c
D
Peerke Donders
was niet dom
Kerkdiensten
Zaligverklaringerkenning van inzet, moed en trouw
Giro 70730
ZATERDAG 3 APRIL 1982
Geestelijk leven
Volgende maand, op zondag 23 mei, zal in Rome de 'zaligverklaring' plaats hebben van
Peerke Donders, zoon van de doodarme Tilburgse huiswever Arnold Donders in de
vorige eeuw. Met deze gebeurtenis erkent de Rooms-Katholieke Kerk de moeizame
missie van de plaatselijke kerk in Suriname, waar de priester-missionaris Petrus Don
ders 'apostel van indianen en melaatsen en vriend van bosnegers' - niet minder dan
45 jaar heeft gewerkt.
Een zaligverklaring is een officiële uitspraak van de Rooms-Katholieke Kerk over leven
en werken van een persoon, over diens ijver, inzet, heldhaftigheid en voorbeeld. Het is
voor rooms-katholiek Nederland en speciaal voor Brabant een grote voldoening,
dat een van de 'kinderen van ons volk' na zoveel jaren tot de 'eer der altaren' wordt
verheven. Een langdurig proces vindt eindelijk zijn bekroning.
Bij de plechtigheid in Rome - die
de paus zelf hoopt te leiden
worden veel mensen uit Neder
land verwacht. Naast een paar
nationale bedevaarten zijn er tal
van bedevaarten uit Tilburg en
omgeving georganiseerd, waar
van bisschop Bluyssen er een zal
leiden. Ook kardinaal Wille-
brands en bisschop Zwartkruis
van Haarlem zullen zich naar Ro
me begeven om het gebeuren
met hun aanwezigheid op te luis
teren. Uit Donders' geboortestad
gaat een compleet interparo
chieel zangkoor naar de plechtig
heid.
Op 14 mei wordt in Tilburg zelf een
tentoonstelling over leven en
werken van Peerke geopend.
Zijn zaligverklaring zal op twee
de Pinksterdag in deze stad wor
den gevierd met een mis, waarin
mgr. Bluyssen zal voorgaan. In
Nijmegen zetelt de 'Pater Don-
ders-Vereniging'. Die coördi
neert alle activiteiten rond de za
ligverklaring.
Moeilijk
Bij de Vrede van Breda in 1667 was
Suriname Nederlands bezit ge
worden. Door bemiddeling van
de Amsterdamse bankier van de
eerste gouverneur mochten zich
rond 1685 enige priesters uit
Leuven in de kolonie vestigen.
ADVERTENTIE
Pas honderd jaar later werd de
missionering van Suriname her
vat door individuele priesters uit
Nederland, veelal op eigen initia
tief, zonder stevig 'thuisfront'.
Het werk van de missionarissen
onder de stads- en plantage-sla
ven, bosnegers en indianen was
uiterst moeilijk. Van de 31 pries
ters tot 1866 - toen de redempto
risten de zorg voor de Surinaam
se kerk op zich namen - hebben
er maar acht het langer dan tien
jaar volgehouden, van wie Pe
trus Donders met 45 jaar verre
weg het langst. Van de andere 23
stierven er 12, veelal zeer jong,
binnen twee en een half jaar. Elf
moesten binnen die tijd Surina
me om gezondheidsredenen
weer verlaten. In 1867 sloot Don
ders zich bij de redemptoristen
aan. Hij is twintig jaar lid van de
ze orde geweest, tot aan zijn
dood in 1887.
Er zullen - naast vele anderen -
ook rooms-katholieken in ons
land en in Suriname zijn, voor
wie zo'n zaligverklaring hele
maal niet hoeft.
Het informatiebulletin van de
rooms-katholieke kerkprovincie
schrijft daarover deze week:
"Wie echter enig besef heeft van
wat Nederlanders - naast onge
twijfeld veel negatiefs - door
hun humane en christelijke
krachten positief voor Suriname
hebben gedaan,gal willen begrij
pen, dat het passend is, hun men
selijke inspanningen in deze za
ligverklaring te erkennen en te
bevestigen. Zij hebben hun werk
gedaan juist in een koloniale si
tuatie, waaraan zij persoonlijk
niet schuldig waren en waarte
gen zij vaak zeer bewogen heb
ben geprotesteerd. Die situatie
konden zij zelf niet van vandaag
op morgen veranderen. Ze heb
ben daarin wel onnoemelijk veel
leed verzacht, mensenrechten
verdedigd en de overgang naar
maatschappelijk en politiek bete
re tijden bevorderd".
