Shidrukh stierf voor het vuurpeloton
Iran berooft bahais van hun 9raadsleden
Geestelijk leven
ZATERDAG 30 JANUARI 1982
HAARLEM Voor de ingelijste kleurenfoto van haar moeder brandt nu, in een rood glaas
je, een waxinelichtje. Een tere, stille vlam, die de trekken van het mooie gezicht verzacht
tot een glimlach. Zo wil Manousheed van de Fliert-Baqa (20) ook zichtbaar haar nage
dachtenis eren.
Begin januari liet de 46-jarige Shidrukh Amirkya—Baqa voor een Iraans vuurpeloton het
leven, mét zes andere leden van de geestelijke raad der bahó'is in de hoofdstad Teheran.
Manousheed kan maar één reden voor de gewelddadige dood van haar moeder en de ande
ren ODeeven: alleen het feit dat zij bahó'is waren. De geestelijken van de islam zien het
'dissidente' bahó'i-geloof als een rechtstreekse bedreiging van hun machtspositie..
Met een aantal van naar schatting 400.000 zijn de bahó'is de grootste godsdienstige minder
heid in het land van de ayatolla's. Maar zij worden niet erkend, en de willekeur waarmee
de geestelijke en politieke autoriteiten hen behandelen begint steeds meer het karakter
van een regelrechte groepsmoord aan te nemen. De bahó'is zijn in Iran vogelvrij, met alle
gruwelijke gevolgen van dien. Het is óf afzweren óf uitgeschakeld worden.
Dit in tegenstelling tot de levensruimte die christenen en joden nog is gegund. Krachtens
de grondwet, waarin godsdienstvrijheid met de lippen wordt beleden, genieten zij, al
thans formeel, wél bescherming.
Was er afgelopen zondag in
Haarlem een plaatselijke her
denking van deze slachtof
fers van het Khomeini-be-
wind - waarbij ook de burge
meester aanwezig was
morgen houden de bahó'is in
het Haagse Congresgebouw
een landelijke herdenking.
Manousheed Baqa is Perzische
van geboorte. Zij is getrouwd
met een Nederlander en
kwam anderhalf jaar geleden
uit Amerika naar ons land.
Heel verdrietig is Manous
heed over het verlies van
haar moeder. Zij beschrijft
haar - nog in het Engels, om
dat zij haar gevoelens in onze
taal nog niet goed kan uit
drukken als een moedige
vrouw, die zowel in haar ge
zin en familie als in de kring
van haar geloofsgenoten de
principes van Bahó'u'Uóh
voorleefde in daden van men
selijkheid. Redelijkheid, to
lerantie en eenheid stonden
hoog in haar vaandel.
Gezondene
Bahó'is men vindt hen over
de hele wereld - zijn volgelin
gen van de Perzische geeste
lijke Bahd'u'lldh. Hij leefde
in de vorige eeuw leefde en
wordt beschouwd als de 'ge
zondene van God' voor deze
tijd. Bahd'u'lldh is met zijn
geschriften de zoveelste scha
kel in de keten der religies, na
Mozes, Boeddha, Jezus Chris
tus en Mohammed. Elke tijd,
hoe verschillend ook van
duur, heeft zijn eigen profeet
boodschapper.
De Bób ontpopte zich in de vo
rige eeuw als de heraut van
Bahó'u'Uóh. De overgrote
meerderheid van zijn aan
hangers (bóbi's) bevestigde
Bahó'u'Uóh's aanspraken op
de profetentitel. Als zijn tijd
voorbij is - in elk geval na
duizend jaren zal er weer
een andere boodschapper op
staan. Op de kaart van de we
reldreligies en hun stichters
hebben de bahó'is het vakje
voor die toekomstige profeet
al getekend. Er staat een
vraagteken in....
Manousheed van de Fliert-Ba-
Qa hier in plezieriger stem
ming....
De bahó'is willen beslist geen
sekte binnen de islam ge
noemd worden, al erkennen
zij wel de gemeenschappelij
ke wortels. "Het is een beetje
te vergelijken met de verhou
ding tussen jodendom en
christendom", legde een ba
hó'i mij uit. "Immers, het
christendom is uit het joden
dom voortgekomen. Maar het
is wel een onafhankelijke
godsdienst". Zo staan ook de
bahó'is op zichzelf.
