"Ik wil
mijn
recht"
Zoekactie naar vermiste
Nederlandse onderzeeër
-
Woubruggenaar voelt zich
benadeeld door rekening
van begrafenisondernemer
Zoon van
slachtoffer
overtuigd
van succes
ZATERDAG 24 APRIL 1982
PAGINA 19
Vrijwel iedereen krijgt er vroeg of laat mee te maken. Het
overlijden van een dierbare naaste, de emoties die daarmee gepaard
gaan maar ook: het regelen van de begrafenis. C.N.Verhagen uit
Woubrugge verloor november 1980 zijn moeder. Ook hij stond voor
de taak een begrafenisregeling te treffen. Daar heeft hij een nogal
bittere nasmaak aan overgehouden. De uitvaartondernemer met
wie Verhagen het één en ander had afgesproken presenteerde hem
achteraf een rekening die volgens de Woubruggenaar niet klopte.
Door Bert Paauw
Navraag en enig onderzoek
leerden Verhagen dat er in
het wereldje van de begrafe
nisondernemers dingen ge
beuren die naar zijn mening
niet juist zijn. Reden waarom
hij initiatieven heeft ont
plooid om bepaalde zaken ge
wijzigd te krijgen. Zo wil hij
uiteindelijk via het parle
ment bewerkstelligen dat er
wettelijke regels komen ten
aanzien van prijsrichtlijnen
en vormvoorschriften voor in
deze bedrijfstak te gebruiken
formulieren. Ook wil hij dat
er van verschillende zijden
druk wordt uitgeoefend, op
dat de begrafenisonderne
mers zich onder één overkoe
pelende organisatie scha
ren zodat vorming van een
geschillencommissie moge
lijk wordt. Bij zo'n commis
sie kunnen mensen die zich
benadeeld voelen dan met
hun klachten terecht.
Verhagen:"Waar het mij om
gaat is het gebrek aan zorg
vuldigheid. Mensen die in
een verdrietige situatie ver
keren moeten kunnen ver
trouwen op een zorgvuldige
benadering en niet nader
hand met plotselinge kosten
worden geconfronteerd. Als
je een jas koopt, dan neem je
er toch ook geen genoegen
mee als achteraf de prijs om
hoog gaat met de medede
ling: we hebben nog een ex
tra binnen- en buitenzak aan
gebracht en tipgeld gegeven
aan de magazijnbediend?"
Geen tijd
Over het totstandkomen van de
afspraken met de begrafenis
ondernemer vertelt Verha
gen, oud-gemeenteambte
naar van Woubrugge en
thans werkzaam bij het wa
terschap De Waterlanden in
Noord-Holland, het volgen
de. "Mijn moeder woonde in
Amsterdam. Na haar overlij
den kom je dan in haar huis.
Je weet niet waar te beginnen
met regelen. Het was week
end. Een kennis zei tegen me:
zou je niet eens een uitvaart
verzorger bellen. Ik dacht
aanvankelijk dat die mensen
het weekend wel niet zouden
werken. Na mijn telefoontje
komt er een meneer langs,
heel hoffelijk en ingetogen,
toont medeleven. Maar dan
komen de formaliteiten. Er
valt heel wat te regelen, er is
bijna geen tijd voor verdriet"
"Die man van het uitvaartbe-
drijf praat over een basista
rief. Er wordt gesproken over
volgwagens, een algemeen of
een eigen graf, een begraaf
plaats, een koffiemaaltijd,
een bloemstuk. Wilt u uw
moeder nog zien, wordt er ge
vraagd. Dat wil je natuurlijk.
