Leidse aannemer van
zwendel beschuldigd
'Wie kan je vandaag de
dag nog vertrouwen?'
Van Ravensberg al bijna
72 jaar lid van vakbond
Onderaannemers hebben nog vier ton te goed voor restauratie Hartebrugkerk
Auto's staan brandweer in de weg
MAANDAG 25 JANUARI 1982
Leiden
LEIDEN Vier onderaanne
mers hebben zaterdag
morgen ruim een uur ge
protesteerd pal vóór de
pas gerestaureerde Har
tebrugkerk aan de Haar
lemmerstraat in Leiden.
De onderaannemers heb
ben de kerk gerestau
reerd maar op geld voor
gedane arbeid moeten ze
nog steeds wachten.
Grote boosdoener in de ogen van
de onderaannemers is de Leidse
hoofdaannemer A. Langeveld
van wie de ondernemers samen
nog zo'n vier ton te goed zouden
hebben. "Hij kreeg tonnen geld
van het kerkbestuur voor de res
tauratie maar hij 'vergat' het geld
aan ons af te dragen". Ook het
kerkbestuur van de Hartebrug
kerk gaat niet vrijuit, menen de
onderaannemers. "Het kerkbe
stuur had het geld niet meer aan
Langeveld moeten overmaken.
We hebben het bestuur herhaal
de keren voor Langeveld ge
waarschuwd. Juridisch proberen
we Langeveld aan te pakken
maar het kerkbestuur heeft de
morele verplichting om deze
kwestie tot een correct einde te
brengen. Het kerkbestuur had
zelf ook tegen Langeveld kun
nen procederen, maar het laat
ons in de kou staan. Daarom
staan we nu voor de kerk" ver
klaart directeur A. Laan van het
Leidse schildersbedrijf Van Mui
den.
Laan zegt dat Van Muiden nog
76.000 gulden tegoed heeft voor
schilderwerk, het vergulden van
de letters op de kerk en het inzet
ten van glas-in-lood-ramen.
Loodgieter IJsselmuiden uit
Sassenheim zit voor maar liefst
264.000 gulden in het schip. Stu-
cadoor De Haas uit Leiderdorp
rekent nog op 13.000 gulden ter
wijl de gebroeders Goedhart uit
Rosmalen nog 72.000 gulden te
goed hebben voor voegwerk.
Goedhart dreigt aan de strop fail
liet te gaan.
De van zwendel beschuldigde Lan
geveld is zich van geen kwaad
bewust: "We zijn de restauratie
kosten nog aan het afwikkelen.
Ik krijg nog drie ton van de Har
tebrugkerk. Dat het zo lang
duurt, komt omdat de subsidie te
laat is aangevraagd. Verder is het
probleem dat tijdens de restaura
tie niet volgens het bestek is ge
werkt. Ik heb het werk in '79
voor 875.000 gulden aangeno
men. Uiteindelijk is het wat min
der werk geworden dan in het
bestek staat, maar anderzijds zit
ten we met zeven ton aan meer-
werk. Van het bestek klopt hele
maal niets meer".
Restauratie-architect Walraad uit
Brielle betitelt de uitlatingen van
Langeveld als onzin: "Langeveld
heeft al het geld gehad waar hij
recht op had. Hoogstens krijgt
hij nog wat geld van ons van de
oplevering. Maar over dat geld
zijn we het nog niet eens. Dat
wordt juridisch uitgevochten.
Als Langeveld nog geld krijgt,
dan is het in elk géval veel te wei
nig geld om zijn schulden met de
onderaannemers te vereffenen".
Dat er veel meerwerk was is niet
abnormaal en heeft weinig van
doen met de schulden die Lange
veld aan zijn onderaannemers
De gerestaureerde Hartebrugkerk aan de Haarlemmerstraat.
heeft, meent de architect. Het
verkrijgen van subsidie is geen
enkel probleem, bevestigt ook
het kerkbestuur.
De totale restauratiekosten van bij
na twee miljoen gulden zijn voor
namelijk geput uit gemeen
schapsgeld maar ook uit bijdra
gen van meer dan twee ton van
kerkbezoekers. De restauratie
heeft ruim twee jaar geduurd en
werd afgelopen zomer afgerond.
Kletskoek
Hoofdaannemer Langeveld heeft
op het eind van de restauratie
voortdurend overhoop gelegen
met zijn onderaannemers en met
architect Walraad. De menings
verschillen zijn huizenhoog op
gelopen. Langeveld: "De archi
tect verdomt het nog steeds om
precies op een rijtje te zetten wat
hij als meer- en minderwerk telt.
