Druk in VS op
Reagan groeit
C
Toch 100 Polen
voor rechtbank
Verontwaardiging Labour
rond Londenreis Reagan
Akkoord bij veiligheidsoverleg
Proces ontvoerders
Dozier uitgesteld
Onvrede om El Salvador-politiek
Amnesty: massamoord
door leger Salvador
China beschuldigt
Vietnam van aanval
Autodieven
plaag in
Sowjet-Unie
Drastische
hervorming
in Peking
Temperamentvol genoeg
voorde nieuwe i
Nescafé Espresso?)
DINSDAG 9 MAART 1982
LONDEN - De voortijdige aankon
diging dat de Amerikaanse presi
dent Reagan in juni het Britse
Lager- en Hogerhuis zal toespre
ken, heeft in Londen voor een di
plomatieke rel gezorgd. Vooral
de Labourparty is zeer veront
waardigd.
Reagan zal begin juni een staatsbe
zoek brengen aan het Verenigd
Koninkrijk, en de Britse regering
speelt met de gedachte hem in de
Westminster Hall het voltallige
parlement te laten toespreken.
Dat is niet meer gebeurd sinds
1960, toen de Franse president
De Gaulle hetzelfde deed.
Dit weekeinde werd het plan we
reldkundig gemaakt door een
Buitenland
woordvoerder van het Witte
Huis. Hij zei daarbij dat Reagan
„vereerd was te mogen spreken
op zo'n historische plaats, in de
ze tijd van gespannen relaties
tussen Oost en West".
Maar de woordvoerder sprak voor
zijn beurt. De Britse regering
kan een dergelijke uitnodiging
aan een staatshoofd alleen doen.
nadat het parlement is geraad
pleegd. Zover was het echter nog
niet gekomen, en de regering-
Thatcher is door de aankondigng
dan ook in grote verlegenheid
gebracht.
Een aantal parlementsleden van
Labour heeft al verklaard, in
geen geval aanwezig te willen
ziin bij Reagans spreekbeurt.
Anderen verklaarden gisteren
dat de gang van zaken maar weer
eens duidelijk maakt dat de VS
hun bondgenoten als een 'voet
veeg' zien.
Premier Thatcher en minister van
buitenlandse zaken Lord Car-
rington hebben met de Labour-
leider, Michael Foot, gistermid
dag besprekingen gehouden
over de uitnodiging. Foot heeft
bij die gelegenheid gezegd vijan
dig tegenover het plan te staan,
omdat hij vindt dat Reagan deze
eer niet toekomt.
Morgen zal de Labourparty een of
ficieel standpunt innemen, en
het ziet ernaar uit dat men zich
tegen de speekbeurt van Reagan
zal uitspreken. Niettemin wordt
verwacht dat Reagan toch in
Westminster Hall zal spreken.
Inmiddels is al wel de Amerikaan
se aankondiging bevestigd dat
Reagan bij zijn bezoek geduren
de twee nachten zal logeren op
Windsor Castle, de residentie
van de koningin. Hij is de eerste
Amerikaanse president sinds
Woodrow Wilson die deze eer te
beurt valt.
(Van onze correspondent
Hein ten Kortenaar)
ROME - In een tot vesting omge
bouwd paleis van justitie in Ver
ona begon gisterochtend het pro
ces tegen de ontvoerders van
NAVO-generaal James Dozier.
Op verzoek van de verdedigers,
die onvoldoende tijd hadden ge
had om de dossiers van hun
cliènten te bestuderen, werd het
ovengens al dadlyk een week op
geschort. Voor de rechter ver
schenen acht van de zestien ver-
(Van onze correspondent Henk Kolb)
WASHINGTON - „Tenzij Amerika zijn interventie in El Salvador staakt, zal het con
flict in het Caraibische gebied escaleren en zich uitbreiden naar andere landen in het
gebied. Het Caraibische gebied loopt het gevaar in de jaren '80 te worden wat Zuid-
oost-Azië was in de jaren '60".
Aldus de Democraat Ben Rosen
thal bij de indiening van een re
solutie in het Amerikaanse Huis
van Afgevaardigden, die een on
middellijk stopzetten eist van
militaire hulp aan El Salvador en
het terugtrekken van de Ameri
kaanse militaire adviseurs.
