'MVMi
Onderzoek naar
het hoe van
helderziendheid
WUlebrands naast paus in Engeland
Vakmanschap
herken je zo.
Veel reacties op VoorspeUingenbank B6p0^9
WOENSDAG 26 MEI 1982
Varia
Enkele citaten uit een viertal recen
sies van het optreden van de Joe
goslavische pianist Ivo Pogoré-
lich in het Concertgebouw in Am
sterdam:
„De schaduw van zijn glimlach
heeft iets hooghartigs".
„Dagen tevoren hadden zijn fans
de aanplakbiljetten van de mu
ren van het Concertgebouw in
Amsterdam afgescheurd en
moesten deze vervangen wor
den".
„De magnetische aantrekkings
kracht van zijn vertolkingen was
verbijsterend".
„Zonder twijfel behoort Pogorélich
tot de meest begaafden in de pia-
nistenwereld. Zijn musiceren is
van een zeldzaam diepgaande
kwaliteit".
Ik hoorde voor het eerst van Ivo Po
gorélich dank zij een prachtig
stuk dat Henk Suèr in De Tijd
schreef over het Chopin Concours
in oktober 1980 in Warschau, en
dat is opgenomen in zijn bundel
„De pianist" uitgeverij Bzztoh):
„Maar toen kwam Ivo Pogorélic. de
Joegoslaaf, die zich als een alles-
durvende stuntpiloot in de etudes
had ontpopt. Pogorélic is gesch
minkt en de oogleden zijn zwaar
aangezet. Hij draagt een wijde
bloes en een zwartglimmende
broek, en hij is hier om de wereld
op zijn kop te zetten. En dat ge
beurt. De zaal kolkt en gloeit. De
dampende, zoemende, ruimtevul-
lende aanwezigheid van al die
mensen ondergaat hij als een
koesterend lijf. Ziehier de
nieuwe Horowitz! Hier is de voor
iedereen verifieerbare godheid.
Hier herleeft ook de mythe van de
duivelse virtuoos. Ook mannen
hebben tranen in de ogen. Oude
vrouwtjes vechten zich door de
rijen tieners in hun poging om de
artiest te omhelzen, hem een roos
aan te reiken".
Desondanks wordt Ivo Pogorélic
niet tot de finale van de zeven
besten toegelaten. Schandaal: ju
rylid Martha Argerich trekt zich
woedend uit de jury terug. Ik ci
teer opnieuw Henk Suèr:
„Kan de finale nog nieuwe verras
singen brengen? Vóór het eerste
van de zeven concerten treedt Ivo
Pogorélic de zaal binnen. Storm
achtig dringt iedereen op hem
toe. Gescandeerd klinkt „Ivo, Ivo,
Ivo..." Vele minuten lang. Terwijl
Pogorélic handtekeningen uit
deelt kijkt hij onafgebroken om
hoog naar de jurygelederen. Een
groot acteur is hij ook. Hij kon
digt een extra concert in de Fil
harmonie aan na afloop van het
concours en heeft als commen
taar slechts één vraag: laat de ju
ry eens haar puntentelling open
baar maken?".
Suèr schrijft terecht Pogorélic, en
niet Pogorélich, maar op de twee
grammofoonplaten die van hem
verschenen zijn en op de affiches
wordt zijn naam met ch op het
eind gespeld, blijkbaar om „de
wereld" niet op te zadelen met
een al te moeilijke naam, die als
Poh-goh-réé-lietsj zou moeten
worden uitgesproken. Tien ik vo
rig jaar een week in Belgrado
was, had Pogorélich net twee uit
verkochte concerten achter de
rug in het Sava Centar (2 x 5500
toehoorders), die beide, .binnen
een week tijd, in hun geheel wa
ren uitgezonden door de televisie.
Van zijn eerste plaat (Chopin) wa
ren op dat moment „all over the
world." naar men zei al twee mil
joen exemplaren verkocht, dus
geen wonder dat hij door de Joe-
goslaven gekoesterd werd als hun
pianistische Bobby Fischer, Ilja
Nastase en Rudolf Noerejev... Op
de tv zag ik hem dezelfde sonate
van Scarlatti spelen die hij in
Amsterdam als toegift speelde, en
hij deed dat... anders, alsof hij
(noteerde ik toen) met zijn lange
krachtige vingers erwtjes van de
toetsen wegschoot. In zijn recen
sie schreef Rugter Schoute maan
dag: „Het bewijs dat een Scarlat-
ti-aanslag op een vleugel bij Po
gorélich bijna als een klavecim
bel kan klinken".
