c
„Als alle mensen
goed zouden zijn
was er geen hel"
Visser: 'LDWS is
weer op goede weg'
Koplopers maken
geen fouten in
volleybalstiijd
"Het werd tijd dat er een eind aan kwam"
Judoka's
vallen in
de prijzen
Prof. dr. Edward Schillebeeckx:
ZATERDAG 27 FEBRUARI 1982
LEIDEN Wim Visser, doelman van LDWS, heeft er nooit een geheim van gemaakt
altijd op een zo hoog mogelijk niveau het keepersvak te willen uitoefenen. Niet voor
niets poogde hij in de aanloop naar de huidige competitie nog een plaats onder de lat bij
UVS te veroveren. En alweer zo'n drie jaar geleden was Visser voor een jaartje lid bij
LFC, "omdat ik de magere jaren bij LDWS toen al zag aankomen".
LEIDEN - De judoka's Laurens
van As en Robert van der Vlist
zijn gisteren met prijzen in hun
bagage uit Koeweit terugge
keerd. Van As streek in de cate
gorie tot 60 kilo de tweede prijs
op. Van der Vlist werd in de
voorronde in de categorie tot 71
kilo weliswaar gevloerd maar hij
wist dankzij de herkansingen de
derde plaats op te strijken. Op 13
maart is het duo automatisch ge
plaatst voor het NK-judo in Voe-
rendaal.
Reünie bij
Roodenburg
LETT)EN - Ter ere van het 55-jarig be
staan organiseert Roodenburg op
29 mei as een reünie Omdat de con
tacten met een aantal oud-leden
verloren is gegaan, verzoekt de
Kooiclub iedereen die eens lid van
de voetbalclub is geweest contact
op te nemen met C.Lens, Schaep-
manplein 24, Leiden, 071-411668.
In beide gevallen keerde Visser
snel terug naar de Vlietclub en is
daar nu toch nog direct bij de te
rugval van LDWS betrokken. Na
degradatie vorig jaar uit de twee
de klasse bivakkeert het oranje-
blauw thans onderaan de rang
lijst van de derde klasse A. Mor
genmiddag kunnen de Vlietbe-
woners daar verandering in
brengen. Dan moet wel LFC
minstens een punt afhandig wor
den gemaakt.
Bij menig supporter van andere
verenigingen zal bij het doorne
men van de standenlijst een gri
mas over het gelaat trekken, zo
als bij die gedaante aan het eind
van de zeventiger jaren (toen
LDWS in sneltreinvaart richting
amateurtop racete) de ogen prik
ten van afgunst. "Je voelde dat
mensen het leuk vonden wan
neer LDWS verloor", kan Visser
zich herinneren. Hij maakte de
onstuimige jaren, waarin LDWS
zich opwerkte van afdelingsclub
tot tweede-klasser allemaal mee.
En lijkt nu dus met diezelfde ver
eniging de andere kant op te dui
kelen.
De succes-story van LDWS is
reeds meerdere malen in de
krantekolommen beschreven.
De jaren waarin de Vlietclub
kampioenschap na kampioen
schap vergaarde werd voorafge
gaan door een imposante leden
winst. Het verenigingsbestuur
wilde de LDWS-ers de mogelijk
heid om óók in de zaal te voetbal
len niet onthouden. Andere
Leidse clubs verboden dat hun
leden. Visser: "Er kwam een ver
zameling goede voetballers om
die reden naar LDWS en wij kre
gen een team met allemaal gelou
terde jongens. Van het oude
LDWS bleven alleen de sterk-
sten over".
Maar aan het glorieuze tijdperk
kwam ook weer een einde. Spe
lers raakten over hun hoogte
punt heen, "raakten uitge
speeld", noemt Visser. "En oude
liefde roest niet", weet de goalie.
Zoals hij na zijn pogingen om bij
LFC en UVS onderdak te vin
den, terugkeerde naar LDWS, zo
vertrokken uiteindelijk ook weer
de spelers die naar LDWS waren
toegekomen. "Neem Gijs Collé",
wijst Visser aan. "Dat is een ge
boren Lugdunummer. Bij LDWS
vind je dan toch niet wat je bij je
eigen vereniging altijd hebt ge
vonden. Wat nu met LDWS is ge
beurd, kon je zien aankomen.
