c
'Hervormden' zijn geen kerk
1130%
Experimenten met
mensen waarborgen
contactlenzen,
da's pas fijn
Protestantenbond in Noordwijk 75
van der
WIEL
Synode kwam er
nog niet uit
J
Dr. De Vries in vrijgemaaktHandboek 1982:
Kleine maar hechte groep
LEZERS SCHRIJVEN
Bodemsanering kost
meer dan 1 miljard
HOJ
Advies aan Centrale Raad:
Ontslag twee
ministers
Zuid-Afrika
Bomaanslag in Tripoli
Pax Onisti
Generaal
Berkhof
WOENSDAG 3 MAART 1982
Geestelijk leven
Als hervormden het nog
niet wisten, kunnen zij
van de vrijgemaakt-gere-
formeerde dr. W. G. de
Vries (Haren) nu in alle
duidelijkheid horen, dat
hun kerk geen 'kerk' ge
noemd mag worden. "Het
zou voor het leven in Ne
derland van grote beteke
nis zijn, als de Gerefor
meerde Bond in de Neder
landse Hervormde Kerk
zich zou losmaken van
wat geen kerk mag heten,
om zo echt kerk te kunnen
worden", schrijft de vroe
gere Leidse predikant in
zijn jaaroverzicht in het
pas verschenen vrijge-
maakt-gereformeerde
Handboek 1982.
De Vries herinnert in dit
verband aan de opval
lendste hervormde 'wa
penfeiten' van vorig jaar:
de pastorale brief van de
synode over de kernbe
wapening (geen gebruik
en geen bezit van dit wa
pentuig) en de benoeming
van de marxistische
theoloog Ter Schegget
tot kerkelijk hoogleraar
in Leiden.
Op beide heeft de Gereformeerde
Bond destijds scherp gerea
geerd, waarbij het hoofdbestuur
zich zelfs afvroeg, hoe lang de
Bond zich nog in deze ontwikke
ling zou kunnen schikken. Dr.
De Vries maakt die vraag graag
'in alle broederlijkheid' tot de zij
ne. Afscheiding zou wel degelijk
een oplossing zijn voor de pro
blemen bij de hervormden.
Over de Gereformeerde Kerken in
Nederland - waaruit de 'vrijge-
maakten' aan het eind van de
Tweede Wereldoorlog zijn voort
gekomen - merkt De Vries op,
dat deze hun gereformeerde ka
rakter hebben verloren. Het 'be
rucht geworden' rapport 'God
met ons' - over het gezag van de
bijbel - bevestigt dat.
De Vries stelt de 'synodaal-gerefor-
meerden' dezelfde vraag als de
hervormde 'bonders': "Hoe lang
nog?" "Zou het niet geweldig
zijn, ook voor de opleving van
een nieuw en sterk kerkelijk le
ven, wanneer allen die over deze
ontwikkelingen verontrust zijn
ermee zouden breken? Er kan op
kerkelijk gebied in Nederland
iets groots geschieden! Hoe lang
nog moeten we wachten?"
De verhouding van de vrijge-
maakt-gereformeerden tot de
christelijke gereformeerden is
ook al niet watje noemt. De reac
ties van de laatsten o een vrijge
maakte brief met waarschuwin
gen voor geconstateerde 'dwalin
gen' (bij ds. Telder en de Apel-
doornse hoogleraren Oosterhoff
en Versteeg) waren niet mals.
"De verhoudingen tussen onze
en de christelijke gereformeerde
kerken zijn niet rooskleurig",
concludeert dr. De Vries.
Gebral
van de kant van mede-christe
nen", verzucht de redacteur van
het vrijgemaakte Handhoek.
Toch is hij niet ontmoedigd
"In 1581 was de gereformeerde re
ligie de énige die nog publiek
was toegestaan. Wat is er veel
veranderd in die vier eeuwen. We
kunnen echter ook verantwoord
over het heden spreken, omdat
Gods Woord een lamp voor onze
voet is".
