YS
eisen geen
sancties NAVO
Hypotheekrente
wordt gekooid.
Geschil rond
Gibraltar in
Londen opgelost
Schietpartijen in Beiroet
Miljoenenfraude met
EG-landbouwsubsidies
Levering Franse wapens
aan Nicaragua omstreden
Maandag top in Brussel over Polen
Massale
amnestie
in Egypte
Iglesias sr.
mogelijk dood
Al veertien doden en veertig gewonden
Overeen week introduceert
het Bouwfonds een nieuwe hypotheek.
ZATERDAG 9 JANUARI 1982
Buitenland
PAGINA 9
BRUSSEL - De Europese Ge
meenschap geeft jaarlijks miljar
den guldens aan landbouwsubsi
dies uit zonder toereikende fi
nanciële controle daarop. Uit het
jaarverslag van de Europese Re
kenkamer blijkt dat de Gemeen
schap in 1981 vooreen kleine 100
miljoen gulden is opgelicht door
particulieren die op frauduleuze
wijze gebruik maakten van de
landbouwsubsidieregelingen.
Dat dan nog afgezien van de niet
ontdekte fraudegevallen en van
de zaken waar de Europese Com
missie (het dagelijks bestuur van
de Gemeenschap) nog mee bezig
is en die zij, tot grote spijt van de
Rekenkamer, niet aan dit orgaan
wil doorgeven.
De lidstaten van de Europese Ge
meenschap ontvangen uit Brus
sel op zeer globale gronden voor
schotten voor de landbouw, en
de eindafrekening vindt pas vijf
jaar later plaats. „Je kunt niet
zeggen dat de lidstaten daarvan
bewust misbruik maken, maar
het is duidelijk datje de kat nooit
op het spek moet binden. Van
zo n controlesysteem gaat na
tuurlijk geen enkele drang uit
om de zaken goed te verantwoor
den", zegt drs. A. *J. Middelhoek.
Hij is de Nederlandse vertegen
woordiger in de Europese Re
kenkamer, het orgaan dat con
trole uitoefent op de uitgaven
van de Europese Gemeenschap.
Het rapport van de Rekenkamer
vertoont voorts de al zo bekende
verzameling van wanbeheer: ho
ge Europese ambtenaren die ver
goedingen incasseren voor eigen
vervoer terwijl ze in werkelijk
heid ook van een dienstauto ge
bruik maakten; chauffeurs en ty
pistes die hun dagen slechts ge
deeltelijk met werk vullen en
voor de rest onbekende bezighe
den hebben; ontwikkelingslan
den waar de moderne westerse
apparatuur kapot staat weg te
rotten, omdat er geen vervangen
de onderdelen zijn, noch iemand
die weet hoe je zoiets moet repa
reren; en andere landen, met na
me in het Caraibische gebied, die
kennelijk zoveel ontwikkelings
hulp konden krijgen, dat er nu
maar liefst drie luchthavens bin
nen een straal van honderd kilo
meter zyn aangelegd.
De Rekenkamer presenteert die
gevallen eigenlijk met enige
schroom. Het zijn, zoals drs. Mid
delhoek zegt, slechts „peanuts",
kleine zaken dus die naar zijn zin
te veel de aandacht opeisen, ter
wijl de grote zaken, het gebrek
aan controle op het landbouwbe
leid bijvoorbeeld, aan de publie
ke aandacht ontsnappen. Die pu
blieke aandacht heeft de Reken
kamer echter hard nodig, want
het is een van de weinige midde
len die verbetering in de situatie
kunnen brengen. De Rekenka
mer heeft namelijk geen enkele
sanctie, ze kan alleen maar mis
standen signaleren en vervol
gens moet het Europese Parle
ment dan eventueel, al of niet via
publieke druk, de Europese
Commissie de duimschroeven
aandraaien.
Die Commissie zelf staat niet auto
matisch te trappelen om de kri
tiek van de Rekenkamer te aan
vaarden. De Commissie beklaagt
zich er eerder over dat de Reken
kamer te veel kritiek heeft, te
weinig let op de positieve dingen
die zijn bereikt, en op die manier
de Europese integratie schade
toebrengt.
