Opkomst El Salvador groot
Incident rond Falkland-eilanden
Acties bezette gebieden Israël grimmiger
Argentijnen sturen oorlogsbodem
Opiniepeiling VS: geen
tweede periode Reagan
Zuid-Afrika heeft
superwapen gemaakt
Veel geweld tijdens verkiezingen
krijg
en
Nederlanders
groeten uit de ruimte
Ritmische
dodendans
Nieuwe verkiezingen Guatemala
Sharon ontdekt PLO-plan voor opstand
MAANDAG 29 MAART 1982
Buitenland
PAGINA 9
BUENOS AIRES (ANP/Reuter) -
De Argentijnse regering heeft
een oorlogsschip gestuurd naar
het Britse Falklandeiland South
Georgia in het zuiden van de At
lantische Oceaan ter bescher
ming van een Argentijnse missie
die er vorige week aan land is ge
gaan.
De Argentijnse minister van bui
tenlandse zaken Nicanor Costa
Mendez zei vrijdagavond dat het
Antarctische patrouilleschip
"Bahia Paraiso" voor het berg
achtige eiland met zijn sneeuw-
dak lag om de groep van Argen
tijnse schroothandelaren uit
Buenos Aires te beschermen.
Groot-Brittannië heeft het aan
gaan land van de Argentijnen be
stempeld als illegaal en heeft
meegedeeld dat het ïjspatrouille-
schip "Endurance'' voor de rede
van South Georgia lag om zono
dig in te grijpen.
Costa Mendez noemde het incident
rond South Georgia "zorgbarend
en ernstig". Volgens ministeriële
kringen in Buenos Aires zou hij
zaterdag de Britse ambassadeur
in Argentinië, Anthony Williams,
ontvangen om over het conflict
te praten.
Argentinië eist wat voor Buenos
Aires de 'Islas Malvinas' zijn,
South Georgia en andere eilan
den in het zuiden van de Atlanti
sche oceaan, voor zich op. Enge
land bezet ze sinds 1833.
Een woordvoerder van de Britse
ambassade zei zaterdag: "waar
het om gaat is dat we blijven pra
ten en een oplossing bereiken,
liever dan erover vechten".
De groep Argentijnen landde op 19
maart om een niet meer gebruikt
walviscomplex in de haven van
Leith op South Georgia af te bre
ken. Londen protesteerde omdat
niet aan de immigratiebepalin-
gen was voldaan en de Argentijn
se vlag was gehesen.
Engeland en Argentinië hebben de
afgelopen 15 jaar herhaalde ma
len zonder veel succes onderhan
delingen gevoerd over de status
van de Falkland-eilanden. Deze
liggen ongeveer 720 km ten oos
ten van het zuidelijk deel van Ar
gentinië en bestaan uit twee gro
te eilanden en ongeveer 100 klei
ne. Er wonen nog geen 2.000
mensen die 700.000 schapen hou
den. De achtergrond van de terri
toriale aanspraken op de eilan
den is complex. Zij zijn in de 16-
de eeuw ontdekt door Engelse
zeelieden.
Frankrijk vestigde als eerste 200
jaar later een nederzetting op de
eilanden. De Argentijnse naam
voor de eilandengroep. Las Mal
vinas, is een verbastering van de
oorspronkelijke Franse naam.
De Fransen aanspraak op een
deel van de groep erkenden. In
1832 vestigden Britse kolonisten
zich permanent op de eilanden.
Argentinië baseert zijn aanspra
ken op de Spaanse territoriale
rechten die het heeft geërfd.
Het belang van de eilanden, een
onherbergzaam gebied, zit in de
olierijke gronden in de oceaan en
de rijke visserrijwateren rond
om. die niet ontgonnen worden
zolang de status van het eiland
onzeker is. Engeland is er altijd
van uitgegaan dat de eilanden
niet aan Argentinië zullen wor
den overgedragen zolang de be
volking zelf daar niet mee in
stemt.
NEW YORK (DPA) - Bij een
opiniepeiling deze maand
heeft een meerderheid van
het Amerikaanse volk zich
uitgesproken tegen een twee
de ambtstermijn voor presi
dent Ronald Reagan.
Volgens dc resultaten van het
onderzoek, die vandaag wer
den gepubliceerd door het
Amerikaanse weekblad Ti
me. heeft 52 procent van de
ondervraagden de hoop uit
gesproken dat Reagan zich
na afloop van zijn eerste
ambtsperiode niet opnieuw
kandidaat stelt. 37 procent
zag een twee ambtstermen
wel zitten.
