Blik in de weekbladen
Failliete zakenman
nu al een legende
KISEVIERS
DONDERDAG 11 FEBRUARI
Eén miljoen boeken verkocht in nog
geen drie en een halfjaar: bijna
duizend per dag'. Toch wordt
Toon Hermans (want dat is de
geen die Maarten 't Hart in ver
koopcijfers naar de kroon steekt)
niet tot de bloem van de Neder
landse literatuur gerekend. Een
serieuze kritiek, laat staan een
serieuze recensie, heeft hij bij
mijn weten nog nooit gehad.
Dit in tegenstelling tot de dichter
die we, met een tijdsverschil van
ruim drie eeuwen, in bepaalde
opzichten als zijn evenknie mo
gen beschouwen: Jacob Cats,
wiens uit 1625 daterende dicht
werk 'Houwelyck', dat is de gan-
sche gelegenheyt des Echten
Staets' twee eeuwen lang het, na
de bijbel, meest gelezen werk in
de Nederlandse gezinnen is ge
weest.
Helaas is er weinig bekend over de
aantallen boekwerken die van
Cats verkocht werden, behalve
dat het er, voor die tijd, uitzon
derlijk veel waren, dat hij voort
durend herdrukt werd, en dat el
ke druk een grotere oplage had
dan toen gebruikelijk was. Maar
echte cijfers zijn uit de 17de eeuw
niet bekend.
Herman Pletj, die er verstand van
heeft, heeft nog gezocht naar die
cijfers, maar ze blijken er dom
weg niet te 2ijn. Behalve dan dat
je mag aannemen dat in de 17e
eeuw een normale druk hooguit
uit 1000 exemplaren bestond, en
dat we bij grote oplagen vermoe
delijk aan 2000 of 3000 exempla
ren moeten denken: drie dagen
verkoop van de boeken van Toon
Hermans dus...
Toch vond ik bij Cd Busken Huet,
die Jacob Cats in 1863 zowel
neersabelde (,xijn populariteit is
een nationale ramp geweest") als
prees („overal in zijn werken is
hij zichzelf, geeft hij zich gelijk
Hij is en voor niet meer dan hij
is"), een paar exacte cijfers. Ik ci
teer:
Js het echter de schuld van Cats,
indien men hem gaarne koopt?
Reeds bij zijn leven was de zucht
naar het bezit zijner werken al
gemeen, en uit een lofdicht van
Jacob Westerbaen op zijn 'Ouder
dom en Buitenleven', uitgegeven
door Jan Schipper, verneemt
men daaromtrent sommige wei
nig dichterlijke, doch uit een sta
tistisch oogpunt niet onaardige
bijzonderheden:
itMet zeven honderd en nog vijftig
zulke boeken
Had de vermaarde Cats de winke
len voorzien:
Men meende, dat de man zijn opzet
zou vervloeken,
Die hem tot zo een druk zijn ai£nst
had durven biën.
Zo kostelijk een werk, de pracht
van zo veel prenten,
Scheen dat niet lichtelijk zou raken
aan de man:
Men riep: „Eer dat men dit ten oir-
baar uit kan venten,
Zo zit hij aan de grond, de goede
Schipper Jan!"
Maar ziet integendeel: 't is weinig
tijds geleden,
En de eerste druk is voort de win
kels uitverkocht,
En iemand, die zijn geld daaraan
wou gaan besteden,
Die vond er licht niet één, hoe naar
stig dat hij zocht.
Zie meer: de Schipper heeft de reis
weer durven wagen,
En 't werk is andermaal op zijn
pers geraakt:
De fruiten, weet hij, die de meeste
lui behagen,
Al zijn zij kostelijk, zijn haast tot
geld gemaakt".
