Havenstakingen op til
c
Investeringsloon
nog niet gebakken
Beurs Amsterdam
hort zakelijk
marktberichten
"Nederland moet gas-
invoer bevorderen"
Vervoersbond stelt ultimatum
Jv,t
Acties tegen banken gaan door
DONDERDAG 1 APRIL 1982
Laurens
De directie van sigarettenfabriek
Ed. Laurens in Den Haag wil op
zo kort mogelijke termijn circa
zestig mensen ontslaan. Zij heeft
dit gisteren aan de onderne
mingsraad en het personeel mee
gedeeld. Het was al bekend dat
circa tien procent vkn het perso
neel moest afvloeien, maar men
had er op gerekend dat dit zou
kunnen worden bereikt door na
tuurlijk verloop. Die hoop is ijdel
gebleken, zo verklaarde de
hoofddirecteur Bik gisteren. Bij
Laurens, waar Caballero, Tivoli,
Chesterfield en Golden Fiction
worden gedraaid, werken onge
veer 560 mensen
Vijf mei
In hoeverre werknemers vrijaf kan
worden gegeven op vijf mei - on
langs door een kabinetsbesluit
tot nationale feestdag geworden -
zal per bedrijfstak c.q. onderne
ming moeten worden bezien.
Daarbij moet worden opge
merkt, dat de vijfde mei niet in
de winkelsluitingswet van 1976
is aangewezen als dag waarop
winkels gesloten moeten zijn.
Dit is gisteren door het ministe
rie van economische zaken mee
gedeeld.
Zuivel
De kaderleden van de Voedings
bond FNV in de zuivel zijn giste
ren akkoord gegaan met het on
derhandelingsresultaat voor een
nieuwe zuivel-cao (22.000 werk
nemers). Vorige week werden de
onderhandelingen afgebroken
voor beraad met de leden toen de
zuivelwerkgevers niet wilden
praten over de vakbondsverlan-
gers om de leeftijd voor ver
vroegd uittreden te verlagen van
62 naar 61,5 jaar en de eindejaars
uitkering te verhogen.
Failliet
Het metaalverwerkende bedrijf
Drema in Emmen is door de
rechtbank in Assen failliet ver
klaard. Hierdoor komen vandaag
zestig mensen op straat te staan.
Het bedrijf, dat onderdeel is van
de Verenigde Metaalbedrijven
Noord, had al enige tijd sursean
ce van betaling gekregen. Vorig
jaar leed het bedrijf een verlies
van ruim een miljoen gulden.
Niet aan de bak
De werkloosheid onder jonge afge
studeerden van hogere economi
sche agrarische en technische
scholen is vorig jaar verdubbeld
ten opzichte van een jaar eerder:
van 8.9 tot 16,7 procent. Velen
die wel werk vonden, kregen
geen functie te vervullen die in
overeenstemming is met hun op
leidingsniveau. Gemiddeld kwa
men de salarissen ook lager uit.
De Nederlandse ingenieursver
eniging Niria en de Nederlandse
vereniging van afgestudeerden
aan hogere economische scholen
(Nahes) hebben dit uitgezocht.
Rechter
De directie van de Werf Wilton Fij-
enoord in Schiedam heeft beslo
ten de civiele procedure tegen de
Industriebond FNV in verband
met de recente wilde stakingen
op deze werf voort te zetten. De
directie wil vier miljoen gulden
van de bond als „schadeloosstel
ling", omdat deze bond onvol
doende geprobeerd zou hebben
om de stakers op andere gedach
ten te brengen, nadat de rechter
in kort geding had bepaald dat
de FNV niet met de acties mocht
doorgaan op straffe van een mil
joen gulden per dag. De indus
triebond stelt zich op het stand
punt dat er sprake was van een
wilde staking bij Wilton Fij-
enoord, die niet door de FNV
werd gesteund.
KATWIJK AAN DEN RIJN - Groente
veiling van 31 maart 1982.
Andijvie per kg 1,21-1,24, boerekool per
kg 0,09, waspeen Al-per kist 13,00-15,30.
All 9,00-13,20, BI 16,00-20,00, Bil 11,30-
11,40, Cl 7,70-11,60, CII 5,60-9,20.
