achtergrond
„Toeristisch
is ons land
een prijs
vergelijking
best waard"
Scheidende Joop Strijkers
zit boordevol optimisme
LEZERS SCHRIJVEN
Gods woord
NCO
"Eh, heb je vanavond
wat te doen of eh.„".
Laat eens wat van i
VRIJDAG 5 FEBRUARI 1982
Varia
PAGINA 17
Ritueel
Ik kan me soms niet aan de indruk
onttrekken, dat we door zwakzin
nigen worden bestuurd, berecht
en bemoederd. Nu is weer een
hindoe, Jair am Sieuwpersad ge
heten, die door een samenloop
van omstandigheden die onge
twijfeld niet voor de wereld pleit
in Etten-Leur verzeild is geraakt
waar hij ter gelegenheid van de
geboorte van zijn kind een ritueel
offer bracht, door de kantonrech
ter veroordeeld tot een boete van
51 gulden wegens milieuvervui
ling.
Wat had hij misdaan? Dat offer
aan de godin Durga bestond uit
het eten van vegetarisch voedsel
(wat op zichzelf al geen pleziertje
is), waarna de restjes volgens
voorschrift verbrand moesten
worden en in open water moesten
worden gegooid.
Elke religie heeft zo zijn eigen eige
naardigheden, de een mag geen
varkens eten, de ander mag zich
niet laten inenten, een derde mag
geen alcohol nuttigen, een vierde
mag geen vleselijke gemeenschap
hebben met zijn of haar tweede
partner, en ga zo maar door.
Doorgaans worden degenen die
zich aan die voorschriften hou
den niet vervolgd of beboet, ook
al benadelen zij daarmee de
vlees- of drankhandel, hun twee
de partner en de procreatie, en
verspreiden zij besmettelijke
ziekten, maar in dit geval oor
deelde de kantonrechter het toch
nuttig en waardig een boete op te
leggen wegens milieuvervuiling.
Nu weet ik toevallig dat er door de
eerzame firma Philips Duphar
tienduizend vaten chemisch af
val zijn gedumpt in de Volger
meerpolder, zonder hinderwet
vergunning, en dat daarbij ook
het buitengewoon giftige en voor
het leven in de toekomst levensge
vaarlijke dioxine in het omrin
gende water en slib is geraakt,
maar van vervolging, laat staan
arrestatie, laat staan veroorde
ling van de verantwoordelijke
personen heb ik nog niet gehoord.
Als het lozen in open water van ver
brande voedselresten van één ge
zin al 51 gulden boete waard is,
kunt u dan voor mij uitrekenen
hoe hoog de boete moet zijn bij het
lozen van 10.000 vaten gevaar
lijk chemisch afval? Honderdmil-
joentriljard gulden? Eerder iets
meer dan veel minder, lijkt me.
Elk volgend vonnis van deze kan
tonrechter, op welk gebied dan
ook, zal door de plaatselijke pers
met de grootst mogelijke nauw
lettendheid moeten worden beke
ken, dan kan er bijtijds alarm
worden geslagen.
Waar rechters falen, kan publici
teit immers nog wel eens heil
zaam werken. Neem Philips Du
phar, dat tegenwoordig Duphar
BV heet. Vorige week stond in de
NRC een grote advertentie: „Du
phar en de mondiale uitdaging",
waaruit bleek dat Duphar niet
langer onkruidverdelgingsmid-
delen fabriceert, maar (let nu
goed op) gewasbeschermings
middelen. Dat klinkt al een stuk
smakelijker, de doctor geeft het
zijn eigen kinderen!
Krant
Hebt u, voor de aardigheid, of bij
wijze van vingeroefening, uw
krant wel eens 20 keer dubbelge
vouwen? Ik ook niet, en Joost C.
