Minder spanning in kabinet
D
Helikopter vaker
dan vliegtuig in
"kritieke fase"
C
Sexuele hulpverlening
voor zwaar invaliden
,dan weet je dat het goed is?
Bezuinigingen op ambtenarensalarissen en uitkeringen
Onderwijzer
oneens met
ontslag op
chr. school
Actie vrouwen tegen sexreizen
IV
DINSDAG 6 APRIL 1982
ARNHEM (GPD) - „De zwaarste
handicap is een spraakgebrek",
zo luidt een van de opmerkelijk
ste conclusies van Eva. ex-prosti-
tuée uit Arnhem, die zich nu
ruim een jaai met sexuele hulp
verlening aan zwaar invalide
mannen heeft beziggehouden.
„Vooral in het begin heb je in
zo n geval veel geduld nodig. Je
moet je dan ontzettend inspan
nen om iemand te kunnen ver
staan. By sommige gehandicap
ten bij wie ik kom. ben ik - door
hun communicatieproblemen -
zelfs het enige contact met de
buitenwereld".
Naar aanleiding van de positieve
ervaringen die Eva in haar eerste
halfjaar heeft opgedaan, is ewid
vorig jaar een werkgroep opge
richt met als doel de relatiepro
blemen in de breedste zin van
het woord voor zwaargehandi-
capten bespreekbaar te maken.
Naar aanleiding van de eerste
publicaties is er veel gebeurd. De
klantenkring van Eva is van een
zestal, wat zij noemt, vrienden
uitgebreid naar 25. De gehandi-
Binnenland
capten die Eva nu regelmatig be
zoekt. wonen door geheel Neder
land.
Proefperiode
Met het oog op een eventuele uit
breiding van de kring heeft Eva
een vriendin van haar bereid ge
vonden zich ook met de sexuele
hulpverlening aan gehandicap
ten bezig te houden. Na een
proefperiode is gebleken dat ook
zij het fijn vindt met zwaar inva
liden te werken. Samen met Eva
trekt ze regelmatig het land in
om de gehandicapte op onder
meer sexueel gebied te helpen.
Een groot probleem waar de
werkgroep nog steeds mee te
kampen heeft, is de sociale con
trole in woonvormen en tehui
zen. De werkgroep hoopt echter
via publicaties en in samenwer
king met de Amsterdamse Mr.
Van der Graaf Stichting uitgege
ven folder het taboe te doorbre
ken.
„Er moet openlijk over kunnen
worden gesproken. Ook in de
woonvormen en de tehuizen",
zegt H. Sonneveldt, hoofd van de
Voorziening voor Gehandicap
ten in Gelderland en lid van de
werkgroep. „Aan hoofden en di
rectie van instellingen moet dui
delyk worden gemaakt dat wij
op verantwoorde wijze iets aan
de problematiek willen doen. We
moeten dit onderwerp nu einde
lijk eens uit de achterkamer ha
len zonder mensen te passeren of
voor het hoofd te stoten".
Gevoeliger
„Kijk", vult Eva aan. „ook de
zwaargehandicapte is een mens.
Een mens die recht heeft op een
relatie". De werkgroep wil zich
ook gaan richten op zwaargehan
dicapte vrouwen met sexuele re
latieproblemen Sonpeveldt:
„By vrouwen ligt deze problema
tiek nog gevoeliger De sexuele
gevoelens zyn uiteraard ook aan
wezig. Onder mannen is het ech
ter gemakkelyker over hun se
xuele problemen te praten Zy
reageren minder emotioneel".
„Vrouwen willen", zegt Eva aan.
„vaak een vaste relatie voordat
ze met iemand naar bed gaan. By
'commerciële sex' is dat moei
lijk. Er ontstaat wel een vriend
schappelijke relatie maar geen
vaste verhouding. Je bent een
uur of anderhalf uur geheel tot
hun beschikking, maar daarna
leid je je eigen leventje weer Als
jy weggaat, laat je de gehandi
capte niet met een gebroken har
tje achter. Hy weet dat. Door ons
werk vermindert echter wel het
minderwaardigheidscomplex en
daarvoor komt een stukje zelf
vertrouwen terug by de gehandi
capte. Met dat zelfvertrouwen
durven ook zwaar invaliden een
relatie met een ander aan te gaan
Dat is ook een doel van ons"..