Als de slotafrekening er is en wij
krijgen onze drie ton, dan krijgen
de onderaannemers ook hun
geld".
Dat laatste betwijfelen architect
Walraad en het kerkbestuur ten
zeerste. G. Gussenhoven van het
kerkbestuur: "Wij hebben grote
problemen gekregen met Lange
veld toen wij merkten dat elke
cent die wij aan hem uitbetaal
den, alleen bij hem terecht
kwam. Bij hem in een bodemloze
put en in elk geval niet bij de on
deraannemers. Architect Wal
raad heeft de betalingen aan
Langeveld toen stopgezet. Dat
deed hij al drie weken voordat
onderaannemer IJsselmuiden
het vroeg; dat was vorig jaar mei.
De onderaannemers hebben
toen ook gevraagd om het geld
voortaan meteen aan hen over te
maken in plaats van aan de
hoofdaannemer. Dat wilden wij
maar al te graag. Maar Langeveld
ging op zijn strepen staan en
heeft stelselmatig geweigerd dat
wij het geld rechtstreeks aan de
onderaannemers zouden over
maken. Nou dan kan het juri
disch niet anders dan via de
hoofdaannemer".
Dat hetTcerkbestuur nog voor drie
ton in het krijt zou staan bij Lan
geveld noemt de woordvoerder
van het kerkbestuur ronduit
"kletskoek". "Het is niet uitge
sloten dat wij nog geld van Lan
geveld krijgen in plaats van an
dersom", zegt de kerkbestuur
der. Langeveld was een paar jaar
geleden nog zijn collega. Hij ver
trok uit het kerkbestuur om de
restauratie te doen.
Inzegening
Bijna anderhalf jaar geleden kreeg
architect Walraad de eerste van
een reeks brieven van de onder
aannemers over wanbetaling van
Langeveld. Aannemer Lange
veld betaalde de meeste rekenin
gen niet, en de andere rekenin
gen pas na lang en veel aandrin
gen, luidde de klacht. De archi
tect, tevens vertegenwoordiger
van het kerkbestuur in de restau
ratie, gaf nog niet thuis. Hoofd
aannemer Langeveld had Wal
raad namelijk verzekerd dat hij
zijn onderaannemers wel dege
lijk betaalde.
Zes brieven van de onderaanne
mers volgden over de wanbeta
ling. Zonder resultaat. Volgens
hen hebben Walraad en het kerk
bestuur de betalingen veel te laat
stopgezet. "Zelfs toen Walraad al
een half jaar van ons kon weten
dat de zaak scheef zat, gaf hij
toch opdracht om Langeveld uit
te betalen". Pas toen het werk op
een haar na gevild was, stopten
Walraad en het kerkbestuur de
betalingen. Langeveld stopte
daarop met het werk en stapte
uit de restauratie. Na de garantie
dat de onderaannemers ditmaal
rechtstreeks, zonder tussen
komst van Langeveld. betaald
zouden worden, hebben zij het
werk afgemaakt; net op tijd voor
de feestelijke opening.
Bisschop Simonis zegende de
prachtig gerestaureerde vier
maanden geleden plechtig in.
Kwaad zijn de onderaannemers
dat tijdens de feestelijkheden
geen woord over hun strop is ge
sproken. "Ze willen de zaak
doodzwijgen". Bisschop Simo
nis kreeg vorige maand een brief
van de onderaannemers: "Het
kerkbestuur heeft vier ton te veel
uitbetaald aan aannemer Lange
veld. Te veel, want dit geld is niet
ten goede gekomen aan ons, de
eigenlijke werkers. Het kerkbe
stuur heeft de morele verplich
ting om deze zaak tot een correct
einde te brengen".
Mr. Th. Sandberg, de Rotterdamse
advocaat van de bisschop, ant
woordde dat het kerkbestuur
buiten de gerezen moeilijkheden
staat. "Het kerkbestuur heeft
geen juridische verplichting. Het
kerkbestuur heeft de betalingen
uitgevoerd strikt overeenkom
stig de opdrachten van de archi
tect". Directeur Laan van Van
Muiden vindt dat de bisschop de
moeilijkheden wat al te gemak
kelijk opzij schuift: "Ik ben zelf
praktizerend katholiek. Ik heb
het gevoel dat ik m'n kerkbijdra
ge zit te betalen om de advocaat
van de bisschop te laten schrij
ven dat ik m'n geld niet krijg...".