Bloemsma ook niet, maar hij
heeft wel voor mij uitgerekend
wat er dan zou gebeuren, en hoe
een krant er uit zou zien als je
hem 20 keer opvouwde. Hij heeft
daarvoor de dikste zaterdag
krant genomen die hij vinden
kon, die telde 82 pagina's ofte wel
41 vel die zonder lucht ertussen
bij elkaar een hoogte van 2,625
millimeter bereikten.
Het formaat van de pagina's was
41x57,5 centimeter, dat formaat
werd na de eerste keer dubbel
vouwen dus 41x28,75 cm, na de
tweede keer 20,5x28,75 cm, na de
derde keer 20,5x14,375, na de
tiende keer (ik sla maar even zes
keer vouwen over) 1,28125-
xl,796875 cm en (om een lang
verhaal korter te maken) na de
twintigste keer 0,0400390-
xO,0561523 cm. Het formaat van
de krant was na twintig keer
dubbelvouwen dus geslonken tot
0,04x0,056 centimeter, dus iets
meer dan een halve millimeter
hoog, en niets minder dan een
halve millimeter breed.
Klein krantje dus, maar schijn be
driegt, want als het niet uit de
lengte kan moet het uit de hoogte.
Daarm gaan we nu, aan de hand
van de berekeningen van Joost
Bloemsma, kijken hoe hoog die
krant van 82 pagina's wordt als
je hem niet vaker dan twintig
keer dubbelvouwt. Zoals gezegd
waren de 82 pagina's c.q. 41 vel
len 2,625 mm hoog.
Na 1 maal vouwen kreeg hij 82 vel
van 5,25 mm dikte, na 2 maal
vouwen 164 vel van 10,50 mm
dikte, na 3 maal vouwen 328 vel
van 21 mm dikte, enzovoorts en
zovoorts. Na 10 maal vouwen
kreeg hij 41.984 velletjes met een
dikte van 2688 mm, en (ik sla
weer heel wat gevouw over, zoals
u ziet) na 20 keer vouwen had hij
een krant van 42.991.616 velletjes
en en dikte van 2.752.512 milli
meter.
Met andere woorden: je hoeft een
krant van 82 pagina's maar 20
keer dubbel te vouwen om een
krant van 42.991.616 vel ofte wel
85983232 pagina's met een pagi
nagrootte van 0,04x0,056 en een
totale dikte van 2752 meter ofte
wel 2,75 kilometer te krijgen. Zou
daar nou nog wat in staan, in
zo'n krant?
DEN HAAG - „Hoewel
de lonen hier nog altijd
hoog zijn, is Nederland
zowel voor de binnen
landse als de buiten
landse toerist opnieuw
een prijsvergelijking
waard. Vooral doordat
wij onze inflatie in de
hand houden, komt Ne
derland terug op het ni
veau van andere West-
europese landen. Het
prijsniveau van Am
sterdam, vanouds onze
sterkste trekpleister, zit
in vergelijking met an
dere steden in de on
derste helft."
Dat stelt Joop N. Strijkers,
ooit de eerste man van het
Amsterdamse VW, sinds
1968 directeur van het Na
tionaal Bureau voor Toeris
me dat bedoeld is om Neder
landers binnenslands te
houden en buitenlanders
naar Nederland te halen. In
september gaat Strijkers
met pensioen.
Maar hij heeft nog zoveel acti
viteit in het verschiet, dat
hij voor een terugblik nau
welijks oog heeft.
„Eind '68 is het NBT opgezet
om het aantrekken van bui
tenlandse toeristen commer
ciëler, langs zakelijker lijnen
te benaderen. Dat was hard
nodig, want het toerisme zelf
vercommercialiseerde ook
heel sterk. We hebben re
search gepleegd, de benade
ring drastisch veranderd en
de resultaten logen er niet
„Al snel", vervolgt Strijkers,
„was Nederland koploper in
het aantrekken van buiten
landse toeristen. Dat legde
ons geen windeieren. Boven
dien, Amsterdam was goed
koop, kon een prijsvergelij
king met Griekenland en
Spanje glansrijk doorstaan.
