"Een links college echt anders dan n behoudend college" 'Geen ontslagen door bezuinigen Endegeest: al veel verbeterd Werkloosheid weer gedaald Van Oosten (PPR)). "Gezinshereniging buitenlanders vergt aparte aandacht" Brands (CPN): LEIDEN - "Nu al zeggen dat een links college er toch niet kan komen? Dat is heel onverstandig. Je zou het kunnen denken, maar zelfs dat doe ik niet. Als je bij voorbaat gaat zeggen dat een links college er niet komt, zeg je eigenlijk dat je het niet wilt". DINSDAG 18 MEI 1982 Houdt Frits van Oosten (33)ns de PPR een illusie in het leven of gelooft hij oprecht in de vorming van een college waarin de WD plaatsmaakt voor "klein links" (PPR. PSP en CPN) en D'66 als nieuwe partners van de PvdA? Van Oosten kan als enig raadslid ter linkerzijde van de PvdA zeg gen dat hij het echt heeft meege maakt, een college dat geheel uit zich progressief noemende par tijen bestond (1974-1978). Maar weet hij dan niet dat er in de PvdA nogal wat stemmen op gaan voor een continuering van het huidige PvdA/WD-college? "Ik hoor die geluiden wel, ja. Ik vind dat heel betreurenswaardig. Je hoort als progressieve partijen samen te werken en een links al ternatief te bieden voor een rechts beleid". Is het huidige beleid - onder ande ren van vier PvdA-wethouders - dan rechts? "Nou, rechts heeft een nare bij smaak. Noem het maar behou dend. Rechts is een scheldwoord en ik wil niet schelden". "Wat mij het meest is opgevallen in de afgelopen raadsperiode, is dat er niet is ingespeeld op maat schappelijke ontwikkelingen. Er wordt net gedaan of Leiden een eiland is. De werkgelegenheid bijvoorbeeld. Echt inspelen op een actief werkgelegenheidsbe leid, dat is nauwelijks van de grond gekomen. Hetzelfde kan gezegd worden van het energie beleid. Waarom was in jouw ogen het vo rig college beter dan het huidige? "Bijvoorbeeld wegens het woning bouwbeleid. In de vorige periode is heel sterk de nadruk gelegd op het bouwen in de stad. Daar is heel hard aan gewerkt, ondanks de druk van rechtse partijen om zo snel mogelijk in de Stevens- hofjespolder te gaan bouwen. Nu zie je Tesselaar (PvdA-wethou- der van o.m. volkshuisvesting -red.) de stadsvernieuwing ter discussie stellen". "Neem het verkeersbeleid. Kijk, voorzieningen voor fietsers en voetgangers vind je zelfs in het WD-programma terug. Wat er met bijvoorbeeld het Mareplein is gebeurd: steengoed. Maar als je een links verkeersbeleid wilt voeren, als je kiest voor het lang zaam verkeer, moet je niet met de andere hand het autoverkeer stimuleren met parkeergarages. Het parkeerterrein bij Digros: daar is elders geen parkeerplaats voor opgeheven. Op het Schut tersveld staan elke dag 250 auto's geparkeerd! Nota bene bij een van de beste openbaar-vervoers- mogelijkheden in de randstad. Je kan er nog over twisten of er parkeergarages moeten komen, maar het minste wat je moet doen is zorgen dat ze de gemeen te geen geld kosten en dat het to taal aantal parkeerplaatsen niet toeneemt". "Als je kijkt wat er voor een beleid is gevoerd, dan vraag ik me af of een CDA/WD-college het veel anders zou hebben gedaan. Wat is er trouwens voor een oppositie gevoerd door het CDA? De meeste stampij hebben ze nog gemaakt over twintig parkeer plaatsen aan de Vrouwenkerk- koorsteeg". Toch wil de PPR nu samenwerken met een partij die voor een be langrijk deel verantwoordelijk is voor dat beleid, de PvdA. "De PPR heeft als enige partij ge zegd dat ze een links college wil, we willen ook bestuursverant- woordelijkheid dragen. Wij heb ben het initiatief genomen om over