Het gaat slecht met
de vier van Bangkok
Het Bouwfonds verlaagt
de hypotheekrente
Vredesbeweging contra Reagan
Amnestie laatste strohalm
van heroïnesmokkelaars
WOENSDAG 3 MAART 1982
Varia
PAGINA 17
Door
Henk Kuipers
Feiten
,Jk ben altijd gefascineerd geweest
door feiten, en van de ruim twee
honderd boeken die ik geschreven
heb hebben verreweg de meeste,
al was het maar incidenteel, met
feiten te maken gehad. Nu heb ik
dan een boek samengesteld en ge
redigeerd dat ALLEEN MAAR
over feiten gaat - een speciale col
lectie voor allen die evenveel van
feiten houden als ik".
Aldus begint het voorwoord dat
Isaac Asimov, geleerde van
naam maar ook een zeer bekend
science fiction-schrijver, voor
„The Book of Facts" schreef, dat
dezer dagen als pocket uitkwam.
Op de achterkant staan een paar
voorbeelden die ik voor u over
neem, omdat ze natuurlijk met de
grootst mogelijke zorg, om tot
aankoop te prikkelen, zijn uitge
zocht uit de drieduizend feiten
die dit eerste deel bevat (er is ook
al een tweede deel verschenen).
Kippen
,JSommige dinosaurussen waren zo
klein als kippen".
„Winston Churchill werd geboren
in een damesvestiaire".
,JJe facade van het Louvre is 4 kilo
meter lang".
„De tonijn zwemt met een snelheid
van 15 kilometer per uur en
stoopt nooit!"
,Jn het begin van de jaren twintig
was één dollar
4.000.000.000.000.000.000.000
Duitse mark waard".
,Jedere keer als het getij keert, ver
liest iedereen op aarde een frac
tie van zijn gewicht, die hij weer
terugwint als het getij opnieuw
keert".
Schildpad,
Er staan mooie dingen in. Zo is vol
gens sommige bronnen de Griek
se toneelschrijver Aeschylos, ook
wel „de Vader van de Tragedie"
genoemd (hij leefde van 525 tot
456 voor Christus en schreef on
der meer „De Perzen"), gedood
door een schildpad, die een over
vliegende adelaar uit zijn klau
wen liet vallen, omdat hij Ae
schylos kale hoofd voor een rots
aanzag.
Spelling
Ik geloof zoiets onmiddellijk. De
Franse literaire criticus Sainte
Beuve (1804-1869) werd uitge
daagd tot een duel door een jour
nalist, ,en mocht, zoals het ge
bruik wilde, het wapen kiezen
waarmee geduelleerd zou wor
den. „Ik kies de spelling - u bent
al dood", zei Sainte Beuve.
Bibliomeel
Historici hebben het hartverwar
mende verhaal genoteerd over
Abdul Kossem Ismael (938-995),
de geleerde Perzische grootvizier
en zijn bibliotheek van 117.000
delen. Op zijn vele reizen als
krijgsman en staatsman scheid
de hij nimmer van zijn geliefde
boeken. Zij werden meegedragen
door 400 kamelen, die erop ge
traind waren in een bepaalde
volgorde te lopen zodat de boeken
op hun rug in alfabetische volg
orde vervoerd werden. De ka
meeldrijvers die tegelijk biblio
thecaris waren konden ieder
boek waar hun meester naar
vroeg onmiddellijk vinden. We
gens zijn vriendelijke aard werd
Abdul Kossem Ismael „kame
raad" genoemd: Saheb.
Vuurwapens
Tot zover de sectie „literatuur" in
„The Book of Facts". Er is ook een
afdeling „De onmenselijkheid
van de mens", waarin we lezen
dat ieder jaar 40 miljoen Ameri
kanen worden vermoord, ver
minkt, verkracht, in elkaar ge
slagen of beroofd. Het gemiddeld
aantal moorden is inde Verenig
de Staten 200 maal zo groot als in
Japan, waar gewone burgers
geen vuurwapens mogen bezit
ten. Iedere 13,5 seconde wordt in
de Verenigde Staten, dat per dui
zend inwoners het hoogste aantal
doden door vuurwapens scoort,
een vuurwapen verkocht. Gedu
rende de oorlog in Vietnam, tus
sen 1963 en 1973, werden er
84.633 Amerikanen in Amerika
door vuurwapens gedood, tegen
46.752 in Zuidoost-Aziè. In De
troit, een stad met ongeveer even
veel inwoners als in Noord-Ier-
land, werden in 1973 bijvoor
beeld 751 mensen vermoord, te
gen 250 in Noord-Ierland. On
danks de IRA en de Provisional
Army daar ter plekke. Vier jaar
later, in 1977, werden er zelfs
vijfmaal zoveel mensen in de
Amerikaanse stad Detroit ver
moord als in Noord-Ierland!