Jacob Westerbaen leefde van 1599
tot 1670 en was dus een fulUime
tijdgenoot van Cats, die van 1577
tot 1660 leefde. Als ik zijn gedicht
even voor hedendaagse prozale-
zers parafraseer, komt het er dus
op neer dat uitgever Jan Schip
per van een van de werken van i
Cats liefst 750 exemplaren had
gedrukt, en dat iedereen van me
ning was dat hij een zo groot
aantal nooit aan de man zou
kunnen brengen.
Maar nee hoor, de eerste druk was
al snel uitverkocht, en uitgever
Schipper was zelfs zo brutaal ge
weest nog een tweede druk te ma-
Het bericht over een failliete Freddie Laker
was nog maar enkele uren oud, toen de eer
ste Britten zich al met cheques, bankbiljet
ten en munten kwamen aanmelden.
Het personeel van Laker op het Londense
vliegveld Gattwick uias absoluut verbij
sterd. Waar men woedende telefoontjes had
verwacht, belden honderden mensen op met
dezelfde vraag: „Hoe kunnen we Freddie
Laker uit de moeilijkheden helpen?".
De 59-jarige Sir Freddie
Laker is meer dan een
ondernemende zaken
man alleen. Voor tal
van Britten is hij een
symbool, de hoop van
een natie in bange tij
den.
Al spoedig wierpen enkele regelneven zich op
als organisator. Een caféhouder in Sussex,
een winkelier en een makelaar in Londen,
een zakenman in Birmingham, zij openden
allemaal een bankrekening en wachtten op
de telefoontjes.
En die kwamen, bij duizenden. Van een ao-
w'er die een cheque ter grootte van f2,50 in
het vooruitzicht stelde. Van een andere ao-
w'er die f750,- wilde storten. Van een vader
dïo zei geld te zullen sturen omdat Freddie
Laker nog eens een ziek kind van hem gratis
voor behandeling naar de Verenigde Staten
had gevlogen.
Zakenlieden stelden soms honderdduizenden
guldens in het vooruitzicht ter leniging van
de nood van Lakers vlieg- en reisimperium.
En in heel wat pubs kwamen geïmproviseer
de collectebussen te staan met daarop
„Fonds voor Freddie", of mededelingen van
soortgelijke strekkina.
Deze wat je noemt spontane uitbarsting van
gulheid zal Laker niet mogen baten. En wat
wil je ook? Zijn schulden belopen een be
drag van 1,3 miljard gulden, en daar kan
nu eenmaal geen enkel „redt Freddie Laker-
fonds" tegenop.
Maar de collecte die her en der in het land
voor Laker werd begonnen, bewijst maar
weer eens hoe populair deze pionier van de
goedkope Transatlantische vluchten wel is.
Het is echt niet overdreven om
dat zo te stellen. Enkele jaren
geleden werd een enquête ge
houden waarbij hetv publiek
werd gevraagd een regering
samen te stellen, bestaande
uit niet-politieke figuren. Als
minister van handel en in
dustrie werd met overgrote
meerderheid voor Freddie
Laker gekozen.
En in menige toespraak toonde
de Britse premier mevrouw
Thatcher Laker als voorbeeld
voor het land. „Aan Sir Fred
die kan men zien wat Britse
ondernemingsgeest, initia
tief, en durf teweeg kunnen
brengen", heeft ze bij herha
ling gezegd.
Men zou daarover wrange grap
pen kunnen maken. Men zou
mevrouw Thatcher ook kun
nen verwijten - zoals de oppo
sitiepartij Labour vorige
week vrijdag uitbundig deed
- dat ze geen poot heeft uitge
stoken om Laker voor zijn val
te behoeden.
Legende
Maar daar gaat het hier niet om.
Het gaat om de legende die
Freddie Laker is geworden.
Gezegd moet worden dat hij
er alles aan heeft gedaan om
ervoor te zorgen dat het tot
legendevorming rond zijn
persoon zou komen.
