Drie jaar vergeefse strijd
voor bouw verzorgingshuis
Van snaargalvanometer
tot kunsthart van Kolf
"Woonruimteregels te
strikt voor vrouwen
uit opvangcentrum"
Leiden-Noord stuit op strenge norm
PSP: geen marine bij
viering van 3 oktober
DINSDAG 6 APRIL 1982
Leiden
Tentoonstelling over cardiologie:
LEIDEN - Er zijn in de afgelo
pen 2000 jaar heel wat harten
gebroken. Echter, met het
oplappen ervan zijn ze nog
niet zo lang bezig. De eerste
pogingen dateren van zo'n
honderd jaar terug. Voor de
chirurg is het hart zo'n beetje
het laatste orgaan geweest
waar het mes in kon worden
gezet.
In het museum Boerhaave
(Steenstraat la) is tot en met
vijf september de tentoon
stelling "Het Kloppend
Hart". 100 jaar cardiologie in
Nederland te zien. Aan de
hand van instrumenten
wordt een historisch over
zicht gegeven van de hart-
diagnostiek en van de open
hart-operatie. zoals die zich
de laatste honderd jaar heb
ben ontwikkeld.
Pas na de tweede wereldoorlog
nam de hartchirurgie een
grote vlucht, dank zij nieuwe
verdovingsmethoden en de
hart-longmachine. Men kan
immers het hart niet openen
zonder dat de bloedsomloop
en zuurstoftoevoer door gaat.
De hart-longmachine is een
apparaat dat bij hartoperaties
de functie van hart en longen
overneemt, een soort buiten
het lichaam opgesteld kunst-
hart.
Er is een grote collectie instru
menten die bij dit soort ope
raties worden gebruikt op de
expositie te zien: hartklep
pen. pace-makers, de hart-
longmachine van Jongbloed,
het kunsthart van Kolff, en
een volledige Coronary Care
Unit.
Patiënten die zo'n ingrijpende
operatie ondergaan komen
op de hartbewaMyigsafdeling
van het ziekenhuis te liggen
ook wel Coronary Care Unit
genoemd. Deze speciale afde
ling is zo ingericht dat de li
chaamsfuncties van de pa
tiënt nauwlettend in de gaten
kunnen worden gehouden.
Naast allerlei moderne appara
tuur is er ook apparatuur te
bewonderen uit het begin
van deze eeuw. De Neder
landse fysioloog Willem Eint-
hoven, die hoogleraar was
aan de Leidse universiteit,
ontving in 1924 de Nobelprijs
voor zyn uitvinding van de
snaargalvanometer. Hiermee
kon het eerste Electrocardio
gram (ECG) worden ge
maakt.
Zo zijn er meer instrumenten
voor allerlei meetmethoden
gebruikt die staan tentoonge
steld: zoals de sfygmograaf
(instrument om de polsslag te
registreren) en de echocar-
diograaf. Bij dit laatste zeer
moderne apparaat wordt ge
bruik gemaakt van echo-gol
ven oftewel geluidsgolven
om het hart op te sporen.
Voorheen deed men dit met
röntgenstralen.
Om de werking van de snaar-
galvonometer. de echocar-
diograaf en de hartklep te to
nen zijn drie speelmodellen
gemaakt. Op een educatieve
wand wordt de bezoeker uit
gelegd welke methoden wor
den gebruikt om het hart in
het lichaam precies te locali-
seren, wat de functie is van
het hart, en wat voor een
soort gegevens over het hart
kunnen worden gemeten.
Voor de schoolkinderen is
nog een speciale brochure ge
maakt waarin het een en an
der over het hart in eenvoudi
ge bewoordingen is uitge
legd.
De snaargalvanometer van Nobelprijswinnaar Willem van Eint-
hoven. Hiermee kon het eerste elektrocardiogram worden gemaakt.
Einthoven heeft dit apparaat zelf ontwikkeld. Voor allerlei proble
men moesten oplossingen worden gevonden. Voor het maken van
uiterst dunne kwartsdraden gebruikte hij een pijl en boog. Door
een pijl weg te schieten waaraan een klein druppeltje gesmolten,
glas hing, werd de druppel uitgerekt tot een dunne draad of snaar.