Het niveau tweede klasse was
niet houdbaar. Er kwamen geen
nieuwe spelers meer. Andere
clubs lieten ook het zaalvoetbal
toe. En LDWS heeft geen jeugd.
Nooit gehad. Het was op zich al
een prestatie dat we ons nog een
paar jaar handhaafden in de
tweede klasse. Maar ja, als je een
paar keer derde van onderen ein
digt, moet je rekening houden
met het feit dat je een jaar later
Wim Visser: "De jeugd in het eerste kan vooruit en wil vooruit".
(Foto: Holvast)
ook als tweede van onderen kan
eindigen".
De nieuwe trainer Siem van der
Ham kreeg met een heel ander
LDWS te maken dan zijn voor
gangers. Hij mocht gaan bouwen
met een gewijzigde spelersgroep,
waarin naast een aantal routi
niers ook dat kleine beetje jeugd
waar LDWS over beschikt een
plaats had gekregen. "Jongens
die nog vooruit kunnen en wil
len. Die nog iets te leren valt",
meent Visser.
De moeilijkheden zijn Van der
Ham kennelijk rauw op het dak
gevallen. Van der Ham heeft veel
tijd nodig gehad om de juiste for
matie te vinden. 'Te veel tijd",
klinkt het zachtjes verwijtend uit
de mond van Visser. "De verant
woording ligt natuurlijk ook bij
de spelers". Hij wil zijn trainer
niet aanklagen. Hoopt ook niet
dat Van der Ham dit als een aan
val op zijn handelswijze be
schouwt. "Maar", zegt Wim Vis
ser, die in mei zijn C-trainersli-
centie hoopt te halen: "Als ik
trainer ben en ik kom bij een
voor mij onbekende vereniging:
haal ik daar uit zeven wedstrij
den veertien punten, dan kan
niemand mij iets maken. Als je
echter slechts drie punten haalt,
dan zou ik graag gebruik maken
Extra
LEIDEN - In de volleybalcompetitie vielen er in de eerste klasse geen
verrassingen te noteren. Bij de heren maakten de koplopers geen fout
Leython versloeg SKC met 0-3 terwijl WVC won van DAC 2.
Hoewel Leython in alle sets met een grote achterstand werd geconfron-
teerd, trok de Leidse ploeg aan het langste eind. Via 13-15, 13-15, 11-15
noteerde Leython een 3-0 overwinning. WVC rekende af met de reser
ves van DAC; 3-1. In de eerste set verkeek de thuisploeg zich op de
sterke verdediging van DAC (8-15) maar WVC had in de tweede set het
antwoord klaar. De ploeg stoomde vervolgens door naar de verdiende
zege: 15-8, 15-6, 15-6.
In een eenzijdige wedstrijd versloegen de reserves van LUSV tegenstan
der WW 2: 3-0. Donar 2 moest zich heel wat meer moeite gestroosten
om opponent Gemini op de knieen te krijgen. Hoewel de eerste set
verloren ging, boekte het Leidse team toch een overwinning omdat op
het juiste momentdevorm weer aanwezig was: 11-15,15-6,15-11,15-11.
De tweede teams van WVC en NOVO hielden elkaar aanvankelyk in
evenwicht maar uiteindelijk bleek de Noordwijkse formatie over meer
kwaliteit te beschikken: 3-1.
Zonder Jogien Bakker moest Leython 2 in de damesstrijd aantreden te
gen Ridderveld. Niettemin wonnen de Leidse dames de eerste set: 13-
15. Ridderveld had al snel een antwoord klaar: 15-10 maar Leython
herstelde zich knap: 10-15. Vooral dankzij de inbreng van Nelleke Vol-
ker sleepte Leython (0-15) de overwinning uit het vuur. NOVO 2 had
geen problemen met Leython 3: 3-0. DAC 2 begon de eerste set uitste
kend tegen Orion maar bij een 12-2 stand stortte de ploeg als een kaar
tenhuis ineen: 12-15 verlies. DAC herstelde zich evenwel knap en haal
de de punten via 15-10, 15-4 en 15-13 binnen. Blok ging verdiend onder
uit tegen LUSV 2: 1-3. S'70 moest in de uitwedstrijd tegen In Up Go
drie basisspeelsters missen. De thuisploeg maakte gebruik van de ver
warring bij S'70 door de eerste twee sets in winst om te zetten. S'70 was
echter nog noet uit het veld geslagen en herstelde zich op knappe wijze.
