Astrologie: ernst
of gewoon leuk
tijdverdrijf
Vete tussen vakbroederslijkt
soms op geloofstwist
De Westerse en de Chinese dierenriem
7.ATT!RnAG 9 JANUARI 1982
PAGINA 13
Sterrenwichelarij of astrologie
wekt al eeuwenlang de interesse
van veel mensen. En hoewel van de
kant van de academische
wetenschap deze tak van onderzoek
misprijzend wordt bekeken, stoort
dat velen allerminst om kennis te
nemen van datgene wat in de
sterren staat geschreven.
Toekomstvoorspellingen, of ze nu
ernstig worden genomen of niet,
prikkelen nu eenmaal de
nieuwsgierigheid.
Publiciteitsmedia spelen daar
handig op in met allerhande
horoscooprubrieken, terwijl
astrologische boekwerkjes met
karakterbeschrijvingen of
aanbevelingen over partnerkeuze
gretig aftrek vinden.
In het wereldje van de astrologen
wordt de verguizing van de zijde
van de 'echte' wetenschap door
sommigen als pijnlijk ervaren.
Anderen daarentegen malen er niet
om." Zij vinden dat astrologie nou
eenmaal onbewijsbaar is en dat het
vak zich daarom in eigen recht en
richting moet ontwikkelen.
Een éénduidige visie houden
astrologen er echter bepaald niet op
na. Ieder gaat zo'n beetje zijn eigen
gang en dat leidt niet zelden tot
stevige botsingen en wederzijdse
beschuldigingen van oplichting.
Het heeft soms wel wat weg van een
geloofstwist.
Astrologie.zeer zeker boeiend, maar
een serieuze zaak?
Door
Bert Paauw
Tot de populairste leesstof in dag- en weekbladen behoren ongetwijfeld de horo
scooprubrieken. In meestal enkele zinnen worden voorspellingen gedaan over dat
gene wat er voor ieder die dag of week in de sterren staat geschreven, afhankelijk
onder welk van de twaalf tekens van de dierenriem men is geboren. Die voorspel
lingen worden door velen geamuseerd maar schouderophalend gelezen, hoewel
het aantal mensen dat er wel degelijk waarde aan hecht niet moet worden onder
schat.
Astrologen zijn over het alge-
meen niet zo enthousiast
over dergelijke rubrieken, ze
ker niet dat deel van de ster
renwichelaars dat er op uit is
de astrologie de status van
een wetenschap te doen krij
gen. Een streven dat al bijna
net zo oud is als de astrologie
zelf, tientallen eeuwen dus.
Goedkope rubriekjes, volge
schreven met algemeenhe
den waar een ieder wel iets
van z'n gading in terug kan
vinden, zijn niet bevorderlijk
voor het aanzien van de astro
logie. Van de kant van de aca
demische wetenschap valt de
astrologie dan ook voorna
melijk verguizing ten deel.
Op het vorig jaar november ge
houden astrologen-congres
in Oldenzaal werden weer
eens met enige bitterheid de
denigrerende opmerkingen
aangehaald van professor
B.J. Bok, oud-hoogleraar
astronomie sterrenkunde,
wetenschap van de hemelli
chamen en het heelal) aan de
universiteit van het Ameri
kaanse Arizona. Bok schreef
onder meer: "Omdat ik meer
dan een halve eeuw elke dag
en nacht contact heb gehad
met het besterde firmament,
is het mijn plicht te spreken
en duidelijk te stellen dat ik
geen bewijs ken dat aantoont
dat de sterren en de planeten
ons leven beïnvloeden of
controleren, maar dat ik veel
bewijzen heb gevonden die
het tegendeel aantonen".
Bok noemde het tekenen van
een horoscoop overigens best
wel een leuk tijdverdrijf.
Bloedserieus
Vooral die laatste opmerking
heeft heel wat astrologen
doen tandenknarsen, want
voor hen is het trekken van
een horoscoop een bloedse
rieuze zaak. Zó serieus dat ze
er niet voor terugdeinzen el-
kaars methoden hevig te kri
tiseren, waarbij de term 'op
lichting' niet wordt ge
schuwd.
Voor de geïnteresseerde leek is
dit gekrakeel uiterst verwar
rend. Er lijken net zo veel vi
sies over de invloed van het
gebeuren in de kosmos te be
staan als er astrologen zijn.
De astrologen stemmen over
een in hun zoeken naar een
verband tussen de verschijn
selen in de kosmos, op de aar
de en in de mens. De aarde
maakt immers deel uit van de
kosmos terwijl de mens op
zijn beurt weer deel uitmaakt
van de aarde. Volgens de
astrologen wordt de mens
van zijn geboorte tot zijn
dood beinvloed door de loop
van de planeten. Een astro
loog behoort daarom kennis
te hebben van de invloed die
elke planeet afzonderlijk uit
oefent, al naar gelang haar
plaats aan de hemel en hij
kent daarnaast betekenis toe
aan de standen van de plane
ten onderling op het tijdstip
van geboorte. Op grond van
die gegevens worden onder
meer het karakter van een
mens getekend en een gun
stig tijdstip voor bepaalde
handelingen vastgesteld.