Andere landen krabbelden
bij en nu is de situatie dat wij,
het NBT, moeite hebben an
deren bij te houden."
i het Nationaal Bureau voor
Nog steeds
Maar de aanpak werkt volgens
Strijkers nog steeds. De Duit
sers, die tien jaar geleden al
begonnen te klagen over de
kwaliteit van onze accommo
datie aan de kust, komen
weer terug. De Britten ko
men weer naar Nederland.
De Fransen, Frankrijk is in
1980 een stuk duurder gewor
den, ontdekken Nederland
opnieuw.
De toeristische nota van de vo
rige staatssecretaris Haze-
kamp (economische zaken) is
volgens Strijkers voor dit al
les ook „een krachtige stimu
lans" geweest. „Hij heeft
daarmee een voortreffelijke
job gedaan en wij prijzen ons
gelukkig dat Hazekamp daar
voor zowel in zijn eigen kabi
net, het vorige, als in het hui
dige de volle steun gekregen
heeft. Van Zeil trekt de lijn
van Hazekamp versterkt
door."
In het proces van intensiever
benutting van Nederland als
toeristisch mekka voor bin
nen- en buitenlanders ziet
Strijkers spreiding als een es-
sentiele voorwaarde: sprei
ding in de tijd en spreiding in
de ruimte. Meer gebieden
moeten voor toerisme wor
den opengelegd en zij zouden
vaker moeten worden benut.
Pils in colaglas
Echter, laat de werkelijkheid
niet nogal wat ruimte voor de
constatering dat wie op een
zondag met een kleine kudde
kinders erop uit trekt, na het
passeren van eetgelegenhe-
den (en tankstation) al gauw
een kapitaal kwijt is4
Dat een pilsje hier niet meer zal
kosten dan buiten de grens,
maar nergens zo schraal
wordt geschonken als in Ne
derland: in colaglaasjes? Dat
raasdonders en rauwe hom
pen haring onbeschroomd,
„typisch Nederlands", als cu
linaire hoogstandjes worden
gepresenteerd? Spoort dat
aan er frequent op uit te trek
ken?
En verder dat een verblijf in
zulke vakantieoorden als De
Meerdal op de grens van Bra
bant en Limburg - maar er
zijn er meer - een opoffering
vergt die redelijk kan wedij
veren met een vakantie ver
over onze grenzen? Is het dan
verwonderlijk dat een land
als Spanje decennia lang am
per moeite hoefde te doen om
toeristen aan te trekken en
desondanks veruit de groot
ste trekpleister van West-Eu
ropa werd?
Vroeger
Strijkers schrijft de Spaanse
successen in belangrijke ma
te toe aan de (vroegere) goed
koopte van het land. Daar
naast aan de politieke struc
tuur, die vooral vroeger van
bovenaf oplegde wat er, en
hoe het gebeuren moest, ter
wijl er steeds meer geld
kwam om van alles e nog wat
tot stand te brengen.
Strijkers bestrijdt dat buitens
huis eten in Nederland per
definitie een kapitaal vergt.
Hij wijst op het toeristenme
nu, waarvan de prijs in de
veertien duurste jaren van
ons bestaan gestegen is van
f7,50 tot f15. „In sommige
dorpen", valt Strijkers' pers
chef Ruth bij, „is het toeris
tenmenu tegenwoordig de
zondagsmaaltijd van notabe
len."
Terloops noemt Strijkers dat
ook Spanje nu aan het adver
teren is geslagen, spreekt dan
over de investeringen in
vakantieverblijve n. „Neder
landse toeristische bedrijven
hebben in de afgelopen jaren
voor miljoenen in het buiten
land geinvesteerd. Ze komen
nu weer terug".
„Dat kan betekenen dat de prij
zen voor verblijf hier wat om
laag zullen gaan, al blijft het
feit dat vakantieverblijven in
het hoogseizoen duurder zul
len zijn dan daarbuiten. Het
einde van de capaciteitsbe
nutting in Nederland is voor
mij dan ook nog niet in zicht."
