„Gezags
zijn we, van
huis uit"
Schietclub eist correct gedrag
Veertig jaar commando's
Leiderdorpse
vereniging
geschrokken
van incident
Door
Taco Slagter
Leunisen ..Onzin. Comman
do's zijn tolerant ten aanzien
van andere meningen, in die
zin. dat ze geen enkele po
ging doen een ander te indoc
trineren".
Het KCT is wel een elitekorps.
Leunissen: ..Ja, als je kijkt naar
de hoogwaardigheid van on
ze prestaties Maar het korps
heeft geen politieke kleur.
We zijn van huis uit gezagsge
trouw. niet overmatig, maar
zoals elke militair dat be
hoort te zijn"
Uit 'professionele' overwegin
gen zou hij wensen dat het
korps uitsluitend uit be
roepsmilitairen bestond.
Maar hij onderkent het ge
vaar dat zonder dienstplichti
gen juist een elitekorps als
dat van de commando's dan
de kans loopt zich van de
maatschappij te vervreem
den. ..Enerzijds wordt met
beroepspersoneel de inzet
baarheid van de compag
nieën verhoogd", betoogt hij
..Anderzijds doen dienst
plichtigen ons beseffen wel
ke ontwikkelingen er zijn bij
de Nederlandse jeugd. Wij
doen ons best daar op in te
spelen Dat houdt de zaak le
vend".
Onder begeleiding van een an
dere voorlichter mogen we
de 'speeltuin' van de com-
Eytra -)
Krachtig zwaait de deur van de kamer open. Voor
ons staat een robuuste, besnorde man die je ter be
groeting weliswaar hartelijk doch pijnlijk in de
hand knijpt.
Commando W. J. H. Leunissen
is commandant van het
Korps Commando Troepen
(KCT) dat vanaf 1949 in een
kleine kazerne in Roosendaal
is gevestigd. Het uiterlijk van
de commanderend officier
(luitenant-kolonel) - trui, ge
vechtsbroek en laarzen -
staat in schril contrast met de
wat frêle bouw van de in on
berispelijk uniform gestoken
officier van de legervoorlich-
tingsdienst, die het gesprek
met de pers in de gaten moet
houden. „Een commando
houdt niet van poespas. In
het veld horen wij thuis. Een
mooi pak hebben we alleen
voor bruiloften en partijen",
zegt Leunisen terwijl hij met
een scheef oog naar de voor
lichtingsofficier kijkt.
Veertig jaar geleden kregen de
eerste Nederlandse militai
ren in Schotland van de Brit
ten een commando-oplei
ding. Engeland wordt dan
ook gezien als de bakermat
van het KCT. Het vaandel
van het korps bij speciale
gelegenheden te voorschijn
gehaald en als een relikwie
behandeld - vermeldt wa
penfeiten uit de Tweede We
reldoorlog en het voormalig
Nederlands-Indie.
Is een commando het toon
beeld van lef, hardheid en
krijgshaftigheid? Het door
defensie verstrekte histo
risch overzicht laat weten dat
commando's geselecteerde
militairen zijn die een bijzon
der harde training krijgen om
hen in staat te stellen het
hoofd te bieden aan alle mo
gelijke moeilijkheden. In juni
1940 begonnen de Britten als
eersten dit soort speciale een
heden te vormen. Overvallen
uitvoeren op vijandelijke
kustverdedigingsstellingen
was hun taak. Vechtsoldaten
eerste klas. Zo taai als helm
gras.
Verkenner
Gek genoeg vechten Neder
landse commando's in een
toekomstige oorlog niet
meer, tenminste dat is niet de
bedoeling. De vechtsoldaat
bij uitstek is superverkenner
geworden, zo krijg je van
overste Leunissen te horen.
„Ons korps bestaat nu uit
waarnemings- en verken
ningscompagnieën. We be
vinden ons vóór de eigen
troepen, in vijandelijk ge
bied. In kleine groepjes ver
zamelen we gegevens over
het optreden van de vijand.