'Het gebral van Mient Jan Faber'
de secretaris van het Interkerke
lijk Vredesberaad - 'over macht'
zal de vrijgemaakten niet impo
neren. "Ook eventuele wetten te
gen zogenaamde discriminatie
niet", verzekert dr. De Vries. "De
kerk heeft wel voor hetere vuren
gestaan en ze heeft een langere
adem dan de mensen wier adem
in hun neusgaten is. De adem
van Gods eigen Geest gaat door
haar gelederen. Wij stellen tegen
over menselijk gebral en gebazel
de sterke taal van de Schriften".
De vrijgemaakt-gereformeerden
hebben nu 264 plaatselijke ker
ken, 210 dienstdoende predikan
ten en ruim 101.500 leden. Een
vermeerdering in 1981 van onge-
Dr. De Vries
"Hoe lang nog moeten we wach
ten?"
veer 1700 leden, vooral dankzij
geboorten. Er zijn 87 predikants
vacatures. In de provincies Gro
ningen en Overijssel zijn deze
kerken het sterkst vertegen
woordigd.
NOORDWIJK Zondag
herdenkt de Neder
landse Protestanten
bond (NPB) in Noord-
wijk zijn 75-jarig be
staan met een receptie
van half 3 tot half 5 in
het kerkje (aula) aan de
Oude Zeeweg.
De NPB is een vrijzinnige stro
ming binnen het protestan
tisme, die om de statuten
van de Noordwijkse afdeling
te citeren - een 'vrije ontwik
keling van het godsdienstig
leven' voorstaat.
Omdat Noordwijk zelf geen
vrijzinnige predikanten had,
moest de kring voor zijn
kerkdiensten eens in de
twee of drie weken een be
roep doen op voorgangers
van buiten. Toen in de Twee
de Wereldoorlog het vervoer
moeilijker werd, gaf dat wei
eens problemen. Maar dan
vond men altijd wel be
stuurslid A. Dorsman of ie
mand anders bereid om de
samenkomst te leiden. Daar
kwam een eind aan, toen de
afdeling door evacuatie van
leden te klein werd.
Na de oorlog moest de Noord
wijkse NPB helemaal op
nieuw beginnen. Een actieve
vrouwengroep organiseerde
bazaars en dergelijke om de
afdeling aan de nodige con
tanten te helpen. Uit die
groep is later een studiegroep
ontstaan.
Meer dan zestig jaar had de
kring zijn onderkomen in een
zaaltje van de oude Franse
kostschool aan het Linden-
plein. Toen dat pand werd
verkocht, kreeg men onder
dak in de 'school van Bardel-
meijer' aan de Huis ter Duin
straat. Dankzij medewerking
van het gemeentebestuur
worden de diensten sinds
1975 gehouden in de aula aan
de Oude Zeeweg.
De afdeling die ook gods
dienstonderwijs verzorgt op
de openbare school is maar
een kleine gemeenschap.
Kan zo'n groep echter bogen
op een stel trouwe mensen,
op wier inzet men niet tever
geefs een beroep doet, dan
zal ze het lang volhouden.
Zulke leden heeft de NPB
steeds gehad. Mensen zoals
Dorsman, K. Sanders en J.
Over (uit de begintijd), J. D.
P. Vermeulen (vele jaren se
cretaris) en de organist Th.
Polman. Mede door de be
perktheid van de groep
houdt een sterke onderlinge
band de NPB-ers bijeen, wat
vooral tot uitdrukking komt
in het bezoek aan de kerk
diensten.
Voorzitter is nu de heer J. Was
senaar. Mevrouw C. A. Beze-
mer-Niemantsverdriet (secre
taris), mevrouw P. C. Barrau-
Mühring (penningmeester),
mevrouw L. van Nes-Heinz
en mevrouw E. Issac-van der
Heide staan hem ter zijde.
Een grotendeels vrouwelijk be
stuur. De afdeling is niet
denkbaar zonder het belang
rijke aandeel van haar vrou
welijke leden.