De Rekenkamer echter wenst zich
bij haar controle niets van dit
soort politieke redeneringen aan
te trekken. „Ons interesseert niet
of onze kritiek politiek wel of
niet goed valt", zegt drs. Middel-
hoek. De Rekenkamer heeft tot
nu toe succesvol pogingen van
de Commissie om op het appa
raat van de Rekenkamer en dus
op de controle te bezuinigen,
kunnen weerstaan. Met slechts
tachtig controleurs van de Re
kenkamer voor tien landen, blijft
het echter behelpen.
DEN HAAG/BRUSSELAVASHINGTON (GPD/DPA/AFP) - De Verenigde Staten zullen
op de speciale bijeenkomst van NAVO-ministers van buitenlandse zaken, maandag in
Brussel, van de lidstaten geen sancties eisen tegen de Sowjet-Unie. Wel zal worden
gepoogd eenheid in het bondgenootschap te bewerkstelligen voor wat betreft de beoor
deling van de Poolse crisis, zo is gisteravond in Washington vernomen. Waarnemers in
Brussel vermoeden dat dat wel zal lukken.
De situatie in Polen heeft tijdens
de ontmoetingen tussen 23 Euro
parlementariërs en 12 leden van
het Amerikaanse Congres de af
gelopen drie dagen in Brussel en
Den Haag de boventoon gevoerd
in de gesprekken. Volgens de
CAIRO (DPA) - Ter gelegenheid
van de viering van de verjaardag
van Mohammed heeft de Egypti
sche regering ongeveer 3.000 ge
vangenen in vrijheid gesteld. Dit
heeft het dagblad "Al Gumhu-
ria" gemeld.
Het blad meldt dat het gaat om am
nestie voor géwonden die ten
minste de helft van hun straf er
op hebben zitten. Dit jaar vielen
donderdag de feesten ter gele
genheid van de verjaardag van
de profeet Mohammed en het
koptisch-christelijke kerstfeest
op dezelfde dag, een gebeurtenis
die slechts een maal per eeuw
plaatsvindt.
LISSABON (AFP) - Een onbeken
de man die verklaarde dat hij de
militaire arm vertegenwoordigde
van de Baskische onafhankelijk
heidsbeweging Eta, .heeft giste
ren aan een Portugese radiozen
der meegedeeld dat zijn bewe
ging verantwoordelijk is geweest
voor de ontvoering van dr. Julio
Iglesias, de vader van de gelijk
namige zanger, en dat hij intus
sen is "terechtgesteld".
Volgens de man, die Portugees
met een zwaar Spaans accent
sprak, had de "executie" gister
morgen plaats omdat de familie
van de dokter niet de 150 miljoen
pesetas losgeld had betaald die
was geëist.
woordvoerders van de beide de
legaties was er grote overeen
stemming over de ernst van de
situatie in Polen en de invloed
daarvan op de Oost-West-betrek-
kingen. Delegaties van het Euro
pese Parlement en het Ameri
kaanse Congres ontmoeten el
kaar jaarlijks, ditmaal in Brussel
en Den Haag.
Mogelijkheden van Westeuropese
sancties tegen de Sowjet-Unie
zijn nadrukkelijk aan de orde ge
weest. Omdat geen van de Euro
pese delegatieleden sancties te
gen de Sowjet-Unie bij een ver
slechtering van de situatie in Po
len wilde uitsluiten, is onder
meer gesproken over de moge
lijkheid van een Europese boy
cot van de Russische commer
ciële scheepstransporten tussen
de VS en West-Europa.
Volgens de Europese delegatie is
het moment om economische
sancties te treffen tegen de Sow
jet-Unie, echter nog niet aange
broken. Het moment waarop de
Amerikaanse president Reagan
sancties tegen de Sowjet-Unie in
werking stelde, werd door de Eu
ropeanen dan ook niet zinvol
geacht.
De Amerikaanse delegatieleider,
de Democraat Tom Lantos, zei
overigens nog nooit een zo een
stemmige Amerikaanse delega
tie te hebben meegemaakt, waar
het de politiek van Reagan be
treft. Wel heerste er begrip bij de
Amerikanen voor de moeilijkhe
den van de Europeanen om
Amerika te volgen in haar sanc
tiepoli tiek.