Drie setzeges op rij bezorgden S'70 de overwinning.
van de ervaring die sommige
spelers hebben. Ik weet niet of
Van der Ham wist dat er bij ons
in de groep andere ideeën leef
den. Je hoorde spelers klagen,
omdat zij vonden dat ze niet op
de juiste plaats liepen".
Visser is er inmiddels zeker van
dat zijn trainer nu toch het juiste
team gevonden heeft. De twee
gelijke spelen tegen UDO vor
men het bewijs. "Het werd tijd
dat er een einde kwam aan het
verliezen. Als we morgen tegen
LFC een punt pakken zijn we, de
omstandigheden in aanmerking
genomen, een eind op weg. Het
gaat nu goed", stelt hij. "Er
wordt gedisciplineerd gevoet
bald. Van de naam die we in ne
gatieve zin hebben moeten we af.
Tegen UDO hebben we twee
keer bijzonder prettig gevoet-
bald. LDWS—LFC, dat wordt na
tuurlijk op het scherpst van de
snede uitgevochten. Maar het zal
niet onsportief worden. Er lopen
spelers die voor beide verenigin
gen hebben gespeeld. Die ken
nen het wel en wee van zowel
LDWS als LFC. Maar in sportief
opzicht wil je natuurlijk niet aan
elkaar toegeven".
GERARD HAVERKAMP
Professor-magister dr. Edward
Schillebeeckx zal in oktober uit
handen van prins Bernhard de
Erasmusprijs 1982 voor theolo
gie ontvangen. De prijs, groot
100.000,- is hem toegekend van
wege het feit dat zijn theolo
gisch werk en de invloed die er
van uitgaat, zowel een bevesti
ging zijn van de klassieke waar
den van de Europese cultuur als
ook een bijdrage tot kritisch
zelfonderzoek van die cultuur.
Hij zal dit jaar tevens met eme
ritaat (pensioen) gaan.
Wie is Schillebeeckx? Wat zijn
zijn katholieke opvattingen?
Zijn de aanvallen van Rome op
zijn katholiek-zijn juist? Is de
kwalificatie "ketter" terecht?
Onze medewerker Theo Kroon
interviewde prof. Schille
heeckx en probeert op boven
staande vragen antwoord te ge
ven.
Wie gelooft er in Nederland nog in
het vagevuur? Ik heb er dezer da
gen een ontmoet. Het is de vanwe
ge zijn progressieve opvattingen
door Rome verguisde en in Ne
derland o.a. door "Confrontatie"
als ketter afgeschilderde profes
sor Schillebeeckx.
Deze vriendelijke en bescheiden,
maar daarom niet minder ver
maarde theoloog is een diepgelo
vig christen en een katholiek in.
hart en nieren. "Ik geloof in het
vagevuur", zegt hij zeer beslist.
"En dat de mensen er niet in ge
loven zegt me niets", komt er
even nadrukkelijk uit. Hij onder
schrijft dit geloofspunt, zoals hij
alle 12 artikelen van het geloof
erkent. "Want als je van deze
Kerk bent moet je er in geloven.
En ik kom naar die Kerk, omdat
ik er in geloof'. Met het geloof
heeft hij dan ook geen moeite,
maar wel met de voorstellingen
die van hogerhand aan die ge
loofspunten worden verbonden.
"Het gaat echter om de bedoelin
gen, en die onderschrijf ik". Al
leen daarom al lijken de aanval
len van Rome en "Confrontatie"
niet terecht.
Gerechtigheid
Van professor De Petter uit Leu
ven, waar hij studeerde, leerde
hij dat God te vertrouwen is.
Daarom heeft hij, ondanks wat
hem wordt aangedaan, weinig
last van angst of gespannenheid.