Het zijn ook medewerksters die
zondag op de receptie zorgen
voor een bloemversiering in
Japanse stijl.
Kinderen aan avondmaal
De synode van de Gerefor
meerde Kerken in Neder
land. die deze week in Lunte-
ren vergadert, is gisteren ver
strikt geraakt in haar eigen
bepalingen. Daardoor ont
stond bu de behandeling van
het belangrijke agendapunt
'kinderen aan het avondmaal'
een zodanige impasse, dat
een hele vergadering die aan
dit onderwerp was gewijd
niet met een besluit kon wor-
den afgerond.
Op tafel lag een door dominee
E. Overeem uit Enter verde
digd voorstel van de rappor
tagecommissie. waarin toela
ting tot het avondmaal na
openbare belijdenis als regel
en toelating van kinderen en
jongeren als uitzondering
wordt beschouwd. Ook
wordt omschreven, wat het
afleggen van geloofsbelijde
nis nu eigenlijk inhoudt en
aan welke voorwaarden moet
worden voldaan om bij wijze
van uitzondering kinderen
toe te laten.
Daarnaast was er een voorstel
van dr. H. J. Kouwenhoven,
lid van het moderamen (da
gelijks bestuur) van de syno
de. Dat wees een kant en kla
re omschrijving van de belij
denis af, verzwakte de voor
waarden voor toelating van
kinderen en jongeren en
pleitte voor de instelling van
een commissie die zich op de
betekenis van de openbare
belijdenis gaat bezinnen.
Dit voorstel haalde niet de ver
eiste meerderheid - het
kwam net een paar stemmen
te kort maar kreeg toch
wel een meerderheid, waar
uit kon worden afgeleid, dat
het voorstel van de rapporta
gecommissie (ds. Overeem)
zou worden verworpen.
Dat zou helemaal een impasse
hebben betekend, zodat werd
besloten de hele zaak, althans
gisteren, niet af te ronden.
Uit de urenlange discussie
bleek, dat de bezwaren te
gen toelating van kinderen
vooral leven in dorpen, en
dan met name in het noor
den en oosten van bet land.
Wat de intercommunie (ge
meenschappelijke tafelvie-
ring) tussen de Rooms-Ka
tholieke Kerk en reformatori
sche kerken betreft, sprak de
synode uit, dat deze mogelijk
moet zijn als een rooms-ka-
tholieke parochie en reforma
torische kerken plaatselijk
overeenstemming hebben
bereikt
Rector
Professor dr. J. C. de Moor
wil toch rector blijven van de
theologische hogeschool van
de Gereformeerde Kerken in
Kampen. Hij heeft zijn ver
zoek om van deze functie te
worden ontheven ingetrok
ken, na een gesprek met het
bestuur van de hogeschool.
Dat gesprek verliep 'zeer be
vredigend en in goede ver
standhouding', zo meldt een
persbericht.
De Moor wilde enkele weken
geleden zijn rectoraat neer
leggen, omdat hij bezwaren
had tegen het bezuinigings
beleid en moeite met een ver
klaring van de hogeschool-
raad inzake het voorontwerp
van de wet 'Gelijke Behande
ling'. In deze verklaring wer
den niet alleen homofielen
maar ook ongehuwd samen
wonenden genoemd. Profes
sor De Moor oordeelt mild
over ongehuwd samenwo
nenden. zo verklaarde hij,
rnaar wil aan de waarde van
het traditionele huwelijk
niets afdoen.
Hervormde Kerk: aangeno
men naar Poortugaal kandi
daat G. Geitenbeek aldaar;
beroepen te Sebaldeburen
(Gr.) kandidaat J. Breure
Streefkerk, te Dokkum en te
's Gravenzande B. van 't Veld
Nunspeet. te Haamstede J. P
van Roon Katwijk aan Zee.