In de Senaat heeft de leider van de
Democratische minderheidsfrac
tie, Robert Byrd, een amende
ment voorgesteld op de wet op
de presidentiële macht in tijd
van oorlog, dat van Reagan ver
langt toestemming van het Con
gres te vragen alvorens Ameri
kaanse gevechtstroepen eventu
eel naar El Salvador te zenden.
Onder de huidige omstandighe
den mag de president (bij wet
van 1973) troepen sturen, maar
moet dan binnen 60 dagen de
goedkeuring van het Congres
vragen. Byrd zei te hopen dat
zijn voorstel een nationaal en
parlementair debat zou ontste
ken over een volledige beoorde
ling omtrent de aard van de
Amerikaanse rol in El Salvador.
Deze parlementaire acties vertalen
de groeiende onrust, zowel onder
Republikeinen als Democraten,
over het beleid ten aanzien van
Centraal-Amerika zoals presi
dent Reagan dat momenteel
voert. Met name de presidentiële
verzekering dat in El Salvador de
mensenrechten beter worden be
schermd dan voorheen, terwijl
vrijwel dagelijks verslagen bin-
DEN HAAG (GPD/Reuter/DPA) -
De internationale organisatie
voor mensenrechten Amnesty
International heeft vandaag aan
de vele beschuldigingen van sys
tematische schendingen van de
rechten van de mens in El Salva
dor een niuw rapport toege
voegd. De organisatie zegt dat bij
de burgeroorlog die in het land
wordt uitgevochten, ook van
niet-officiële zijde misdaden wo-
ren begaan, maar „de overgrote
meerderheid van de gemelde ge
welddadigheden wordt uitge
voerd door de veiligheidstroepen
van El Salvador, in een wijd ver
spreid en systematisch program
ma van martelingen, verdwijnin
gen, individuele en massamoor
den op mannen, vrouwen en kin
deren".
Een missie van Amnesty Interna
tional bezocht in augustus 1981
een aantal Salvadoriaanse vluch
telingenkampen in Mexico, Hon
duras en Costa Rica, en kreeg de
eerder verkregen informatie over
beestachtige martelingen en
massamoorden door overheids-
troepen volledig bevestigd. Ook
kerkelijke bronnen en rapporta
ges van onder anderen Ameri
kaanse volksvertegenwoordigers
worden in de nieuwe publikatie
aangehaald. Onafhankelijk van
elkaar werkende organisaties ko
men bijvoorbeeld op een doden
tal onder de burgerbevolking
van minstens 12.000 in het jaar
1981. door overheidsacties.
Van officiële Salvadoriaanse zijde
is nooit gereageerd op de vragen
Zeehonden
debat: angst
voor uitstel
STRAATSBURG (ANP) - De
Nederlandse christendemo-
crate Haiya Maij-Weggen is
bang dat haar rapport dat
beoogt de handel in zeehon-
devellen in de EG te verbie
den op de overladen agenda
van het Europees Parlement
niet aan bod zal komen. Dit
bleek gistermiddag tydens
de regeling van de werk
zaamheden van het parle
ment gedurende de opening
van de plenaire zitting voor
maart in het Franse Straats
burg. Zij stelde voor het uur
voor het debat over haar rap
port op donderdagmiddag
drie uur te fixeren.
Het debat hoeft volgens haar
niet meer als één uur in be
slag te nemen. De voorzitter,
de Nederlandsë socialist Piet
Dankert, wees haar er echter
op dat zij te laat was met haar
voorstel voor agendawijzi
ging
en beschuldigingen van Amnes
ty International. Het rapport ci
teert echter een Amerikaans
Congreslid, Patricia Schroeder,
dat uit de mond van een Salvado
riaanse militaire vertegenwoor
diger optekent: „Dit is heel een
voudig de manier om de bevol
king schrik aan te jagen, zodat ze
geen andere contacten zullen
hebben dan met het leger". En
naar aanleiding van een concreet
voorbeeld dat ze de militair voor
legt: „Dat waren gewoon burgers
wier lijken naar het midden van
het dorp werden gebracht als een
waarschuwing aan anderen".
