Dertien routes voor Kerkepad '82
Chapman wil vriendenclub
Aanwas 'evangelische' groepen
Voorschoten ziet kansen
Jehova s zuiveren
SPORTAGENDA
VRIJDAG 5 FEBRUARI 1982
DO/ST
Geestelijk leven
PAGINA 15
(Van c
redactie geestelijk leven)
De Kerkepad-organisatie van de NCRV heeft voor het
seizoen 1982 dertien routes langs oude kerken en
andere objecten van geschiedenis en kunst uitgezet.
Voor elke route zijn, zoals gebruikelijk, twee zater
dagen gereserveerd. De NCRV verwacht weer vele
tienduizenden bezoekers. Vorig jaar hebben meer
dan 100.000 mensen aan Kerkepaddeelgenomen.
Televisie, radio en gids zullen weer uitvoerige in
formatie geven over wat men te zien krijgt.
Kerkepad '82 begint op 5 en 12
juni met een route naar
Weesp, Muiden en Muider-
berg. In Weesp staan de her
vormde en lutherse kerk en
het stadhuis open, in Muiden
de hervormde kerk en het
Muiderslot en in Muiderberg
de hervormde kerk.
Route 2 (12 en 19 juni) voert
naar Brabant: Vught (her
vormde kerk), Helvoirt en
Boxtel (hervormde en rooms-
katholieke kerk).
Route 3 (19 en 26 juni) wordt
Friesland: Franeker (her
vormde kerk, gemeentehuis
en museum), Zweins, Dron-
rijp en Bayum (hervormde
kerken).
Groningen is het doel van route
4 (26 juni en 3 juli): alleen de
stad Groningen (Martinikerk,
A-kerk, Nieuwe Kerk en mu
seum).
Route 5 (3 en 10 juli) gaat naar
Brabant: Woudrichem (her
vormde kerk en slot Loeve-
stein), Uitwijk, Veen en Ba-
byloniënbroek (hervormde
kerken).
Van Brabant naar Overijssel op
10 en 17 juli (route 6). Daar
staan de hervormde kerken
van Steenwijk (Grote Kerk),
Kolderveen, Nijeveen, Steen-
wijkerwold en Paasloo open.
Nijeveen is nog net Drenthe.
Route 7 brengt op 17 en 24 juli
de liefhebbers weer naar Bra
bant, met een stukje Zeeland
erbij: Wouw (rooms-katholie-
ke kerk), Halsteren (hervorm
de kerk), Oud-Vossemeer
(hervormde kerk, ambachts
herenhuis en streekmuseum)
en Tholen (hervormde kerk
en Gasthuiskapel).
Roermond
Route 8 (24 en 31 juli) richt zich
alleen op Roermond (vijf
rooms-katholieke kerken en
museum).
Utrecht komt op 31 juli en 7 au
gustus (route 9) aan de beurt:
ENKHUIZEN, waar Kerkepad '82 twee hele zaterdagen voor heeft gereserveerd.
Rhenen (Cunerakerk en mu
seum), Amerongen (hervorm
de kerk en kasteel) en Wijk
bij Duurstede (hervormde
kerk).
Enkhuizen alleen is voldoende
voor een hele dag; daar gaat
de reis op 7 en 14 augustus
heen (route 10). Oven staan
de Westerkerk, de Zuiderkerk,
de lutherse kerk. het stadhuis
met het wapenmuseum en het
Zuiderzee-museum (open
lucht) met de daarin opge
bouwde kerk van Den Oever.
Voor route 11 (14 en 21 augus
tus) zullen de deelnemers be
hoorlijke afstanden in Dren
the moeten afleggen: van
Veenhuizen (hervormde
kerk) naar Hijkersmilde (her
vormde kerk), dan naar Hoo-
geveen (hervormde kerk) en
ten slotte nog een rit oost
waarts naar Coevorden (her
vormde kerk en kasteel/mu
seum).
De voorlaatste reis (12) leidt op
21 en 28 augustus weer naar
het zuiden: Weert (Martinus-
kerk en museum voor reli
gieuze kunst), Neeritter
(Lambertuskerk) en het witte
stadje Thorn (met abdijkerk
en Lorettokapel).