Aanvoer: 335 ton
Breepeen BI per kist 4,60, Cl 10,00, prei
A per kg 1,30, prei B per kg 2,80, spina
zie 1,55, uien per kg 0,32-0,43, bosuien
0,66-0,68, koolraap 0,24-0,25.
Economie
AMSTERDAM (ANP) - Een ge
zond energiebeleid moet erop ge
richt zijn de invoer van aardgas
in de jaren tachtig te bevorderen
en geen extra gas naar het bui
tenland uit te voeren. Dan zal Ne
derland in de jaren negentig nog
over voldoende mogelijkheden
beschikken om op basis van de
beter bekende voorraadpositie
extra gas in te kunnen zetten en
er voor te zorgen dat na het jaar
2000 de aardgasvoorziening zo
lang mogelijk kan worden verze
kerd.
Dit heeft dr. D. Spierenburg, rege
ringscommissaris gasexportprij-
zen, gezegd tijdens het congres
over energie in de RAI in Am
sterdam, dat gisteren is begon
nen. Tegelijk met dit congres is
er in de RAI onder de naam
Energie '82 een grote landelijke
energiemanifestatie, waaraan
een groot aantal bedrijven, ad
viesbureaus en maatschappelij
ke instellingen alsmede vrijwel
alle nationale instituten voor on
derzoek en voorlichting op ener
giegebied deelnemen.
Dr. Spierenburg, die heeft deelge
nomen aan de onderhandelingen
met het buitenland over de gas-
prijzen, raadde het ten sterkste af
voor de onderhandelingen van
1984 de export van Nederlands
aardgas te vergroten. Pas dan is
naar zijn mening de hele situatie
van de gas- en oliemarkt beter te
overzien. Het argument dat de
regering het geld nu nodig heeft
is voor hem niet beslissend, om
dat men het energiebeleid niet
kan afstemmen op de overheids
financiën van het ogenblik. "In
tegendeel", het energiebeleid
moet weloverwogen en goed
doordacht zyn", aldus Spieren
burg.
Spierenburg was wel van mening
dat extra inzet van aardgas voor
electriciteits bed rijven tegen la
gere prijzen een mogelijkheid is
om de tarieven voor electriciteit
voor de industriële afnemers te
breneen op het niveau van de ta
rieven in het buitenland. Die lig
gen ten gevolge van het gebruik
van kernenergie, kolen en bruin
kolen aanmerkelijk lager dan in
ons land. Hij voegde daaraan toe
dat dit beleid echter de overscha
keling van gas op kolen niet mag
vertragen.
Spierenburg sprak verder als zijn
mening uit dat aan een verdere
toepassing van de tarieven voor
kleinverbruikers niet te ontko
men valt. Die tarieven zouden
volgens hem in principe wel la
ger kunnen zijn. maar dat is in de
praktijk niet mogelijk omdat de
prijzen voor de industrie dan
veel sterker zouden moeten stij
gen. Hij zei wel begrip te hebben
voor de grote moeilijkheden, die
een dergelijk beleid voor bepaal-
meebrengt.
"Daar moet ongetwijfeld een op
lossing voor gevonden worden,
maar dat kan niet door een alge
mene verlaging van de aardgas-
prijs in Nederland voor de klein
verbruikers". aldus Spierenburg.
Hij opperde de mogelijkheid om
mensen, die door hoge aardgas-
prijzen in de problemen komen,
te helpen met middelen uit de
twintig miljard gulden, die de re
gering ontvangt uit de aardgas
baten.
De regeringscommissaris waar
schuwde tegen het standpunt,
dat Nederland als producent van
gas alles wel kan regelen zoals
het hem goeddunkt. "Wij hebben
destijds niet willen aanvaarden
dat we meer moeten betalen voor
ons gas dan het buitenland, maar
we moeten dan wel begrijpen dat
het buitenland niet meer wil be
talen dan wij", zo zei Spieren
burg Hij vond dat ofwel een laag
prijsniveau in Nederland ge
handhaafd moet blijven, waar
door de staat minder inkomsten
krijgt uit export, ofwel ons prijs
niveau aangepast moeten wor
den aan de exportprijs. "Wij zijn
nu eenmaal geen OPEC-land",
aldus Spierenburg.
