Brezjnjev wijst aanbod Reagan af
Stomen houdt vitaminen in eten
Klederdrachten bekijken en (na)maken)
Stijgende lijn zet door
bij Nijver dal-ten Cate
Anny Schilder j
vertelt zelf over j
haar bevalling. j
BZN-zangeres: j
"De pijn en mijn
tranen van geluk.."
Goirle benut de
centrale antenne
voor alarmering
-C
Van der Stoel hoopvol over "Start"
"Oriëntatiejaar voor
werkloze jongeren'
DIT LEEST U
MIFÉNINSTORV-
De tragische vergissing van
André Hazes.
De ontroerendste ÖiiLA/
foto's van Beatrix weetcr
op Koninginnedag.
Palestij nen: 98 pet
wenst eigen staat
DINSDAG 18 MEI 1982
ALMELO (ANP) - Een verdere
groei van de resultaten van Ko
ninklijke Textielfabrieken Nij-
verdal-ten Cate is in belangrijke
mate afhankelijk van een econo
mische opleving in binnen- en
buitenland. De voortekenen
daarvan zijn nu niet gunstig, zo
schrijft het bestuur in zijn
jaarverslag.
De economie in de belangrijkste
afzetlanden verslechtert nog
steeds, terwijl de opwaardering
van de gulden de internationale
concurrentiepositie nadelig
beïnvloedt.
Daarnaast zijn zowel de produktie-
ve als de consumptieve bestellin
gen aan aarzelingen onderhevig.
Varia
Daardoor kampt een aantal van
de bedrijven van Nijverdal met
onderbezetting en druk op het
prijspeil. Aan de andere kant
hebben de ingrijpende reorga-
nisties van de afgelopen jaren de
positie van het concern verbe
terd. Ondanks tegenwerkende
externe factoren is de groep ster
ker geworden. Nu de uitgangs
positie gunstiger is dan enkele
jaren geleden, zal men in de toe
komst beter kunnen profiteren
van opleveringstendenzen en bij
achterwege blijven hiervan zal
men zich sneller kunnen aanpas-
Nijverdal-ten Cate heeft vorig jaar
een nettowinst geboekt van 5,3
min tegen een verlies van 16,2
min in 1980. Het winstherstel
was vooral te danken aan het
stoppen van onrendabele activi
teiten, gepaard gaande met mar
geverbetering en kostenvermin
dering. Gezien de enorme verlie
zen van de afgelopen jaren zou
het in de rede hebben gelegen,
de winst geheel te gebruiken ter
versterking van het eigen vermo
gen, zegt het bestuur. Ook de on
zekere toekomst maakt een voor
zichtig financieel beleid wense
lijk. Toch heeft men gemeend,
nu het resultaat dat toelaat en de
balangspositie ook aanmerkelijk
is verbeterd, een dividend voor
te stellen van 6 pet. Voor het
laatst werd divident betaald over
1974 (6 pet).
MOSKOU (AP/ANP) - De
Russische president Leo
nid Brezjnjev heeft van
daag het voorstel van de
Amerikaanse president
Ronald Reagan tot weder
zijdse vermindering van
het aantal strategische wa
pens "eenzijdig" genoemd
en gezegd, dat het bedoeld
is om de Amerikanen
overwicht te geven.
"Dit is onrealistisch en wellicht on
oprecht. Het zou nadelig zijn
voor de Russische veiligheid en
de Amerikaanse superioriteit in
de strategische bewapening be
wapening verzekeren", aldus
Brezjnjev in een toespraak tot
een openingszitting van de com
munistische jongerenorganisatie
Komsomol.
Het was Brezjnjev's eerste publie
ke reactie op het aanbod van
Reagan van 9 mei. De redevoe
ring werd door de Russische te
levisie uitgezonden.
Brezjnjev zei dat Reagan's aanbod
om het overleg inzake de strate
gische bewapening te heropenen
een "juiste stap" is, die Moskou
bereid is te aanvaarden. Maar de
specifieke Amerikaanse voor
stellen om het aantal kernwa
pens voor de lange afstand te
verminderen leek hij van de
hand te wijzen.
