ADVERTEERT IN DIT BLAD
Zonder toeristen is
Assisi op z'n mooist
van
NUOIfl
ALFEYI4
1982
f1895,-
2630,-
cleef
Bang Olufsen Van Cleef willen
ook u laten kennismaken met 't
idee van een geïntegreerd
muzieksysteem.
Alfetta
MAAK EEN
ROADTEST BIJ
PAGINA 20
Varia
MAANDAG 8 MAART 1982
Het jaar 1982 is niet het jaar van hele
bevolkingsgroepen, maar van een
enkele man. Van iemand die acht
honderd jaar geleden, in 1182 werd
geboren. Die heel simpel, heel ar
moedig mag men wel zeggen, heeft
geleefd.
Op wiens sterfdagherdenking jaar
lijks over de hele wereld dieren ex
tra worden verwend.
Die onlangs patroonheilige
werd van de ecologen. De man aan
wie we het gebruik van kerststal
letjes hebben te danken als uitbeel
ding van armoede. Wiens geboorte
stad en graf nog steeds het centrum
zijn van zijn volgelingen en jaarlijks
bezocht worden door duizenden.
Het jaar 1982 is het jaar van Fran-
ciscus van Assisi, een 'oecumeni
sche' heilige die in zijn eigen
kerk, die van Rome, wordt ver
eerd, wiens beroemde Zonnelied
weer een plaats heeft gekregen
in het nieuwe (protestantse)
Liedboek der Kerken.
Hoe beleven mensen in en om de
stad Assisi nu de heilige die acht
honderd jaar geleden daar uit ta
melijk rijke ouders werd gebo
ren en waarom komen al die tien
duizenden uit vele landen juist
naar deze stad in Italië?
„Als je naar Assisi gaat en je hebt
een paar dagen de tijd, begin dan
niet meteen kerken en andere
heiligdommen te bezoeken maar
dwaal rond in de oude binnen
stad, ga eens zitten uitkijken op
de helling van de Monte Subiaso.
o Gezicht op Assisi met zijn vele kerken op de helling van de Monte Subasio.
Als je je meteen voegt in de
stroom pelgrims en toeristen zul
je snel tot de conclusie komen:
deze man is dood, hartstikke
dood".
Die raad kreeg ik van een Neder
landse Franciscus-kenner en
-vereerder. Een vreemde raad die
ik - gelukkig - toch maar heb
opgevolgd.
Vesting
Wie over de autoweg Venetië-Ro-
me het hoog gelegen Assisi na
dert, komt onder de indruk van
een geweldig gebouwencomplex
rondom een imponerend kerkge
bouw. Het is alsof men een ves
ting nadert. Later zal blijken dat
het gaat om de grafkerk van Sint
Franciscus en het grote klooster
dat men rondom zijn graftombe
heeft gebouwd om het te be
schermen tegen plunderaars.
De geweldige kerk, rijk aan schit
terende fresco's en andere ver
sieringen, blijkt tijdens het be
zoek uit drie bouwlagen te be
staan. Doordat het gebouw tegen
een helling is gebouwd kan men
op twee niveaus twee boven el
kaar gelegen kerken (en dat zijn
geen kleintjes!) binnenkomen. In
de benedenkerk bestaat dan nog
weer eens de mogelijkheid om af
te dalen in een ondergrondse ka
pel rond de in de vorige eeuw
blootgelegde graftombe van de
heilige. Dagelijks schuifelen dui
zenden mensen door de drie ker
ken, biddend, bewonderend kij
kend naar al die kunstzinnige
pracht, of alleen maar nieuwsgie
rig-
Een paar honderd meter verderop m
de stad kun je een zelfde situatie
aantreffen. Daar ligt de eerste
vrouwelijke volgeling van Fran
ciscus, de heilige Clara, in een
glazen kist te kijk voor al die de
vote pelgrims en profane
nieuwsgierigen. Tussen die bei
de kerken rijgen de winkeltjes
zich aan' de nauwe, hellende
straatjes, aaneen. Ook in Assisi
gaan devotie en negotie hand in
hand.