Schraal
Strijkers ziet, zoals in het begin
gemeld, voorlopig ook nog
geen eind aan zijn mogelijk
heden om Nederland elders
aan de man te brengen. Een
eigenschap die, vermeerderd
met wat Strijkers in de afge
lopen jaren tot stad heeft ge
bracht, een gerenommeerd
toeroperator de opmerking
ontlokt dat Strijkers voor zijn
vele en grote inspanningen
wel erg schraal is bedacht.
Op een afscheidsbijeenkomst
in het Haagse Congresge
bouw werd Strijkers onlangs
verrijkt met een gouden pen
ning van het Belgische minis
terie van toerisme en met een
zilveren penning van de stad
Amsterdam. Dat is natuurlijk
niet mis. En als teleurstellen
de tegenhanger bleef de pre
sentatie van de studie „Ne
derland en het toerisme in de
jaren tachtig" achterwe
ge.
Strijkers lijkt zich voor dit alles
nogal immuun te voelen. Met
vaart en verve wijst hij op de
mogelijkheden die hij nog
heeft sinds hij zijn adviseurs
functie heeft gekregen van de
secretaris-generaal van de
World Travel Organisation in
Madrid, een afdeling van de
VN die vroeger in Geneve ze
telde.
Voorts is Strijkers voorzitter
van de groep van tien West-
europese landen die in nauw
overleg met het Europees
Parlement in Straatsburg een
basis wil leggen voor een Eu
ropese toeristische politiek.
De doelstellingen zyn twee
erlei. En is toeristisch achter
gebleven gebieden naar vo
ren te halen.
Blokvorming
et andere aspect moet volgens
Strijkers worden gezien te
gen de achtergrond van een
mondiale ontwikkeling, naar
blokvorming. „Wat we steeds
meer zien gebeuren, is dat
groepen van landen zich aan
eensluiten en zich als totali
teit in de strijd werpen. Afri
ka doet het, de eilanden in de
Pacific, Zuid-Amerika. Zulke
ontwikkelingen geven aan
dat er voor de Westeuropese
landen eenzelfde noodzaak
ligt".
„We moeten in dit verband een
marketing strategie ontwik
kelen en daaraan inhoud ge
ven", aldus Strijkers, die de
ze collectieve inspanning om
de gunsten van de toerist
voornamelijk wil richten op
de Verenigde Staten, Canada
en Japan, maar ook op Zuid-
Amerika.
Hoe goed zulke dingen kunnen
werken, illustreert onder
meer de 'culture card*, die het
NBT in de VS verkoopt. De
kaart kost vier dollar en geeft
een abonnement op informa
tie over culturele activiteiten
in Nederland.
Zodra de toenst hier is, kan hij
een 150 Rijks- en gemeente
musea gratis binnen. „We
hebben er vorig jaar 30.000
verkocht en in al die gevallen
bleek de gemiddelde ver
blijfsduur m Nederland op
vijf a zes dagen uit te komen,
tegen drie voor Amerikanen
zonder die kaart"
België
Nu kan het niet worden ont
kend dat ook het NBT moet
trachten de toerist en zijn
geld te lokken vanwaar zij zit
ten. maar wat gebeurt er met
Nederlands directe omgevin-
g4 Van het buurland Belgie is
bij veel Nederlanders niet
meer bekend dan dat er voor
namelijk Belgen wonen.
Over wie je tot voor kort ma
teloos moppen kon beden
ken die slechts varianten wa
ren op een niet bijster spits
vondig thema.
Strijkers: „Inderdaad geloof ik
dat er voor ons een grote op
dracht ligt om Belgen en Ne
derlanders bij elkaar te bren
gen. Maar dat te bereiken is
eerder een ideeel dan een
commercieel streven en de
werkelijkheid is dat je voor
commercieel gerichte zaken
eerder centjes bij elkaar
krijgt dan voor ideele. Dat
geeft helaas de grens aan van
wat je als NBT kunt bereiken'
„Wij moeten altijd met de pet
rond", zegt Strijkers veront
schuldigend. „Maar dat
scherpt wel je inventiviteit'
Het plaatsen van brieven van lezers betekent niet dat de
redactie de daarin weergegeven mening onderschrijft.