De manier waarop hij reclame
maakte voor zijn Skytrain is
daarvan een treffend voor
beeld. Als het maar even kon,
was Freddie Laker zelf de
hoofdpersoon in zijn tv-recla-
Grappen makend, hier wat op
scheppend, bij een andere ge
legenheid met succes de po
sitie van underdog inne
mend, wist hij steeds weer
volop de aandacht te trekken.
Ook zijn levensstijl heeft tot de
legendevorming bijgedragen.
Laker schaamt zich helemaal
niet voor zijn aardse goede
ren, die ondermeer enkele
kapitale boerderijen, een stal
renpaarden en jaarlijks een
nieuwe Rolls omvatten.
Integendeel, hoe meer hij zich
als rijkaard laat afschilderen,
hoe beter het voor zijn image
is. Want niemand is vergeten
dat hij helemaal onderop is
begonnen als, zoals we tegen
woordig zouden zeggen, kan-
Freddie Laker in betere tijden: bij de uitbundige doop van zijn zoveelste nieuwe toestel Met natuurlijk
Freddie als middelpunt van het feest.
sarme jongere, zoon van een
oud-metaalhandelaar en een
werkster.
Zijn eerste kapitaaltje vergaar
de Laker door direct na de
oorlog met vrachtwagens te
handelen, die hij van het le
ger kocht. Maar hij wilde in
vliegtuigen gaan, een obses
sie voor hem sinds hij als jon
gen eens de Hindenburg had
zien overvliegen.
Al gauw werd die wens ver
vuld, toen hij in 1948 in de
Silver Cross Pub in het
plaatsje Whitehall zo'n prach
tig verhaal afstak over zyn
plan, dat de zakenman Bob
by Sandersom hem 38.000
pond leende.
Laker kocht er zes Haltons
voor, omgebouwde bommen
werpers, en gebruikte die om
allerlei goederen naar het
met een blokkade kampende
Berlijn te vliegen.
De vliegtuigen van Lakers
maatschappij, Aviation Tra
ders, brachten, zo is later wel
eens uitgerekend. 12 procent
van het voedsel en de brand
stof die Berlijn nodig had,
naar de stad. Het was een jaar
lang keihard werken, zoals
het motto van de piloten van
toen al aangeeft: „Kom bij
Laker en verbrand je bed".
Toen de luchtbrug in 1949 niet
meer nodig was, concentreer
de Laker zich op de handel in
vliegtuigen en onderdelen
daarvan. Er zijn momenten
geweest waarop hy een klei
ne honderd oude bommen
werpers had staan die hem in
sommige gevallen slechts 50
pond per stuk hadden ge
kost.
In de jaren vijftig kreeg Laker
bekendheid doordat hij alles
vloog wat er maar te vliegen
was. Troepen, wapens, vee,
wat dan ook, naar welke be
stemming dan ook, Laker
Daarmee verdiende hij een aar
dige grijpstuiver, en in 1958
nam hij een onverwachte be
slissing: hij verkocht zijn
zaak voor een bedrag van
800.000 pond, een zeer riant
kapitaal in die dagen. JLaker
kocht een boerderij, en vulde
zijn dagen met golf spelen,
renpaarden er op na houden,
en tot diep in de nacht poke
ren.
Lang duurde dit luxueuze le
ven echter niet. Na enkele
maanden rentenieren vroeg
British United Airways
(BUA) hem lid van de direc
tie te worden. Laker zei ja",
en startte zijn nieuwe baan
door met een aantal zeer am
bitieuze investeringsplannen
te komen.
Hy bestelde vijftien vliegtuigen
tegelijk, iets dat nog nooit
was voorgekomen. Maar die
investering wierp vruchten
af, en halverwege de jaren
zestig jaren was BUA de
grootste onafhankelijke
luchtvaartmaatschappij in
het Verenigd Koninkrijk.
Onmogelyk
Tegelijkertijd zorgde Laker er
voor, dat hij in de door hem
groot gemaakte maatschap
pij geheel onmogelijk werd.