Gereformeerde Kerken: aan
genomen naar Enca (Dr
kandidaat P. W. van Wijn
gaarden aldaar, naar Lange-
slag-Hemo (Ov.) kandidaat H
Langelaar Goes. Gerefor
meerde Kerken Vrijge
maakt: aangenomen naar
Berkcl D T Vreugdenhil Cu
racao, die daarmee bedankte
voor Lelden. Christelijke
Gereformeerde Kerken: be
roepen te Alphen aan den
Rijn kandidaat J Veenen-
daal Driebergen. Gerefor
meerde Gemeenten: beroe
pen te Katwijk aan Zee, in
combinatie met doveniorg,
C. Harinck Dordrecht.
DEN HAAG (ANP) Staatssecretaris Lambers-Hacquebard (mi
lieu) houdt er rekening mee, dat er meer dan de oorspronkelijk
geraamde één miljard gulden nodig is voor de sanering van de
ernstigste gevallen Van bodemverontreiniging. Er kunnen zich
nieuwe gevallen van bodemverontreiniging aandienen, aldus de
staatssecretaris in een memorie van antwoord, die zij de Tweede
Kamer gisteren heeft aangeboden.
Ook kan blijken, aldus mevrouw Lambers, dat voor aanvankelijk
minder ernstig genoemde gevallen toch op korte termijn maat
regelen getroffen moeten worden.
Uit de memorie van antwoord (waarin de staatssecretaris ant
woordt op ruim 250 vragen van kamerleden) blijkt verder, dat de
invloed van gemeenten bij het opstellen en uitvoeren van bo
demsaneringsplannen zal worden vergroot. In de eerste opzet
van de interimwet bodemsanering was die invloed vrij beperkt.
Gemeentebesturen krijgen nu bijvoorbeeld de mogelijkheid om
bij provinciebesturen gevallen van bodemsanering aan te mel
den.
ADVERTENTIE
NMB Kapitaalmarkt-Renterekening
Rente voorde maand maart
De NMB Kapitaal
markt-Rentereke
ning geeft een rente die
een half procent boven
het gemiddelde rende
ment van een groep af-
losbare Nederlandse
staatsleningen ligt. Een
hoog rendement dus.
-g^. - - - - -
Cnnnnn wil graag
t^OlipOIl Kapitaalmarkt-
Stuurt u mij meer informatie
'Uw geld blijft
dagelijks opvraagbaar.
Over de opgenomen
bedragen berekent de
NMB een geleidelijk
afnemende retourrente.
Meer informatie?
Stuur onderstaande cou
pon in of haal de folder
bij uw NMB-kantoor.
Viditel pagina 484.
De NMB denkt met u mee.
meer weten over de NMB
Renterekening.
De heer/mevrouw
Straat
Postcode
Woonplaats
In een gesloten,envelop zonder postzegel opsturen I
aan de NMB, Afdeling KMR, Antwoordnummer 131, I
1000 PA Amsterdam. I
11
DEN HAAG (GPD) - Medische
experimenten met mensen moe
ten met voldoende wettelijke
waarborgen worden omringd.
Verantwoorde en goed opgezette
proefnemingen met patiënten
zijn een algemeen belang. Even
zeer een algemeen belang is dat
daarbij ethische waarden en
rechten van mensen tot gelding
KAAPSTAD (AP) - De Zuid-
afrikaanse premier P W. Bo
tha heeft gisteravond het ont
slag van twee van zijn minis
ters aangekondigd. De oppo
sitie van deze bewindslieden
veroorzaakte een ernstige
breuk in de regerende Nasio-
nale Partij.
Botha vertelde verslaggevers
dat minister Andries Treur-
nicht van nationale bestuurs
aangelegenheden en minister
Ferdinand Hartzenberg van
onderwijs hun ontslag, met
onmiddellijke ingang, had
den ingediend.