ROTTERDAM (ANP) - Na
14 april komen er sta
kingsacties in de Rotter
damse en Amsterdamse
havens, als de werkgevers
niet bereid zijn voor die
datum een aantal werkge-
legenheidsscheppende
maatregelen te accepte
ren.
De cao-groepsraad haven van de
Vervoersbond FNV heeft dat gis
teravond op een vergadering in
Rotterdam besloten. Er wordt
gedacht aan stakingen per ha-
ven-sector. Eerste doelwit zijn de
sterke havenbedrijven, vooral in
Rotterdam. Volgens een woord
voerder van de Vervoersbond
FNV zullen na het verstrijken
van het ultimatum stakingen uit
breken bij onder andere de
GEM, de ECT en bij een aantal
machinale bedrijven. Acties in
de "zwakke" stukgoedsector
moeten ook niet uitgesloten wor
den geacht, aldus de woordvoer
der. Deze noemde de actiebe
reidheid onder de havenarbei
ders "behoorlijk".
De havenarbeiders in Rotterdam
en Amsterdam willen, zo bleek
tijdens de vergadering van gis
teravond, vooral verlaging van
de vut-leeftijd van 62 tot 60 jaar,
een arbeidstijdverkorting van
een kwartier per dag en extra
vakantie. De werkgevers willen
tot nu toe niet verder gaan dan
uitbetaling van het volledige
loon bij ziekte en handhaving
van het systeem van prijscom
pensatie, zoals dat in de havens
geldt.
Tijdens de ultimatieve periode, die
tot en met 14 april duurt, zal de
Vervoersbond FNV op tal van
havenbedrijven in Amsterdam
en Rotterdam ledenvergaderin
gen organiseren. Deze zullen ge
deeltelijk "in de tijd van de baas"
plaats vinden en hebben tot doel
de werkgevers (de scheepvaart-
verenigingen noord en zuid) on
der druk te zetten en hen zover te
brengen, dat zij de cao-onder
handelingen zullen heropenen
met als uitgangspunt alle oor
spronkelijke achttien eisen van
de Vervoersbond FNV. De ulti
matieve periode zal worden afge
sloten - als de cao-onderhande
lingen ten minste nog niet zijn
hervat met massale demon
stratieve bijeenkomsten in Rot
terdam en Amsterdam, aldus de
woordvoerder van de Vervoers
bond FNV na afloop van de ver
gadering in Rotterdam. Het
bondsbestuur zal zich deze week
nog over het plan voor het stellen
van een ultimatum aan de werk
gevers uitspreken.
De onderhandelingen over een
nieuwe raam-cao voor de onge
veer 15.000 havenarbeiders in
Rotterdam en Amsterdam wer
den dinsdag na drie langdurige
ondehandeiingsronden afgebro
ken.
ikNSTKMiO
I N\ - T\ V int w min N
m ft
m h
l i Ji i j A FS P H A A k
AMSTtLKDAM - Ongeveer 250 leden van de Dienstenbonden FNV en CNV hebben gisteren in Amsterdam
besloten de landelijke speerpuntacties tegen de banken voort te zetten. Daarmee werd het advies van de bonds be
stuurders om de staking bij gebrek aan weerklank te beëindigen in de wind geslagen. Om het besluit kracht bij te
zetten werd gisteravond het centraal effentenkantoor van de ABN aan de Herengracht bezet.
AMSTERDAM (ANP) - Ongeveer
250 leden van de Dienstenbon
den FNV en CNV hebben giste
ren in Amsterdam besloten de
landelijke speerpuntacties tegen
de banken voort te zetten. Daar
mee werd een advies van de
bondsbestuurders om de staking
bij gebrek aan weerklank maar
te beëindigen, in de wind gesla
gen.
Om het besluit kracht bij te zetten
werd nog tijdens de vergadering
in Krasnapolsky het centraal ef
fectenkantoor van de ABN aan
de Amsterdamse Herengracht
bezet door een man of twintig.
De rest van de leden trok na af
loop van de bijeenkomst in op
tocht naar het gebouw om de be
zetting te ondersteunen.