Ze zijn in eigen oog ook geen
concurrent van de islam, al
krijgen ze vooral in Azië en
Afrika nogal wat nieuwe aan
hangers. Andere godsdien
sten erkennen zij als authen
tieke openbaringen van de
ene God en daarom nemen ze
ook elementen van de Mo
hammedaanse religie met
een gerust geweten op in hun
geloof.
Prostitutie
Vanwaar dan die vervolging?
De bahó'is wordt steun aan de
vroegere sjah verweten. Zij
ontkennen dat ten stelligste.
Voorzover ze zich met poli
tiek inlaten van partijpoli
tiek houden zij zich verre -,
zijn ze loyaal tegenover de re
geringen. Wel zijn bahó'is
krachtens hun streven naar
'eenheid van de mensheid'
voorstander van een we
reldregering. Onder de sjah
hadden de bahó'is het even
min gemakkelijk. Discrimi
natie en vervolging waren
ook toen hun deel.
De beschuldiging van steun
aan het Joodse zionisme slaat
op het feit dat de bahó'is in
het Israëlische Haifa hun we
reldcentrum en bedevaart
soord hebben. Maar dat da
teert al uit de vorige eeuw en
heeft dus met de huidige
staat Israel niets te maken.
De profeet Bahó'u'Uóh over
leed in 1892 in het voormalige
Palestina, waarnaar de Perzi
sche overheid hem had ver
bannen. Zijn graftombe werd
een pelgrimsplaats voor alle
bahó'is.
In afwijking van de islam er
kent het bahó'isme de gelijk
waardigheid van man en
vrouw. Traditionele moslims
bestempelen dat als immo
reel. Bahó'is worden, omdat
zij de islamitische wetten op
dat punt negeren, zelfs van
prostitutie beschuldigd.
Hun lering van de 'eenheid der
mensheid' en van gelijke
kansen in een universele op
voeding past evenmin in het
nationalistische, extreem
rechtzinnige denken van de
Iraanse leidslieden.
De bahd'is zijn in het land van
hun ontstaan nooit met rust
gelaten. Vooral de gedachte
dat ze een sekte zijn die de is
lam wil bestrijden maakte
veel geweld los. Al in de vori
ge eeuw kwamen zeker 20.000
volgelingen gewelddadig aan
hun eind. En met de komst
van de nieuwe ayatolla's is
de vervolging alleen maar
verhevigd.
Uitrangeren
Aan het hoofd van de bahó'i-ge-
meenschappen - men kent
geen hiërarchie en ambten -
staan 'geestelijke raden' van
negen gelovigen. Men moet
ten minste 21 jaar zijn om in
zo'n raad te komen. De lan
den hebben hun nationale ra
Een Bahd'i-tempel in de Noordamerikaanse staat Illinois.
den en die worden wereld
wijd overkoepeld door het
'Universele Huis van Gerech
tigheid', het hoogste be
stuurslichaam.
Iran zelf telt ongeveer vijfhon
derd plaatselijke raden. Het
islamitische bewind heeft het
vooral op deze raden gemunt.
De ayatolla's denken greep
op de dissenters te krijgen als
de leiders maar worden uit
gerangeerd. Die worden dan
ook in steeds grotere aantal
len ontvoerd, gevangen gezet
of vermoord.
In maart vorig jaar werden
twee leden van een geestelij
ke raad ter dood veroordeeld,
omdat ze lid waren van een
'verboden organisatie' - de
bahó'i-gemeenschap - en
hadden deelgenomen aan ac
tiviteiten. Het hooggerechts
hof bevestigde dat wrede
vonnis in hoger beroep. Een
rapport van de bahó'i-verte-
genwoordiging bij de Ver
enigde Naties concludeert
hieruit, dat in Iran de dood
straf staat op het eenvoudige
feit datje bahó'i bent en daar
voor uitkomt.
Getreiter
Kinderen van bahó'is mogen
niet naar school. Zij vallen
buiten de wet, omdat een ba-
hó'i-huwelijk geen echt hu
welijk is.
Wie in Iran werkt zoekt, moet
een formulier invullen. Zetje
daarop, dat je een bahó'i
bent, dan hoef je niet op werk
te rekenen. Verzwijg je dat en
komen ze er later achter, dan
loop je gevaar te worden ver
moord. Veel bahó'is is hun
werk afgenomen, en daar
door ook hun recht op pen
sioen. Banktegoeden werden
in beslag genomen.