In twee steden in El Salvador, San
Miguel en San Vicente, hebben
zich gisteren felle gevechten
voorgedaan tussen links guerril
lastrijders en het leger. Dit heb
ben ooggetuigen gemeld.
Inwoners van de steden zeiden dat
het leven er totaal verlamd was
na huis-aan-huis gevechten die
verscheidene uren duurden. Uit
bronnen van het Salvadoriaanse
leger werd vernomen dat de
guerrillastrijders 39 doden ach
terlieten in San Miguel. Ook
twee politiemannen en een sol
daat kwamen om het leven. In
San Vicente verloren zeker 15
mensen het leven.
In San Vicente trokken de rebellen
zich terug na pamfletten te heb
ben verspreid waarin zij een
grootscheeps offensief aankon
digden tegen het door de Ver
enigde Staten gesteunde bewind
van president Napoleon Duarte.
Radio "Venceremos" van de guer
rillastrijders meldde dat beide
steden voor een deel bezet zijn.
San Miguel zit sinds gistermor
gen zonder elektriciteit.
nenkomen van massale moord
partijen door regeringstroepen,
heeft de geloofwaardigheid van
de regering sterk aangetast.
Een groep van 104 leden van het
Huis van Afgevaardigden deed
een schriftelijk beroep op Rea
gan een bemiddelingsvoorstel
van^de Mexicaanse president Lo
pez Portillo te aanvaarden, dat
beoogt de tegenstanders van
links en rechts in El Salvador om
de tafel te krijgen voor onder
handelingen over een oplossing
van de burgerstrijd. Zonder deel
neming van de guerrillastrijders
zijn de komende verkiezingen in
El Salvador een farce, indien zij
al zullen doorgaan, nu de guerril
laleider Ferman Cienfuegos een
volksopstand heeft aangekon
digd om ee verkiezingen te tor
pederen.
Het Witte Huis wees het Mexicaan
se voorstel aanvankelijk recht
streeks van de hand, maar omdat
het grote Franse steun geniet,
keerde de Amerikaanse regering
althans ten dele op zijn schreden
terug: minister van buitenlandse
zaken Haig praatte in New York
met zijn Mexicaanse collega.
NAVO-oefening
Terwijl de bezorgdheid van het
Pentagon en het Witte Huis stijgt
over de bedreiging door Cubaan
se en Russische schepen van de
zeewegen door het Caraibische
zeegebied, vindt daar momenteel
een grote NAVO-oefening plaats:
„Safe Pass 1982" (Veilige Door
gang). Met een Amerikaanse ad
miraal en de Nederlandse
schout-bij-nacht Berkhout aan
het hoofd, houden 30 schepen, 80
gevechtsvliegtuigen en 10.000
man uit de VS, België, Canada,
West-Duitsland, Groot-Brittan-
nië en Nederland daar hun ma-
De Poolse leider generaal Jaruzelski legde gisteren een bezoekje af bij
een textielfabriek nabij Warschau ter gelegenheid van de Internationale
dag van de vrouw.
WARSCHAU/ROME (AP/AFP/
UPI/DPA/Reuter) - Tegen onge
veer honderd Polen, die sinds 13
december 1981 in internerings
kampen verblijven, bereiden de
autoriteiten een proces voor. De
geïnterneerden, onder wie KOR-
leider Jacek Kuron, worden er
van verdacht een onwettige par
tij te hebben willen oprichten.
Dit heeft de woordvoerder van
de Poolse regering, Jerzy Urban,
gisteren gezegd op een perscon
ferentie in Warschau.
Minister Sylwester Zawadzki zei
op dezelfde bijeenkomst, dat nu
3.953 Polen verblijven in 25 inter
neringskampen en dat het aantal
van dag tot dag verandert. Na 13
december zijn ongeveer 6000 Po-
leiv geinterneerd in ongeveer 49
kampen.
