c
predikant voor
atechese is onvoldoende
D
Iartsbisschop Glazemaker:
huwelijk een verrijking9
ANWB verwacht topdrukte
eleidsnota voor hervormde synode
M ÉS
Meerderheid
van bisdom
Haarlem
achter
Pax Christi Beroepen
^cknickplaats oude
-teentij d gevonden
Wintersporters keren in weekeinde terug
SEP akkoord
Duitse stroom
Niet meer lood in groente
volkstuinen aan snelweg
Vijf jongens
ernstig
mishandeld
Bezetting
Oranjewerf
opgeheven
DAG 26 FEBRUARI 1982
Geestelijk leven
1 laad voor de Katechese
I n de Hervormde Kerk
|idt de onderwijskundi-
training van predikan-
II en catecheten voor het
j ven van kerkelijk on-
rricht (catechese) over
t algemeen onvoldoen-
Samen met onder an-
re de Raad voor zaken
n Kerk en School wil hij
an werken aan een bete-
'educatieve scholing'.
t jongeren die niet afwijzend
an tegenover het christendom
ar wel teleurgesteld zijn in de
k zijn twee stromingen waar
nemen. Voor de een is de
ag: 'wat moet ik in deze we-
1 doen, hier en nu?', voor de
Ier: 'waar en hoe kan ik God
aren?'
mderricht van de kerk moet
isluiten bij de vragen van deze
de groepen jongeren, schrijft
de Raad voor de Katechese in
een beleidsnota voor de her
vormde synode, die volgende
maand in Doorn bijeenkomt.
Voor de eerste groep jongeren kan
men uitgaan van uitspraken van
de Hervormde Kerk over maat
schappelijke en politieke vraag
stukken. "De verantwoordelijk
heid van de kerk voor deze
vraagstukken zal ook in de cate
chese duidelijk gemaakt moeten
worden, opdat de vragenstellers
worden geboeid door de verkon
diging van Gods heilsplan met
deze wereld".
Maar ook die andere stroming
moet serieus genomen worden.
De Raad voor de Katechese con
stateert 'een gebrek aan aan
dacht voor de ervaringskanten
van het christelijk leven in de op
voeding, zowel thuis en op
school als in de kerk'. "Dat heeft
geleid tot vervreemding en ver
schraling". De raad wil daarom
op de vraag naar 'de ervaring van
het geloof ingaan, door het ge
sprek te openen met een brede
groep van religieus-belangstel
lende jongeren en volwassenen,
zoals - onder anderen - Taizé-
gangers. (Taizé' in Frankrijk is
als oecumenische geloofsge
meenschap een internationaal
trefpunt met name voor jongeren
geworden).
Nieuw
De inhoud van de catechese is niet
langer uitsluitend de Heidelberg-
se Catechismus en klassieke ge
loofsthema's, zoals geloof, ge
bed, gebod en sacramenten.
"Doordat de kerk juist in de afgelo
pen tijd meer de nadruk is gaan
leggen op haar opdracht naar
buiten, wordt ook het onderricht
uitgebreid, opdat catechisanten
vertrouwd raken met zendings
activiteiten en diakonaal hande
len van de gemeente. Hierdoor
ontstaat nieuw materiaal voor
de catechese". "Gemeente-zijn is
niet een statisch begrip", zegt de
raad in zijn nota. "Telkens op
nieuw zijn er nieuwe vragen die
Bij de training van predikanten,
catecheten en catecheseteams
moet rekening worden gehou
den met het feit dat de belang
stelling van jongeren tussen 14
en 17 jaar verschuift van bijbelse
of kerkelijke leerstof naar vragen
over de betekenis van het geloof
voor het leven van alledag.
"De catecheet kan de leerling het
geloof niet aanleren, maar wel de
voorwaarden scheppen waar
door jongeren ontdekken, wat
het geloof voor hen kan beteke
nen". Dat veronderstelt ook een
nieuwe manier van werken (rol
lenspel, video, gesprekstechnie
ken). Probleem is, dat de scho
lingsmogelijkheden daarvoor
nog gering zijn".
Tweede weg
De belangstelling voor theolo-
gisch-catechetisch onderricht
onder volwassenen groeit. De
raad noemt dat in zijn beleidsno
ta 'opmerkelijk'. Hij hoopt, dat
jongeren en ouderen elkaar zul
len stimuleren en van elkaar
kunnen leren. Vooral waar vol
wassen vrijwilligers meehelpen
bij het geven van catechese, is
training noodzakelijk.