LEIDEN - Vrouwen die in een opvangcentrum verblijven moeten, als
dat nodig is. snel aan zelfstandige woonruimte worden geholpen. Dat is
de strekking van het rapport 'Ver van Huis' dat de opvanghuizen Corto-
na en het Vrouwen Opvang Centrum morgen zullen aanbieden aan
wethouder Tesselaar van volkshuisvesting. De twee Leidse centra wil
len het woonprobleem van vrouwen in opvanghuizen onder de aan
dacht brengen.
Vrouwen in opvanghuizen wordt het nu namelijk onmogelijk gemaakt
zelfstandige woonruimte te vinden. Veel gemeenten stellen eisen van
sociale of economische gebondenheid, terwijl vrouwen uit opvanghui
zen juist liever in een stad gaan wonen waar ze totaal geen binding
hebben. Zij willen of kunnen niet terug naar hun oude woonplaats uit
veiligheidsoverwegingen. Bijvoorbeeld omdat hun echtgenoot hen
mishandelt.
Het gevolg daarvan is dat de opvanghuizen voor vrouwen vaak overvol
zijn. Van een goede doorstroming in de huizen is vaak geen sprake.
Vrouwen die eigenlijk al zelfstandig zouden kunnen wonen, moeten in
het centrum blijven omdat er eenvoudig geen andere huisvesting voor
hen is. Voor de vrouwen zelf is zo'n situatie ook een zware druk: de
kans om een nieuw leven te beginnen wordt steeds uitgesteld.
Sinds 1979 is nu het Landelijk Vrouwen Huisvestings Overleg (LVHO)
bezig om iets aan de situatie van vrouwen in opvanghuizen te verande
ren. Gestreden wordt voor een beter huisvestingsbeleid ten aanzien
van deze vrouwen. In het rapport 'Ver van Huis' zegt de LVHO dat
vrouwen in opvanghuizen gezien moeten worden als binnenlandse
vluchtelingen. Zij moeten, na drie maanden verblijf in een opvanghuis,
naar een zelfstandige woonruimte kunnen vertrekken. En de gemeente
en woningbouwverenigingen moeten ervoor zorgen dat er woonruimte
beschikbaar is.
De vrouwen zullen morgen een demonstratieve tocht naar het Stadhuis
plein maken om deze eisen te onderstrepen. Na een manifestatie op het
Stadhuisplein, met onder meer een optreden van de Sirenes, wordt het
rapport 'Ver van Huis' aan Tesselaar aangeboden. Daarna staat nog een
gesprek met de raadscommissie volkshuisvesting op het programma.
LEIDEN - De strijd voor
een bejaardenhuis in Lei
den—Noord begint een
slepende zaak te worden,
vooralsnog zonder veel
uitzicht op realisering.
Binnen Leiden zijn alle in
stanties het er allang over
eens. Liever gisteren nog
dan vandaag zou er een
verzorgingshuis moeten
staan aan de Zijloever.
Drie jaar van plannen ma
ken leverden echter van
alles op, behalve het in
middels fel begeerde be
richtje van de provincie:
een verklaring van geen
bezwaar voor de bouw.
Praktisch alles is al bekend: de
provincie erkent dat er zestig
verzorgingsplaatsen in Leide
n-Noord moeten komen; het te
huis zou een wijkfunctie moeten
krijgen; er bestaat al driejaar een
stichting Zijloever in oprichting;
de benodigde grond is al eigen
dom van de gemeente; en toe
komstige bewoners zijn volop
voorhanden. Eén ding blijft ech
ter een groot vraagteken: wan
neer kan eindelijk een begin
worden gemaakt met de bouw.
Wat dat betreft stoot de gemeen
te Leiden elke keer weer het
hoofd tegen dezelfde muur. Na
melijk die waarop met grote vet
te letters geschreven staat: zeve
n-procents-norm.
Deze wettelijke norm schrijft voor
dat maar zeven procent van alle
bejaarden in een bepaalde regio
recht heeft op een plaatsje in een
verzorgingshuis. En Leiden zit al
boven die zeven procent. Oude
ren moeten zolang mogelijk zelf
standig in hun eigen huis blijven
wonen, heet het beleid te zijn.
