Thatcher: laatste kans
In Polen broeit
het onder een
rustig oppervlak
Ontwapeningsconferentie
VN kan niets voorschrijven
Veldslag in Afghanistan
Reagan in Parijs voor conferentie
Argentijnen moeten troepen
Waar kun je nog
tot 2 uur 's o chtends
tafelen?
Casino Scheveningen
Waar krijg je
vijf kansen voor een
tientje?
Casino Scheveningen
Wat is het nieuwste
besluit van een
avondje uit? SSags-
Casino Scheveningen
DONDERDAG 3 JUNI 1982
v_
Buitenland
(Van onze correspondent
Henk Kolb)
WASHINGTON - In New York be
ginnen de Verenigde Naties vol
gende week aan een ontwape
ningsconferentie die ruim een
maand gaat duren. Zoals door
gaans, zal dit alles uitmonden in
een slotverklaring die de wereld
veiliger beoogt te maken, zonder
dat op het gebied van de prakti
sche resultaten veel meer mag
worden verwacht dan een toren
hoge stapel documenten.
De conferentie heeft plaats tegen
de achtergrond van een wereld
wijd groeiende vredesbeweging,
op een moment dat de VS en de
Sowjet-Unie op het punt staan
over beperking van hun strategi-
sche arsenalen te gaan onderhan
delen, en terwijl een belangrijke
internationale commissie juist
een blauwdruk voor ontwape
ning heeft gepresenteerd.
Het is geen toeval, dat de 'onafhan
kelijke commissie voor ontwape
ning en veiligheidszaken' onder
leiding van de Zweedse socialist
Olaf Palme zijn werkstuk nu op
tafel heeft gelegd. Afgezien van
de vele redevoeringen die te New
York (onder anderen door Rea
gan en Schmidt) zullen worden
afgestoken, kan het rapport een
soort werkdocument worden,
omdat aan de samenstelling ook
de Derde Wereld en de Russen
hebben meegewerkt en omdat
het een unaniem rapport is.
Maar de commissie-Palme was
geen VN-commissie. En het is
jammer dat China er niet in was
vertegenwoordigd, zo min als de
meer conservatieve Amerikaan
se denkers over veiligheidszaken
of landen als Israël, Pakistan en
Zuid-Afrika (potentiële kern-
bombezitters), die niet waren uit
genodigd.
De Verenigde Naties kunnen op
het gebied van de veiligheid nau
welijks iets voorschrijven, omdat
de VS en de Sowjet-Unie daar
over hun eigen mening hebben.
Uit de slotcommuniqués moet
men dan ook niet proberen de
betekenis van de conferentie af
te lezen. Die schuilt voorname
lijk in de uitwisseling van ideeën
en in de gelegenheid politici uit
alle uithoeken der aarde per de
monstratie te tonen hoe groot de
vrees voor een conflict op grote
schaal is geworden.
(Van onze correspondent Henk Dam)
LONDEN - De Britse premier mevrouw Thatcher wil Ar
gentinië een laatste kans geven een bloedige slag om
Port Stanley te vermijden. Als de Argentijnen hun troe
pen van de eilanden willen weghalen, kan zo'n gevecht
worden vermeden, zo zei zij gisteren.
De premier zei voor de tv dat het
„nog niet te laat is verder bloed
vergieten te vermijden". Maar ze
voegde eraan toe weinig optimis
tisch te zijn over de kans dat pre
sident Galtieri zijn troepen als
nog opdracht geeft naar Argenti
nië terug te keren.
Volgens welingelichte kringen is
het aan de Amerikaanse presi
dent Reagan te danken, dat En
geland nu bereid is nog even te
wachten alvorens de order wordt
gegeven Port "Stanley, waar zich
naar schatting 6000 man Argen
tijnse troepen bevinden, te be
stormen. De Amerikanen hopen
dat binnen de Argentijnse junta
het besef doorbreekt dat hun
troepen geen kans op een over
winning hebben, zeker niet na de
vernietigende nederlaag die een
numerieke overmacht aan Ar
gentijnse soldaten tegen Britse
paratroopers bij Goose Green
heeft geleden.