Voor al deze activiteiten werkt de
raad nauw samen met 'Kerk en
School' en de Centrale voor Vor
mingswerk/Hervormde Vrou
wendienst. Er zou één gezamen
lijke 'Raad voor de Educatie'
moeten komen, waarvan de cate
chese, het vormingswerk en het
schoolwerk deel uitmaken.
Voor catecheten en pastorale
werkers bepleit de Raad voor de
Katechese een 'tweede weg' naar
het ambt van predikant. Nü moet
een catecheet of pastoraal werker
die predikant wil worden hele
maal opnieuw beginnen met de
theologische studie. Een tweede
weg zou zijn, dat via het cateche-
tenexamen, een groot aantal
praktijkjaren, een studie-op
dracht en een kerkelijk examen
iemand ook predikant kan wor
den.
astoor A.J. Glazemaker (Arnhem) krijgt
d-katholiek Nederland een - democra-
ch gekozen - aartsbisschop die als huis-
der twee nog schoolgaande kinderen
eft. Voorwaar iets zeldzaams in de katho-
ke wereld.
Glazemaker - die eerst pastoor in Leiden
IJmuiden is geweest en nu behalve Arn-
n ook Twente onder zijn hoede had was
ens 'bisschop van Deventer'. Maar wel
ider bisdom, want oud-katholiek Oost-Ne-
'land valt onder Utrecht. Wat hem betreft
•iij de laatste bisschop van Deventer ge-
zst. Hij vindt in zijn kleine kerk (ongeveer
10.000 ledentwee bisschoppen met een eigen
bisdom meer dan voldoende. De oud-katho
lieken in ons land hebben op het ogenblik
vijftien priesters in volledige dienst en nog
eens vijftien in deelfuncties, plus een aantal
diakenen.
Kwetsbaar
Voor pastoor Glazemaker (50) is het huwelijk -
oud-katholieken kennen het verplichte celi
baat niet - een verrijking gebleken in zijn
pastorale werk. "Het beroep van pastor is
bijzonder kwetsbaar. De vraag is vaak: hoe
houd ik het vol? Maar die ervaring is erg per
soonlijk. Je moet van het huwelijk ook weer
geen noodzaak maken".
Aartsbisschop Glazemaker ziet zijn kerk in oe
cumenisch verband als een verbindingsele
ment tussen de Rooms-Katholieke Kerk en de
Reformatie. "Zonder die oecumenische di
mensie zou ik niet in de oud-katholieke kerk
kunnen staan". "Wij hebben de katholieke
traditie bewaard, maar kennen ook elemen
ten uit de Reformatie".
De beslissing om de weg naar zijn nieuwe
ambt te gaan is hem niet gemakkelijk geval
len. "Ik zal er nog in moeten groeien en mijn
eigen weg moeten vinden".
denking (onder andere Solidari-
dad, Pax Chnsti, de Bisschoppe
lijke Vastenaktie, de Nederland
se Missieraad, de Basisbeweging
Nederland en de Konferentie
van Nederlandse Religieuzen)
wijzen erop, dat sinds de moord
op Romero de situatie in dat ge
bied alleen maar is verslechterd.
"De regering van Reagan gaat,
ondanks alle protesten, voort op
de weg van geweld en interven
tie".
In het rooms-katholieke bisdom
Haarlem zegt 60 procent van de
gelovigen ja' tegen het advies,
dat de eigen vredesbeweging
'Pax Christi' over het kernwa
penprobleem aan de bisschop
pen heeft uitgebracht. Dat blijkt
uit een door het bisdom uitgege
ven rapport, waarin alle reacties
zijn verwerkt. (Het standpunt
van 'Pax Christi' komt in grote
lijnen overeen met dat van het
Interkerkelijk Vredesberaad
(IKV). Beide zijn voor verant
woorde eenzijdige stappen om
uit de bewapeningsspiraal en tot
meerzijdige ontwapening te ko
men).
Van de deelnemers aan de discus
sie binnen het bisdom zegt 25
procent 'nee' tegen het advies
van 'Pax Christi', terwijl 15 pro
cent geen uitspraak doet. Hon
derdvijftig van de 217 parochies
en rectoraten hebben aan de dis
cussie deelgenomen. De andere
reageerden om uiteenlopende re
denen niet of stuurden hun ant
woord op de vragen van de bis
schoppen rechtstreeks naar
Utrecht. Behalve van de paro
chies kreeg het bisdom ook reac
ties van dekenaten, scholen en
particulieren.
