Slechte start landbouwdebat Duarte in de oppositiebaiik Iran belooft Irak te zullen eerbiedigen Sinaï zit "op slot": ontruiming begonnen Brezjnjev in ziekenhuis Vietnamese held valt in ongenade Europese ministers weigeren woord te voeren Huiden van zeehondjes minder waard Meningsverschil Londen-J eraz alein DONDERDAG 1 APRIL 1982 Buitenland PAGINA 9 MOSKOU (Reuter/UPI) - De Rus sische president Leonid Brezjn- jev ligt in het ziekenhuis. Dat is gisteren uit betrouwbare bron in Moskou vernomen. Er werd niet gezegd voor welke kwaal hij wordt behandeld. De 75-jarige leider werd afgelopen vrijdag opgenomen in een spe ciaal ziekenhuis waar hoge poli tici worden behandeld. Hij was onwel geworden na een reis door de provincie. Er waren geen bijzonderheden over de toestand van Brezjnjev beschikbaar. De autoriteiten weigerden er, zoals gebruikelijk, over te spreken. Het werd on waarschijnlijk geacht dat er een officiële verklaring zou worden uitgegeven. De laatste zeven jaar heeft Brezjnjev steeds met zijn gezondheid gesukkeld. Hij was soms gedwongen een maand lang niet in het openbaar te ver schijnen. Speculaties over zijn toestand sta ken weer de kop op toen een be zoek van de Zuidjemenitsichc president Ah Nasser Mohammed plotseling "met instemming van beide zijden" werd uitgesteld. Arabische waarnemers in Mos kou veronderstelden dat het ini tiatief tot het uitstel van Russi sche zijde was gekomen De Russische leider zag er ver moeid uit tijdens een reis van vier dagen door Oezbekistan af gelopen week. Hij bezocht daar fabrieken en een landbouwbe drijf. Bovendien hield hij er een belangrijke politieke toespraak. In de loop der tijd is er veel gespe culeerd over Brezjnjevs kwalen. Hij zou lijden aan jicht, aan leu kemie, aan aderverkalking of aan dit alles tegelijk. Hij hoort en ziet niet meer al te best. Diplomaten in Moskou zeiden met spanning uit te zien naar 21 april, de ver jaardag van Lenin. De Russische leiders komen dan altijd bijeen voor een herdenkingsviering. Een andere belangrijke dag is de dag van de arbeid, 1 mei, wan neer het politburo van de com munistische partij op het Rode Plein een parade pleegt af te ne- Het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken verklaarde gisteren te weten van geruchten over opname van Brezjnjev in een Ziekenhuis. Maar het had geen bevestiging ontvangen. Het Witte Huis onthield zich van elk commentaar. "Wij gaan geen me dische bulletins voor de Sowjets publiceren", aldus woordvoer der Larry Speakes. Leonid Brezjnjev (Van onze correspondent Ferry Mingelen) BRUSSEL - De marathonvergadering van de Europese ministers van landbouw over de nieuwe landbouwprij zen is gisteren in Brussel niet erg veelbelovend begon nen. De vergadering werd reeds na enkele minuten ge schorst toen bleek dat geen der aanwezige ministers in dat eerste stadium al het woord wenste te voeren. ruimte te peilen. De meningsver schillen tussen de tien landen van de Europese Gemeenschap over de gewenste prijsverhogin gen en de bijbehorende maatre gelen zijn zeer groot. Duidelijk lijkt al dat het voorstel van de Europese Commissie, het dagelijks bestuur van de Europe se Gemeenschap, voor een prijs verhoging van gemiddeld 9 pro cent weinig kans maakt, alhoe wel het door Nederland, Duits land en Denemarken wordt ge steund. De meeste andere landen eisen, onder aanvoering van Frankrijk een aanzienlijke ver hoging in de richting van de 16,3 procent die de Europese boeren- organisaties willen