Alle bezittingen - tempels, ont
moetingsruimten, kerkhoven
en dergelijke - gingen na de
machtswisseling over naar
het nieuwe regime. Er zijn
ook tempels beschadigd en
verwoest. Een medisch cen
trum werd opgeblazen en van
een ziekenhuis in Teheran -
waar ook niet-bahó'is werden
geholpen - maakte het loka
le bestuur een moslim-uni
versiteit. De graftombe van
de Bób, de aankondiger van
de profeet Bahó'u'Uóh, moest
het eveneens ontgelden.
Het is nog maar een greep uit
de opsomming van terreur in
het bahó'i-verslag aan de Ver
enigde Naties.
De regel om geen politiek te be
drijven en de overheid te ge
hoorzamen heeft de bahd'is in
Iran er lang van weerhouden,
de vervolgingen aan de kaak
te stellen. Pas de laatste twee
jaar zijn ze 'in het nieuws' ge
komen. Een aantal recente
executies was voor de inter
nationale bahó'i-gemeen
schap aanleiding om de Ver
enigde Naties om een onder
zoek te vragen. De Verenigde
Staten, Canada, Australië en
de Europese Gemeenschap
hebben de moorden op deze
i al veroordeeld.
tijd een pittig en zeer actie!
aanhangster van het bahó'i-
geloof. En van nederlands-
hervormde huize, zoals de
meeste bahó'is in ons land
eerst een ander geestelijk on
derdak hebben gehad.
Zij behoort tot dezelfde bahó'i-
gemeenschap als Manous
heed. Eens in de negentien
dagen hebben ze. net als de
andere plaatselijke gemeen
schappen, een huissamen
komst. Voor geestelijke be
zinning. zakelijke bespreking
en socaal contact.
Mevrouw Van Westen schrijft
de vervolgingen, behalve aan
religieuze motieven, toe aan
een 'algemene mentaliteit' in
de wereld, die minderheden
eenvoudig niet duldt en te
vuur en te zwaard verdrukt
"Overal is de mammon de baas.
En de kerken hebben dat niet'
kunnen tegengaan. Ze zijn er
zelfs medeschuldig aan. Wij
proberen het zout der aarde
te zijn, vanuit onze lei>ensin-
stelling en het geloof in de
fundamentele eenheid van al
le volken en religies. Onder
scheid in de wereld zal er al
tijd blijven, maar wij zijn op
weg naar een eenheid in ge
loof, taal en mentaliteit".
Die ene taal is een zaak voor de
komende wereldregering.
"Dat kan het Engels zijn", op
perde mevrouw Van Westen.
"Maar dat is nu nog niet te
zeggen".
Jannie Kooy (37), die ook bij
Manousheed was uitgeno
digd, is gereformeerd ge
weest. Haar ouders zijn dat
nog. Door een Turkse jongen
op het spoor van het bahó'i-
geloof gebracht, dacht zij
eerst, dat ze de band met Je
zus zou moeten doorsnijden.
Maar dat is niet gebeurd. Het
is wel ónders geworden.
"Hij lost zich op in alle andere
boodschappers, en dus draag
ik toch iets van hem met me
mee. Ze stralen allemaal het
licht uit van dezelfde God, die
boven allen is Dat geloof
spoort je aan, de dingen zelf
te onderzoeken. Zoeken naar
de waarheid, dót is het. Het is
niet allemaal al voor je klaar
gemaakt. Het sluit anderen
ook niet uit".
Ook de Raad van Kerken, het
Humanistisch Verbond en de
vakbeweging in Nederland
schreven de secretaris-gene
raal van de Verenigde Naties
hierover een brief. Zij willen,
dat een onafhankelijke com
missie van onderzoek de si
tuatie ter plaatse in ogen
schouw gaat nemen.
Mentaliteit
Toen Manousheed van de Fliert
mij in haar bovenwoning aan
de Haarlemse Kruisweg ver
telde over de executie van
haar moeder, was daar ook
mevrouw F. van Westen. On
danks haar gevorderde leef
Zorgelijk
Met het droevige lot van Shi
drukh Amirkya-Baqa, Ma-
nousheeds moeder, en ontel
bare anderen voor ogen, kan
Jannie Kooy niet anders zeg
gen dan dat de toestand voor
de Iraanse bahó'is 'uiterst
zorgelijk' is.
"Het is de hoogste tijd, dat de
gemeenschap van volkeren
alarm slaat. Godsdienst mag
toch geen reden meer zijn om
iemand het leven onmogelijk
te maken en zelfs af te ne
men!"
