Thatcher op oorlogspad
Kleine marge in
onderhandelingen
Israël doet geheimzinnig over
3-
Paus wil naar Nederland
Nicaragua wil
met VS praten
Defensieverdrag VS-Bonn
f"1
oinai
Voorbereidingen voor gewapend conflict
Doden bij
zuiveringen
door leger
van Oeganda
uandien
Europees
instituut
tegen de
vredes
beweging
Falkland-crisis:
Minister Sharon weigert terugtrekking te bevestigen
VRIJDAG 16 APRIL 1982
Buitenland
(Van c(nze correspondent
Hein ten Kortenaar)
ROME - Paus Johannes Paulus 2
is voornemens een bezoek te
brengen aan Nederland. Zijn
plannen zijn in een dermate
gevorderd stadium dat hij zelfs
bezig is Nederlands te leren. De
kerkvorst zei dit gistermorgen in
een ongedwongen gesprek met
studenten van Mgr Gijsens se
minarie Rolduc na afloop van
een mis die hij voor hen opdroeg
in de Paulijnse kapel in het Vati
kaan.
De mis werd mede opgedragen
door de bisschoppen van Roer
mond en Rotterdam. Mgr. Gijsen
en Mgr. Simonis. de rector van
het seminarie, dr. Have van der
Meer. plus een aantal leraren als
mede oud-leerlingen van deze
Roermondse onderwijsinstel
ling.
Deze gebeurtenis, die in het Vati-
kaan verre vap ongewoon is.
haalde niettemin de voorpagina
van het Vatikaanse hofblad Os-
servatore Romano. In het blad
was ook de tekst van de in het
Nederlands uitgesproken preek
van de paus afgedrukt Opval
lend was echter de toelichting
die hierbij werd geleverd
„Sinds 1974 zijn in dit seminarie,
het enige van het land. 50 pries
ters opgeleid De laatste 15 wer
den vorig jaar gewijd. Het semi
narie bedient voornamelijk de
bisdommen Roermond en Rot
terdam. maar de cursussen wor
den ook gevolgd door seminaris
ten uit de andere Nederlandse
bisdommen alsmede door som
migen uit het buitenland. Van de
dertig leraren zijn er maar tien af
komstig uit het bisdom, terwijl
de overigen afkomstig zijn uit
verschillende Nederlands*- bis
dommen. Belgie. de Duitse
Bondsrepubliek. Zwitserland en
Italië Op het ogenblik studeren
er 80 seminaristen
De plechtigheid werd m Vatikaan
se kringen gezien als een teken
van de bijzondere voorkeur die
de paus wenst te bewijzen ,iun
Mgr Gijsen. aan diens opvattin
gen inzake de kerk. het priester
schap en het door de Roermond-
se bisschop in 1974 opgerichte
enige traditionele priestersemi
narie in Nederland
Het Britse ministerie van defensie
zei dat Argentijnse oorlogssche
pen voor binnenlandse propa
gandadoeleinden misschien zul
len uitvaren, maar betwijfelde of
ze het risico zouden nemen van
schending van de door Groot-
Brittannié uitgeroepen oorlogs
zone van 200 mijl.
Terwijl bemiddelaar Haig uit Was
hington naar Buenos Aires ver
trok met "nieuwe ideeën", trof
de regering Thatcher voorberei
dingen voor een mogelijk gewa
pend conflict met Argentinië. Nu
de Britse vloot nog opstoomt
naar de Falklaneilanden. zijn er
alleen een paar onderzeeërs in
het gebied. Volgens de Britse
pers zijn er wellicht vier die met
kernkracht worden aangedre-
se minister van buitenlandse za-
kan Nicanor Costa Mendez ver
klaarde dat Argentinië geen
Amerikaanse hulp aan Groot-
Brittannië zal dulden
De Britse regering heeft de Russi
sche ambassadeur in Londen
gisteren te verstaan gegeven dat
LONDEN (UPI/Reuter) - DeBntse premier Margaret Thatcher, die "Krijgsraad" hield
met haar defensieadviseurs, heeft Argentinië gisteren met gewld gedreigd voor het
geval een diplomatieke oplossing voor de crisis rond de Falkan-eilanden onmogelijk is.
haar standpunt "geen kwestie
van kolonialisme is". Voorop
staat het principe van zelfbe
schikking voor de bewoners van
de Falkland-eilanden. De Sow-
jet-Unie heeft zich van stemming
onthouden bij de behandeling in
de veiligheidsraad van een reso
lutie waarin beëindiging van de
vijandelijkheden wordt geëist,
de terugtrekking van de Argen
tijnse militairen en een diploma
tieke oplossing van het conflict.