of de 14 pro cent waarover het Europese par lement zich heeft uitgesproken. De ministers hielden liever hun kruit droog. De Europese land bouwcommissaris Dalsager heeft vervolens de rest van de dag doorgebracht met afzonder lijke gesprekken met de minis ters om de onderhandelings- DEN HAAG (ANP) - De prijs van de witte huiden van zee hondenbaby's is met 40 pro cent gedaald. Dit heeft de christen-democratische frac tie in het Europees Parle ment gisteren meegedeeld. Volgens de fractie schrijven reders en handelaars in het Noordcanadese Terre Neuve deze scherpe prijsdaling toe aan de resolutie die begin de ze maand in het parlement werd aangenomen, waarin werd voorgesteld de handel in de vachten van jonge zee hondjes te verbieden. Meer dan 75 procent van de huiden werd in Europa afgezet. De indienster van de resolutie in het Europees Parlement, de Nederlandse christende- mocrate Hanja Maij-Weggen, toonde zich gisteren ver heugd over de prijsdaling van de huiden. Volgens de christen-democrati sche fractie zijn de prijsda ling en de moeilijke werkom standigheden in de ijsvelden waar op de zeehondenbaby's wordt gejaagd verantwoorde lijk voor het feit dat gisteren het jachtseizoen 1982 ver vroegd werd afgesloten. Gisteravond laat zijn de ministers weer bijeengekomen om even tuele door de Europese Commis sie ingediende wijzigingen op de eerdere prijsvoorstellen te be spreken. In de Brusselse wandel gangen werd een mogelijke prijs verhoging van 11 in plaats van 9 procent niet uitgesloten geacht. In het algemeen heerste er echter groot pessimisme of de land bouwministers aanstaande vrij dagnacht, als de marathonverga dering moet aflopen, een ak koord zullen hebben bereikt. Dat akkoord, zo het zich al aftekent, zal in elk geval afhankelijk blij ven van de onderhandelingen die de dag daarop in Luxemburg beginnen tussen de Europese ministers van buitenlandse za ken over een verlaging van de te hoge Britse bijdrage aan de Eu ropese begroting. Ook dat probleem ligt heel moei lijk in de Gemeenschap. De Brit se premier Thatcher heeft op de afgelopen Europese topconfe rentie eerder deze week in Brus sel echter duidelijk gemaakt dat Engeland niet akkoord kan gaan met nieuwe landbouwprijzen als ook het Britse probleem niet wordt opgelost. TEHERAN/BEIROET/BAGDAD (Reuter/AFP/UPI/DPA) - De Iraanse president Hodjtoleslam Ali Chamenei heeft gisteren ge zegd dat de strijkkrachten van zijn land niet Iraaks grondgebied zullen binnentrekken na hun of fensief in de oorlog met Irak. Dit heeft radio Teheran meegedeeld. Het offensief dat leidde tot de te rugtrekking van het Iraakse vier de leger, heeft in verscheidene Arabische hoofdsteden grote on gerustheid gewekt. Volgens Chamenei zijn de islamie ten in Irak de broeders van Iran, we steunen hen maar dit hoeft niet in te houden dat we Iraaks grondgebied bezetten" Het zijn, zo zei de president, de "baath huurlingen" (de Iraakse rege ring) die ons land aanvielen en delen bezetten. Agressie past niet bij de waardigheid van de Is lam, aldus Chamenei. Volgens radio Teheran veroordeelde hij "de propaganda van de massa media in de wereld", omdat die het voorstelt alsof Iran Irak zou willen bezetten. Volgens de pers in Teheran zei Chamenei ook dat deze oorlog niet de laatste zou zijn van de Is lamitische republiek en dat in de toekomst vooral op ethisch en cultureel niveau gestreden zou moeten worden tegen het "impe rialisme in de wreld" Westerse journalisten die het front bezoch ten