Faillissement
"De onderaannemers zijn echt aan
het verkeerde adres bij de kerk",
menen architect Walraad en
kerkbestuurder Gussenhoven.
De kerkbestuurder: "Juridisch
moeten de onderaannemers de
hoofdaannemer aanspreken. Je
kunt niet van de kerk verwach
ten zomaar een paar ton op te
hoesten. Maar het is wel zo dat
we ons bezwaard voelen. Daar
om hebben we als kerkbestuur
afgesproken dat dezelfde onder
aannemers het onderhoud van
de kerk mogen doen en het
beetje restauratiewerk dat nog
moet gebeuren. Het is een enorm
trieste zaak. Dat beseffen we"
De onderaannemers beseffen dat
zij weinig gebaat zijn met een
faillissementsaanvrage. Lange
veld heeft de restauratie van de
Hartebrugkerk in een lege beslo
ten vennootschap gestopt, de
"Bouw-, exploitatie- en project
ontwikkelingsmaatschappij
Langeveld b.v.". Van een kale
kikker valt niks te plukken. Bo
vendien zijn niet alle onderaan
nemers gebaat bij een faillisse
ment van Langeveld. De grootste
schuldeiser, IJsselmuiden, heeft
daar niets goeds van te verwach
ten omdat dit grote bedrijf zich
verzekerd heeft tegen stroppen
zoals bij de Hartebrugkerk.
Voeger Goedhart (links) en procuratiehouder Van Kampen van de firma IJsselmuiden houden het protestbord
van het schildersbedrijf Van Muiden stevig vast "Kan de RK Kerk dit moreel verantwoorden".
Demonstrant Willem Goedhart:
LEIDEN Voor het eerst van zijn
leven demonstreert Willem
Goedhart uit Rosmalen. Dat is
wennen zo'n eerste keer, afgelo
pen zaterdag vóór de Hartebrug
kerk. Hij 'vergeet' bijvoorbeeld
voorbijgangers precies uit te leg
gen wat op zijn demonstratie
bord staat. "De restauratie van
deze kerk is ons niet betaald. Di
verse onderaannemers zijn gedu
peerd voor F 400.000-. Kan de R.
K. Kerk dit moreel verantwoor
den?". Tegen een omstander die
deze tekst leest en vraagt wat de
kerk er eigenlijk mee van doen
heeft, zegt Goedhart bot: "Kunt
u niet lezen? Hebt u geen lagere
school gehad?"
"Misschien had ik wat meer moe
ten uitleggen", erkent Goedhart
achteraf. Ter vergoeilijking geldt
dat hij de demonstratie bijna in
zijn eentje moest uitvoeren. Pro
curatiehouder Van Kampen van
een andere gedupeerde onder
aannemer IJsselmuiden bv wil
de nog net mee op de foto, maar
daar hield het mee op. De andere
gedupeerde onderaannemers
gingen liever iets verderop staan,
als een soort meelevende toe
schouwers. Directeur Laan van
het Leidse schilderbedrijf Van
Muiden legt uit waarom. "Deze
actie wordt misschien uitgelegd
als een actie tegen de kerk. Als
Leids aannemersbedrijf moeten
wij katholieke bouwers te vriend
houden". Dus staan de directeu
ren Laan en Van Muiden uit Lei
den, IJsselmuiden uit Sassen
heim en De Haas uit Leiderdorp
op een afstandje van het bord dat
zo kunstig geschilderd is door
een werknemer van Van Muiden.
"Zet onze namen alsjeblieft zo
weinig mogelijk in de krant",
vraagt directeur Laan ons.
Voor Willem Goedhart uit het 'ver
re' Rosmalen (vlakbij Den
Bosch) spelen deze problemen
niet. Hij staat er om 72.000 gul
den inclusief BTW alsnog te ont
vangen. Punt uit. Of het geld nu
van de hoofdaannemer Lange
veld komt of van de Hartebrug
kerk, zal hem een zorg zijn. Hy
vecht tegen het faillissement van
zijn bedrijf. "Zo'n strop is voor
een tweemansbedrijfje niet te
dragen. Wij zijn een krokusje dat
je gemakkelijk platdrukt. De be
lastingen willen ook geld van me
zien", zegt Goedhart.
Samen met zijn broer heeft hij vo
rig jaar driehonderd meter voeg
werk gedaan aan de Hartebrug
kerk. Op het moment doen zij
het voegwerk bij de restauratie
van paleis 't Loo in Apeldoorn.
