Van 'baarstaking' tot band plakken
„Als dressman
ben je geen
homo, maar
uitgekookt"
E""
n
Een vermakelijke cursus inNoordwijk^^v1' yj
Feministische bladen in Nederland
ZATERDAG 30 JANUARI 1982
PAGINA 17
Cursussen in het vak van
mannequin/dressman rijzen
vandaag de dag de pan uit. Het
aureool van glitter en glamour,
dat al jaren om het beroep van
fotomodel hangt, heeft in deze
tijd van soberheid een grotere
aantrekkingskracht dan ooit.
Garantie op werk is er in het
overbevolkte modelienwereidje
echter niet. Voor niemand.
Toch gaat binnenkort in Leiden
weer een nieuwe cursus van
start. En in Jolanda's
mannequin-instituut in
Noordwijk is er nog eentje aan
de gang. Sjak Jansen en
fotograaf Cees Zorn gingen er
een avondje heen en zagen een
nieuwe wereld opengaan.
duwen die borsten gewoon
naar voren. Dan krijg je een
volle boezem. Maar het zijn
dus echt trucjes. Het zijn alle
maal houdingen."
Geldt hetzelfde voor de bil
len?
Jolanda knikt: „Die zijn in
werkelijkheid ook heel an
ders. Ook dat is weer een
truc. Je gooit je bekken naar
achteren en hup: je hebt
mooie billen. Laatje dus niks
wijsmaken: die fotomodellen
zijn heus niet zulke stukken.
Neem van mij aan: als ze 's
ochtends om acht uur wak
ker worden, loop je heel hard
voor ze weg."
„Behalve Sue Ellen uit Dallas",
reageert Willem-Jan. „Dat is
een kanjer."
„Als je maar onthoudt", zegt
Jolanda, „dat het vak van fo
tomodel zuiver acteren is.
Kijk", illustreert ze, „als ik bij
de Hema zou werken, zou het
me allemaal niet veel uitma
ken en liet ik het hele zaakje
gewoon hangen. Maar als je
op een podium staat en voor
mensen kleding showt,
wordt het natuurlijk anders.
Dan heb je het gewoon in te
houden. Ten slotte word je
betaald om die kleding aan
de man te brengen."
Flair
„Vergeet ook niet", vervolgt
Jolanda, „als model ben je
even iemand anders. Je moet
ook een beetje die flair heb
ben van: hier ben ik. Daarom
is het belangrijk datje een ei
gen image opbouwt. De men
sen moeten denken van: zo
zou ik ook wel willen zijn."
Wanneer even later de muziek
weer klinkt, komen de cursis
ten van hun stoelen en zetten
hun beste beentje voor. Hun
kleding is van de nieuwste
snit en bij de meisjes blijken
schoenen met hoge hakken
erg in.
„Kom jongens", spoort Jolanda
hen aan, „doe niet zo stijf en
maak er een beetje een show
van. Ja jongens, nu even alles
laten zien. Doe maar open dat
jasje. Denk erom Willem-Jan:
hele draaien maken, ja nu een
halve en dan aftaaien. En
houdt de vaart er in, want die
kleren moeten waaien."
Anita heeft d'r voeten te ver uit
elkaar en Emy doet het ook
niet goed. „Leer nou eens aan
Emy, dat je niet aan je ket
tinkje frunnikt. Dat doen
mannequins niet. Dat staat
niet elegant. En lach eens,
wees aardig, wees mooi."
Van een mooi bord alleen kun
je niet eten.
Jolanda: „Precies en vandaar
dat ik zeg: wees eens wat aar
diger."
Zelf is ze anderhalf jaar model
en ook in Amerika geweest.
Volgens haar zijn jongens in
het vak bevoorrecht. „Jon
gens mogen op het podium
roken en drinken, want dat
staat stoer. Meisjes mogen
dat nooit. Zij mogen ook niet
eigenwijs zijn, jongens wel.
Voor jongens is het vak dan
ook gemakkelijker te leren
dan voor meisjes."
Uitgekookt
Niettemin bestaat er onder jon
gens veel minder animo voor
het beroep van fotomodel
dan bij meisjes. Jolanda, een
Leidse, wijt dat aan vooroor
delen. „Ik ken ze: manne
quins zouden allemaal hoog
moedig zijn. En het beroep
van dressman zou alleen iets
voor homo's zijn, omdat je
verwijfd moet lopen. Maar
juist het tegendeel is waar.