Toen De Petter destijds door Ro
me werd afgezet, leerde student
Schillebeeckx ongerechtigheid
incasseren. Dat kwam hem te
stade, toen in 1968 wegens zg.
ketterij het eerste proces tegen
hem werd aangespannen. De
klacht werd geseponeerd. Naar
aanleiding van zijn publikatie
"Jezus, het verhaal van een le
vende" in 1974 werden twee jaar
later zijn theologische opvattin
gen veroordeeld. In 1980 stuurde
Rome een brief, waarin men rec
tificatie vroeg van bepaalde uit
latingen. Dit proces mondde
eveneens niet uit in een veroor
deling. In 1981 werd het derde
proces tegen hem aanhangig ge
maakt. Nu betrof het zijn boek
"Kerkelijk ambt". Maar dat zal
ook wel weer met een sisser aflo
pen.
Prof. Schillebeeckx: t JE «rat hebben de
prieater* het een en ander bij de katho
lieken ingeprent, en nu tlaan se het er
Hoe anders verliep het leven van
prof. Schillebeeckx daarvóór.
Geboren op 12 november 1914 in
Antwerpen en afkomstig uit een
gezin met 14 kinderen, was hij na
een voorbeeldige lagere school
tijd op het Jezuietencollege in al
le vakken de knapste van de
klas. Hij moest dus van zijn over
heden - hij was inmiddels Do
minicaan geworden en in 1941
tot priester gewijd - gaan stude
ren. Dat gebeurde in Gent, Parijs
en Leuven. Ook daar was hij een
excellent student. Professor De
Petter verklaarde later over hem:
"Ik heb aan die begaafde leerling
een vreugde beleefd, die geloof
ik zeldzaam is in het onderwijs".
In 1946 werd hij aan die universi
teit docent. In 1951 promoveerde
hij tot doctor in de theologie en
in 1959 tot magister (een hogere
graad dan doctor). Inmiddels
was hij in 1958 benoemd tot
hoogleraar in de dogmatiek en
de geschiedenis van de theologie
in Nijmegen.
Niet progressief
Met de van hem bekende woord
keus en Vlaamse tongval beant
woordt professor Schillebeeckx,
die zojuist in drie talen door de
Wereldomroep de gehele dag is
geïnterviewd, welwillend de
hem gestelde vragen. Die gaan in
zijn geval over de 12 artikelen
van het geloof, omdat ze in rela
tie met zijn persoon en opvattin
gen in het geding zijn. De ant
woorden, op mijn uitdrukkelijk
verzoek zonder enig moeilijk
woord, logenstraffen de legende
vorming rond hem en zijn opvat
tingen. En de tallozen, die zich
van de andere kant op hem be
roepen, vinden geen progressief
priester die het niet zo nauw
neemt met het geloof. Integen
deel. Hij gelooft namelijk ook
nog in het dogma. Hij wenst het
echter te vertalen, zodat iedereen
het kan begrijpen. En verder
wenst hij niet dat het anderen
dwingend wordt voorgeschre
ven. En tenslotte houdt hij zich.
gewoon aan het celibaat. Waar
van hij vindt dat ten behoeve van
zijn huidige en toekomstige col
legae, die er een andere levens
wijze op na willen houden, de
verplichting daartoe moet wor
den afgeschaft.
Professor Schillebeeckx gelooft in
God en in Jezus Christus, Zijn
enige zoon. Hij gelooft in de god
delijkheid van Christus, die een
menselijke persoon is. "In ge-
loofstaal is de mens Jezus zoon
van God". De goddelijkheid en
de menselijkheid zijn volgens
hem dus geen twee gescheiden
zaken. "Dus niet God èn mens,
maar God In de mens. Dus niet
optellen". Zo gelooft hij ook in
de Drie-eenheid (één God in drie
personen). Hij gelooft dus niet in
drie Goden. Hij benadrukt hier
bij dat het christelijk geloof een
geloof is van/in één God. Na een
wat moeilijk te begrijpen uitleg
- "vanuit Jezus gezien is hij de
zoon in relatie tot de Vader en in
die relatie ons gegeven in de
Geest" - verklaart hij dat er veel
in het geloof is wat het menselijk
voorstellingsvermogen te boven
gaat. Vandaar: "We kunnen
slechts spreken over God in Je
zus vanuit de mens".