Volgens Time verdwijnt we
gens groeiende zorg om de
recessie en de werkloosheid
het VWÜUUIWH in dn econo
mische politiek van Reagan.
Weliswaar stelt een meerder
heid van de onvervraagden
Reagan niet vrantwoordelyk
voor de toestand van de eco
nomie maar 61 procent vindt
dat hij zijn verkiezingsbelof
ten de belastingen te verla
gen. de militaire uitgaven te
verhogen en de begroting
sluitend te maken niet waar
kan maken.
JOHANNESBURG (ANP) - Zuid-
Afrika heeft een vernietigend
"superwapen" ontwikkeld dat
kernkoppen kan dragen. Dit
heeft het blad "Sunday Times"
uit Johannesburg gisteren ge
meld.
De krant citeerde commandant
P.G. Marais, directeur van de wa
penfabriek Armscor, die ver
klaarde dat het nieuwe G5 155
mm artillerie-systeem doeltref
fender is dan enig ander wapen
in de wereld.
Het bericht kwam enkele dagen na
een rapport van het Amerikaan
se congres waarin staat dat de
Amerikaanse regering en waar-
CAPE CANAVERAL (UPI) -
Astronaut Jack Lousma heeft
gisteren tijdens de 80ste omwen
teling rond de aarde van het
ruimteveer Columbia zijn groe
ten gezonden aan de Nederland
se koninklijke familie en zijn me
de-Nederlanders.
Lousma, die zaterdag nog kleine
problemen had met de zender
van de "space-shuttle", vroeg de
vluchtleiding of hij het goed had
gehoord dat hij groeten had ont
vangen van Nederlanders. Toen
dat juist bleek zei hij: "Ik wil zeg
gen dat ik Nederlands (Fries) ben
en dat ik veel vrienden en familie
in Nederland heb en ik zend hun
mijn beste wensen en groeten".
"Nu ik het er toch over heb, denk
ik er aan dat dit jaar het 200-jarig
bestaan wordt gevierd van de di
plomatieke en handelsrelaties
tussen de Verenigde Staten en
Nederland, en dat in verband
daarmee de Nederlandse konin
gin binnenkort een staatsbezoek
aan de Verenigde Staten zal
brengen", zei Lousma.
Politieman
vermoord
LONDONDERRY (UPI) - In de
Noordierse stad Londonderry
hebben gisteren twee mannen op
een motorfiets een politieman
voor de ogen van zijn kinderen
doodgeschoten.
Het slachtoffer was na kerkbezoek
juist in zijn auto gestapt met zijn
zoons van 13 en 15 jaar, toen twee
mannen op een motor naast zijn
auto stopten en hem doodden.
Sinds het politieke geweld 12 jaar
geleden in Noord-Ierland begon,
zijn nu 162 politiefunctionaris
sen vermoord, onder wie 54 re
servisten.
schijnlijk de inlichtingendienst
CIA het wapenembargo jegens
Zuid-Afrika hebben geschon
den.
Zuid-Afrika heeft nu een artillerie
wapen ontwikkeld dat geen vij
and kan negeren, zei comman
dant Marais. "Ik geloof dat er in
de Verenigde Staten onrust is
ontstaan over ons omdat mensen
niet willen geloven dat een land
als Zuid-Afrika een 155 mm-wa-
pen kan produceren dat hun sys
temen er doet uizien als speel
goed". Commandant Marais ver
telde nog dat het systeem be
proefd is op het Caribische ei
land Antigua.
"Ik weet dat de koningin welkom
zal zijn en hoop haar te ontmoe
ten als zij de volgende maand
komt", aldus Lousma.
Het Amerikaanse ruimteveer 'Co
lumbia' landt vanavond even
voor half tien, om precies te zijn
om 21.27. De beslissing hiertoe is
zaterdagavond bekendgemaakt
door het vluchtleidingscentrum.
Het veer landt op de baan 'White
Sands' in een woestijn in New
Mexico.
LONDEN (DPA) - Een Britse jon
gen is overleden doordat hij tij
dens een concert van 'Heavy-me-
tal-rock' te heftig met het hoofd
op het ritme had meegeschud.
De 15-jarige jongen had volgens
ooggetuigen ongeveer drie uur
lang het ritme van de luide mu
ziek met het hoofd meegeschud.
De dag na het concert bleek hij
plotseling aan een zijde verlamd
en kon niet meer praten. Een arts"
constateerde een bloeduitstor
ting in de hersenen. Acht dagen
later stierf de jongeman.