Kruikezeiker
Petrus Donders werd in 1809 in Til
burg geboren. Vader Donders
probeerde zijn inkomen van een
paar centen per dag - éls er voor
een huiswever in die jaren al
werk was - te verhogen als 'krui
kezeiker', die de opgespaarde
urine voor een paar centen bij de
werkgever inleverde om het zuur
ervan te laten gebruiken voor de
bewerking van garens.
Peerke ging op z'n twaalfde jaar als
assistent-huiswever bijverdie
nen. Z'n vader vond, dat hij toen
lang genoeg op het eenmans-
schooltje van meester Drab be
had gezeten. Maar toen hij 22
was, nam het klem-seminarie
Beekvliet in Sint Michelsgestel
hem aan als 'knecht-student'. Op
27-jarige leeftijd werd hij toege
laten tot het groot-seminarie te
Haaren. en mgr. Van Wijckers-
looth wijdde hem in 1841 te
Oegstgeest tot priester.
Er wordt nogal eens gedacht, dat
Petrus Donders dom en onnozel
was. Dat is een misvatting. Hij
was weliswaar geen genie, maar
wel intelligent en zeker niet zon
der talenten, zo bewijzen de boe
ken van het groot-seminarie.
In het jaar vóór zijn wijcfing had hij
de prefect van de Surinaamse
missie, mgr. Grooff, al beloofd
dat hij daar zou komen werken.
Een jaar na zijn wijding vertrok
hij via Den Bosch per boot naar
Leiden. Daar aangekomen, bleek
dat de boot naar Suriname nog
niet kon uitvaren. Mgr. Van Wijc-
De Sint Matthias in Warmond, die een glas-in-lood-raam heeft met de beeltenis van Peerke Donders. Als
tijdelijk hulpje van de pastoor mocht hij in de tuin van het groot-seminarie - waar deze kerk is gebouwd -
PEERKE DONDERS
..apostel van indianen en melaat
sen, vriend van bosnegers...
kerslooth benoemde hem zolang
tot assistent van pastoor Hoes in
Warmond. Die parochie telde
toen ongeveer 400 communican
ten.
Maar op 1 augustus 1842 was het
toch zover. Toen verliet het zeil
schip 'Jacoba Maurina' met
Peerke aan boord de haven van
Den Helder. Na 46 dagen kwam
het schip in Paramaribo - dat
toen ongeveer 10.000 inwoners
telde aan.
Zweet en bloed
In Paramaribo fungeerde Petrus
Donders eerst als kapelaan. Hij
bezocht alle mensen in de paro
chie, wie ze ook waren. Door
geen tropische middaghitte liet
hij zich van dit huisbezoek weer
houden.
Donders' zorg ging vooral uit
naar de stadsslaven, die door
hun meesters wreed werden be
handeld. Sociaal en zelfs reli
gieus kon hij weinig voor hen
doen. De meeste eigenaars ston
den niet toe, dat slaven en hun
kinderen godsdienstonderricht
kregen. "Ik zal je naar Suriname
verkopen", was een dreigement
waarmee eigenaars op Curacao
onwillige en brutale slaven vrees
aanjoegen.
Toch slaagde Petrus er later in,
veel plantages langs de rivieren
regelmatig te bezoeken. Over de
toestanden die hij daar aantrof
was hij vaak diep verontwaar
digd. Eens schreef hij:
"Had men hiér zoveel zorg voor het
behoud en het welzijn der slaven
als men in Europa voor het vee
heeft, dan zou het er beter uit
zien. Wat ik gezien en gehoord
heb, gaat alle verbeelding te bo
ven. Wee de Europeanen, de ei
genaars van de plantage-slaven,
de administrateurs, de directeu
ren, de blanke officieren en allen
die over de slaven heersen, die
zich verrijken met het zweet en
het bloed van de slaven die geen
Tegenspoed
Afgaande op cijfers waren Don
ders' successen onder de india
nen niet geweldig. Daarvoor wa
ren de beginmoeilijkheden te
groot. Na zes jaar werken had hij
550 indianen gedoopt en 60 hu
welijken ingezegend. Maar pater
J. Mols schreef later: "Bijna alle
indianen in Suriname zijn ka
tholiek. De missie heeft dat te
danken aan de onvermoeide ij
ver. het heilige leven en het onaf
gebroken gebed van pater Don
ders".