Dressmen hebben het mooi
ste leven dat er is. Ze hebben
een prima salaris, gaan overal
heen en de vrouwen vallen
voor hen. Ze hebben njen
aanbidders. Daarom zeg ik:
als dressman ben je geen ho
mo, maar ben je juist uitge
kookt."
Omdat de heren in het vak een
minderheid vormen, komen
zij ook eerder aan de slag in
het overbevolkte modellen-
wereldje. „Concurrentie zegt
niks", aldus Jolanda, „als je
maar zorgt dat je er uit
springt. Als je origineel bent,
is er altijd werk voor je."
„En je hoeft er dus ook niet per
se slank als een den voor te
zijn. Als je er maar wèl een
klein beetje leuk uitziet, want
eerlijk is eerlijk: met een ge
zicht vol pukkels kun je het
wel schudden."
Badmode
Jolanda zegt m al haar zeven
leerlingen talent te bespeu
ren. Behalve voor het showen
van badmode. „want dan kun
je je vet niet wegstoppen."
Na afloop van de cursus doen
de leerlingen examen voor
een commissie, waarvan hun
lerares de ene helft vormt. De
andere is een gecommitteer
de van een overkoepelende
organisatie van mannequin
instituten.
Werk kan Jolanda haar cursis
ten niet garanderen, maar ze
wil daar wel in bemiddelen.
Inmiddels showen de leerlin
gen uitgaanskleding. Een
keukenstoel is in het midden
van het zaaltje gezet en Wil
lem-Jan heeft erop plaatsge
nomen. Brenda moet nu haar
kleren showen en vervolgens
op de punt van Willem-Jans
knie gaan zitten. Per se niet
op z'n schoot: dat staat niet
elegant. Brenda doet het
goed, alleen valt het niet mee
haar evenwicht te vinden.
Twee uur zijn inmiddels voor
bij en wat napratend vertelt'
Jolanda dat ze de cursus met
kleine stapjes geeft, omdat de
cursisten anders zouden zeg
gen: dat leer ik nooit. Dan
stappen de leerlingen op.
„Tot volgende week", klinkt
het. Ook Willem-Jan doet z'n
jas aan. „Ik moet me haas
ten", zegt hij, „want Dallas
begint zo." Het klinkt heel
vanzelfsprekend.
haar mannequin-instituut,
gevestigd in een zaaltje van
hotel 'De Sulveren Wolk', dat
in de Noordwijkse duinen
verscholen ligt.
Als wij binnenkomen, kijken
zes jongelui van een jaar of
twintig, te weten: Esther, Ka-
runa, Emy, Anita, Brenda en
Tony gespannen toe hoé hun
mede-cursist Willem-Jan
het er vanaf brengt. Willem-
Jan heeft van Jolanda de op
dracht gekregen te laten zien
welke facetten hij van het
vak van dressman inmiddels
onder de knie heeft.
Uitstraling
In rap tempo maakt de jongen
draaiende bewegingen. Zijn
heupen wiegen op volle toe
ren en de kraag van zijn witte
leren colbertje staat, zoals het
een modern dressman be
taamt, omhoog. De bruine le
ren broek zit strak om de be
nen en Jolanda herinnert
hem er aan dat zijn jasje wijd
moet openvallen. „Dat staat
flitsender", vertelt ze.
Dok Tony doet mee. „Jon
gens", zegt Jolanda, „als er
dames in de zaal zitten, denk
er dan om dat je even dat ene
oogje dichtknijpt. Dat geeft
Het lijkt allemaal perfect, al
leen: iets ontbreekt er nog
aan en op het moment dat Jo
landa haar billen naar achte
ren duwt, weten we wat.
„Kijk", zegt ze ten overstaan
van haar zeven leerlingen, de
journalist en de fotograaf,
„dit is het meer uitdagende
werk."
Jolanda ziet er die dinsdag
avond in een zwarte, door
schijnende jump-suit stra
lend uit. We zijn te gast op
Trucjes
,Ze zeggen ook van manne
quins: ze hebben zulke mooie
borsten. Maar dat is echt niet
waar hoor. Ook daarvoor
hebben ze namelijk een truc
je. Ze doen er hun armen om
heen, houden de adem in en
Brenda.
A"ittt'
Karu"0'
EstW'
euToMeV
£n«*c,oU!
ster
Halverwege de avond
neemt cursusleidster
Jolanda opeens pose 14
aan. Ze strekt haar lin
kerbeen, zet het schuin
voor zich uit en legt
haar rechterhand onder
een bos blonde krullen
op haar achterhoofd.
uitstraling, dan denken die
dames: goh, wat een stuk is
dat."
