Arrestaties in Bangladesj
energie
"Onderdmkking
in Guatemala
zal toenemen"
zon
en
wind
energie
C
Eurotop komt ongelegen
5
Grondbezit Poolse boer
nu wettelijk vastgelegd
Ook oud-ministers in hechtenis
België is
(bijna)
stakingsmoe
k_
3
3
O
O
N
Y
O
O
3
O
3
O
'C
CO
cvl
a
CO
O
c
co
9
aj
N
c
a>
co
co
Italiaanse
regering
onder vuur
arbeiders
Voorzitter eenheidscomité:
n*
ZATERDAG 27 MAART 1982
(Door onze correspondent Ferry
Mingelen)
BRUSSEL - Als een bezoek van
schoonouders: tamelijk ongele
gen. Zo wordt er in Brussel aan
gekeken tegen de topconferentie
van de negen regeringsleiders en
het ene staatshoofd, de Franse
president Mitterand. van de tien
lidstaten van de Europese Ge
meenschap. op maandag 29 en
dinsdag 30 maart in Brussel. De
Top komt namelijk op een slecht
moment. Met een systeem van
drie topconferenties per jaar, die
reeds een jaar tevoren worden
vastgesteld, is het voor de rege
ringsleiders onmogelijk het poli
tiek juiste moment voor hun ont
moeting op hoog niveau te bepa
len. Deze keer komt het bijzon
der ongelegen, omdat de centrale
problemen waarmee de Gemeen
schap kampt pas na de Top in
een beslissende fase komen.
Dat geldt om te beginnen de vast
stelling van het nieuwe pakket
landbouwprijzen, waarover de
ministers van landbouw in een
lange marathonzitting van 31
maart tot en met 2 april een ak
koord hopen te sluiten. De me
ningen zijn echter zeer verdeeld.
De Europese Commissie heeft
een prijsstijging van gemiddeld 9
Buitenland
Werkloosheid belangrijkste punt
procent voorgesteld, de boeren
willen ruim lf> procent, het Euro
pese Parlement houdt het op 14
procent, en de afzonderlijke lan
den fietsen daar tussendoor.
Voorts ligt er het probleem van de
Britse bijdrage aan de Europese
begroting. Groot-Brittanruë
klaagt al jaren dat het te veel aan
Europa moet betalen en te wei
nig terugkrijgt. Pogingen om
daarvoor een blijvende oplossing
te vinden hebben de Europese
ondcrhandelingsmachine vrij
wel van zijn smeer beroofd en
voor talrijke stagnaties gezorgd.
Vóór alles wilden de lidstaten
voorkomen dat dit probleem in
clusief de ondiplomatieke eisen
van de Britse premier Thatcher
van: „Ik wil mijn geld terug", de
topconferentie zou gaan over
heersen. Vandaar dat de minis
ters van buitenlandse zaken eer
der deze week besloten dit pro
bleem over de top heen te tillen
en daarover op 3 april op een spe
ciale zitting in Luxemburg ver
der te praten.
Als het allemaal naar wens gaat. zal
de Europese Raad zich indrin
gend bezighouden met het cen
trale probleem van deze tijd: de
werkloosheid. Momenteel zijn er
zo'n tien miljoen mensen werk
loos in de Gemeenschap. Naar
buiten toe zal zeker de indruk
worden gewekt dat de regerings
leiders daar in Brussel zeer actief
mee bezig zijn, maar feitelijk zal
het allemaal toch niet zoveel
kunnen voorstellen. Er bestaat
namelijk geen Europees beleid
tegen de werkloosheid, de cen
trale Europese organen
daarvoor de bevoegdheden, En
zo ze die al zouden hebben, blijft
de vraag welk beleid er dan pre
cies gevoerd zou moeten wor
den. De visies van de lidstaten lo
pen daarover zeer uiteen.
Het minste dat men mag hopen is
dat er iets meer coördinatie in de
verschillende nationale aanpak
ken en banenplannen wordt be
reikt. Voor de rest dreigt het alle
maal meer bij woorden dan bij
daden te blijven Een Europees
plan bijvoorbeeld om de werk
loosheid onder de jongeren te be
strijden, waarover premier Van
Agt op de Europese top in Maas
tricht vorig jaar reeds gloedvolle
woorden sprak, is nog steeds niet
van de grond
Belangrijker kan het buitenlands
politieke beleid van de Europese
top worden. Er staan nogal wat
problemen op de agenda: de han
delsrelaties met de Verenigde
Staten en Japan, een Europese
standpuntbepaling ten aanzien
van Midden-Amerika. de Oost-
West-relaties. de verhouding tot
het generaalsbewind in Turkije,
en ten slotte de toenemende
spanning in het Midden-Oosten.