Van der Stoel
"De Amerikaanse bereidheid het
overleg met de Sowjet-Unie over
een beperking van strategische
wapens (Start) te hervatten is ui
terst positief. Als men de positie
van de Verenigde Staten nu ver
gelijkt met de opvattingen die de
regering Reagan huldigde tij
dens het begin van haar rege
ringsperiode, dan is een belang
rijke stap vooruit gedaan. Ik ben
verheugd over dit signaal van de
Verenigde Staten, mede gezien
het verband dat bestaat tussen
Start en de onderhandelingen
tussen de VS en de Sowjet-Unie
over een beperking, of een niet-
opstellen van middellange af
standsraketten in Europa"
Dit verklaarde de Nederlandse de
missionaire minister van buiten
landse zaken, Max van der Stoel,
gisteren in Luxemburg, waar de
ministers van buitenlandse za
ken van de Navo-lidstaten verga
deren. Tijdens het overleg in
kleine kring (uitsluitend de mi
nisters van buitenlandse zaken
en de permanente vertegenwoor
digers van de lidstaten bij het At
lantische bondgenootschop)
stonden inerne zaken van de
alliantie, de oost-west verhou
ding en de situatie in de wereld
in het algemeen op de agenda.
Van der Stoel was getroffen door
de uiteenzetting van zijn Ameri
kaanse collega Alexander Haig
over de hervatting in juni van
Start (vroeger Salt). De Neder
landse bewindsman heeft goede
hoop dat de Russische leider
Brezjnjev bereid is op de Amen
kaanse voorstellen in te gaan en
in juni aan de tafel wil plaatsne-
DEN HAAG (ANP) - Een "schrik
keijaar", waarin jongeren
der werk zelf initiatieven kun
nen ontwikkelen, is het alterna
tief van de raad voor het Jeugd
beleid op het gemeenschapsta
kenplan van (demissionaire
minister Van der Louw (CRM)
Voorzitter P. Schreuder va
raad heeft dit alternatieve voor
stel gisteren aan de bewinds
man aangeboden.
Gedurende het schrikkeljaar zou
den jongeren, die tenminste
half jaar werkloos zijn, met be
houd van hun uitkering onthe
ven moeten worden van de sol
licitatieplicht. Eén jaar lang
moeten zij volgens de raad voor
het jeugdbeleid dan de gelegen
heid krijgen om "zich op alle
Raad jeugdbeleid
mogelijke manieren te oriënte
ren op de samenleving". Het
kan hierbij gaan om vrijwilli
gerswerk, zelf een project opzet- KlllSSen
ten, alleen of met een groep de
wereld intrekken en al het ove
rige wat jongeren zelf kunnen
ontdekken. "De sociale dienst is
alleen als uitkeringsinstantie
Jongeren die van school zijn en
geen werk kunnen vinden zou
den tijdelijk als hulpje kunnen
klussen op het platteland. Deze
ADVERTENTIE
Tien eeuwen
Leiden, Leienaars en hun
STADSBEELD
Zo'n duizend jaar lang hebben de Leienaars gebouwd en ge
sloopt aan de voet van de Burcht. Maar ze bouwden altijd meer
dan ze sloopten. Dit is het boeiende verhaal van hoe een neder
zetting van een paar honderd mensen in van wilgetenen ge
vlochten hutten uitgroeide tot een stad van meer dan 100.000
inwoners.
ADVERTENTIE
9
suggestie heeft de kersverse
voorzitter van het Landbouw
schap J. van der Veen gisteren
gedaan in het Overijsselse Kaal
te waar hij de coöperatieve Ver
eniging Agrarische Bedrijfsver-
zorging Oost-Nederland toe
sprak.
Van der Veen zei agrarische be-
drijfsverzorgingsdiensten goe
de instellingen te vinden om
jongeren zonder baan voor een
tijdje op te vangen. Hij sprak
evenwel zijn voorkeur uit voor
arbeidskrachten die voor lange
re tijd beschikbaar zijn.
De voorzitter van het Landbouw
schap denkt aan het wegwerken
van achterstallig onderhoud op
boerderijen, aan wegen, sloten
en dammen.
Nu de hele waarheid over het circus-drama!
meer van!
