Snotterbellen en prikkelogen
Ik hep egt goet
gesgreven
Schaken
Dammen
Dieren in de klas
iS*". J]
rZ'i'i -
a r
VTERDAG 27 FEBRUARI 1982
)ieren houden in je klas kan erg
leuk zijn. Je ziet bijvoorbeeld
'f hoe, hamsters, cavia's en konij
nen leven. Je leert wat ze wel en
niet eten en je leert ook, dat de
dieren regelmatige verzorging
nodig hebben,
j foor veel kinderen is het helemaal
1 niet leuk om dieren in de klas te
hebben. Zij gaan er van niezen
en hoesten en krijgen stekende
en tranende ogen, een loopneus,
of ze krijgen het erg benauwd.
Zoiets noem je allergie. Je kunt
voor alles en nog wat allergisch
zijn. Bijvoorbeeld: bloeiende
planten, katten, honden, konij
nen of huisstof. De meeste kin
deren met een allergie hebben
last van de huidschilfers van die
ren.
/ervelend
e kunt je dan misschien voorstel
len, dat het voor die kinderen
heel vervelend is als er dieren op
school worden gehouden. Ze
worden er vaak ziek van en kun
nen dan niet naar school. Ze ra
ken dan natuurlijk achter met
hun lessen.
oms kan een eenvoudig pilletje of
drankje helpen om die allergie te
onderdrukken. Maar meestal is
dat niet genoeg.
len heleboel ouders van kinderen
met zo'n allergie zijn naar de
scholen gestapt om met de on-
derwijzers te praten over dit pro-
W bleem. Vaak is het zo, dat onder
wijzers en onderwijzeressen niet
voldoende afweten van alergie.
Het duurt dan soms ook heel
lang voordat er wat aan wordt ge-
daan.
\sta Fonds
iet Nederlands Astma Fonds (dit
sT"! .T-rtiot \av^
zijn mensen die opkomen voor
astma-patiënten; een ziekte die
veel met allergie te maken heeft)
heeft klachten over dieren op
school uit het hele land verza
meld. Het Astma Fonds wil nu
dat de regering hier iets aan gaat
doen.
Eigenlijk is de enige oplossing de
dieren uit de klas te halen. Voor
kinderen die geen allergie heb
ben is dit natuurlijk niet zo leuk.
Maar als je weet dat iemand er
echt heel ziek van kan worden is
het niet zo moeilijk meer. Kinde
ren die geen last hebben van al
lergie kunnen altijd thuis nog
een huisdier houden.
Oplossing
Maar er is nog een andere oplos
sing. Konijnen, cavia's en ham
sters kunnen heel goed buiten le
ven. Bijvoorbeeld in een hok op
het schoolplein. Je moet dan al
leen zorgen dat het hok goed
warm is en dat er geen regen
door kan komen. Je maakt dan
een lekker bed van hooi of stro
en de dieren hebben nergens last
van. Vaak is deze oplossing voor
de dieren zelf ook gezonder.
In de eerste klas van de lagere
school (soms ook al wat eerder)
leert iedereen in Nederland
schrijven. Schrijven leren is erg
moeilijk. Maar het is nog moeilij
ker om zonder fouten te schrij
ven.
Bijvoordeeld het werkwoord 'wor
den'. Als je zegt: 'Ik word', dan
haal je gewoon het laaste stukje
van het werkwoord eraf. Zeg je;
'Jij wordt', dan komt er ineens
een 't' bij. Ik de verleden tijd (als
het al is gebeurd) zeg je: 'Ik
werd'. Dat is nog wel te begrij
pen. Maar zeg je: 'Jij werd', dan
komt daar ineens géén 't' achter
aan.
Allemaal moeilijke regels. En dit is
dan nog maar één woord.