Zaterdag 27 maart zal een groot
aantal christelijke organisaties
en Zuid-Amenka-comités in de
Grote Kerk te Den Haag een her
denking houden van aartsbis
schop Oscar Romero, die twee
jaar geleden in San Salvador
werd vermoord. De herdenking
is bedoeld als een 'bemoediging
voor volken en christenen in
Centraal-Amerika én als steun
aan de christenen die in de Ver
enigde Staten hun stem verhef
fen tegen de politiek van Rea
gan'. Het motto is: Tegen de
moord op volk en kerk in Mid-
den-Amerika'
De organisatoren achter de her-
Hervormde Kerk: beroepen te
Hierden (Geld.) E. M. Bakker
Veenendaal, te Wijckel-Sloten
kandidaat J. P. Kraaijeveld
Utrecht, te Dedemsvaart B. van
't Veld Nunspeet; aangenomen
naar Acqouy (Geld.) - deelwerk
- H. J. Kuilart Klooster ter Apel;
bedankt voor Oud-Beyerland J.
Mouthaan Nunspeet. toegelaten
tot de evangeliebediening en be
roepbaar T. Dankers Zeist, Jac.
Goorhuis Drachten en T. Ver
beek Katwijk aan Zee; toegela
ten tot de evangeliebediening
mevrouw J. A. Koerselman-Pet-
tinga Suameer. Gereformeerde
Kerken Vrijgemaakt: beroepen
te Ermelo D. T. Vreugdenhil Cu
racao; aangenomen naar Assen
C. van den Berg Zuidhorn.
Christelijke Gereformeerde
Kerken: beroepen te Opperdoes
W. Kok CapeLle aan de IJssel.
Gereformeerde Gemeenten: be
roepen te Boskoop L. Blok Nun
speet.
Ds. P. J. Maekaay (68) te Leiden
gaat pastorale hulp verlenen in
de hervormde gemeente in Voor
schoten. Het is deze gemeente
nog steeds niet gelukt, een predi
kantsvacature (ds. W. G. Mete
ring) vervuld te krijgen. De hulp
is wel tijdelijk.
In verband met de voorbereiding
van een volgend jaar te houden
internationaal evangelistencon
gres (3000 deelnemers) in Amster
dam heeft de Amerikaanse evan
gelist Billy Graham een kantoor
geopend tn Amstelveen. Er
werken daar al acht stafleden.
Dat worden er later vijftig. Ver
antwoordelijk voor de admini
stratie en organisatie is Bill
Hewlett, die al zo'n twintig Gra-
ham-campagnes op zijn naam
heeft staan.
Het is nog niet zeker, of Billy Gra
ham ook een eigen evangelisatie
campagne aan het congres zal
vastkoppelen.
oor Leids instituut in Maastricht
\ASTRICHT (GPD) - Recente opgravingen in een
-Irindhoeve naast de Maastrichtse wijk Caberg ma
len de theorie aannemelijk dat nomaden daar zo'n
100.000 jaar geleden een kampement hebben opge
slagen langs een brede, ondiepe rivier en tijdens
^un verblijf aldaar een neushoorn en een reuzehert
jebben geroosterd en verorberd,
en paleolitische picknickplaats", schertste giste-
en prof. dr. P. Modderman van het Instituut voor
prehistorie in Leiden, die het onde zoek begeleidt.
De dagelijkse leiding is in handen van drs. W. Roe-
Iroeks (26).
gle vorige eeuw waren op het
ateau van Caberg reeds
[verblijfselen aangetroffen
een door grachten omge-
jen bandkeramische neder-
^tting: paalwoningen en
utkommen, gebeenten en
gapens. Thans zijn in de zo
geheten Belvedere-groeve
ondsten gedaan die stam-
ïen uit de oude steentijd, het
aleolithicum, met daarin de
eriode van de pre-neander-
lalers.
vijf niveau's aan de voet van
en meter hoge wanden zijn
totaal 1600 prehistorische
ragmenten aangetroffen,
verwegend door mensen
and bewerkte vuursteen,
aarnaast ook verbrand
out, delen van een schild-
ad en een reuzehert, kiezen
in knaagdieren en botres-
•n. Voor zover determineer-
aar lijken zij afkomstig van
n neushoorn. Ook zijn on-
eveer zestig slaksoorten ge-
onden, die bijzondere aan-
rijzing geven voor het kli-
ïaat in de laatste en voor-
latste steentijd. Langs ande-
i heeft men zich een beeld
unnen vormen van de flora
ie op deze plaats moet zijn
oorgekomen.
de vondsten qua leeftijd
'el eerbiedwaardig maar
iet uniek, uitzonderlijk ach-
m wetenschapsmensen wel
e combinatie en de sterke
Dncentratie van steen en
otmateriaal alsmede de on-
erepte en „originele" staat
'aarin zij werden aangetrof-
Volgens hen is dat te
aan de omstandig-
eid dat de plaats van het
►ampement na de bewo-
ingsfase door de rivier is
waardoor de res
ten werden afgedekt met slib
en als het ware werden verze
geld.
