Missie Haig lijkt mislukt
Woon-Expo-Oegstgeest
-Br
Poolse regering streeft
naar verbod Solidariteit
t/m zaterdag 17 april
Chomeini laat
nu zelfs politieke
vrienden
oppakken
Verklaring Aggett brengt
marteling aan het licht
Hevige rellen op
Jordaanoever en
in Gazastrook
"Crisis rond Falklands steeds gevaarlijker"
nv Bouwfonds
Argentinië
verbiedt
import
uit de EG
WOENSDAG 14 APRIL 1982
Buitenland
PAGINA 9
(Van onze correspondent
Anton Koene)
WENEN - De Poolse onafhankelij
ke vakcentrale Solidariteit, die
sinds vorig jaar december geen
openbare activiteiten meer mag
uitoefenen, wordt waarschijnlijk
binnenkort door het Poolse mili
taire regime tot illegale organisa
tie verklaard. Sinds zij vier
maanden geleden het bewind
overnamen, hebben de leden van
de Militaire Raad tot Nationale
Redding geleidelijk toegewerkt
naar een verbod van de vakcen
trale. waarvan het bestaan een
doorn in het-oog is van orthodo
xe communisten in zowel Polen
als het Kremlin.
De eerste beslissende stap in die
richting was eerder dit jaar de
opheffing van de studentenvak
bond, die was aangesloten bij So
lidariteit. De volgende was vori
ge maand de ontbinding van de
Poolse Vereniging van Journa
listen, die eveneens deel uit
maakte van Solidariteit en waar
voor in de plaats een orthodoxe
communistische vakbond werd
opgericht. De zuivering van her
vormingsgezinde journalisten
gaat intussen nog steeds door.
De laatste stap was op 5 april het
ontslag van de rector-magnificus
van de universiteit van War
schau. prof. Herrryk Samsono-
wicz. Hij was vorig jaar op demo
cratische wijze door het perso
neel en de studenten van de uni
versiteit gekozen en weigerde
zijn personeel, dat voor negentig
procent lid van Solidariteit is, te
onderwerpen aan de inquisitie-
methoden van de communisti
sche partij.
Nu de ondergrondse beweging af
gelopen zondagavond haar tan
den heeft laten zien met de eer
ste. enkele minuten durende ille
gale uitzending van Radio Soli
dariteit, voelt het militaire regi
me zich wellicht verplicht harder
op de vakcentrale in te hakken.
De militaire bewindvoerders
hebben al openlijk gezegd dat de
nog altijd geïnterneerde vak
bondsleden die niet op hun
schreden willen terugkeren, er
niet op hoeven te rekenen in de
toekomst nog lid te kunnen wor
den van een vakbeweging vol
gens communistische principes.
Zbigniew Bujac. de belangrijkste
leider van Solidariteit, die 13 de
cember aan de greep van het mi
litaire regime wist te ontkomen
en nu de ondergrondse bewe
ging aanvoert, heeft gezegd dat
hij het gevoel heeft dal het niet
lang meer duurt voordat Solida
riteit buiten de wet wordt ge
steld.
Tijdens het paasweekeinde is het
standpunt van de rooms-katho-
lieke kerk tegenove het heersen
de regime verder verhard. De
Poolse primaat, aartsbisschop
Glemp, kondigde aan dat de
kerk spoedig haar eigen pro
gramma zal publiceren voor een
terugkeer naar normale verhou
dingen en veroordeelde opnieuw
het feit dat er nog altijd zovelen
geinterneerd zijn.
Het Poolse militaire regime heeft
op zijn beurt haar ongenoegen
uitgedrukt tegenover kerkelijke
bronnen, die beweren dat het
aantal geïnterneerden de officië
le cijfers, iets meer dan driedui
zend, verre te boven gaan.
Ondertussen wordt van onver
wachte zijde druk uitgeoefend
om een eind te maken aan de
oorlogstoestand in Polen. De
Tsjechoslowaakse communisti
sche partij heeft een verklaring
uitgegeven waarin wordt gezegd
dat de oorlogstoestand in Polen
haar doel heeft bewezen en dat
de controle nu veilig kan worden
teruggegeven in handen van de
Poolse communistische partij.