Iedere astroloog gaat zijn eigen
weg. Dat geeft een bont ge
goochel te zien met de tekens
van de dierenriem, de plane
ten, huizensystemen en ande
re zaken die er in dit 'vak'
worden gehanteerd. Het ziet
er allemaal tamelijk ingewik
keld uit
Kemphaan
"Het is helemaal niet ingewik
keld. Iedereen kan het leren",
zegt de in Den Haag wonende
astroloog J.B. Gieles. Gieles
is in zijn branche nogal om
streden en dat weet hij. Hij
noemt zichzelf een kemp
haan. Vorig jaar kwam hij
landelijk in het nieuws toen
hij in zijn maandblad Sagitta
rius, vlak voor de moord op
president Sadat, voorspelde
dat er in Egypte een omwen
teling op komst was, gepaard
gaande met aanslagen. Dat
kwam hem prompt op een
'uitbrander' van het Neder
lands Genootschap van Prak-
tizerende Astrologen te staan
die zich nadrukkelijk distan
tieerde van "de voorspellin
gen van de heer Gieles". Het
Genootschap is niet gepor
teerd voor het uitspreken van
toekomstverwachtingen op
grond van horoscopen, zo
werd per brief gesteld.
Waarschijnlijk zal in deze hou
ding ook weer meespelen de
angst dat de voorspellerij het
aanzien van de astrologie in
de academische wereld geen
goed doet. Gieles lacht er om.
De hang naar een weten
schappelijke status van veel
van zijn collega's vindt hij
maar onzin. "Astrologen me
ten zich een aureool aan waar
ze geen recht op hebben.
Echt, iedereen kan het leren
al is het wel zo dat je nooit
bent uitgeleerd. Maar de
grondbeginselen, het beheer
sen van de terminologie, de
kennis van tekens, huizen,
sectoren e.d., dat is een kwes
tie van een paar lessen".
Helderziendheid
Gieles, die zich intensief in de
astrologie ging verdiepen na
enkele frappante ervaringen
met een vriend, die zich daar
ook mee bezighield, geeft zelf
lessen en houdt ook maande
lijks lezingen. Naast de bezig
heden voor zijn blad Sagitta
rius is hij dagelijks bezig met
het trekken van horoscopen
waarbij hij niet schroomt om
ook in de toekomst te kijken.
Hij lijkt tamelijk bezeten van
de astrologie en zegt dat hij
zijn kennis op dit ge"bied nu
eenmaal graag kwijt wil.
"Astrologie is geen geheim
taal, je kunt die taal leren le
zen. En bij het doen van voor
spellingen komt heus geen
helderziendheid te pas".
Het punt van helderziendheid
of paragnosie wordt nog wel
eens aangedragen door offi
ciële wetenschappers (psy
chologen, astronomen) die
soms toch niet om opmerke
lijke resultaten van bepaalde
astrologen heen kunnen. De
astroloog zou dan eigenlijk
een helderziende zijn wiens
paragnostische capaciteiten
door het trekken van een ho
roscoop tot activiteit zouden
worden gebracht. Kortom,
het zou hier gaan om een
vorm van astrologie die niets
met de sterren uitstaande
heeft.
Overigens, wie de geschiedenis
van de astrologie nagaat
komt tot de ontdekking dat
de tweespalt met het s
wetenschappelijke broertje,
de astronomie, nog vrij re
cent is. Eeuwenlang gingen
astrologie en astronomie
hand in hand.
Hand in hand
Professor C.J. Bleeker heeft
daar in de Grote Winkler
Prins onder meer het volgen
de over geschreven: "De
astrologie werd reeds door de
oude cultuurvolken beoe
fend; de huidige vorm is af
komstig uit Babylonie waar
de astrologie speciaal onder
de Chaldeeuwse dynastie
(7de-6de eeuw voor Christus)
tot bloei kwam. Haar grootste
bloei beleefde zij in het helle
nistische tijdvak en in de Ro-
keizertijd. Astrologie
viel toen nog geheel samen
met de wetenschap van de
bewegingen der hemellicha
men, de astronomie, beide
begrippen waren synoniem.
Pas later ging men de natuur
wetenschappelijke waarne
ming van de hemellichamen
specifiek astronomie noemen
en verstond men onder astro
logie sterrenwichelarij Niet
temin bleven astronomen
nog lang tevens astrologen.