Ketters
In 1209 werd tijdens een kruistocht
van het Franse leger tegen de AL
bigenzen, een godsdienstige sek
te, de stad Beziers veroverd. De
grote vraag rees toen, welke in
woners van de stad godvruchtige
christenen waren, en welke tot de
ketters gerekend moesten wor
den. Simon IV van Montfort (of
misschien de afgezant van Paus
Innocentius III) bleek een een
voudige oplossing voor dit pro
bleem te hebben. Doodt ze alle
maal", zei hij, „want de Heer zal
de zijnen zeker herkennen". AL
dus geschiedde. Enige tiendui
zenden mannen, vrouwen en kin
deren werden vermoord.
Het is opnieuw benauwd
warm, die ochtend in februa
ri 1982. Het is tien uur, de
temperatuur moet meer dan
dertig graden zijn. Echte
koelte brengt de Chao
Phraya-rivier, die dwars door
de stad stroomt, niet. Al bijna
loodrecht staat de zon boven
de Bang Khwang-gevangenis
in Sunyai-Nonthaburi, een
voorstad van Bangkok.
Strakke, witgele muren, acht
meter boven de grond, vier
meter onder de grond, prik
keldraad onder hoogspannig,
wachttorens met bewapende
mannen. Bang Khwang zou
door de Japanse bezetters
zijn gebouwd om er driedui
zend krijgsgevangenen in
weg te bergen, nu zitten er, zo
zal Frits S. later vertellen,
zesduizend langgestraften in.
Moordenaars, verkrachters
en drugsmokkelaars. Mini
mumstraf: 25 jaar.
Kennelijk heb ik goede papie
ren gekregen, want de eerste
bewakers laten mij ongehin
derd door. Ik kom als vriend
van Frits S. uit Marum, wiens
vrouw ik onlangs heb be
zocht. Haar groeten moet ik
overbrengen. Ik heb een plas
tic tasje met levensmiddelen
bij me: een paar appels, een
potje pindakaas en een blikje
Maggi-wonderstamppot
(Hollandse boerenkool).
„Apenhuis"
Achter de buitenmuur bevindt
zich een lange laan. Links en
rechts staan lage gebouwen
met een veranda ervoor. In
die gebouwen wachten Thai
se gevangenen. Hun familie
leden - het is bezoekuur -
staan in de schaduw van de
veranda. Over en weer wordt
door de tralies geschreeuwd,
rustig met je man of zoon pra
ten is er niet bij. „Monkey
house" noemen de Thais dit
deel van de gevangenis, het
heeft inderdaad veel weg van
een apenhuis.
Aan het einde van de laan be
treed ik een tweede wacht
post. De papieren worden be
keken, ze zijn oke. Frits S. zal
voor mij gehaald worden, be
looft een gevangenisbeamb
te. Door de tralies heen heb
ik een riant uitzicht op het
echte gevangenisterrein. Pe
lotons gevangenen, vrijwel
allen Thais en een enkele bui
tenlander, gekleed in korte
broek en T-shirt, trekken aan
mij voorbij. Ze worden ge
commandeerd door een geü
niformeerde man die een ste
vige houten knuppel draagt.
Ook hij is een gevangene,
maar hij heeft zich door zijn
goede gedrag opgewerkt tot
vertrouweling.
Een aantal vrouwen komt het
wachtlokaal binnen. Ze heb
ben zakken en manden vol le
vensmiddelen, zeep en siga
retten bij zich. Het zijn fami
lieleden van gevangenen,
maar er zijn ook mensen bij
die - tegen betaling - de gede
tineerden allerlei spullen ko
men brengen. Achter de tra
lies, op het gevangenisterrein
dus, maakt een groep gevan
genen halt. Ze gaan op hun
hurken zitten. Ieder van hen
heeft een doek bij zich. Ik
vraag mij af waarvoor. Maar
dat wordt al gauw duidelij-
k.