Dante Fascell, eveneens Demo
craat: „Het is voor de Verenigde
Staten veel gemakkelijker, een
duidelijke positie in te nemen,
niet alleen wegens de leidingge
vende rol van de VS in het Atlan
tische bondgenootschap, maar
ook gezien de enorm gegroeide
handelsbetrekkingen tussen
Oost- en West-Europa. Maar we
verwachten nu wel het een en an
der van d^ Europeanen".
De werkelijke betekenis van de
door Reagan afgekondigde sanc
ties tegen de Sowjet-Unie werd
overigens ook door de Amerika
nen onderling verschillend
beoordeeld. Volgens de Demo
cratische delegatieleider Lantos
zijn de sancties vooral van sym
bolische betekenis: „Beschaafde
landen communiceren nu een
maal met symbolen". Volgens de
Republikein Larry Winn gaat het
bij de Amerikaanse maatregelen
echter om veel meer dan symbo
len alleen.
Omdat de handel tussen Oost- en
West-Europa een te belangrijke
economische aangelegenheid is
geworden, hebben de gesprek
ken over het eventueel volgen
van de Amerikanen in het treffen
van sancties zich toegespitst op
punten die al langer een doorn in
het oog van de westerse landen
waren. Onder meer de vracht
vaart tussen de VS en Europa,
die voor ongeveer 30 procent
door Russische schepen, voor
aanzienlijk lagere prijzen, wordt
uitgevoerd.
LONDEN (AP) - De winter houdt Groot-Brittannië in zijn greep. Het
openbare leven was gisteren totaal ontregeld. In Londen lag het tram- en
busverkeer goeddeels stil en vanaf het vliegveld Heathrow was nauwe
lijks luchtverkeer mogelijk. Hier een opname van de bevroren fontein op
The Temple in het hartje van de Britse hoofdstad.
PARIJS - De argumenten waar
mee de Franse regering zijn wa
penleveranties aan Nicaragua
heeft omkleed, hebben in Frank
rijk en daarbuiten geen al te
overtuigende indruk gemaakt.
Tegen het contract, waarbij de
Franse regering twee patrouille
boten, twee Alouette-helikopters
en vrachtwagens aan Nicaragua
levert, is vooral in de Verenigde
Staten heftig geprotesteerd. De
VS beschouwen Nicaragua, waar
het Sandinistische bevrijdings
front in 1979 dictator Somoza
verjoeg, als een „communistisch
gevaar" voor Midden-Amerika.
Het nieuws over het al op 21 de
cember getekende contract lekte
uit op het moment dat de Franse
minister van defensie Hernu een
langdurig bezoek aan Washing
ton brengt. Op het Pentagon
sprak men al van „een klap in het
gezicht" van de Amerikaanse re
gering. overigens probeert men
in Washington het belang van
het contract, dat tenslotte om het
verhoudingsgewijs geringe be
drag van 100 miljoen francs gaat,
niet te overdrijven. De betekenis
wordt zowel daar als in Parijs
eerder van symbolische aard
geacht.
De Franse regering heeft na het be
kend worden van de wa
pentransactie verklaard dat het
gaat om zogenaamd niet-offen-
sief materiaal en dat de politieke
bedoeling is, Nicaragua ervan te
weerhouden helemaal in handen
van de Sowjet-Unie en van Cuba
te vallen. In dit verband meent
de Franse regering dat de Ver
enigde Staten dankbaar moeten
zijn voor het contract, omdat het
Nicaragua voor het Westen helpt
behouden.
Minister van defensie Hernu ver
klaarde gisteren dat „Washing
ton" nooit had duidelijk gemaakt
dat er sprake zou zijn van een
wapenembargo tegen Nicaragua.
Minister Hernu voegde daar nog
de volgende redenering aan toe:
„Als een land zich tot Frankrijk
richt voor een contract van deze
aard, dan is dat in het algemeen
het teken dat het poogt zich los
te maken van een of andere af
hankelijke positie" De Verenig
de Staten - aldus Hernu - mogen
dus van geluk spreken dat Nica
ragua zich tot Frankrijk heeft ge
richt in plaats van tot de Sowjet-
Unie of Cuba.
Het toonaangevende Franse dag
blad Le Monde geeft echter in
een hoofdartikel als zijn mening
dat de weddenschap die achter
de wapenleverantie steekt (na
melijk dat Nicaragua ermee uit
het communistische kamp kan
worden gelokt) „gewaagd" moet
worden genoemd.