Tegen uitingen van bijgeloof en af
goderij onder de bosnegers trad
Petrus Donders in het begin nog
al fors op. Men kan zich afvra
gen, of hij zijn werk bij deze
mensen van meet af taktisch
juist heeft aangepakt. Later ging
hij met meer overleg en respect
te werk, met uiterst gering suc
ces overigens. Hij moest zich
blijven beperken tot de bosne
gers die hij op zijn plantagerei-
zen kon bereiken.
De vruchten waren gering. Vier
weken vóór zijn dood in 1887
schreef hij teleurgesteld: "Met de
bosnegers gaat het niet naar
wens. Mag ik hen en ook mij in
uw gebeden aanbevelen? Ook te
genspoed en kruis komen van
God, en zonder kruis komt niets
tot stand".
Bij al zijn idealisme behield hij zijn
werkelijkheidszin. Hij erkende,
dat dit werk een tijdlang vruch
teloos zou zijn. Toch zette hij
door tot het einde.
Melaatsen
In 1855 werd Petrus Donders een
leidinggevende post bij een me
laatsenkolonie toevertrouwd
Een eenzame plaats, waar hij 27
jaren doorbracht als pastoor van
zo'rr vierhonderd melaatsen,
veelal slaven.
Melaatsheid was toen een zieKte
waartegen geen geneesmiddel
bestond. Op voorbeeldige wijze
heeft Peerke Donders zich voor
het materiele en morele welzijn
van deze verstotenen ingezet. Hij
zorgde er ook voor, dat ze mens
waardig naar hun laatste rust
plaats werden gebracht Soms
moest hij van zijn eigen geld
doodkisten kopen.
In 1887 stierf Donders temidden
van de melaatsen. Een getuige in
het zaligverklaringsproces zei.
zelf te hebben gezien hoe Petrus
Donders hun wonden verbond,
de zieken eten en dnnken gaf en
water haalde om hen te 1
In de parochiekerk win Warmond
bevindt zich een glas-in-lood-
raam met de beeltenis van Petrus
Donders Peerke brevierde als
jong hulpje van de pastoor in de
tuin van het groot-seminarie,
waar de nieuwe Sint Matthias is
gebouwd
Het Wnrmondse glas is een voorle
ken van de eer. die zijn nage
dachtenis straks in Rome ten deel
valt. En - wat meer is van er
kenning en waardering door de
hele kerk van Rome. In die erken
ning delen dlie 'werkers van het
eerste uur'.
S. J DE GROOT
ADVERTENTIE
BLIJVEN
HELPEN!
ruim 400 projecten
in Afrika. Azië
en Latijns-Amerika v
VASTENAKTIE
GIRO
5850
te Zeist
In de Zuiderkerk aan de Lam-
mensc hans weg in Leiden wordt
morgenmiddag om 5 uur (niet
om 3 uur, zoals een aankondi
ging in een ander blad meldde)
een cantatedienst gehouden. De
oratoriumvereniging 'Cantate
Deo' uit Zoetermeer zingt onder
leiding van Sander van Manon
het tweede deel van het orato
rium 'Paulus' van Felix Mendels-
sohn-Bartholdy. met medewer
king van Ellen van Lier sopraan.
Anja van Wijk alt. Frans Huyts
bas. Joop Brons orgel en het Ne
derlands Barokcnsemble. Voor
ganger in deze dienst is dr A. J.
Lamping.
De jongerengroep The Lord's
Folks' werkt vanavond om 7 uur
mee aan een dienst in de kerk
aan de Herensingel te Leiden,
waarin hulpbisschop Bar van
Rotterdam het vormsel toedient
aan kinderen van de Alphons
Ariens en de Heilig Hart-school
Het jongerenkoor 'De Menswor
ding' verzorgt de muzikale omlij
sting van een palmpasen-mis
morgen om 12 uur in de kerk aan
het Heelblaadjespad te Leider
dorp.
Morgenavond om half 8 heeft de
evangelisch christelijke gemeen
te te Rijnsburg in de aula van de
mavo-school Noordeinde 24 al
daar een zendmgs- evangelisatie-
dienst De eigen predikant, ds. J.
A. Visser, zal aan de hand van
dia's uit Rusland. Roemenie.