Voor de Britse commandant op de
Falkland-eilanden, generaal
Moore, is een uitstel van de laat
ste slag eerder een voordeel dan
een belasting. Hij heeft nu de tijd
zijn naar schatting 8000 man
schappen in de juiste positie
voor de aanval te brengen, en
zijn geschut in stelling te bren
gen.
Port Stanley is nu geheel omsin
geld door de Britten, die langs
drie verschillende routes de
hoofdstad van de Falkland-eilan
den zijn genaderd. Het is nog
steeds niet zeker of de 3000 in
fanteristen die aan boord van de
Queen Elizabeth II waren, al zijn
geland, hoewel militaire deskun
digen dat wel aannemen.
De Britten hebben zich de afgelo
pen twee dagen vooral geconcen
treerd op de verovering van twee
heuvels, Mount Kent en Two Sis
ters. Die zijn nu allebei in hun
handen, en de Britse troepen
kunnen vanaf deze hoogten een
groot deel van Port Stanley over
zien.
Stilzwijgen
Het ministerie van defensie in Lon
den bewaart voor het overige het
stilzwijgen over de bewegingen
van de troepen. Het ministerie
heeft het zich tot een gewoonte
gemaakt, pas informatie te geven
als belangrijke operaties hele
maal achter de rug zijn.
Wel is bekend gemaakt, dat twee
Harrier-straaljagers zijn neerge
stort na acties in de buurt van
Port Stanley. De oorlogsvloot
heeft daarmee in totaal acht van
Greenpeace sprak
in Leningrad met
functionarissen
MOSKOU (Reuter) - Greenpeace
heeft gisteren in Leningrad met
Sowjet-functionarissen gespro
ken en erop aangedrongen, dat
de Sowjet-Unie besluit tot direc
te stopzetting van haar kernproe-
venprogramma om een concreet
initiatief te nemen als signaal.
Vergegenwoordigers van Green
peace hadden een ontmoeting
van drie uur met vertegenwoor
digers van het officiële Sowjet-
vredescomite.
De Sowjet-functionarissen zouden
er in beginsel mee hebben inge
stemd een telegram te zenden
om de visie van de organisatie
uiteen te zetten aan Sowjet-lei-
der Leonid Brezjnjev.
zijn straaljagers verloren. Nieu
we Harriers zijn echter gisteren
bij de oorlogsvloot aangekomen.
Volgens Britse verslaggevers zijn
een aantal Argentijnse krijgsge
vangenen gedood en enige Brit
ten gewond geraakt, toen een op
slagplaats van munitie bij Goose
Green ontplofte. De opslagplaats
zou door de Argentijnen zelf eer
der van boobytraps zijn voor-
Volgens berichten uit de Verenig
de Staten hebben de Amerika
nen de Britse troepen de afgelo
pen dagen van Hawk-luchtdoel-
raketten voorzien. Die raketten
zijn bedoeld ter beveiliging van
de Britse stellingen op de Falk
land-eilanden, en hebben als
voordeel dat zij een groter bereik
hebben dan de Rapier-raketten
die de Britten nu gebruiken.
Drie schepen van de oorlogsvloot,
waaronder naar verluidt de on
derzeebootjager Glasgow, zijn
onderweg naar Engeland om er
te worden gerepareerd. De oor
logsbodems hebben zware scha
de opgelopen door Argentijnse
luchtaanvallen in het verleden.
Toekomst
In het interview voor de tv heeft
mevrouw Thatcher zich in voor
zichtige bewoordingen uitgela
ten over de toekomst van de
Falkland-eilanden, als die een
maal weer onder Brits bestuur
zijn gebracht. Ze zei dat de wen
sen van de eilandbewoners door
slaggevend zullen moeten zijn
bij het bepalen van die toekomst.
Gevraagd hoe ze denkt de veilig
heid van de bewoners te verzeke
ren, zei de premier erop te reke
nen dat andere landen Engeland
hierbij zullen helpen. Ze noemde
in dit verband met name de Ver
enigde Staten, met de opmer
king: „Toen de VS ons vroegen
de Sinai te beveiligen, hebben
we ook ja gezegd".
De premier noemde het hoogst on
waarschijnlijk, dat Engeland Ar
gentinië de soevereiniteit over de
eilanden zal aanbieden. „De ei
landers hebben nu gemerkt wat
een Argentijnse bezetting in
houdt. Dat zullen ze nooit terug
willen", zo zei ze.