Bewogen
Over Franciscus zijn in de loop der
eeuwen boekenkasten vol ge
schreven. Hij was de stichter van
een van de vele bedelordes in het
begin van de dertiende eeuw. Als
rijke jongeman, die hield van het
goede leven, avontuurlijk, het
geen kan worden afgeleid uit zijn
pogingen om ridder te worden
en zijn meedoen aan een oorlog
tussen Assisi en de (toen pause
lijke) stad Perugia, groeide Fran
ciscus op in een bewogen tijd. De
scheiding tussen rijken en armen
werd groter en groter. De kerk
bevond zich graag aan de kant
van de rijken.
Franciscus, zoon van een welva
rende lakenkoopman,ging be
seffen dat zijn eigenlijke roeping
niet lag achter de toonbank van
vaders winkel maar in een radi
cale navolging van Christus. Er
waren in die tijd heel wat groep
jes mannen die wat men dan wel
noemt 'apostolisch' wilden le
ven. Weinigen hebben zo radi
caal de opdracht die de apostelen
van Christus kregen en die be
schreven staat in het Mattheus-
evangelie, opgevolgd. „Voorziet
u niet van goud of zilver of koper
in uw gordels, van geen reiszak
onderweg, geen twee hemden-
want de arbeider is zijn voedsel
waard... wie vader of moeder lief
heeft boven Mij is Mij niet waar
dig...
Dat is mijn opdracht, moet Fran
ciscus gedacht hebben. Hij be
gon eerst eigenhandig vervallen
kerkjes rondom Assisi wat op te
knappen. Hij zwierf door de bos
sen op de helling van de Monte
Subasio. Hij omhelsde melaat
sen die hij eerst had gemeden.
Hij leefde in armoede want, zo
dacht hij, de arme kun je alleen
maar bij Christus brengen als je
werkelijk wordt als die arme.
Verstoten
Hij voelde zich echter niet alleen
één met de armen maar ook één
met de natuur. Die natuur was
voor hem niet langer een macht
die als het ware overwonnen
moest worden, die je mocht en
kon uitbuiten. Hij was zelf on
derdeel van de schepping. Heel
mooi komt dat tot uitdrukking in
zijn beroemde 'Zonnelied' dat in
een bewerking van dr. Schulte
Nordholt is opgenomen in het
Liedboek der Kerken (gezang
400). Een loflied op de Schepper
en diens schepping.
Na eerst alleen rondgezworven te
hebben, verstoten door zijn ou
ders die zo teleurgesteld waren
in die zoon in z'n armoedige kle
dij, kreeg Franciscus steeds
meer volgelingen. Eerst een paar
van zijn vroegere vrienden, later
steeds meer anderen. Later ook
van Clara, ook al uit i$k geslacht
in Assisi. Nog tijdens zijn overi
gens vrij korte leven.
Franciscus stierf reeds in 1226,
waarin hij door vele landen
zwierf, tot in Syrië en Marokko
toe, beleefde Franciscus het dat
(in 1220) zo'n 5000 volgelingen bij
Assisi bijeenkwamen.
Franciscus is zijn kerk trouw ge
bleven. Hij wilde haar vernieu
wen, niet verlaten. Dat heeft zijn
kerk gewaardeerd. Reeds twee
jaar na zyn dood werd hij door de
toenmalige paus heilig verklaard
(Clara later ook trouwens) en
werd voor hem die reusachtige
kerk gebouwd. Over zijn eerste
kapel, Portiuncula genoemd,
niet ver van Assisi, over de plek
in het bos waar Franciscus stierf
en de laatste strofe van zijn zon
nelied maakte en over het terrein
waarop de eerste volgelingen
van Franciscus ooit in kleine
hutjes leefden, liet de paus een
enorme kerk bouwen, waarin de
kapellen van toen bewaard ble-
Paradijs
Terug naar Assisi nu. Er is, zo werd
me verteld, in wezen weinig ver
anderd sinds Franciscus er leef
de. Maar elke morgen naderen
rijen auto's en bussen Assisi en
de stad die is ontstaan rondom
die geweldige basiliek over die
eerste kapellen. Assisi is op z'n
mooist in de vroege ochtend,
voordat die toeristenstroom
komt, en in de avond.