Hongarije, Polen. Oost-Duits-
land en Joegoslavië vertellen
over 'de geestelijke toestand ach
ter het IJzeren Gordyn'. Een
zangkoor uit Amsterdam werkt
aan deze dienst mee
Hervormde Kerk: beroepen te
Erica (Dr kandidaat T Dankers
Zeist, te Winterswijk A. M
Doornhein Amsterdam-Water-
graafsmeer, door de synode voor
buitengewone werkzaamheden
(secretaris Raad voor de Cate
chese) E. R. Jonker Lemele; aan
genomen naar Terneuzen (zie
kenhuis en verpleeghuis) L. C
Vogelaar Schaesberg; bedankt
voor Assen L. Lingen Klooster
ter Apel, voor Lunteren J. den
Besten Ede Gereformeerde
Kerken: aangenomen naar
Sneek A. Nottelman Vriezen-
veen Gereformeerde Gemeen
ten in Nederland: bedankt voor
Alblasserdam F Mallan Rhenen
Het is niet zeker, of de vacature
van ds. W H. Kuipers - die bin
nenkort naar Rotterdam vertrekt
bij de doopsgezinde gemeente
in Leiden met een man of vrouw
in volledige dienst zal worden
vervuld Gezien de opbrengst
van 'Kerkbalans' moet aan een
predikant op halftime-basis
worden gedacht. De doopsge
zind-remonstrantse gemeente
heeft ook een remonstrants pre
dikant (ds. B. A. Koek) in dienst.
Beide gemeenten hadden op 1 ja
nuari samen 718 leden. Dat wa
ren er op 1 januari 1981 nog 743
Het aantal 'vrienden en belang
stellenden' is gelijk gebleven: 62.
De paus heeft opnieuw een krach
tig pleidooi gehouden voor hand
having van hd verplichte pries
tercelibaat. In een gebed voor
Witte Donderdag spreekt hij de
hoop uit. dat zij die de betekenis
van het ambt omlaag willen ha
len geen toegang bij de priesters
zullen vinden.
INTERNATIONAAL
CHRISTELIJK
STEUNFONDS
voor nadere inlichtingen
Postbus 300,3760 AH SOEST
Telefoon 02155-11344
LEIDEN: Herv. Gem. Hoogl. kerk 10 ds.
Sterringa, mmv cantorij, 11.45 oecum.
Marekerk 10 ds. De Jong, 5 ds. Katten-
berg. Nieuwe Tonge;
Maranathak. (L. Morsweg) 10 ds. Kool
stra en ds. Kramer;
Regenboog (Merenwijk) 9.30 ds. v.
Leeuwen, 11.15 ds. v. Leeuwen en pas
toor v. Well;
Bethlehemk. (Driftstr.) 10 ds. Panne-
koek;
Bevrijdingsk. (Montgomerystr.) 9 dr.
Jongeneel, 10.30 ds. v.d. Meulen, Wasse-
Zuiderkerk 5 nam. cantatedienst;
Petrakerk (Sur.str.) 10.30 dovendienst,
hr. Storm;
Waalse kerk (Breestr.) 10.30 ds. Ribs.
Acad. Ziekenhuis 9 rk. dienst, 10.15 ds.
Bakker.
Diakonessenhuis 10.30 ds. Hemmes.
Endegeest: zie O.geest.
Geref. Kerk: Zuiderk. (Lammen-
schansw.) 10 ds. Heule, Wassenaar, ha, 5
cantatedienst;
Petrak. (Surinamestr.) 10 ds. Horten-
sius, ha, 10.30 dovendienst, hr. Storm;
Oude Vest 10 ds. Baayen, Rijnsburg, 5
ds. Koolstra, ha;
Maranathak. (L. Morsw.) zie herv. gem.;
Bevrijdingsk. (Montgomerystr.) zie
herv. gem.;
bejaardenhuis Groenhoven 10 hr. v.
Leeuwen.
Dolerende Geref. Kerk (Lokhorstk.):
geen opgave.
Geref. K. Vrijg. (Herengr.): 10 en 5 ds.
Chr. Geref. K. (Steenschuur): 10 en 5 ds.
Den Hertog.
Geref. Gem. (N. Rijn): 10 en 4.30 ds.
Hakkenberg, Lisse.
Geref. Gem. in Ned. (Bethl.kerk
Driftstr 11 30 en 5 30.
Evang.-Luth. Gem. (Hoogl. Kerkgr.):
10.15 ds. Happee.
Remonstr.-Doopsgez. Gem. (Lok
horstk.): 10.30 ds. Koek en ds. Kuipers
(met koor).
Baptistengem. (O. R|jn 3): 10 ds. Bos
veld. doop en avondmaal.
Evang. Christengem. (Middelstegr. 3)
10 br Dikkes.