De beschuldiging dat de Argentijnen gebruik hebben gemaakt van napalmbommen, kreeg meer grond toen
Britse soldaten bij Goose Green een napalmfabriek ontdekten. Daar troffen zij een groot aantal door de Argen
tijnen achtergelaten napalmbommen aan.
ISLAMABAD (UPI) - Aan een
van de zwaarste veldslagen in Af
ghanistan sinds de Sowjetrussi-
sche inval is een einde gekomen,
maar volgens diplomatieke krin
gen gisteren in Nieuw Delhi was
het niet duidelijk of de Russi
sche troepen of mohammedaan
se opstandelingen hadden geze
gevierd.
De slag is geleverd in de strate
gisch gelegen vallei van Panjs-
hir, 80 km ten noorden van Ka
boel.
Opstandelingenwoordvoerders in
Pakistan zeiden in het weekein
de dat zij een halt hadden toege
roepen aan een gecombineerd of
fensief van Russische militairen
en Afghaanse regeringstroepen
en dezen een verlies hadden toe
gebracht van tussen de 700 en
1600 man en 60 tanks.
Maar van diplomatieke zijde in Is
lamabad werd twijfel aan deze
berichten uitgesproken. Hier
heette het dat een groot Rus-
sisch-Afghaans leger sleutelposi
ties in de vallei had bezet na een
offensief dat twee weken had ge
duurd. In Kaboel liet de televisie
betogingen zien in een aantal
dorpen in de vallei ten gunste
van de door de Russen gesteun
de regering van Afghanistan
Men zag ook een hoge functiona
ris van het ministerie van defen
sie, die het gebied bezocht e:
derscheidingen uitreikte aai
litairen.
In Nieuw Delhi daarentegen ver
klaarden diplomaten en opstan
delingen dat het er op leek dat
het Russische offensief ter ver
overing van de Vallei van Papjs-
hir was mislukt door heftig ver
zet vanuit de hoge bergen vlak
ten noordoosten van Kaboel.
ADVERTENTIE
In Casino Scheveningen met z*n 24 Roulette- en Blackjack
tafels, z'n bar en restaurant. Gezelligheid is er troef. Elke
dag Roulette en Blackjack van 2 tot 2.
Legitimatie en korrekte kleding graag.
Kurhaus, tel. 070-512621
dat hij de Amerikaanse president
Reagan ontmoet. Het afgelopen
jaar heeft niet alleen Mitterrand
aan zekerheid gewonnen, maar
ook Reagan heeft een betere
greep op de buitenlandse politie
ke problemen gekregen. Hoewel
de verhouding tussen het socia
listische bewind van president
Mitterrand en dat van de Ameri
kaanse president beter is dan
tussen welke voorafgaande rege
ring sinds generaal De Gaulle en
de Amerikanen dan ook, tekent
zich kort voor het begin van de
conferentie in Versailles een on
dergrondse machtstrijd tussen
ecu UC1UCR aatl „aoi beide mannen af.
ook door de paus ontvangen Tegen de achtergrond van Versail-
(Van onze correspondent
Rudolph Bakker)
PARIJS - De Amerikaanse presi
dent Reagan arriveerde gister
avond laat in Parijs, voor het be
gin van de eerste Europese reis
sinds zijn ambtsaanvaarding.
Reagan neemt deel aan de confe
rentie van de zeven 'rijke indus
trielanden', die dit weekeinde in
het paleis van Versailles wordt
gehouden. Voor de conferentie
begint, heeft de Amerikaanse
president twee ontmoetingen
met de Franse president Mitter
rand.
Na Parijs brengt Reagan maandag
bezoek aan Rome, waar hij
wordt. Maandagavond, dinsdag
en woensdagochtend is hij in
Londen, woensdagmiddag en
donderdag in Bonn, waar hij
deelneemt aan de NAVO-'top'.
Voor zijn terugkeer naar Was
hington brengt de Amerikaanse
president vrijdag een bezoek aan
West-Berlijn.