S. J DE GROOT
LEIDEN: Herv. Gem. Hoogl. kerk 10 ds.
Pannekoek, 11.45 oecym. dienst;
Marekerk 10 dr. Meijers, 5 ds. De Jong;
Maranathak. (L. Morsweg) 10 ds. Kra-
Regenboog (Merenwijk) 9.30 ds. Bou-
huys, 11.15 ds. Bouhuys en pastoor v.
Well;
Bethlehemk. (Driftstr.) 10 ds. Dronkers;
Bevrijdingsk. (Montgomerystr.) 9 .dr.
Jongeneel, 10.30 ds. Rietveld;
Vredesk. (Burggravenl.) 10 dr. Lam
ping;
Waalse kerk (Breestr.) 10.30 ds. Ribs.
Acad. Ziekenhuis 9 rk dienst, 10.15 ds.
Terlouw-Sterk.
Diakonessenhuis 10.30 ds. Hemmes en
ds. Van 't Hof. ha.
Endegeest 9.30 ds. N. Smit.
Geref. Kerk: Zuiderk. (Lammen-
schansw.) 10 ds. Baayen, Rijnsburg;
Petrak. (Surinamestr.) 10 ds. Drewis, Al
phen;
Oude Vest 10 ds. Koolstra, 5 ds. Riet-
Maranathak.(L. Morsw.) 10 ds. Kramer;
Bevrijdingsk.(Montgomerystr.) 9 dr.
Jongeneel, 10.30 ds. Rietveld, 5 ds.
Koolstra;
bejaardenhuis Groenhoven 10 ds. Oege-
ma, O.geest.
Dolerende Geref. Kerk (Lokhorstk.): 9
hr. Visser, Den Haag, 5 hr. Verstrate,
Strijen.
Geref. K. Vrijg. (Herengr.): 10 dienst, 3
kand. Bruyn.
Chr. Geref. K. (Steenschuur): 10 en 5 ds.
Den- Hertog.
Geref. Gem. (N. Rijn): 10 en 4.30 ds.
Boogaard.
Geref. Gem. in Ned. (Bethl.kerk
Driftstr 11.30 en 5.30.
Evang.-Luth. Gem. (Hoogl. Kerkgr.):
10.15 ds. Happee.
Remonstr.-Doopsgez. Gem. (Lok
horstk.): 10.30 ds. Koek.
Baptistengem. (O. Rijn 3): 10 ds. Bos
veld, 7.30 film 'If I perish'.
Evang. Christengem. (Middelstegr. 3):
10 br. Dikkes.
Zendingswerk Middernachtsroep (Zoe-
terw.singel 21): 5 hr. Den Hertog.
Evangeliecentrum Zijlsingel 2: zo. 10 en
di. 8 hr. Zijlstra, vr. 8 jeugdsam.
Pinkstergem. (O. Vest 13): 10 evang. v.
Wieringen.
Leger des Heils (Hooigr): 10 en 7.30.
Nieuw-Apost. Kerk (H. Rijnd. 24): 9.30
en 4. wo. 8.
Zevendedagadventisten (Lokhorstk.):
elke zat. 9.45 bijbelstudie, 10.45 predik
dienst.
Christian Science (Steensch. 6): 10.30.
Kerk van J. Chr. v.d. Heiligen der L. Da
gen (Brahmsl.): 9.30, 10.30 en 11.20.
Soefi-stichting: geen dienst ivm restau
ratie P.kerk.
Oud-Kath. K. (Zoeterw.singel): 10.
Rooms-Kath. K.: Haagweg zat. 7, zo. 9
en 10.45,
Herensingel zat. 7, zo. 9.30 en 11;
Rijndijk (Leiden-V.schoten) zat. 7, zo,
9.30 en 11.30;
Steenschuur zat. 7, zo. 8.30, 10, 11.30, 6
en 7 (lof);
Boshuizerkade zat. 7, zo. 9.30 en 11;
Lammenschansweg zat. 7, zo. 9,10.30 en
12;
Haarl-straat zat 7, zo. 9.30, 10.45 en
12.15;
H. Rijndijk (zie Zoeterwoude).
ABBENES: Herv. Gem. 9.30 en 6.30 ds.
Bergsma.
AARLANDERVEEN: Herv. Gem. 10
ds. Haakman, Zw.dam, 7 hr. Bor, Al-
Geref. K.: 10 ds. Gesink, Noordwijk,
6.30 ds. Vree.
