Ruzie in Brits Lagerhuis
49
Democraten VS
maken zich op
voor campagne
contactlenzen,
da's pas fijn
van der
C
Helmut Schmidt omringt
zich met oude adviseurs
WIEL
Wethouder van
Napels vermoord
iH
19.
Thatcher fel aangevallen over Falkland-crisis
METEEN NAAR DIXONS!
Dixons
Actie van VN: 'Voor
ieder kind een boom'
WOENSDAG 28 APRIL 1982
(Van onze correspondent
Hans Amesz)
BONN - Een keer per week. in de
regel op dinsdag, vergadert in de
Bondskanselarij het 'Kleeblatt'
(Klaverblad). Zo noemt bonds-
kanseliar Helmut Schmidt zijn
belangrijkste beleidsorgaan. In
de werkkamer van de regerings
chef zitten, tussen een buste van
August Bebel op het bureau en
een schilderij van Emil Nolde
aan de wand, dan vier mannen
aan tafel die 'brain-storming at
high noon' bedrijven. Deze 'top
conferentie' in het Catshuis van
Bonn is weliswaar slechts een
van de talloze bijeenkomsten in
de regerinscentrale die een vloed
van informatie rijp moet maken
voor concrete besluiten, maar
zonder twijfel de meest invloed
rijke.
De sinds 19 juli 1974 - Helmut
Schmidt was toen Willy Brandt
opgevolgd als bondskanselier -
bestaande 'Viererkonferenz'
wordt gevormd door Helmut
Schmidt en zijn naaste advi
seurs: de chef van de Bondskan
selarij, de staatsminister van de
regeringscentralc en de rege
ringswoordvoerder. Lange tijd,
tot de kabinetswijziging in 1980
waren dat respectievelijk: Man
fred Schüler, Hans-Jürgen
Wischnewski en Klaus Boiling.
Helmut Schmidt heeft eens ge
zegd dat hij met deze drie begaaf
de mannen beschikte over het
meest werkzame leidersteam
van de Bondsrepubliek Duits
land. Niet alleen wat het politie
ke terrein aangaat, maar met in-
Buitenland
dustrie en bapkwereld inbegre
pen.
De vraag wie Helmut Schmidt ad
viseert, en hoe. was minder be
langrijk toen de kanselier nog
door succes omkranst werd. Zo
als in 1978, na de economische
topconferentie van de zeven be
langrijkste industriestaten ter
wereld in Bonn. Helmut
Schmidt werd destijds door de
toenmalige Amerikaanse presi
dent Carter en het Franse staats
hoofd Giscard d'Estaing vrijwel
de hemel in geprezen. Mede door
de gelukte bevrijding van een
door terroristen gekaapte Luf
thansa-Boeing in Mogadisjoe
(Somalië) was het aanzien van de
Bondsrepubliek en van haar re
geringschef in binnen- en buiten
land tot ongekende hoogte geste
gen. Helmut Schmidts bijnaam
'Der Macher' - degene die het al
lemaal wel regelt - leek waarheid
geworden.
In dat beeld paste het eigenlijk niet
goed te vragen naar de 'Machers'
van 'Der Macher'. Maar daar is
sinds enkele maanden verande
ring in gekomen. Nu Schmidts
partij, de SPD, in een diep dal
verkeert en zijn regering in Bonn
eveneens aangeslagen is, worden
zijn leiderscapaciteiten door ve
len in twijfel getrokken. Zo kon
hij niet voorkomen dat de begro
tingsonderhandelingen tussen
de regeringspartijen SPD en
FDP afgelopen jaar ontaardden
in een 'zomertheater' en evenmin
dat met name in het Amerika van
Ronald Reagan luid gekankerd
werd over de 'onbetrouwbare'
bondgenoot West-Duitsland.
Helmut Schmidt zit niet meer in de
aanval. Hij is teruggedrongen in
de verdediging en niet voor niets
wil hij daarom het 'Kleeblatt' nu
weer zo samenstellen als in de
goede, oude tijd toen leider
schap, succes en aanvalsgeest
niet ter discussie stonden.