De gebroeders zijn verder onder
andere betrokken geweest bij ka
pitale restauratiewerken van
Slot Loevestein, het Waagge
bouw in Nijmegen en het Begijn
hof in Breda. Goedhart: "Er zijn
nog maar weinig mensen die dit
restauratiewerk kunnen doen.
Hoe moet dat als wij in deze toch
al moeilijke tyden stuk gaan?
Dan kunnen wij het werk ook
niet meer leren aan de jongens
van de Stichting Vakopleiding.
Allemaal door dit ene karwei aan
de Hartebrugkerk. Dit is een
schandaal. Wie kan je vandaag
de dag eigenlijk nog vertrou
wen? Daar ga je dan bij biech
ten!", zegt de katholieke Goed
hart
Het publiek is verdeeld over de de
monstratie vóór en tegen de
kerk "Langeveld heeft jullie op
gelicht. Dus moetje aan de Oude
Vest by Langeveld gaan staan",
roept een man verhit "Lange
veld zit toch in het kerkbestuur
zegt een ander. "Nee. daar zat ie
in", roept de ander op 't kook
punt. "Kunnen ze niet een beetje
geld uit Rome halen?", vraagt
"Langeveld was inderdaad mijn
opdrachtgever", legt Goedhart
ons uit "Maar in het bestek
stond slechts 27 meter voegwerk.
Wy hebben wel 300 meter voeg
werk gedaan. Omdat Langeveld
de hoofdaannemer was, eiste hy
toch dat hij opdrachtgever van
ons zou zijn, ook al werkten we
nog zo buiten het bestek om.
Dan kon hy tien procent vangen.
Maar eigenlyk hebben wij niks
met hem van doen gehad, maar
alleen maar met de restauratie-
architect Walraad. Wij waren hier
al tyden aan het werk voordat we
Langeveld voor het eerst zagen.
In snel tempo en onder hoge
druk van Walraad hebben we het
werk afgemaakt. Walraad zei
ons: Schiet op want de bisschop
moet de kerk in september kun
nen openen".
Directeur Laan van Van Muiden
komt er even by staan. "Je lijkt
wel een provo", zegt hy lachend
tegen Goedhart. "Nou, ik zou me
best aan de kerk willen vastkete
nen voor het goede doel", ant
woordt Willem Goedhart serieus.
"Mijn huisgenoten en alles zet ik
op het spel. Ik kan me toch niet
kapot laten maken door het
kerkbestuur. Als de andere on
deraannemers myn zin hadden
gedaan, dan hadden we het har
der aangepakt De tekst op het
bord is nog veel te zacht".
Tuut, tuut
"Je geeft de kerk een klap, je moet
de kerk niet de schuld geven",
klinkt het uit het voortschuife-
lende winkelpubliek. Goedhart
blijft er onbewogen onder. "Ga
toch naar Langeveld toe". De
omstander is woedend.
"Langeveld benaderen heeft geen
zin", meent Goedhart "Je krygt
geen contact met hem. Als ik 'm
bel, dan kryg je tuut. tuut. tuut.
Nemen ze op en ik zeg m'n naam.
Bom, dan gaat de hoorn erop".
Na ruim een uur heft Goedhart de
demonstratie op "Als het wat
warmer was. stond ik hier de he
le dag". Een bouwvakker die ook
aan de restauratie van de Harte
brugkerk heeft meegewerkt
neemt afscheid van de demon
strant: "Ik hoop je nog eens te
gen te komen, maar dan op een
beter werk".
"Hef werk trekt me nog steeds
Open dag
De Lok, een school voor sociaaL
- agogische beroepen aan de
Storm Buysingstraat, houdt
morgen open huis van halj
tien tot drie uur.
Cursussen
Voor nieuwe cursussen, waar
onder fotografie. tekenen, ke
ramiek, tapdansen en caba
ret, is er morgen en overmor
gen in het LAK de gelegen-
had in te schrijven Morgen
zijn er tussen twee en vijf uur
informatiestands uxiann al
les over de opzet en inhoud
ran de cursussen Inschrij
ving kan echter pas van zes
Woensdag
tot acht
zes tot
150
Levendaal
LEIDEN - De afdeling Leiden van
de hout- en bouwbonden FNV
huldigde zaterdag "de negentig
jarige A. van Ravensberg uit De
Sitterlaan in Leiden omdat hij
zeventig jaar lid is". "Ik ben al
bijna 72 jaar lid en ben 89 jaar
maar wordt binnenkort 90", ver
beterde de vieve Van Ravens
berg districtsbestuurder Gerrit
Grooten prompt. Nippend aan
zijn borrel, zei Van Ravensberg
dat hij het langst lid is van alle
FNV-leden in Nederland. "Dat
heb ik tenminste wel eens ge
hoord".