Chr. Geref. K.: 9,30 en 3 prof. dr. Vele-
Rk Kerk: zat. 7, zo. 10.30.
ALPHEN AAN DEN RIJN: Herv. Gem.
Adventskerk 10 ds. Bogers, 5 ds. Oost
hoek, met gehandicapten; Kruisk. 10 ds.
v. Roon, Katwijk; Opst.kerk 10 ds. v.d.
Heiden, 6.30 ds. Bogers; Nabij 10 jeugd-
kapel; G. Herderk. 10.30 ds. Verheul,
6.30 ds. Westra, Utrecht, zangdienst; De
Bron 9 en 10.30 ds. Oosthoek, 6.30 ds.
Verheul; Ashram (Marsdiep) 9 ds. Ver
heul; Albanianae (Diamantstr.) 10 ds.
Moll; Onderweg (Lijsterl.) 11 pater Van
Sasse van IJsselt, Woubrugge, jonge-
rendienst; Sionskerk (Planetens.) 9.30
en 6.30 ds. Ouwendjjk.
Geref. K.: Mar.kerk 10 ds. Vree, 6.30 ds.
Stolk; Salv.kerk 10 ds. Stolk, 6.30 ds.
Haspels, A.dam. Zie ook herv. gem.
Geref. K. Vryg(Rynstroom): 9.30
dienst, 3 ds. De Jong.
Ned. Geref. K. (school Willemstr.): 9.30
ds. De Vries, Culemborg, 4.30 ds. Janse.
Chr. Geref. K.: 9.30 dienst, 2.30 ds.
Blom.
Oud-Geref. Gem. (Hooftstr. 240): 9.30 en
Bapt.gem. (Molenwerfstr. 1): 10 ds.
Koekkoek, 6.30 ds. Kavelaar.
Bapt.gem. Noord (school Kalkovenw.
62): 10 ds. Veenstra.
Volle-evang.gem. (aula techn. school
Bosparkweg): 10 hr. v. Steenis.
Leger des H. (Com. de Vlamingstr 10
en 6.30.
Pinkstergem. (school De Wegwijzer, Ba-
tenstem 16): 10.
Rk Kerk: Bonifaciusk. zat. 7, zo. 9.45 en
11.30;
Piusk. zat 7, zo. 9 en 10.30;
De Bron zat. 7, zo. 9.30 en 11.
BENTHUIZEN. Herv. Gem. 9.30 ds.
Vlok, Gouderak, 6 ds. Exalto.
Geref. Gem. 9.30 en 6 leesd.
BODEGRAVEN: Herv. Gem. Dorps
kerk 10 ds. Wieman, 6.30 ds. Richter;
Salv.kerk 10 ds. Richter, 6.30 ds. Schrij
ver, Woerden;
Bethl.kerk 10 ds. Vos, A.dam, 6.30 ds.
Wieman.
Geref. K.: 10 ds. Elderman, 6.30 ds. v.d.
Berg.
Geref. K. Vrijg.: 9.30 en 4.30 ds. P. de
Jong.
BOSKOOP: Herv. Gem. Dorpskerk 9.30
ds. Vlasblom, 6.30 dr. Haitsma;
De Stek 9.30 ds. v. 't HofT.
Geref. K.: 9.30 en 5 ds. Omta.
Chr. Geref. K.: 9.30 ds. v. Langevelde, 5
ds. Jonkman, Purmerend.
Rk Kerk: zat. 5.30 (De Stek) en 7, zo. 9.30
en 11.
HAZERSWOUDE: Herv. Gem 9.30 ds.
De Graaf, 6.30 ds. v. Doom, Alphen.
Geref. K.: 10 ds. Meyer, A.foort, jeugd
dienst, 5 ds. Stolk, Alphen.
Rk Kerk: dorp zat. 7, zo. 9.30 en 11.30;
Anker zat 7, zo. 8.45 en 11.15;
Rijndijk zo. 10.
HILLEGOM: Herv. Gem. 9 ds. Kooij,
10.15 ds. Rothfusz, jeugddienst, 5 ds.
Krispijn.
Geref. K.: zie herv. gem.
Chr. Geref. K.: 10 leesd., 7 ds. Den Her
tog, Leiden.
Rk Kerk: Mart. zat. 7, zo. 8.30 10 en
11.30;
Jozefk. zat 7, zo. 10 en 11.30.
HOOGMADE: Herv. Gem. 10 ds. v.d.
Hoek.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 10.