Het Kerkepad-seizoen eindigt
ditmaal in Den Haag (28 au
gustus en 4 september). Daar
gaan de deelnemers naar de
Nieuwe Kerk (Spui), de Ja-
cobskerk (hervormd), de
oud-katholieke kerk, de Rid
derzaal en de rooms-katholie
ke Sint Jacobuskerk).
Overal zullen plaatselijke com
missies zorgen voor beschrij
vingen en fotokaarten. De
NCRV geeft ook weer een Ker-
kepad-boek uit met ruimte
voor kerkstempels en eigen fo
to's.
Traditionele kerken kleiner
Tegenover een sterke daling van het ledental
van 'traditionele' kerken in Rotterdam en om
geving staat een spectaculaire groei van evan-
gelisch-kerkelijke groeperingen.
Dat blijkt uit een onderzoek van de predikant
A. J. Krol (36), waarvan de resultaten zijn te
vinden in een boek over 'kenmerken van
groeiende én kwijnende gemeenten'. Dat boek
verschijnt binnenkort bij de uitgeverij Buijten
te Amsterdam. Het gaat ook in op de Neder
landse kerksituatie in het algemeen.
In Rotterdam en Den Haag - en in iets minde
re mate in Amsterdam - groeien de pinkster-
groepen het snelst. Ook andere evangelische
stromingen, zoals de vergaderingen van gelo
vigen, de baptisten en verschillende 'huisge
meenten', hebben veel aantrekkingskracht.
De Hervormde Kerk ging in het onderzoekge
bied de laatste tien jaar met 30 tot 40 procent
achteruit, de Gereformeerde Kerken met 24
procent. De baptisten daarentegen groeiden
met 68 procent en 'diverse evangelische groe
peringen' zelfs met bijna 200 procent. De
rooms-katholieken en de kleinere gerefor
meerde kerken bleven nog redelijk op peil.
Maar de oud-katholieken vielen terug met
maar liefst 70 procent en de remonstranten-
doopsgezinden met 39 procent.
Wat Rotterdam en omgeving betreft moet wel
rekening worden gehouden met een terugloop
van de gehele bevolking (de afgelopen tien
jaar met 7 procent).
De grote groei is, volgens ds. Krol, te vinden
bij gemeenten met veel aandacht voor evange
lisatie en bijbelstudie, waar de leden ook wor
den ingeschakeld bij de diensten. Gemeenten
met een duidelijk eigen karakter en gedegen
onderricht trekken meer mensen dan gemeen
ten met onduidelijkheid in opvattingen.
Vooral de pinksterbeweging scoort hoog. "De
geestelijke kracht van die gemeenschappen
wordt in de grote kerken nog steeds onder
schat", zegt ds. Krol, die gereformeerd predi
kant is en als staflid nu is verbonden aan het
Instituut voor Evangelisatie in Doorn. "Willen
deze kerken werkelijk iets te betekenen hebben
voor de van het evangelie vervreemde stads
mens, dan zouden zij eens bij 'Pinksteren' in de
leer kunnen aaan.
Strijd binnen het Wachttoren
genootschap (Jehova's Ge
tuigen) in Amerika heeft ge
leid tot uitstoting van een
van de leiders, Raymond
Franz.
De tegenstellingen zijn voorna
melijk het gevolg van de niet
uitgekomen voorspelling dat
de wereld in 1975 zou ver
gaan.
Raymond Franz werd in 1980 al
uit het bestuur gezet. Hij ver
trouwde de rechtzinnigheid
binnen de beweging niet
meer zo. In die tijd ontdeed
het genootschap zich van
meer leiders.
Nü werd Franz ervan beschul
digd, dat hij had gedineerd
met de afvallige Peter Gre-
Sport
Trotters-aanwinst meer dan een reddende engel
Chapman in reboundduel (1). "Als de toeschouwers terugkomen dan
komt er ook nog show bij in mijn spel".
keren naar Urk. Hij tekende aan per slot van rekening was ik nog
het einde van het seizoen vervol- jong genoeg voor de Pro's". Een
gens bij, want: „Orca's wilde sa- knieblessure doopte Chapman
men met Moore en mij promove- van sterspeler om tot supporter,
ren. Daar voelde ik wel voor en „ik wilde toen weer terugkeren
In schaakderby tegen Pliilidor
NOORDWIJKERHOUT/LEIDEN
- In de best betaalde profcompe
titie de Amerikaanse NBA wil hij
spelverdeler worden; in de Ne
derlandse eredivisie zou hij for
ward kunnen zijn. Maar op het
moment fungeert Russell Chap
man (27) slechts als reddende en
gel voor Spaarbank Trotters
door als center zijn club vanuit
de staart van de eerste divisie
naar een toppositie te schieten.