Met de aankondiging dat op 20
april de grens met de Britse
kroonkolonie Gibraltar door
Spanje weer zal worden
opengesteld, na hermetisch
gesloten te zijn sinds 1969, en
het gelijktijdig begin van on
derhandelingen over de toe
komst van de Apenrots, lykt
de eeuwenlange controverse
tussen Spaiye en Engeland
eindelijk in een eindfase be
land te zijn. Het conflict da
teert al van het moment dat
de Britse vloot in 1704 Gibral
tar bezette. Waar een tweetal
pogingen in de 18e eeuw om
Gibraltar militair te herove
ren en talloze diplomatieke
ondernemingen faalden, lijkt
de dialoog nu resultaat op te
leveren.
Tevens betekent het besluit dat
Spanje en Engeland uit de
impasse geraken, waar beide
landen in verkeerden sinds
april 1980. Toen bereikte zij
weliswaar in Lissabon over
eenstemming om onderhan
delingen over Gibraltar aan
te knopen, maar problemen
rond de interpretatie van de
in Lissabon bereikte akkoor
den stonden sindsdien uit
voering in de praktijk in de
weg.
Dat Engeland nu uiteindelijk
toch aan de onderhandelings
tafel wil plaatsnemen, is van
Spaanse kant uitgelegd als
een politieke overwinning,
omdat Engeland uiteindelyk
toch de Spaanse minimum
eis geaccepteerd heeft: er
kenning van gelijke rechten
voor de Spaanse werknemers
die in de Britse kolonie wil
len werken; en beëindiging
van de discriminatie waar de
ze voor 1969 aan bloot ston
den. Maar ondanks dat poli
tieke succes zijn lang niet alle
twijfels weggenomen.
Legio zijn immers in het verle
den de Britse argumenten ge
weest om de boot af te hou
den. Vanaf 1965 heeft Enge
land systematisch een resolu
tie van de VN genegeerd
waarbij werd aangedrongen
op dekolonisatie en het star
ten van onderhandelingen
tussen de twee partijen. Met
als motief dat van de bewo
ners van Gibraltar niet vei*
langd kon worden dat zij hun
democratische verworvenhe
den inruilden voor het dicta
toriale Franco-systeem. Na
Franco's dood in 1975 maakte
dat argument plaats voor een
soort zelfbeschikkingsrecht.
En diverse stemmingen we
zen uit dat de bevolking van
Gibraltar weinig of niets voor
aansluiting bij Sparde voelde.
De kentering in de Britse op
stelling lijkt bovendien inge
geven door hoofdzakelijk
economische argumenten.
Nu het strategische belang
van Gibraltar voor Engeland
sterk aan kracht heeft inge
boet, kost de kroonkolonie
Engeland handenvol geld. In
de afgelopen drie jaar kostte
ieder van de 20.000 inwoners
de Britse schatkist 1400 dol
lar. In de afgelopen tien jaar
subsidieerde Engeland Gi
braltar met het lieve som
metje van 16 miljard pond.
De economische en sociale
problemen dreigen zich in de
komende tijd nog te verslech
teren.
In november nam de Britse re
gering het besluit de militaire
scheepswerven van Gibraltar
te sluiten, waardoor ruim
tweeduizend van de 10.000
arbeidsplaatsen in 1983 drei
gen te vervallen.
Bij veel Spanjaarden bestaat de
achterdocht dat Engeland al
leen gespinst is op opening
van de grens. Want zodoende
wordt de kroonkolonie weer
uit haar isolement verlost en
zullen ongetwijfeld de nodige
deviezen via het toerisme
naar de noodlijdende econo
mie van Gibraltar toevloeien.
Premier Calvo Sotelo toonde
zich gisteren in Londen op
voorhand niet pessimistisch
en verklaarde niet te twijfe
len aan de oprechte bedoelin
gen van Engelse zijde.
Desalniettemin wordt er in Ma
drid gespeculeerd dat de ope
ning van de grens slechts „op
proef' is, en dat de huidige si
tuatie met sluiting van de
grens weer in ere wordt her
steld, als de onderhandelin
gen binnen een redelijke ter
mijn geen zichtbaar resultaat
opleveren of wanneer de
overdracht van de kolonie
door Engeland op de lange
baan wordt geschoven.