De resultaten van de observa
ties worden in code via ra
dioverbindingen aan de com
mandant van het legerkorps
doorgegeven. Dat is onze op
dracht: zien zonder gezien te
worden. Meer niet. Dat kan
ook niet anders, want doe je
mee aan gevechtshandelin
gen in vijandelijk gebied dan
is de kans op ontdekking we
zenlijk groot".
Dat de overheid bij. gijzelingen
en andere terreuracties een
beroep kan doen op mari
niers en niet op commando's
zit 'm in het verschil in oor-
logstaak, zo is uit de woorden
van Leunissen op te maken.
Mariniers zijn wel op de eer
ste plaats als maritieme ge
vechtssoldaten opgeleid.
Niet gespeend van trots ver
telt de commandant dat inci
denteel ook mariniers een po
ging doen de groene baret te
halen. Rivaliteit tussen deze
groepen militaire specialis
ten zou volgens Leunissen
niet bestaan.
Commando's lijden in hun op
leiding, maar ook nog bij oe
feningen daarna, veel ontbe
ringen. Voor de helft van elke
lichting aspirant-comman
do's zijn de lichamelijke en
geestelijke beproevingen zo
bikkelhard dat zij de training
van acht weken niet kunnen
afronden. Vooral fysiek
wordt er buitensporig veel
van de jonge mannen ge
vergd. Maar de instructeurs
proberen gedurende de barre
oefeningen ook de geest van
de aspiranten te knakken.
Van de honderd mannen die
per lichting voor het korps
zijn geselecteerd krijgen er
slechts dertig de groene baret
uitgereikt; het hoofddeksel
dat wordt begeerd als een Eu
ropa Cup.
Afmatting
Vanwaar al die afmatting voor
een superverkenner?
Leunissen: „En commando is
een lange-afstandsverkenner.
Compleet verstoken van elke
ondersteuning moet hij het
zeer lange tijd kunnen vol
houden. De opleiding is er
dan ook mede op gericht dat
de commando onder de
moeilijkste omstandigheden
kan overleven. Behalve dat,
leert hij elke natuurlijke hin
dernis te nemen. In de Belgi
sche Ardennen brengen in
structeurs hem bij hoe je een
berg moet bedwingen; in
Duitsland wordt hij ver
trouwd gemaakt met winter
se omstandigheden en hoe je
onder die weersgesteldheid
in leven kunt blijven. En in
ons land hebben we genoeg
water om de commando te
oefenen in het feilloos nemen
van dit soort hindernissen.
Bovendien krijgt hij een pa
rachutistenopleiding, odat je
een groepje commando's
door de lucht op de gewenste
plaats in het vijandelijke ge
bied kunt droppen".
In een tijd van anti-militarisme
wil een vijfde van het leger
dienstplichtigen bij het
zwaarste onderdeel van de
landmacht een plaats verwer
ven. Hoe verklaart hij dat?
Leunissen: „Er is behoefte
aan een stuk uitdaging, een
morele en fysieke prestatie
leveren. Je merkt aan de
dienstplichtig en dat ze zin
hebben in een pittige dienst
tijd. ze willen graag iets bij
zonders doen, zich met een
eenheid verwant voelen. En
natuurlijk trekt de sfeer van
het avontuur ze aan".
Trouw
Op wat voor groepen in de sa
menleving heeft het korps
aantrekkingskracht?
Leunissen: „Op figuren die po
sitief ten opzichte van de
krijgsmacht staan. Die men
taal en fysiek sterk zijn. En
die geboeid worden door de
veelzijdigheid van de oplei
ding. Het zijn jongens die
over het algemeen uit gezags
getrouwe milieus komen. Pa
cifisten en andere tegenstan
ders van het leger tref je bij
ons natuurlijk niet aan".
En communistenvreters?
Luitenant-kolonel
W.J.H. Leunissen
commandant van
korps: "Een
commando houdt
niet van poespas"
Het
gevreesde
ijzeren
gevaarte:
de
klimtoren.