Opvallend is dat Europa ten aan
zien van de meeste van deze on
derwerpen een van de Verenigde
Staten duidelijk afwijkende hou
ding inneemt. Belangrijk punt
van discussie zal daarom in
Brussel zijn de mogelijke instel
ling van een vaste overlegproce
dure met de Verenigde Staten
om de politieke afstand over de
Atlantische Oceaan met al te
groot te laten worden.
Maandagochtend beginnen de re
geringsleiders overigens met het
25-jarig bestaan van de Gemeen
schap. mooie toespraken en de
feestelijke oprichting van de zgn.
Europese Stichting, bedoeld om
..bij te dragen tot een beter be
grip tussen de Europese volke
ren". Als dat begrip er nu, na 25
jaar, nog niet is, dan rijst de
vraag wel of een simpele stich
ting daar veel aan kan verhelpen.
Die vraag is aanstaande maan
dag echter verboden.
DACCA (Reuter/DPA) - De militaire regering van Bangla
desj die woensdag met een staatsgreep van de macht
kwam, heeft meer dan 200 mensen gearresteerd op be
schuldiging van corruptie en misbruik van macht. Dit is
gisteren officieel meegedeeld.
Politie en leger zijn volgens gezag
hebbende kringen nog steeds
druk op zoek naar een aantal
oud-ministers en rijke zakenlie
den die voor de militaire rechter
zouden moeten verschijnen op
beschuldiging van corruptie. De
(Van onze correspondent)
BRUSSEL - De tweede nationale
staking van de socialistische
vakbonden in België tegen het
bezuinigingsbeleid van de rege-
ring-Martens is maar een matig
succes geworden. Hoewel sta
kingsleider Debunne, voorzitter
van de vakbond ABW, gister
avond zei tevreden te zijn over
het resultaat, is de algemene in
druk toch dat het stakingsparool
minder massaal was opgevolgd
dan in de bedoeling lag. De Bel
gische werkgevers menen zelfs
dat over de hele linie slechts tien
procent van het personeel thuis
was gebleven, tegen 20 procent
op de eerste nationale stakings
dag op 8 februari j.l.
In Wallonië, en met name in Luik,
Charleroi en Bergen, werden de
acties traditioneel goed gevolgd.
Anders lag dat in het minder sta-
kingsgezinde Vlaanderen. Daar
stak Antwerpen duidelijk met
kop en schoudërs uit boven de
rest van dit landsdeel. In Ant
werpen werd omvangrijk ge
staakt en er werd een grote de
monstratie gehouden.
nieuwe sterke man in Dacca, ge
neraal Ershad, verklaarde via de
televisie dat hij een campagne te
gen de corruptie was begonnen.
Naar verluidt zijn ongeveer 15
oud-ministers ondergedoken om
te ontkomen aan de militaire au
toriteiten. Een aantal andere po
litici houdt zich eveneens schuil,
maar een woordvoerder van de
oude oppositie-partij, Awami-li-
ga, ontkende de berichten vol
gens welke de partijleider, me
vrouw Hasina Wased, zou zijn
gearresteerd.
Volgens nieuwe maatregelen van
de militaire machthebbers staat
op corruptie levenslange gevan
genisstraf of de doodstraf.
Functionarissen en anderen die
veel bezittingen hebben moeten,
zo werd in gezaghebbende krin
gen vernomen, tegenover recht
banken verklaren hoe ze aan hun
rijkdom kwamen. Veel mensen
houden zich verborgen uit vrees
ondervraagd te worden. Vier ex-
ministers zijn al gearresteerd
zonder dat er een aanklacht te
gen hen is uitgebracht.
Gisteren benoemde Ershad zijn
naaste Ershad zijn naaste mede
werkers in het hoogste gezag
krachtens de staat van beleg.
Naast marine-chef, admiraal
Mahbub Ali Khan en lucht
macht-chef maarschalk Sultan
Mahmud is dat de militaire pro
cureur-generaal K.A. Bakr.
Het openbare leven in het 90 mil
joen inwoners tellende land nam
gisteren weer zijn normale loop
hoewel een nachtelijk uitgaans
verbod van kracht blijft alsmede
vergaderingen van vakbonden
en politieke partijen. Afgezet
president Sattar mocht weer
naar zijn eigen huis terugkeren.