Steekproef
Ze wonen in half open barakken, 's Nachts liegen xe
er rug aan rug. Er is veel ongedierte, de tempera
tuur is er tropisch. Het eten is slecht, medische
voorzieningen zijn er nauwelijks. Hoe lang houdt
en mens dat vol?
Hopen op amnestie, op strafvermindering. Dat is
het enige dat de vier Nederlandse heroïnesmok
kelaars in twee gevangenissen in Thailand nog
een beetje op de been houdt. Hans C. uit Sneek, 42
jaar, vader van twee kinderen, inmiddels geschei
den, betrapt met ruim 136 kilo heroine, heeft
tweemaal levenslang gekregen. Hij zit, op eigen
verzoek, in een isoleercel in de zwaarbewaakte
Bang Khwang-gevangenis even buiten Bangkok.
Frits S. uit Marum, eveneens 42 jaar, vader van
twee kinderen, gehuwd, gepakt met negen kilo
heroine, is tot 25 jaar veroordeeld. Ook hij zit in
Bang Khwang. Andries M. nit Amsterdam, 31
jaar, ongehuwd, maat van Hans C., moet 33 jaar
en vier maanden opknappen in Bang Khwang. De
enige vrouwelijke gevangene is Emmy L. uit Am
sterdam, 27 jaar, ongehuwd, betrapt met 2,7 kilo
heroine. Zij is tot 36 jaar gevangenisstraf veroor
deeld, door te brengen in de Lard Yao-vrouwenge
vangenis nabij het vliegveld van Bangkok.
Journalisten worden gewoonlijk niet toegelaten
tot de Thaise gevangenissen. Niettemin slaagde
onze verslaggever Henk Kuipers erin de Bang
Khwang Central Prison binnen te komen.
Hans C. uit Sneek, ooit directeur van een parachutistenschool.
met kettingen rond de enkels in hoger beroep voor zyn Thaise rech
ters. (Foto GPD)
Een levensmiddelenpakket
wordt door een luilge ge
duwd, een beambte neemt
het in ontvangst. Als een kik
ker wipt de gevangene die
aan de beurt is naar een tafel
tje waarop de beambte de
doek uitspreidt. In een ra
zendsnel tempo maakt de
man het voedselpakket open.
Met een mes en een soort
breinaald prikt en snijdt hij
in allerhande etenswaren, do
zen en pakjes. Veel ervan
wordt beschadigd, maar daar
trekt de beambte zich niets
van aan. Alles wat in orde is
bevonden wordt op de doek
gegooid en als de controle
klaar is pakt de gevangene de
vier punten van de doek bij
elkaar, zodat het een bundel
tje wordt en maakt zich kik
kerend uit de voeten. De vol
gende steekproef is dan al
aan de gang.
Hij is erg verbaasd, want hij
heeft nog niet zo lang geleden
al bezoek gehad van iemand
van de Contactgroep Neder
landse Gevangenen in Bang
kok, een voornamelijk uit
Nederlandse vrouwen be
staande groep die in samen
werking met de Nederlandse
ambassade de gevangenen
zoveel mogelijk bijstaat, eten
brengt en zo nodig corres
pondentie verzorgt en fami
lieleden begeleidt. Frits S.
ziet er, de omstandigheden in
aanmerking genomen, goed
uit.
„Sinds 1 januari gaat het een
stuk beter met mij", roept
Frits die op 31 december 178
is gearresteerd, samen met
Chris K. uit Weert. (Chris is
inmiddels op borgtocht vrij
gelaten en is naar Nederland
teruggekeerd.) „Omdat ik nu
op de gang mag slapen en
niet meer in het slaapge-
bouw. Daar was het ver
schrikkelijk. Rug aan rug lag
je daar met allemaal moorde
naars en aanranders. Sommi
gen hebben straffen van 200
tot 300 jaar. Daar deed je 's
nachts geen oog dicht. Het
was er ontzettend warm, veel
ongedierte, geen matras of
kussen. En het allerergste
waren de homoseksuele han
delingen van sommige ge
vangenen. Dat gebeurt daar
open en bloot, iedereen kan
het zien".
Frits doet overdag een beetje
aan sport, een soort volley
bal. Hij heeft zich opgewerkt
tot vertrouweling en moet
onder meer de barakken in
specteren. „Maar ik weiger
om zo'n uniform en zo'n
knuppel te dragen", zegt hij.