Het cynische van de zaak is ech
ter dat een instelling als de Stich
ting Gezinsverzorging, met wier
hulp bejaarden indertiaad langer
zelfstandig zouden kunnen blij
ven, niet onaanzienlijk moet be
zuinigen. Aan de zeven-procent
s-norm valt echter niet te tor-
nen, terwijl een wachtlijst van
bijna driehonderd 'urgente'
Leidse bejaarden daar schril te
gen afsteekt. In het snel vergrij
zende Leiden neemt het aantal
hoogbejaarden snel toe. en dus
ook de behoefte aan verzorgings
plaatsen.
"Doodziek van de norm", wordt de
heer Heetveld, voorzitter van de
Stichting Zijloever i.o. "Wanneer
de provincie wel erkent dat er
een bejaardenhuis nodig is in
Leiden-Noord, moet ze ook een
uitspraak doen. Extra verzor
gingsplaatsen in de provincie
gaan elke keer weer aan de neus
van Leiden voorbij". Samen met
buurtbewoners van Leide
n-Noord vindt zyn stichting dat
het allemaal te lang gaat duren.
Een (handtekeningen)actie
wordt al overwogen. "Wij willen
nu wel eens weten waar we aan
toe zijn".
Zowel de gemeente als de Stich
ting Zijloever voert tal van argu
menten aan voor de bouw van
een bejaardenhuis in Leide
n-Noord. Een van die argumen
ten, spreiding van bejaardenhui
zen over de hele stad, spreekt
ook de provincie wel aan. Van
daar alvast de toezegging van
zestig plaatsen. Zijn de verzor
gingshuizen in bijvoorbeeld
Zuid-West namelijk rijk ge
zaaid, in Noord is er nog niets.
"En juist in Leiden-Noord is de
betrokkenheid bij de eigen buurt
heel groot", voert Heetveld aan.
"Mensen wonen er vaak veertig
of vijftig jaar en moeten dan in
eens naar een tehuis aan de ande
re kant van de stad. En ook de
stadsvernieuwing in Leiden
draagt nog een steentje by. Ou
deren moeten naar een wisselwo
ning verhuizen, weer terug naar
een gerenoveerde woning en la
ter nog eens naar een bejaarden
huis buiten de wijk. Vaak kun
nen ze daar niet aarden. Geloof
me, dat kost echt mensenle-
Dezelfde argumenten worden ook
verwoord in brieven die burge
meester en wethouders regelma
tig naar de provincie sturen. In
drukken van sommigen, dat de
provincie de bouw van Zijloever
zou tegenhouden, werden door
gedeputeerde Aalbers onlangs
echter tegengesproken. "De ze
ven—procents—norm is door het
rijk opgelegd en daar hebben wij
ons ook aan te houden", zei hij
onlangs. "We hebben wel wat
meer plaatsen los kunnen krij
gen, maar die zijn bestemd voor
steden waar het nog erger is".
Volgens de provincie moet Lei
den eenvoudig afwachten tot er
plaatsen in de regio vrijkomen.
Maar dat belooft dan een kwestie
van heel lang wachten te wor
den.
Sommigen wilden niet langer af
wachten en kwamen met andere
alternatieven aandragen. Zo stel
de raadslid Van Oosten (PPR)
enkele maanden geleden voor
om Rijn en Vliet, dat gereno
veerd moet worden, te verplaat
sen naar Leiden-Noord. Een
voorstel dat niet direct met open
armen werd ontvangen. De ge
meente wil gewoon zestig plaat
sen extra en verwacht dat die
eens zullen worden gegeven. Een
ander plan, wijziging van de ver
houding Leidse en Oegstgeestse
plaatsen in het tehuis Rusten-
borch, leek wel aanvaardbaar
maar werd door het bestuur van
dat tehuis afgewezen.
Rustenborch in Oegstgeest heeft
namelijk zo'n veertig plaatsen
die altijd door Leidenaars wor
den bezet. Die plaatsen zouden
naar Leiden kunnen gaan wan
neer Rustenborch dan de 43
plaatsen zou krijgen die vrijko
men door de opheffing van het
Oegstgeester bejaardenhuis
Duinzicht. Het bestuur van Rus
tenborch stelde echter een be
langrijke voorwaarde: het nieu
we Leidse huis zou een katholie
ke signatuur moeten krygen. En,
hoewel er Leiden veel aan gele
gen is een bejaardenhuis in Lei
den—Noord te krygen, volgens
de gemeente moet het in elk ge
val een algemeen tehuis worden.