DE KAAG. Herv. Gem. 10 ds. Kolkman,
themadienst, 'Schepping of evolutie'.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 10.
KATWIJK AAN DEN RIJN: Herv.
Gem. Dorpsk. 10 ds. Aarents, 6 ds. Ge-
Ontm.kerk 10 ds. Gebraad, 6.30 ds. Aar-
Geref. K.: 10 en 5 ds. Vrolijk, ha.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 9.30 en 11.15.
KATWIJK AAN ZEE: Herv. Gem. N.
Kerk 10 ds. De Jong, 6 ds. v. Roon;
O. Kerk 10 ds. Driebergen, 6 ds. Vroe-
gindewey;
Ichthusk. 10 ds. Vink, 5 ds. Visser;
Pniëlk. 9.30 ds. Vroegindewey, 5.45
zang, 6 ds. Romein, Rijnsburg, jeugd-
Gr. v. Pr.school 10 ds. Schuurman;
Overduin 2.15 ds. Baas.
Geref. K.: Vr.kerk 10 en 5 ds. Kersten,
ha;
Triumfatork. 10 ds. Franken, Zeist ha.
met doven, 5 ds. Koster.
Geref. K. Vrijg.: 10.15 leesd., 3.30 ds.
Heida.
Ned. Geref. K.: 8.45 en 7 ds. Janse.
Chr. Geref. K.: 10 en 5 ds. Slagboom.
Vrije Chr. Geref. Gem. (Unizaal): 10 en 5
ds. v.d. Belt.
Geref. Gem. (Remisestr.): 10 en 5.
Volle-evang.gem. (Voorstr. 100): 9.45.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN: Herv.
Gem. 10 ds. Stelwagen, Boskoop, 7 ds.
Boswijk, Lisse.
Geref. K.: 10 dr. Bade, 7 zie herv. gem.
LEIDERDORP Herv Gem. en Geref.
K. Dorpsk. 10 dr. Henkei, Den Haag,
6.30 ds. Westera-Franke,
Hoofdstr. 10 ds. Knorth,
Scheppingsk. 9 en 10.30 ds. Van den
Bom.
Elis.ziekenhuis 9.30 hoogmis, 10.45 ds.
Brommet.
Bapt.gem. (wijkgeb.Zijlkw.): 10 br. De
Vries.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 9, 10.30 en 12.
LEIMUIDEN: Herv. Gem. 9.30 ds. v.d.
Staat, Uithoorn, 4.30 ds. Koelewhjn,
Woubrugge, gez. jeugddienst.
Geref. K.: 9.30 hr. Den Duiver, Rijsen-
hout, 4.30 zie herv. gem.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 7.30, 9.30 en 11.15.
LISSE: Herv. Gem. Dorpskerk 10 ds.
De Gelder;
Pauluskerk 10 en 7 ds. 't Hooft.
Geref. K 10 ds. Boswijk, 7 dr. Bade,
Koudekerk.
Geref. K. Vrijg.: 10.30 en 4.30 ds. De Put-
Ned. Geref K. (Salvatori): 9 ds. Schuur
man, 5 dienst.
Chr. Geref K 10 en 7 ds v Dyken.
Geref. Gem. 10 en 4 ds. Hakkenberg.
Rk Kerk. Agathakerk zat. 7, zo. 10 en
11.30;
Poelpolder zat. 7, zo. 9 en 11.30;
Mariakerk zat. 7, zo. 8.30, 10 en 11.45;
Engelbew. zat. 7. zo. 8. 9.30, 11 en 5.45.
NIEUWKOOP Herv. Gem. 9.30 hr.
Goedhart, 6.30 hr. Stam.
Geref K.: 9.30 ds. v.d. Berg, Bodegra
ven, 6.30 ds. Bijleveld, Woerden.
Chr. Geref. K.: 9.30 dienst, 2.30 ds. Vliet-
stra, Bunschoten.
Remonstr. Gem.: 10 ds. Bosman.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 9 en 10.45.
NIEUWVEEN Herv. Gem. 9.30 ds. Mo
lenaar (Nieuwveen), 6.30 ds. Molenaar
(Scheveningen).
Geref. K.: 9.30 kand. Voortman, A.dam,
7 ds. Los.
Rk Kerk: zat 7. zo. 9 en 11.
NIEUW-VENNEP: Herv. Gem. 9.30 hr.
v. Vliet, Alphen, 7 ds. Germans, Vijfhui
zen, jeugddienst.