bevestigden gisteren dat de Iraanse legers in het centrale deel van het zuidelijke front op sommige plaatsen tot enkele ki lometers van de grens met Irak zijn gevorderd. Ze hebben een diepe wig gedreven in de Iraakse verdediging. Bagdad meldde gisteren bij monde van het officiële persbureau IN A belangrijke materiële verliezen van Iran waaronder twee oor logsschepen die in het noorden van de Perzische Golf tot zinken zouden zijn gebracht. De wester se journalisten meldden dat gro te hoeveelheden Iraakse tanks waren buitgemaakt of vernietigd door Iran. Tevens zagen ze bij Dezfoel een groep van minstens 2.000 krijgsgevanenen onder wie zich Egyptenaren, Jordaniërs, Libanezen. Noordjemenieten, Soedanezen en zelfs enkele Afri kanen bevonden. Zij zouden zijn geronseld in Irak. De Iraanse successen in het Fath (overwinning) offensief hebben grote gevolgen voor de Arabi sche wereld. Het toch al wankele machtsevenwicht in het Midden- Oosten wordt volgens westerse diplomaten in verschillende Ara bische hoofdsteden verstoord en verdere nederlagen van Irak zou de een machtsleemte tot gevolg kunnen hebben in het gebied rond de Perzische Golf. In Koeweit dat op tachtig km ligt van de slagvelden, werd gisteren officieel meegedeeld dat de emir had getelefoneerd met de Iraak se president Saddam Hoessein. In Cairo liet de Egyptische rege ring weten zich zeer ongerust te maken over de jongste ontwik kelingen in de oorlog aan de Per zische Golf. YAMIT (AP) - Verhuiswagens in Yamit, het eerste plaatsje in de Sinai dat door Israël wordt ontruimd. (Van onze correspondent Jaap van Wesel) YAMIT - Wie nog twijfelde over de vraag of de definitieve terugtrek king uit de Sinai op 25 april wel doorgaat, heeft gisteren in Yamit opgelucht adem kunnen halen. Om middernacht is de Sinai, in clusief Yamit, tot militair geslo ten gebied verklaard. Zonder vergunning mag niemand erin, ook niet de mensen die er tot dusver gewoond hebben. Water, elektriciteit, gas, telefoon, alles wordt afgesloten. Elektriciteits leidingen en palen, pijpleidingen van alle soorten, kassen voor de tuinbouw worden afgevoerd. Pruimen, mango's, tomaten ver drogen, want er wordt niet meer bevloeid. Zelfs dakpannen, hou ten betimmeringen en betegelde vloeren worden opgebroken om afgevoerd te worden naar Israël. De tent gaat dicht. Het overgrote deel van de bevolking had zich daar al enige tijd mee verzoend. Enkelen zullen nog passief ver zet bieden - willen weggesleept worden. Sommigen deden net alsof er nog hoop is. Zoals de uit Nederland afkomstige dokter Feder, röntgenoloog, die met verhuizing heeft gewacht tot de allerlaatse dag. Gisteren kwam ook bij hem de verhuiswagen voorrijden. Net als vele anderen had de familie Feder vrijwel tot het einde toe verklaard dat ze nog geen plannen hadden voor de toekomst. Die blijken er nu toch te zijn: voorlopig een huis huren in Asjkelon en dan een huis kopen in Jeruzalem. Moge lijk van de schadevergoeding die in Yamit wordt uitbetaald. Er was gisteren weinig meer te merken van de opstandige taal van de afgelopen tijd. Er heerste een gelaten stemming. De mees te winkels waren dicht, ook die van degenen die nog enkele we ken geleden hadden bezworen op de barricades te* zullen gaan. Vier Nederlandse kamerleden, Re- lus ter Beek (PvdA), Aad Nuis (D'66), Frits Bolkestein (WD) en Gerrit Braks (CDA) zijn op be zoek in Israël, en benutten de laatste gelegenheid om Yamit nog te kunnen bekijken. Zij kre gen ook iets mee van die