Een aantal door mensen bewerkte vuurstenen die in de grindgroeve aan de rand van Maastricht zijn gevon
den. Ze behoren tot de resten van een kampement langs de Maas dat ongeveer 200.000 jaar geleden moet zijn
ingericht.
UTRECHT (GPD) - Tot en
met vandaag hebben zich
al meer dan veertig pro
cent ski-ongelukken meer
voorgedaan dan tijdens de
krokusvakantie van het
vorig jaar. Woordvoerder
F. Beems van de ANWB-
alarmcentrale in Den
Haag verwacht dat dit per
centage de komende da
gen nog verder zal oplo
pen. „Vooral zaterdag ver
wachten we nogal wat ski
ongevallen", zegt Beems.
„Zo'n laatste dag van een ski
vakantie geeft altijd een piek in
het aantal ongevallen te zien. Na
een week worden de mensen
overmoedig. Het is bovendien de
laatste mogelijkheid om even te
laten zien wat je kan, en dan ge
beuren de ongelukken". Volgens
Beems is de sterke stijging van
het aantal ongevallen vooral te
wijten aan de slechte conditie
van de sneeuw in Oostenrijk, ,,'s
Ochtends is de sneeuw te hard
en 's middags te papperig. De
sneeuw is erg slecht op dit mo
ment".
Inmiddels heeft de ANWB al ruim
150 vakantiegangers met een ge
broken been of arm, een wervel-
fractuur of een kniebandblessu
re naar Nederland terugge
bracht. Negentig procent van de
patiënten keerde met het vlieg
tuig terug. Beems: „Twee keer
per dag vliegt een lijntoestel van
München naar Amsterdam. In
zo'n toestel is plaats voor zes pa
tiënten. Mochten er meer slacht
offers zijn, zoals we aanstaand
weekend verwachten, dan wor
den er extra gipsvluchten inge
zet".
Op dit moment zijn tussen de
200.000 en 250.000 Nederlanders
op wintersportvakantie. Negen
tig procent verblijft in Oosten
rijk. Volgens de woordvoerder
van de Alarmcentrale is er maar
een handjevol mensen dat niet
met de auto op weg is gegaan.
Beems: „Slechts vijftien procent
is met het vliegtuig, bus of trein.
Begrijpelijk, want het vervoer
met de auto blijft met een man of
drie natuurlijk toch het goed
koopst". Hij hoopt dat de skiërs
die dit weekeinde met de auto te
rugkeren, zo verstandig zijn om
zaterdag al op weg te gaan.
„Zeker als ze maandag weer aan de
slag moeten. Kijk, er zijn wel
chauffeurs die in zeven uur van
München naar Nederland rijden,
maar met een volle auto is dat
toch niet aan te raden. Ik denk
bovendien dat vakantiegangers
die zondagavond laat thuisko-
moeilijkheden dreigde te komen.
Bij Elektro Schmelzwerke
werken 150 mensen,
de levering van goedkope Duitse De raad van commissarissen wijst
ARNHEM (ANP) De raad van
commissarissen van de Samen
werkende Elektriciteits Produk-
tiebedrijven (SEP) in Arnhem is
gisteren "ter wille van de conti-
nuiteit van het bedrijf en in het
belang van de werkgelegenheid
in de regio" akkoord gegaan met
stroom aan Elektro Schmelzwer
ke in Delfzyl. Dat bedrijf had om
die levering gevraagd omdat het
door de veel hogere Nederlandse
elektriciteitstarieven in grote
WAGENINGEN (ANP) - Mensen
die groente eten uit aan snelwe
gen gelegen volkstuintjes hoe
ven niet te vrezen voor relatief
meer lood in het bloed. Groenten
uit die tuintjes bevatten wel
meer lood, maar het goed wassen
ervan voorkomt dat het eten van
die groenten zorgt voor een ho
gere loodwaarde in het bloed.
Dat bhjkt uit de resultaten van een
onderzoek dat studenten van de
vakgroepen gezondheidsleer en
luchtverontreiniging van de Wa-
geningse Landbouwhogeschool
hebben uitgevoerd. Een deel van
deze resultaten staat in het blad
van de hogeschool.
men, hun bagage in de hoek
gooien en maandag weer naar
school of het werk moeten, er
een fikse kater aan overhouden".