DEN HAAG (GPD) - De spanning in het kabinet is giste
ren iets afgenomen door een aantal compromis-voorstel
len die de komende dagen zullen worden besproken. In
grote lijnen zijn de partijen het erover eens dat er nog
extra bezuinigd kan worden door de ambtenarensalaris
sen en de sociale uitkeringen aan te pakken. Ook is er
overeenstemming over een verhoging van de sociale pre
mies. De meningen liepen tot gisteren echter sterk uiteen
over de hoogte van de te bezuinigen bedragen.
Minister Den Uyl heeft namens de
PvdA-bewindslieden in het kabi
net een voorstel op tafel gelegd
om nog dit jaar 3 miljard gulden
te bezuinigen. Dat is bijna 1 mil
jard meer dan waartoe de PvdA
tot voor kort bereid was. Het
voorstel is echter al op weer
stand gestuit bij CDA en D'66.
Afgelopen vrijdag zei Van Agt al
dat het regeerakkoord niet lan
ger uitvoerbaar is. De vier hoofd
doelstellingen (terugdringing
van het financieringstekort, sta
bilisering van de collectieve las
tendruk. vermindering van de
werkloosheid en een koopkrach
toffer dat varieert van min 1 tot
min 4 procent) zijn niet tegelijk
uit te voeren, zei hij toen.
Eindvoorstel
Het regeerakkoord is met name
een akkoord tussen de Tweede
Kamer-fracties en in mindere
mate tussen de ministers in het
kabinet. Daarom wilde Van Agt
vandaag bij de fractieleiders
Lubbers (CDA). Meijer (PvdA)
en Brinkhorst (D'66) nagaan hoe
ver hij kan gaan bij het opstellen
van een eindvoorstel dat hij don
derdag aan het kabinet wil voor-
leggen.Volgens kabinetskringen
zou premier Van Agt weinig heil
meer zien in een gesprek tussen
de ministers uit de zogenaamde
vijfhoek (Van Agt, Den Uyl, Ter
louw. Van der Stee en Van
Thijn). Een voor gisteravond af
gesproken vergadering van deze
vijf werd afgezegd. „Van Agt
heeft het idee dat de stellingen
alleen maar dieper worden inge
graven, wanneer de vijf weer om
de tafel gaan zitten", zo werd gis
teren in kabinetskringen gezegd.
Daarom geeft Van Agt nu de voor
keur aan afzonderlijke contacten
ROTTERDAM (ANP) - René
Coenradie is vorig jaar ontslagen
als onderwijzer muzikale vor
ming van de christelijke nationa
le school in Heinenoord omdat
hij zich kwetsend en onterend
over God en de kerk heeft uigela-
ten. Dit zei voorzitter J. Leeu-
wenburgh van het schoolbestuur
gisteren voor het ambtenarenge
recht in Rotterdam. De 26-jarige
in Heinenoord wonende onder
wijzer had daar tegen zijn ont
slag beroep ingediend.
Coenradie is behalve muziekleraar
ook cabaretier. Samen met een
vriend, Sandor Gora, doet hij het
travestieprogramma "Juffrouw
Sonnika en Tante Gré". In een
interview dateen plaatselijk
weekblad had met beide cabare
tiers, had Gora gezegd "de
schurft aan de kerk" te hebben
en dat "alle narigheid door God
komt". Coenradie zei het hier
mee eens te zijn, maar zich niet
zo onparlementair te zullen uitla
ten.
Leeuwenburgh zei op de zitting
dat het schoolbestuur tijdens een
speciale vergadering had gecon
cludeerd dat het gewraakte inter
view voldoende reden gaf voor
ontslag.
Burgemeester L Vleggeert van
Heinenoord verklaarde ter zit
ting dat het gemeentebestuur het
eigenlijk niet met de argumenten
van het schoolbestuur eens was
"We moesten echter tot ontslag
overgaan toen het schoolbestuur
na een door ons georganiseerd
gesprek meedeelde dat terug
keer naar de normale verhoudin
gen niet meer mogelijk is", aldus
de burgemeester.