Nu overal te koop
WASHINGTON (AFP) - Niet minder dan 98 procent van de Arabische
bevolking in door Israël bezet gebied wenst een eigen onafhankelijke
staat. Dat blijkt uit een deze week door het Amerikaanse weekblad
"Time" gepubliceerde opiniepeiling van het Israëlische instituut "Po-
Van de ondervraagden wil 86 procent een Palestijnse staat, die exclusief
onder leiding staat van de PLO.
Iets meer dan de helft, namelijk 59 procent, wenst zoals de Palestijnse
bevrijdingsorganisatie (PLO) een staat die "heel Palestina" omvat, dat
wil zeggen ook de staat Israël.
Onlangs is weer een van die
zeer geavanceerde kabelnet
ten in gebruik genomen, die
de overheid met argusogen
beziet. Het gaat om het kabel
net van Goirle, dat meervou
dig gebruikt kan worden. Het
is niet alleen geschikt als
doorgifte-medium voor (sa-
telliet)tv- en radiokanalen,
maar ook als communicatie
net. In dat geval kan men het
gebruiken als alarmerings
systeem of voor het automa
tisch opnemen van meter-
standen en het doorgeven
van geschreven boodschap
pen (pagina's) op het tv-
scherm.
Er zijn meer van zulke netten in
Nederland aan het ontstaan.
Het feit dat Nederland als
klein land tussen veel 'bui
tenland' ligt ingeklemd
maakt het kijken naar buiten
landse programma's vanzelf
sprekend.
Vandaar dat hier netten ont
stonden waar Franse, Duitse
en Engelse programma's op
werden doorgegeven. Veel
technisch vernuft werd er in
Nederland aangewend om
bijvoorbeeld kabelnetten te
maken waarin 30 tv-kanalen
en nog eens 24-radiokanalen
passen. Zo ook in Goirle,
waar een net is geopend dat
door Bosch-technici is ont
worpen. Daar zal ook de Ver
eniging Lokale Omroep Goir
le (LOG) gebruik van maken.
De mogelijkheden van het
nieuwe net worden nog niet
ten volle gebruikt. Maar toch
is bijvoorbeeld het radiopro
gramma-aanbod al indruk
wekkend. Behalve de vier
Hilversumse zenders, levert
het net ook het tv-geluid, drie
Vlaamse zenders, drie Waalse
zenders, drie Duitse omroe
pen, De American Forces
Network (AFN), de BBC en
Radio Television Luxem
bourg, oftewel RTL. Daar
naast is er nog plaats inge
ruimd voor Omroep Brabant
(SROB) en Omroep Goirle
(LOG).
Wat televisie betreft biedt Goir
le tien kanalen aan. Daarin
twee Nederlandse, vier Belgi
sche, drie Duitse program
ma's met nog de plaatselijke
omroep LOG, die nu een ei
gen kanaal heeft gekregen en
in kleur uitzendt. Een extra
kanaal is gereserveerd voor
satelliettelevisie. Zodra het
wettelijk is toegestaan wil
Goirle de Russische satelliet
'Horizont' doorgeven.
Tot de andere mogelijkheden
van het nieuwe kabelnet be
horen - naast het doorgeven
van satelliet-tv - pay-televi
sion, tekstinformatie, alarme
ring, bewaking en retourin
formatie. Deze mogelijkhe
den vereisen echter speciale
toestemming van de over
heid. Slechts bij wijze van
proef krijgt een gemeente
toestemming om over te gaan
tot zulke diensten. Via het
net zou dan middels een spe
ciale schakeleenheid een 'ge
kozen' programma uit een
plaatselijke video-bank kun
nen worden opgeroepen.
Noodsituatie
In geval van nood kan ook al
lerlei retourinformatie, van
uit elke woning, naar de cen
trale meldkamer worden ge
stuurd. Dat kan een brand- of
ongevalsalarm zijn, of een
noodoproep van een zelfstan
dig wonende bejaarde. Der
gelijke alarmeringen kunnen
via een microcomputer snel
doorgegeven worden aan
GGD, brandweer of een be
jaardendienstencentrum.
Niet zichtbaar is de mogelijk
heid om bewakingssystemen
voor verkeer, brand en in
braak via de kabel te plegen
van bijvoorbeeld overheids
gebouwen. Een toekomstige
mogelijkheid is ook het auto
matisch opnemen van de gas-
en lichtmeterstand via het
Centrale Antenne Inrichting.