Zendingswerk Middemachtsroep (Zoe-
terw.singel 21): 5 hr. v. Diggelen.
Evangeliecentrum Zijlsingel 2: zo. 10 hr.
Zijlstra, di. 8 gebedsdienst.
Pinkstergem. (O. Vest 13): 10 hr. Eiker
bout
Leger des Heils (Hooigr 10 en 7.30
Nieuw-Apost. Kerk (H. Rijnd. 24): 9.30
en 4. wo 8
Zevendedagadventisten (Lokhorstk.):
elke zat. 9.45 bijbelstudie, 10.45 predik
dienst.
Christian Science (Steensch. 6): 10.30.
Kerk van J. Chr. v.d. Heiligen der L. Da
gen (Brahmsl.): 9.30, 10.30 en 11.20.
Oud-Kath. K. (Zoeterw.singel): 10.
Church of England: 5 nam. in oud-kath.
k. Zoeterw.singel.
Rooms-Kath. K.: Haagweg zat. 7, zo. 9
Rijndijk (Leiden-V.schoten) zat. 7, zo.
9.30 en 11.30;
Steenschuur zat. 7, zo. 8.30, 10, 11.30, 6
en 7 Ooft;
Boshuizerkade zat. 7, zo. 9.30 en 11;
Lammenschans weg zat. 7. zo. 9,10.30 en
12;
9.30, 10.45
Haarl.straat za
12.15;
H. Rijndijk (zie Zoeterwoude).
ABBENES: Herv. Gem. 9.30 ds. Berg-
AARLANDÉhVEEN: Herv. Gem. 10
ds. Hanemaayer, Alphen, 7 ds. Haak
man, Zw.dam.
Geref. K.: 10 en 6.30 ds. Modderaar, ha.
Chr. Geref. K.: 9.30 en 4 ds. v.d. Groep,
Siegerswoude.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 10.30.
ALPHEN AAN DEN RIJN: Herv. Gem.
Adventskerk 10 en 6.30 ds. De Jonge;
Kruisk. 10 ds. Oosterom, Maarssen; Op-
utkerk 10 ds. v.d. Heiden; Nabij 10
jeugdkapel; Salv.kerk 5 jeugddienst; re-
monstr. kerk 5 oecum. avondmaalsvie
ring, ds. Hoogendijk; G. Herderkerk 10
en 6.30 ds. Mulder; De Bron 9 en 10.30
ds. Verheul, 6.30 ds. Nieuwenhuis; Ash
ram (Marsdiep) 10 ds. Nieuwenhuis; Al-
banianae (Diamantstr.) 10 ds. Moll; G.
Herderkerk en De Bron ma., di. en wo.
7.30 oecum. avondgebed; Onderweg
(Lijsterl.) 10 ds. Oort; Sionsk. (Planeten-
singel) 9.30 en 6.30 ds. Ouwendijk.
Geref. K.: Mar.kerk 10 hr. Brouwer, Kat
wijk, 6.30 ds. Stolk; Salv.kerk 10 ds.
Stolk, 5 ds. Moll, jeugddienst Zie ook
herv. gem.
Geref. K. Vrijg.(Rijnstroom): 9.30
dienst, 2.30 ds. Kamphuis.
Ned. Geref. K. (school Willemstr): 9.30
en 4.30 ds. Goossens, Doorn.
Chr. Geref. K 9 30 en 4.30
Oud-Geref. Gem. (Hooftstr. 240): 9.30 en
4.
Bapt.gem. (Molenwerfstr. 1): 10 evang.
Bouhof, 6.30 ds. Jut.
Bapt.gem. Noord (school Kalkovenw.
62); 10 drs. v. Barneveld
Volle-evang.gem. (school Bosparkweg
4): 10.
Pinkstergem. (school Batenstein 16): 10
Leger des H. (Com. de Vlamingstr.): 10
en 6.30.
Remonstr. Kring (Van Mandersloostr.
36): 10 ds. Hooykaas.
Remonstr. kerk: 5 nam. oecum. avond-
maals-eucharistieviering, ds. Hoogen
dijk.
Rk Kerk: Bonifaciusk. zat. 7. zo. 9.45 en
11 30;
Piusk. zat 7, zo. 9 en 10.30;
De Bron zat 7, zo. 9.30 en 11.
BENTHUIZEN Herv Gem 9 30 kand
Visser. Katwijk, 6 ds. Exalto
Geref. Gem. 9.30 en 6 ds. Vogelaar.