Een dergelijke stagnatie zou
nog verdergaande conse
quenties kunnen hebben. In
oktober dreigde de Spaanse
minister van buitenlandse za
ken Perez Llorca dat Spanje
weer even snel uit de NAVO
zal treden als het lid gewor
den is, wanneer de kwestie-
Gibraltar niet spoedig gere
geld zou worden.
GERRIT JAN HOEK
ADVERTENTIE
BEIROET - In het islamitische
West-Beiroet is het deze dagen
weer goed raak: met mortieren,
mitrailleurs en raketwerpers be
stoken leden van de sjiietische
para-militaire organisatie
„Amal" (De Hoop) en strijders
van de „organisatie voor commu
nistische actie in Libanon" (de
zogenaamde Ocal) elkaar met
tussenpozen op leven en dood.
In West-Beiroet zijn de straten
bijna verlaten, er is nauwelijks
verkeer en de meeste scholen
zijn dicht. Geen wonder, want de
14 doden en meer dan veertig ge
wonden tot nu toe waren on
schuldige voorbijgangers die
niets'met Amal of Ocal te maken
hadden, geveld door verdwaalde
kogels.
De huidige krachtmeting is aller
eerst een inter-sjiietische broe
derstrijd: Amals secretaris-gene
raal, de advocaat Nabih Berri, is
(uiteraard) een sjiiet; de leider
van Ocal, Mohsin Ibrahim, be
hoort eveneens tot de sjiietische
sekte. Daarnaast is het geschiet
in West-Beiroet een soort Iraaks-
Iraanse oorlog op kleine schaal:
Amal is pro-Iraans, en zij wordt
niet alleen door Ocal bevochten,
maar tevens en vooral door pro-
Iraakse milities in Libanon. Ten
slotte symboliseren de huidige
gevechten een duidelijke aftake
ling van de zogenaamde Nationa
le Beweging in Libanon, een
alliantie van dertien islamitische
en linkse politieke organisaties.
Want de afgelopen maanden is
Amal afwisselend slaags geweest
met de Libanese communisti
sche party, met de progressieve
socialistische party, met de pro-
Iraakse fractie van de Baath-par-
tij, met het pro-Iraakse Arabi
sche Bevnjdingsfront (Pale
stijns), met de pro-Libische Ara
bisch Socialistische Unie, en met
Ocal. Er zijn zelfs gewapende
conflicten tussen AmaJ en de Pa
lestijnse guerrilla's van Fatah, de
belangrijkste Palestijnse organi
satie.
Vooral in Zuid-Libanon, waar de
bevolking overwegend sjiietisch
is (en dus met Amal sympati-
seert) en waar het wemelt van de
Palestijnse guerrilla's, geeft dit
aanleiding tot grote onderlinge
spanningen, een situatie waar
militie-leider Haddad - zijn ge
trouwen zijn in merendeel sjiie
ten, daarna pas komen de chris
tenen - en ook Israël op de ach
tergrond handig gebruik van ma
ken door in te spelen op latent
anti-Palestijnse gevoelens onder
de bevolking.
Behalve met de Palestijnen ligt
Amal ook overhoop met Libië,
en dus met pro-Libische milities
in Libanon. Een maand geleden
kaapten Amal-aanhangers een
Libisch vliegtuig als vergelding
voor het spoorloos verdwijnen in
Libië in augustus '78 van de op
richter van Amal, imam Musa
Sadr.
Amal put grote inspiratie uit het
sjiietische reveil elders in het
Midden-Oosten: de sjiietische re
volutie van ayatollah Khomeini
in Iran. Vandaar Amals vijandig
heid tegen Irak (Iraaks-Iraanse
oorlog) en tegen het regime in
Bagdad van president Saddam
Houssein. Sinds Amal in 1975
werd opgericht, heeft het de
sympathie weten te verwerven
van een groot gedeelte van de Li
banese sjiieten, met name de jon
gere generatie. Amals leider Ber
ri is de ryzende ster in de sjiieti
sche gemeenschap, hy heeft de
traditionele leiders in deze sekte
bijna geheel overschaduwd.
nv Bouwfonds
M, t,,,l ,1 ,i, p,u.
Neüenanöse üemeencn