merk waardige stemming. „Een spookstad in wording", noemde' Relus ter Beek het. Zij waren het er allen over eens: de ontruiming is een politieke noodzaak, maar de mensen die op instigatie van de regering een stad uit het niets in de woestijn hebben gebouwd, zijn er het slachtoffer van. „Ik zou niet graag in hun schoenen staan", bekende Relus ter Beek. Vanaf het monument in Yamit, op gericht voor de gevallenen in de diverse oorlogen, kon je naast de verhuiswagens aan de andere kant van het stadje de activitei ten gadeslaan van de Beweging tegen de Terugtrekking uit de Si nai. Zij zijn gisteravond niet weg gegaan en zullen de komende weken door het leger verdreven moeten worden. Wanneer, dat is nog niet precies duidelijk. Bij hen zijn geen verhuiswagens ge komen. onnodig want ze zijn pas enkele weken of maanden gele den aangekomen, alleen maar om de terugtrekking te verhinde ren en zonder veel bagage. Er werd toen over honderdduizend nieuwkomers gesproken, het zijn er slechts enkele honderden, misschien duizend geworden. Rest nog de vraag of de Beweging tegen de Terugtrekking uit de Si nai ook na 26 april, als Yamit Sa- dat City zal heten, de Israëlische terugkeer naar dit gebied zal blij ven prediken. Tsachi Hanickmi, een activist van de beweging, studentenleider en de zoon van het Knesseth-lid Goela Cohen. (Goela Cohen is een van de leid sters van de Beweging tegen de Terugtrekking uit de Sinai). „Voor mij gaat het erom dat het ontoelaatbaar is nederzettingen te ontruimen. Of Yamit nu wel of niet tot het land Israël behoort, interesseert mij minder. Als de regering gelijk heeft en de vrede duurzaam blijkt te zijn, dan heb ik daar vrede mee De geschiede nis zal bewijzen wie gelijk heeft wij of zy". Vertrek Giap geen verrassing HANOI (AFP) - Het vertrek van generaal Vo Nguyen Giap. de held van Dien Bien Phu, uit het Vietnamese po litburo was het opmerkelijk ste feit van het vijfde congres van de communistische par Uj dat gisteren in Hanoi werd afgesloten Officieel is mee gedeeld dat de populaire ge neraal zich niet opnieuw kan didaat stelde. Hoewel Giap de laatste jaren aan invloed had verloren, heeft zijn ver trek waarnemers niettemin verrast. De Vietnamese pers liet de laat ste maanden al zijn titel van generaal weg als ze het over Giap had. maar veel waarne mers waren van mening dat zijn positie wegens zijn grote prestige toch nog redelijk sterk was. Begin 1980 was hu al als minister gezet. Hij werd toen benoemd tot minister van wetenschap en techniek wat algemeen werd gezien als een teken van ongenade. Giap blijft nu nog de functies houden van vice-premier en lid van het centraal comitë. Naast Giap verdwenen nog vijf leden uit het politburo On der hen bevindt zich de 70-ja- rige Xuan Thuy Qui. Zijn ver trek noemen waarnemers ook opmerkelijk Hij was lei der van de delegatie van Noord-Vietnam tijdens de onderhandelingen in Parijs in 1968, zat sinds 1958 in het centraal comité en bekleedde ook het ministerschap van buitenlandse zaken. Le Thanh Nghi verdween ver moedelijk. zo menen waarne mers, omdat hij mede verant woordelijk wordt geacht voor de economische malaise van het land. Tran Quoc Hoan moest boeten voor zun "slor digheid" als minister van bin nenlandse zaken die de schrijver Hoang Van Hoan in staat stelde na vier jaar gele den uit het politburo te zijn gezet te vluchten naar China Over de oorzaken voor het da len van Giaps ster zijn waar nemers in Hanoi het niet ge heel eens. Sommigen menen