Argentinië heeft drie niet met na
me genoemde Europese bedrij
ven geschrapt van de lijst van
kandidaten die hebben inge
schreven op de aanleg van een
gaspijpleiding in de provincie
Santa Fe. Het gaat om onderne
mingen uit Nederland. Frankrijk
en Italië. Zo maakte de Argen
tijnse minister van openbare
werken gisteren tijdens een pers
conferentie bekend.
De maatregelen zijn genomen in
antwoord op de invoerboycot
van Argentijnse goederen waar
toe de EG deze week besloot ter
ondersteuning van de Britten in
hun conflict met Argentinië over
de Falkland-eilanden.
Een Nederlands bedrijf dat grote
belangen in Argentinië heeft is
het bouwconcern Koninklijke
Boskalis Westminister nv Het
bouwconcern is betrokken ge
weest bij de aanleg van een 400
kilometer lange gasleiding. Met
dat project was een bedrag van
drie miljard gulden gemoeid.
Een woordvoerder van Boskalis
heeft vanmorgen bevestigd dat
de order van ongeveer honderd
miljoen gulden niet doorgaat.
Bemiddeling
Voordat de Amerikaanse minister
van buitenlandse zaken Alexan
der Haig op uitnodiging van Ar
gentinië naar Buenos Aires ver
trok zei hij dat beide landen blij
zijn met bemiddeling. Ook zou
den ze er het belang van inzien
dat Haig ermee doorgaat. Hij wil
de niet zeggen wat de "nieuwe
Amerikaanse ideeën" inhielden.
Afgelopen woensdag had Haig
met president Reagan een onder
houd over de kwestie. Reagan
vroeg de Sowjet-Unie zich niet in
het conflict te mengen.
Hardnekkige berichten bleven de
ronde doen dat de Sowjet-Unie
Argentinië helpt met geheime in
formatie over de Britse vloot en
dat de Verenigde Staten soortge
lijke gegevens aan de Britten
verstrekken over de Argentijnse
militaire activiteit. De Argentijn-
NAIROB (Reuter/UPI) - Bij anti
guerrilla operaties van het Oe-
gandese leger zijn gisteren zeker
25 doden gevallen in en om Kam
pala. zo is telefonisch vernomen
van oppositiekringen in Kampa
la. Vooral ten noorden van de
hoofdstad, een centrum van
Guerrilla-activiteit, is hevig ge
schoten. Sinds de guerrilla-aan
val van eind februari op de grote
kazerne van Kampala heeft de
regering de bestrijding van de
guerrilla verhevigd.
Het Oegandese parlementslid
Sembatya. die tot de oppositie
behoort, zei gisteren dat het leger
bij de acties van vorige week elf
regeringsgetrouwe ambtenaren
heeft gedood.
Amnesty International heeft giste
ren de Oegandese regering ge
vraagd een eind te maken aan
het vermoorden van burgers
door £e politie en vooral door het
leger.' Bij de anti-guerrilla opera
ties van de laatste weken zijn ze
ker 10.000 Oegandezen opge
pakt. De meesten zijn na onder
vraging weer in vrijheid gesteld,
maar officieel is niet bekendge
maakt hoeveel mensen zijn om
gekomen en hoeveel mensen nog
worden vastgehouden.
ADVERTENTIE
En die nieuwe stereo.
Hebben ze
die ook gestolen?
Ja, maar Vandien
{zorgt ervoor dat je gauw
weer muziek in de
wagen hebt, hooi
verzekeringen
l/utdoi -.dajeiykaiKOoitduu i.
BRUSSEL (Reuter) - Chris
ten-democratische. liberale
en conservatieve parlementa
riërs uit verscheidene West-
europese landen hebben gis
teren in Brussel een instituut
opgericht voor de bestrijding
van de groeiende vredesbe
weging in Europa. Het Euro
pese instituut voor veiligheis-
zaken met zetel in Luxem
burg stelt zich tot taak parle
menten en regeringen tastba
re voorstellen te doen op het
gebied van vrede en veilig
heid.
Een aantal politici heeft al lang
gezocht naar een forum voor
de vorming van een Euro
pees defensiebeleid welis
waar in samenwerking met
maar verder onafhankelijk
van de Verenigde Staten.
Voorzitter Kwai-Uwe von Has-
sel. Westduitse afgevaardig
de in het Europees parlement
voor de christen-democraten,
verklaarde dat het instituut
studies gaan publiceren over
het gevaar van neutraliteit en
pacifisme, de modernisering
van conventionele wapens en
de samenwerking tussen
West-Europa en de Verenig
de Staten op het gebied van
wapenbeheersing.