Berichten over een mogelijk pro
ces tegen ongeveer honderd
geïnterneerden staan op gespan
nen voet met de verzekering van
de militairen, dat geintemeerden
in beginsel niet voor een recht
bank hoeven te verschijnen. Dat
dit nu toch lijkt te gaan gebeu
ren, hangt vermoedelijk samen
met de omstandigheid, dat Ku
ron de ujtgesproken leider van
het comité tot zelfverdediging en
arbeiders (KOR) - vorig najaar
aan de wieg stond van "discus-
PEKING (UPI) - Vietnamese ka
nonneerboten hebben bij een
aanva\op een vloot Chinese vis
sersschepen een vaartuig opge
blazen en twee boten in brand
gestoken. Dit heeft China giste
ren bekendgemaakt. In een
krachtig protest aan het adres
van Hanoi verklaarde het minis
terie van buitenlandse zaken in
Peking, dat 18 opvarenden van
de opgeblazen boot worden ver
mist en dat er zeker zes vissers
verwondingen hebben opgelo
pen.
Volgens Peking vond het incident
vorige week woensdag in "open
zee" plaats tussen de zuidwest
kust van het eiland Hainan en de
kust van Vietnam in de Zuidchi-
nese Zee. Het was het ernstigste
incident ter zee sinds China en
Vietnam het drie jaar geleden
met elkaar aan de stok kregen.
China bracht het incident in ver
band met de stryd in Cambodja
tussen eenheden van het Vietna
mese bezettingsleger en de door
Peking gesteunde guerrillastrij
ders van de Rode Khmer langs
de grens met Thailand. Volgens
het Chinese ministerie van bui
tenlandse zaken is Vietnam er
welbewust op uit de spanning
met China te vergroten.
sieclubs". Volgens de autoritei
ten hadden deze groepjes moe
ten uitlopen op echte - verbo
den politieke partijen.
De reis van paus Johannes Paulus
II naar zijn Poolse vaderland, die
naar verwachting in augustus
van dit jaar op het programma
stond, wordt misschien uitge
steld tot 1983. Dit is gisteren in
Rome bekend gemaakt door de
Poolse episcopaal secretaris Bro-
nislaw Dabrowski. Hij gaf hier
mee voedsel aan geruchten dat
de Poolse kerk de reis wil uitstel
len tot de staat van beleg wordt
verlicht of opgeheven.
Het bezoek van de paus zou in het
teken staan van het 600-jarig be
staan van het altaar van de heili
ge zwarte madonna van Czesto-
chowa, een beroemd heiligdom
in Polen. In 1983 wordt in Polen
uitgebreid de overwinning 300
jaar geleden van een Poolse le
germacht op de Turken bij We
nen herdacht.
"De reis moet tussen deze twee da
ta plaatsvinden. Er is in ieder ge
val nog tijd voor augustus al
dus Dabrowski, die ervan toe
voegde dat de uiteindelijke be
slissing bij de paus ligt.
Hoewel er gedurende het weekein
de berichten uit Polen kwamen
waarin werd gezegd dat de paus
zijn reis eventueel zal uitstellen,
heeft de Poolse primaat Jozef
Glemp nog eens bevestigd dat de
paus in augustus zal komen.
STRAATSBURG (ANP) - De
Nederlandse socialiste Phili
ViehofT en het Belgische lid van
de Volksunie Sjaak van den
Meulebroucke hebben gisteren
tijdens de zitting Van het Euro
pees Parlement in het Franse
Straatsburg een vergeefse strijd
gestreden tegen de uitbreiding
van het aantal kerncentrales in
de EG. Het parlement schaarde
zich achter een ontwerp-resolu-
tie van de Belgische socialiste
Anne Marie Lizin waarin werd
aangedrongen op een uniforme
ring en uitbreiding van be
staande veiligheidsmaatrege
len voor kerncentrales in de
tien lid-staten van de gemeen
schap maar waarin tevens werd
opgemerkt dat de EG niet zon
der meer kerncentrales kan.
MOSKOU (Reuter) - Steeds
vaker stelen dieven in de
Sowjet-Unie splinternieuwe
auto's als ze per trein van de
fabriek naar verkooppunten
worden gestuurd. Deze
klacht heeft de Prawda, het
dagblad van de communisti
sche partij van de Sowjet-
Unie, dezer dagen geuit.
In de afgelopen vijf jaar is het
aantal auto's verachtvoudigd,
dat in Gorki - waar een grote
autofabriek staat - in onrecht
matige handen belandde. In
het verleden, aldus de Praw
da, stelden de dieven zich
veelal tevreden met onderde
len, maar tegenwoordig geldt
hun belangstelling complete
vierwielers.