Deze onverwachte ontwikkeling is
zorgvuldig geanalyseerd door
Polen-kenners. Als het in de
naaste toekomst wordt versterkt
door een soortgelijke verklaring
van de Oostduitse communisten
en daarna door het Kremlin, zou
dat een sterke aanwijzing kun
nen zijn dat de westerse sancties
en de weerzin van andere landen
om in te stemmen met ontwikke
lingen zoals het Poolse lidmaat
schap van het Internationale Mo
netaire Fonds, waarvoor Polen
een aanvrage heeft ingediend,
het communistische blok als ge
heel zwaar treffen.
Ook de Russen kunnen niet eeu
wig doorgaan vliegtuigladingen
goud aan Zwitserse banken te
betalen voor hun eigen import en
die van Polen. Voor waarnemers
van buiten lijkt het duidelijk dat
wie er in Polen ook aan de macht
is, het vermoedelijk niet de gede
cimeerde en ideologisch ver
scheurde communistische partij
daar is.
LONDEN/BUENOS AIRES (Reuter/UPI/AFP) - De Ame
rikaanse minister van buitenlandse zaken. Alexander
Haig, heeft zijn bemiddelingsmissie in het conflict tus
sen Groot-Brittannie en Argentinië over de Falkland-Ei-
landen gisteren onderbroken. Hij was van plan na zijn
verblijf in Londen, waar hij met de Britse premier Marga
ret Thatcher en zijn ambtgenoot Francis Pym heeft ge
sproken, naar Buenos Aires te vertrekken, maar wijzigde
zijn plannen en ging naar Washington.
De Britse premier Margaret Thatcher en haar minister van buitenlandse zaken Francis Pym zwaaien de
Amerikaanse minister van buitenlandse zaken Alexander Haig uit, die gisteren vanuit Londen terugkeerde
naar Washington.
JOHANNESBURG (UPI) - De
Zuidafrikaanse vakbondsleider
Neil Aggett heeft veertien uur
voor hij dood in zijn cel werd ge
vonden een beedigde verklaring
afgelegd dat hij door de politie
hardhandig was behandeld en
dat men hem met elektrische
schokken had gemarteld.
De advocaat van de familie van Ag
gett, George Bizos, onthulde dit
tijdens het gerechtelijk onder
zoek naar de oorzaak van de
dood van de vakbond'sleider, die
zich volgens de officiële lezing
op 4 februari heeft opgehangen.
Bizos citeerde uit de verklaring
van Aggett, maar de advocaat
van de politie, Schabort, verzette
zich daartegen, betogend dat dit
niet voor de rechtbank aan de or
de was.
Rechter Kotze bepaalde echter dat
Bizos de verklaring mocht ge
bruiken bij zijn kruisverhoor van
de politiearts.
Neil Aggett werd zonder vorm van
proces vastgehouden nadat hij
bij een razzia op vakbondsacti
visten in november vorig jaar
was opgepakt en opgesloten in
de centrale gevangenis van Jo
hannesburg. Hij was de eerste
blanke sinds 1963 die in een
Zuidafrikaanse gevangenis over
leed.
De Zuidafrikaanse oppositieleid-
ster Helen Suzman verklaarde
onlangs in het parlement dat een
medegevangene van Aggett haar
had geschreven dat de vak
bondsleider voor zijn dood door
de politie was mishandeld. De
minister voor politiezaken, Louis
le Grange, sprak later de be
schuldiging van de
vangene tegen.
Bij zijn vertrek uit de Britse hoofd
stad verklaarde Haig dat de crisis
rond de Falkland-cilanden
steeds gevaarlijker wordt. Hij zei
dat er "moeilijkheden" waren ge
rezen en dat de partijen 'enkele
nieuwe ideeën" zullen onderzoe
ken. Verder gaf hij geen bijzon
derheden. Wel wees hij op de
noodzaak van een politieke op
lossing van de problemen. Haig
begon zijn bemiddelingspoging
vorige week donderdag, zes da
gen nadat Argentijnse militairen
de Falkland-eilanden, die in Brit
se handen waren, bezetten.