In de leiding van het instituut
zitten verder de Belgische
minister van buitenlandse za
ken Leo Tindemans en de lei
der van de liberalen in het
Europees Parlement Martin
Bangeann. Secretaris-gene
raal Joseph Luns van de NA
VO was aanwezig bij de zit
ting gisteren.
De leden van het instituut zijn
merendeels afkomstig uit de
Bondsrepubliek Duitsland,
Nederland en België. Geen
vooraanstaande Franse of
Britse politici hebben hun
naam eraan verbonden. De
socialisten wilden niet mee
doen.
WASHINGTON/MANAGUA
(DPA/UPI) - De regering van
Nicaragua het zich deze week of
ficieel bereid verklaard met de
Verenigde Staten te gaan praten
over Washingtons acht-punten-
plan voor de normalisering van
de betrekkingen tussen de twee
landen.
De Nicaraguaanse ambassadeur
heeft deze reactie gisteren over
gebracht aan het ministerie van
buitenlandse zaken in Washing
ton Als plaats voor de onderhan
delingen wordt Mexico-stad ge
noemd. een datum is nog niet af
gesproken.
Washingtons acht-punten-plan be
helst onder meer directe Ameri
kaanse economische hulp van
Nicaragua, als de Sandinistische
regering de steun aan de rebellen
in El Salvador staakt. Voorts zou
Nicaragua zijn strijdkrachten
moeten beperken, en zou het in
ternationale inspectie moeten
toestaan. Daartegenover zouden
de Verenigde Staten dan de inva
sieplannen van Nicaraguaanse
ballingen moeten tegengaan
De junta van nicaragua heeft
woensdag de noodtoestand, die
op 15 maart werd geprocla
meerd. met een maand verlengd.
Ze beschuldigde toen de rege-
ring-Reagan van voortgezette po
gingen om Nicaragua te isoleren,
onder meer door het blokkeren
van internationale leningen.
Onofficieel geven Amerikaanse
functionarissen in Washington
toe dat de Verenigde Staten sa
men met Argentinië en andere
rechtse Latijnsamenkaanse regi
mes tenminste een lening van de
Interamerikaanse ontwikke
lingsbank aan Nicaragua hebben
geblokkeerd. Ook hebben de
Verenigde Staten in andere in
ternationale instellingen gepro
beerd leningen voor Managua te
blokkeren.
Het blad Barricade meldde dat Ni
caragua ook een tegenvoorstel
van 13 punten heeft gedaan
CHICAGO (Reuter/AFP) - Bij
het instorten van een brug in aan
bouw in Chicago zijn gisteren ze
ker 14 werknemers omgekomen en
36 gewond. Er zijn nog 30 vermis
ten. De politie verwachtte dat het
aantal slachtoffers dan ook nog zal
stijgen.
Op het moment van het ogenblik
werkten er circa 80 bouwvakkers
aan de brug. Naar het schijnt heb
ben bij het storten van beton de stel
lages het begeven. Reddingsploe
gen kwamen meteen daarna m ac
tie om mensen onder het puin te be
vrijden.
De hoop een vreedzame oplos
sing inzake de Falkland-cri
sis lijkt te slinken in het
steeds oorlogszuchtiger wor
dende Argentinië Voor de
Argentijnse burgers begint
de uit de hand gelopen ruzie
tussen Buenos Aires en Lon
den angstwekkende vormen
aan te nemen. Bewust van de
dreiging van buitenaf bereidt
men zich voor op het ergste
een gewapend treffen met
Groot-Bnttannie. dat zware
offers tot gevolg zal hebben.
In feite hebben beide partijen
in het conflict zich aardig op
elkaar verkeken. Argentinië
had zich nooit kunnen voor
stellen dat Margaret That
cher. bijgestaan door de La-
bour-oppositie. zo hard zou
reageren op de invasie van de
Falkland-eilanden Groot-
Brittannië had nooit gedacht
dat generaal Leopoldo Gal
tieri - het klassieke voorbeeld
van een Latijnse 'macho' -
met de bezetting van de ar
chipel plotseling het politiek
hevig verdeelde Argentinië
tot een hecht nationalistisch
blok zou kunnen samensme
den Met een totaal aan onbe
grip voor elkaar staat de ge
kwetste Angelsaksische trots
lijnrecht tegenover het La
tijnse eergevoel.
Niemand van de Argentijnse
junta onder leiding van gene
raai Galtieri verwacht veel
van de laatste bemiddelings
poging van Alexander Haig.