(Foto GPDt
PAGINA 21
mando's bekijken, de hmder-
nisbanen achter op het kazer-
neterrem
Wat onmiddellijk in het oog
springt is de meer dan twin
tig meter hoge toren. Een ge
vreesd vierkant ijzeren ge
vaarte waarlangs zich op dat
moment soldaten als bergbe
klimmers aan een touw laten j
zakken. Je kunt er aan de an-
dere kant ook via een naar de
grond gespannen touw af
door je met een aan de polsen
verbonden tokkel (een stuk
touw met een houtje) naar be
neden te laten glijden. Mis
lukt een afdaling dan moet
een sloot die parallel met het
gespannen touw loopt, je val
breken, zo vertelt een in-
structeur.
De soldaten die op de hinder-
nisbanen oefenen zijn dienst- j
plichtige infanteristen. On
der de naam 'Oefening Pant-
scrstorm' volgen zij (ver
plicht) een gevechtscursus
van veertien dagen Alle
dienstplichtigen van pantse-
rinfantenecompagnieên. as
pirant-beroepsofficieren en
kaderpersoneel krijgen zo'n
opleiding waarbij het accent
ligt op het overleven van
groepjes militairen die van de
eigen troepen zijn afgesnedr n.
Op sommige gezichten van de
soldaten bij de toren is angst
te lezen. Ongetwijfeld staan
er jongens bij die hoogte
vrees hebben Maar de com
mando kent geen pardon.
Volgens overste Leunissen is
de opleiding er juist op ge
richt die angst te overwin
nen. Bestrijding van bange
gevoelens is in de visie van
de groene baretten een be
langrijk onderdeel van de
vorming van vechtsoldaten.
In het interview vertelde Le-
nissen dat commando's best
angsten kennen Maar dan al
leen in situaties waarmee ze
nog nooit zijn geconfronteerd.
Looppas
Het tegenovergestelde van
angst is zichtbaar op de bleke
vermoeide gezichten van as
pirant-commando's Hun
blikken staan ernstig, bijna
grimmig
Aspiranten, herkenbaar aan de
bivakmuts en de pistool-mi
trailleur die zij altijd met zich
mee moeten dragen, ver
plaatsen zich gedurende de
twee maanden van hun oplei
ding in looppas Het is een
onwezenlijk gezicht de ge
drilde aspiranten met super-
kortgeknipte koppies over
het terrein te zien hollen.
Het korps is de afgelopen veer
tig jaar ongevoelig gebleken
voor de invloeden van bui
tenaf. De soldatenvakbond
WDM krijgt er veen pool
aan de grond Zelfs het vorig
jaar door de WDM gepubli
ceerde zwartboek over de
commando's dat weinig heel
liet van de wgze waarop re-
cruten worden opgeleid,
heeft de elite-beeldvorming
van het korps niet kunnen
aantasten. De club van de
groene baretten, beroeps of
dienstplichtig, voelt zich ver
want met elkaar Ook dat is
blikbaar niet stuk te krijgen.
Lid worden van een
schietclub. Hoe simpel is
dat? Want wie eenmaal als
actieve schutter te boek
staat, kan legaal een
vuurwapen aanschaffen. Of
ligt het allemaal wat
moeilijker? Nog maar kort
geleden schoot een vrouw in
de Amsterdamse
Bijlmermeer haar belager
dood. Een tweede
verwondde zij. Beiden
wilden haar handtas roven.
De vrouw is lid van een
schietclub maar had 'zwart'
een pistool gekocht.
Voor de schietsportvereniging
'De Vrijheid' in Leiderdorp,
één van de grootste clubs in
Nederland, was dit voorval
aanleiding om de
driehonderd leden een
uitgebreide brief te
schrijven teineinde de
schietsport niet in een
kwaad daglicht te stellen.
De conclusie van het
bestuur: wees vooral
's avonds voorzichtig, mijdt
eenzame wegen,
parkeergarages en
flatgalerijen. Advies aan
automobilisten: laat
agressieve
mede-weggebruikers 'links
liggen' als u uw vuurwapen
in uw auto hebt.