Het ambtenarengerecht doet uiter-
lyk 26 april uitspraak.
met de vier bewindslieden, deels
persoonlijk, deels schriftelijk.
Dat gebeurde ook gisteren, toen
hij onder meer een langdurig be
raad voerde met minister Van
der Stee (financiën). De minis
ters kregen gisteren een stuk met
nieuwe cijfers en berekeningen
van het ministerie van financiën
voorgelegd, maar over de inhoud
daarvan werd gisteravond niets
bekend.
Premieverhoging
Volgens het PvdA-voorstel zouden
de premies voor aow-aww en ww
extra moeten worden verhoogd
(opbrengst ruim 500 miljoen) en
zou er extra moeten worden be
zuinigd op ambtenarensalarissen
en sociale uitkeringen. Met name
de premieverhoging stuit echter
op weerstand bij Van Agt en Van
der Stee, omdat daarmee geen
echte bezuiniging zou worden
bereikt. Het financieringstekort
(verschil tussen uitgaven en in
komsten van de staat) zou er niet
door worden teruggedrongen,
zodat met het PvdA-voorstel niet
meer dan ruim 2 miljard gulden
aan echte bezuinigingen zou
worden bereikt. Het CDA wil dit
jaar nog 3,5 miljard gulden aan
echte bezuinigingen zien, D'66
zit iets lager.
PvdA-fractieleider Wim Meijer
noemde het voorstel van Den
Uyl gisteravond 'een handrei
king'. Volgens hem ligt nu de ba
sis voor overeenstemming op ta
fel.
Op Schiphol werd gistermiddag door ongeveer honderd i
ren" naar Thailand. Een reisbureau uit Hoorn dat dergelijke i
van de aanwezige vrouwenorganisaties.
SCHIPHOL (GPD) - Ongeveer
honderd vrouwen hebben gister
middag op Schiphol geprotes
teerd tegen het vertrek van een
groep reizigers met het reisbu
reau Thailand Express naar
Bangkok. Dit reisbureau, dat in
Hoorn is gevestigd en wordt ge
leid door de 26-jarige S. Spruyt,
organiseert regelmatig sexreizen
naar Thailand. Met de reis van
Thailand Express vertrokken
gistermiddag 27 Nederlanders.
hadden zich in de ver-
ADVERTENTIE
trekhal verzameld voor de balie
waar de Thailandreizigers zich
moesten melden. Getooid met
spandoeken en onder het roepen
van leuzen als 'Sextoeristen op
rotten' lieten zij hun weerzin
over deze reizen blijken
Volgens gegevens van de werk
groep 'Concerned Azian Women'
is één op de drie toeristen die
naar Thailand gaan een 'sextoe-
rist'. Volgens cijfers van de werk
groep zouden dit jaar 40.000 Ne
derlanders op vakantie naar
Thailand gaan Het sextoerisme
in Zuidoost-Azié is het gevolg
van de heersende armoede,
waardoor vrouwen en meisjes
zich gaan prostitueren om wat te
verdienen.
Grote verontwaardiging heerste
onder de vrouwen over een uitla
ting van de directeur van reisbu
reau Thailand Express. Spruyt.
in een interview. Hij stelde daar
bij dat de reizen eigenlijk een
vorm van ontwikkelingshulp
zouden zijn, omdat de bevolking
op deze manier aan inkomen zou
worden geholpen De vrouwen
stellen dat de Aziatische vrou
wen en kinderen door deze rei
zen „op schandalige wyze tot
slachtoffer worden gemaakt van
de heersende ongelykheid
WEERRAPPORTEN
I li
Amsterdam
De Bilt
Eelde
Eindhoven
Den Helder geheel bew
Rotterdam zwaar bew
Twente zwaar bew
Vlissingen zwaar bew
Zd Limburg zwaar bew
Aberdeen geheel bew
Athene on bew
Berlijn on bew
Bordeaux zwaar bew
Brussel half bew
Frankfort zwaar bew
Geneve
Helsinki
Innsbruck
Klagenfurt
Kopenhagen
bew. 20 10
bew. 20 5
half bew 22 10
Dounc Egberts koffie, lekkere koffie.