Belangrijkste inzet van de acties,
die twee weken geleden werden
gestart, is de eis tot invoering
van een 36-urige werkweek in
het bankbedrijf. De bestuurders
van de dienstenbonden probeer
den gisteren vergeefs hun leden
ervan te overtuigen dat met het
tot dusver bereikte resultaat "het
onderste uit de kan" zou zijn ge
haald.
De werkgevers hebben gisteren tij
dens een informele bespreking
toegezegd dat er een studie zal
worden gemaakt van de effecten
van arbeidstijdverkorting, die
voor 1 oktober dit jaar wordt af
gerond. De conclusies daarvan
zouden dan kunnen worden
meegenomen in het cao-overleg
van 1983. De term "onaanvaard
baar" is van tafel verdwenen.
De leden vonden dat resultaat veel
te mager. Zij waren het oneens
met FNV-bestuurder Hans Hof
stee, die betoogde dat een door
braak in het bankbedrijf niet te
forceren is. wegens de geringe
actiebereidheid onder het bank
personeel Het feit dat het bonds
bestuur in de verwachting dat de
vergadering het advies zou op
volgen, al pamfletten had laten
drukken waarop het beëindigen
van de acties bekend werd ge
maakt. wekte in de zaal heftige
verontwaardiging. Men voelde
zich. zoals een van de leden het
uitdrukte "grotelijk belazerd".
Geen orders Russisch gas
DEN HAAG AMSTERDAM (ANP)
Het bankconsortium onder lei
ding van de Algemene Bank Ne
derland denkt dat de Sowjet
Unie geen gebruik zal maken
van het financicringsarrange-
ment van drie miljard gulden
waarmee Nederlandse bedrijven
op gunstige voorwaarden goede-
Bijlmerbussen
rijden niet uit
AMSTERDAM (ANP) - Werkne
mers bij de vestiging van het
streekvervoersbedrijf Centraal
Nederland in de Bijlmermeer in
Amsterdam hebben vanmorgen
vroeg de poort geblokkeerd om
te voorkomen dat de bussen zul
len uitrijden. Daardoor lag het
busvervoer van en naar de Bijl
mer tijdens de ochtendspits stil
De actie, die tot tien uur vanmor
gen duurde, was bedoeld om de
onderhandelingen over de zes
procentstoeslag 'verzwarende
werkomstandigheden' voor bu
schauffeurs kracht bij te zetten
ren en diensten voor de aanleg
van de gasleiding van Siberie
naar West-Europa zouden kun
nen leveren. Vandaag loopt het
financieringsvoorstel af en vol
gens een woordvoerder van de
ABN is er nog geen signaal uit
Moskou binnen. Het financie
ringsarrangement, dat via de Ne-
derlandsche Credietverzeke-
nngs Maatschappij bij de staat is
herverzekerd, is al met drie
maanden verlengd.
De Nederlandse overheid koppelt
de inkoop van Russisch aardgas
aan de levering van goederen aan
de Russen. Volgens een woord
voerder van het ministerie van
economische zaken is er in dit
verband nog geen enkele order
uit Moskou binnen. Hoewel het
financieringsarrangement van
daag afloopt ziet de Gasunie niet
af van de optie op twee miljard
kubieke meter Siberisch aard
gas. De optie, al verlaagd van
vier naar twee miljard kubieke
meter, staat volgens de woord
voerder nu echter op een laag
pitje, hoewel de Gasunie natuur
lijk altijd een voet tussen de deur
van het internationale aardgasin-
koopcircuit wil houden.
Plotseling heeft
iedereen er de mond van vol
het investeringsloon. In de
ministerraad ligt het op tafel
als onderdeel van de discus
sies over de bezuinigingen
die in de Voorjaarsnota ko
men te staan En de voorzit
ter van de Industriebond-
FNV. Arie Groenevelt, is
dinsdag hard van leer getrok
ken tegen plannen om dat in
vesteringsloon geheel in de
bedrijven te laten. Investe
ringsloon. wat is dat eigenlijk
en waar komt dat idee van
daan0
Welke uitwerking men er ook
aan geeft, by investerings
loon gaat het in alle gevallen
om een stukje loon dat niet
aan de werknemer wordt uit
betaald. maar dat wordt vast
gehouden en bestemd wordt
voor investeringen door de
bedrijven. Over dit principe
is iedereen het wel eens
Voordelen van investerings
loon zijn voor de werknemers
dat die zich op die manier di
recter betrokken kunnen
gaan voelen bij het beleid in
hun bedrijf, en voor de werk
gevers dat zij een stukje van
het uit te betalen loonbedrag
kunnen behouden voor in
vesteringen Dat laatste is al
tijd gunstig voor de werkge
legenheid.