Welke garanties heeft een
schietclub dat mensen die
zich als lid melden
betrouwbaar zijn? Wie
verstrekt er over hen
informatie? Gegevens die
wel eens in de privé-sfeer
kunnen liggen. De
bestuursleden van 'De
Vrijheid', voorzitter Van der
Goot, secretaris Klauke en
lid Knip gaan dieper op deze
vragen in.
Voorzitter Van der Goot rechtsvan de Leiderdorpse schietclub
'De Vrijheid' bekijkt het zojuist door secretaris Klauke
aangeschafte pistool.
Criminele figuren komen
niet aan de bak. Pas als er
sprake is van een onbe
sproken gedrag kan ie
mand lid worden van een
schietclub. Hoewel het
tóch wel eens gebeurt dat
'duistere lieden' proberen
binnen te dringen.
De hamvraag is: hoe weet
een schietvereniging dat
een nieuwkomer te goe
der trouw is? Een speciale
commissie binnen de
(Foto Dirk Ketting).
schietclub heeft haar ei
gen wegen om aan de
weet te komen met wie zij
te maken heeft. Lange ge
sprekken worden gevoerd
met de nieuweling, maar
ook met de man of vrouw
die hem of haar heeft mee
genomen. Een nieuw lid
moet worden geïntrodu
ceerd en het waarom men
wil gaan schieten goed
motiveren. Anders komt
hij niet binnen.
"En ik kan je verzekeren", ver
telt voorzitter Van der Goot,
"dat een legitieme schutter
erg voorzichtig is met wie hij
meeneemt. Ach, en in al die
jaren krijg je een goede neus.
Je weet heel gauw wat voor
vlees je in de kuip hebt. Kan
een nieuw lid geduld opbren
gen, want we werken met een
behoorlijk lange wachtlijst,
dan weten we dat we met een
serieuze kandidaat te maken
hebben. Pas na anderhalfjaar
mag hij een eigen vuurwapen
aanschaffen. Niet eerder. Wil
iemand meteen zelf een pi
stool kopen, dan plaatsje wel
wat vraagtekens."
Niet de schietclub bepaalt de
aankoop van het wapen. Zij
vraagt slechts een machti
ging aan bij de politie. Dan
nog kan zij het tegenhouden.
Bijvoorbeeld omdat de aan
vrager in onmin met z'n bu
ren leeft.
Privé
De nieuwkomer wordt dus
doorgelicht Privé-gevoelige
zaken kunnen dan naar bo
ven komen. Mag dat zo maar?
"Onze speciale commissie
controleert", legt bestuurslid
Knip uit. "Hoe? Nee, dat kun
nen we niet naar buiten bren
gen. Wel dat het zeer discreet
gaat. Soms valt het echt wel
eens niet mee om achter in
formatie te komen. Twijfelen
we of vinden we dat iemand
zich niet naar behoren ge
draagt, dan adviseren we om
geen lid te worden. Wroeten
in het privé-leven doen we
niet. We balloteren en selec
teren. Meer niet. Is iemand
eenmaal lid, dan moet hg
zich minstens tien keer per
jaar op de schietbaan verto
nen. Dit houden we zeer
nauwlettend in de gaten. In
een presentieboek moet ie-
Voorzitter Van der Goot:
"Houd je je niet aan de regels,
dan word je zonder pardon
uitgesloten. Kom je ook ner
gens anders meer binnen. Wij
hebben leden gehad die bui
ten de vereniging moeilijkhe
den kregen. Die hebben we
moeten afvoeren Overigens
zijn wij natuurlijk niet ver
antwoordelijk voor het ge
drag van een lid buiten de
club."