Volgens sommige
zullen Treurnicht en Hartzen
berg de Nasionale Partij bin
nenkort verlaten en in de op
positie gaan. Zij blijven in het
parlement. Het twistpunt, dat
al jarenlang smeult in de
blanke minderheidspartij,
betreft het delen van de
macht met Indiase en kleur
lingen minderheden - zoals
Botha dit voorstaat.
Minister van nationaal onder
wijs Gerrit Viljoen zal tyde-
lijk waarnemen voor Hart
zenberg en minister van in
dustrie Dawie de Villiers
neemt voorlopig de plaats in
van Treurnicht.
kunnen komen. Aldus een ont-
werp-advies dat de Centrale
Raad voor de Volksgezondheid
maandag maart zal behandelen.
De commissie „rechten van de pa
tiënt" heeft dit onderwerp vanuit
het patiëntenrecht benaderd. De
aandacht werd in het bijzonder
gericht op de bescherming van
de rechten van diegenen, die zich
voor proefnemingen beschik
baar stellen. Zonder toestem
ming mag een experiment nooit
worden uitgevoerd, medici moe
ten altijd nadrukkelijk toestem
ming vragen. Doen zij dat niet
dan is sprake van een strafbaar
feit.
De commissie verstaat onder het
begrip „experimenten met men
sen" onderzoekingen ter toepas
sing bij mensen van nog niet of
onvoldoende getoetste middelen
en procedures met als doel te
kunnen vaststellen of nieuwe in
zichten kunnen worden verwor
ven dan wel gangbare inzichten
herziening behoeven. Het gaat
dan om proeven in het kader van
BEIROET (Reuter/DPA) - In Tripoli in het noorden van Libanon zijn
gisteravond zeker 20 mensen gewond geraakt, toen een in een auto
verborgen bom ontplofte. Dit is uit veiligheidsbronnen vernomen.
Het was de vierde dergelijke explosie in tien dagen tijd. De vorige drie
„bomauto's" ontploften in de Libanese hoofdstad. De „organisatie voor
de bevrijding van Libanon van buitenlanders" heeft zich voor de drie
aanslagen in Beiroet verantwoordelijk gesteld.
ADVERTENTIE
maar dan wel van een
ANVC-contactlensspecialist
de gezondheidszorg, gericht op
het opsporen, voorkomen of ge
nezen van ziekten of het lenigen
van ongemakken.
De bescherming van de mens met
betrekking tot dergelijke experi
menten behoort tot de mensen
rechten en is als zodanig in de
verklaring van de mensenrech
ten opgenomen, zo constateert
het advies. Feit is dat in de Ne
derlandse wetgeving, behalve
enkele bepalingen volgens de
Wet op de Geneesmiddelenvoor
ziening, geen speciale regels over
proeven met mensen zijn ge
steld. Dat in tegenstelling tot
dierproeven waarvoor wel een
wettelijke regeling bestaat.
Juridische aspecten
De juridische aspecten van experi
menten met mensen vallen uit
een in twee groepen: de eisen
met betrekking tot de redelijk
heid van de proefneming en de
eisen met betrekking tot de toe
stemming van de proefpersoon.
Pax Christi viel het evenwichtige
beleid van Rome aan dat door
mgr. Bar verdedigd werd. Een al
gemeen kerkelijk beleid dat voor
de hele wereld geldt. Zelfs wordt
nagekomen in El Salvador. Al
daar immers, heeft de bisschop
gr. R.IJ. Damas een bepaalde
houding aangenomen tegenover
de zogenaamde bevnjdingsgroe-
pen, en de mythe doorbroken dat
de terreur van één kant komt.
En zo weigerde hy een politieke
keuze te doen, volgde hij een
evenwichtig naar twee kanten
gelijk beleid. Hier ligt duidelijk
aangegeven waar de schoen
wringt.
Men probeert altijd de kerk voor
een bepaald karretje te spannen.
Of het nu een eenzijdige ontwa
pening is, ofwel het steunen van
een revolutie. In feite geniet
noch het weerloos maken van
een volk, noch een revolutie de
steun van de meerderheid. De
boodschap van de kerk is een al
gemene boodschap van
rechtvaardigheid en barmhartig
heid voor iedereen, naar alle kan
ten.