MANILLA (AFP) - Bij het pas
seren van de wervelstorm "Nel
son" zijn gisteren op de Filippij
nen zeker vijf mensen omgeko
men en ongeveer 60.000 inwo
ners dakloos geworden. Dit is in
goedingelichte kringen in Ma
nilla vernomen.
De wervelstorm, waarbij winden
snelheden tot 185 km/u bereik
ten, richtte veel materiële scha
de aan, met name aan de suiker-
oogst.
(Van onze correspondent Rob Sprenkels)
MEXICO-STAD - Nog vóór het opengaan van de stembussen viel de Salvadoriaanse
guerrilla gisteren zeven buitenwijken van de hoofdstad San Salvador binnen. Na
twee uur van hevige gevechten en minstens twaalf doden trokken zij zich terug.
Niettemin werden er zowel vanuit het zuidelijke als het noordelijke gedeelte van de
hoofdstad vrijwel de gehele dag schietpartijen gemeld. Volgens journalisten ter
plekke was de gang naar de stembus op die plaatsen bijna onmogelijk.
de kiezersopkomst houden
SAN SALVADOR Ondanks de gewelddadige acties van guerrillastrij
ders in El Salvador was de opkomst voor de verkiezingen gisteren groot.
Het Salvadoriaanse verzet poogde met de acties de kiezers thuis te houden
om zo de verkiezingen te boycotten. Op sommige plaatsen konden mensen
niet of nauwelijks de deur uit. Het openbaar vervoer werd in vrijwel het
gehele land lamgelegd.
Foto onder: Guerrillastrijders tijdens een van de vele acties gisteren.
Foto boven: Enorme rijen wachtenden voor het stemlokaal in San Salva
dor.
De Amerikaanse ambassadeur in
El Salvador, Deane Hinton, ver
klaarde echter gisteren tegen het
middaguur nogal optimistisch te
zijn over de gang van zaken. „De
tactiek van de guerrilla om de
verkiezingen te verstoren heeft
gefaald, dat blijkt wel", zo meen
de hij, wijzend op een lange rij
wachtende mensen voor het
stemlokaal nabij de Amerikaan
se ambassade. En het republi
keinse congreslid Nancy Kassen-
baum van de Amerikaanse waar
nemersdelegatie toonde zich ver
rast over het enthousiasme en de
moed van de mensen die voor de
stembussen stonden te wachten.
„Ze vertelden me te stemmen
om een einde aan het geweld te
maken", aldus Kassenbaum.
Op de plaatsen waar het geweld
niet of amper van zich heeft laten
horen, is gisteren inderdaad
overvloedig gestemd. Maar zelfs
in de hoofdstad zijn sommige
stemlokalen gesloten gebleven,
bijvoorbeeld in de noordelijke
wijk Mejicanos en in het 12 km
noordelijker gelegen plaatsje
Apopa, waar een rebellencom-
mando 's ochtends vroeg de
stembussen veroverde, tegen
een muur zette en op symboli
sche wijze „fusilleerde".
Over de situatie op het platteland
zijn nog bijna geen concrete be
richten. Alleen via de niet altijd
even betrouwbare rebellenzen-
der Radio Venceremos van gis
termorgen zes uur. Vrijwel tege
lijkertijd met de aanval op zeven
wijken van San Salvador zou de
guerrilla ook het vuur hebben
geopend op de door haar bele
gerde provinciehoofdsteden San
GUATEMALA-STAD (Reuter) -
De nieuwe militaire machtheb
bers in Guatemala hebben be
loofd, dat er algemene verkiezin
gen komen voor een nieuwe re
gering, maar zij noemden geen
datum. Generaal Horacio Maldo-
nado Shaad, die deel uitmaakt
van de uit drie personen bestaan
de junta die sinds dinsdag aan de
macht is, heeft gezegd dat er "zo
spoedig mogelijk" verkiezingen
komen. Hij gaf geen nadere bij
zonderheden.
Overigens is het niet geheel duide
lijk, hoe een en ander in zijn
werk moet gaan. omdat de junta
de grondwet, die regels stelt met
betrekking tot verkiezingen, bui
ten werking heeft gesteld.
De nieuwe militaire machthebbers
hebben de verkiezingen, die op 7
maart zijn gehouden, ongeldig
verklaard. Generaal Maldonado,
die ook minister van binneland-
se zaken is, deelde verder mee
dat hij maatregelen heeft afge
kondigd om het mensenrechten-
beleid beter uit de verf te laten
komen. Naar hij zei was het met
de mensenrechten bar gesteld
onder het bewind van ex-presi
dent Romeo Lucas Garcia. Zo
heeft de nationale politie op
dracht gekregen, personen op te
sporen die onder het vorige be
wind zijn "verdwenen". De "ont
voerders" moeten terecht staan,
aldus Maldonado.
