'
Bondskanselier Schmidt
heeft bovendien op 6 juni, de
laatste dag van het samenzyn
- verkiezingen in zyn thuisha
ven de hanzcstad Hamburg,
te vrezen
Over de uitkomst van bijeen
komsten als deze maakt nie
mand zich ooit illusies. De
gesprekken zyn ook niet op
het vinden van directe oplos
singen en op het uitgeven
van opzienbarende slotcom-
muniqué's gericht. Als de ze
ven staatslieden ten slotte
Vtamüka de rug toekeren
zonder dat ze hun gezicht van
staatsman verloren hebben,
doet het er niet toe wat er
achter de schermen allemaal
verkeerd mag zijn gegaan, zo
merkte een Amenkaanse cy
nicus atrbij voorbaat op.
reidheid tot het gebruik van
kernwapens", schrijft Martin
Kruse Hij verwij na.ir eer, v. r
klaring van de Raad van Kerken
in Amerika zelf, volgens welke
de vrede alleen door onderhan
delingen. beëindiging van de wa
penwedloop en vernietiging van
alle kernwapens kan worden ge
handhaafd
"Wij. inwoners van Berlijn, zijn
ons ervan bewust, dat tn de
hoofdstad van het vroegere Duit
se rijk de tweede wereldoorlog en
de holocaust (moord op de joden)
zijn begonnen Daaruit vloeit dc
verplichting voort, te ijveren
voor verzoening tussen de volke
ren, vooral met die van Oost-Eu
ropa".
Ruim 18 000 Litauers hebben bij
de eerste secretaris van dc Com
munistische Party in Litauen ge
protesteerd tegen, wat zy noe
men. 'vervolging van religieuze
jongeren'. Zy sommen talrijke
acties op die de overheid de laat
ste tyd tegen rooms-katholieke
I' M NB heeft <>ndern<m,. n Dt
realiteit in ons land doet ons vra
gen: in welk land leven wy eigen
lyk"* Op school hebben we ge
leerd, dat dit het meest democra
tische land ter aarde is".