En terwijl uit de luidspreker-
box de ontroerende melodie
van Frank Duvalls 'Angel of
mine' klinkt, knijpen Willem-
Jan en Tony volgzaam hun
linkeroog even toe. De cursus
is hun ernst. Het is de vijfde
van zestien cursusavonden,
waarvoor 600 gulden op tafel
moest worden gelegd. Alleen
Willem-Jan en Karuna doen
gratis mee: zij wonnen een ta
lentenjacht.
Het is even tijd voor wat theo
rie en Jolanda neemt het
woord: „Brenda, jij kwam
hier met het idee: ik wil foto
model worden. Maar jij zult je
ongetwijfeld hebben afge
vraagd: hoe komt het dat ik
zo dik ben en die fotomodel
len zo slank. Maar dat is dus
niet zo. Fotomodellen zijn
ook dik, alleen hebben zij er
iets op gevonden. Kijk", zegt
Jolanda en ze doet het voor,
„zij houden gewoon hun buik
in en hun vet gooien ze om
hoog."
De vrouwenbeweging heeft de laatste jaren een
grote hoeveelheid vrouwenkranten en
-tijdschriften het licht doen zien. Om te beginnen
zijn er al zo'n 35 plaatselijke vrouwenkranten,
veelal uitgebracht door vrijwilligsters van een
vrouwenhuis, -centrum of -café. Daarnaast
verschijnen er landelijk vijf tijdschriften voor
geïnteresseerden die op hoger of lager niveau,
streng of gewoon lollig bericht willen worden over
de scores aan het vrouwenfront. Van deze laatste
bladen een inventarisatie.
Van de tijdschriften die op femi
nistisch gebied verschijnen, is
Opzij het oudste: 10 jaar. Twee
jaar geleden kreeg dat blad er
een geduchte concurrent bij:
Serpentine, opinieblad voor
vrouwen. Bijna een jaar geleden
voegden de socialistisch-femi-
nistische vrouwen er nog een
blad aan toe: Katijf. En sinds
kort hebben ook de feministi
sche meisjes een blad: Assepoet-
ster. De vrouwenkrant van het
Amsterdamse vrouwenhuis
houd het midden tussen een fe
ministisch tijdschrift en een
krant van een vrouwenhuis.
Deze vijf tijdschriften, of ze nu van
een collectief komen (zoals Ser
pentine) of van een commerciële
uigeverij (zoals Opzij) verschillen
wezenlijk van bladen als Libelle,
Margriet en Viva, die er al waren
voordat de vrouwenbeweging
opkwam. De toon van de jonge
bladen is anders, soms strenger.
Hier en daar verongelijkt, meest
al strijdbaar. Toch probeert voor
al Serpentine voor een deel de
zelfde vrouwen te bereiken als
Margriet, Viva en Libelle.
Maar zijn die feministische bladen
eigenlijk wel voor de „gewone
vrouw" met kinderen die haar
man nog wil behagen en in een
buitenwijk woont? Of zijn ze
echt alleen te pruimen voor
meisjes die het liefst in feminis
tisch p^ars of lesbisch roze lo
pen? Kortom: komen die femi
nistische bladen tegemoet aan de
sores van de gewone dame,
vrouw of meid?
Assepoetster
Volgens een zestienjarig meisje dat
een brief schreef aan Serpentine
komt de meidenkrant Assepoet
ster wel tegemoet aan wensen
van de meisjes.
„Ik was meteen enthousiast omdat
ik tot mijn vreugde zag dat er
eindelijk een blad is dat precies
goed is voor meisjes van mijn
leeftijd. Het is net geen Serpenti
ne of Opzij en ook allesbehalve
Viva. Het blad is speciaal gericht
op meisjes die door allerlei om
standigheden hun school niet
hebben afgemaakt of met een te
laag diploma zitten en dus werk
loos zijn. Meisjes vertellen hoe
heerlijk het eerst leek om geen
werk te hebben: iedere dag uit
slapen, lekker winkelen en ie
dere avond stappen, tot ze merk
ten hoe verschrikkelijk het is je
de hele dag te vervelen. Andere
meisjes die wel werk konden
vinden, schrijven in Assepoet
ster hoe oneerlijk ze worden be
handeld ten opzichte van jon
gens. Het is allemaal geïllu
streerd en er staan nog veel meer
dingen in zoals: vertaalde num
mers uit de hitparade, recepten,
gedichten, leuke boekbesprekin
gen en informatie over voorbe
hoedsmiddelen". Assepoetster
verschijnt elke twee maanden
voor vier kwartjes.