ADVERTENTIE
C0 3
rnm
n twee burgers weg, nadat zij op het vliegveld van Dacca waren ondervraagd. De
i Bangladesj heeft ruim tweehonderd mensen laten arresteren, onder wie vier ministers.
WARSCHAU. OOST-BERLIJN (DPA/UPI) - Het
Poolse parlement heeft gisteren het recht van boe
ren op particulier bezit van hun grond in de wet
verankerd. Een desbetreffende wijziging in het bur
gerlijk wetboek en het civiele procesrecht legde ook
de gelijke behandeling van de staats- coöperatieve
en particuliere landbouw vast.
Ongeveer 75 procent van het akkerland in Polen be
vindt zich in handen van particuliere boeren, die
door de landbouwpolitiek die in het verleden is ge
voerd achtergesteld werden bij de veel minder ren
dabele staatsbedrijven.
Produktie
De Poolse regering hoopt dat de nieuwe wetsbepalin
gen een stabiliserende invloed op de situatie op het
platteland zullen hebben en vooral een verbetering
van de produktie. Dit zal echter afhangen van inlos
sing door de overheid van belofen de boeren meer
machines, kunstmest en insecticiden te bezorgen.
De Poolse minister van justitie. Sylwester Zawadzki,
heeft bekendgemaakt dat sinds de afkondiging van
de staat van beleg tot 19 maart 275 beklaagden we
gens illegale vakbondsactiviteit of het leiden van
Naar Zawadzki in een vraaggesprk met Trybuna Ludu
meedeelde kregen acht beklaagden gevangenis
straffen van meer dan vijf jaar. Donderdag was de
voorzitter van de afdeling Bielsko-Biala van "Soli
dariteit", Patryciusz Kosmowski, tot zes jaar gevan
genisstraf veroordeeld.
Naar het Poolse persbureau Pap liet doorschermeren
worden op Poolse scholen illegale vlugschriften ver
spreid
Eredoctor
Het bestuur van de in Parijs gevestigde VIII-Denis-
universiteit heeft een eredoctoraat verleend aan
Lech Walesa. Dit heeft het curatorium van de uni
versiteit gisteren bekendgemaakt.
Alle 60 leden van de universiteit gingen akkoord met
het voorstel van het bestuur. De voorzitter van het
onafhankelijke Poolse vakverbond Solidariteit, die
sinds het uitroepen van de noodtoestand op 13 de
cember vorig jaar geïnterneerd is in de buurt van
Warschau, is de eerste eredoctor van deze onder
wijsinstelling.
(Van onze correspondent Hein ten
Kortenaar)
ROME - Naar schatting 200.000 sta
kende metaalarbeiders mar
cheerden gisteren door Rome.
Officieel was de betoging in de
eerste plaats gericht tegen de
werkgevers, hier nog steevast 'I
Padroni', de bazen, genoemd.
Hun onbuigzame houding bij de
cao-onderhandelingen, met na
me op het punt van de loonkos
ten. was de voornaamste reden
voor de staking en de betoging
van gisteren.
Daarnaast duidt de keuze van juist
Rome voor een nationale protest
betoging erop, dat ook de rege
ring onder vuur wordt genomen.
Net als in andere landen vormen
de metaalarbeiders in Italië de
speerput van de arbeidersbewe
ging, en wanneer zij in beweging
komen, kan het hele bestel aan
het glijden raken. In het verleden
is het meer dan eens voorgeko
men dat een kabinet ten val
kwam door protesterende
metaalarbeiders.
Dat de arbeidersbeweging hoogst
ontevreden is met de economi
sche politiek van het kabinet-
Spadohni. blijkt overigens niet
alleen uit de metaalarbeidersde-
monstratio. Ook de top van de
drie grote vakcentrales (de over
wegend communistische CGIL,
de katholieke CISL en de socia-
listisch-republikeinse UIL) uitte
deze week scherpe kritiek op
Spadolini en zijn financieel-eco-
nomische ministers. Met name
het vastgestelde plafond voor
overheidsinvesteringen van 6000
miljard lire (waarvan 4000 mil
jard. 8 miljard gulden, voor het
lopende jaar) is naar hun oordeel
totaal onvoldoende voor de
werkgelegenheid.