In Badhoevedorp (Noord-Holland)
is er een vereniging die heet
Spelling-85. Deze mensen vin
den het maar onzin, dat wij al die
regels moeten leren. Zij willen,
dat de woorden net zo geschre
ven moeten worden als wij ze uit
spreken. Bijvoorbeeld: 'Ik wort
en ik wert'. By het werkwoord
'hebben' gaan zy nog veel verder.
Als je zegt: 'ik heb', dan schrijf je
een 'b' op het eind. Maar je hóórt
een 'p'. Dus schrijven zy: 'ik
hep'.
De mensen van Spelling-85 vinden
het ook niet nodig dat er twee
soort g's bestaan (ch en g). Zij
schrijven dan ook 'sgryven'.
Spelling-85 vindt deze manier van
schrijven veel beter, omdat het
voor de kinderen op school mak
kelijker is om te leren. Zy zeggen
ook, dat iedereen dan foutloos
kan leren schrijven. Want er zijn
maar heel weinig mensen die dat
kunnen.
Andere mensen vinden het zonde
van de Nederlandse taal.
Als de spelling van onze taal wordt
veranderd zal dat nog heel lang
duren. Iedereen die dit leest
moet in ieder geval nog alle re
gels leren!
Redactie: Anneloes Timmerije.
Tekening: Julia Szirmai.
Reacties: Klepperdoos, Postbus
54, 2300 AB Leiden.
Horizontaal. 1 kledingstuk, 2
steen, 3 vrouwelijk dier, 10
gril, 11 schil, 12 voertuig, 13
gering gewicht, 14 zot/dwaas,
15 bergweide, 16 vroegere ko
ningin, 18 insectenwapen, 19
bewaarplaats van dieren, 20
uitgang, 22 reeds, 23 gegra
ven diepte, 25 soezerig, 26 op
bergruimte, 27 aftrek, 28 be
vel, 29 eikeschors, 31 li
chaam, 33 plaats in België, 35
koordans, 36 zeepwater, 37
boom, 39 aangename kalmte,
41 groente, 42 overste van een
klooster, 45 wiel, 46 admini
stratieve troepen (afk.), 47
mestvocht, 48 tocht, 49 lus, 51
waterdiepte, 52 jong dier, 53
maag van herkauwers, 54 ge
plooide doek om de hals, 55
deel van het lichaam, 56 mo
degek, 57 ontkenning, 58 ge
kookt sap, 59 zangstem, 60
harde wind.
Verticaal. 2 inlijving, 3 etter, 4
in orde (afk.), 5 man, 6 lengte
maat, 7 vleessoort, 8 titel
(afk.), 9 rivier in Oostenrijk,
11 sierduif, 12 tint, 14 de on
bekende, 16 wandversiering,
17 boze géést, 18 ongeluksgo
din, 20 gebogen priem, 21
berg op Kreta, 23 kleur, 24
rommel-bende, 29 éénjarig
dier, 30 boos, 32 water in Ne
derland, 34 afbeelding, 37
tijdperk, 38 binnenste deel
van een vrucht, 40 sober. 41
half vloeibaar voedsel, 42
woonboot, 43 kleur, 44 be
waarplaats van duiven, 46 ge
bergte in Noord-Afnka, 50
obligatie (afk 52 kortstondi
ge regenval, 54 Indische vo
gel. 55 muzieknoot. 56 mu
zieknoot, 57 deel van de bij
bel (afk.).
De prys van 25,- werd toege
kend aan T. Verduyn, Da
Costastraat 37 2406 AS Al
phen aan den Ryn. Oplossin
gen met vermelding kruis
woordraadsel voor donder
dag op briefkaart of in enve
loppe zenden aan redactie
Leidsch Dagblad. Witte Sin
gel 1. 2311 BG Leiden
NEDERLAND - In verband
met de verhoging van de
posttarieven per 1 april zul
len tal van nieuwe stukken in
omloop worden gebracht. Zo
komen er een nieuw postblad
(55 cent), een nieuwe brief
kaart (50 cent) - met Beatrix-
zegel en een nieuw formu
lier voor adreswijzigingen
met een 50 cent-cijferzegel.