De kanselier hecht waarde aan een
vertrouwde omgeving, waarmee
is aangegeven dat hij in
werkelijkheid veel minder een
zaam besluiten neemt dan zijn
image doet vermoeden. Hij
zoekt, zeker in moeilijke tijden,
raad. Dat was vroeger ook het ge
val. Men hoeft alleen maar te her
inneren aan de eindeloze dagen
en nachten tussen de ontvoering
van werkgeversvoorzitter
Hanns-Martin Schleyeren Moga
disjoe, de Nucleaire Raad, de bij
eenkomsten met vroegere minis
ters of aan zijn gesprekken met
werkgevers en vakbondsleiders.
En bij dit alles heeft het 'Klee
blatt' steeds een belangrijke rol
gespeeld als orgaan waar rustig
en discreet beslissingen werden
voorbereid of verhinderd.
Vanaf nu komen op dinsdag in de
Bondskanselarij met uitzonde
ring van Manfred Schuier dus
weer vier mannen bijeen die daar
vroeger jarenlang zaten. Hans-
Jürgen Wischnewski volgt Gün-
ter Huonker op en zal weer moe
ten zorgen voor de verbindingen
tussen het 'Kanzleramt' en de
grootste regeringspartij plus de
grootste regeringsfractie. Voor
zijn come-back was Wischnews
ki vice-voorzitter van de SPD.
een taak die hij overigens niet
byzonder briljant vervuld heeft.
De nieuwe regennswoordvoerder
wordt Klaus Bolling als opvolger
van zijn eigen opvolger Kurt
Becker. Boiling heeft als woord
voerder van Schmidt en als diens
misschien wel naaste adviseur
uitgeblonken voor hij permanent
vertegenwoordiger van de
Bondsrepubliek in Oost-Berlijn
werd. Hij werd vooral geprezen
om zijn gevoel voor zaken waar
bij de kanselier moest oppassen.
Naar buiten toe had Boiling, zoals
Günter Hoffmann in het week
blad Die Zeit schrijft, gewerkt
aan het beeld van de grote, een
zame bondskanselier die een ge
distantieerde houding ten op
zichte van zijn partij inneemt.
Naar binnen toe had hij de nei
ging van Schmidt om zich in te
kapselen en zich op het volk of
de zwijgende meerderheid te be
roepen tegengewerkt.
Het 'Kleeblatt' wordt tenslotte ge
completeerd door Gerhard Ko-
now. Hij volgt Manfred Lahn-
stein die minister van Financiën
wordt, op als chef van de Bonds
kanselarij. Ook Konow is ver
trouwd met het werk in de rege
ringscentrale. In de 'goede, oude
tijd' was hij leider van de afde
ling binnenlandse aangelegenhe
den in de Bondskanselarij.
(Van onze correspondent Henk Dam)
LONDEN - Terwijl de geruchten over een ophanden zijn
de Britse invasie op de Falkland-eilanden toenamen, is
gisteren in het Lagerhuis een fikse ruzie uitgebroken
over de manier waarop de regering-Thatcher de crisis
behandelt.
Premier Thatcher en oppositielei
der Michael Foot hadden gister
middag enkele scherpe woor
denwisselingen over de Falk
land-crisis en voor het eerst
sinds de Argentijnen begin april
de eilanden binnenvielen, was
het Lagerhuis zo verdeeld.
Foot eiste van de regering de
garantie, dat geen verder geweld
zal worden gebruikt, maar dat
contact wordt opgenomen met
de Verenigde Naties. Mevrouw
Thatcher weigerde dat en zei dat
de Argentijnen eerst maar eens
de VN moeten gehoorzamen
door hun troepen terug te trek
ken.
Foot reageerde woedend. „Als de
premier niet naar de VN wil gaan
en doorgaat met het toepassen
van geweld, dan zal dat de zaak
van ons land grote schade toe
brengen", zei hij, onder luid pro
test van de conservatieve fractie
en kreten van instemming van
Labour.