BODEGRAVEN: Herv. Gem. Dorps
kerk 10 ds. Veldhuijzen, Wijngaarden,
6.30 ds. Wieman;
Salv.kerk 10 ds. Richter, 6.30 ds. De
Vreugd, A.foort;
Bethl.kerk 10 ds. Wiemén, 6.30 ds.
Quak, Vianen.
Geref. K 10.15 ds. v.d. Berg en ds. El-
derman, 6.30 ds. Elderman.
Geref. K. Vrijg.: 9.30 en 4.30 stud. And-
BOSKOOP: Herv. Gem. Dorpskerk 9.30
ds. Stelwagen en ds. Vlasblom, 6.30 ds.
Mansvelt, Bussum, jeugddienst;
De Stek 9.30 ds. Omta.
Geref. K.: 9.30 ds. v. 't Hoff, 5 ds. Welbe
dacht, H.woude.
Chr. Geref. K.: 9.30 dienst, 5 ds. Toor-
man, Den Haag.
Rk Kerk: zat. 5.30 (De Stek) en 7. zo. 9.30
en 11.
HAZERSWOUDE: Herv Gem 9 30 ds.
De Graaf, 6.30 hr. Bakker, Maassluis.
Geref. K 10 ds. Welbedacht. 5 ds. Van 't
Hoff, Boskoop.
Rk Kerk: dorp zat. 7, zo. 9.30 en 11.30;
Anker zat 7. zo. 8.45 en 11.15;
Rijndijk zo. 10.
HILLEGOM Herv Gem 10.15 ds.
Rothfusz. 7 kand. Dijkhuizen A.dam;
dorpshuis Beinsdorp 7 oecum. passie-
paasdienst.
Geref. Kj zie herv. gem.
Chr. Geref. K.: 10 en 5 ds. Biesma.
Rk Kerk Mart. zat 7, zo. 8.30, 10 en
11.30;
Jozefk. zat 7, zo. 10 en 11.30.
HOOG MADE Herv Gem. 10 ds. v.d.
Hoek.
Rk Kerk zat 7, zo. 10.
Geref K.: 9.30 ds. Koster, 5 ds. Vrolijk
Vliegkamp Valkenburg: 10.30 ds. v.
Melle, mmv Molenhof-school.
Rk Kerk: zat. 7. zo. 9 30 en 11.15.
KATWIJK AAN ZEE Herv Gem. N
Kerk 10 ds. Driebergen, ha, 6 ds. Visser;
O. Kerk 10 ds. Visser, ha, 6 ds. Vink, ha.
Ichthusk. 10 ds. De Jong, ha, 5 ds.
Schuurman,
Gr. v. Pr.school 10 ds. v. Sliedregt;
Overduin 2.15 ds. Baas.
Geref. K.: Vr.kerk 10 ds. v.d. Horst, 5 ds.
Koster;
Triumfatork. 10 ds. Vrolijk, 6.30 ds. v.d.
Horst, jeugddienst
Geref K. Vrijg.: 10.15 leesd.. 3.30 ds.
Heida.
Ned. Geref K.: 8.45 ds. Biewenga,
Z.meer, 7 ds. Janse.
Chr. Geref. K.: 10 en 5 ds. Slagboom.
Vrije Chr. Geref Gem. (UnizaaJ): 10 en 5
ds. v.d. Belt.
Geref. Gem. (Remisestr.): 10 en 5.
Volle-evang.gem. (Voorstr. 100): 9.45
KOUDEKERK AAN DEN RIJN Here
Gem. 10 hr. Goedhart, Nieuwkoop. 7 zie
geref. kerk
Geref K.: 10 hr. Taselaar. Alphen, 7 ds.
v.d. Heiden, Alphen.
LEIDERDORP Herv. Gem en Geref
K. Dorpsk. 10 ds. Knorth, 6.30 ds. Dron-
kers;
Hoofdstr. 10 ds. Doesburg,
Scheppingsk. 8.30 ds. v Loenen (uitzen
ding om 10 u. door IKON). 10.30 ds. v
Loenen en ds. v.d. Bom
Elis.ziekenhuis 9.30 rector Vijftigschild
Bapt.gem. (wijkgeb.Zijlkw 10
Rk Kerk zat 7, zo. 9, 10.30 en 12.
LEIMUIDEN Herv Gem. 9.30 ds
Schalk
Geref K.: 9.30 hr. Schoenmaker. 7 hr.
Smouter. Rhoon.
