'Kunst wacht zure periode
(jtyjvandaaa.
[^S\f^9Camma\
Waste of Time intrigeert
Vrije tv-producenten willen vaste zendtijd
Antoon Vloemans overleden
Cultuurvorst Van der Louw in VARA's 'De Verbeelding'
Prijs voor
Annemarie
Henselmans
VRIJDAG 22 JANUARI 1982
Radio - tv
PAGINA 5
HILVERSUM (GPD) - Zes onafhankelijke
film- en tv-producenten hebben de NOS
laten weten mee te willen praten over de
invulling van de ophanden zijnde uitbrei-
ding van de televisiezendtijd. „Wij menen
dat de onafhankelijke televisie-industrie
recht kan doen gelden op een substan
tieel en wettelijk geregeld deel van de
produktie van het toekomstige televisie-
aanbod", aldus een brief die vandaag aan
het bestuur van de NOS en aan de Twee
de-Kamerfracties is verzonden.
De producenten - Belbo Film Production.»,
Chanowski Productions, Cinecentrum,
de Cinevideogroep, Joop van de Ende
Productions en René Stokvis Entertain
ment Productions - wijzen er op dat de
NOS-nota „Omroep en Kabel" de onaf
hankelijke producenten slechts een vage
plaats toekent. „Een gezond en sterk op
gebouwde Nederlandse televisie-indus
trie zal in,de toekomst tegenover de toe
nemende druk van buitenlandse produ
centen en produkten een stuk culturele
en politieke onafhankelijkheid kunnen
waarborgen", aldus de brief.
De wijze waarop de Nederlandse omroep is
opgebouwd, laat tot nu toe weinig ruimte
voor een florerend particulier initiatief.
De omroepen worden in beginsel veron
dersteld hun eigen programma's te ver
vaardigen, aangevuld met aankopen. De
voor buitenlandse programma's gelden
de bedragen zijn echter onvoldoende om
de kosten van voor de Nederlandse om
roep vervaardigde produkties te dekken.
Daarnaast wordt de NOS verondersteld
in staat te zijn het overgrote deel van de
technische faciliteiten voor de program
ma's te leveren. Als gevolg hiervan be
staat voor de vrije producenten weinig
bestaanszekerheid.
De toenemende concurrentie die de om
roep vanuit het buitenland ondervindt,
heeft de behoefte aan Nederlandse pro
dukties echter doen toenemen. De om
roepen zijn er tot nu toe niet in geslaagd
aan die vraag te voldoen. De NOS heeft
aangekondigd dit jaar een nota over 'dat
probleem te zullen uitbrengen.
De zes televisiebedrijven wijzen erop dat in
Duitsland en Engeland wèl geld en zend
tijd beschikbaar is voor onafhankelijke
producenten: „Toch bestaat ook hier die
onafhankelijke industrie, werkgelegen
heid biedend aan zo'n 1000 a 1500 men
sen. Een niet te onderschatten factor,
zelfs vergeleken met de 5000 vaste mede
werkers van de omroep. In de huidige
discussie, die erop gericht is het beleid
voor de toekomst uit te stippelen, is het
tijd dat de stem van de onafhankelijke te
levisie-industrie gehoord wordt, als volle
dige erkenning van het bestaansrecht en
de waarde van deze bedrijfstak".
DEN HAAG (GPD) - Onder trompetgeschal en devoot
begeleid door hofdame Jeanne van Munster schrijdt
minister A. van der Louw van CRM als een echte cul
tuurvorst over de rode loper van de Haagse Ridderzaal
naar zijn troon. Zelf heeft de bewindsman het later
over zijn „lompe manier van lopen", waaraan „een 2-
jarige danscursus in een ver verleden" niet meer valt af
te zien.
Als de bewindsman zijn zetel heeft ingenomen en de laat
ste tonen van het strijdorkest De Volharding zijn wegge
storven, klinkt de stem van Van Munster hol door de
immense en ijskoude ruimte, als zij opmerkt: „Eigenlijk
moet ik u aanspreken met excellentie?" Het antwoord
ligt voor de hand: „Nee, zeg maar liever André, we ken
nen elkaar al zo lang van dé VARA,..."
André van der Louw dus, zit - ui
teraard met onafscheidelijke pijp
- klaar om aan de tand gevoeld te
worden over het kunstbeleid zo
als hij dat de komende jaren
denkt te gaan voeren. Onder het
publiek een aantal belangheb
benden zoals Pierre Janssen en
Steve Austen die later vragen
mogen stellen. De ampex is ge
start, de opnamen voor het VA-
RA-kunstprogramma „De Ver
beelding" onder eindredactie
van ex-Volkskrant-redacteur Jan
Paul Bresser kunnen beginnen.