Op zo'n stille avond zat ik met pa
ter Adriano in een typisch Ita
liaans cafe vlak bij de Francis-
cus-basiliek.
Hoe ervaart hij als enige Nederlan
der in het klooster bij de kerk de
ze stad- Een klooster dat ruimte
biedt aan honderden kloosterlin
gen maar nu nog maar wordt be
woond door een handjevol.
Een paradijs, aldus de pater die
een groot deel van zijn leven in
de missie in Indonesië heeft
doorgebracht. Toen het leven
daar hem te zwaar viel accepteer-
»de hij graag de uitnodiging om
naar Assisi te gaan om in de basi
liek Nederlandse en Engelstalige
groepen rond te leiden.
„Ik was hier nooit eerder geweest
maar het is een paradijs. Ik vind
al die kunstwerken in de kerk
ongelooflijk mooi en attendeer de
mensen graag op alle bijzonder
heden Ik probeer ze echter ook
iets van Franciscus zelf door te
geven. Het is fijn dat er tegen
woordig vooral zoveel jongeren
hier komen. Ik denk uit een soort
onvrede met hun eigen levens
wijze, met de welvaartsstaat.
Franciscus' levenswijze: jezelf
volkomen wegcijferen terwille
van de ander, spreekt hen aan-
Een paar dagen later breng ik een
hele dag door bij de kleine be
weeglijke pater Bernardino. Een
aantal jaren is hij ook grds in As
sisi geweest, vertelt hij me in uit
stekend Duits. „Ik werd er ziek
van. Altijd maar weer vertellen
"hoe het geweest is. Over het
verleden. Ik zei tegen mijn broe
ders in ons kleine klooster: ik wil
me bezighouden met het heden.
Met jonge mensen die hier iets
zoeken. Een levensroeping, een
nieuwe levenswijze misschien.
Ik was blij dit vervallen duizend
jaar oude kerkje te krijgen, jaren
lang gebruikt als veestal. Met
jongeren heb ik alles opgeknapt,
in de boerderij hebben we slaap
zalen gemaakt".
-Vol trots leidt hij me rond. „Mijn
regel is: jongeren mogen hier
minstens een week en maximaal
drie weken komen logeren, 't
Liefst in groepsverband. We
werken met de handen, hebben
de waterleiding aangelegd, de
gebouwen gerestaureerd, we
bakken ons eigen brood, we heb
ben onze eerste eigen druiven»
geoogst. We bebouwen het land.
We praten veel. Over „der Franz"
en zijn idealen, over het omgaan
met mensen en dingen. We zin
gen veel. Eenmaal per week
stuur ik ze de bergen in om een
dag te vasten en te meditere-
Die avond zitten we met een groep
Franciscanen en enkele tiental
len (Duits sprekende) jongeren
in het historische kerkje van San
Damiano, waar pater Bernardino
elke avond met „zijn" jongens en
meisjes de vespers komt bidden.
Het kerkje waarin Franciscus
kwam, waar Clara woonde, waar
je de sfeer van toen als het ware
kunt proeven. ■-
a Inspiratie
Achthonderd jaar geleden werd
Franciscus geboren. Dit jaar zal
er stellig veel over hem worden
geschreven en gesproken. In tien
tallen Nederlandse parochies is
men bezig met een „Franciscus-
project". Er is al een reizende
tentoonstelling klaar.