Zij dreigden dan ook. na afloop
van een dag onderhandelen met
het ministersteam, met een alge
mene staking een dreigement
dat groot politiek risico voor de
regering had betekend als het
was uilgcvo rd
Van de andere kant zit de vakbe
wegingstop zelf in een bijzonder
moeilijke positie Een deel van
de vakbondsleiders, overtuigd
dat de boog niet verder gespan
nen kan worden, zou best bereid
zijn tot het door Spadolini ge
wenste „sociale pakt" Maar nu
het spel door de werkgevers zo
hard wordt gespeeld en ook de
regering weinig of niets aan
werkgelegenheid te bieden
heeft, is sociale vrede wel het
laatste wat de top aan de achter
ban kan verkopen
Teruglopende ledencijfers. Scher
pe meningsverschillen oyer vak-
bondscompromissen met werk
gevers (zoals dezer dagen over
een wachtgeldregeling voor 2200
arbeiders van Alfa Romeo) zgn
enkele uitingen van de ensis bin
nen de vakbeweging. Tegelijk
speelt de vakbondsleiders het
spookbeeld door het hoofd van
de „Mars van de 40.000", die twee
jaar geleden een eind maakte aan
de staking bg Fiat Een deel van
hen die nog werk hebben, is veel
te beducht dat te verliezen om
zich druk te maken over het
groeiende leger werklozen.
Dat is waarschijnlijk de reden
waarom de vakbondstop na een
lange en felle discussie tenslotte
toch maar besloot af te zien van
een algemene staking Waar
schijnlijk zal het uitlopen op een
werkonderbreking van twee uur
op 2 apnl.
„De onderdrukking van de be
volking zal nu in Guatemala
alleen nog maar toenemen,
ook al zegt de junta dat er
spoedig 'vrije' verkiezingen
zullen worden gehouden. De
junta heeft in een eerste ver
klaring een oproep tot de
guerrillabeweging gericht de
wapens neer te leggen. Als de
guerrilla dit niet doet. dan zal
het nieuwe regime hoe dan
ook aan hun activiteit een
einde maken. Maar de guer
rillabeweging geniet de steun
van het volk, dus de verkla
ring van de junta is een oor
logsverklaring aan het volk.
In feite komt het erop neer
dat iedereen die in Guatema
la van nu af zijn mond open
doet, vogelvrij is"
Miguel Angel Albizures, vice-
president van het Guatemal
teekse Comité voor de Vader
landse Eenheid (Comité Gua-
temalteco de Unidad Patrio-
tica). is vlak na de coup in
zijn land zeer stellig. Dinsdag
werd de zittende president,
generaal Romeo Lucas Gar
cia, afgezet en vervangen
door een militaire junta van
vijf man.
„Deze coup is een poging het
bevrijdingsproces dat zich in
Guatemala voltrekt te stop
pen. Het is een laatste wanho
pige poging om de belangen
van het leger en de heersende
klasse veilig te stellen, maar
is in feite tot mislukken ge
doemd. Het Guatemalteekse
volk heeft begrepen dat ver
anderingen via de weg der
verkiezingen onmogelgk zgn
en zal nu haar recht op zelfbe
schikking gewapenderhand
veroveren. Dit soort gebeur
tenissen zal de bevrijding al
leen maar vertragen, maar
niet stoppen".
Miguel Albizures was deze
week twee dagen in Neder
land om contact te leggen en
de reis, die hoge vertegen
woordigers van het Comité
voor Vaderlandse Eenheid
over enige maanden door Eu
ropa zullen gaan maken, voor
te bereiden.
De leider van de junta, generaal
Efrain Rios Montt, heeft in
Guatemala bij de bevolking
totaal geen krediet meer, zo
zegt hij. Acht jaar geleden
was dat anders, toen zag
Montt, als kandidaat voor de
christen-democraten, kans
een grote meerderheid van
het volk achter zich te krij
gen. maar fraude bij de ver
kiezingen zorgden ervoor dat
hij een nederlaag leed. Het
volk dat. zoals Albizures zegt,
deze verkiezingen beschouw
de als een laatste mogelijk
heid om democratisch en ge
weldloos veranderingen te
bewerkstelligen, ging uit pro
test tegen Montt's nederlaag
de straat op. Montt hield zich
echter schuil.
Migquel Angel Allizures.
Op 3 maart waren er verkiezin
gen. twee weken later, op 16
maart, keerde de generaal -
die een jaar daarvoor tot staf
chef was benoemd - weer in
actieve legerdienst terug. Op
27 maart vertrok hg als mili
taire attché naar Madrid, ter
wgl op zgn rekening door de
zittende regering eenmiljoen
dollar werd bggeschreven.