Een privé-troonrede van de mi
nister van CRM, die op zondag
middag 24 januari tussen 16.25
'en 17.05 uur via Nederland II
wordt uitgezonden.
De interviewster steekt oniddellijk
fors van wal. Is kunst van lands
belang? De minister, ooit pers
chef van de VARA, hoofdredac
teur van Hitweek en burgervader
van Rotterdam met bijzondere
interesse voor cultuur-in-de-
wijk, knijpt de ogen even toe,
DEN HAAG - Annemarie Hensel
mans is als jong talent op het ge
bied van licht eigentijds amuse
ment, uitgezonderd film, toneel
en jeugdtheater, erkend. Haar is
de beurs van 10.000 gulden toe
gekend van de Pall Mali Export-
stichting. Op 1 februari wordt de
prijs in het Lido in Amsterdam
uitgereikt.
De toekenning geschiedde op
voordracht van de jury bestaan
de uit: Wim Bary, Jasperina de
Jong, mr. Simone de Waard,
Dick Kooiman, Ruud Kuyper en
Hans van Willigenburg.
Annemarie Henselmans is 25 jaar.
Zij maakte onlangs haar theater
debuut in Guus Vleugel's caba
ret "Verwende krengen". Ze
kreeg voor het eerst bekendheid
als amateur in het televisiepro
gramma "VARA's Voorstelling"
waarmee ze een publieksprijs
won. Ze was vervolgens nog een
paar keer te zien op de televisie.
zegt dan dat hij een „natuurlijke
interesse" voor kunst heeft,
dat niemand van zichzelf kan be
weren dat hij „gvoel voor kunst"
heeft.
Vervolgens blijkt de VARA diep in
de buidel te hebben getast, want
Jeanne van Munster tovert een
smakelijke taart uit haar mouw,
waarop de minister moet aange
ven welk partje van de rijksuit
gaven nu eigenlijk naar kunst
gaat. Geschater in de zaal. Van
der Louw:„Daar is het mes te
breed voor!"
Een grapje is leuk, maar kunst is
ernstig. Is André van der Louw
te veel een welzijnsminister? Het
is maar hoe je 't bekijkt. Kunst
heeft alles met het welzijn, het
gevoel, ja, zelfs met het geluk
van de mensen te maken. Maar
er hoeft daarnaast geen angst te
bestaan dat Van der Louw de
kunst geen autonome waarde
zou toekennen.
De financiële rampsituatie waarin
de kunsten verkeren komt 'ter
sprake. Er heeft zich recentelijk
een unieke gebeurtenis voorge
daan: heel kunst beoefenend Ne
derland heeft zich aaneengeslo
ten om een nota te schrijven,
"waarin onbarmhartig naar voren
komt hoe desastreus de tekomst
van het kunstaanbod er uit ziet.
Van der Louw is er duidelijk over
en legt in eenvoudige, overtui
gende taal uit wat zijn plannen
zijn.
Naturlijk, hij moet erkennen dat de
beschikbare middelen schaars
zijn en de komende jaren helaas
nog wel verder zullen teruglo
pen. Ja, en dan zit er niets anders
op dan kritisch naar de bestaan
de, traditionele vormen van
kunst kijken, willen vernieuwin
gen kansen blijven behouden.
Hij noemt een enkel getal: 40 tot
50 miljoen naar de grote orkes
ten, terwijl er nauwelijks geld be
schikbaar is voor pop, jazz, ka
mer- en barokmuziek.
„Ik wil opkomen voor ruimte voor
vernieuwing", ronkt het door de
Ridderzaal, waar de twee ko
ninklijke tronen, afgeschermd
door een draadje, eenzaam en
zielig staan te wezen. De onheils
boodschap komt nu niet van
Beatrix, maar van één van haar
besnorde ministers. „Wij gaan
een zure periode tegemoet", al
dus Van der Louw, daarmee bo
vendien aangevend hoe ingewik
keld het ligt met eventuele af
vloeiingsmaatregelen bij de
orkesten en het toneel.
Dan even ontspanning. Kunstzin
nige ontspanning vanzelfspre
kend. De Arnhemse balletgroep
„Introdans" vult de vloer met
„Psappha", een mooi ballet dat
een krachtige uitvoering krijgt.