Brieven kunnen van redactiewege worden ingekort.
ptt telecommunicatie
Hierbij wil ik u mijn teleurstelling
kenbaar maken over de inhoud
en presentatie van een artikel in
deze krant over een Zeeuwse
kleuterschool waar het schoolbe
stuur het dragen van een rok
voor de schoolgaande meisjes
verplicht stelt.
Vooraf zij in alle duidelijkheid ge
steld, dat ik de zienswijze van het
betreffende bestuur in dezen niet
deel, overigens, buiten uw be
richtgeving, geen kennis droeg
van de zaak in kwestie en even
min tot de protestantse gods
dienstige stroming behoor die
hier waarschijnlijk in het geding
is.
Als uw journalist dit onderwerp
echter presenteert onder de -
kennelijk als "smakelijk" be
doelde kop: "Gods woord gaat
voor warme benen", bedrijft hij
daarmee m.i. een type journalis
tiek, dat a. niet thuishoort in een
dagblad dat niveau nastreeft, b.
uitermate tendentieus is, c. deni
grerend voor degenen en daar
reken ik mezelf wel graag toe
die de Bijbel inderdaad als Gods
Woord zien en daarom als de
hoogste bron voor leven en le-
Door in een "lekkere kop" zaken
zo te tracteren, opinieert u, in
plaats van te informeren wat ik
van mijn dagblad meen te mogen
verwachten. Opiniëren dan ook
nog op een weinig verheffende
wijze, want degenen die Gods
woord ook in de details van hun
leven willen opvolgen, worden
ten toon gesteld aan de schand
paal der journalistiek als zielige
en achterlijke lieden.
Ik neem aan, dat dit schooltje in
kwestie al vele jaren bestond, en
dat het bestuur van het betref
fende schooltje ook al vele jaren
de principes en denkbeelden
had, die nu naar voren komen. Ik
maak me ook sterk, dat de ou
ders die nu protesteren en publi
citeit zoeken inwijkelingen zijn,
die de vigerende zeden en ge
woontes van zo'n klein provin
ciedorpje van orthodoxe signa
tuur maar hopeloos lastig vin
den.
Het lijkt me hoogst onwaarschijn
lijk, dat ze van dit alles niet op de
hoogte waren, of althans konden
zijn, toen ze hun kinderen naar
de school in kwestie zonden.
Vraag is dan ook wie terreur
pleegt, ouders die een school wil
len omturnen, danwel een be
stuur dat reglementen en zeden,
zoals die onder een bepaald
volksdeel gelden, wil handha
ven.
Mijn grote zorg in dezen is, dat er
openheid en begrip in Nederland
geëist wordt voor alle maat
schappelijke en culturele min
derheden. We lopen over van to
lerantie. Maar aJs diezèlfde to
lerantie gevraagd wordt voo
genen die naar hun geweten vol
gens de normen van Gods woord
willen leven, en daarnaar ook
hun leven inrichten, dan blijkt
een mateloze intolerantie.
Respekt voor de leefwijze en stijl
van de ander, al wijkt die nog zo
zeer af van de gebruikelijke - in
progressieve of conservatieve zin
- lijkt mij de eerste grondregel
van verdraagzaamheid. Een jour
nalist zal er dan op bedacht moe
ten zijn, dat het hanteren van het
medium c.q. de pers, een grote
verantwoordelijkheid op hem
legt. Laatdunkende koppen en
tendentieuze weergave van fei
ten zijn dan uiteraard geenszins
op hun plaats.
G. Bosveld',
Merelstraat 41,
Leiden.
de volgende kanttekening. Hij
stelt daarin dat drs. Wessels de
WD geen dienst bewezen heeft
met zijn rapport over het soms
maffia-achtige karakter van de
^CO-subsidie-scene. Tevens
stelt hij: "Misschien ontbreekt
het de WD en haar achterban
aan voldoende visie op- en be
langstelling voor de problemen
in de Derde Wereld".