In omgekeerde richting kan -
bijvoorbeeld bij een ramp -
ook geschreven tekst met in
structies op het tv-scherm
worden geprojecteerd. Ook
kan het gemeentebestuur
(bv. de burgemeester) in
beeld verschijnen om een op
roep te doen. Voorlopig is het
lokale radio- en tv-gebeuren
echter een zaak van de LOG,
die allerlei voorlichtingsacti
viteiten via de kabel verricht.
Een van die aardige bijkom
stigheden van het wonen in
Nederland is, dat water er
kookt bij precies 100 graden
Celsius. Dat verschaft ons de
mogelijkheid spijzen ook in
derdaad gaar te koken. Het is
verrassend dat in het hoogge
bergte ditzelfde water al bij
80 graden heftig borrelend
kookt, maar we hebben er
niet zoveel aan. Het natuur
kundige verschijnsel kan
eenvoudig worden verklaard
als we bedenken dat de at
mosferische druk daarboven
minder hoog is, de luchtko-
lom boven ons hoofd is lan
ger - dus zwaarder - dan bo
ven het hoofd van een berg
beklimmer. Echt door en
door héét worden gerechten
op die berg dus nauwelijks,
en iets helemaal gaar laten
worden duurt veel langer dan
beneden.
Het tegenovergestelde effect
treedt op wanneer we iets
willen koken tijdens ons uit
stapje diep in de kolenmijn:
de atmosferische druk is be
neden het aardoppervlak ho
ger, dus kookt het water er
pas bij temperaturen boven
het 'normale' kookpunt van
100 graden. Maar kookt het
eenmaal, dan is alles ook veel
sneller gaar.
Terug aan de oppervlakte kun
nen we dit verschijnsel imite
ren door onze aardappelen
eens te koken in een hoge
drukpan. Die is hermetisch
afgsloten van de 'buitenwe
reld'. Stoom kan dus niet ont
snappen. Hierdoor loopt de
spanning - en dat is hetzelfde
als atmosferische druk - op
tot 1,8. En ziet: de tempera
tuur in die pan loopt op tot
120 graden Celsius. De aard
appelen zijn veel sneller gaar.
Wel duurt het een tijdje voor
dat die hoge druk in de pan
zich heeft 'opgebouwd', ook
al omdat dergelijke pannen
van dik metaal zijn gemaakt.
Maar die zogenaamde 'aan-
kooktijd' wordt weer ruim
schoots ingehaald door de
korte tijd die nodig is om de
spijzen gaar te maken.
Op de tekening een metalen
rooster dat in pannen van ver
schillende diameter past.
Nu zijn er ook gerechten waar
het niet zo goed voor is om zo
hoog te worden verhit. Jonge
voorjaarsgroenten bijvoor
beeld ondervinden daar nog
al wat schade van. Minerale
zouten, vitaminen en smaak
stoffen gaan jammerlijk ver
loren. Die groenten zouden
we bijvoorbeeld eens kunnen
In
stomen, 'cuire a la vapeur' zo
als de Franse kok dat zegt.
Onder in de pan komt een
laagje water. De waterdamp,
de stoom, die daar vanaf
komt als we dit water aan de
kook brengen, is dus precies
100 graden. Boven dat water
brengen we een roostertje
aan, en daar bovenop de
groenten. Die liggen dus niet
in het water, maar hangen in
de stoom. Die stoom conden
seert weer tot water op de
groenten en het gevolg is dat
ze zelf nauwelijks het kook
punt bereiken, maar wel gaar
worden zonder verlies aan
waardevolle stoffen.
e huishoudens wordt
maar weinig op deze manier
gekookt; toch zou u dat eens
moeten proberen. Koks ken
nen de methode heel goed en
maken er vooral veel gebruik
van bij het gaarmaken van
grote hoeveelheden. Aardap
pelen bijvoorbeeld, rijst of
andere graanproducten, ook
die reeds genoemde voor
jaarsgroenten, en dikwijls
ook vis wordt zo met grote
zorg en voorzichtigheid bo
ven stoom gaar gemaakt.