Maagdelijkheid
Professor Schillebeeckx gelooft in
de maagdelijkheid van Maria,
maar dan wel in begrijpende zin.
"Hoe moet je de maagdelijkheid
zien? Het sluit niet uit dat Jozef
de vader is. Het is een Grieks be
grip, dat wil zeggen wanneer
men de godheid van Christus
vaststelt dan impliceert dat de
maagdelijkheid van Maria". In
joods-christelijke zin daarente
gen betekent de maagdelijkheid
dat het Kind is voorbestemd. Hij
wijst er verder op dat de maagde
lijkheid door het Christendom in
de eerste eeuwen teveel is ver
heerlijkt. Er bestond een huwe
lijksvijandigheid, waarin Paulus
een grote (funeste) rol heeft ge
speeld. Echt mens zijn was leven
in onthouding. "Ik heb dus last
met de uitleg van Rome op dit
punt". Hij voert daarbij aan dat
het geen dogma is, maar voegt er
onmiddellijk aan toe: "Het is wel
een zware leer". Toch heeft hij er
geen moeite mee ook in dit op
zicht het Credo te bidden. "Ik
geef er de religieuze betekenis
aan". En tot slot: "In het He
breeuws stond er overigens: jong
meisje".
Dat Christus is gestorven en na
drie dagen verrezen, is voor pro
fessor Schillebeeckx natuurlijk
een geloofspunt. Voor hem heb
ben die drie dagen echter de be
tekenis van V-day na de oorlog.
Niet voor niets wordt ook over
drie dagen gesproken, omdat
men in joodse begrippen pas
dood was na drie dagen, om
schijndood te voorkomen. "Ik
neem het lege graf en de ver
schijningen aan. Maar het bete
kent de ervaringen van de
apostelen. Voor hen leefde Hij na
Pinksteren weer".
Vagevuur
Het geloof in hemel, hel en vage
vuur vervolgens is voor hem
geen punt voor ook maar enige
twijfel. De hemel is de zichtbare
en onzichtbare wereld. Het heeft
verband met het eeuwig leven.
Het is iets dat mede afhankelijk
is van goede en slechte mensen.
"Als alle mensen goed zouden zijn
dan was er geen hel, en als ze al
leen maar slecht zouden zijn dan
was er geen hemel", aldus zijn
simpele redenering. In dit ver
band past het bestaan van het va
gevuur. Ook daarin gelooft hij
heilig. Dat niet geloven van men
sen in het bestaan van hemel, hel
en vagevuur vindt naar zijn vaste
overtuiging zijn oorzaak in de
voorstellingen, die men ervan
heeft gekregen. Het is voor hem
een dermate boeiende materie,
dat hij te zijner tijd hieraan een
publikatie zal wijden. Hij gelooft
in het vagevuur, omdat geen
mens volledig heilig is. als hij
sterft. "In de eerste act van eeu
wig leven worden kleine onef
fenheden glad gestreken. Het va
gevuur zie ik als eerste liefde-
sact".
Het geloof in de rooms-kathoheke
kerk staat ook voor hem op de
eerste plaats. Hij ziet de catholica
ook in de andere christelijke ker
ken, "maar eerst Rome". Het ge
loof in de kerk heeft bij hem een
oecumenische betekenis. "Dat
woordje ene sluit alle christelijke
kerken in, maar is tevens een
protest" De gemeenschap der
heiligen betekent voor hem ver
volgens, dat als men op een be
paalde manier leeft er dan een
veilige weg is om in de hemel te
komen. "Het gaat niet om de per
sonen (van de heiligen)". In de
Middeleeuwen hadden ze teveel
heiligen, maar dat waren vaak
persoon in zijn totaliteit. "Dus
geen verrijzenis van het lijk. Het
heeft niets te maken met de bio
logische betekenis". En dan ten
slotte het eeuwige leven. Hoe dat
er uit zal zien is voor hem een
raadsel. "Ik weet het niet en ik
kan er dus niets over zeggen. Er
is daarover niets geopenbaard
We kunnen ons daarover geen
voorstelling maken".