Overleg en toestemming vra
gen was niets voor hem, en
hij wekte door zijn eigen
machtig optreden steeds
meer weerzin op. Na een door
hem geforceerde ruzie met
een van zijn mede-directiele
den stapte hij in 1965 op.
Enkele weken later werd in het
belasting-vriendelijke Jersey
een nieuwe vliegmaatschap
pij geregistreerd: Laker Air
ways. Laker had drie vlieg
tuigen gekocht, met behulp
van 200.000 pond eigen geld
en een aanzienlijke lening
van een bankenconsurtium.
Laker legde zich aanvankelijk
toe op de snel groeiende
markt van vakantiecharter
vluchten. Toen daar de con
currentie steeds feller werd,
zocht hij naar andere moge
lijkheden. Zijn oog viel al
spoedig op de transatlanti
sche vluchten.
Het kostte hem meer dan vijf
jaar voor hij uiteindelijk, in
1977, alle vergunningen om
een lijndienst van Londen
naar New York te kunnen
openen in zijn bezit had.
Want de al gevestigde grote
luchtvaartmaatschappijen en
de Britse en Amerikaanse
overheid deden er alles aan
om Laker tegen te houden.
Dat was logisch, want Laker
kwam met revolutionaire
ideeën over ongedacht lage
tarieven. De filosofie van La
ker: je kunt veel goedkoper
vliegen als je alle luxe over
boord gooit en mensen niet
tevoren laat reserveren. La
ker, voor de tv in die dagen:
„Wat we nodig hebben is iets
als... iets als een trein".
Skytrain
Skytrain was geboren, en
ker bracht een hele nieuwe
groep passagiers van en naar
Amerika. Dankzij zijn tane
ven konden mensen nu de
oversteek maken, die het an
ders nooit zouden hebben
kunnen betalen.
Het bleek een gouden greep te
zijn. In een land dat econo
misch steeds sneller afzakte,
werd Laker het voorbeeld
voor elke zakenman. De
kroon op zijn werk kwam in
1978 toen hij door de konin
gin werd geridderd en vanaf
dat moment ..Sir" voor zijn
naam mocht zetten.
Maar tegelijkertijd legde hij de
kiem voor zijn faillissement.
Laker kocht en kocht DC' 10's
en Airbussen of het dinkey
toys waren, en allemaal met
geleend geld. Bovendien ke
ken de grote luchtvaartmaat
schappijen al gauw zijn
kunstje af en begonnen ze
zelf met goedkope taneven.
De concurrentie op de transat
lantische routes werd daar
door zo scherp, dat er al spoe
dig voor niemand meer enig
droog brood te verdienen
viel. Pogingen van Laker om
vergunningen voor nieuwe
routes te krijgen, met name
van Londen naar het Europe
se vasteland, strandden
steeds.
Daar kwam vanaf 1980 bij, dat
door de recessie het aantal
passagiers afnam. De rente
van zyn exorbitante leningen
heeft Laker uiteindelijk de
das omgedaan.
Einde
Is dat dus het einde van Lakers
imperium? We zullen het
moeten afwachten. Laker
heeft er steeds voor gezorgd
zo weinig mogelijk eigen geld
in zyn firma te stoppen, en
heeft dus voldoende kapitaal
om weer iets nieuws en iets
groots te beginnen.
De curator van het Laker-impe-
rium, Bill Mackey. zei het in
het weekeinde als volgt:
„Freddie Laker is een vol
houder. en het zou me niets
verbazen als we binnenkort
weer van hem horen. Het is
bijvoorbeeld helemaal niet
uitgesloten dat hy straks een
bod zal doen op zyn eigen
vliegtuigen, en een nieuwe
maatschappy begint"
Het verwachte antwoord bleef
niet lang uit Gisteren ver
klaarde Laker al plannen te
hebben voor een nieuwe
luchtvaartmaatschappy. The
People's Airline. De reacties
van de Britse bevolking
brachten hem ertoe nieuwe
plannen te ontwerpen.
ken!