Een routineklus voor de exact
200 centimeter lange Amerikaan
die nog steeds de hoop op een
plaats in de NBA niet in een illu
sie heeft doen vervluchtigen.
Een reünie van zijn oude universi
teit West—Virginia heeft Chap
man gesterkt in het idee dat hij
nog niet afgeschreven is voor de
NBA. Omdat hij tot het selecte
groepje 'Beste spelers aller tijden
van West-Virginia'behoorde,
werd Chapman enkele jaren ge
leden op kosten van zijn oude
universiteit naar Amerika over
gehaald. „Woh man, ik heb toen
mijn ogen uitgewreven", vertelt
Chapman in een taaltje waarin
enige Nederlandse woorden her
kenbaar zijn. „Ik werd onderge
bracht in een eerste klas hotel en
een hele krat Heineken stond in
mijn kamer". Daarmee kon hij
zijn frustraties wegdrinken, want
als enige had hij nimmer
NBA-ervaring opgedaan. „En al
die mannen waren al gesettled.
De één was directeur van een
groot bedrijf, de ander technisch
manager en weer een ander had
een nachtclub".
Vpl trots laat hij de traditionele
reüniefoto zien. „Maar ik heb de
hoop nog niet opgegeven voor
een profcontract", zegt hij opti
mistisch. „Ik moet het ook kun
nen redden. Bovendien heb ik de
ideale lengte: De beste spelers in
de Pro's zijn twee meter. Mijn
manager probeert mij nog steeds
ergens onder te brengen als
guard". Maar het lijkt er inmid
dels op dat die vacature net zo
onvindbaar is als een speld in de
hooiberg.
Zes jaar geleden stond hij bijna in
de etalage van de scouts van de
CORRECTIE
KNVB-voetbal
Zaterdag
Derde klasse A
Die Haghe - Katwijk, Capelle - Jodan
Boys, 's-Gravenzande-Vlaardingen, DU-
NO-ARC, Excelsior M-SVPTT, JAC-
MW27
Vierde klasse B
WOR - Koudekerk, DEVJO - Wou-
brugge, Oegstgeest - RODHA '76, Rand
stad Sport - Hazerswoudse Boys
Amerikaanse profclubs. Een
knieblessure verhinderde hem
zijn 'All American'-certificaat
waar te maken. Het toenmalige
Arke Reizen wilde hem als troost
wel een enkejtje naar Nederland
aanbieden. Een center zocht de
inmiddels in Haaksbergen opge
gane eredivisieclub. Chapman
stelde zich voor als forward.
Waarop hij werd afgewezen. Na
een oefenduel tegen Orca's waar
in Chapman als gastspeler mee
deed, wilde de Twentse club
hem alsnog contracteren. „Or
ca's stond toen onderaan in de
eerste divisie. We wonnen met
105—100 en ik scoorde 42 punten.
Het bestuur, spelers en fans wa
ren 'crazy about me'. Ik ben maar
op Urk gebleven, want ik wilde
toch maar één jaar in Nederland
blijven. En het geld was goed".