Uit bronnen bij de Argentijnse re
gering werd vernomen dat een
voorstel van Haig, die telefo
nisch contact met Buenos Aires
had opgenomen, door de junta is
afgewezen. Volgens dit voorstel
zouden Argentinië, Groot-Brit-
tannië en de Verenigde Staten
gezamenlijk het bestuur over de
eilandengroep op zich nemen en
gaan onderhandelen over de toe
komst van de Falklands.
Niet optimistisch
Het Britse ministerie van buiten
landse zaken weigerde te verkla
ren dat de bemiddelingspogin
gen van Haig zijn mislukt, maar
stelde dat "lichtvaardig optimis
me niet op zijn plaats is". Het
standpunt van Groot-Brittannic
in de kwestie blijft onveranderd.
Argentinië moet zijn troepen,
overeenkomstig resolutie 502
van de Veiligheidsraad, van de
eilanden terugtrekken en het
Britse bestuur dient te worden
hersteld.
hoofd van de Argentijnse marine
en lid van de uit drie man be
staande junta, verklaarde dat de
vloot van Argentinië elk moment
kan uitvaren. Het dagblad Clann
schreef dat de vloot in staat van'
maximale paraatheid is ge
bracht. Vrijwel alle Argentijnse
oorlogsschepen liggen m havens
aan het vasteland.
De luchtmacht gaat door met het
sturen van manschappen en mi
litair materieel naar de Falkland-
eilanden. Het aantal militairen
op de eilanden wordt geschat op
9000.
Oefeningen
Ondertussen komt de Britse oor
logsvloot steeds dichter in de
buurt van de eilandengroep en
blijft de blokkade rond de Falk
lands van kracht.
In Argentinië nam de spanning gis
teren toe. Admiraal Isaac Anaya.
ADVERTENTIE
De Woon-Expo-Oegstgeest van het
Bouwfonds duurt nog tot en met
zaterdag 17 april a.s.
U hoort en ziet er alles over uw eigen
huis in plan Haaswijk. Over de forse
subsidie die kopen vaak voordeliger
maakt dan huren.
Over de zorgeloze financiering.
De Woon-Expo-Oegstgeest. Daar
moet u geweest zijn.
U bent er van harte welkom.
Woon-Expo-Oegstgeest
Restaurant 't Camphuys, Rhijngeester-
straatweg 43, Oegstgeest. Dagelijks
geopend van 4 uur 's middags tot
9 uur 's avonds.
Zaterdag van 11 tot 4 uur 's middags.
Toegang gratis.
Nederlandse Gemeenten
Negen Braziliaanse oorlogssche
pen en een onderzeeer hebben
gisteren de haven van Rio de Ja
neiro verlaten om ten noorden
van de Falkland-eilanden oefe
ningen te houden. Volgens de
marine gaat het om routine-oefe
ningen, die vorig jaar al zijn vast
gesteld en niets met het conflict
rond de Falklands te maken heb
ben.
Uit diplomatieke bron in Brazilië
werd echter vernomen dat de
vloot naar verwachting in het
zuidelijke deel van de Braziliaan
se wateren positie zal kiezen. Dit
"uit voorzorgsmaatregel, gezien
het feit dat twee buitenlandse
vloten op het punt staan in de At
lantische Oceaan met elkaar in
botsing te komen" De Falkland-
eilanden liggen 2100 kilometer
ten zuiden van de Braziliaanse
wateren.
Bolivia is bereid zijn luchtmacht in
te zetten tegen Groot-Brittan me.
zo heeft de Boliviaanse minister
voor de luchtstrijdkrachten. Na-
talio Morales, gisteren meege
deeld. Hij zei dat eenheden van
de luchtmacht zijn overgebracht
naar het gebied bij de grens met
Argentinië om zich klaar te ma
ken voor militaire interventie als
dat nodig mocht zijn. Morales
verklaarde dat zijn land dezelfde
lijn volgt als Peru en Argentinië
zowel materiele als morele steun
verleent in het conflict met
Groot-Brittannië.
BUENOS AIRES (Reuter
DPA) - Argentinië heeft een
verbod ingesteld op de im
port van goederen uit de Eu
ropese Gemeenschap (EG
als vergelding voor de invoer
stop die de EG heeft afgekon
digd voor Argentijnse goede
ren naar aanleiding
Falkland-crisis.