Groepen die opkomen voor de eer
biediging van de mensenrechten
hebben de beschuldiging uitge
sproken, dat rechtse doodeska-
ders duizenden mensen gedood
hebben gedurende de vier jaar
dat Lucas Garcia president was
van het Middenamenkaanse
land.
Journalisten
beschoten
DEN HAAG (ANP) - Een Ne
derlandse free-lance-journa-
liste, Jacqueline de Gier, is
zaterdag in El Salvador te
rechtgekomen in een schiet
partij tussen soldaten en
guerrillastrijders. Zij zat in
een auto met drie buitenland
se fotografen, van wie er een
is gewond. Zelf bleef zij onge
deerd
Volgens het weekblad Nieuwe
Revu, waarvoor zij in El Sal
vador een reportage maakt,
was Jacqueline de Gier zater
dag in gezelschap van de drie
fotografen naar de provincie
hoofdstad Usulutan gegaan.
Op de terugweg op de Pana-
merikaanse hoofdweg kwa
men zij terecht in een vuurge
vecht tussen soldaten en
guerrillastrijders.
De journalisten zaten in een
luid toeterende personenauto
met een witte vlag uit het
raam. Op een gegeven mo
ment werd er gericht op de
wagen geschoten Daarbij
werd de Franse Fotograaf Mi
chel Setboun, die voor het
Amerikaanse weekblad Time
werkt, in de zij geraakt
Zijn toestand is redelijk.
Miguel, San Vicente, San Fran
cisco Gotera en Usulutan.
Uit getuigenissen van de journalis
ten die zaterdag de sfeer in de
provincies probeerden te proe
ven valt af te leiden dat het hou
den van verkiezingen in de vier
bovengenoemde provincie
hoofdsteden een vrijwel onmo
gelijke zaak zou zijn. Jorge Uri-
be. verslaggever van het Mexi
caanse dagblad Exelsior. beves
tigde dat die steden door de
guerrilla waren omsingeld. Per
soonlijk zag hij kans tot in de
oostelijke stad Usulutan door te
dringen. „De straten zijn uitge
storven en de winkels gesloten",
aldus zijn verslag. En de plaatse
lijke voorzitster van de verkie-
zingsraad, Lidia Coutade de Ver-
gelli, vertelde hem dat zelfs zij
niet naar het stemlokaal zou
gaan als het leger haar niet zou
escorteren.
De eerste voorzichtige schattingen
het op een totaal
400.000 stemmers. Aanzienlijk
minder dan de 800.000 één mil
joen die de Nationale Verkie-
zingsraad aan de vooravond van
de verkiezingen zei te verwach
ten.
Op verschillende plaatsen in El
Salvador was de opkomst zon
dag toch boven verwachting
groot. De kiezers konden uit zes
partijen kiezen, vyf ultra-rechtse
groeperingen en junta-leider Jo
sé Napoleon Duartes christen
democraten. Over het algemeen
wordt verwacht dat Duarte bij de
verkiezingen het onderspit zal
delven. Dat werd vorige week
nog eens bevestigd toen er een
angstvallig geheimgehouden
opinieonderzoek van de Ameri
kaanse ambassade uitlekte.
Daann werd voorspeld dat Duar
te slechts 25 procent van de
stemmen zou krijgen en Roberto
d'Aubusson, de onbetwiste lei
der van ultra-rechts, maar liefst
49 procent.
VS
De steun die de Verenigde Staten
aan de toekomstige Salvado
riaanse regering zullen geven, zal
afhangen van de mate waann de
ze regering bepaalde besisbegin-
selen zal eerbiedigen. Dit heeft
de Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken Alexander
Haig, gisteren gezegd in een tele
visie-interview
„De steun die wij hebben gegeven
aan het huidige (Salvadoriaanse)
regime was gebaseerd op de her
vormingen die het op politiek,
economisch, agrarisch en men-
senrechtengebied heeft doorge
voerd Wat het resultaat van de
verkiezingen ook moge zijn, het
zal de eerbiediging van deze be
ginselen zijn die het niveau van
onze bijstand zal bepalen", aldus
Haig in antwoord op een vraag
naar de gevolgen van een moge
lijke overwinning van de ex
treem-rechtse kandidaat Rober
to d'Aubuisson.