Omdat Chapman niet aan het
beeld voldeed van de Ameri
kaanse basketballer die in een
ghettowijk is opgegroeid, werd
hij een dorpsheid op het eilandje
waar de kerk nog als trendsetter
gold voor de plaatselijke bevol
king. De aan hem gerichte woor
den van zijn moeder op haar
sterfbed „Heul niet met de dui
vel" staan dan ook in Chapmans
geheugen gegrift. De Amerikaan
paste zich goed aan in het vol
gens hem ideale Nederlandse
dorp met vissers op klompen,
molens en water. „Ik sprak wel
iswaar geen Nederlands, maar
zocht wel contact door veel han
den te schudden". Bovendien
reed Chapman in het nationale
paradepaardje op autogebied:
een Daf. „Ik dacht een Chrysler
of andere erote automaat te krii-
Eerste klasse
Quick Boys 2 - Koz. Boys 2, Zwart Wit
'28 2 - Noordwijk 2
Tweede klasse A
RCL' 2 - Vlaardingen 2, Die Haghe 2 -
Quick Boys 3, Rijnsb. Boys 2 - Katwijk 2
Tweede klasse B
Be Fair 2 - ARC 2, Spirit 2 - Quick Boys 4
Tweede klasse C
Quick Boys 5 - Oranje Wit 2
Derde klasse A
DUNO 2 - Ter Leede 2. Katwijk 3 - Kou
dekerk 2, FC Lisse 2 - DVC 2
Derde klasse B
's-Gravenzande 3 - Katwijk 4. Noord-
wijk 3 - Oegstgeest 2
gen, want ik had nog nooit in au
to met versnellingen gereden.
Later heb ik het schakelen in vijf
minuten geleerd".
Honderden toeschouwers lokte
Chapman wekelijks naar de ver
grootte gymnastiekzaal van Urk.
Aan het einde van de rit eindigde
Orca's aan de top. Chapman wil
de vervolgens gaan oogsten naar
zijn sterke seizoen. Omdat er
geen plaats voor hem vrij was in
de NBA overzomerde hij in Ar
gentinië bij Gimnasi Esgrima La
Plata. Op een stenen speelvloer
omzobmd door tienduizend
toeschouwers schoot hij zijn
club naar de titel. „Maar ik voel
de me daar niet vrij met al die
militairen in de sporthal en op
straat". Heimwee deed hem be
sluiten terug te keren naar de
States. Chapman koos voor eèn
avontuur in de semi-prof league,
een competitie voor afgedankte
NBA-ers en bailers die op de
drempel naar de basketbalwal
halla staan.
In New York groeide zijn zelfver
trouwen, maar een wisseling aan
de macht deed hem op de bank
belanden. „Samen met Arthur
Collins stond ik als enige niet
speler met NBA-ervaring in de
basis. Die andere jongens ver
dienden twee keer zo veel. Die
nieuwe coach vond daarom dat
wij op de bank thuishoorden. En
op de bank spraken Arthur en ik
over de goede tijden in Holland.
Arthur durfde niet meer hier
heen te komen". Chapman wel,
want die had nog wel veel kre
diet in Nederland.
En omdat hij op de reserve-lijst
van Orca's stond, kon hij terug-
LEIDEN- Het bootje van Philidor/
Leiden schommelt rustig op de
woelige baren van de hoofdklas
se in de landelijke schaakcompe
titie. Toegegeven, er hebben al
twee strandingen (verlies) plaats
gevonden, maar twee maal op
tijd SOS (remise) en één behou
den overtocht (winst) wijzen
toch op een middenmootpositie.
De Jantjes van schipper Piket
varen nu eenmaal niet op kern
energie zoals landskampioen D
Watergraafsmeer, V/Rotterdam
en CVT/Utrecht, die hun teams
kunnen 'verrijken' met meesters
en grootmeesters. Philidor moet
het vooral hebben van aanstor
mende jeugdige talenten, van
windenergie dus.
Deze 'meesters-in-dop' kunnen
doorbreken. Dan komt de keuze:
blijven in het oude kraaienest of
uitvliegen. Zo koos John van der
Wiel voor V/Rotterdam, hetgeen
hem bepaald geen windeieren
heeft gelegd. Nu staat Rini Kuyf
voor hetzelfde dilemma. Immers,
de KNSB heeft hem op grond
van zijn prestaties in Nederland
se toernooien benoemd tot natio
naal meester. Een titel, die in de
nabije toekomst waarschijnlijk
ook Peter Gelpke en Hans Kuyf
zullen dragen. Zegt dit drietal
Philidor vaarwel, dan valt het
Leid se team wellicht uit de
hoofdklasse. Misschien is een
sponsor het antwoord, maar
waar vind je zo'n gulle baas nog
tegenwoordig en bovendien
voelt Philidor meer voor het va
ren onder de 'amateur-vlag'.