Hierin volgen mgr. BAr en mgr Da
mas en de meeste bisschoppen
over de hele wereld de richtlij
nen van Rome. Daarmee dienen
zij alle volkeren het beste.
H. Rutgers, Laan van Eik en Dui
nen 195, Den Haag
Nieuwe Rijn 62
Leiden 071-124108
Zoals de heer Berkhof wel of niet
weet: is de grootste crisis "De
Ecologische Crisis". Dit wil zeg
gen, dat de mens met zijn van de
Schepper gekregen "Moeder
AARDE" omgaat als met een
stuk vuil!
Om deze Ecologische crisis te ke
ren hebben wij vnend en vijand
nodig; onze kennis hierover kun
nen wy putten uit publicaties
van vele biologen loa. uit 'Der
Tanz met dem Teufel' van prof
dr Günther Schwab, Silent
Spnng van Rachel Carson, van
de Club van Rome en het Niet
zijn of Welzijn van Ernst Bartels
en Ecologica van Elsa VIeer-Ja-
german
Alleen al in Zuid-Amenka en in In
donesië worden dagelijks dui
zenden hektaren bos gekapt De
zeeén en bossen, de onmisbare
voedsel- en zuurstofbronnen
worden bedreigd, om nog te
zwygen over het uraniumafval
(plutonium, door mensen ge
maakt heeft 240 000 jaar nodig
om voor de helft gevaarlijk te
worden). Het ruikt niet, men
proef het niet. Komt een deeltje
via de maag (de maag beschouwt
het plutonium als gzer) in de
baarmoeder, dan zal dat gedeel
te. dat nog gevormd moet wor
den b v de linkerhelft van de
hersenen misvormd zijn en het
kind gehandicapt ter wereld ko-
Een met plutonium besmet lijk zal
door de schoorsteenrook na het
verbranden weer via de longen
een ander mens besmetten.
Door de heer Berkhof werd ge
steld "Wij moeten nu eenmaal
kiezen voor de V.S of de Sowjet-
Unie", de 6e febr. tijdens de ver
gadering van de polemologen te
Amsterdam.
Wat de heer Berkhof niet weet is,
dat moeders niet kunnen kiezen
voor de Ver. Staten of voor de
Sowjet-Unie. maar dat hun kart
klopt voor het kind in de Ver.
Staten en voor het kind in de
Sowjet-Unie en voor allen, die na
ons komen.
Dat wij ons geen "Isme" etiket op
het hoofd laten plakken, en onze
kinderen niet de dupe willen la
ten worden van de duivelse wa
penindustrie en het afval van 't
smerig oorlogstuig
De toekomst is niet van ons, maar
van onze kinderen
Omdat wij geen malloten en geen
dominees zijn, en evenmin
kaarsjes op daken branden, maar
ons hart klopt voor Alle kinderen
op aarde gaan we "een petitie
met eisen aanbieden aan zowel
de Amerikaanse ambassade als
aan de Russische ambassade"
Wij kiezen met voor strategen of
"Ismen" maar voor Jezus, Onze
Heer, de Vredevorst, die in
Matth 28 vers 18 zegt "MIJ" is
gegeven Alle Macht in hemel en
op de aarde!
A. Kwaadgras Van Nood
Diefsteeg 9
Leiden
HANDBAL Het team van de
Sowjet-Unie heeft zich gister
avond geplaatst voor de finale in
het toernooi om de wereldtitel
handbal in de a groep Polen
werd in de Westfalcnhal in Dort
mund met '17 2\ <-r l.ip n
VOETBAL De eerste selectie pe
riode van het olympisch voetbal
elftal is gisteravond afgesloten
met een oefen wedstrijd tegen de
amateurplocg, die aan het begin
van dit seizoen als zodanig op
trad De "oude" amateurs won
nen het duel met 2-1.