Geref K.: 9.30 ds. Rang, 4.30 ds. Wijn
gaarden.
Chr. Geref. K.: 9.30 en 3 ds. Visser.
Rk Kerk: zat 7, zo. 10.
NOORDEN Herv. Gem. 9.30 ds. Zou
tendijk, 6.30 ds. Noordegraaf, Ede.
Geref K.(W. Verlaat): 10 en 7 ds. Noote-
boom, ha.
Rk Kerk: zat. 7. zo. 9 en 10.30.
NOORDWIJK: Herv. Gem. Voorstr-
.(Binnen) 10 ds. Keuning, 5 ds. Verwe-
lius, Wadd.veen, 7 ds. v.d. Lee; Sole Mio
9 ds. Keuning;
Hoofdstr. (Zee) 10 ds. v.d. Lee; Buurt
kerk 5 ds. Keuning;
De Rank (Golfbaan) 10 ds. Visser, Kat
wijk.
Geref. K.: Hoofdstr. (Zee) 10 ds. Elgers-
ma, 5 ds. Keuning;
Vinkenl. (Binnen) 9.30 ds. Den Heeten,
Hoofddorp, 5 drs. Scheps, Heerlen;
Stichtingskerk 11 drs. Scheps.
Ned. Prot. Bond (aula O.Zeew.) 10.30 ds.
Kuipers, Leiden.
Rk Kerk: Zee zat 7, zo. 9.30 en 11;
Binnen zat. 7, zo. 8. 10 en 11.30.
NOORDWIJKERHOUT Dorpsk. 10
prof dr. Berkouwer, Voorhout;
De Zilk 10 ds. Kalkman.
Rk Kerk: Victork. zat 7, zo. 10.30,
Jozefk. zat 7, zo. 10.
OEGSTGEEST: Herv.Gem. Groene of
Wil] kerk 11 ds. Kooman;
Pauluskerk 9.30 ds. Kooman.
Gemeentecentrum (Lijtw.) 10.30 ds.
Wemer, Wassenaar. 7 ds. Heemskerk.
Geref. K.: 10 ds. Vegter, zie ook herv.
Geref. K. Vryg.: 8.45 ds. De Putter, 5
Ned. Geref K. (Gem.centrum): 8.45 ds.
De Groot Amstelveen, 4 ds De Lange.
Van Wijckerslooth: 4 ds. v. Achterberg.
Endegeest: zie Leiden.
Volle-evangeliegem. (Gem.centrum) 4
Rk Kerk: Will.kerk zat. 7. zo. 9, 10.30 en
12;
Bonaventurakapel zat. 7, zo. 9 en 11.
OUD-ADE: Rk Kerk zat 7. zo. 8.30 en
10.30.
OUDE EN NIEUWE WETERING:
Herv. Gem. 9.30 ds. Schalk.
Geref K.: 9.30 dr Gilhuis, A.dam, 5 ds
Jaspers Focks.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 9.30 en 11.30.
ROELOFARENDSVEEN Rk Kerk
Mar. Pres. zat. 7, zo. 9 en 11;
Petrus-B. zat. 7, zo. 9.30 en 11.30.
RIJNSATERWOUDE: Herv Gem. 9.30
ds. Goverts, N.-Vennep, 7 ds. Molenaar,
Nieuwveen.
Chr. Geref. K.; 9.30 dienst, 2.15 ds.
RIJNSBURG: Herv. Gem. Laurentius-
kerk 9 30 en 5 ds. v. Niel. ha.
Bethelkerk 9.30 ds. Romein.
Geref. K.: Petrak. 9.30 ds. Snel. 5 ds.
Damsma;
Imm.kerk 9 en 10.30 ds. Damsma, 5 dr.
v. Oeveren;
Mar.kerk 9.30 dr. v. Oeveren, 5 ds. Snel,
Avondzon 3 ha.
Chr. Geref. K.: 9.30 dienst, 5 ds. Visser,
N.-Vennep.
Evang. Christengem. (aula mavo): 10 ds.
Rk Kerk: zat 7, zo. 10.30.
RIJPWETERING Rk Kerk zat 7. zo.
7.30, 9 en 11 30.
SASSENHEIM Herv Gem. 9 en 10.30
ds. v.d. Meer, 7 hr. HofTenaar.
Geref. K.: 10 ds. Ferwerda, 5 ds. Den
Heeten, Hoofddorp.