Deze problematiek speelt morgen
nog niet, want de complete Pi
ket-formatie reist 'normaal' naar
Amsterdam voor de strijd tegen
MEMO. één van de zwakkere
gerson. "Als iemand mij de
bijbelplaats aanwijst die mij
verbiedt met deze man een
hapje te eten, dan zal ik God
vragen mijn zonde te verge
ven", was zijn reactie.
De maatregel dat uitgetreden
Jehova's gemeden moeten
worden dateert van septem
ber 1981. Men wil de discipli
ne binnen de sekte verster
ken. Het wordt Franz, neef
van de 87-jarige president
van het genootschap Frede
rick Franz, kwalijk genomen,,
dat hij deze maatregel ne
geerde.
Volgens Franz verliest het ge
nootschap steeds de helft van
het aantid mensen dat toe
treedt. Ze verdwijnen in de
regel stilletjes.
naar Amerika voor een
knie-operatie. Waarom? Omdat
je in Amerika de beste chirurgen
hebt. Hier zijn ze in staat je rech
terknie te opereren als je last
hebt van je linker". Zijn huidige
vriendin wiste echter de laatste
restjes chauvinisme in hem weg.
waarna een Gelderse arts hem
operereerde. Omdat dit seizoen
slechts één buitenlander mag
worden opgesteld in de eerste di
visie en Orca's voor zekerheid
koos (Moore), werd Chapman on
langs uitgeleend aan Trotters dat
de rode lantaarn toen nog in zijn
bezit had.
Het licht van de rode lantaarn ging
uit en de schijnwerpers werden
op Chapman gericht. De spelers
dragen hem inmiddels op han
den. „Hij is een Amerikaan, maar
ook weer geen Amerikaan",
wordt Chapman geloofd die in
tegenstelling tot andere landge
noten van hem geen solist kan
worden genoemd. Zijn verkla
ring: „Ik ben een teamspeler die
de anderen ook ballen geeft. Je
ziet dan de anderen groeien en
na afloop smaakt hun biertje ook
beter. Ik ben liever populair bij
mijn ploeggenoten dan bij de
toeschouwers. Alleen als die te
rugkomen, komt er ook nog
show bij in mijn spel", belooft
hij.
Als een ware pr-man ontpopt hij
zich vervolgens. „Als ik weer he
lemaal de oude ben, ga ik ook
proberen meer mensen naar de
Vijf Meihal te krijgen. Trotters
moet een nieuw publiek creë
ren". weet Chapman. „De men
sen die bij Parker komen zijn
teams, maar ja een pion kan ook
wel eens promoveren.
Het vuurwerk, dat LSG in klasse I
A bij ASG/Apeldoorn ontstak, is
een zevenklapper geworden: 3-7.
Helaas had Ossewaarde een ver
keerde zet afgegeven, zodat hij
zonder verder spelen kon opge
ven. Nu Joan Baart morgen zijn
come-back maakt, hangt in de
thuiswedstrijd tegen VHS/Haar
lem de derde seizoenszege in de
lucht.
De twee hervormde gemeenten en
de twee gereformeerde gemeen
ten (niet te verwarren met de 'ge
wone' gereformeerde kerken) in
het overwegend protestantse
Brabantse dorp Sprang-Capelle
hadden het gemeentebestuur ge
vraagd. een kinder-carnavalsop-
tocht te verbieden. Zij vinden die
gebeurtenis niet in overeenstem
ming met het protestants-christe
lijke karakter van het dorp. dat
zo'n 20 procent rooms-katholie-
ken telt.
Burgemeester J. Bruijnink ziet ech
ter geen kans, aan dit verzoek te
voldoen. Ten eerste, zo heeft hij
nu geantivoord, moet je ook reke
ning houden met minderheden m
de bevolking, en ten tweede heeft
hij als hoofd van de politie geen
enkele rechtsgrond om de optocht
te verbieden. Immers, ordeversto
ringen zijn niet te verwachten
Voorzitter P. van Dijk van het
buurtwerk vindt het kerkelijke
verzoek gekker dan de optocht
zelf, die alleen maar 'onschuldig
kindervermaak' is. Als de kinde
ren een paar straten om het
buurthuis hebben gelopen, krij
gen ze nog een feestelijk uurtje,
maar vóór 6 uur is alles afgelo
pen.