Voor de Franse president Mitter
rand is het de vijfde keer sinds
zijn verkiezing op 10 mei 1980,
ADVERTENTIE
In Casino Scheveningen. waar bij de
Roulette 2 gulden de laagste inzet is.
Dat zijn 5 kansen voor één tientje.
En altijd sfeer, gezelligheid, allure.
Elke dag Roulette en Black Jack van 2 tot 2.
Legitimatie en korrekte kleding graag.
Kurhaus, tel. 070-512621
les' pracht en praal had de s
listenleider die president werd
geen 'zonne-koning', maar dan
toch wel 'zonne-president' willen
zijn. De wereld-machtsverhou
dingen liggen echter anders. Op
een conferentie als deze vormen
toch de Amerikanen het onbe
streden centrum van de macht.
En president Reagan - beter op
de hoogte van zijn dossiers dan
vroeger - is niet van plan een
duimbreed te wijken op de weg
die hij heeft ingeslagen.
Vriend en vijand erkennen een
meesterzet in Reagans aankondi
ging, maar vier dagen voordat
'Versailles' begon, van de bereid
heid van de Sowjet-Unie op het
Amerikaanse voorstel in te gaan
om de gesprekken over de ver
mindering van de strategische
bewapening te hervatten. Dat
neemt niet alleen de ultra-linkse
groepjes de wind uit de zeilen,
die het komende weekeinde te
gen 'Reagan oorlogshitser' zullen
ageren. Veel belangrijker is dat
de deelnemers aan 'Versailles'
even duidelijk te verstaan is ge
geven dat alleen de Verenigde
Staten en de Sowjet-Unie op het
wereldtoneel tellen als het erop
aankomt.
„Het feit dat alles in Polen rus
tig is, betekent niet dat alles
in orde is". Deze verklaring,
die de Poolse vice-premier
Miecyslaw Rakowski eerder
deze week heeft afgelegd, is
tot nu toe de duidelijkste ge
weest die over de stand van
zaken in Polen officieel is
vastgesteld.
Pamfletten die m de straten en
kerken van Warschau circu
leren en die zijn ondertekend
door de vier leiders van de
ondergrondse beweging van
'Solidariteit', hebben de op
roep tot een algemene lande
lijke staking bevestigd.
Vakbondsleider Lech Walesa is
van de villa buiten Warschau
overgebracht naar een lu
xueus jachtverblijf in het
zuidoosten van het land, van
waaruit de Russische grens
te voet kan worden bereikt
Walesa is daar praktisch ge
gijzeld. Hij wordt vastgehou
den tegen een losgeld in de
vorm van het goede gedrag
van de Poolse bevolking, dat
weet dat als het in opstand
komt hij hoogst waarschijn
lijk voorgoed over de Russi
sche grens verdwijnt.
De gedenkplaat op het Victo-
riaplein in het centrum van
Warschau, voor de negen
mensen die in december de
dood vonden toen leden van
de beruchte ZOMO-veilig-
heidsdienst de stakers bij de
kolenmijn Bujec aanvielen,
werd in het geheim neerge
zet. maar in de nacht daarop
door de autoriteiten verwij
derd en vervangen door een
blanco gedenkteken. In de
daaropvolgende nacht ver
dween het blanco gedenkte
ken, vermoedelijk ook een
actie van aanhangers van 'So
lidariteit'.
Deze en vele andere kleine inci
denten in de laatste paar da
gen zijn symptomen van de
broeiende onrust en geweld
daden die de gezondheid van
het Poolse staatswezen in alle
opzichten ondermijnen. Maar
tegen deze negatieve achter
grond zijn er nog steeds op
merkelijke verklaringen die
uit de officiële hoek komen.
Vioe-premier Jerzy Odzows-
ki, die de roomskatholieke
vleugel in het Poolse kabinet
vertegenwoordigt, is zelfs
zover gegaan dat hij openlijk
heeft meegedeeld dat Walesa
en andere vakbondsbestuur
ders mogelijk spoedig wor
den vrijgelaten en hun vak
bondsactiviteiten weer kun
nen opnemen, zolang zij to
nen dat zij „discipline en po
litieke rijpheid bezitten"
Vice-premier Kakowski, wiens
woorden meer autoriteit heb
ben dan die van zijn vaak
meer dan optimistische colle
ga Odzowski, heeft gezegd
dat voor de communistische
partij én voor de militaire ge
zaghebbers op het ogenblik
het voornaamste onderwerp
is het vertrouwen van het
Poolse volk terug te winnen.