Moeder wordt overgebracht
van het ziekenhuis naar de
aula. Tot slot krijg je een pa
pier voor je neus. Wilt u dit
even ondertekenen. Dat doe
je. Maar ik kreeg geen dupli
caat. Even dacht ik nog: wat
gek, maar op zo'n moment
ben je nog te emotioneel en te
weinig alert om er op in te
gaan. Overigens bieden be
grafenisondernemers geen
contract aan. Dat doen ze niet
uit piëteit, dat komt te hard
over. Ze noemen het be-
spreekformulier"
Kleine kosten
"In mijn geval bleken er achter
af kosten op te staan die ik
niet had verwacht. Meer dui
delijkheid over de kosten is
gewenst. Het basistarief. Wat
is daar nu eigenlijk allemaal
bij inbegrepen? Kleine kos
ten. Wat zijn dat? Er werd ge
praat over tipgeld voor de
chauffeurs van de wagens en
voor de werkers op de be-
Verhagen bij het graf van zijn moeder: "Je hebt geen tijd
graatplaats. Ik heb het bij die
mensen nagevraagd, ze heb
ben niets gekregen. Ik heb
trouwens zelf honderden gul
dens tipgeld uitgedeeld, aan
de dragers van de kist, aan de
koffiejuffrouw, aan mensen
op de begraafplaats. Er werd
ook gezegd dat er kosten wa
ren gemaakt voor uittreksels
uit het overlijdensregister.
Nou weet ik als ambtenaar
dat één uittreksel vijf gulden
kost. Er zijn er vier nodig,
maar er was met fotokopieën
gewerkt. Dat schijnt trou
wens gebruik te zijn. De ver
zekeringsmaatschappijen
doen daar niet moeilijk over.
Die handelwijze kost de Ne
derlandse staat overigens
jaarlijks honderdduizenden
guldens".
"Maar wat ik wil benadrukken
is dat je als opdrachtgever in
een dwangpositie verkeert
omdat alles snel moet wor
den afgehandeld. Je gaat er
maar van uit dat de onderne
mer zorgvuldig handelt. En
qua kosten is het niet niks,
zo'n begrafenis. Veel mensen
realiseren zich dat waar
schijnlijk niet. Nog afgezien
van de steen die zo'n 3000
gulden kostte, was ik aan de
hele begrafenis ruim 5000
gulden kwijt. En als je het er
gens niet mee eens bent kun
je niet naar een geschillen
commissie. Ik heb contact
gehad met het Nederlands
Verbond van Uitvaartvereni
gingen in Delft. Daar zijn
lang niet alle begrafenison
dernemers bij aangesloten.
Het is vervelend voor u, werd
er gezegd. Maar iedere begra
fenisondernemer is auto
noom. Gaat u maar naar de
burgerlijke rechter"
Beroepseer
"Dat heb ik gedaan. Ik ben er
14 maanden mee bezig ge
weest. De rechter stelde mij
in het ongelijk. Contract is
contract en een verklaring
onder ede is een verklaring
onder ede. Het grootste recht
kan het grootste onrecht zijn
maar u moet het bewijzen, zei
de rechter. Onbegrijpelijk,
vind ik. De kroongetuige, de
man die destijds met het be-
spreekformuiier bij mij is ge
weest. heeft voor de rechter
toegegeven dat hij niet met
mij over de kosten van trans
port en opbaren had gespro
ken. In een tussenvonnis had
de rechter de latere toevoe
ging van kosten bovendien
onzorgvuldig genoemd. Er
moet een geschillencommis
sie komen, eventueel door
aanpassing van de wet op de
lijkbezorging. Een geschil
lencommissie is tien keer be
langrijker dan de rechter die
de formele regeltjes naloopt.
By een geschillencommissie
is de beroepseer in het ge
ding".
Een woordvoerder van het Ne
derlands Verbond van Uit
vaartverenigingen. de heer
De Haan, is zeer sceptisch ge
stemd over de mogelijkheid
van het vormen van een ge
schillencommissie Er blij
ken vijf organisaties te be
staan waar uitvaartonderne
mers zich bij kunnen aanslui
ten.
"Die organisaties willen niet
onder één dak. Er is in dit vak
veel concurrentie. In het
verleden waren die organisa
ties vijanden van elkaar,
maar er wordt nu tenminste
al gepraat. Als het zou lukken
tot de vorming van een ge
schillencommissie te komen
dan moeten alle partijen zich
aan de uitspraken willen bin
den. Dat zie ik niet gebeuren.
Een klant zal zich wel eens
machteloos voelen als hy
denkt dat hem onrecht wordt
aangedaan. Overigens zal een
goede onderneming altyd
een doorslag achterlaten van
de eerste kostenberekening
Misstanden
"Ik moet ter verdediging van
de begrafenisondernemers
wel zeggen dat ze vaak te ma
ken hebben met mensen die
overmand zyn door emotie
en soms ook in paniek verke
ren. Goed bedoelde dingen
kunnen dan later verkeerd
overkomen".