Ik denk dat de belangstelling van
de WD alleen maar anders ge
aard is dan die van meer links
georiënteerde groeperingen.
Laatstgenoemde volstaan met te
constateren dat er welvaartsver
schillen zijn tussen de Derde We
reld en het "Rijke Westen", roe
pen dan luide BOEH! en gaan
aan het drammen. Mogelijk
graaft de WD even dieper en
vraagt zich af, waaróm in die lan
den. na het vertrek van de "on
derdrukkende, uitbuitende kolo
nisten" de welvaart niet met
sprongen omhoog ging, nu de
winsten in eigen zak kunnen blij-
Het merkwaardige verschijnsel
doet zich voor, dat na het vertrek
van de blanke kolonisten die lan
den eerst goed in de puree ge
raakten. Neem Angola. Van de
drammers moest de Angola-kof-
fie geboycot worden, omdat een
deel van de opbrengst naar Por
tugal vloeide. De wereld-koffie
handel oriënteerde zich op ande
re producenten. Door de spreek
woordelijke corruptie en incom
petentie van de letterlijk vrijge
vochten landen daalde de hoe
veelheid en de kwaliteit van de
produktie zodanig, dat Angola
zijn positie op de wereldkoffie-
markt nimmer meer heroverde.
Buiten je eigen rego bë je 's avonds na zesse
Daarom staan mensen die even
doordenken niet zo te dringen
om goed geld naar kwaad geld te
gooien.
Punt twee is, dat, om in de lijn van
Wim Fortuijn dóór te redeneren,
er heel wat radicaal- )linkse groe
peringen net zo weinig wakker
liggn van de problemen in de
Derde Wereld als Fortuijn veron
derstelt dat de WD doet. Want,
laten we nuchter blijven, wat he-
ben anti-militaristische groepe
ringen met de Derde Wereld van
doen? Die landen déér besteden
soms heel wat hogere percenta
ges aan hun defensie dan Neder
land. En wat heeft de groepering
die, met voorbijgaan van de be
loofde brede maatschappelijke
discussie, orakelt dat Dode-
ADVEKTENTIE
Tien eeuwen
Leiden, Leienaars en hun
STUDENTEN
Over de schoolreisjes van de Latijnse school, goedkope
drank, vechtpartijen en duels van de Heren Studenten,
de bijverdiensten van de hoogleraren, anatomische les
sen, de sterrenwacht, de Hortus, het koudste plekje op
aarde en vele andere vermakelijke en wetenswaardige
zaken over een kleurrijk clement van het Lcidsc leven.
De algemene tendens in het arti
kel van Fortuijn, dat "rechts"
niet uitblinkt door activiteit met
spandoeken en kreten is juist
Er moet tenslotte in dit land van de
beste sociale voorzieningen ter
wereld ook nog een keer gewerkt
worden om het allemaal te ver
dienen. Oók de miljoenen waar
mee de NCO zo kwistig en éénzij
dig omspringt. En je kunt nu
eenmaal niet tegelijkertijd
werken en actievoeren.
Tenslotte: als het Nederlandse
volk, bij monde van zijn verte
genwoordigers in de Tweede Ka
mer. al dan niet morrend is ac-
coord gegaan met de gevoteerde
miljoenen voor ontwikkelings
hulp. waarom moet er dan van
dat bedrag weer eens bijna der
tien miljoen worden teruggeno
men om een aantal zeloten in le
ven te houden die ons gaan ver
tellen WAAROM wij die ontwik-
kehngsmiljoenen hebben afge
dragen? Is dat niet het uiterst
denkbare aan betutteling, waard
om in het Guineas Book of Re
cords bijgezet te worden?
H. J. Peters,
Rijnzichtweg 38,
2341 AC Oegstgeest