De bewindsman kijkt geïnteres
seerd toe en het is alsof hij de
barre onzekerheid over de vader
landse culturele toekomst even
uit het hoofd heeft gezet.
De opnamen worden nu in snel
tempo afgerond. Het publiek
mag de minister onder vuur ne
men en dat gebeurt minder spon
taan dan het had moeten zijn. De
uitverkorenen zitten op de eerste
rij en wachten keurig op hun
beurt.
Aan de orde komen onder meer de
Beeldende Kunstenaars Rege
ling („ik zou liever een opdrach-
tenbeleid gebaseerd op kwaliteit
willen voeren"); de kunstzinnige
vorming („ik beluister een hui
ver bij kunstenaars voor educa
tieve activiteiten'); een rijksmu
seum voor hedendaagse kunst
(Pierre Janssen is de enige- die
Van der Louw aanspreekt met
„meneer de minister"); jeugdto
neel („ik wil daar meer geld voor
uittrekken"); symfonieorkesten
(„als er veel geld aan mismanage
ment verloren gaat, dan zal ik
zulke wanverhoudingen trach
ten te herstellen"); koppelsubsi
dies („daar ben ik niet erg en
thousiast over").
Elke bewindsman heeft altijd
haast. Zo ook André van der
Louw. Andere afspraken roepen.
Het orkest De Volharding komt
er voorlopig niet aan te pas. De
minister mag zijn betoog afma
ken. En hij klinkt bloedserieus
wanneer hij tenslotte spreekt
over de neiging bij kunstenaars
om te zeggen: wij maken kunst
en zoeken jullie het verder maar
uit.
Hij berijdt even met energie zijn
oude (socialistische) stokpaard-
„Kunst, gefinancierd uit ge
meenschapsmiddelen, moet
dicht bij de gewone burgers wor
den gebracht. Dan pas zal het
de tand in de Haagse
mogelijk zijn massaal voor kunst
op tekomen".
En verder:„De bittere cijfers, waar
uit blijkt dat minimumloners
nauwelijks profiteren van cultu
rele regelingen, moeten veran
derd worden. Daarbij kunnen
kunstzinnige vorming en educa
tie een belangrijke rol spelen.
Het is absoluut geen schande
voor een kunstenaar daaraan zijn
bijdrage te leveren: het is eervol
werk! De plicht meer burgers
met kunst in aanraking te bren
gen zal onderdeel moeten wor
den van de nu alleen op de am
bachtelijkheid gerichte kunstop
leidingen. Maar het zal ook uit de
mensen zelf moeten komen. Als
zij in een gemeente bepaalde
voorzieningen willen behouden,
dan zullen zij daarvoor moeten
opkomen".
PETER HUYSMAN
Mary Dresselhuys is vandaag 75 jaar geworden. De KRO-televisie zendt daarom vanavond een programma
uit, waarin zij samen met Simon Carmiggelt terugkijkt op meer dan een halve eeuw Nederlands toneel.
In de Amsterdamse Stadsschouwburg praat Carmiggelt met de jarige toneelspeelster over toneel toen en nu, over
haar carrière en de hoogtepunten daaruit.
NEDERLAND 1
18.20 Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
18.28 - Cursus Follow Me, les 9 (TELEAC)
18.43 Open Schooltijd (OS)
18.58 Journaal (NOS)
19.00 Tweetie (KRO)
19.10 - De BB-show (KRO)
20.15 Galactica, tv-serie (KRO)
21.00 Yes minister, tv-serie (KRO)
21.37 - Journaal (NOS)
21.55 Praten met de minister-president (KRO)
22.05 - Mary Dresselhuys 75 jaar (KRO)
23.00 De dominee en zijn god (KRO)
23.45 Journaal (NOS)
23.50 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
NEDERLAND 2
18.25 - Paspoort voor Spanjaarden (NOS)
18.35 Sesamstraat (NOS)
18.50 - Jeugdjournaal (NOS)
19.59 De Hulk, tv-serie (TROS)
20.00 Journaal (NOS)
20.27 Dr. Vlimmen, tv-serie (TROS)
21.15 Sam#Harvey, tv-serie (TROS)
22.15 - Aktua-TV (TROS)
23.00 - Soap, tv-serie (TROS)
23.30 Journaal (NOS)
23.35 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
DUITSE TV
DUITSLAND I
(Reg. progr.: NDR: 18.110 Oh, dieser
Vater, tv-serie. 18.30 Actual. 18.45
Kleuterserie. 18.55 Kuemo Henriet-
te, tv-serie. 19.25 Reg. magaz. 19.59
Progr.-overz. WDR: 18.00 Amus-
progr. 18.30 Chicken sieht alles, tv-
serie, 18.40 Amus.progr. 19.15 Ac
tual.) 20.00 Joum. 20.15 Stem mei
nes Lebens (You light up my life),
speelfilm. 21.45 Inform, serie. 22.30
Actual, en parlementair nws. 23.00
Sportprogr. 23.25 Kaz Co., tv-
serie. 0.10-0.15 Joum.