Lissabon
Londen
Luxemburg
Malaga
Mallorca
Munchen
Nice
Parys
Stockholm
Wenen
Zurich
Casa Blanca
Istanbul
Laa Nna
Turns
half bew 18 6
geheel bew 5 -2
zwaar bew 20 6
on bew 18 1
mist 9 1
licht bew 17 8
zwaar bew 16 7
geheel bew 21 11
on bew 17
Binnen 24 uur stortten vorige week twee helikopters van de Man
ne Luchtvaart Dienst neer eén by Norfolk in de Verenigde Sta
ten en een ander in de Tesselstroom vlak voor Den Helder Bei
de waren van het type Lynx. waarvan de Marine Luchtvaart
Dienst er 28 in gebruik heeft, voor opsporing en redding, en
voor onderzeebootbestnjdmg. Over de oorzaken van de onge
lukken was tot voor kort nog niets bekend "Maar", aldus een
woordvoerder van de marinevoorlichtingsdienst. "de goede re
putatie «van de vliegeigenschappen van de Lynx is vooralsnog
niet op de helling gekomen". Hieronder een schets van de pro
blemen die zich by een helikopter kunnen voordoen
De grootste kans op een onge
luk met een helikopter - in de
zogenoemde kritieke fase -
doet zich voor by de landing
Het verschil met een normaal
vliegtuig is dat het aantal kri
tieke fasen bij een helikopter
groter is. Dat komt doordat
een vliegtuig voornamelijk
lange-afstandsvluchten
maakt, terwijl een helikopter
doorgaans kleine afstanden
overbrugt. Bovendien heeft
de helikopter nog een aantal
andere kritieke fasen die het
vliegtuig niet heeft, namelyk
by het stilhangen in de lucht
(het zg. "hoveren") en by de
overgang van dit "hoveren"
naar de normale vliegsituatie.
Een van de storingen die zich
by een helikopter kunnen
voordoen is dat er problemen
ontstaan met de stuurinrich
ting. Daarbij spelen twee
soorten systemen een rol: het
automatische vluchtcontrole-
systeem (Automatic Flight
Control System, AFCS) en
twee hydraulische systemen
Het AFCS corrigeert de ligging
van de helikopter. Als het
hefschroefvliegtuig dus in
een bocht wil gaan liggen,
zorgt dit systeem ervoor dat
de ligging vanzelf weer wordt
gecorrigeerd. Stonngen in
het AFCS zyn natuurlijk al
tijd mogelyk. maar dit kan
praktisch nooit tot een ramp
leiden. Met iets meer stuur-
werk dan normaal kan de
vlieger zyn "kist" namelyk
altijd zelf nog op de goede
route houden.
Hydraulisch
Anders ligt het echter met sto
ringen in de twee hydrauli
sche systemen van de heli
kopter, die ervoor zorgen dat
het sturen even licht gaat als
in een personenauto. Treedt
in deze systemen een storing
op dan wordt corrigeren
praktisch onmogelijk, ook al
omdat de meters niet aange
ven in welk van deze twee
systemen de storing zit.
De hydraulische sturingssyste
men zijn ervoor om de grote
druk die op de rotorbladen
wordt uitgeoefend, te verlich
ten voor de bestuurder. Als
zo'n systeem uitvalt is het
niet moeilijk te raden wat er
gebeurt De enorme druk op
de rotorbladen kan byvoor-
beeld eenzydig in de zg.
langs-as gaan werken waar
door het toestel sterk naar
links of naar rechts gaat over
hellen en iets dergelijks kan
zich ook voordoen in de top-
as (waardoor de heli de neus
naar links of rechts gooit) en
in de dwars-as (waardoor de
neus omlaag of omhoog
wordt gedrukt)
Zo is ooit een Amerikaanse he-
likoptervlieger om het leven
gekomen nadat hy een sto
ring had gekregen in de
langs-as. waardoor de heli
kopter sterk naar links of
naar rechts ging hellen. De
mate van versnelling in de
bocht was daarby zo groot
dat hij zijn arm niet meer
naar de bestuursknoppen
kon bewegen Het is duide-
lyk dat zo'n situatie zich ook
kan voordoen by een stonng
in de top-as of dwars-as
Zoals gezegd worden storingen
in de hydraulische systemen
niet door meters aangegeven
De vlieger zou dus zelf moe
ten uitvissen waar de storing
zit. en daar is meestal geen
tyd voor.