Rk Kerk zat 7. zo. 7.30. 9 30 en 11.15.
LISSE: Herv. Gem. Dorpskerk 10 ds. 't
Hooft. 7 ds. De Gelder;
Pauluskerk 10 ds. De Gelder
Geref K.: 10 ds. Boswijk, 7 ds. Koster,
Katwijk
Geref K Vryg 10 30 ds De Putter. 4 30
leesdienst.
Ned Geref K. (Salvaton): 1045 ds
Waagmeester, 7 ds. Bouma.
Chr. Geref. K 10 ds. v Dijken. 4.30 ds
Quant.
Geref Gem. 10 en 4 ds. Boogaard
Rk Kerk Agathakerk zat 7. zo 10 en
11 30;
Poelpolder zat 7. zo 9 en 11 30;
Manakerk zat. 7. zo 8 30. 10 en 11.45.
Engelbew zat 7. zo. 8, 9.30, 11 en 5.45
NIEUWKOOP Herv Gem 9 30 ds
Bronsgeest. 6.30 ds. Christ. Eek cn Wiel,
jeugddienst.
Geref K.: 9.30 ds. v Reenen, Uithoorn,
6.30 ds. Ferwerda, S.heim.
Chr. Geref. K.: 9.30 en 2.15 ds. Roos.
Utrecht
Remonstr. Gem.: 10, te verzorgen door
eigen leden.
Rk Kerk zat. 7.
i 10.45.
NIEUWVEEN Herv Gem 9 30 dr
Haitsma, Boskoop, 6.30 ds. Oosterom,
Tienhoven.
Geref. K 9.30 kand. v. Wallinga, Ter
Aar, 7 ds. v.d. Berg. Bodegraven
Rk Kerk zat. 7, zo. 9 en 11
NIEUW-VENNEP Herv. Gem. 9.30 ds
Goverts, 7 ds. Bergsma.
Geref K.. 9.30 ds. Rang, 6.30 ds. Wattel,
Hoofddorp
Geref K.(W. Verlaat) 9 30 en 7 ds Noot
eboom.
Rk Kerk: zat 7. zo. 9 en 10.30
Vinkenl.kerk 5 ds. Elgersma.
Hoofdstr. (Zee) 10 en 5 ds Keuning.
De Rank (Golfbaan) 10 hr. Goyert
Geref K Hoofdstr (Zee) 10 ds. Wulf-
fraat. Middelburg. 5 zie herv. gem
Vinkenl. (Binnen) 9.30 en 5 ds Elgers-
Stichtingskerk 11 hr v Duin, Sole Mio
9 ds Bouma.
Rk Kerk Zee zat 7. zo 9 30 en 11;
Binnen zat. 7, zo. 8, 10 en 11.30.
NOORDWIJKERHOUT Dorpsk. 10 ds
Kalkman
Rk Kerk Victork zat 7. zo. 10.
Jozefk zat 7. zo. 10 30.
OEGSTGEEST Herv.Gem. Groene of
Will kerk 11 dr Bolkestein.
Pauluskerk 9.30 dr. Cramer.
Gemeentecentrum (Lijtw 10.30 ds. Ter
Linden. 7 ds Heemskerk
Geref K. 10 pater v. Vbet. Leiden, mmv
Petra-jeugdkoor, jongerendienst. 7 zie
herv. gem
Geref K Vrijg 8.45 en 5 ds. De Putter
Ned. Geref. K (Gem.centrum8 45 cn 4
ds. De Lange.
Van Wijckerslooth 4 ds Visch
Endegeest 9.30 hr Henzen.
Bonaventurakapel zat 6.30, zo. 9 en 11.
OiJd ADE Rk Kerk zat 7, zo. 8.30 en
10 30
OUDE EN NIEUWE WETERING
Herv Gem. 9.30 ds. v. 't Hof. Noord-
w.hout, 6.30 ds. Jaspers Focks, jeugd-
Geref K 9 30 ds Jaspers Focks, 6.30
zie herv gem.
ROELOFARENDSVEEN Rk Kerk
Mar Pres. zat. 7, zo 9 en 11;
Petrus-B. zat. 7. zo 9 30 en 11.30.
RIJNSATERWOUDE Herv Gem. 9.30
dienst, 7 ds. De Graaf, H.woude.
Chr Geref K 9 30 dienst 2.15 ds.