DUITSLAND II
DUITSLAND III
18.00 Sprookje. 18.30 Tv-cursus ge
schiedenis. 19.00 Vrijetijdsmagaz.
19.45 Journal 3. 20.00 Joum. 20.15
Report 21.00 Report. 21.30 Filmre-
port. 22.00 Das Licht der Gerechten,
tv-serie. 22.55 Filmreport 23.40
BELGISCHE TV
20.10 Weerber. 20.15 De terugkeer
van Sherlock Holmes (The seven
percent solution), speelfilm. 22.05
Boekenrubr. 22.55-23.10 Joum.
18.20 Slapstick. 18.57 Progr.-overz.
19.00 Joum. 19.30 Buitenlandse re
port. 20.15 Derrick, tv-serie. 21.15
Tegtmeier klaert auf, tv-serie. 22.00
Actual. 22.20 Cult, magaz. 23.05 Der
Tiger hetzt die Meute (White Light
ning), speelfilm. 0.40 Joum.
BELGIË NET II
22.05 CabaretDroer.
VRIJDAG 22 JANUARI
HILVERSUM I
21.02 Nine O'clock Jazz. 22.02 Goal.
NOS: 23.00-24.00 Met het oog op
morgen. NCRV: 0.02 Gospelrock-
special. 2.02 Dief in de nacht
Vervolg Info magazine (18.00 Nws.
P P.: 18.20 Uitz. van de PPR. OVER
HEIDSVOORLICHTING: 18.30 De
Nederlandse Antillen.) 20.00 Mono.
NOS: 21.00 Suara Maluku. OPEN
SCHOOL: 21.40 Schoolkeuze na la
ger onderwijs. 21.56 Ik heb u lief
mijn Nederlands, afl. 3. RVU-NOS:
22.10 Politieke stromingen, afl. 4.
NOS: 22.30 Nws. 22.40 NOS-Cultuur
Magazine. 23.55-24.00 Nws.
HILVERSUM III
NOS: 18.04 De Avondspits. 19.02 De
Rock Roll methode. VPRO: 20.03'
Ook zo. 20.30 Radio nome. 22.02 De
Radiola Improvisatie Salon. 22.30-
24.00 Mia's andere wereld.
HILVERSUM IV
NOS: 20,00 Europees Concertpo
dium, klass. orkestwerken. 22.00-
ZATERDAG 23 JANUARI
HILVERSUM I
leder heel uur nieuws VARA 7.02
Hallo hier Hilversum. (8.06 Dingen
van de dag). 10.30 Z.I. 12.03 Tussen
start en finish - winterstop. 13.06 In
de Rooie Haan. 13.30 Schaatsrepor-
tages. 15.03 Muziek uit Studio 1.
16.02 De Speeldoos. 17.55 Medede
lingen, SOS- en politieberichte-
HILVERSUM II
raktua. NOl> 9.05 Gymnastiek
de vrouw. 9.15 Voor blinden en
slechtzienden. 9.24 Waterstanden.
9.30 Nws. TROS. 9.33 Bosboom
Bekooy. (10.30 Nws.) 11.30 Nws.
11.33 De Infiltrant. OPEN SCHOOL.
11.56 Schoolkeuze na lager onder
wijs. 12.12 Ik heb u lief mijn Neder
lands. NOS 12.26 Mededelingen
voor land- en tuinbouw. 12.30 Nws.
TROS 12.36 Aktua. 13.00 Nws. 13.11
Aktua - Extra (13.30 Nws.) 14.00 Cou
lissen (14.30 Nws.) 15.00 Jan, Jans en
de kinderen. 15.05 Han en Alleman.
(15.30 Nws. 16.30 Idem). 17.00 Aktua
- extra-kamerbreed. 17.30 Nws. 17.36
Aktua.
HILVERSUM III
NCRV 7.02 Popfrisser. 9.03 Gospel
Rock. 10.03 Popstation. 1103 Pop
non stop. 12.03 Los vast. 14.03 Op
stap. 15.03 Disco-expres. 16.03
NCRV-ZAterdag-sport.