De Argentijnse minister van fi
nanciën, Roberto Alemann.
heeft gezegd dat er voorlopig
geen invoervergunningen
voor EG-produkten zullen
worden afgegeven. Hij noem
de eerder al het verbod door
de EG een daad van wille
keur. die in strijd is met het
internationaal recht.
de
Het militaire ..revolutiomre tri
bunaal" in Teheran zegt over
harde bewijzen te beschik
ken tegen de voormalige
Iraanse minister van buiten
landse zaken Sadegh Ghotb
zadegh Ghotbzadegh. eens
steun en toeverlaat van de
ajatollah Chomeini in zijn
Franse ballingsoord, zou de
oude. zieke religieuze leider
(nog familie ook) hebben wil
len ombrengen om de macht
in Iran te kunnen overne
men. De almachtige moellahs
en «gatollahs aan de top ver
trouwen blijkbaar niemand
Als de nieuwe minister van bui
tenlandse zaken trad Ghotb
zadegh voor het voetlicht van
de wereld vlak na de bezet
ting van de Amerikaanse am
bassade in Teheran. Hij volg
de in deze functie de latere
president Bani-Sadr op. die
ernstige kritiek ondervond
vanwege zijn gematigde en
verzoenende houding in de
gijzelingszaak
Ghotbzadegh. samen met Ab-
dolhassan Bani-Sadr en Ibra
him Yazdi toentertijd de „we
reldse" vertrouwelingen van
Chomeini. had zojuist zijn
sporen verdiend in de „isla
misering" van de nationale
radio en televisie. De gron
digheid waarmee de media
onder zijn verantwoordelijk
heid tot saaie propaganda
machines van de geestelijke
leiders werden omgevormd,
maakten hem impopulair bij
de liberale en intellectuele
stromingen in het land. In het
conflict om de ambassade
probeerde hij met verve eni
ge tijd kool en geit te sparen.
Bij de afloop van de gijze-
lingsaffaire was hij ook volle
dig uit de gratie bij de reli
gieuzen van de harde lijn.
Van een gevaarlijk politicus, li
beraal concurrent voor de
geestelijkheid, zoals ex-presi-
dent Bani Sadr met zijn enor
me aanhang onder het volk.
is daarom in het geval Ghotb
zadegh nauwelijks sprake.
Anders ook dan Bani-Sadr
heeft Ghotbzadegh altijd ge
zegd volledig achter het
landsbestuur door de geeste
lijke leiders te staan.
De woordvoerder van de rege-
ring-Mossavi heeft inmiddels
laten doorschemeren dat
Ghotbzadegh al maanden
werd bespioneerd en zijn te
lefoonlijn afgetapt. Uit de of
ficiële aanklacht van een
groots opgezette samenzwe
ring door de in huisarrest le
vende ex-politicus komt niet
meer naar boven dan dat hij
zichzelf beschouwt als „de
grootste politicus van de
eeuw". Het vuurpeloton lijkt
voorlopig de meest waar
schijnlijke straf voor dit mis
drijf in Iran.
Wie zich bevinden onder het
gearresteerde dozgn vrien
den van de ex-minister, is
nog niet bekendgemaakt. Er
valt echter niet aan de indruk
te ontkomen dat de geestelij
ke machthebbers de totale
oorlog zijn begonnen tegen
alle gematigde, loyale, maar
ook kritische krachten in de
Iraanse politiek In de M^jlis,
het „parlement", heeft de
scherprechter van de revolu
tie. ajatollah Chalchali. al uit
gehaald naar de parlementa
riërs „die Ghotbzadegh ei
genlijk gezelschap moesten
gaan houden in de Evin-ge-
vangenis": de eerste premier
van de islamitische republiek
Mehdi Bazargan. zijn minis
ter van buitenlandse zaken
en de derde in het trio ex-ver-
trouwelingen van Chomeini.