Voorop wordt gesteld dat het te
huis een wijkgebonden karakter
krijgt. Een tehuis dus waar be
jaarden wonen, maar waar iets
jongere wijkbewoners ook te
recht kunnen voor het eten of
wat gezelligheid. Het mes snijdt
op die manier aan twee kanten:
de bejaarden worden niet geïso
leerd en de wijk heeft er een
voorziening bij. Door wat de
Stichting Zijloever 'koppigheid
van het bestuur van Rusten
borch' noemt, kon de transactie
tussen Leiden en Oegstgeest dus
niet doorgaan.
Alle hoop concentreert zich daar
om nu op de verklaring van geen
bezwaar voor de bouw van een
huis aan de Zyloever. Niet dat
dan direct alle bejaardenproble
men de wereld uit zijn geholpen,
natuurlijk. "Maar het is een be
gin", zegt Heetveld. "Leide
n-Noord zou een heel eind ge
holpen zijn". Zowel de heer Ver
laan van het dienstencentrum
voor bejaarden als de heer Su-
mers van de sociale'dienst wyst
op andere instellingen die het
welzijn van ouderen kunnen be
vorderen. "Hoe meer hulp, hoe
langer de bejaarde zelfstandig
kan blijven, hoe minder verzor
gingshuizen er nodig zijn. Maar
het rijk zinspeelt al op minimali
sering van de professionele hulp
verlening. Waarschijnlijk zullen
we weer terug moeten naar bu
renhulp en de inzet van kennis
sen en kinderen. Het is alleen de
vraag in hoeverre iedereen be
reid is daarnaar terug te gaan".
CONNY SMITS
Automobilist
mishandelt
jongen van 15
LEIDEN - Een 15-jarige jongen is
gisteren rond zes uur toen hij de
Boshuizerkade wilde oversteken
op weg naar huis, mishandeld
door een automobilist. De chauf
feur reed eerst hard op hem af.
De jongen kon door snel opzij
springen de auto ontwyken,
maar kwam wel tey val. Hij riep
daarop haar de chauffeur enkele
kwade woorden. Deze keerde on
middellijk om, stapte uit de auto
gaf de jongen een vuistslag in
zijn gezicht en bedreigde hem
met een mes.
Er ontstond een kleine vechtpartij
waardoor de man zichzelf met
het mes aan de hand verwondde.
De chauffeur stapte na dit gebeu
ren weer snel in de auto en reed
weg. De jongen heeft aangifte ge
daan.
LEIDEN - Het PSP-raadslid Van
der Putten heeft het college van
B en W vragen gesteld over een
bezoek van een marinevaartuig
aan Leiden tijdens de 3 oktober
viering dit jaar
Van der Putten vraagt het college
het verzoek voor een vlootbe-
zoek in te trekken omdat naar
zijn mening een bezoek van een
marinevaartuig aan Leiden, juist
op het grote 'feest van de vrij
heid', uitgelegd zou kunnen wor-
LEIDEN - Op het terrein voor de
Groenoordhallen staat tijdens de
paasdagen weer een lunapark
opgesteld. Openingstijden zyn
zaterdag van 10 00 tot 22.00 uur.
zondag van 13.00 tot 24.00. maan
dag en dinsdag van 10.00 tot
24.00 uur.
den als propaganda voor het mi
litairisme m het algemeen en
voor de NAVO in het bijzonder.
Het raadslid wil verder weten, als
het college van mening blyft dat
het vlootbezoek moet doorgaan,
welke kosten aan een dergelijk
bezoek verbonden zijn en of het
college bereid is naast het mili
tair machtsvertoon op of rond 3
oktober een vredesproject of
-manifestatie mogelijk te maken.
Tenslotte vraagt Van der Putten of
de marine zich, bij het bezoek
aan Leiden, zal bezighouden met
activiteiten op het gebied van
personcelswerving. Het PSP-
raadslid vraagt het college de
commandant der Zeemacht te
verzoeken van dergelijke aktivi-
teiten af te zien.