"Gifgas eiste
leven van
3.000 Afghanen'
WASHINGTON (AFP) - Sinds de
Russische interventie in Afgha
nistan 1979 zijn meer dan 3.000
Afghanen als gevolg van gasaan
vallen om het leven gekomen, zo
heeft de Amerikaanse ondermi
nister van buitenlandse zaken
Walter Stoessel voor de senaats
commissie van buitenlandse za
ken verklaard.
Volgens hem betreft dit aantal al
leen die gevallen waarover Was
hington duidelijke gegevens be
zit. Het werkelijk aantal doden
door het gebruik van gifgas zou
daarom waarschynlyk aa
lijk hoger zijn. Tussen de
van 1979 en de zomer vai
hadden, volgens de in Washing
ton beschikbare gegevens, by 47
aanvallen in totaal 3.042 Algha
nen het leven verloren.
Stoessel zei dat de gegevens ver
kregen waren van deserteurs van
het Afghaanse leger, wier uit
spraken "over het algemeen
overeenkomen met de getuigen
verklaringen van vluchtelingen".
i 1981
dachten. De ovengen. onder wie
de strategische leiding van de
Rode Brigades, zijn nog voort
vluchtig en worden bij verstek
berecht.
Van de aanwezigen is de voor
naamste Antonio Savasta. jaren
lang een van de kopstukken van
de terreurorganisatie, die nu met
de justitie samenwerkt en de ar
restatie van tientallen mede
plichtigen en het oprollen van
schuilplaatsen en wapenarsena
len mogelyk heeft gemaakt
Het is niet alleen het vooruitzicht
op strafvermindering. maar
vooral ook het verloren geloof in
de eigen politieke conceptie, die
Savasta ertoe bewogen heeft te
genover de politie aan het praten
te slaan. Daarmee wordt hij voor
de harde kern van de Rode Bri
gades van medestander tot vy-
and, en dat is een van de redenen
waarom Verona maandagmor
gen bijna in staat van beleg ver
keerde: het verkeer rondom het
paleis van justitie werd omge
leid. alle toegangen waren elek
tronisch beveiligd en zelfs da ra
men van de rechtszaal waren
voor de gelegenheid dichtgemet
seld.
De belangstelling voor het proces
is groot, want lang niet alle de
tails van de ontvoering zijn aan
het licht gekomen Generaal Do
zier werd op 17 december ont
voerd en overgebracht naar een
„volkskerker" in Padua. Hier
werd hy op 28 januari door een
bliksemactie van de Italiaanse
politie bevrijd. Zijn vyf bewa
kers werden gearresteerd en
staan nu met hun medeplichti
gen terecht. Tijdens het proces
zal ook Dozier als getuige wor
den gehoord.
Een bykomend aspect is pas de
laatste dagen in de openbaarheid
gekomen: volgens Savasta zou
den vertegenwoordigers van een
Oosteuropees land. vermoedelyk
Bulgarije, tijdens de ontvoering
contact met de Rode Bngades
hebben gezocht Zij zouden be
langstelling hebben getoond
voor eventuele NAVO-geheimen
die tydens het verhoor van de ge
neraal aan het licht zouden ko
men. Over deze ontwikkeling is
de politie uiterst zwygzaam. en
het valt niet te verwachten dat er
bij het proces over gesproken zal
worden.
PEKING (DPA) Waarnemend
voorzitter Deng Xiaoping van
China heeft gisteren machtiging
gekregen voor de uitvoering van
de hervormingsplannen waar
mee hy de centrale bureaucratie
wil stroomlijnen.
De permanente commissie van het
nationale volkscongres stemde
in met Dengs plan een aantal mi
nisteries. commissies en dien
sten samen te voegen en hun
aantal te verlagen van 98 tot 52.
Het aantal ambtenaren zou daar
bij met eenderde, van 49.000 tot
32.000 worden verminderd.
De leiding van de departementen
zou aan jongere en energiekere
mannen moeten worden overge
dragen. In de plaats van dertien
nu zullen er in de toekomst maar
twee waarnemende premiers
zyn.