Hoewei Jacob Cats dus al ver
maard was, leek een oplage van
750 exemplaren (één matig dagje
Toon Hermans-verkoop) dus toch
een groot waagstuk in de zeven
tiende eeuw. Cd Busken Huet
maakt in zijn stuk van 1863 mel
ding van twee nieuwe uitgaven,
eentje met een overvloed van pla
ten, en een volksuitgave 'wier
prijs niet hoger dan bij dertigtal
len van centen berekend wordt',
die bij elkaar, voor het dekken
der onkosten, 'vast niet minder
dan tienduizend intekenaren'
nodig zullen hebben gehad. Tien
duizend!, Toon Hermans heeft ze
de laatste drie en een half jaar
binnen twee weken verkocht!
Maar natuurlijk is deze vergelij
king onzuiver. Ten eerste omdat
men tegenwoordig, verhoudings
gewijs, meer verdient, zodat
meer mensen het zich kunnen ver
oorloven een boek te kopen. Ten
tweede omdat het analfabetisme
veel en veel kleiner is geworden,
waardoor meer mensen Toon
Hermans kunnen lezen dan in
dertijd Jacob Cats.
En ten derde omdat de Nederland
se beiH)lking in 1863, toen Busken
Huet zijn tirade schreef, uit 3,5
miljoen mensen bestond, een
kwart van het huidige aantal,
terwijl de bevolking in de tijd
van Jacob Cats nog onder het
miljoen moet hebben gezeten.
In al deze lichten bezien, was 750
exemplaren dus indertijd een
waagstuk van jewelste!
Het omslagverhaal van De Tijd io
gewijd aan het jood-zijn in Ne
derland. Prominente joden ge
ven hun visie op het jodendom
en vooral op hun toekomst. Het
anti-semitisme wordt zijdelings
belicht. Mr. Abel Herzberg wordt
ten tonele gevoerd vanwege het
antwoord dat hij een keer gaf op
de vraag: wat doen we tegen het
anti-semitisme? "Ik niks", zei
Herzberg, "want ik ben geen an
tisemiet".
In het artikel gaat Ton Oostveen
verder uitvoerig in op het span
ningsveld van joodse religie en
liberalisering van het jodendom.
Van de 29.000 (belijdende) joden
die er in Nederland zijn, vormt
het grootste deel (12.000) de ach
terban van het Nederlands Israë
litisch Kerkgenootschap, terwijl
er 2500 zijn aangesloten bij de Li
beraal-Joodse Gemeenten. Van
daar dat orthodoxe joden niet
zelden geergerd zijn als ze zien
hoe de liberale rabbijn Soeten-
dorp zich - wellicht ongewild -
veelvuldig opwerpt als dè
woordvoerder van de joden in
Nederland. Terwijl het juist de li
berale joden (zouden) zyn die
een verregaande verwatering,
zeg maar ontjoodsing bewerk
stelligen.
In De Tijd ook een sarcastisch ge
schreven verhaal over de belas
tingontduiking die straks weer
voor de deur staat. Het gaat om
de kleine en de grote fraudeur en
die worden, zo zegt De Tijd, ge
woon als "nette mensen" behan
deld en niet vervolgd. "Je moet
dat kruimelwerk niet hard aan
pakken", zegt het CDA-kamerlid
Van Amelsvoort, die vroeger
staatssecretaris van financiën
was. "Het zijn nette mensen. Die
moeten in de uitlegsfeer tege
moet worden getreden". Maar in
tussen scheelt dat de staat wel
zo'n twintig tot dertig miljard.
Verder in De Tijd een reportage
over de armoedige kleurlingen-
wijk Brixton in Londen, de Fok-
ker-fiop van het te ambitieuze
MDF-100 project en een in-en-
uit-praatverhaal over de visie
van CDA-loyalisten op rege
ringspartner PvdA.