Bijltje
Het idee is afkomstig uit de
vakbeweging en politiek op
gepakt door de PvdA. Het
past in het rijtje van hervor
mingsvoorstellen, waar links-
Nederland al enigejaren voor
ijvert grondpolitiek, onder
nemingsraden. vermo-
gensaanwasdeling. Met de
grondpolitiek en de onderne
mingsraden zijn de afgelopen
jaren flinke vorderingen ge
maakt. met de vermo-
gensaanwasdeling liep het
niet zo goed. De teruglopen
de winstposities van de be
drijven maakten dat van ver-
mogensaanwas vrijwel ner
gens meer sprake was (eerder
het omgekeerde), en het ge
volg daarvan was dat de ver-
mogensaanwasdeling. de
VAD, de mist in is gegaan
Nu is dan binnen het kabinet-
Van Agt de PvdA op de prop
pen gekomen met het inves
teringsloon Het verschil met
de VAD is dat daarin de
werknemers eigenaar zouden
worden van een stukje be
drijfsvermogen, zeg maar
aandeelhouder Ze zouden
hun VAD-aandeel ook kun
nen verkopen. In dat geval
zou de VAD voor individuele
werknemers weinig anders
betekenen dan een beetje
loon dat via een omweg in
contant geld kan worden ver
zilverd. Bij het Investering!
loon zou die mogelijkheid
niet bestaan. Daarbij gaat het
immers niet om verhandelba
re aandelen. Het kenmerk
van investeringsloon is dat
het niet voor consumptie be
schikbaar komt, maar juist
wordt gebruikt om de be
drijfsresultaten te verbete
ren. Als het goed is. plukt de
werknemer er later dan wel
de vruchten van.
Vanuit de vakbeweging, zowel
de FNV als het CNV. is de af
gelopen twee jaar enige ke
ren met kracht gepleit voor
een spoedige invoering van
het investeringsloon. Een
jaar geleden schreef Wim
Kok van de FNV in de vak
bondskrant „De vakbewe
ging moet het niet alleen aan
kapitaalverschaffers overla
ten om financieel ruimte te
maken voor een noodzakelijk
industriebeleid"
Meer zeggenschap, dat is de
achterliggende drijfveer van
de vakbeweging om te yve-
ren voor investeren met loon.
De werkgevers zijn van het
begin af tamelijk positief ge
weest over dit idee van de
vakbeweging, maar zij zien
de uitwerking die FNV en
CNV hieraan willen geven,
met veel minder vreugde aan
De vakbeweging denkt aan
een systeem waarin het loon.
dat voor investeringen wordt
ingehouden, uit de bedrijven
wordt overgeheveld naar een
collectief fonds. De vakbewe
ging zou in het beheer van
dat fonds uiteraard een stevi
ge vinger in de pap willen
houden De werknemers zou
den met zyn allen eigenaar
van dat fonds zijn. Het zal
niemand verbazen dat de
werkgevers deze constructie
niet zien zitten Zij zijn voor
stander van een direct ver
band tussen investeringsloon
en het bedrijf dat dat moet
betalen.
Anders gezegd zij willen de be
dragen die ermee zyn ge
moeid. in de bedrijven hou
den die ze uitkeren. De werk
nemers die het investerings
loon opbrengen, zouden dan
van nabij kunnen zien wat er
met dat geld gebeurt
Oplossing
Aan welke oplossing binnen de
ministerraad wordt gewerkt,
is nog niet precies duidelijk
Voor het kabinet telt op dit
moment vooral hoe langs de
weg van het investeringsloon
de werkgelegeheid kan wor
den gediend Daarom speelt
het kabinet ook met het plan
om per 1 juli een deel van de
prijscompensatie niet te laten
uitbetalen in de vorm van
geld. maar in de vorm van in
vesteringsloon Minister Den
Uyl zei eind november voor
de radio dat het investerings
loon misschien kan worden
overeengekomen per onder
neming of per bedrijfstak.