Wanneer een schutter wordt
geweerd of besluit ermee te
stoppen, dan meldt de club
dit aan de politie. De dag er
op moet hij z'n wapen afge
ven. Wil 'ie het verkopen, dan
moet dit via het politiebu-
Rechter
Het clubbestuur lijkt in sommi
ge gevallen op de stoel van de
rechter te gaan zitten. Dat
maakt uit wat wel en niet
kan. Secretaris Klauke geeft
dit toe. Zegt: "Als iemand
met Oud- en Nieuwjaar op
zijn balkonnetje gaat staan en
zijn vuurwapen in de lucht
leegschiet? Moet je dat goed
vinden? Zo iemand gaat er
bij ons direct uit. 't Is toch le-
vensgevaarlgk wat hij doet.
Een kogel gaat wel de lucht
in, maar komt ook een keer
naar beneden Dan weet je
niet wat hij raakt. De gevol
gen kunnen fataal zijn."
Na het schieten gaan de leden
naar huis. Voor ze binnen
stappen besluiten ze nog
even een straatje om te gaan.
Een borrel drinken in een
stamkroeg. Mag dat? "Zon
der meer verboden", laat
Knip horen. "Via de kortste
weg moet je naar huis. Een
ommetje maken is er met bg.
De wet schrgft dit voor. Wan
neer een lid zich daar met aan
houdt en de politie snapt
hem, dan is 'ie in overtreding
Die man of vrouw zal dan een
heel goed argument moeten
hebben waarom hg of zij zich
met een vuurwapen op die
plek ophoudt. Kunnen ze dat
niet, dan krijgen ze écht
moeilijkheden. Met ons en
met de politie De vereniging
ziet er overigens niet op toe
of de mensen meteen naar
huis gaan."
Een schutter kan op het eerste
gezicht rustig en vriendelijk
overkomen. Zit hem echter
iets dwars, dan kan hg in een
driftkikker ontaarden Met
alle gevolgen vandien.
Rustig
Knip is daarover duidelijk
'Sportschutters zijn rustige
mensen Geen driftkikkers
Risico's houd je natuurlgk al
tijd Er kan ruzie ontstaan
Maar dat heb ik hier in al die
jaren nog nooit meege
maakt."
Is het wapen kapot en moet het
worden gerepareerd, dan
moet er eerst een 'gcleidebil-
jet' aan de politie worden ge
vraagd. De eigenaar is dan
gedekt als er onderweg iets
zou gebeuren. Gaat de eige
naar van een wapen met
vakantie, dan moet hg én het
pistool én de munitie bg de
politie afgeven Of vitale on
derdelen van het wapen He
laas zgn de meeste politiebu
reaus er met op ingcncht om
dit op te vangen.
Thuis mogen de schutters oefe
nen. Droog trainen noemen
zg dat. Dit betekent dat het
wapen niét mag worden gela
den. Bovendien moeten het
pistool en de kogels van el
kaar gescheiden worden op
geborgen De politie contro
leert dit zeker één keer per
jaar. Onaangekondigd stapt
zij dan binnen.
Over illegaal wapenbezit doen
de wildste verhalen de ronde
Heeft men er bij T>< 1
enig zicht op hoe groot het
bezit van wapens is waarvoor
geen vergunning is afgege-
Volgens secretaris Klauke zgn
dat er nogal wat. Vooral wa
pens uit de Tweede Wereld
oorlog die van vader op zoon
zgn overgegaan "Er is een
massa mensen die er totaal
niets mee doet. Die zien het
gewoon als een souventer
Het zijn wél vuurwapens.
Daarvoor moetje een vergun
ning hebben. Zo simpel is
dat"
Van alles
Iedereen kan lid van een schiet
club worden Wat voor men
sen hebben zich in de loop
der jaren in Leiderdorp aan
gemeld? "Van alles wat", rea
geert Van der Goot Noemt
een lgst beroepen zoals las
ser. straatmaker, octrooige
machtigde, tandarts, arts. be
grafenisondernemer, antro
poloog, politiemensen, mili
tairen "En ook buitenlan
ders". voegt de voorzitter er
aan toe Alleen, wg moeten
deze mensen aan het ministe
rie van defensie melden
Waar ze vandaan komen, wat
ze hebben gedaan, enzovoort.
In elk geval een heel lange
lgst met vragen die wg moe
ten beantwoorden."