dat zich binnen de Vietname se communistische partij een machtstrijd afspeelt tussen de zogenoemde "oude hel den" die hoge functies ver vulden tijdens de oorlog en technocraten in de partu- Door de economische cnsis zouden de laatsten aan macht hebben gewonnen Anderen zijn van mening dat de "oude helden" gedesillu sioneerd zun door de econo mische moeilijkheden en de onmogelukheid in Cambodja een militaire eindoverwin ning op de door China ge steunde Rode Khmer te be halen. Zij zouden zich daar om makkelijk aan de zijlijn laten zetten. Weer anderen geloven dat de "herschikkin gen" het gevolg zun van de controverse met China. Giap stond na het uitbreken van het ideologisch conflict tus sen Moskou en Peking be kend als pro-Chinees. Vo Nguyen Giap. geboren op 1 september 1912, ontleende zin faam aan de overwinning die hij «n 1954 boekte op FRANSE ELITE TROEPEN BIJ HET STADJE Dien Bien Phu en die de Franse terug trekking uit Vietnam inleid de. Op de Geneefse conferen tie over Indochina die op dat moment aan de gang was werd besloten Vietnam in tweeën te delen De Amerika nen besloten Zuid-Vietnam te hulp te komen en ook zü vonden de vaak als briljant strateeg gekarakteriseerde generaal tegenover zich. Vol gens veel deskundigen is het in hoge mate aan zun kundig heid te danken dat de Viet- cong en Noord-Vietnam uit- eindeluk de militaire over winning behaalden op Zuid- Vietnam en de Verenigde Staten. Giap die ook wel Nui Lua (be sneeuwde vulkaan) werd ge noemd was na zijn strijdmak ker ("OOm") Ho Tsji Minh vermoedelijk de populairste Vietnamese leider Hu was ervan overtuigd dat een "volk dat zich verenigt in een volksleger altud bu machte is een agressor te overwinnen, wie dat ook mag zijn". Zijn boeken, zoals "Volksoorlog- volksleger" en andere ge schriften hadden over de ge hele wereld grote invloed. Voor tal van guerrillabewe gingen in de derde wereld was Giap naast Fidel Castro en Mao Zedong dl grote in spiratiebron. Het is volgens westerse waarnemers in Ha noi aan zijn populariteit en prestige te danken dat Giap nog niet helemaal uit alle offi ciële functies is gezet. JERUZALEM (Reuter AFP) - De standpunten van Israël en Groot- Brittanniè met betrekking tot het zelfbeschikkingsrecht voor de Palestijnen blijven ver uit el kaar liggen, zo is gisteren geble ken tijdens besprekingen tussen de Britse minister van buiten landse zaken Lord Camngton en diens Israëlische collega Yitzhak Sjamir. In zijn tafelrede drong Sjamir er bu West-Europa op aan Israël niet langer onder druk te zetten om concessies te doen aan de Arabieren die het bestaan van Israël in gevaar kunnen brengen. Kenneluk doelend op de "verkla ring van Venetie" waann de Eu ropese Gemeenschap steun be tuigt aan het zelfbeschikkings recht voor de Palestunen, vroeg Sjamir aan West-Europa "geen voorstellen meer te doen die wij als dodelijk gevaarlgk voor ons volk beschouwen" Camngton meende dat de Palestij nen het recht op zelfbeschikking niet onthouden kan worden. Ze dienen betrokken te worden bu onderhandelingen over hun toe komst. Als wij voor Israël het recht eisen om in vrede en veilig heid te leven, kunnen we ande ren het recht niet onthouden, al dus de Britse minister Maar Sjamir beklemtoonde dat Is raël onder geen voorwaarde zal instemmen met een deling van het 'kleine en heilige land van Israel. Eerder op dag had Camngton een onderhoud met premier Begin, die hem voorhield dat "alle ver klaringen over zelfbeschikking een beproefd recept