Serpentine
Serpentine is een wat moeilijker
blad. Ook even duurder: f 3,75
per maand. Maar wel kwalitatief
goed. Naast gedegen nieuws van
het vrouwenfront zoals: de por-
nowet, abortuswet en omgangs
recht, bijvoorbeeld een sjeüig
verhaal dat begint met de vraag:
„Willen vrouwen nog behagen"?
en reportages over vrouwen
bands en toneelspeelsters. Ser
pentine volgt op een serieuze
manier de speciaal voor vrouwen
belangrijke onderwerpen van de
landspolitiek. Schrijft ook over
vrouwen in Polen en Peru en
over de vraag of de prikpil wel of
niet is akn te bevelen In een arti
kel over een vrouwelijke
popgroep staat: „Vrouwen heb
ben een ander ritme en komen
van daaruit tot een soort mu
ziek".
Serpentine wil graag speciaal
schrijven voor vrouwen die op
moeder-MAVO's en VOS-cursus-
sen zitten. Het leest lekker weg-
Opzij
Voor Opzij geldt dat ook. Van dat
blad, f 4,10 per maand, wordt ge
zegd dat het voor wat hoger ope-
leide feministische vrouwen is.
Het taalgebruik is misschien wat
moeilijker maar de onderwerp
keuze is haast gelijk aan Serpen
tine. Ook de redactie van Opzij
geeft veel aandacht aan binnen
landse politiek en aan buiten
landse vrouwen. Maar in Opzij
kun je ook rustig een artikel aan
treffen over de romantische
schoonheid van katoenen bloe
zen (geeft wel veel strijkwerk).
Of een verhaal over kinderen
krijgen na je veertigste. En: hoe
leeft 'n plattelandsvrouw die zes
kilometer moet gaan voor een ki
lo suiker. Het blad is feminis
tisch, maar je hoeft niet bang te
zijn dat je door veelvuldig lezen
van dat blad van je man af zult
raken.
Gewone interviews met moeders
met baby's over de vraag hoe ze
een baan, man en baby combine
ren. Of over vrouwen en gods
dienst. Ook stelt het de gewe
tensvraag: mag een feministe
een werkster hebben?
Vrouwenkrant
Met de Amsterdamse Vrouwen
krant, de enige vrouwenkrant
die hoewel Amsterdams - in
heel Nederland verkrijgbaar is,
ligt het anders. Het blad is voor
de „doorgewinterde" radicale fe
ministe. In een van de laatste
nummers wordt zowaar tot een
baarstaking opgeroepen. Na een
aardig gevarieerd themanummer
over het moederschap besluit de
Vrouwenkrant met: „De wereld
is overbevolkt. Desondanks wil
len ondernemers en hun regerin
gen steeds meer kinderen, of het
nu is voor een arbeidsreservele-
ger om genoeg soldaten te heb
ben of gewoon om vrouwen te
dwingen een verzorgend bestaan
te leiden. Ze hebben een hekel
aan dalende geboortecijfers. Het
is daarom denkbaar dat een geza
menlijke weigering van veel
vrouwen om kinderen te nemen,
een baarstaking, een basis voor
onomische en politieke invloed
zou kunnen zijn. Maar ook de in
dividuele weigering is belangrijk
om tenminste het vege lijf te red
den". Door lezing van een maan
delijkse vrouwenkrant (prys f
1,90) blijf je op de hoogte van wat
de radicaal-feministes willen.
Het blad is vrij moeilijk De ver
halen zijn lang.
Katijf
Het tamelijk nieuwe socialistisch-
feministische blad Katijf is er
voor de goedgeinformeerde fe
ministe, die op hoog niveau wil
theoretiseren over de vrouwen-
strijd. Vreemd genoeg staan er
naast artikelen over het feminis-
tisch-socialismc en socialistisch
feminisme (de CPN en het femi
nisme) en de strategie van de
vrouwenbeweging ook recepten
in het saai uitgevoerde blad. Ka
tijf is het enige feministische
blad dat een technische rubriek
heeft, hoe plak ik myn band'? en
„Wat is stroom"?
PAULIEN OSSE