Dominee G. Hendriks, een van de
hervormde predikanten (Gere
formeerde Bond), vindt de hou
ding van het gemeentebestuur
'spijtig'. Hij wil per sé geen pu
bliciteit hierover en zegt verder
niets.
Beroepingswerk. Hervormde
Kerk: beroepen te Terwispel
(Fr.) kandidaat mevrouw H.
Schout Nieuwendijk; aangeno
men naar Burculo A van Weel
den Beerta, naar Halsteren-
Nieuwvossemeer (protestantse
kerkgemeenschap) J. P. Schou
ten (gereformeerd) Westzaan.
Gereformeerde Gemeenten:
aangenomen naar Zoetermeer A.
Elshout Slikkerveer.
Morgen, van half 2 tot 5 uur,
wordt in de Scheppingskerk aan
de Van Poelgeestlaan te Leider
dorp een kerkmuziekmiddag ge
houden voor kerkkoren, canto-
rijen en belangstellenden, uit
gaande van het Centrum voor
Kerkzang. Het thema is: de muzi
kale vormgeving van de psalmen
in de loop der eeuwen. Het ge
sproken woord zal worden afge
wisseld met solo-, koor- en sa
menzang.
verwend en willen tien diinks
zien per wedstrijd. Daar moet je
niet op mikken, want in Neder
land heb je niet zoals in Amerika
sportliefhebbers die twee of drie
wedstrijden op een avond willen
zien. Nee, wij moeten een vrien
denclub worden. Dan heb je te
gelijkertijd ook echte suppor
ters, want die mensen klappen
en roepen. Yeah, ik ben een ech
te pr-man. Als ik tien mensen
aanschiet in disco's, winkels of
op straat dan komen er zeker
twee of drie even kijken. Zo ben
ik altijd al te werk gegaan en
steeds weer ben ik verrast als ik
één van die mensen die ik op
straat heb aangeschoten op de
tribune zie. Het werkt dus. En
het moet zeker lukken in Leiden,
want dat is toch één van de
grootste basketbalsteden van de
wereld. Nee dat meen ik. Door de
komst van de Amerikanen? Ach,
dat geldt ook voor Den Bosch".
Chapman kan het bovendien we
ten.
Inmiddels speelt hij bij Trotters,
onderwijst Luba, SV Nakala
(„Een clubje in de polder in de
buurt van Urk") en traint mee bij
Leiden („Want de trainingen bij
Trotters zijn niet voldoende
Daar lopen alleen kleine jongens
rond"). Sportman als hij is, vindt
Chapman dat nog niet voldoen
de.
„Ik wil les geven aan scholieren en
basketbal nog populairder ma
ken. Als ik de NBA opgeef, wil ik
Nederlands gaan leren en bas
ketbaltrainer worden. En als
eventueel de economische situa
tie niet verslechtert, wil ik me
ook naturaliseren. Orca's heeft
me in elk geval al toegezegd dat
ik daar coach kan gaan worden
in de toekomst". Per slot van re
kening wordt hij daar als de
plaatselijke basketbalgod gezien,
nu die sport het voetbal als eer
ste vrije tijds beoefening heeft
verdreven en in tal van achter
tuintjes al een basketbalnng
hangt. Lichameluk is Chapman
weliswaar in Leiden, maar zijn
geest waart evenwel nog steeds
op Urk.
HERMAN POOS
Voorschoten heeft in klasse II C
toch nog vrij gemakkelijk met 6
4 zijn eerste seizoenstriomf op
het Haagse DD II behaald. In de
tweede zitting had Huiecr slechts
zes zetten nodig om te winnen.
Zo slecht had Talsma de 'hang-
stand' geanalyseerd.
Ook morgen in de thuiswedstrijd
tegen Philidor II/Leiden ziet
Sluiter mogelijkheden: "De kan
sen van Philidor zijn misschien
iets groter, maar het is een der
by." Ook Ton Kohlbeck, de
teamleider van Philidor II, voor
spelt bepaald geen 'walk-over'
voor zijn ploeg "Voorschoten is
altijd een moeilijke tegenstan
der. Dat zal nu wel weer zo zijn
en dan kan een pionnetje raar
rollen"