De Leidse hout- en bouwbonden
vierden zaterdag in de Stadsge
hoorzaal een fusiefeest. "Bij een
gelegenheid als deze waarbij we
vieren dat een stuk versnippe
ring is opgeheven door de fusie
tussen NW en NKV, willen we
juist de oudgetrouwen in het
zonnetje zetten", sprak districts
bestuurder G. Grooten 's mid
dags tot de jubilarissen. "Mensen
zoals u, die lid blijven ook al
weegt de contributie nog zo
zwaar, hebben we in deze tijden
juist nodig om de aanslagen van
regering en werkgevers af te
slaan. Beseffen de mensen die
hun lidmaatschap opzeggen om
dat zij andere dingen belangrij
ker vinden dan contributie beta
len, beseffen zij wel dat zij die an
dere dingen juist dank zij de vak
bond kunnen doen? Of het nu
gaat om loon, vakantie of uitke
ringen".
Van Ravensberg klapte hard. Sa
men met Drees riep hij in Am
sterdam op de hoek van de straat
"leen en koop het Volk, drie
cent", vertelt hij. Een werkne
mer in de gewone zin van het
woord is hij eigenlyk nooit ge
weest. Hij was meer een kleine
zelfstandige die met eigen wa
gens grond- en sloopwerken uit
voerde. Sinds 1926 woont hij in
Leiden. Zijn twee zoons.leven
zeer kapitaalkrachtig in de Ver
enigde Staten. "Dat is goed ge
gaan. anders had ik ze wel terug
gehaald. Onder ons gezegd; het
werk trekt me nog steeds. Als er
een waterleiding fout zit, loop ik
er naar toe".
Als laatste van de 33 jubilarissen
(voor 25, 40, 50, 60 en dus ook 70
jaar lidmaatschap), riep bestuur
der Groten de heer en mevrouw
Van Ravensberg (beiden 89 jaar)
naar voren om hen speciaal te
huldigen: "U vertegenwoordigt
historie". "Bedankt voor je
smoesjes", reageerde Van Ra
vensberg op een gloedvol betoog
van Grooten.
Crisis
Aan het fusiefeest ontbrak de ern
stige noot niet. Landelyk voorzit
ter B. Buys deed 's avonds voor
een volle Stadsgehoorzaal, nog
net voor het optreden van Mini
en Maxi, de Mounties en Fnts
Landesbergen's big band, een
felle aanval op de regering: "Het
kan niet langer zo. Eerlijk delen
en de sterkste schouders dragen
de zwaarste lasten, dat gebeurt
niet. Het ontbreekt de regering
aan politieke moed hiervoor
Over de topinkomens van medi
sche specialisten moet nog jaren
gepraat worden en het afromen
van de oliewinsten kan niet om
dat er afspraken liggen, zegt de
regering Maar CAO's kunnen
blijkbaar wel doorbroken wor
den en de ziektewet kan blyk-
baar wel op staande voet ge
bruikt worden om te bezuinigen
over de ruggen van de slechtst-
betaalden. Als vakbond kunnen
wy dit niet langer nemen. De re
gering mag rekenen op een poli
tieke crisis omdat er geen maat
schappelijk draagvlak meer is
voor hun beleid".
LEIDEN - De brandweer had gis
termiddag om kwart over vier de
grootste moeite om een brand in
een woning aan het Utrechtse
Jaagpad te bereiken.
Op de hoek van het Veerhuis en
het Utrechtse Jaagpad stonden
auto's foutgeparkeerd De door
gang voor de brandweerauto was
te smal. De brandweerlieden zyn
toch maar doorgereden De
brandweerauto en een foutge-
parkeerde auto zyn licht bescha
digd.
De brandweer had de het binnen
brandje overigens snel geblust.
Door kortsluiting in de bedra
ding van een schemerlamp was
een binnenbrandje ontstaan. De
schade beloopt 5000 gulden
Districtbestuurder Grooten schatert het uit nadat hij jubilaris Van Ravensberg gehuldigd heeft 'Bedankt
je smoesjes", zei Van Ravensberg.