Desoriëntatie
Er kunnen zich ovengens nog
andere situaties voordoen
waarin ongelukken soms on
ontkoombaar zyn. Byvoor-
beeld, wat zelfs zeer ervaren
vliegers af en toe gebeurt,
door desoriëntatie In dat ge
val zegt het gevoel van de
vlieger geheel andere dingen
over de vluchtroute dan zyn
instrumenten aangeven. Hy
kan dan bestunngsfouten
gaan maken De tweede
vlieger kan het roer dan wel
iswaar overnemen, maar dan
moet hy wel eerst een seintje
krygen en vaak ontbreekt
daarvoor de tyd. Een heli
kopter hangt soms maar en
kele meters boven de grond
en voor tngrypen is het dan al
snel te laat
Hoewel er over de oorzaak van
het ongeluk met de helikop
ter in de Tesselstroom nog
mets bekend is, is wel duide-
lyk geworden dat het toestel
in een kritieke fase verkeer
de: het was bezig met een oe
fening waarbij mensen uit
het water werden getrokken,
en hing dus stil boven het wa
ter. Het was bovendien don
ker en de weersomstandighe
den waren verre van ideaal
Een bykomend gegeven is dat
de heli met een enorme vaart
in de Tesselstroom terecht
moet zijn gekomen het toe
stel is in stukken uiteenge
spat. terwijl het toch maar
maximaal 10 meter boven het
water kan hebben gehangen.
Zelfs het uitvallen van de
twee motoren zal normaal ge
sproken niet tot gevolg heb
ben dat een heli met zo'n
enorme vaart op het water te
recht komt. omdat in dat ge
val altyd nog wel een redely-
ke landing kan worden uitge
voerd.
Breuk
Wanneer zich echter een breuk
voordoet in een van de hef-
schroeven. kun je als vlieger
niets meer doen En uiteraard
moet ook deze mogelyke oor
zaak niet worden uitgesloten
Voorlopig zal het onderzoek
naar beide ongelukken met
de heli's echter nog wel een
tydje duren Al was het maar
omdat de helikopters van de
Marine Luchtvaart Dienst, in
tegenstelling tot de toestellen
van de burgerluchtvaart,
geen "zwarte doos" aan
boord hebben, aan de hand
waarvan men achteraf de ge
sprekken die tot het allerlaat
ste moment via de radio en in
de cockpit zyn gevoerd, zou
kunnen beluisteren
JOHN ASSMANN
i het type "Lynx
Piraat stoort rampenoefening
licht bow
on bow 20 12 2
zwaar bew 20 12 0
licht bew. 19 5 0
licht bew 18 11 0
regen 19 11 07
mist 18 9 0
on bew - 6 0
geheel bew 11 6
bcht bew 22 16
zwaar bew 20 14
ARNHEM DODEWAARD (GPD)
Etherpiraten kunnen de alarm
regeling die is ontworpen voor
d( k-nu M-rgiecentrale Dode-
waard. ernstig ontwrichten.
Door hun illegale zendactivitei
ten hinderen ze daarmee de be
langrijke communicatie tussen
mobiele commandoposten en de
centrale post.
Dat is gisteren gebleken tydens
een rampenoefening rond de
kerncentrale waarby ervan was
uitgegaan dat uit de reactomum-
te jodium en edelgassen waren
ontsnapt. Een clandestiene zen
damateur stoorde de verbinding
tussen het rampgebied en het
kantoor van de BB Kring Gelder
land in Arnhem zo hevig, dat de
gegevens ernstig verminkt over
kwamen Later kon op een ander
kanaal worden overgeschakeld
waardoor dit euvel alsnog kon
worden opgevangen