Ik hoorde in Belgrado dat hij met
zijn tweemaal oudere pianolera
res getrouwd was. en een paar
dagen later zag ik hem en zijn
vrouw bij de balie op het vlieg
veld van Belgrado staan Hij
was in vrijetijdskleding (zeer
lange sjaal, lichtblauwe peau de
suède-schoenen), en dat hij het
was zag ik voornamelijk aan
zijn omgeving: verstolen blikken,
gefluister, mensen die de pas in
hielden. Van het ene op het ande
re ogenblik leek de grote hal zich
tot in de verste uithoeken bewust
te zijn van zijn aanwezigheid!
Hij verschikte wat aan het haar
van zijn onopvallende kleine
vrouwtje, dat roze schoenen en
een roze tasje bij een oranje sjaal
droeg, en gaf haar een kusje. Ge
woon, zoals geliefden doen die
zich onbespied weten... Een moe
der duwde haar achtjarige zoon
tje in zijn richting en zei: ..Geef
tsjika Ivo even een handje" Het
jongetje gaf „oom Ivo" een hand
je, en ik dacht: wat hij durft durf
ik ook, dus stapte ik op hem af.
fantaseerde dat ik een journalist
uit Holland was. en vroeg hem
om zijn handtekening. Die gaf
hij. Er komt een tijd dat ik hem
zal kunnen ruilen voor een Stein-
way.
Voorspellingen officieel la
ten registreren. Dat ge
beurt via de VoorspeUin
genbank die vorig jaar
door twee studenten uit
Baarn, Douwe Bosga en
Martine Busch, werd op
gezet. Het tweetal, ook
nauw betrokken bij de
Nederlandse Parapsycho
logie Stichting (Postbus
900, Arnhem), wil meer te
weten komen over het
proces van helderziend
heid. Mensen met voor
spellende dromen, visioe
nen of ingevingen kun
nen hun ervaringen naar
de VoorspeUingenbank
sturen. Later wordt dan
nagegaan in hoeverre de
voorspellingen zijn uit
gekomen. Over een ge
brek aan interesse voor
hun initiatief hebben
Douwe Bosga en Martine
Busch niet te klagen. De
reacties stromen binnen.
Stapels brieven liggen te wachten op antwoord. Het
initiatief van Douwe J Bosga en Martine Busch om
te beginnen met een zogenaamde Voorspellingen-
bank is duidelijk aangeslagen. Het in Baarn
woonachtige tweetal startte vorig jaar een project
waarbij mensen werden opgeroepen voorspellende
dromen, visioenen of ingevingen zo gedetailleerd
mogelijk op papier te zetten en naar hen op te stu
ren.
Douwe Bosga: "Grappenmakers haal je er al bij de eerste brief uit"
De oproep was niet zomaar een
grap of bedoeld als een aan
gename tijdspassering. Aan
de hand van de voorspellin
gen wil het tweetal weten
schappelijk onderzoek gaan
verrichten, meer aan de weet
proberen te komen over het
proces van helderziendheid.
Beiden zijn laatstejaars stu
denten aan de International
University van Lugano, een
instituut waar men zich
breed kan oriënteren op het
gebied van de parapsycholo
gie. Beiden zijn bovendien
nauw betrokken bij de Ne
derlandse Parapsychologie
Stichting.
Martine Busch: "De parapsy
chologie houdt zich bezig
met problemen van tijd en
ruimte. Hoe is het mogelijk
dat iemand op dit moment
iets ervaart wat pas later of
duizend kilometer verderop
gebeurt? Wij zijn er in geïnte
resseerd hoe dat proces pre
cies werkt. Het bewijs dat
voorspellende ervaringen be
staan gaan we niet meer leve
ren. We gaan er gewoon van
uit dat dat bestaat. Daar is al
zoveel onderzoek naar ge
daan en daar zijn al zoveel
frappante voorbeelden van
geleverd. Helderziendheid
bestaat. We vinden het niet
nodig om daar nog vraagte
kens bij te zetten. Wat wij wil
len is nagaan hoe het proces
van helderziendheid er uit
ziet".
Via de VoorspeUingenbank ho
pen Martine Busch en Dou
we Bosga aan voldoende ge
gevens te komen om een ge
degen onderzoek van dJ
grond te krijgen. De reacties
zijn tot nu toe bemoedigend
zij het dat er tussen de vele
tientallen brieven met voor
spellende ervaringen ook
veel verzoeken om informa
tie over parapsychologie zit-
ten. Douwe Bosga: "Met de
brieven stappen wij naar de
afdeling successie en regi
stratie van de belastingdient
om er een datumstempel op
te laten zetten. Op die manier
willen we voorkomen dat we
eventueel van geknoei wor
den beticht als een voorspel
ling later uitkomt".