"Maar ik sluit zeker niet uit dat
cr misstanden voorkomen.
Daarom is het goed dat er nu
door de organisaties met el
kaar wordt gepraat. Dat heeft
al een zekere standaardise
ring in contractvorm opgele
verd, niet in prys. Dat kan
ook moeilyk. Het ene bedryf
kan goedkoper werken dan
het andere en je zit ook met
plaatselijk gegroeide ge
woonten die tot verschillen
in prijzen van bijvoorbeeld
de kisten kunnen leiden.
Daarom betwyfel ik of de
voorstellen van meneer Ver
hagen wel uitvoerbaar zyn.
In principe heeft hy gelyk,
maar kan het ook in de prak
tijk?".
Verhagen denkt van wel en
vindt dat het ook gewoon
moet De voor hem negatieve
uitspraak van de rechter
heeft zyn strijdbaarheid niet
aangetast. "Ik zet alles op z'n
kop. Het algemeen belang
vereist dat er iets wordt ver
anderd Ik heb de energie om
er achteraan te gaan Recht
kun je krijgen. Het kost wel
tyd en geld-'
De Woubruggenaar heeft in
middels diverse instanties
aangeschreven, onder meer
de Consumentenbond en de
Ombudsman. Hy wil de zaak
echter nog fundamenteler
aanpakken en naar het parle
ment stappen
Adhesie
"Ik wil de mensen oproepen
hun ervaringen aan my door
te geven of eventueel adhesie
te betuigen met myn plan
nen. Dan krygen die plannen
een breder maatschappelijk
draagvlak Waarom ik zo vol
hardend ben? Een achterlig
gend motief is dat de dood
van m'n moeder ook nog tot
iets positiefs leidt. Verder
ben ik van mening dat de be
drijfstak van de uitvaarton
dernemingen op grond van
artikel 1401 van het Burger
lijk Wetboek een onrechtma
tige daad in het maatschap-
pelyk verkeer pleegt: men
neemt niet de vereiste zorg
vuldigheid in acht Maar be
grijp me goed. Ik ben geen
gefrustreerde fanaat die be
grafenisondernemers ten
gronde wil richten Ik wil ge
woon recht".
De sinds 1941 vermiste
Nederlandse onderzee
boot K 17 wordt de ko
mende weken opge
spoord. Dat zegt de
zoon van de toenmalige
commandant H.C. Be-
sangon, die daarvoor
komende maandag
naar Maleisië vertrekt.
De oud marine officier Hans
Besancon (51) uit Velsen-
Zuid is ervan overtuigd op 25
kilometer van het eiland Tio-
man voor de oostkust van
Maleisië op 50 meter diepte
het wrak van een onderzeeer
te kunnen identificeren als
dat van de K 17. het graf van
zyn toen 35-jarige vader en 33
andere opvarenden.
Op 21 december 1941 moest de
K 17 de haven van Singapore
binnenlopen, na patrouille te
hebben gevaren voor de Ma
leisische oostkust waar een
Japanse landing werd ver
wacht. De onderzeeër is ech
ter nooit binnengelopen en
staat vanaf die datum als ver-
Oud-marineofficier Hans Besancon (51) toijst
aenKi op te sporert.
de plek bij de oostkust van Maleisië, waar hij de K 17
mist genoteerd. Waar de on
derzeeër zijn einde heeft ge
vonden en onder welke om
standigheden, is ruim 40 jaar
een raadsel gebleven, totdat
Hans Besancon ongeveer an
derhalf jaar geleden in con
tact kwam met de 40-jarige
Australiër Hatcher, een be
roepsberger van tijdens de
Tweede Wereldoorlog tot zin
ken gebrachte schepen met
kostbare lading.
Hatcher vertelde dat Maleisi
sche vissers regelmatig hun
netten hadden verspeeld aan
een wrak bij het eiland Tio-
man. Toen Hatcher naar het
obstakel dook. bleek er op de
zanderige bodem het wrak
van een onbekende onder
zeeër te liggen.