linkse samenwerking te praten en we hadden veel liever hardere afspraken gemaakt dan er nu tot stand zijn gekomen. Kijk je naar het programma van de PvdA, dan zeg ik: dat is een goed programma, daar is met ons over te praten. Ik vind niet datje kan zeggen dat de PvdA een rechtse partij is, maar het is ken nelijk wel een partij die in staat is om met rechtse partijen in zee te gaan, de WD. Het is waar datje bij een stem op de PvdA maar moet afwachten voor wat voor een college je kiest. Maar ik vind wel dat de PvdA-ledenvergade- ring duidelijk is: voor een linkse samenwerking. Ik zou me be hoorlijk genomen voelen als ik lid van die partij zou zijn en na de verkiezingen zo'n samenwerking niet mogelijk zou blijken". Maar is het reëel om aan te nemen dat PvdA-wethouders als Tesse laar en Waal in een links college opeens een ander beleid zullen voorstaan, dat ze na vier jaar sa menwerking met de VVD nog wel voor een links college voelen? "Tesselaar en WaalIk neem aan van wel. Hun partij heeft een voorkeur uitgesproken voor linkse samenwerking. Dan neem ik aan dat zij dit steunen. Als ze dat niet doen, dan is het aan de leden van de PvdA om hen daar op te wijzen". Beschouw je D'66 als een linkse partij? Denk aan kwesties als de bouw van parkeergarages en erf pacht. "Tja." Van Oosten, na enig onrustig ge schuifel op zijn stoel: "Ik vind dat D'66 met Jan Hoekema (de lijsttrekker en fractieleider-red.) een grotere geneigdheid heeft gekregen om met links samen te werken. Het aantal voorstellen van hun en van ons dat weder zijds wordt gesteund, is vrij groot. Ik dacht dat D'66 in iets van tachtig procent van de geval len voor onze voorstellen heeft gestemd. Misschien is het met D'66 wel net zo als met de PvdA: er is een links beleid mee te voe ren, als er maar een links college "Waar ik me aan stoor is als men sen, zoals bij D'66, zeggen dat er niet zulke grote verschillen zijn tussen PvdA en WD. Dat vind ik de politiek niet ernstig nemen. Dan zeg je tegen de mensen dat het inderdaad niet uitmaakt of je door de hond of door de kat wordt gebeten. Het is voor PvdA-mensen toch al niet te be grijpen, die samenwerking met de liberalen, de WD". Waarom doen de kleine linkse par- tijei\ eigenlijk niet gezamenlijk op één lijst, aan de verkiezingen mee?t "Er zijn toch nog teveel verschil len. En ook zonder één lijst kun je heel goed samenwerken. Maar een belangrijk verschil is bij voorbeeld de mate van bereid heid om bestuurlijke verant woordelijkheid te dragen. De CPN zich verder ontwikkelt tot Aan de andere kant kun je je af vragen waarom de PPR samen werkt met de CPN. Een partij die er op het gebied van verkeer en milieu nogal andere denkbeelden op nahoudt. "Ja, de CPN legt wel heel sterk de nadruk op de werkgelegenheid. Dat zie je aan de Stevenshofpol- der. waar ze het liefst zo snel mo gelijk willen bouwen, dat zie je aan rijksweg 11, waar ze ook voor zijn, en dat allemaal in het kader van de werkgelegenheid. Ik hoop dat de CPN zich verder ont wikkelt tot een linkse partij". De komende jaren staan er drasti sche bezuinigingen voor de deur. De huidige wethouder van finan ciën acht gedwongen ontslagen bij de gemeente niet uitgesloten Als de PPR straks in het college zou zittenkan de partij zich dan veroorloven mensen te ontslaan? "Nee. Ik denk ook niet dat het no dig is, als je gaat zoeken naar an dere mogelijkheden. Je kunt de ambtenaren voor de keuze stel len: of sleutelen aan hun rechts positie of veertig mensen ont slaan. Andere mogelijkheden zijn werktijdverkorting, deeltijd banen. Je moet