Al deze uitgiften zijn van een
nieuw ontwerp.
Dat is ook het geval met twee
stukken voor het internatio
nale verkeer. Er zal een
nieuw luchtpostblad van 90
cent komen, alsmede een
nieuwe briefkaart van 65
cent. Beide uitgiften worden
voorzien van een Beatrixze-
gel. In een vorige rubriek
hebben we reeds gemeld dat
de Beatrixzegels van 70 en 90
cent in aanmaak zijn. Deze
zegels, alsmede de waarde
van f 6,50 zullen op 9 maart
verschijnen.
De na 1 april uit te geven bij
zondere zegels zullen in
waarde aan de tariefsverho
ging worden aangepast.
Daarbij wordt de herden
kingsemissie ter gelegenheid
van het 200-jarig bestaan van
de diplomatieke betrekkin
gen tussen Nederland en de
Verenigde Staten uitgebreid
tot twee zegels Aanvankelijk
zou er op 20 april een 55 cent
zegel verschijnen, nu staan
op het programma een zegel
van 50 cent (briefkaart bin
nenland cn CEPT verkeer)
en een 65 cent-zegel (brief
kaart overzee per luchtpost)
Te zamen vormen deze waar
den het nieuwe tarief voor
een luchtpostbrief tot 10
gram naar de VS. De byslag
op de zomer- en kinderzegels
zal niet worden gewijzigd
Aan één van die parencompeti
tie ontleen ik een tweetal
spellen die een lezer mij toe
zond (Hartelijk dank!). We ge
ven de spellen eerst in pro-
b leem vorm:
West Oost
A 9 8 7 4 H V 10 3
H 10 C V 9 2
O A 8 7 O 543
H 9 6 A 10 2
Zuid opende 1 Ru, west dou
blet, noord pas, oost 2 Ru
(forcing), zuid doublet, west 2
Sch, waarna OW 4 Sch be
reikten. Noord start met Ru 6
A 4 2
V 9 7 4
O A 9 8 4
4 H 2
q o 7 B 10 6 3
5^20 O AH 10 8
O B 735 £V62
4 V 10 5 4 B»
HV5
B 6
O H 10 3
4 A87 6 3
Terwijl Jan Timman in Mar del
Plata aan het bewijzen is dat
het resultaat van Wijk aan
Zee een vergissing was, strij
den vijf andere vaderlanders
in Marbella om drie plaatsen
in het interzonaal toernooi.
Langeweg, van der Sterren
en Donner kunnen na de
voorronde al naar huis. Ook
in zyn nadagen is het Jan
Hein niet gelukt, een plaats
in het interzonaal te verdie
nen. Slechts eenmaal is hem
dat in zijn carrière gelukt. Na
het zonetoernooi in München
1954 plaatste hij zich voor het
toernooi in Góteborg 1955.
Slechts een gedeelde laatste
plaats was zijn deel. By ver
dere pogingen ging het
steeds net mis. Uit Madrid
1960 onderstaand partijtje,
ten teken van zijn kunnen
DONNER-REILYI.d2-d4
Pg8-f6 2.c2-c4 e7-e6 3.Pbl-c3
d7-d5 (gaat niet in op het mo
gelijke Nimzo-Indisch, rond
die tijd gold Donner als een
van de grote kenners van het
Nimzo) 4.Lcl-g5 LfB-e7 5.e2-
e3 0-0 6.Pgl-f3 Pb8-d7 7.D-
dl-c2 8.c4xd5 e6xd5 9.Lfl-e2
Tflï-e8 (tegenwoordig geldt c4
als zwarts beste poging, om
dat na ruil van d4 zwart erg
gebonden is aan zijn zwakte
d5 De bedoeling achter deze
zet is een mogelyke bezetting
van veld e4) 10.0—0 h7-h6
ll.Lg5-h4 c5xd4 (Nu blijft
zwart met de zwakte d5 zit
ten. Misschien was c4 nog
steeds een alternatief) 12.P-
Hxd4 Pd7-e5 13.Tfl-dl Lc8-
g4 (streeft naar snelle vereen
voudiging. De stelling was al
minder, maar nu is er geen
houden meer aan). 14.Pd4-f5!