Chr Geref. K.10 en 5 ds. Ribbers, Aals-
Ned. Prot Bond (Jul.laan 17): 10.30 hr.
Den Boeft, Leiden.
Rk Kerk: zat. 7. zo. 9.30 en 11.30.
TER AAR Herv Gem. 9.30 ds. Klein
Kranenburg, 6.30 ds. Koelewijn.
Geref. K 10 en 6.30 hr v. Duin.
Rk Kerk: Aardam zo 9 en 12;
kerk Langeraar zat. 7, zo. 9.30 en 11.30.
VALKENBURG: Herv Gem 10 ds.
Boer, Katwijk, 6.30 ds. Vermeulen,
jeugddienst.
Geref. K 9.30 hr. Brouwer, 6.30 dr. v
Oeveren
Geref K. Vrijg 9 30 en 5 ds. Heida
VOORHOUT: Herv. Gem. 10 ds. Bro-
Rk Kerk zat 7. zo. 9. 10.30 en 11.45.
VOORSCHOTEN Herv Gem Dorps
kerk 10 ds v.d. Schoot, 7 jeugddienst,
De Ontmoeting (Noordhofland) 10 ds.
Meyering;
Hulp en Heil (Schakenbosch) 10 ds.
Lentz.
Aulagemeenschap Noordhofland: 11 ge-
spreks- en gebedsdienst ivm Amnesty
International.
Geref. K.: 10 ds. De Zeeuw.
Geref. K. Vryg.: 10 en 5 ds. Amtzen,
A.foort.
Rk Kerk: Laur kerk zat 7. zo. 10 en
11.30;
M. Gods kerk zat. 7, zo. 8.30 en 10.30.
WADDINXVEEN Herv Gem. Brugk.
9 30 ds Maasland, 5 ds. Verboom;
Hoeksteen 9.30 ds. Roetman, 8.30 ds.
Maasland;
Bethelk. 9.30 ds. Verboom, 5 ds. Roet-
Imm kerk 10 en 5 ds Hulst
Geref. Kerk Kruisk. 10 ds. v.d. Berg, 5
ds. Verdoorn,
Ontm.kerk 10 ds. De Moor.
Remonstr. Gem. 10 ds. v.d. Laarse, Bos-
Rk'Kerk: Victork zo. 10;
Ontm kerk zo. 8.45 en 11 45.
WARMOND Herv.Gem. 10 en 5 ds Den
Tonkelaar, ha.
Rk Kerk zat. 7. zo. 8.30. 10 en 1130.
WASSENAAR Herv. Gem. Dorpsk. 10
ds. Steenstra, 4.30 ds. Wolters, 7 ds. v
Waasbergen,
Kievietk. 10 ds. v.d. Kamp;
Messiask. 10 ds. v Waasbergen,
Dorpscentrum 9.30 ds v Sliedrcgt, Kat-
wyk.
Geref. K.: ZijUaan 10 ds. Wildschut
Monster, 5 ds. v.d. Bom, Den Haag,
Zuid 10 ds. v Bruggen.
Ned. Prot. Bond (Kerkdam): 10.30 ds.
Knoppers, Leiden.
Rk Kerk Will zat 7, zo 10 en 11 30,
Jozefk. zat. 7, zo 9.30 cn 11;
G. Herderk. zat 5, zo. 9 en 11.30.
WOUBRUGGE Herv Gem. 9 30 ds.
Koelewyn, 6 30 ds. Klein Kranenburg.
Geref K 9 30 ds De Vries, Schevenin
gen, 6.30 ds Veenstra, Leiden.
Ned Prot Bond (De Wyk) 7 da. v.d.
Poel, Parijs
Rk Kerk zat 7, zo. 10.
ZEVENHOVEN Herv Gem. 9 30 ds
Kielder, 7 kand v Leeuwen
Geref K. 9 30 hr. Stam, Nieuwkoop, 7
zie herv. gem.
Rk Kerk zat 7, zo 9 en 10.45.
ZOETERWOUDE: Herv Gem 10 ds.
Wolthaus
Rk Kerk St Jan zo 930.
Chr Dicnaark zat. 7, zo. 10;
H. Rijndijk zat 7, zo. 10 en 11.30.
ZWAMMERDAM Herv Gem. 10 ds
Vermeulen, Valkenburg, 6.30 ds. Haak-
Geref K 10 ds. Los, Lcimuiden, 6.30
hr. Comelisse, Nieuwerkerk.