Ibrahim Yazdi. plus de leider
van een dissidente islamiti
sche stroming, de arts Sami
Het lijstje zou makkelijk uit te
breiden zijn en waarschijn
lijk ook nog uitkomen op de
„gematigde enige zoon van
de ajatollah Chomeini die de
Strijd tegen het sjah-bewind
heeft overleefd. Achmad. De
ze hojatoleslam Achmad
heeft meermalen bemiddeld
tussen de orthodoxe geeste
lijken en mensen als Ghotb
zadegh en met deze laatste
zelfs nog enige tijd een im-
portbcdnjf gehad
Het heeft er zodoende alle
schijn van dat de geestelijk
heid. eenmaal in politieke za
ken. de erfenis van Chomeini
wil zeker stellen door alle
denkbare rivalen bij voorbaat
uit de weg te ruimen. Na de
vele duizenden politieke te
genstanders die in de gevan
genissen zijn geexecuteerd,
in de strgd zijn gesneuveld of
in ballingschap zijn gegaan,
komen nu de vooralsnog
loyale politici aan de beurt.
En dat terwijl leider Chomei
ni ondanks de vele berichten
over zijn naderende einde,
deze week ruim een uur lang
zijn volgelingen voor de tele
visie kon toespreken zonder
duidelijke vermoeidheids
verschijnselen te tonen.
Bij een eerdere gelegenheid
heeft Chomeini de gearres
teerde Ghotbzadegh al eens
uit de gevangenis gehaald.
Ghotbzadegh had toen kri
tiek geleverd op de door
hemzelf geformuleerde om
roeppolitiek. Ontdaan van
bijna al zijn „wereldlijke" po
litieke vrienden is het de
vraag of Chomeini opnieuw
het spelletje van de politieke
machthebbers zal doorzien
en kan ingrijpen Of wellicht
toch een vriend moet laten
vallen (voor het vuurpeloton)
omdat hij. evenals een grote
hoeveelheid Perzen, een
enorme afkeer heeft van wes
terse democratie, en bever de
waarheid vanaf da kanaal laat
komen.
MARIEN VAN DEN BOS
JERUZALEM (DPA AFP) - Bij
nieuwe ernstige ongcregeldhe
den op de westelijke ..ever van
de Jordaan en in de Strook van
Gaza is gisteren een Palestijnse
jongen van zeven jaar doodge
schoten. Naar een Israëlische mi
litaire woordvoerder in Jeruza
lem meedeelde werden bij bloe
dige botsingen tussen Palestij-
nen en Israëlische militairen
voorts minstens 24 Arabieren
door kogels gewond bu optreden
van het leger tegen een be toging,
waaraan meer dan vgftienhon
derd mensen deelnamen Daar-
bg raakten ook vier soldaten ge
wond. van wie twee zwaar
Op de westelijke Jordaanoever vie
len in de steden Nabloes. Ramal-
la. Bethlehem en Hebron zes ge
wonden door kogels van Israëli
sche troepen.
"Lang leve de gerechtigheid en de
nationale bevrijding". Dit riep de
in 1944 geboren en zes jaar gele
den uit de Verenigde Staten naar
Israel geëmigreerde Alan Good
man toen een rechtbank in Jeru
zalem "wegens verdenking van
moord en alle daarmee samen
hangende gebeurtenissen" zgn
gevangenhouding voor een eer
ste termijn van twee weken ge
lastte.
Goodman, die zondag met een
vuurwapen dood en verderf zaai
de op de heiligste plaats van de
moslems in Oost-Jeruzalem,
waarbij twee doden en meer dan
honderd gewonden vielen, wei
gerde een verdediger
Hem wordt nu door de rechtbank
een advocaat toegewezen
Onder zware bewaking en met toe
stemming van de Islamitische
geestelijkheid had Goodman in
de algelopen nacht ter plaatse
aan de gerechtelijke autoriteiten
laten zien hoe hg met zgn auto
matisch wapen in de moskee op
de Tempelberg was binnenge
drongen Hierbij kwam in elk ge
val vast te staan dat hg een 70-
jarige bewaker van de moskee
heeft doodgeschoten De dood
van het andere slachtoffer, een
20-jange Palestijn, is wellicht te
wijlen aan Israëlische burgers,
die nadat Goodman was over
meesterd op de geëmotioneerde
Arabische menigte geschoten
zouden hebben.