Hulp
Behalve een onderzoekskant
zit er aan de Voorspellingen-
bank ook een therapeutische
kant, het geven van hulp aan
mensen. Douwe Bosga daar
over: "We hebben gemerkt
dat mensen het prettig vin
den dat ze met hun ervarin
gen ergens terecht kunnen.
Dat ze niet onmiddellijk uit
hun omgeving te horen krij
gen: je bent gek. Wij nemen
de mensen serieus en stellen
ze bovendien gerust. Als je
bijvoorbeeld in een droom
een goede vriend ziet worden
doodgereden op een spoor
baan en drie dagen later ge
beurt het dan krijgen mensen
schuldgevoelens. Had ik niet
moeten waarschuwen? Heb
ik alleen dergelijke dromen?
Zulke Zulke vragen hoor je
dan. Wij maken ze duidelijk
dat ze bepaald niet de enigen
zijn met dergelijke dromen.
Dat lucht vaak op".
De toegestuurde voorspellin
gen liggen vaak op het per
soonlijke vlak en gaan meest
al over sombere zaken als
dood en werkloosheid. Marti
ne Busch:"Een vrouw meld
de een droom over een ken
nis die zou worden ontslagen
hoewel er op dat moment
geen reden voor ontslag was.
Die kennis werd korte tijd la
ter inderdaad ontslagen. Die
vrouw noemde in haar brief
ook een aantal specifieke de
tails. Wij gaan dan na of dat
klopt met de latere gang van
zaken rond dat ontslag. De
voorspellingen op het per
soonlijke vlak zijn overigens
vaak moeilijk na te gaan. Als
het om emotionele zaken
gaat is het begrijpelijk dat
mensen er niet onmiddellijk
aan denken om ons een sein
tje te geven. En om zelf te
gaan bellen en te vragen in
naam van de wetenschap of
de droom al is uitgekomen
dat zie ik toch ook niet zitten.
We wachten dus af'.
Een initiatief als de Voorspel-
lingenbank roept onafwend
baar ook reacties op van
mensen die iets dergelijks
niet serieus nemen. Douwe
Bosga: "De grappenmakers
haal je er al bij de eerste brief
uit. Die komen met te sensa
tionele en te gedetailleerde
verhalen. Serieuze mensen
kunnen hun voorspellingen
vaak niet goed duiden al zijn
ze de hele dag met zo'n
droom bezig. Maar om ons
echt om de tuin te leiden, dat
valt niet mee. Kijk. eerst
moet men een brief met de
droom schrijven. Later moet
Door
Bert Paauw
nen waarschuwen, byvoor-
beeld bij aanslagen. Maar dan
werk je misschien weer in de
hand dat door een extra zwa
re beveiliging de voorspel
ling niet meer kan uitkomen.
Voorspellingen in de open
baarheid brengen doen we
ook niet want het effect daar
van kan zyn dat de één of an
dere malloot die het leest
denkt dat ga ik doen. Nou.
wat is dan nog de waarde van
je voorspelling?".
"Wy zitten eigenlyk altijd in de
verkeerde hoek. Als de voor
spelling uitkomt wordt er ge
zegd: je had moeten waar
schuwen. Gaat het niet door
dan wordt er gezegd, zie je
wel, het is flauwekul".
Aanleg
men weer een bnef schryven
dat de voorspelling is uitge
komen en die verhalen moe
ten dan ook nog standhou
den als wij het gaan natrek
ken. Maar grappenmakers en
dwazen houd je altijd. Som
migen doen het om de sport,
anderen proberen de parap
sychologie in diskrediet te
brengen. Echt negatieve
reacties zijn er weinig, een
paar van christelijke mensen
die denken dat wij met dui
velswerk bezig zijn".
Geen moeite
Voorspellende dromen zijn vol
gens Douwe Bosga en Marti
ne Busch in principe voor ie
dereen mogelijk. "De één
heeft het elke week, de ander
één keer in zijn leven. Het
gaat er maar om of je je dro
men bewust bent. Veel men
sen kunnen zich hun dromen
niet herinneren of doen er
geen moeite voor. Als je di
rect na het wakker worden de
moeite neemt om rustig na te
denken en je niet laat aflei
den door andere dingen dan
komt de laatste droom meest
al snel naar boven. De andere
dromen volgen dan vanzelf'.