Voor professor Schillebeeckx is
dus het Credo (de 12 artikelen
van het geloof) heilig. Bepaalde
onbegrijpelijke zaken probeert
hy zo goed mogelijk te begrijpen
en te vertalen naar anderen. Dat
doét hij dan' op minzame, vrien
delijk wijze. Men krijgt hem al
leen kwaad als men kritiek op
hem heeft en het voor hem dui
delijk is dat men het niet heeft
begrepen, omdat men niet op de
hoogte is van de feiten. Anders is
hij de tolerantie zelf.
Intolerantie
geesten. Vandaar dat "roem"
overging tot heiligenverklarin-
gen. Maar dat was in feite om
voorbeelden te stellen en het
volksgeloof, dat ontaardde, te
gen te gaan.
Biecht
De biecht zit professor Schille
beeckx erg hoog. Hij legt uit dat
er in de eerste eeuwen een boete
viering bestond. In de latere eeu
wen gingen monniken bij elkaar
te biecht. Daarmee ontstond het
"kapittel". Toen werd de oor
biecht geboren. Daarnaast bleef
de openbare boeteviering be
staan. Nu de oorbiecht vnjwel is
afgeschaft is er alleen nog maar
de boeteviering. En nu komt het
Voor professor Schillebeeckx
"Rome wil dat niet als sacrament
erkennen Daardoor is ook de
boeteviering teniet gedaan. Nu is
er niets meer". Dat betreurt hij in
hoge mate Hu zou graag de boe
teviering weer terug willen heb
ben. "Als de Kerk het als sacra
ment aanvaardt, is de moeiluk-
heid weg". Zo simpel ligt dat Hg
wijst er in dit verband op dat in
Amerika de biechtstoelen zun
weggehaald. Ze hebben kleine
zaaltjes gemaakt, waar men zijn
hart kan uitstorten "Want dat
moet toch gebeuren". Daarna is
er een soort absolutie in de vorm
van een afsluitend gebed. Zoiets
kan in Nederland ook, is hij van
mening-
Wat de verrijzenis van de mens be
treft, gaat het bu professor Schil
lebeeckx niet om de onsterfeluk
heid van de ziel, maar om die van
ziel èn lichaam. De menselijke
Hij vindt het dan ook verschrikke
lijk dat er in Nederland zoveel in
tolerantie bestaat. "Eerst hebben
de priesters het een en ander bij
de katholieken ingeprent, en nu
slaan ze het er weer uit" Htj
keurt dit bepaald af. "Ik ga men
sen echt niet hun rozenkrans af
nemen". Hij probeert ze integen
deel iets te geven, zoals bgvoor-
beeld het derde deel van zun gro
te trilogie, waarvan de eerste
twee delen "Jezus, het verhaal
van een levende" en "Gerechtig
heid en liefde" reeds zijn ver
schenen. Maar daartoe zal hu
zich niet beperken. De voor
naamste reden dat hij op 68-jari-
ge leeftijd met emeritaat (pen
sioen) gaat en dus zijn hoogle
raarschap neerlegt, ligt in het feit
dat hu meer WU schrijv.n Hak
komt er nu gewoon niet van. Hij
moet zun enorme werkkracht en
fenomenaal doorzettingsvermo
gen ergens in stck-n
Dat zal nu overigens wat minder
gemakkeluk gaan. want zyn tref
zekere visueel geheugen heeft
hem in de steek gelaten "Dat
heb ik niet meer Ik moet nu ca
talogiseren" Dat hu zijn derde
deel ook in vier maanden zal
schrijven zoal het vongc (1000
pagina's) zit er dus niet in M
heeft tevens te maken met zijn
gezondheid. Zun gewrichtsartro-
se hindert hem. Hu heeft te wei
nig aan lichaamsbeweging ge
daan. Dat breekt hem nu op. De
wandelingen tijdens recente
vakanties zijn onvoldoende ge
bleken, zelfs de jaarhjkse grote
vakantie met absolute rust (ook
op geestelijk gebied) hebben
hem niet kunnen redden Dat hu
een kettingroker is. heeft daar
aan natuurlijk ook geen goed ge
daan. Maar hu is vol goede moed
En hu doet het omdat hu meent
iets tc vertellen te hebben