Mevr. Thatcher zei hierop: „Ik ben
het geheel oneens met deze stel
ling. Als wij weigeren militaire
actie te willen ondernemen, zo
lang de onderhandelingen voort
duren. dan stellen wij het leven
van vele van onze soldaten in de
waagschaal". Dat leverde ander
maal een groot rumoer op in het
Lagerhuis, alsmede de vaststel
ling dat Labour en conservatie
ven definitief uit elkaar zijn ge
groeid waar het gaat om de be
handeling van de Falkland-cri-
Tony Benn, leider van de linker
vleugel binnen Labour, gooide
olie op het vuur door te verkla
ren dat Thatcher helemaal geen
onderhandelingen wil, maar van
het begin af aan al voor de weg
van geweld had gekozen. „Abso
lute onzin", aldus Thatcher.
De liberale leider, David Steel,
Vliegtuigongeluk
in China: ruim
honderd doden
HONGKONG (UPI) - Een Chl-
nees verkeersvliegtuig is op een
binnenlandse vlucht in de ber
gen van Guilin neergestort.
Daarbij hebben alle 104 passa
giers en de acht bemanningsle
den het leven verloren, zo meld
de gisteren het Chinese persbu
reau Xinhua.
Over de nationaliteiten van de
slachtoffers zijn geen mededelin
gen gedaan. Volgens eerdere be
richten van de televisie in Hong
kong waren vijftig van de passa
giers uit de Britse kroonkolonie
en waren er voorts twee wester
lingen bij.
heeft gisteravond aan de onenig
heid in het Britse parlement ver
der bijgedragen. Hij heeft ver
klaard, dat zijn partij geen enkele
verantwoordelijkheid voor een
treffen bij de Falkland-eilanden
wil nemen, zolang de regering
blijft weigeren de politieke par
tijen van haar voornemens op de
hoogte te brengen.
Debat
Morgen is er een plenair debat in
het Lagerhuis over de Falkland-
crisis. Het staat wel vast dat
mevr. Thatcher blijft vasthouden
aan haar zienswijze dat, zolang
de Argentijnse troepen niet van
de Falkland-eilanden ^jn terug
getrokken, de regering het recht
heeft met geweld haar rechten
op de eilanden te doen gelden.
Het is niet eens onwaarschijnlijk
dat, als het debat morgen plaats
heeft, de eerste Britse troepen al
op de Falkland-eilanden zijn aan
gekomen. Steeds meer viel giste
ren in Londen de speculatie te
beluisteren, dat de Britse militai
ren spoedig tot actie zullen over
gaan.
Het bericht dat Britse commando's
al op de Falkland-eilanden zijn
om daar een invasie voor te be
reiden, werd gisteren bevestigd
door functionarissen van de
Amerikaanse inlichtingendienst,
die worden geciteerd in het Lon-
dense middagblad The Stan
dard.
Het ministerie van defensie ont
kende dinsdag aanvankelijk de
berichten over een naderende in
vasie en de aanwezigheid van
Britse commando's op de Falk
land-eilanden. Maar later wijzig
de dit standpunt zich. Nu werd
er niet meer ontkend, maar werd
slechts medegedeeld dat er geen
commentaar kon worden gege
ven. Een woordvoerder van het
ministerie erkende gisteravond
deze standpuntwijziging en
voegde daaraan toe: „Het beleid
is veranderd".
Dit kan inhouden, dat er inderdaad
al Britse militairen op de Falk
land-eilanden zijn om daar voor
bereidend werk te verrichten,
net zoals commando's dat vorige
week deden op Zuid-Georgië.
Het kan ook betekenen dat men,
door geen ontkenning te geven,
de Argentijnse junta verder on
der druk wil zetten.
Inmiddels is bekend geworden dat
Engeland van plan is een garni
zoen van 3000 militairen op de
Falkland-eilanden te stationeren,
zodra die op de Argentijnse be
zetters zijn heroverd. Dit garni
zoen zal worden samengesteld
uit manschappen van de Vijfde
Infanteriebrigade, die momen
teel in Wales een training onder
gaan.