"Waarschuwingen. Daar doen
we niet aan. Stel dat er een
aardbeving wordt voorspeld.
Wat dan? Moeten we dan het
bewuste gebied veiligheids
halve laten evacueren? En als
die beving niet komt maken
we ons onsterfelijk belache
lijk. Zoals de Jehova's met
hun regelmatige voorspellin
gen over de ondergang van
de wereld. Wat wij nog wel
willen doen is een seintje ge
ven aan een instituut om ex
tra attent te zijn, in het geval
van een aardbeving aan een
seismografische dienst. Al
leen wanneer voorspellingen
heel specifiek zyn zou je kun-
Douwe Bosga zegt dat helder
ziendheid een algemeen
menselijk vermogen is. "De
één kan het beter dan de an
der en je moet het ontwikke
len. Het is net als met teke
nen, iedereen kan het maar
men heeft een verschillende
aanleg. Voor ons onderzoek
is een interessante vraag: wat
maakt iemand tot een betere
paragnost dan een ander?
Het verleden kan van invloed
zijn op paranormale gaven.
Van de paragnost Croiset
werd gezegd dat hij goed
scoorde bij verdnnkmgsza-
ken omdat hij zelf als kind
bijna was verdronken. Daar
door zouden verdnnkingsge-
vallen hem emotioneel aan
spreken
"Wat wy ons ook afvragen is of
er een orgaan bestaat voor
paranormale begaafdheid,
een orgaan dat ruimte en tyd
kan overschrijden zoals je
bijvoorbeeld met het oog de
ruimte kan overschrijden".
"Ook zijn we geïnteresseerd in
de vraag of mensen die met
de helm zijn geboren be
schikken over verhoogde pa
ranormale gaven Met de
helm geboren betekent ge
heel of gedeeltelyk m het ge-
boortevlies ter wereld zijn ge
komen. Er is een volksspreuk
dat mensen die met de helm
zijn geboren een tweede ge
zicht hebben. In dergelyke
volkswijsheden zit vaak een
kern van waarheid. Het
werpt wel een reeks vragen
op. onder meer: Mag een arts
het vlies bij de geboorte wel
verbreken? Het argument
daarvoor is dat het kind zou
stikken maar daar heb ik tot
nu toe weinig bewyzen voor
kunnen vinden. Een andere
vraag is of je het het kind
mag aandoen met de helm te
worden geboren in een maat
schappij die over het alge
meen afwijzend staat tegen
over paranormale gaven"
Een afwyzing waar Martine
Busch en Douwe Bosga zich
tegen verzetten. Met hun on
derzoek proberen ze wetma
tigheden boven tafel te krij
gen die er toe zullen bydra-
gen dat het vak parapsycho
logie in Nederland voor vol
wordt aangezien. "Echt, hel
derziendheid bestaat. Men
zou eigenlijk moeten ophou
den daar vraagtekens by te
zetten".
Vrijdagmorgen om 10 uur Neder
landse tijd hoopt de paus op het
vliegveld van Gatwick bij Lon
den voet op Engelse grond te zet
ten. In zijn functie van voorzitter
van het Vatikaanse Secretariaat
voor de Eenheid der Christenen
zal kardinaal Willebrands de
paus op zijn Engelse reis verge
zellen. De Nederlandse kardi
naal verblijft al in Rome. Hij zal
met de paus naar Engeland
vliegen. Willebrands zal aanwe
zig zijn bij alle ontmoetingen
van de paus met leiders van an
dere kerken. De paus blijft in En
geland tot woensdagavond 2 ju-
Het programma begint vrijdag om
12 uur met een dienst in. de ka
thedraal van Westminster en een
bezoek aan de woning van aarts
bisschop kardinaal Hume. Die
middag gaat de paus ook naar
koningin Elisabeth en de ko
ninklijke familie in Buckingham
Palace. De hele vrijdagavond is
gereserveerd voor een ontmoe
ting met de bisschoppen van En
geland en Wales.
Canterbury
Zaterdagmiddag is er een gemeen
schappelijke gebedsdienst in de
anglikaanse kathedraal van Can
terbury met de paus en aartsbis
schop Runcie als voorgangers. In
aansluiting daarop heeft de hoge
gast een gesprek met vertegen
woordigers van de Britse Raad
van Kerken. Zaterdagavond half
7 gaat Johannes Paulus naar het
Wembley Stadion voor een eu
charistieviering. In de woning
van kardinaal Hume zal hij die
avond leiders van de verschillen
de kerken ontvangen.