(Nu kan Lxe2 niet want er
volgt 15Pxe7+ en zwart ver
liest pion d5) (DIAGRAM).
Vandaag nogmaals aandacht
voor de weliswaar reeds
beëindigde halve finales van
Nederland, maar daarom niet
minder interessante dam-
strijd. Door het niet meespe
len van Harm Wiersma, die
op propagandareis gaat, zijn
er maar liefst drie herkampen
noodzakelijk geworden. Van
het trio Berends, Bronstring
en Vermin, heeft de oudste,
nl. Evert Bronstring, zich al
geplaatst. De verliezer van de
overige twee heeft nog een
kans om in de finale te ko
men als hij van de winnaar
van de herkamp tussen Toine
Brouwers en Frits Luteyn
wint
De twee partyen die u voorge
schoteld krijgt, behelzen
bliksemoverwinningen Inde
eerste verliest Bert Kaïn al in
de opening een schyf aan
Ruud Palmer en in de tweede
wordt Gernt Boom het
slachtoffer van een eenvou
dig. maar geniepig offer in
het middenspel Zyn uitvoe
rende tegenstander heet Ge
rard Beerepoot. 1.33-29 16-21
2.31-26 11-16 3.37-31 6-11 4.31-
27 1-6 5.36-31 19-23 6.35-30 20-
25?! 7.30-24 14-20?; met de
omloop 14-19 houdt zwart het
materieel gezien nog gelyk.
nu komt er een dodelyke Par
tie Bonnard op het bord. 8.40-
ZWITSERLAND - Op 1 juni is
het 100 jaar geleden dat de
Sint-Gotthard spoorbaan in
gebruik werd genomen Dit
feit werd op 18 februari ge
memoreerd met de uitgifte
van twee 40 rappen-zegels,
met tussen veld. Op de zegel
links een oude stoomlok van
het type C 4/5. rechts een
elektrische lok van het type
Re 6 6. Er zal ook een vel ver-
schynen waarin vyf strips
Eveneens kwam 18 februari de
eerste byzondere sene 1982
uit; 20 rappen, 100 jaar Zwit
serse hotelicrsvereniging (op
de zegel het vignet van de or
ganisatie); 40 rappen. 150 jaar
Zwitsers gymnastiekverbond
EVTSFG (de zegel toont de
vier Fs: fnsch, fromm, fröh-
lich, frei - in de vorm van
een vlag); 70 rappen. 50 jaar
Internationale Gas-Unie (een
vlammenkrans waarin het of
ficiële embleem). 80 rappen.
150 jaar Natuurhistonsch
Museum Bern (een plastiek
met een lynx en twee instru
menten die worden gebruikt
bij het prepareren); 1,10
frank, 100 jaar Zwitsers Ver
bond voor chemische indus
trie (afgebeeld wordt een re
tort).
en de vraag is: hoe moet west
spelen?
Zuid speelt 3 SA, waartegen
west start met Sch 9. Zuid
neemt met de heer en speelt
KI H, KI A en een kleine kla
veren na voor west's KI 10.
Noord gooit een schoppen af.
oost Ru 2. West vervolgt ten
onrechte met harten, voor uw
boer. Hoe profiteert u van dit
buitenkansje als zuid7
In het eerste spel moet u Ru A
nemen, troef trekken, die val
len in drie ronden, en vervol
gens met ruiten van slag
gaan. Zuid mag twee ruiten
slagen maken, maar moet
daarna harten of klaveren
spelen en dat lost al uw pro
blemen op. Zuid had Ha A-B
en KI B, noord had KI V
In het tweede spel moet u har
ten naspelen voor oost's 10.