In de Chinese keuken - en ze
ker ook in de Chinese huis
houdens - maakt men aJ eeu
wenlang gebruik van dit sto
men. Bamboe mandjes in
verschillende maten kunnen
op elkaar worden gestapeld
boven een pan met kokend
water. De stoom trekt achter
eenvolgens door alle mandjes
en de verschillende gerech
ten worden keurig gaar, zon
der dat ze kapot koken. Ge
rechten die niet al te vochtig
mogen worden, kunnen nog
extra worden beschermd
door een doek in de stomer te
leggen - daar trekt dan het
condensvocht in. Eigenlijk is
dit een ideale bereidingstech-
niek. Wie dat wil, zou boven
bouillon kunnen stomen in
plaats van boven water. De
geuren daarvan doortrekken
dan de inhoud wan de sto
mers erboven. Zo maakt bij
voorbeeld de Noordafrikaan
zijn couscous gaar
rf
Voor wie er oog voor heeft, valt
er op het gebied van de tradi
tionele klederdracht in Ne
derland veel te beleven. Juist
in deze tijd kom je in diverse
plaatsen of op marktdagen
verschillende klederdrachten
tegen;
Toch moeten we helaas vast
stellen, dat de traditionele
dracht meer en meer in de
kast bLijft hangen; met name
bij de jongeren zijn de uit ve
le onderdelen bestaande kos
tuums niet meer zo ,,in" Tij
dens het (toeristen)seizoen is
daarvan in plaatsjes zoals Vo-
lendam, Marken en Stap
horst nog maar weinig van te
merken, maar in andere, min
der bekende dorpen en stad
jes is de plaatselijke dracht
langzaam aan het verdwij
nen.
Gelukkig nog niet helemaal
verdwenen, reden genoeg
dus, om er in het weekeinde
eens op uit te trekken en een
klederdrachten -excursie"
te maken. Bijvoorbeeld rond
om het IJsselmeer in plaats
jes als Hindelopen, Urk, Spa
kenburg. Huizen, Bunscho
ten, Volendam en Marken
hoeft u nog niet naar het mu
seum om te kunnen genieten
van de soms rijkelijk versier
de en kleurige klederdrach
ten.
Misschien is het een leuk idee.
van zo'n tripje een soort,
(plak)boek samen te stellen.
Er zijn genoeg ansichtkaar
ten, drukwerkjes en folders
over dit onderwerp te krijgen
en bij de plaatselijke VTAT's
kan men u er nog veel meer
over vertellen. Een dergelijke
onderwerp-verzameling
krijgt in de toekomst beslist
historische waarde, afgezien
van het feit, dat het maken er
van best een leuk en afwisse
lend werkje is!
Als u het helemaal mooi en vol
ledig wilt doen, verzamel dan
ook de klederdrachten zelf -
bijvoorbeeld m mim.ituur
vorm. Natuurlijk zijn derge
lijke aangeklede poppetjes
kant en klaar te koop. maar
veel leuker is de kleder
dracht-poppen zelf te maken
Toegegeven, het is wat eer
werk, maar u kunt het alle
maal net zo mooi (en groot)
maken, als u zelf wilt.
Een heel goede hulp hierbij is
het boek „Poppen in kleder
dracht" van Ron en Olga van
der Most. Het is eind vorig
jaar door uitgeverij Cante-
cleer uitgegeven en kost (ge
bonden) f29,00 Br ataaf n i
alleen uitvoerig in beschre
ven, hoe de hierboven ge
noemde klederdrachten ge
maakt moeten worden (er is
zelfs een compleet patronen-
blad bij), maar het boek ver
telt ook, hoe u de betreffende
mannen-, vrouwen- en kin
derpoppen kunt modelleren
van zelfhardende kunstklci
Een echt vnjetydsbock dus,
dat u niet alleen thuis „aan
het werk zet", maar dat ook
„op excursie" meegenomen
wordt (al was het alleen maar
om aan de hand van het pa
tronenblad voldoende stof
van de plaatselijke kleder
dracht te kunnen kopen
„Klederdrachten bekijken en
maken" een prachtig on
derwerp om u eens in te ver
diepen. Wie weet. knjgt u cr
dan wel een (boeiende) hob
by voor de komende tijd bij'