Meer dan twintigduizend mensen
hebben zaterdag tegenover het
Witte Huis in Washington gede
monstreerd tegen het beleid van
de Verenigde Staten inzake El
Salvador
De demonstranten eisten dat de
Verenigde Staten een einde
maakt aan zijn betrokkenheid
met El Salvador en vergeleken
El Salvador met Vietnam
(Van onze correspondent
Jaap van Wesel)
JERUZALEM - De demonstraties
en stakingen in de bezette gebie
den zijn overgeslagen naar de
Arabische bevolking in Israël
zelf. Morgen zal een algemene
staking worden gehouden in
Arabische steden en dorpen in
Israël. Daartoe hebben Arabi
sche burgemeesters en politieke
leiders zaterdag besloten. De sta
king wordt gehouden uit solida
riteit met de Palestijnse bevol
king van de bezette gebieden.
Ondanks alle protesten uit binnen-
en buitenland is de regering vast
besloten door te gaan op de inge
slagen weg. Volgens minister
van defensie Sharon was het har
de optreden ingegeven door het
ontdekken van een plan van de
Palestijnse Bevrijdingsbeweging
(PLO) voor een opstand van de
Arabische bevolking in de bezet
te gebieden.
Minister Sharon heeft voorspeld
dat de gemoederen op de Wes
toever binnenkort tot bedaren
zullen komen. Nee, het zal niet
mogelijk zijn de PLO-invloed he
lemaal te elimineren, maar wel
zover dat het dan mogelijk zal
zijn „echte" vrije verkiezingen te
houden. Vrije verkiezingen waar
de Palestijnen hun vertegen
woordigers kunnen kiezen die
met Israël willen onderhandelen
over autonomie of annexatie.
Zaterdag kwam het in Nazareth tot
heftige demonstraties tegen de
Israëlische bezettingspolitiek.
Net als op de Westoever werden
barricades opgeworpen, banden
in brand gestoken en bussen met
stenen bekogeld. Ook de Israëli
sche publieke opinie is wakker-
geschud. Zaterdagavond organi
seerde de bijna ingeslapen „Vre
de nu"-beweging in Tel Aviv een
demonstratie tegen de regering,
waar zeker 30.000 mensen ver
schenen.
In de bezette gebieden duren de
demonstraties en stakingen
voort. Het wordt echter steeds
moeilijker om te demonstreren.
Het Israëlische leger heeft com
mando's ingezet. Pantserwagens
patrouilleren door de straten.
Desalniettemin wordt in de ste
den op de Westoever een soort
van stadsguerrilla gevoerd in de
nauwe straten van het centrum,
waar de Israëli's niet met zwaar
geschut kunnen komen. En daar
gaat het verder: ongewapende
stenengooiende jongeren, Israë
lische soldaten die terugschie
ten, nu voor het eerst met rub
berkogels.
Burgemeester Shaqa in Nabloes
mocht gisteren zijn huis niet ver
laten „ten behoeve van zijn eigen
veiligheid". Er was toch twee
jaar geleden een aanslag op hem
gepleegd? De bezorgde autoritei
ten zouden niet willen dat hom
iets zou overkomen. Ook zijn
ontslagen collega Khalaf van Ra
malla wordt van het toneel weg
gehouden. Khalaf is verbannen
naar zijn buitenhuis in Jericho
De regering is kennelijk toch wel
geschrokken van de reacties op
de nieuwe Palestijnen-politiek.
Premier Begin leverde felle kri
tiek op de demonstratie van de
„Vrede nu"-beweging (min of
meer heulen met de vijand), de
Israëlische televisie kreeg op zyn
kop omdat ze het gewaagd had
den Shaqa en Khalaf voor het
scherm te halen, en de Arabische
bevolking in Israel werd gewaar
schuwd morgen niet te staken.
De dertigste maart is een dag met
herinneringen voor de Arabische
bevolking in Israël. Op 30 maart
1976 vond de zogenaamde „dag
van het land" plaats, een massaal
gewelddadig protest tegen de
systematische onteigening van
Arabisch land. Toen vielen er zes
doden, en die dag wordt jaarlijks
herdacht. Volgens de regering is
daar dit jaar geen reden voor.
want sinds dat jaar heeft de rege
ring geen land meer onteigend
van Arabieren in Israel.
NABLOES - Een van de incidenten op de bezette West-oever Een jonge Palestijn probeert tieee /sra. 1
soldaten over te halen om hem te laten gaan. De Palestijn laas betrapt op het gooien uan stenen naar Israeli