niet gaan ont slaan. Bezuinigingen mag je niet afwentelen op individuele men- LEIDEN - Het huisvestingsbeleid voor gezinnen van buitenlandse werknemers heeft voorlopig nog aparte aandacht nodig van de ge meente. Vooral als gezinshereni ging op korte termijn wenselijk is, zouden buitenlandse werkne mers via een speciale maatregel tijdelijk ontheffing moeten krij gen van de huisvestingsnormen van het Gemeentelijk Bureau Huisvesting. Het gemeentelijk beleid mag geen rem zijn op de gezinshereniging. Dit zijn enkele van de voornaamste conclusies uit een onderzoek naar de woonwensen van pen sionbewoners afkomstig uit Ma rokko en Turkije. Dit onderzoek, uitgevoerd door de Stuurgroep Huisvesting Alleenstaanden en Tweepersoonshuishoudens in samenwerking met de Stichting Welzijn, was nodig omdat men onvoldoende bekend is met de i pensionbewo- In Leiden zijn 79 Marokkaanse en Turkse pensionbewoners aange wezen op een éénpersoonswoon ruimte. Zolang voor 41 van hen geen gezinshereniging heeft plaats gevonden is een tijdelijke oplossing noodzakelijk. Tenmin ste 38 Marokkanen en Turken blijven voor langere duur aange wezen op een éénpersoonsruim te. Zoals bekend heeft de huisvesting van buitenlandse werknemers in de afgelopen jaren heel wat voe ten in de aarde gehad. In 1979 be sloot de gemeente een aantal pensions, dat in zeer slechte staat verkeerde, te sluiten. De ver- blijfsgebouwen aan de Hooi gracht in Leiden en aan de Beu kenschans in Leiderdorp moes ten vervangende woonruimte bieden doch bleken weinig in trek. Na aanhoudende protesten is men uiteindelijk op zoek ge gaan naar een alternatief voor de verb lijfsgebouwen. Dit vond men in een blokje woningen in Noorderkwartier. De tevredenheid over het wonen in het verblijfsgebouw aan de Hooi gracht is is nog steeds niet groot en men heeft al geruime tijd te kampen met leegstand en daar door met een exploitatietekort. De Turkse bewoners vinden de huur die men moet betalen te hoog in verhouding tot het gebo- dene. De huur die men wil beta len (niet in een pension) ligt tus sen de f 240,- en f 250,- per maand voor Marokkanen en rond de f 400,- voor Turken, aldus blijkt uit het onderzoek. Om een lagere huur te krijgen is men bereid van bepaalde dingen af te zien, bij voorbeeld centrale verwarming" of een tuin. Ongeveer de helft van de pension bewoners wil graag in het cen trum van Leiden wonen. Acht procent van de pensionbewoners houdt in alle gevallen vast aan wonen in het centrum. De overi gen willen ook wel net buiten het centrum wonen. 40% van de bui tenlanders wil desnoods overal in Leiden wonen. De Beuken schans in Leiderdorp is momen teel goed bezet. Vervoersproble men blijken, volgens het onder zoek, veel minder een rol te spe len dan gedacht. Zoals vrijwel iedereen in Neder land stellen ook de buitenlandse werknemers een aantal eisen aan hun woonruimte. Die eisen en wensen wijken enigszins af van die welke Nederlanders over het algemeen hebben. Van buiten sporige verlangens is echter geen sprake, zo blijkt uit de onder zoeksresultaten. Het gemeentelijk beleid mag, vol gens het onderzoeksrapport, geen rem zijn op gezinshereni ging. Daarom moet het huisves tingsbeleid voor gezinnen van buitenlandse werknemers in hoofdzaak gericht zijn op huis vesting van deze gezinnen in vrij komende woningen (in verband met het verhoudingsgewijs laag houden van de huur). LEIDEN Wie CPN-raadslid Jan Brands kent zal beamen dat hij één van de weinige arbeiders in de gemeenteraad is tussen een horde intellectuelen. Een arbeider met een gezond verstand, een