voor meer bloedvergieten betekenen" Car rington zei dat Israël de realiteit onder ogen moet zien. en moet instemmen met onderhandelin gen met de Palestijnse bevnj ding orgsnisAUc PLO, nsl aoad Engeland heeft gedaan met de guerrillabewegingen in zyn ex- kolonies. Definitieve uitslag verkiezingen El Salvador (Van onze correspondent Rob Sprenkels) MEXICO STAD - De centrale ver kiezingsraad van El Salvador heeft gisteren plotseling een de finitieve uitslag van de verkiezin gen bekend gemaakt. De chris ten-democraten van junta-leider Jose Napoleon Duarte krijgen volgens die uitslag de voorspelde 24 zetels in de uit 60 zetels be staande Grondwetgevende Raad. Daardoor hebben ze geen enkel uitzicht op een meerder heid omdat de enige mogelijke coalitiegenoot, de Democrati sche Actiepartij, volgens de uit slag hoogstens recht heeft op vijf zetels. Het ziet er dus naar uit dat de vuf ultra-rechtse partijen gezamen lijk een regering zullen vormen die op een riante meerderheid van zes zetels in de Grondwetge vende Raad kan rekenen. Dat de christen-democraten zich alsnog bu een dergeluke coalitie zullen aansluiten, wordt hoogst on- waarschunluk geacht Men heeft inmiddels aangekondigd liever in de oppositie te gaan dan te moeten samenwerken met „moordenaars' als Roberto d'Aubuisson, die bovendien het hoofd van Duarte eist. Volgens de Salvadonaanse verkie- zingsraad hebben officieel bijna 1 200.000 mensen gestemd Dat zou ongeveer 80 procent beteke nen van de anderhalf miljoen mensen die volgens de verkie- zingsraad aan de vooravond van de verkiezingen in staat waren om te gaan stemmen. Een vreemde zaak. gezien het feit dat het geweld in dertig steden, waaronder zelfs enkele provin ciehoofdsteden, een gang naar de stembus niet of nauweluks mogeluk maakte En ook een vreemde zaak gegeven het ui terst gelimiteerde aantal stemla fels, die zelfs bil optimaal func tioneren nooit meer dan 600 000 of 700 000 stemmen zouden kun nen hebben verwerkt Het heeft er dus veel van weg dat de omvang van de Salvadonaan se verkiezingen flink is opgebla zen om afbreuk te doen aan het prestige van de guerrilla Alle zes partuen. evenals Washington trouwens, hebben de afgelopen dagen beweerd dat het Salvado naanse volk duidelijk nee heeft gezegd tegen de gewapende op positie. die vong jaar door Franknjk en Mexico nota bene nog werd erkend als een „repre sentatieve" politieke macht Een wellicht in Washington uitge dachte vorm van psychologische oorlogsvoering waarin ook hdj vrijwel onmogelijke cijfer van 1 200 000 kiezers past Wat El Salvador zelf betreft, wuzen alle indicaties erop dat het land de komende anderhalf jaar door ultra-rechts zal worden gere geerd en dat de burgeroorlog nieuwe hoogten zal bereiken Duarte en zijn christen-democra ten hebben definitief voor de op- positiebanken gekozen, ondanks het aandringen van de Amen kaanse ambassadeur. Deane Hinton. om Duarte op te ofTeren en in te gaan op de ultra rechtse uitnodiging om deel te nemen aan een regering van nationale eenheid. Maar de christen-democraten. die net de bittere ervanng achter de rug hebben dat een regering in oorlogssituatie weinig populair is. lijken te hebben besloten het vuile werk aan mensen als d'Au buisson over te laten. Duarte heeft zijn nederlaag voorlopig geaccepteerd en lukt zun zinnen reeds te hebben gezet op de vol gende verkiezingen, die voor het einde van 1983 moeten plaats hebben

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1982 | | pagina 9