V *v
afwachten, gebruiken hun pauze o
ADVERTENTIE
maar dan wel van een
ANVC-contactlensspecialist
Nieuwe Rijn 62
Leiden 071 - 124108
Spaans coup-
proces: eis
dertig jaar
MADRID (AFP/DPA) - De
drie Spaanse militairen, die
ervan worden verdacht de
belangrijkste rol te hebben
gespeeld bij de mislukte
staatsgreep van 23 februari
vorig jaar, hebben gisteren
dertig jaar gevangenisstraf
tegen zich horen eisen. De
aanklager achtte hen schul
dig aan militaire rebellie en
aan gewapende opstand te
gen de grondwettelijke orde.
De hoofdverdachten zijn luite
nant-generaal Jaime Milans
del Bosch, generaal Alfonso
Armada en luitenant-kolonel
Antonio Tejero. Zij worden
beschouwd als de initiatief
nemers van de couppoging.
De aanklager eiste tegen de
29 andere militiaire verdach
ten gevangenisstraffen die
variëren van anderhalf tot 15
jaar. Voor hen werd ook ont
slag uit het leger gevraagd.
Tegen de enige niet-militaire
beklaagde werd 10 jaar
geëist.
De aanklager sloot nadrukke
lijk uit dat er enig bewijs be
staat voor het verhaal dat ko
ning Juan Carlos afwist van
de staatsgreep en deze goed
keurde. Tijdens het militaire
proces verklaarde Del Bosch
ervan overtuigd te zijn ge
weest dat de Spaanse koning
achter de coup stond.
Tejero bestormde in de avond
van de 23e februari het
Spaanse parlement Samen
met 280 leden van de guardia
civil gijzelde hij gedurende
18 uren de hele regering en
meer dan 300 parlementsle
den. De poging om een mili
tair bewind in te stellen mis
lukte toen slechts een min
derheid van de strijdkrach
ten zich bij de opstand
aansloot Koning Juan Carlos
verdedigde de democratie in
een dramatische televisiere-
de. waarna de
ders zich overgaven.
Door Rode Brigades
ROME - Ondanks de zware klap
pen van de laatste tijd zijn de Ro
de Brigades in Italië nog niet ver
slagen. Gistermorgen vermoord
den zij in Napels de regionale
wethouder Raffaele del Cogliano
en zijn chauffeur.
De 37-jarige christendemocrati
sche politicus was op weg naar
een rouwdienst voor de lijfwach
ten van zijn vroegere collega Ciro
Cirillo, die juist een jaar geleden
bij diens ontvoering door de Ro
de Brigades waren vermoord. In
de buurt van de kerk werd zijn
auto klem gereden door een wit
te Fiat, waaruit twee vrouwen en
een man sprongen. Met speciale
kogels, volgens de politie voor
zien van diamanten punten, ver
brijzelden zij de autoruiten van
pantserglas waarmee de wethou
der zich had trachten te bescher
men en doodden beide inzitten
den.
Na de aanslag, die niet langer dan
enkele minuten duurde, wisten
de terroristen ongehinderd in het
drukke verkeer te ontkomen. Na
enkele uren werd de verantwoor
delijkheid voor de moord op
geëist door „een gewapende een
heid van de Guerrilla-partij". De
ze benaming, die nog niet eerder
was gebruikt, werd maandag
voor het eerst gehoord in de Ro
meinse rechtszaal, waar 63 leden
van de Rode Brigades worden
berecht voor de moord op Aldo
Moro en een groot aantal andere
moorden en aanslagen.