goed ontwikkeld gevoel voor hu mor, duidelijke politieke standpunten en een heldere manier van spreken. Kortom, een in menig opzicht uit zonderlijk raadslid. Brands (49) is afkomstig uit Haar lemmermeer en van katholieke huize. Als veertiepjarige werd hij lid van de vakbeweging. De leer ling-meubelmaker Brands kreeg bopje met zijn vader, omdat hij geen lid werd van de katholieke bond. Zijn politieke loopbaan ging via NW en PvdA. De PvdA wordt volgens Brands te veel gedomineerd door intellec tuelen. "Je werd er als arbeider monddood gemaakt. Je kreeg te weinig mogelijkheden om je te ontplooien". Brands heeft het over de periode van Nieuw Links in de PvdA, waarop hij toen zijn hoop gevestigd had. Uiteindelijk verliet hij de PvdA en sloot zich aan bij de CPN. Dat was in 1968. Brands vindt overigens dat een partij niet zonder intellectuelen kan. "Maar de arbeider spreekt uit eigen ervaring. Hij woont er middenin. Arbeiders en intellec tuelen, dat moet gewoon samen gaan". Daarnaast doet in de CPN zich ook de invloed van het feminisme gelden. "Mijn vrouw is echt geen doetje", verklaart Brands "Zij werkt al jaren. Maar dat is voor een arbeidersvrouw niets bijzon ders. Die heeft altijd moeten werken om rond te komen. Het is vaak de intellectuele vrouw die zegt: Er is méér dan de klassen strijd". Brands vindt het een goede zaak dat de CPN tegenwoordig meer 'open' is, ook naar buiten toe. "Er lag een zware druk op de partij door de Koude Oorlog. De CPN was geïsoleerd van de andere partyen en ook wel van de arbei dersbeweging". Dat is volgens de lijsttrekker sinds 1970 wel veranderd. "Wij zijn echt van mening dat het noodzakelijk is om een progres sieve meerderheid te hebben. Dat kan je als CPN niet alleen. We zoeken meer de samenwer king". Daarmee zijn we indirect aange land bij de plaatselijke politiek. Hoe staat het met de linkse sa menwerking in Leiden? CPN, PPR en PSP komen toch met af zonderlijke lijsten uit? "De PPR klopte bij de PSP aan voor overleg. Toen heeft de PSP gezegd: Daar hoort de CPN ook bij. Maar we hebben elk een ei gen identiteit, dus we komen niet met één lijst. Ik zie het als een verloving. De komende vier jaar kunnen we bekijken of we gezamenlijk kunnen optrekken. Er is onderling pragmatisch en hard onderhandeld. Door alle drie is water bij de wijn gedaan. Zo hebben we een handvat wil len bieden aan links in de PvdA". "Na de eerste gesprekken was er een redelijke overeenstemming. Nu zijn de kiezers aan het woord. De twintig kernpunten vormen de basis, die na de verkiezingen op de onderhandelingstafel komt" Gelooft de CPN in de bereidheid van de PvdA om een links colle ge te vormen? "Ik kreeg niet direct de indruk dat de wethouders uit de PvdA en thousiast aan de gesprekken deelnamen. Er zijn natuurlijk groepen in de PvdA die het linkse college niet willen. De ver kiezingsuitslag speelt hierbij een belangrijke rol" "De democratie binnen de PvdA is beslissend. De ledenvergadering is het hoogste orgaan". "De CPN zal niet alleen voor de naam meedoen aan een links col lege. Het gaat natuurlijk om de kernpunten. Dat zal best een ge vecht worden na de verkiezin gen. Daar ben ik van overtuigd" Is het wantrouwen van de PvdA te gen de PSP dan niet ge rechtvaardigd? "Kijk, halverwege de rit eruit stap pen, dat nemen wij ook niet. Dat is duidelijk. De afspraken moe ten minstens voor vier jaar gel den". Waarin verschilt een links college eigenlijk van een ander? Wat had een links college de afgelo pen periode eigenlijk anders ge daan? Brands aarzelt. Concrete voorbeel den