RIJNSBURG Here Gem. Laur.kerk
9.30 ds. Romein, 5 ds. Romein, ha;
Bethclkerk 9 30 dr v.d. Bank. Ede
Geref, K Petrak 9.30 en 5 dr v Oeve-
ren, ha,
Imm kerk R 45. 10 30 en 5 ds Snel. ha.
Mar kerk 9.30 en 5 ds. Damsma, ha
Geref K. Vrüg.: 10 ds Ulehake. 5.15 ds.
Heida.
Chr Geref. K. 9 30 ds. De Graaf 's Gra-
venzande. 5 ds. Visser, N -Vennep
Evang Christengem (aula mavo) 10 ds.
Visser. 7.30 zendings- evangebsatie-
dienst, ds Visser.
Rk Kerk zat. 7. zo. 10 30.
SASSENHEIM Herv Gem 9 en 10 30
ds v d Meer. 7 zied geref kerk
Geref K 9 30 ds Ferwerda. 7 ds v
Dyk. Amhem. opendcurdienst
Chr Geref K 10 en 5 kand Minders.
Apeldoorn
Rk Kerk zat 7. zo 9 JO en 11 30
5 ds. Jaspers Focks. ha
Rk Kerk Aardam 9 en 12.
kerk Langeraar zat 7. zo 9 30 en 11.30.
VALKENBURG Herv Gem 10 ds
Vermeulen. 6 30 prof dr v.d Beek (Val
kenburg).
Geref. K 9.30 kand. Buikema, Den
Haag. 6 30 ds Vrolijk
Marinevliegkamp 1030 ds v Melle,
mmv Molenhof-school
Geref K VrtJK 9 30 ds Hetda. 5 lees
VOORHOUT Herv. Gem 10 ds Bro
kerhof
Rk Kerk zat 7, zo 9. 10 30 en 11.45
De Ontmoeting. Noordhofland 10 ds De
Zeeuw.
Hulp en Heil Sc haken bosch) 10 ds.
Lentz, zangdienst
Geref K 10 ds. De Zwart.
Geref K. Vnjg. 10 en 5 ds. v.d. Hoeven.
I Harde
Aulagemeenschap Noordhofland 11
woorddienst 'Het recht van de zwak-
Rk Kerk: Laur.kerk zat. 7. zo. 10 en
II 30.
M Godskerk za^ 7. zo 8 30 en 10 30
WADDINXVEEN Herv Gem Brugk
8.45 ds. Maasland (in Kruisk 10 30 en
6 30 ds Maasland (in Bethelk
Hoeksteen 9 30 ds Verboom. 6 30 ds
Roetman.
Bethelk. 8.45 ds Roetman. 4.30 da. Ver-
Imm.kerk 9 30 en 7 ds Hulst
Geref. Kerk Kruisk. 10 ds De Moor.
Ontm kerk 10 prof. mr. Reugebnnk,
Leiderdorp
WARMOND Herv Gem. 10 ds Den
Tonkelaar
Rk Kerk zat 7. zo 8 30. 10 en 11.30
WASSENAAR Hen Gem Dorpsk 10
ds. Steenstra. 4 30 ds. Visser, Katwyk, 7
ds v Bruggen,
Kievietk 10 ds v Bruggen.
Messiask 10 ds Kooman. O geest.
Dorpscentrum 9 30 ds Blenk. Oudewa
ter
Geref K Zijllaan 10 prof dr v.d Berg.
Leiden. 5 ds. v d Meulen,
Zuid 10 ds. v d Kamp
Ned Prol Bond (Kerkdam) 10 30 ds
Wi-rnrr
Rk Kerk Will zat 7. zo 10 en 11 30.
Jozefk zat 7. zo 9 30 en 11
G Herderk zat 5. zo 10 30. mmv
Utrechts Byzantijns koor
Geref K 9 30 ds Den Heet en Hoofd
dorp. 6 30 dr Fernhout. Alphen
Ned. Prot Bond (De Wyk) 7 nam. ds.
ZEVENHOVEN Herv Gem 9 30 ds
Kielde r
Geref. K 9 30 hr Koenes. 7 ds Verheul.
Alphen.
Rk Kerk zat 7. zo. 9 en 10 45.
ZOETERWOUDE Herv Gem 10 ds
Wolthaus
Rk Kerk St Jan zo 9 30.
Chr Dienaork zat 7. zo 10.
H Rijndijk zat 7. zo 10 en 11 30
Geref K 10 drs. Schep», Heerlen. 8 30
hr v Wallinga
Remonstr Gem 10 dr Meyenng,
O.geest