Een deel van de beklaagden, die
zich onder leiding van de inmid
dels eveneens gearresteerde cri
minoloog Giovanni Senzani
heeft afgescheiden van de zgn
militaristische kern van de Rode
Brigades, kondigde toen aan
„Vanaf dit ogenblik ontstaat de
Guerrilla-partijHet was een te
ken van de onderlinge onenig
heid binnen de terreurorganisa
tie, maar zoals al dadelijk de vol
gende dag is gebleken, is het ge
vaar daarmee allerminst afgeno-
AD VERTENT11
|:'l jpg
O O O Q 1
II Cl CJ I
o a n o
I"t KI f-) D C> U
PRIMAFOTO
KLEUREN-_
FOTO'S
Prachtige
kleuren
foto's met "niet
goed-geld terug" garantie
fc/V-
uet
CREDITCARD0l,o"s DV en gratis waardezegels
CALCULATORv00, mooie kado's
De presidentiele campagne van
senator Edward Kennedy in
1980 had hetzelfde tragisch
verloop als een duik van de
hoge plank in een te ondiep
zwembad. Met Ted Kennedy,
broer van John en Robert,
erfgenaam van veel politieke
ambitie en schepper van een
reeks compromitterende per
soonlijke omstandigheden,
leek het in de strijd om de
Democratische kandidatuur
voor het presidentschap ge
daan. Evenwel: in deze lente
van 1982, ruim twee jaar voor
de volgende presidentsver
kiezingen en net twee jaar na
zijn schijnbare afgang, verto
nen Kennedy's presidentiele
ambities weer opmerkelijke
tekenen van leven. Meer nog
de kiezers preferen hem vol
gens de opinie-onderzoeken
boven een andere potentiële
kandidaat, voormalig vice-
president Walter Mondale (60
tegen 40 procent).
Zijn politiek instinct heeft hem
niet bedrogen toen hij zich
opwierp tot pleitbezorger van
de snel groeiende volksbewe
ging die bevriezing van de
nucleaire bewapening wil af
dwingen. onder meer via de
stembussen die in november
van dit jaar voor de tussen
tijdse verkiezingen zullen
worden opgesteld. Weliswaar
was Kennedy niet de eerste
politicus die zich achter de
beweging stelde, maar teza
men met zijn collega Hatfield
maakte hy het stilleggen van
de kern wapen wed loop tot
onderwerp van een Senaats
motie Hoewel die werd ver
worpen, gaf het hem identi-
teit
ten
politiek gegeven dat
in de komende maanden en
jaren de discussies nog in
toenemende mate zal gaan
beheersen.
Het zichtbare en voelbare falen
van Reagans economisch en
begrotingsbeleid, de enorme
en te laag geschatte druk van
grote begrotingstekorten bij
gigantische uitgaven voor de
fensie, geven tevens nieuwe
glans aan de opvattingen die
Kennedy 20 jaar lang heeft
uitgedragen. De Democraten
in het algemeen maken zich
sterk dat zij in november, als
alle zetels van het Huis van
Afgevaardigden en een derde
van die in de Senaat, ook die
van Kennedy, op het spel
staan, een verwarde en ge
spleten Republikeinse Partij
de rekening zullen presente
ren.
Kennedy's rivalen, zoals Mon
dale en een andere senator.
Alan Cranston, die zich eer
der dan Kennedy voor de be
vriezing van het kernwapen
bestand uitspraken, hebben
hun vermoedelijk grootste te
genstrever op weg naar de
kandidatuur voor het Witte
Huis niet kunnen volgen in
zijn snelle voetenwerk. Poli
tieke waarnemers hebben bo
vendien bemerkt dat Kenne
dy zijn stijl van spreken gro
tendeels heeft ontdaan van
de lange denkpauzes, van de
onafgemaakte zinnen en een
flink stuk bombast. Op de te
levisie maakt hem dat een
stuk aantrekkelijker dan
voorheen en met wellicht
Reagan als tegenstander mag
dat ook wel.
De eerste Democratische
krachtmeting voor Kennedy,
Mondale en Cranston staat
voor deze zomer op het pro
gramma in Philadelphia,
waar de Democraten hun tus
sentijds congres hebben be
legd. Dan zal moeten blijken
welke Kennedy beter is - de
volksmenner van het grote
gebaar en de dreunende
stem, die andere congressen
tot donderend enthousiasme
bracht, of de Kennedy-nieu-
we-stijl, die hoopt definitief
te hebben afgerekend met
zulke voorvallen als het ver
drinken van een medewerk
ster toen hij zijn auto in
Chappaquiddick van een
brug reed na een feestje en
vorig jaar de scheiding van
zijn vrouw Joan.