willen hem niet direct te bin nen schieten. "Een links college is niet van een aantal regenten, die de bevolking vertellen wat er moet gebeuren. Het is hard werken voor een links college. De mensen begrijpen niet waar om er bezuinigd moet worden" "Er is landelijk een ander beleid nodig: De aardgaswinsten, het zwarte geld. de investeringen in het buitenland. De gemeente is voor negentig procent afhanke lijk van de regering. We moeten duidelijk maken hoe het komt. Dat de mensen weten: Van Agt en Wiegel, die draaien ons de nek om". "Het sociaal-cultureel plan bijvoor beeld. Daarover is niet diep gaand gepraat met de mensen. Dat moet een permanente dis cussie zijn, samen met de bevol king. Inspraak is voor een links college heel belangrijk". Wij denken dat je niet ontkomt aan bezuinigen. Maar er is een bewe ging in de stad gaande tegen ver hoging van de aardgasprijzen. Daar moet de gemeente oog voor hebben. De extra stookkosten die men in de Van Hogendorp- straat heeft door de waterover last. daarover waren afspraken gemaakt in de commissie volks huisvesting. Maar wethouder Schoute (VVD. red.) legt dat ge woon naast zich neer als het in zijn commissie aan de orde komt. Kijk, dat zijn dingen waar we bovenop zullen zitten". Zijn de verschillen van mening over de kernpunten te overbrug gen. Wat zijn de moeilijke pun ten? "Geen ontslagen door bezuinigin gen. Dat is een hard punt in de onderhandelingen. Er wordt al jaren bezuinigd, zonder dat het maar ene arbeidsplaats heeft op geleverd. Daar wil ik voor knok ken". "Een belangrijk punt voor de CPN is een ander werkgelegenheids beleid. Er moet een sociaal sta tuut komen. Een ondernemings raad, een bedrijfsledengroep, een bedrijfarts, verbetering van de werkomstandigheden. Dat moet gestimuleerd "Schrama is zo'n voorbeeld. Dat is voor de Leidse werkgelegenheid behouden gebleven. Dat is het eerste waar je naar kijkt als je mijn levenservaring hebt". "Er zijn toch wel veel arbeidsplaat sen verloren gegaan door de stadsvernieuwing" "Je vraagt je van dit college soms af: Zouden ze nou wel in de ga ten hebben hoe slecht het met de mensen gaat. Denk aan de woon lasten. Op een gegeven moment moet je als linkse partij zeggen: Tot zover en niet verder. Dat punt is dicht genaderd. De Ver eniging van Nederlandse Ge meenten is daarover heel agres sief naar het rijk. Dan denk ik: Dat had van de CPN kunnen zijn." "Het parkeren heeft in het verle den onvoldoende aandacht ge kregen. De CPN vindt dat het parkeren kostendekkend moet zijn en dat de binnenstad auto- luw moet zijn, zoals dat heet. Maar er moet wel voldoende par keergelegenheid zijn. Want maak je de middenstand dood, dan is je stad dood". "Hier verschillen we met de PSP en in mindere mate met de PPR van mening. De PSP wil hele maal geen auto in de binnenstad. Voor de PSP is dat het summum van links zijn. De PPR zit er er gens tussenin". "De CPN vindt dat de bewoners van de binnenstad betaalbaar moeten kunnen parkeren. Die dertig piek per maand, waar Waal (PvdA, red.) het over heeft is voor ons onaanvaardbaar". "De middenstand zal mee moeten betalen aan parkeergarages. Men weet dat ze er belang bij hebben. Willen ze dat niet, dan krijgen ze een koekje van eigen deeg en moeten ze de consequenties dra gen". "Wij zitten niet te springen om een wethouder, maar we zouden ook de verantwoordelijkheid niet schuwen. Alleen... het salaris moet wel gehalveerd worden. Dat is veel te hoog". LEO MAAT JOHN KROON LEIDEN De directie van het Psychiatrisch Ziekenhuis Ende geest wil lering trekken uit het rapport