Charles B Timmer, vertaler
een eindeloze reeks Russische
klassieken wordt twee pagina's
lang in VN ondervraagd, niet
over de kwaliteit van zyn werk,
maar vooral over de Sowjet-Unie
en heel kortstondig over Neder
landse auteurs. "Wat me hier te
genstaat is de kleinsteedsheid,
de enge horizon, het eeuwig na
velstaren. het gebrek aan compo
sitie, de Kleinmalerei. Zullen we
daar verder maar over stoppen?"
Martin van Amerongen sluit zich
niet aan bij de kritiek op Paul
van Engens' boekje over Jan Ter-
louw. De criticus vindt het wel
degelijk onthullend Hij verge
lijkt het met "The Selling of a
president", over de verkiezings
campagne van Nixon. Volgens
Van Amerongen krijgt Nixon in
dat boek nog enige menselijke
contouren, maar "blijft de poli
tieke leider van D'66 van de eer
ste tot de laatste pagina het dreu
nende niets". Met een parafrase
op de titel spreekt hij dan ook
van "De onstuitbare leegte van
Jan Terlouw".
Ab van Ieperen sprak met de Ita
liaanse regisseur Francesco Rosi,
wiens "Tre Fratelli" bij de film
kritiek hoge ogen gooit. Rosi
geeft toe dat het hem veel moeite
heeft gekost te accepteren dat
ook links zich in Italië met terro
risme bezighoudt. VN opent met
een verhaal van Jeroen Terlin-
gen over de miljardenfraude van
werkgevers met sociale verzeke
ringen en constateert dat de
overheid niets doet. Het kleurka
tern is gewijd aan de alternatieve
hervormd
nederland
Homosexuele mannen en vrouwen
op Cuba hebben een vervelend
bestaan. Zij worden gediscrimi
neerd en uitgestoten. Dit is de
conclusie van HN, die een repor
tage maakte over het leven van
homofielen op Cuba.
Het grootste gedeelte van de bevol
king van Cuba is aangesloten bij
de CDR, een soort verlengstuk
van de Cubaanse communisti
sche partij. De CDR heeft de
structuur van een soort massa
organisatie. Van oorsprong opge
zet om contra-revolutionaire ele
menten op te sporen en in de ga
ten te houden, heeft het CDR
nog aan aantal nevenactiviteiten
op cultureel gebied. Het voor
naamste kenmerk van deze orga
nisatie is echter, dat zy zorgt
voor een sociale controle op een
gigantisch groot terrein. Met an
dere woorden: iedereen houdt ie
dereen in de gaten.
Sinds de revolutie in '59 hebben er
veel positieve veranderingen
plaatsgevonden, zoals het uit
roeien van het analfabetisme, ge
noeg voedsel (alhoewel Cuba
nog steeds een ontwikkelings
land is), gratis onderwijs en gra
tis medische verzorging.
De mensen echter die geen lid zijn
van de CDR hebben het zwaar.
Zij krygen geen baan en kunnen
heel moeilijk aan woonruimte
komen. Voorwaarde voor het lid
maatschap is dat je 'persoonlyk
onberispelijk moet zyn'. Daar
vallen homosexuele mannen en
vrouwen niet onder volgens de
Cubaanse begrippen Homose-
xualiteit wordt er nog steeds ge
zien als een ziekte of een afwy-
king. De sociale controle door de
CDR is zó groot dat velen een
dubbelleven moeten leiden, om
enigszins aan de bak te bleven.
Verder in HN: Overgewaaid uit En
geland: job-creators' ofwel
werkloosheid als nieuwe indus
trie; en een reportage over Zuid-
Afnka: "Nieuwe ontstellende fei
ten over de apartheid.