In Assisi zul .je ontdekken dat
Franciscus dóód is, kreeg ik te
horen. Ja en nee. De stad is ge
richt op het verleden. Leeft er
van. Zeer veel mensen die er da?
gelijks komen, kijken inderdaad
naar het verleden. Maar er zijn er
ook die juist in Assisi en omgei
ving als het ware inspiratie opj
doen om in hun eigen leven, hun
eigen situatie, iets waar te makeij
van wat Francisciscus beziel*
kompleet voor
Een Beosystem noemen we dat. Een muzieksysteem, waarvan alle komponenten
voor en mei elkaar zijn ontworpen. Dat ziet u meteen aan de vormgeving Maar nog
veel belangrijker is die integratie voor de geluidskwaliteit Voor een natuurlijke,
uitgebalanceerde weergave van elke soort muziek Bang Olufsen heeft nu voor
het Beosystem 1600 een prijs vastgesteld van f 1895.- Dat is aanzienlijk minder
dan u voor de afzonderlijke komponenten zou betalen - en de laagste prijs
waarvoor u zo'n geïntegreerd B&O muzieksysteem kunt verwerden Het is bij ons te
zien, te beluisteren en - als u daardoor overtuigd bent - bij u thuis te installeren
Het Beosystem 1600 bestaat uit:
n stèbiele afstemming Uitgangsvermogen 2x 30 Watt RMS 1295,-
Beogram 1600 platenspeler metMMC10E element .Volautomatisch metéén
toetsbediening Ongevoelig voor schokken en trillingen van buitenaf. Krasvrij C/I
element, beschadigt uw platen nooit. j"
Twee Beovox S30 luidsprekersDe fase-lineaire technologie van Bang Olufsen
zorgt voor een uitstekende weergave met een stabiel stereobeeld
690,-
Natuurlijk weer verkrijgbaar bij
Uw vakhandelaar
voor moderne techniek en ouderwetse service, eigen technische
dienst, Botermarkt 25, Leiden. Tel. 071-122669.
De nieuwe Alfetta 1982. Sportiviteit en Zowel buitenspiegel als de zijramen bovenliggende nokkenassen, goed
komfort perfekt in evenwicht gebracht, vóór worden van binnenuit elektrisch voor 95,6 Din kW (130 pk).
Het technisch konsept is legendarisch, bediend,
de weergaloze wegligging blijft voor
z'n klassegenoten onbereikbaar. Deze
afstand wordt nu nog duidelijker 0oor
een niet geringe vergroting van het
komfort. Met extra's die, in tegenstel
ling tot hetgeen er bij andere merken
gebruikelijk is, al bij de prijs zijn inbe
grepen. De hier afgebeelde nieuwe
Alfetta 2.0 kost kompleet f 29.890,-,
inkl. BTW.
De nieuwe Alfetta 2.0 is standaard uit
gerust met was-wissers op de koplam
pen, in de voorruit ingebouwde radio
antenne en voorbereid voor de mon
tage van radio en luidsprekers.
Automatische rolgordels, óók op de
achterbank, verstelbare hoofdsteu
nen vóór en achter.
Het benzineverbruik.van deze nieuwe Alfetta i:
al even verrassend! Voor de 2.0 versie gelden
de volgende ECE-A70 cijfers:
Bij 90 km konstont 1:15,2
Bij120kmkonstant 1:11.2
n de stad gemiddeld 1:7,9.
Een vernieuwd verstelbaar stuur en
versnellingshandle met verbeterde
grip.
Deze nieuwe Alfetta is ook leverbaar in
een 1.8 en een 1.6 uitvoering, van bui
ten gelijk aan de hier afgebeelde en
verder bijna idem uifgevoerd. Kosten
resp. f26.290,- en f25.690-, inkl.
BTW.
De officiële Alfa-dealers nodigen u uit
Rubber sierstrippen, bumpers en ach- voor het maken van een eigen road-
terste deel van de uitlaat in roestvrij- test. Pas dan begrijpt u wat wij ver
staal. Krachtbron in deze Nuova staan onder sportiviteit en komfort in
Alfetta is de fameuze 2 Liter motor met perfekte balans.
HAM BV
Vondellaan 45, Leiden, 071-769303
Hoofdstraat 81, Sassenheim, 02522-19124
Automobielbedrijf R.KARSTEN
(Sub-dealer) Pickéstraat 74, Noordwijk,
01719-10757
Garage P.M. BAAK ZN. (Sub-dealer)
Veurseweg 72-74, Voorschoten,
01717-2215
DE NIEUWE ALFETTA: SPORTIVITEIT EN KOMFORT IN PERFEKTE BALANS.