Deng beoogt met zyn veranderin
gen het vertrouwen van het volk
in zyn overheden te herstellen
Dit is de laatste jaren onder
mijnd door corruptie, machts
misbruik, onbekwaamheid, fa
miliebegunstiging en weerstand
van hoge ambtenaren tegen hun
pensionering.
De permanente commissie hechtte
ook zyn goedkeunng aan een
wetsontyerp dat omkoperij
voortaan bestraft met de dood of
levenslange gevangenisstraf
Ook byzonder zware gevallen
van smokkel, deviezenspecula-
tie, winstbejag, handel in verdo
vende middelen en roof van
kunstschatten zullen met de
doodstraf kunnen worden be
straft.
Voorstel om conferentie uit te stellen tot najaar
ADVERTENTIE
^lADRID (GPD) - De wegkwijnende Euro-
pese veiligheidsconferentie van Madrid
krijgt alsnog een vervolg. Vrijdag zullen
de 35 deelnemende landen het langver
wachte besluit nemen om de conferentie
tot het n<yaar te verdagen.
Na het weinig verheffende schouwspel van
afgelopen vrijdagnacht - waarbij de gede
legeerden tot half vijf zaterdagmorgen
geen enkele overeenstemming wisten te
bereiken over een werkprogramma voor
deze week en elkaar bijna een uur lang
alleen maar aangaapten zonder een enkel
woord te zeggen - was het tijdens de zit
ting van gisteren in amper tien minuten
tijd een bekeken zaak: niet alleen werd
een akkoord bereikt over het werkpro
gramma van deze week, maar ook over
het vervolg van de veiligheidsconferen
tie.
Dank zy de intensieve activiteiten van met
name de Oostenrijkse delegatieleider
Ceska in het afgelopen weekeinde wer
den Oost en West het spoedig eens dit
keer, zowel over een werkprogramma als
over uitstel. Beide blokken bleken plotse
ling wel bereid tot concessies. De wester
se landen gingen akkoord met het hou
den van een drietal vergaderingen van de
werkgroepen over de opstelling van een
slotdocument, waar ze zich sinds de her
vatting op 9 februari systematisch tegen
verzet hadden, met als belangrijkste ar
gument dat zolang er geen reële verbete
ringen in de Poolse situatie te bespeuren
zyn, er geen zaken te doen valt over een
slotdocument.
De Oostbloklanden stapten daarentegen
over hun aanvankelijke bezwaren heen
dat er meer plenaire zittingen gehouden
zouden worden, waar tot dusver alleen
maar de kritiek op Polen en de Sowjet-
Unie aan de orde is geweest naar aanlei
ding van de staat van beleg in Polen.
Als meest waarschijnlijke datum voor de
hervatting in het rnyaar wordt 9 novem
ber genoemd, onder meer om het nieuwe
begin van de conferentie niet samen te
laten vallen met het bezoek van paus Jo-
hannnes Paulus II aan Sparye in de laat
ste week van oktober.
In westerse diplomatieke kringen werd gis
teren driftig gegist naar de achtergronden
van de plotselinge verandering in de hou
ding van de Oostbloklanden, die zich tot
dan hardnekkig hadden verzet tegen een
spoedige onderbreking van de veilig
heidsconferentie en uitstel tot het ko
mende najaar. Als meest plausibele ver
klaring werd aangevoerd, dat de Oost
bloklanden tot het inzicht zyn gekomen
dat de westerse landen onder geen be
ding van het aan de kaak stellen van de
situatie in Polen af te brengen zyn, daann
gesteund door de neutrale en nict-gebon-
den landen, en dat daarbij een Europese
ontwapeningsconferentie (een van de be-
langrykste doelstellingen van de Oost
bloklanden) door de verslechtering in het
klimaat danig m het gedrang dreigde te
komen.
De Espresso van Nescafé is
gebrand naar origineel Italiaans
recept. Hetgeen een tempera
mentvolle Espresso heeft opge
leverd. De wore genieters zullen
het zuideh/k aroma zeer waarde
ren Maar beginners doen er/uist
aan voorzichtig te beginnen
Deze Espresso van Nescafé gloeit
namelijk van het temperoment