In de Middeleeuwen en in de
Renaissance oefende de
astrologie nog veel invloed
uit maar met de opkomst van
de moderne natuurweten
schap geraakte ze in verval.
Het geloof als zouden hemel
lichamen op enigerlei wijze
het leven en lot van de mens
Naast de Westerse astrologie
bestaat er ook de Chinese
astrologie. Zowel de Wester
se als de Chinese dierenriem
bestaat uit twaalf tekens, zij
het dat de Westerse horo
scoop is gebaseerd op een cy
clus van twaalf maanden, de
Chinese op een cyclus van
twaalf jaar.
Bij de Westerse astrologie
gaat men er van uit dat alle
mensen die in een bepaalde
periode (van ongeveer der
tig dagen) worden geboren,
terwijl de zon in die periode
hetzelfde teken van de die
renriem passeert, in vele op
zichten over dezelfde karak
tereigenschappen zullen be
schikken.
De tekens van de Westerse die
renriem zijn, met daaraan
toegevoegd een veelvoorko
mende karaktertrek van de
mensen, geboren onder het
betreffende teken:
- Ram (21 maart - 20 april, le
vendig);
- Stier (21 april 20 mei, onver
stoorbaar);
- Tweelingen (21 mei - 21 juni,
grillig);
- Kreeft (22 juni - 22 juli, gevoe
lig);
Leeuw (23 juli 22 augustus,
trots);
Maagd (23 augustus - 22 sep
tember, praatziek);
- Weegschaal (23 september -
22 oktober, artistiek);
- Schorpioen (23 oktober - 21
november, energiek);
- Boogschutter (22 november -
20 december, veelzijdig);
- Steenbok (21 december - 19
januari, zwijgzaam);
Waterman <20 januari - 18 fe
bruari, idealistisch);
- Vissen (19 februari - 20 maart,
sentimenteel).
De Chinese astrologie gaat uit
van de maan. Volgens de le
gende riep Boeddha, voor
dat hij de aarde verliet, alle
dieren op maar er versche
nen er maar twaalf om af
scheid van hem te nemen.
Uit dankbaarheid heeft hij
toen naar elk van de twaalf
dieren een jaar vernoemd, in
de volgorde waarin ze ver
schenen.
Die twaalf dieren (jaren) zijn:
- Rat (aardig en slim);
- Os (plichtsgetrouw);
- Tijger (licht ontvlambaar);
- Konijn (modieus);
Draak (volhardend);
- Slang (begerig);
- Paard (joviaal);
- Schaap (gevoelig);
Aap (vindingrijk);
- Haan (energiek);
- Hond (trouw);
- Zwijn (eerlijk).
Een jaar loopt ongeveer van
februari tot februari. Het
zou te ver voeren op deze
plaats de precieze jaren die
de Chinese astrologie han
teert te noemen, maar bo
vengenoemde volgorde vol
gend en uitgaande van het
feit dat ongeveer het eerste
jaar van deze eeuw <31 ja
nuari 1900 tot 18 februari
1901) het jaar van de Rat
was kan men voor zichzelf
nagaan onder welk teken
van de Chinese dierenriem
men is geboren.
bepalen werd steeds meer als
bij- of wangeloof be
schouwd".
Breed publiek
Dat laatste neemt niet weg dat
nog altyd een breed pubhek
geïnteresseerd blijft in wat
astrologen hebben op te mer
ken en te voorspellen. De in
teresse lijkt zelfs weer toe te
nemen. Hagenaar Gieles be
weert dat mensen uit alle la
gen van de bevolking bij hem
hun horoscoop komen laten
trekken. "Ik krijg zowel art
sen als drugsverslaafden over
de vloer. Soms voel ik me net
een sociaal werker of een the
rapeut Ik praat mensen uit
de put, ik help ze van de
drugs af. Dat lukt omdat ik ze
kan overtuigen met bewijzen.
Ik vertel dingen uit hun
verleden die ik m hun horo
scoop zie. Dan krijgen ze ge
loof in me en kan ik ze als het
ware behandelen".
Typerend voor de verdeeldheid
in het astrologen-wereldje is
de opstelling van Gieles je
gens collega's. "De meesten
zijn oplichters. Ik voel me
nergens mee verbonden. Ik
ben ook niet op het congres
in Oldenzaal geweest, geen
uitnodiging voor ontvangen,
hoewel sommigen tegen de
organisatie hebben gezegd je
moet Gieles nemen. Maar er
is veel afgunst Niemand wist
bijvoorbeeld iets van de pla
neet Pluto af. Ik heb Pluto
opengegooid. Dat wordt ver
der verzwegen. Ik heb ook
veel naApers maar ik ga ge
woon m'n eigen gang De
vriend die me destijds op het
spoor van de astrologie heeft
gezet zei het al tegen me jy
wordt de keizer der astrolo
gen"