Over het beheer liet hy zich
nog niet uit.
De kritiek van de werknemers
(met name van de Industnc-
bond-FNV deze weck) is dat
de prijscompensatie en het
investeringsloon niets met el
kaar te maken hebben Voor
het kabinet is het echter erg
aantrckkelyk om langs deze
weg te ontkomen aan een for
se looningreep, waartegen de
vakbeweging te hoop zou lo
pen De vraag is vooral wat
het kabinet ervoor over heeft
om werkgevers en werkne
mers vrijwillig mee te krij
gen
In de Tweede Kamer is vorig
jaar een motie-Lubbers aan
genomen, waarin staat dat
het investeringsloon niet
wettelijk mag worden opge
legd. Lubbers wil dit overla
ten aan de onderhandelingen
tussen werkgevers en werk
nemers. Minister Den Uyl. en
met hem het kabinet, hoeft
zich in dat geval weinig illu
sies te maken dat er dit jaar
nog iets van terecht zal kun
nen komen
Als het kabinet het investe
ringsloon met de prijscom
pensatie wil laten betalen,
dan zal het kabinet niet aan
een wettelykc BBSStn |d
kunnen ontkomen Zelfs als
het kabinet de medewerking
van het bedrijfsleven zou
trachten te 'kopen' door de
solidariteitsheffing van 1 juli
(een eenmalige belas tin gver
hoging met een looptyd van
een half jaar) niet te laten
doorgaan Want de ervarin
gen met het zicktcgeld heb
ben wel geleerd dat de vakbe
weging niet soepel is in het
uit handen grven van ver
worven rechten. Dat de prys-
compcnsatie daar onder valt,
laat zich raden. Het investe
ringsloon is nog lang niet ge
bakken
FRANS DE LUGT
Beursoverzicht
120,00 118.00
75.70 75.00
DONDERDAG 1 APRIL 1982
ACTIEVE
AANDELEN
Ahold 78,00 78.40
Akso 29,90 29.60
ABN282,50 282,50
Amt» 81.90 82,00
Amro Bank (div. 82) 48,30 8
115,50 113,50
56,50 55.50
50,50 49,50
23,90 23,90
BINNENLANDSE
AANDELEN
ADM
A m f ar
Aad. Rijtuig
201.00 201.00
21.00c 22,10c
310.00 310.00
127,00
50.00
127.50
58 50
108.00
205.50
163.00 101-00
137.00 135.50
125.00 125.00
312.00 308.00
303.50 303.50
TelrrraaT
Textiel T»
Tllb Hyp B
Twljnstrae
39.50 38,50a
BELEGGINGS
INSTITUTEN
Tok,oF
Vtklnf
181,00 181.50
334.00 334.00
20.20 20 10
GOUD EN ZILVER
Goud onbew 27180-27880 Zilver onbew 532-
BUITENLANDS
GELD
AMSTERDAM (ANP) - De Am
sterdamse effectenbeurs opende
vandaag met iets lagere noterin
gen De koersverschillen waren
over het algemeen niet groot.
Een van de uitschieters was de
WUH en de eerste notenng op
79,50 betekende een herstel
van 3,50
De obligaliemarkt was onveran
derd tot een fractie lager Van
daag werd voor het eerst gehan
deld in de dinsdag uitgegeven
10,75 pet. obligaties Amro bank
De koers werd 99,70. wat ten op
zichte van de uitgifteprijs een
achteruitgang inhield van 30
cent
Van de internationale aandelen
steeg Hoogovens met 60 cent tot
16.30 Akzo en Philips waren
fractioncel lager op respectieve-
lyk 29.60 en f 23.40 en Unilever
ging 70 cent achteruit tot 86.60
In de financiële sector was de
stemming verdeeld Amro bank
werd voor het eerst minus 2.50
slotdividend in contanten ver
handcld en daarmee rekening
houdend ging de koers met 50
cent omhoog tot 48,60