Het afgelopen weekeinde heeft de
repatriëringsdienst van de
ANWB ongeveer 100 auto's, die
door motorpech niet meer verder
konden, terug naar Nederland
gehaald. Beems: „Ook zaterdag
en zondag zullen er ongetwijfeld
heel wat automobilisten met me
chanische problemen hebben te
kampen. Ik hoop niet dat ze in
paniek raken, omdat ze maandag
weer thuis moeten zijn. Ik be
doel, wij kunnen ook geen ijzer
met handen breken. De vakan
tiegangers moeten redelijk ge
noeg zijn om te begrijpen dat het
voor ons ook drukke tijden zijn".
er echter met klem op dat de in
cidentele en tijdelijke transactie
het structurele probleem van de
elektriciteitsvoorziening in Ne-
deriand niet opiost maar er juist
een schril licht op werpt. Direct
na het besluit om Elektro
Schmelzwerke in Delfzijl goeko-
pe Duitse stroom te gunnen,
stuurde de directie van SEP een
brief naar de minister van econo
mische zaken waarin wordt aan
gedrongen op spoedig overleg
over de levering van aardgas te
gen steenkoolprijs, waardoor de
Nederlandse tarieven meer op de
lijn van de nu nog veel lagere
buitenlandse elektriciteitstarie-
ven komen.
ARNHEM (GPD) - Vuf jon
gens uit Arnhem en Rheden
van 11 tot 14 jaar zijn op de
Koningsheide in de Gelderse
hoofdstad twee uur lang vast
gehouden, mishandeld en be
stolen. De daders, twee kna
pen van 14 jaar in militaire
kleding uit Arnhem, zijn in
middels door de politie aan
gehouden. De slachtoffertjes
die op de fiets naar de heide
waren gegaan om te spelen
werden door het tweetal
overvallen. Eerst werden dne
knapen uit Arnhem overval
len. daarna twee uit Rheden
Met een mes onder de neus
werden de jongens gedwon
gen mee te komen, daarbij
werden ze in gezicht en buik
geschopt. Later werden de
drie uit Arnhem gedwongen
de twee slachtoffers uit Rhe
den te mishandelen. Bij een
ontsnappingspoging werd
een jongen uit Rheden weer
gepakt en zolang geslagen en
geschopt tot hy zich be
wusteloos hield. De drie Arn
hemmers werden gestraft
vanwege het feit dat zij de
jongens uit Rheden hielpen
bij de ontsnapping.
De ouders van de twee slacht
offers uit Rheden hadden
meteen nadat hun kinderen
volkomen overstuur waren
thuisgekomen, aangifte by
de politie gedaan.
van de vakgroep gezondheids
leer, kozen zeven volkstuintjes in
het westen van ons land, gelegen
op minder dan vijftig meter van
een snelweg, waarover dagelijks
meer dan 25.000 auto's rijden.
Minstens vier maal per week heb
ben vijftig mensen de afgelopen
maanden groenten uit die tuin
tjes gegeten. Een andere groep
van vijftig proefpersonen schep
te in die periode zeker vier keer
per week groente op zijn bord
die afkomstig was uit volkstuin
tjes, gelegen op flinke afstand
van autowegen.
Een hogere loodwaarde in het
bloed van de eerste groep eters
werd bij vergelijking van regel
matig genomen bloedproeven
niet aangetoond.
Het onderzoek van de Wageningse
hogeschool werd opgezet naar
aanleiding van vragen van
Utrechtse volkstuinhouders over
mogelijke gevaren van het eten
van groenten die zijn blootge
steld aan uitlaatgassen De mate
waarin groente vervuild wordt
door lood uit die gassen, is vol
gens de onderzoekers uit Wage-
mngen overigens wel afhanke
lijk van de structuur van de
plant. Een boerenkool "pakt"
met zijn krullerige blaadjes bij
voorbeeld meer lood dan een ro
de kool.
AMSTERDAM (ANP) - De bezet
ting van de Oranjewerf in Am
sterdam-noord is vanmorgen op
geheven Het personeel besloot
hiertoe nadat de afgelopen nacht
tussen IHC-Holland en de Indus
triebond FNV overeenstemming
was bereikt over een reorganisa
tie van het bedrijf, waarbij er
voor 135 mensen werk zal zijn
Op het ogenblik werken er 180
mensen bij de werf Getracht zal
worden om werknemers die
moeten verdwijnen bij andere
werven onder te brengen. Lukt
dit niet dan wordt er een afvloei
ingsregeling getroffen De direc
teur van de werf. C Sperling,
heeft besloten zijn functie neer te
leggen, aldus districtsbestuurder
G Honing van de Industriebond
FNV.