Walter Mondale, de uiterst be
minnelijke en capabele vice-
president onder Jimmy Car
ter. is volgens naaste mede
werkers nog op zoek naar een
thema Die lijken bij handen
vol klaar te liggen, maar Mon
dale moet zich tezelfdertyd
ontdoen van het negatieve
beeld dat de Democratische
president Carter op Ameri
kaanse netvliezen heeft ach
tergelaten. Alle zetstukken
staan op hun plaats, de comi
tés die geld inzamelen, de
plaatselijke organisaties,
maar Mondale heeft zijn
identiteitsprobleem nog niet
opgelost.
Een van zijn medewerkers. Mi
ke Berman, veronderstelt dat
Mondale president wil wor
den omdat hij denkt een goe
de president te kunnen zijn
De politiek is zyn beroep en
hy vindt wat Washington be
treft het politieke bedrijf het
enige spel voor grote men
sen. Niettemin schilderde de
New York Times in een
weekend bijlage „Deze keer
heeft Walter Mondale geld.
vaart en vertrouwen, maar zal
er wel iemand naar hem luis
teren"? Dat is een dwingende
vraag en zijn mislukte kandi
daatsrace tegen Carter in de
jaren van 1972 tot 1974, met
de verkiezingen van 1976 als
inzet, heeft de bittere smaak
van de mislukking nagelaten.
Hoe het ook zy, ook Mondale
heeft het resultaat by de
hand van een opiniepeiling
Maar die is alweer uit de
herfst van 1981 toen de kern-
problematiek nog niet zo
zwaar woog Hy kreeg 71 pro
cent tegen 55 voor Kennedy
toen Democraten naar hun
waardering voor politiek op
treden werd gevraagd Mon
dale is organisatorisch op zyn
mededingers voor, doch op
de vraag of hij de hardheid
bezit om het nu wel tot het
eind toe vol te houden moet
het antwoord nog komen als
Kennedy eenmaal al zijn
vaandels ontplooit
Een Ierse katholiek tegen een
zoon van een protestantse do
minee: luidruchtige, gesle
pen rondborstigheid tegen
over natuurlijke terughou
ding. Beiden onderweg om
de oude Democratische coali
tie met de vakbonden te her
stellen, die Reeft! in 1980
aan splinters heeft geslagen.
Tip O'Neill, de Democrati
sche voorzitter van het Huis
van Afgevaardigden zegt dat
de stemmen die toen verlo
ren gingen grotendeels weer
zyn gewonnen. Meer dan ie
mand anders zal hy mee be
stemmen met wie de Demo-
enten straks in /ee gaan
HENK KOLB
Bijvoorbeeld voor
95 15 zegels: horloge.
LUXEMBURG (ANP) Om een ernstige milieuramp te voorkomen
wordt het hoog tyd voor internationale actie voor het behoud van de
bossen in de gehele wereld. De bossen vcrdwynen thans in zo'n snel
tempo, dat de huidige projecten ter bescherming van de bossen en de
aanplant van nieuwe bomen een druppel op een gloeiende plaat zijn
Het ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties UNEP heeft
daarom een actie opgesteld onder de titel "voor elk kind een boom", die
zyn hoogtepunt moet krygen op de wereldmilieudag op 5 juni aan
staande.
Dit deelde P Thatcher, onderdirecteur van de UNEP-organisalie in Nai
robi. gisteren mee tydens een conferentie van BuropCM milieu organi
satie in Luxemburg. UNEP wil alle ouders aanmoedigen dit jaar voor
elk kind een zogenaamde "geboorteboom" te planten Deze dienen by
voorkeur te komen m gebieden waar bomen en bossen worden be
dreigd. Voorts worden ettelyke duizenden kinderbibliotheken over de
gehele wereld voorzien van informatie om de jeugd bewust te maken
van de ernst van het probleem.
Voorts dringt de milieu organisatie er by de staatshoofden op aan op 5
juni zelf officieel een boom te planten Tot nu toe hebben tien staats
hoofden al toegezegd zich hiervoor in te spannen