dat een universitaire vakgroep gisteren prese'nteerde over de rechtspositie van de be woners van Endegeest. Volgens de onderzoekers is die rechtspo sitie zeer slecht en dat zou vooral liggen aan een gebrek aan voor lichting. Zo weten veel bewoners niet dat ze medicijnen kunnen weigeren, het ziekenhuis kunnen verlaten, of dat er een bewoners raad is die hun belangen verte genwoordigt. Hoewel Endegeest de kritiek van de vakgroep zeker niet naast zich neer wil leggen, had de heer J. Loose van de directie gisteren wel wat aanmerkingen op het rapport. "Er zijn 85 bewoners geïnterviewd, terwijl Endegeest jaarlijks zeshonderd opnames heeft. Bovendien wordt er geoor deeld over paviljoens die nu al niet meer bestaan. Daar dachten wij precies zo over als de onder zoekers, maar er zijn al veel din gen verbeterd". Loose zei het verder belangrijk te vinden dat het onderzoek een vervolg krijgt. "Maar er zijn veel problemen die wij ook niet kunnen oplossen, die liggen bij de samenleving". De cliëntenbond voor psychiatri sche patiënten is erg blij met het rapport van de vakgroep. Een zeldzaam rapport omdat het he lemaal uitgaat van de ervaringen van bewoners. Voorzitter Van der Berg: "Het is een signaal waar goed gebruik van moet worden gemaakt. Maar dat sig naal komt op de rekening van de hele samenleving, niet op die van dit ziekenhuis alleen". Joyce Hes, een ex-raadslid dat en kele jaren geleden veel ophef maakte van de misstanden op Endegeest, pleitte gisteren voor al voor een ombudsman of —vrouw die klachten van bewo ners zou kunnen behandelen. "Er is inderdaad al veel veran derd op Endegeest, maar een ombudsfunctionaris is er nog steeds niet. Het ligt aan de wil van de directie om de rechtsposi tie van bewoners te verbeteren. Als het COZ geen geld geeft, moet de directie de rechtswinkel of de burgerraadslieden maar be naderen". Of sommige misstanden die in het rapport worden genoemd nu al wel of niet zijn opgelost, zeker is dat de positie van psychiatrische patiënten nog heel wat beter kan dan nu het geval is. Zo luidde de conclusie gisteren. De heer Van Hagen, leider van het onderzoek: "Er werken op Endegeest men sen die hun best doen voor het psychiatrisch ziekenhuis, dat is duidelijk. Maat dat'er nog verbe teringen kunnen worden aange bracht moet ook duidelijk zijn". LEIDEN - Evenals de maand daarvoor daalde gedurende de maand april de werkloosheid, zij het in iets mindere mate. Het aantal mannen nam af van 5049 naar 4984, het aantal vrouwen van 1766 naar 1737. Jeugdigen tot en met 22 jaar had den daarin een belangrijk aan deel, maar ook de ouderen onder de mannen namen in aantal af. Het aantal vrouwen van 23 jaar en ouder steeg daarentegen met 35. Ook i kon een flink aantal bouwvakkers, vooral huisschil ders, aan het werk, terwijl ook in de sectoren handel, horeca en kantoor de werkloosheid daalde. Het ingeschreven personeel in al gemene dienst, merendeels on geschoold, dat gedurende een jaar met enkele honderden in omvang toenam, gaf voor het eerst weer een lichte daling te Werkloosheidsontwikkeling in de verschillende gemeenten, die tot het gebied van het Gewestelijk Arbeidsbureau behoren. Mannen Mrt.'82 Apr.'82 Vrouwen Mrt.'82 Apr.'82 Alkemade 168 157 46 44 Katwijk 548 545 129 123 Leiden 3387 3356 1222 1217 Leiderdorp 287 270 107 104 Oegstgeest 161 159 68 22 64 Rijnsburg 82 74 20 Valkenburg 20 25 12 10 Voorschoten 229 236 92 87 Warmond 53 55 23 25 Zoeterwoude 94 86 34 34 Overige 20 21 11 9 5049 4984 1766 1737

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1982 | | pagina 4