„De Australiër had vanaf de
brug een handseinlamp mee
genomen. waarin batterijen
bleken te zitten met Neder
lands opschrift. Verder bleek
op een luik van de onder
zeeër een plaat met het
woord 'dicht' te zijn gelast
Alles wees erop dat het dus j
om een Nederlandse onder
zeeër moest gaan en wellicht
de vermiste K 17", aldus Be
sancon.
Tijdens de Tweede Wereldoor
log zijn er in dat gebied drie
Nederlandse onderzeeers
vergaan. Van één was bekend
dat die veel noordelijker in
de golven is verdwenen.
Toen Hatcherwerteldc dat hij
die handseinlamp uit een ko
peren kist op de brug had ge
haald bleek dat het wrak bij
na niets anders dan dat van
de K 17 kon zijn. Want de eni
ge overlevende van de andere
vergane onderzeeer O 16 ver
klaarde dat daar de handsein-
lamp niet in een dergelyke
kist werd bewaard.
Volgens Besancon is het wrak
aangetroffen met de neus in
de zanderige bodem van de
Zuidchinese Zee en heeft het
een groot gat aan de rechter-
voorkant. „Dat zou kunnen
betekenen dat de K 17 aan de
oppervlakte heeft gevaren en
waarschijnlijk op een myn is
gelopen." Besancon hoopt op
alle vragen over de onder
zeeér antwoord te kunnen ge
ven als Hatcher eind april
weer naar het wrak afdaalt.
Met name wil Besancon, die
zelf niet naar het wrak gaat
duiken, weten of er water
dichte schotten zyn gesloten
„Want dat betekent, samen
met het openstaande achter
luik, dat enkele opvarenden
de explosie van de myn heb
ben overleeft en mogelijk de
onderzeeër hebben kunnen
verlaten. In dat geval ga ik
langs de kust van Maleisie
zoeken naar graven van aan
gespoelde lichamen van op
varenden."
Het is niet de bedoeling dat de
Australiër de onderzeeer zelf
binnengaat. Dat is veel te ge
vaarlijk. terwijl de overblyf-
selen van de bemanningsle
den door de beweging van
het schip waarschynlyk op
één hoop liggen „Het wrak
wordt, zeker als de identiteit
vaststaat, als een oorlogsgraf
beschouwd dat niet mag wor
den betreden", aldus de oud-
manne-officier
Besancon gaat wel proberen
van het wrak enige voorwer
pen als aandenken mee te ne
men, zoals het kompas en de
scheepsbellen die zich by de
brug moeten bevinden Die
krijgen dan een plaats in de
traditiekamer van de Onder-
zeedienst, die dit jaar 75 jaar
bestaat.
Commandant H. C. Besancon
van de sinds 1941 vermiste Ne
derlandse onderzeeboot K 17.
Als het weer meezit en de ope
ratie by de K 17 voorspoedig
verloopt, wil Besancon smen
met de Australiër eenzelfde
karwei uitvoeren by een an
der wrak in de buurt van het
eiland, dat waarschynlyk dat
van de O 16 is. Die onder
zeeër liep op 15 december op
een myn en verdween in de
golven Slechts één opvaren
de wist, na 35 uur in hot water
te hebben gelegen, de kust te
bereiken.
Besancon zegt na 40 jaar rede
ly k afstandelyk te kunnen
staan tegenover de gebeurte
nissen waarby zyn vader het
leven verloor „Maar ik denk
dat ik toch wel een paar keer
zal moeten slikken, als ik na
die 40 jaar voor het eerst het
graf van myn vader kan
zien".
De gehele operatie wordt door
Besancon en Hatcher zelf be
taald „Alleen de reünisten-
vereniging Onderzeedienst
was bereid ons financieel te
steunen. De minister van de
fensie liet ons weten geen
geld te hebben. Dat is toch
wel een zuinige reactie, want
nu moeten nabestaanden op
eigen kosten en als een soort
vryetydsbesteding maar na
gaan wat er met hun omgeko
men vcrwanter. is gebeurd"
Aldus Besancon. die midden
mei weer in Nederland hoopt
aan te komen. (ANP)