Toch zijn zowel Argentinië
als Groot-Bnttannie nog
steeds geïnteresseerd in een
diplomatieke oplossing, te
meer daar er in het geschil
tussen de twee typisch wes
terse landen een voor ieder
een ongewenste derde is op
gedoken de Sowjet-Unie
Moskou heeft een aantal als vis
sersschepen vermomde, drij
vende elektronische spiona-
geschepen gestationeerd in
het omstreden gebied. Met de
aan boord aanwezige appara
tuur kunnen de verbindingen
tussen de Bntse schepen
worden afgeluisterd Zelfs is
het daarmee mogelijk vast te
stellen welke operator op een
gegeven moment in de lucht
komt met een zender, of het
nu radio, radar of sonar is. Ar
gentinië heeft al duidelijk la
ten weten dat men deze enge
wenste Russische hulp niet
op prijs stelt.
Juist de dreiging van deze on
gewenste Russische be
moeienis kan een factor zijn.
die op het laatste moment
water in de wijn kan doen in
de keiharde standpunten van
zowel Argentinië als Groot
Brittannie. In principe heeft
geen van beide partijen be
lang bij het winnen van een
zeeslag Groot-Brittannié
niet. omdat een overwinning
op den duur. vooral in de
Derde-Wereldlanden, het im
perialistische imago van deze
oud-koloniale natie zal ver
sterken. Argentinië zal met
een militaire overwinning -
met name in Europa - alleen
maar zijn reeds bestaande
image versterken als een on
betrouwbaar agressief wes
ters land. dat zich niets aan
trekt van de rechten van de
Een beeld dat Argentinië heeft
opgebouwd door de beest
achtige manier waarop men
in de afgelopen jaren de bin
nenlandse terreur de kop in
drukte. waardoor er meer
dan 7000 Argentgnen op
mysterieuze manier zgn ver
dwenen
Een zaak staat voor alle partij
en onomstotelijk vast Groot-
Bnttannie zal de Argentijnse
souvereimteit van de Falk
land-eilanden moeten erken
nen voordat de Argentijnse
junta bereid is om de eerste
stap te zetten naar een diplo
matieke oplossing De Britse
erkenning van de Argentijn
se souvereimteit van de Falk
land-eilanden houdt voor
Buenos Aires niet automa
tisch in dat de Zuid Sand
wicheilanden en de Zuid-
Georgia-eilanden ook Argen
tijns moeten blgven. Deze ei
landengroepen. die door Ar
gentinië ook op 2 april wer
den bezet, liggen zover uit de
Argentijnse kust dat Buenos
Aires deze onmogelijk per
manent kan verdedigen
Hierin ligt de onderhandehngs-
marge van Alexander Haig.
Als Groot-Bnttannie een
maal de Argentijns!' souve
reimteit van de Falkland-ei
landen heeft erkend en als
Argentinië als tegenprestatie
de Engelse souvereimteit
over de Zuid-Sandwich-ei-
landen en de Zuid-Georgia-
eilanden erkent, is Buenos
Aires maar al te bereid om
zgn troepen van de Falkland-
archipcl terug te trekken en
deze eilandbewoners een ei
gen bestuur te geven.
Europese diplomatieke waar
nemers in Buenos Aires ver
wachten dat deze koehandel
achtige oplossing pas op het
laatste moment uit de bus
komt met andere woorden
vlak voordat het eerste schot
losbarst tussen de Argentgn-
se en Bntse vloot
PETER HATTINK
BONN (UPLAFP) - De Verenigde
Staten en West-Duitsland heb
ben gisteren een overeenkomst
getekend, krachtens welke in tij
den van crisis Amerikaanse mili
taire versterkingen naar West-
Duitsland zullen worden overge
vlogen.
Het akkoord werd in Bonn gete
kend door de Westduitse minis
ter van buitenlandse zaken.
Hans-Dietrich Genscher. en de
Amerikaanse ambassadeur Ar
thur F. Burns. De overeenkomst
voorziet erin in crisistijd onge
veer 100.000 man Amerikaanse
troepen naar West-Duitsland te
sturen om de al aanwezige
260.000 Amerikanen te verster
ken
Genscher zei in een toespraak de
overeenkomst te zien als een te
ken van de nauwe Amerikaanse-
Westduitse banden. Hij zei dat
het verdrag de afschrikking op
een beslissend moment zal ver
sterken in Centraal-Europa. waar
het Warschaupact over een over
wicht aan conventionale wapens
beschikt.