HILVERSUM IV
AVRO 7.00Nws. 7.02 Piano-an. 8.00
Nws. 8.05 Op een klein stationnetje.
9.00 Passe-partout. 10.00 Concerto
Mattinale. 11.45 Liever de lucht in.
13.00 Nws. 13.05 Italiaanse Renais
sance en Barok 14.30 Brabantse or
gelcultuur. 15.00 Volksmuziek uit
LEIDEN - Het is inmiddels
geen geheim meer, dat de
theatergroep "Waste of Ti
me" zich geregeld van zeer
bizarre theatermiddelen be
dient. De dialoog wordt vaak
geschuwd als betrof het een
met het theater op gespannen
voet levend fenomeen. Enigs
zins traditioneel ingestelde
theaterbezoekers kunnen
zich daarom slechts met de
grootste moeite in een Waste
of Time-produktie inleven.
Gisteravond leek deze tradi
tie in een helaas nauwelijks
gevuld LAK-theater doorbro
ken te worden. "Listen" rela
terend aan eerdere Waste of
Time-produkties betekent
één uur en twintig minuten
onafgebroken genieten van
de gemeentschappelijke in
spanning van de "Compagnie
Waste of Time" en de "Jail
Warehouse Compagnie".
Laura Gilbert, Fran Waller
Zeper, Derek Wilson en Felix
Strategier zetten een welis
waar hoogst ongebruikelijke
maar daarom niet minder in
trigerende voorstelling neer.
Daardoor werd het publiek
ditmaal wel mateloos ge
boeid, hetgeen de zes zeven
voorstellingen daaraanvoor-
afgaand maar niet scheen te
lukken? Waarschijnlijk is
heel belangrijk de spanning,
die Laura Gilbert en Fran
Waller Zeper samen weten op
te roepen, als betrof het hier
een soort pseudo-lesbische
relatie. Maar daarnaast zijn er
de pikante décorvondsten
(bijv. de zichzelf steeds maar
uitschuivende tafel), die in
belangrijke mate het toneel
beeld van deze voorstelling
bepalen. Centraal in "Listen"
staat de "behekste achterka
mer van m'n moeder": een
soort uitgangspunt voor de
voorstelling. Veel dialogen,
Duitse- en Engelstalige liede
ren en een sterk suggestieve
mimiek zorgen er vervolgens
voor, dat het publiek van de
ene (aangename) verrassing
in de andere valt. De in het
donker opgerookte sigaren;
de maaltijd met de knikkers;
het waanzinnig gillen in de
behekste achterkamer; het
bleken even zovele exponen
ten van een boeiende theater-
produktie. Het valt te hopen
dat "Listen" een nieuwe pe
riode markeert in de ontwik
keling van "Waste of Time".
Zo teleurstellend de vorige
theatermanifestaties waren,
zo ongemeen boeiend was de
voorstelling van gisteravond.
De uiterst geringe belangstel
ling was daarom ditmaal niet
terecht.
BERT KOEKEBAKKER
DEN HAAG (ANP) De schrij
ver dr. Antoon Vloemans is
op 83-jarige leeftijd in Den
Haag overleden. De crematie
in Rijswijk heeft gisteren
plaatsgehad. Van Vloemans
verschenen 36 boeken. Tien
duizenden exemplaren von
den hun weg naar denkend
Nederland. Hij wordt wel de
meest gelezen wijsgeer van
ons land genoemd.
Antoon Vloemans werd in 1898
in Antwerpen geboren, waar
hij ook zijn universitaire stu
die filosofie begon. Hy was
actief in de Vlaamse bewe
ging. Na de Eerste Wereld
oorlog zette hij de studie
voort in Göttingen, waar hij
in 1922 promoveerde. In het
begin van de crisisjaren ver
trok hij naar Nederland om er
zich als schrijver te vestigen.
Vloemans woonde jarenlang in
Wassenaar en de laatste jaren
in Den Haag. Hij sloot zich
vrijwel van de wereld af na
nog wel een tijdje cursussen
voor de Volksuniversiteit te
hebben verzorgd. In terugge
trokkenheid volgde de tenge
re, kleine man het wereldge
beuren, dat hij in samenhang
bracht met de geschiedenis
van de mensheid, die niet al
leen door politiek, maar ook
door de cultuur wordt be
paald.
Vloemans deed dit ó.m. in "Po-
liteia", het boek uit 1971 dat
in 1980 werd herdrukt. Het is
een van de standaardwerken
van Vloemans.