Veel tijd besteedt Frits aan
lezen en gebed. Hij bestu
deert de bijbel en vindt daar
in troost en kracht. Hans C.
zoekt hij dagelijks op. C., ooit
de trotse baas van een para
chutistenschool op Ameland,
wordt door de Thaise autori
teiten als een soort wereldre
cordhouder beschouwd. Hij
en Andries M., die in een an
dere afdeling van Bang
Khwang verblijft, zijn in au
gustus 1976 betrapt met 136
kilo heroïne, verstopt in twee
vaten vliegtuigolie. Andries
M. heeft een bekentenis afge
legd en dat scheelt in Thai
land enorm in de strafmaat.
Volgens de Amsterdamse
hoofdinspecteur K. Sietsma,
chef van de narcoticabrigade,
heeft ook Hans C. bekend,
maar hij zou geweigerd heb
ben de bekentenis te onderte
kenen.
Hans C. is volgens Sietsma in
zijn onschuld gaan geloven
en heeft het aangedurfd en
kele keren in hoger beroep te
gaan. Dat is hem duur komen
te staan. In eerste instantie is
C. tot 75 jaar gevangenisstraf
veroordeeld, in tweede ter
mijn kreeg hij twee maal le
venslang.
De straf van Andries M. aaren-
tegen is tot 33 jaar en vier
maanden verminderd. Als
Andries zich èoed blijft ge
dragen is er een kans dat hij
over een jaar of tien (en wel
licht nog wat eerder) wordt
vrijgelaten. Hetzelfde geldt
voor Frits S. uit Marum en
voor Emmy L. uit Amster
dam. Maar Hans C. die vol
gens de ambassade geestelijk
erg is achteruitgegaan en op
alles en iedereen scheldt,
heeft nog steeds geen enkel
uitzicht op strafvermindering.
Hondehok
Frits S. is er, zoals gezegd, in
geslaagd een slaapplaats in
de gang van een barak te be
machtigen. Hans C. zit op ei
gen verzoek in een isoleercel.
Daar heeft hij tenminste pri
vacy. Het is een soort honde
hok van ongeveer twee by
een meter. Er zit een deurtje
van hooguit een halve meter
hoog in, zodat C. over de
grond moet kruipen om zijn
cel in en uit te kunnen. In het
hok staan een eenvoudig bed
en een kastje met daarop een
schrijfmachine die hij van de
Nederlandse ambassade
heeft gekregen. Bijna dage
lijks zit Hans C. brieven te ty
pen die bijna alle hetzelfde
thema hebben: „Ik ben on
schuldig, ik word slecht be
handeld, haal me hier uit-
Over de behandeling door de
Thaise gevangenisbeambten
is Frits S. redelijk goed te
spreken. „We hoeven niet te
werken en we worden niet
geslagen. Toch gaan veel ge
vangenen geestelijk snel
achteruit. Wat wel slecht is, is
de gezondheidszorg Als je
bijvoorbeeld hoofdpijn hebt,
krijg je dezelfde pillen als
wanneer je buikpijn hebt. Je
moet echt doorzetten om toe
gelaten te worden tot de ge-
vangeniskliniek Daar is het
heel vies. „De doktoren daar
zyn volgens mij eerder die
renartsen dan gewone artsen.
Een keer per maand komt
hier een Franse dokter. Maar
ja, die is alleen voor de Fran
se gevangenen en niet voor
ons".
Een beetje stiekem zit ik op een
snel geleend vodje papier
Frits' verhaal te noteren. Nie
mand kykt, ik neem dus
maar het risico. „Ik heb
heimwee", roept Frits. „Erge
heimwee. Elke dag denk ik
aan myn vrouw en kinderen.
En ik hoop op amnestie.
Maar ik heb al gehoord dat de
komende strafvermindering
weer niet geldt voor drug
smokkelaars. Ik zou heel
graag myn straf verder uit
willen zitten in een Neder
landse gevangenis of uitge
wisseld willen worden. Maar
daar is weinig kans op, heb ik
gehoord".
Spijt
Ruim driejaar zit Frits S. nu ge
vangen in Thailand. Hy zegt
ronduit spijt te hebben van
wat hy heeft gedaan. „Ik ben
stom geweest. Ik raad ieder
een aan om niet hetzelfde te
doen. Niet smokkelen, maar
ook geen heroïne gebruiken.