De man die dne weken daar
voor nog als volksheld werd
bejubeld, werd nu algemeen
als verrader beschouwd.
Moordpartij
Montt is volgens Albizures een
van de bekwaamste gene
raals van Guatemala Hg is
ook een expert in anti-guer-
nllatactieken, waarvoor hg in
de Verenigde Staten is opge
leid. Voor zgn benoeming tot
stafchef was hij directeur van
de militaire academie. Als
stafchef van het leger voerde
hg in mei 1973 het bevel over
wat de eerste grote moord-
partg op boeren, georgani
seerd door het leger, zou wor
den Een grond-con flict in
het district El Progresso leid
de tot het afslachten van ze
ker dertig boeren.
Na zgn nederlaag bij de verkie
zingen in 1974 bleef Montt
enige jaren militaire attaché
in Madrid, waarna hg naar
Guatemala terugkeerde.
Veelvuldig reisde hg op en
neer naar de Verenigde Sta
ten en het zgn die reisjes die
Albizures mede de zekerheid
hebben gegeven dat het
'brein' achter de coup van
dinsdag de Verenigde Staten
zgn.
„De Verenigde Staten hebben
er belang bij dat de zittende
regimes in Midden Amerika
in het zadel blgven en dat
kan alleen met steun van het
leger De laatste tgd heeft Ro
nald Reagan aan het Congres
geen voorstellen meer ge
daan voor wapenleveranties
aan Guatemala, omdat hij
wist dat het Congres daarmee
niet zou instemmen. De Gua
temalteekse regering had alle
krediet verspeeld. Ze had
ook niet naar Amerikaanse
raad geluisterd, die zei dat bg
de verkiezingen van 7 maart
van dit jaar een burger dien
de te v
„De Amerikaanse regering had
toen geen andere keus dan te
zorgen dat er een nieuwe re
gering kwam, toen president
Lucas Garcia die raad zo
overduidelijk in de wind
sloeg. De VS hebben er geen
problemen mee dat het leger
in Latijns-Amenka de dienst
uitmaakt, maar het moet er
niet al te duidelgk bovenop
liggen", aldus Albizures. Een
extra aanwgzmg vormt voor
hem ook het feit dat de secre
taris-generaal van de chris
tendemocratische partij, die
de politieke macht in Guate
mala in handen heeft, de af
gelopen tgd zowat in Was
hington heeft gewoond.
Maar ook de junta zal volgens
Albizures de gigantische po
litieke en economische pro
blemen waarmee het op de
rand van een bankroet balan
cerend Guatemala gecon
fronteerd wordt, met kunnen
oplossen Een werkloosheid
van bgna 40 procent, een
staatsschuld van 1,2 miljard
dollar en een voorraad liqui
de middelen van 23 miljoen
dollar, terwgl de begroting
1.4 miljard bedraagt, en de
strgd tegen de guemllabewe
ging per dag één miljoen dol
lar kost
Het land drijft militair voorna
melijk op de steun van de VS,
Israël (dat 60 procent van de
wapens voor het leger levert).
Argentinië, Chili, Taiwan en
Zuid-Afhka Een van de ar
gumenten voor de coup van
de meuwe junta is geweest
dat nu een eind is gemaakt
aan het bestaan van een cor
rupte regering Albizures:
„De oudere generaals hebben
de afgelopen jaren miljoenen
dollars in eigen zak gestoken
die bestemd waren voor wa
pen aan kopen Alleen al in
september 1981 verdween'er
119 mihoen dollar naar bui
tenlandse banken".
De coup. zo zegt hg. was al lan
ge tgd te voorzien cn de enige
mogelgkheid voor de heer
sende klasse om de macht te
behouden Uiteindelijk zal
„het volk toch winnen"
..Buitenlandse steun aan het
leger vertraagt onze zaak.
maar we gaan door. Ons co
mité, waann boerenleiders,
intellectuelen, de politieke
sociaal-democratische oppo
sitie. indianenlciders en
christenen vertegenwoor
digd zijn, vormt de basis voor
een te vormen nationaal poli
tiek front dat een politiek al
tematief voor het heersende
regime moet worden Het co
mité steunt ook alle program
ma pun ten van de revolutio
naire gewapende groepen
Want er is voor ons volk maar
één keus vechten of eronder
door gaan. aldus Miguel Albi
zures
RIAN VAN KUPPENVELD