Sportzeskamp
De jeugdafdelingen van zes
sportverenigingen laten deze
maand in de vorm van een
sportzeskamp hun leden ken
nis maken met andere takken
van sport dan zij gewoonlijk
beoefenen. Net als vorig jaar,
alleen was er toen nog sprake
van een vierkamp. De deelne
mende verenigingen toen wa
ren de Rijnsleutels (tafelten
nis. LeiderdorpDe Bataven
(atletiek. Leiden), de Leidse
Reddingsbrigade en voetbal
vereniging Leiden. Dit jaar
zijn daar bijgekomen korf
balvereniging KNS uit Oegst
geest en basketbalvereniging
Parker uit Leiden. De deelne
mers zijn negen tot en met
veertien jaar oud en zijn ver
deeld in drie poules.
De zeskamp begint vandaag
met
het onderdeel korfbal op het
complex De Voscuyl in Oegst
geest aanvang zes uur 's
avonds). Op 10 april wordt er
in het gymnastieklokaal aan
de Lijnbaan in Leiderdorp
tafeltennis gespeeld aan-
irnng half een). Het volgende
onderdeel speelt zich dezelfde
dag af in zwembad de Zijl en.
is toegespitst op de activitei
ten pan de Leidse Reddings
Brigade (aanvang half zes).
Atletiek in de Leidse Hout
staat 17 april op het pro
gramma aanvang half
twee); één week later wordt er
in de sporthal aan het Broek
plein in de Merevwijk gebas
ketbald (aanvang kwart over
zes). De sportzeskamp wordt
donderdagavond 29 april af
gesloten op het sportcomplex
van v.v. Leiden in het Mors-
kwartier met voetbal (aan
vang zes uur). Na afloop
daarvan worden in de kanti
ne de prijzen uitgereikt.
Vrouwenkoor
Het Leidse Vrouwenkoor Hes-
perides houdt woensdag
avond de eerste repetitie. Tot
nu toe hebben zich circa 35 le
den aangemeld; uitbreiding
van dit aantal is welkom. De
repetitie wordt gehouden in
het schoolgebouw van De
Noorderwiek aan de Ter
Haarkade en begint om half
acht. Ook is het de bedoeling
woensdagavond de bestuur
staken te verdelen. Hoewel
het een vrouwenkoor betreft,
meldt dirigent Aristos Bouius
dat het repertoire niet femi
nistisch is(er wordt begonnen
met liederen van A. Dvórak
Voor meer informatie: tel.
132227.
Moederschap
Het Politiek Vrouwencafé Lei
den houdt woensdag een
avond rond het thema "Moe
derschap, wat doet het ons en
wat doen we ermee?", met on
der meer een foto-tentoonstel
ling. Dat gebeurt in het Vrou
wenhuis, Hooigracht 79 en be
gint om acht uur.
Dichters
In café The Duke aan de Oude
Singel 2 treedt morgenavond
een aantal dichters op: Ruud
V/essels, Nol Wentholt, John
Dullaart, Bert Toussaint,
Philip vd Eyk. Pia Wolters en
Maarten Baanders, leden
van de literaire workshop
van het LAK. Aanvang acht
Gymnastiekinstuif
De gymvereniging Nieuw
Brunhilde organiseert don
derdagmiddag. samen met dé
Dienst Sport en Recreatie van
de gemeente, een gymnastie
kinstuif in de sportzaal aan
het Broekplein in de Meren-
wijk. Onder deskundige lei
ding kan er aan volksdansen,
jazzgymnastiek en turnen
worden gedaan. Ook is er een
conditietest. Alle leeftijden
zijn welkom vanaf twee uur.
Apartheid op foto
Nog tot 12 april is in de Leidse
Wereldwinkel de fototentoon
stelling 'ANC-70 jaar strijd
tegen de apartheid' te zien.
Deze tentoonstelling bestaat
uit toen panelen waarop de
indrukwekkende geschiede
nis te zien is van het Afri
kaans Nationaal Congres, de
oudste bevrijdingsbeweging
van Zuid-Afrika. De wereld
winkel is dinsdag tot en met
vrijdag open van half drie tot
half zes en zaterdag van
twaalf tot vijf uur.
EHBO
De vervolgles EHBO van Peer-
ke Donders", de katholieke
bond voor EHBO. wordt niet
donderdag gegeven, maar
verschoven naar donderdag
15 april.
ADVERTENTIE
I Nu bij FOXY:
1 1 Streepbloes 4
kmtbröêk