Wanneer men al deze verklarin
gen en gebeurtenissen van de
laatste tijd bij elkaar telt,
komt men tot de conclusie
dat er iets met klopt. Het is
echter begrijpelijk, als men
zich realiseert dat het Poolse
militaire regime onder zware
en groeiende druk staat van
de bondgenoten binnen het
Warschau pact in het alge
meen en van de Sowjet-Unie
in het bijzonder, om zo snel
mogelijk een einde te maken
aan de oorlogstoestand.
Dit U)kt wellicht een onlogi
sche redenering, omdat de
Warschau-pactlanden stuk
voor stuk de noodzakelijk
heid van de oorlogstoestand
in Polen hebben onder
steund en generaal Jaruzels-
ki persoonlijk voor deze
maatregel hebben geprezen.
Maar het is niet zo onlogisch.
De sancties die door het Wes
ten aan Polen en de Sowjet-
Unie zijn opgelegd, worden
elke dag sterker gevoeld en
gaan steeds meer pijn doen.
Ze kosten de Sowjet-Unie
niet alleen een vermogen aan
goudreserves - het is geen ge
heim dat vrijwel wekelijks
een Russisch vliegtuig gela
den met goudstaven naar Zu
rich vliegt maar het vergt
ook een niet te onderschatten
inspanning van de Oosteuro-
pese bondgenoten.
Vanwege de sanctiesen de
enorme economische proble
men waarvoor de Sowjet-
Unie staat, is het niet in de
gelegenheid de gebruikelijke
hulp aan de partners in het
Warschau-pact te geven. In
feite wordt de Sowjet-Unie
gedwongen alles van hen op
te eisen: van graan tot ener
gie toe.
Er is een periode geweest dat
de bondgenoten van het War-
schau-pact alle ellende op
Polen konden schuiven. Nu
een militair regime de heer
schappij voert, is het niet zo'n
gemakkelijke zondebok
meer. De Sowjet-Ume zelf
wordt steeds meer onder
werp van heftige internatio
nale kritiek. Oproepen om in
Polen een eind te maken aan
de oorlogstoestand, zijn al
een paar maal door Tsjecho-
slowakije gelanceerd.
De poging die het militaire re
gime begin mei heeft gedaan
om de maatregelen op grond
van de oorlogstoestand in
grote mate te verzachten, re
sulteerde in een opleving van
de rebellie, die de junta-lei
ders gedwongen heeft talrij
ke maatregelen opnieuw in te
voeren. Maar het is duidelijk
uit hun reacties, dat zij onder
druk staan om ten koste van
alles op zijn minst oppervlak
kig de macht terug te bren
gen in handen van de com
munistische partij.
Wat het Poolse militaire regi
me, de Poolse communisti
sche partij en het grootste
deel van het Poolse volk
weet, is dat de communisti
sche partij in het huidige sta
dium niet in het minst in
staat is de leiding over het
land over te nemen. Het mili
taire regime zelf vreest dat.
als het te lang doorgaat met
de onderdrukkingen, deze
zullen uitgroeien tot een
weerstand die zeer dicht bij
een burgeroorlog komt.
Ze weten dat, doordat de druk
binnen en buiten het land
verder wordt uitgebouwd,
hun dagen geteld zijn. De tra
gedie van Polen is. dat als de
zaken te haastig worden te
ruggedraaid naar 'normaal',
het al te gemakkelijk een te
rugkeer zou inhouden naar
een dreigende chaos die in dc
eerste plaats leidt tot herin
voering van de oorlogstoe
stand.
ANTON KOENE
ADVERTENTIE
De Amerikaanse president Reagan en diens vrouw Nancy kwamen gis
teravond in Parijs aan voor een bezoek van enkele dagen.
van een avondje uit.
Om even de sfeer te proeven of een rondje méé te draaien,
of een glaasje aan de bar.
Elke dag Roulette en Black Jack van 2 tot 2.
Legitimatie en korrekte kleding graag.
Kurhaus, tel. 070-512621