Dat dit weekblad een artikel
schryft over de martelgang van
El Salvador en de nogal dubieu
ze houding van de VS ten opzich
te van dit land, is een lofwaardig
initiatief Dat sommige passages
in dit artikel echter praktisch let
terlyk uit het Westduitse week
blad Der Spiegel zyn overgeno
men, mag op z'n minst opmerke-
lyk heten. Het was minder opval
lend geweest, wanneer EM met
land verwoest', had gebruikt.
Alice Oppenheim had een langdu
rig gesprek met Rotterdams
nieuwe burgemeester Bram Pe
per. Peper zegt onder meer: "De
recessie doet een beroep op zelf
discipline en beheersing en veel
mensen hebben dat niet geleerd
Dat geeft de grootste moeilykhe-
den in vooral bewegingen als de
PvdA en de vakbeweging".
Peper komt over als een beschei
den en verlegen man. Hy erkent
dat: "Ik ben eigenlyk altyd twee
de man geweest, een beetje ver
legen. Macht vind ik eigenlyk
ook eng"
Een aantal Nederlandse topecono
men van de Centraal Economi
sche Commissie (CEC) heeft een
'zeer geheim' rapport samenge
steld aan de vooravond van de
publikatie van de Voorjaarsnota
EM wist hierop beslag te leggen.
De regering krygt onder meer
het advies om 4.5 miljard extra te
bezuinigen. Conclusie van EM
"Op werkelyk alle hoofdpunten
spreekt het CEC-stuk het beleid
tegen, dat PvdA en deels ook
D'66 willen voeren. Het is daar
om de verdienste van dit stuk,
dat de werkelyke feiten boven
water zyn gebracht"
De onheilspellende 'koude oorlog'
stemming ten spyt meldt HP de
ze week dat de onderhandelin
gen tussen de VS en de Sowjet-
Unie over de middellange af-
standsrakketten in Gcnève voor
spoedig verlopen De beide su
permachten zouden lang met zo
onverzoenlijk tegenover elkaar
staan als de buitenwereld wel
denkt Volgens het weekblad
spitst het overleg zich steeds
meer toe op de al of niet plaat
sing van korte afstandsrakettcn
waarover zowel de VS als de
Sowjet-Unie schijnen te beschik
ken. HP baseert zich grotendeels
op niet nader genoemde 'be
trouwbare bronnen'.
De stichting Srefidensie werd in
een vongc week verschenen rap
port beschuldigd van financieel
wanbeleid. Miljoenen subsidie
ontving de inmiddels failliet ver
klaarde stichting die zich bezig
hield met de opvang van Suri
naamse herolneverslaafden. Een
ex-mdedewerker legt vooral de
schuld by de monopoliepositie
van stichtingleidcr Freddie Ax-
wyk, die binnen Srefidensie een
sfeer creëerde van wantrouwen,
willekeur en afhankelykheid in
een georganiseerde chaos. Ook
de gemeente Amsterdam gaat
niet vryuit zy heeft de ogen ge
sloten voor de problemen en rust
gekocht met subsidiegeld
Aandacht voor de groeiende aan
hang van de Organisatie voor Ge
zag en Vryheid. Ruim een jaar
geleden opgericht uit ergernis
'over die schreeuwerige groepjes
radicalen' en onlangs in het
nieuws gekomen door een de
monstratie in Groningen uit pro
test tegen de acties rond de Ame
rikaanse mum ti te trans porten
Commentator W Brugsma opent
de ry in een reeks artikelen over
de zelfstandigheid van Europa
In vogelvlucht geeft Brugsma
een beeld van de gebeurtenissen
in Europa vanaf de Tweede We
reldoorlog tot nu. verweven met
zyn persoonlyke geschiedenis.
Hy stelt zich op het standpunt
van Charles de Gaulle beide su
permachten moeten zich terug
trekken achter hun eigen gren
zen en hun invloedssferen m Eu
ropa opheffen Verder in HP Ml)
artikel over de verzorgingsstaat
en een reportage uit Polen.