Ik weet nu dat je eraan kapot
gaat. Het is ontzettend moei
lijk om hier geestelijk op de
been te blyvcn Als je je mis
draagt ga je de „dark room"
(donkere kamer - red.) in. Je
krijgt een ketting van tien ki
lo aan je benen en dan moet
je vier of vyf maanden in die
dark room zitten Je kunt er
niets Er is geen lamp. je
moet je behoefte er ook doen,
het is er vreselyk. Dus pro
beer je je goed te gedragen
zodat je daar niet terecht
komt".
Plotseling is het bezoekuur om.
Er klinkt een trompetsignaal.
Fnts staat op. ik volg zyn
voorbeeld. Wat moet je op
zo'n moment zeggen? Hoe
neem je afscheid van een
landgenoot die nog tien tot
dertig jaar in een tropische
gevangenis moet doorbren
gen? In een gevangenis die
volgens Thaise begrippen
heel redely k is, die in verge
lijking met byvoorbeeld
Turkse gevangenissen zelfs
goed te noemen is, maar die
in elk geval door westerse ge
vangenen als een hel moet
worden ervaren.
Hopen op amnestie, op straf
vermindering Dat houdt de
gevangenen nog een beetje
op de been. Aanleidingen
voor amnestie zyn er genoeg.
Dit jaar is volgens de boedd
histische jaartelling een
krooryaar, namelijk 2525.
Daar komen nog twee dingen
bij. Thailand maakt zich op
voor de viering van Rattana-
kosin: het huidige konings
huis bestaat 200 jaar en het is
200 jaar geleden dat Bangkok
is gesticht. Als minister-pre
sident Van Agt een officieel
bezoek aan Thailand brengt,
kan er strafvermindering vol
gen voor „de vier van Bang
kok". Nog veel meer hopen
de Nederlandse gevangenen
op een statsiebezoek van ko
ningin Beatrix en prins Claus
aan koning Bumibol en ko
ningin Sirikit.
ADVERTENTIE
DEN HAAG (ANP) - De Westeu-
ropese vredesbewegingen zullen
op 6 juni te Londen demonstre
ren tijdens het bezoek van de
Amerikaanse president Reagan.
Deze demonstratie, een vervolg
op die van de afgelopen herfst,
was aanvankelijk gepland te
Greenham Commons, waar
eventueel kernwapens geplaatst
zullen worden. Dit deelde Wim
Bartels, internationaal secretaris
van het Interkerkelijk Vredesbe
raad (IKV) gisteren in Den Haag
mee na afloop van het tweedaags
overleg van Europese vredesbe
wegingen. Hieraan hebben orga
nisaties uit 11 Europese landen
deelgenomen.
Bartels benadrukte dat de vredes
bewegingen zich daarbij niet
moeten laten provoceren tot uit
barstingen van woede, die onge
twijfeld in Europa zullen plaats
vinden. „Hoewel er alle reden is
stevig uit te halen naar de Ameri
kaanse politiek is Europa er niet
mee gediend de zaak op de spits
te dryven", aldus Mient Jan Fa-
ber, secretaris van het IKV. Hij
wees daarbij vooral op de Ameri
kaanse vredesbeweging, die niet
geïsoleerd mag worden.
De Europese vredesbewegingen
hebben verder besloten in het
najaar in Athene een conferentie
te houden over kernwapenvrije
zones in Europa. Hierbij wordt
gedacht aan de Scandinavische
landen, de lage landen en even
tueel het Iberische schiereiland
en de Balkan.
Het Bouwfonds verlaagt met ingang
van heden de hypotheekrente.
Voor hypotheken met gemeente
garantie naar 11,7%.
Voor hypotheken zonder gemeente
garantie naar 11,9%.
Dit geldt ook voor de
Rente-Rust Hypotheek.
Het Bouwfonds verstrekt hypotheken
op alle huizen, bestaande en nieuw
bouw. Ook wanneer u binnenkort een
renteherziening van uw huidige
hypotheek staat te wachten, kom
dan eens praten. Met uw makelaar of
in 'n Bouwfonds infocentrum:
Leiden
Botermarkt 2, (07113 43 43
Haarlem
Anegang 29. (023) 31 38 52
Den Haag
Nassauplem 13. (070) 65 08 00
nv Bouwfonds
Nederlandse Gemeenten
Coupon
Stuur mij documentatie over de
Bouwfonds-hypotheek
Naam
Adres
Postcode
Plaats
Telefoonnummer
Coupon in gesloten envelop zonder
postzegel sturen aan: Bouwfonds
Antwoordnummer 10306
2300 WB Leiden