Schoppen na is voor het aas
en opnieuw harten voor de
heer, hetgeen leidt tot:
V
O A 9 8 4
4 8
-
B75
y
4 B 10
A
O V 6
4> -
4 H
O -
O H 10 3
4 7
In de praktyk speelde oost
schoppen na. waarna west KI
V mocht maken en zuid de
rest Het helpt oost niet als hij
Ha A incasseert. West moet
dan in de volgende schop
penronde de dekking in rui
ten dan wel klaveren opge
ven.
door
Rob Brunia
ÈF iiL>[
BH
a ik.
Af
Q «HAD AL
I -Si Ei
Lg4xf5 15 Dc2xf5 (nu heelt
wit de controle over de witte
velden, zodat d5 wel verloren
moet gaan Zwart probeert
zich per combinatie schade
loos te stellen) Pe5-g6 16 L-
h4xfB Le7xf6 17.Pc3xd5
Lf6xb2 (zwart heeft zyn pion
terug, en verliest meteen) 18-
Tal-bl Pg6-h4 (als de loper
wijkt valt wit op b7 binnen,
zwart probeert de witte dame
van de aanval af te leiden)
19.Df5-h3 Lb2-e5 20Tblxb7
Le5-d6 (tegen Pe7+) 21 Tb7-
d7 zwart gaf op 1 -0
door
Ronald Van Egmond
35 9-14 9.44-40 14-19 10.35-30!;
daar is hij al, cn natuurlyk
niet ipv. de tekstzet 38-33?
(19x30) 35x24 wegens (17-22
18-22 3x23 20x36) met schyf-
wmst voor zwart. 10...10-14
11.41-36 3-9 12.50-44 5-10
13.47-41!; na 13 46-41"» volgt
niet (17-22?) en (18-22) we
gens 27x18 en 39x28', maar
direct (18-22) met dam.
13...23-28 or 14.32x23 19x28
15.27-22 18x27 16.31x33 21-27
17.33-28 14-19? en wit haalde
dam via 38-32 36-31 en 29x38
etc. Kaïn nam deze voor een
stuk af, maar verloor natuur
lyk wel.
1.34 29 17-22 2.32-28 11-17 3.37-
32 6-11 4.41-37 19 23 5.28x19
14x34 6.40x29 10-14 7.35-30
20-25 8.30-24 14-20; via zetver
wisseling is een stelling, ech
ter zonder de zetten 46-41 en
1-6. uit de 32-28 (18 22>-ope
ning ontstaan. 9.32-28 16-21
10.31-26 11-16; dreigt nu 18 23
met gemakkelyker spel.
11.38-32 21-27! 12.32x21 16-
*27; dreigt (27-32). terwyl zo
wel 37-32 als 43-38 niet moge
lyk is en op 42-38 volgt 18-23
en 27 32 met schyfwinst Wit
lykt daarom een verzwak
king te moeten uitvoeren,
13.37-31 5-10 14.44-40 9 14
15.50-44 3-9 16.46-41 1-6; en
niet (18-23) wegens 29x18!
met dam op 3. 17.42-38 18-23
18.28x19 14x34 19.39x30 25-
x34 20.40x29 HM4; de ruil
(27-32) levert gunstiger spel
op voor zwart. 21.41-37 14-19;
nu ging (27-32) niet meer;
22.37-32 19x30 23.32x21 30-35
24.47-42 6-11; wil de rand
schyf 6 oplossen, 25.42-37 9-
14 26.44 39 11-16 27 37-32 16-
x27 28.32x21 14-19? 29.29-23!
19x28 30.21-16 met schyf- en
party winst.
Van de in Sparye verkerende S
van Duyn ontving ik het vol
gende probleem Wit speelt
en wint