Genscher verwierp voorstellen van
Amerikaanse voormalige hoge
functionarissen die in de NAVO
strategie willen afzien van het
eerste gebruik van kernwapens
bg de verdediging van West Eu
ropa tegen een aanval van het
Oostblok. Hij zei het eens te zgn
met zijn collega Haig dat de leer
van het buigzame antwoord,
waarin rekening wordt gehou
den met een kernwapenoorlog,
de vrede sinds de oprichting van
de NAVO heeft bewaard
YAMIT Een Israëlische soldate trekt een meisje mee naar de wachten
de bus. waarmee zij uit de Sinai zal vertrekken Veel bewoners van de
Smai verzetten zich tegen de ontruiming
(Van onze correspondent Jaap van
Wesel)
JERUZALEM - Ook na een kort
bezoek van minister van defen
sie Sharon aan Egypte laat de Is
raëlische regering zich nog niet
uit over de vraag of de terugtrek
king uit de Sinai op 25 april vol
gens plan zal verlopen Sharon
sprak in Cairo met president
Moebarak, minister van buiten
landse zaken Boutros Ghali en
minister van defensie Kamel
Hassan All. Na afloop van die ge
sprekken zei minister Ali dat Is
rael en Egypte gezamenlijk het
vredesverdrag zullen uitvoeren
en dat de terugtrekking volgens
plan zal verlopen Sharon wei
gerde dat te bevestigen. Hij zei
slechts dat hij verslag aan pre
mier Begin zou uitbrengen, het
geen hij direct na terugkeer in
Jeruzalem deed.
De komende dagen zal er druk ver
der worden onderhandeld Een
hoge Egyptische ofHcier komt
vandaag naar Israel om de Israë
lische klacht te onderzoeken dat
er wapensmokkel voor de PLO
plaatsheeft vanuit Egypte naar
de Gazastrook Minister Kamel
Hassan All komt maandag zelf
naar Jeruzalem om met premier
Begin te spreken over het grens
geschil bij Eilat. waar menings
verschillen bestaan over een
kuststrook van 700 meter met
daarop een toenstencentru-
het vredesverdragen een derge
lgk geval voorschrijft. Israel wil
verder onderhandelen na de te
rugtrekking en voorlopig het be
twiste gebied onder Israëlisch
bestuur houden
Intussen is de Amerikaanse onder
minister van buitenlandse zaken
Walter Stoessel in Jeruzalem om
over dezelfde problemen te on
derhandelen Als full partner
zal Amerika de komende dagen
proberen de laatste problemen
glad te strgken Stoessel gaat
vandaag naar Cairo en komt zon
dag terug naar Jcruta 1 I I
wordt dus parallel onderhan
deld. met als inzet de vraag zal
Israel de terugtrekking al dan
niet opschorten0
Intussen is er in de bezette gebie
den voor de vierde achtereenvol
gende dag gestaakt De ernstig
ste demonstraties en aanslagen
hadden pint In dt Gin
waar een Israëlische soldaat en
zes Palestgnen gewond raakten
bg schietpartgen en het gooien
van stenen.
In de grote steden op de bezette
westelijke Jordaanocver probe
ren de Israeli's de staking van
een week te breken door de win
keliers te dwingen hun winkels
te openen De daarbij toegepaste
dwangmaategelcn bieden vseinig
Succes De Islamitische Hog»
Raad heeft als protest tegen de
aanslag op de Tempelberg van
afgelopen zondag een staking
van een week afgekondigd
De Israëlische publieke opinie is
geschokt door een rapport van
het Israëlische Comité voor de
Mensenrechten, die een onder
zoek heeft ingesteld naar de gang
van zaken op de Golan, waar de
13 000 Dru/en nu al twee maan
den staken ondanks een militair
strafbewind De voorzitter van
het comité, gepensioneerd rech
ter van het Hooggerechtshof
Chaim Cohen, noemde de prak
tijken van het leger barbaarv
en in strijd met de Israëlische
wet die daar na de annexatie on
langs van kracht is geworden
Volgens Cohen zgn er kinderen
door soldaten geslagen Hg
noemde het geval van een jon
getje van drie jaar dat een identi
teitskaart verscheurde en vanwe
ge dat vergrgp door een soldaat
werd geslagen Toen zgn moeder
rich daartegen vi nette, werd j
in haar been geschoten Mensen
licht omdat zij weigeren een Is
raëlische identiteitskaart in ont
vangst te nemen Patiënten zon
der /o'n identiteitskaart mogen
niet naar een ziekenhuis - wat in
enkele gevallen de dood tot ge
volg had
Ook aan Israels noordelijke grens
blijft het spannend, ondanks het
feit dat dc aandacht nu op andere
zaken gericht is. Maar er zgn nog
steeds grote Israëlische troepe-
neen heden samengetrokken
klaar om Libanon binnen te val
len als het groene licht wordt ge
geven