Pinksterzondag begint om kwart
over 12 met een eucharistievie
ring met de Poolse gemeenschap
op het vliegveld van Coventry
Van Conventry vliegt het pause
lijke gezelschap naar Liverpool,
waar het de anglikaanse kathe
draal zal bezoeken. Op tweede
Pinksterdag heeft de paus in
Manchester een ontmoeting met
de joodse gemeenschap. Die dag
zal hij ook York en Edinburgh
aandoen.
Dinsdag staan een bezoek aan een
ziekenhuis in Rosewell, een ont
moeting met studenten en do
centen van een college bij Glas
gow en een openlucht-godsdien
stoefening in Glasgow op het
programma. Ook nog een ont
moeting met mensen van ver
schillende kerken.
De laatste dag, woensdag 2 juni,
brengt de paus door in Cardiff,
de hoofdstad van Wales. Hij ont
moet daar het gemeentebestuur
en gaat voor in een eucharistie
viering. Een onmoeting met jon
geren in het Ninian-park besluit
dit bezoek.
Om kwart voor 9 die avond ver
trekt het vliegtuig, dat de paus in
anderhalf uur weer naar Rome
brengt.
Opgelucht
Nu de paus. ondanks de strijd met
Argentinië, deze reis toch door
zet. halen in elk geval de rond zes
miljoen Engelse rooms-katholie-
ken opgelucht adem. Niet-ko-
men zou speciaal voor hen nare
gevolgen hebben gehad. Ze had
den niet alleen moeten opdraai
en voor de al gemaakte kosten,
maar ook zou afzegging de anti
paapse gevoelens binnen het
Britse volk in zijn geheel hebben
aangewakkerd, was de verwach
ting. Die gevoelens leven name
lijk nog altijd, zij het meestal on
der de oppervlakte. Het Britse
volk mocht eens denken, dat de
paus, door weg te blijven, zich te
gen Engeland zou keren....
De politieke kanten van het pau
selijke bezoek zijn de laatste we
ken het sterkst naar voren geko
men. Gevreesd werd, dat het be
zoek zou worden uitgelegd als
steun aan Engeland in het con
flict om de Falkland-eilanden.
Deze moeilijkheid is nu omzeild
door het voornemen van de paus
om al in juni Argentinië met een
bezoek te vereren.
Kardinaal Alfrink. de vroegere
aartsbisschop van Utrecht, is gis
termiddag op persoonlijk bezoek
bij de paus geweest. Hy was in
Rome in verband met de zalig
verklaring afgelopen zondag van
pater Peerke Donders.
Zusters
Volgende week zaterdag, 5 juni,
zal mgr. J. de Kok. hulpbisschop
van het rooms-katholieke bis
dom Utrecht, in Denekamp een
monument ter ere van de Twent
se kloosterzusters onthullen. Dat
gebeurt 'uit dankbaarheid voor
het werk van veel vrouwelijke re
ligieuzen in Twente sinds het
midden van de vorige eeuw'.
De Hengelose beeldhouwer Martin
Stolk heeft - in opdracht van de
stichting 'Kloosterzuster-monu
ment' een beeldengroep van
drie zusters-in-habyt gemaakt.
Het monument krijgt een plaats
op het plein bij de rooms-katho-
lieke kerk in Denekamp. Op de
sokkel staat: "Zy kwamen om te
dienen".
Beroepingswerk. Hervormde
Kerk: beroepen te Woudrichem
E. J. Bos Hattem, te Dinxperlo L.
Westland Hellendoorn. Gerefor
meerde Kerken: aangenomen
naar Maassluis J. Korf Niezijl.
Antenne
De Zwolse hervormde wijkker-
keraad die een poosje geleden
een brief publiceerde met ern
stige klachten tegen bet beleid
en bepaalde programma's van
de IKON (Interkerkelijke Om
roep Nederland) is allesbehalve
tevreden met de schriftelijke
reactie van de IKON op zijn be
zwaren.
De wijkkerkeraad heeft nu een
nieuwe brief geschreven. "Als
de IKON de klachten afdoet met
'vage onluststemming, formule
ringen zonder enig spoor van
bewijs en stemmingmakerij',
dan blijkt daaruit, dat bestuur
en programmamakers geen an
tenne hebben voor wat in het
gewone kerkvolk leeft".
De Zwolse wijkkerkeraad keert
zich tegen - wat wordt ge
noemd - de eenzijdige theologi
sche, politieke en ethische stel
lingneming van de IKON in ge
sprekken en voorlichting. Met
de verspreiding van zijn brief
probeerde de kerkeraad andere
kerkelijke organen achter zich
te krijgen.
ADVERTENTIE
