Stakingsoproep Solidariteit Franse regering komt met plan voor prijsbeheersing Ruzie Britse SDP en liberalen voorbij Partij vleugels Labour begraven de strijdbijl AI vraagt partijen in Afghanistan gevangenen niet te doden Top Franse communisten en socialisten over Polen Frankrijk levert wapens aan Nicaragua Paus bepleit rechtvaardige oplossing Palestijnse kwestie Prawda onthult Amerikaans spionagecomplot Frankrijk eens met FS over Polen Turkije: harde aanpak "links" VRIJDAG 8 JANUARI 1982 LONDEN (DPA) - De door een jarenlange interne strijd ver scheurde Britse Labourpartij wil tot de komende parlements verkiezingen de strijdbijl begraven teneinde de conservatieve regering van Margaret Thatcher een nederlaag toe te brengen. Dit verrassende besluit werd genomen door het Labourbestuur en de Britse vakbonden, die een belangrijke stem hebben in de partij. Na een tweedaags beraad, dat in de kleine Middenengelse plaats Bishop's Stortford achter gesloten werd gehouden, verklaarde Labourleider Michael Foot, dat er tot de verkiezingen geen strijd meer zal zijn om het leiderschap van de partij. De verkiezingen worden mogelijkerwijs eind 1983 gehouden. De woordvoerder van de linkervleugel van de partij, Tony Benn, zou naar vakbondsleiders meedeelden, te kennen hebben gege ven dat hij tot de verkiezingen niet meer zal dingen naar de functie van vice-partijvoorzitter. Vorig jaar leidde de strijd tus sen links en rechts om deze functie bijna tot een scheuring van de Labourpartij. (Van onze correspondent Henk Dam) LONDEN - De Britse Liberale Par tij en de Sociaal-Democratische Partij (SDP) hebben hun ruzie over de verdeling van de kiesdis tricten bijgelegd. De onderhan delingen in de districten, door SDP's topman Bill Rodgers het afgelopen weekeinde stopgezet, worden weer hervat. Tijdens het gesprek dat Rodgers en de liberale leider David Steel gisteren in Londen hebben ge houden, is de afspraak dat de dis tricten eerlijk tussen de twee partijen zullen worden verdeeld, nieuw leven ingeblazen. SDP en liberalen gingen enkele MOSKOU (AFP/UPI) - De Praw- da, het orgaan van de Sowjetrus- sische communistische partij, heeft gisteren bekendgemaakt dat onlangs een grote groep Amerikanen die zich voordeden als diplomaten, betrapt is op spionage voor de CIA (de Ameri kaanse inlichtingendienst). Ver der meldt het blad de recente te rechtstelling van ene V. Kalinin, een Sowjetburger, die op heter daad was betrapt op spionage voor de CIA. Het artikel volgt op eerdere Amerikaanse verklarin gen dat steeds meer Russische spionnen actief zijn in de Ver enigde Staten. De inhoud van het artikel in de Prawda werd verspreid door het officiële persbureau Tass. In het bericht stond dat de CIA-spion- nen de beschikking hadden over pistolen met zenuwgas, giftige kogels en over uiterst kleine ca mera's. De CIA bedrijft "spiona ge, sabotage en terreur in op dracht van de hoogste leiders in de VS en probeert daarvoor Sow- jetburgers te werven". Veel van haar spionnen hadden als dek mantel een diplomatieke functie, aldus de Prawda. Een functiona ris op de Amerikaanse ambassa de in Moskou weigerde commen taar op de beschuldigingen. Het artikel meldde dat Kalinin in 1975 voor het opperste gerechts hof was veroordeeld tot de dood straf, die dus onlangs zou zijn voltrokken. Hij zou spionage voor een onbekende vreemde macht en banden met de CIA hebben toegegeven. Verder gaf de Prawda de namen van de Amerikaanse attaché Kelly en zijn vrouw en het echtpaar Croc kett die op heterdaad zouden zijn betrapt. Een andere attaché, Marta Peterson, zou wegens spionage zijn uitgewezen. Me vrouw Peterson werkte van 1975 tot 1977 in de Sowjet-Unie totdat zij als "persona non grata" het land werd uitgezet. DEN HAAG (ANP) - De Turkse justitie treedt harder op tegen le den van linkse organisaties dan tegen leden van rechtse groepe ringen. De autoriteiten zijn ken nelijk bang dat na het herstel van de democratie in Turkije de linkse groeperingen populair zullen zijn. Daarom pakt justitie linkse activisten stevig aan, ook al kan hun soms weinig ten laste worden gelegd. Dit heeft prof. Ernst Utrecht, lid van het internationale volkeren- tribunaal in Rome, gisteren in Den Haag gezegd. Hij is als waar nemer van het permanente tribu naal naar Ankara geweest om maanden geleden een alliantie aan, waarbij werd afgesproken dat door de twee partijen steeds een kandidaat voor de komende Lagerhuisverkiezingen zal wor den gesteund. Dat leidde tot gro te onenigheid in de districten Twee parlementsleden, een van de SDP en een van de liberalen, zijn nu aangewezen om op te treden als scheidsrechter in die gevallen waar de onderhandelingen vast lopen. Bill Rodgers zei na afloop van zijn gesprek met Steel, dat „de mis verstanden nu uit de wereld zijn geholpen. De SDP en de libera len zullen met een gelijk aantal parlementsleden in het Lager huis komen". In documenten die gisteren Wenen hebben bereikt, zegt een vak bondsleider van de Ursus-tracto- renfabriek bij Warschau dat "de autoriteiten moordenaars zijn" en dat "het hun niets kan schelen hoeveel mensen ze moeten dood schieten als het in hun belang is". Zbigniew Janas drong er bij de arbeiders op aan, in het ge heim comité's te vormen die een algemene staking moeten voor bereiden. Tevens vroeg hij sym pathisanten van Solidariteit, zo veel mogelijk vlugschriften in omloop te brengen. Volgens het ondergronds functio nerende netwerk van Solidariteit zijn er nog zeker drie prominen ten op vrije voeten. Het gaat om Bogdan Lis, Alina Pinkowska en Bohdan Borusewicz, die allen in Gdansk wonen. Zij waren actief betrokken bij de stakingen in de zomer van 1980, waaruit het eer ste onafhankelijke vakverbond in een socialistisch land voort kwam. Hongerstaking Verscheidene wèl geïnterneerde kopstukken van Solidariteit ver blijven volgens betrouwbare bronnen in de Bialoleka-gevan- genis in de buurt van Warschau. Mensen die daar vastzitten, zijn van plan in hongerstaking te gaan uit protest tegen de omstan digheden waaronder de autori teiten hen vasthouden. Frankrijk en de Verenigde Staten zijn het er over eens dat de Sow jet-Unie in hoge mate verant woordelijk is voor de recente ge beurtenissen in Polen. Dat staat in een verklaring van de Franse en de Amerikaanse ministers van defensie, Hernu en Weinber ger, die gisteren na hun overleg in Washington werd verstrekt. De Franse minister zei dat ziin twee rechtszittingen tegen leden van de socialistische arbeiders en boerenpartij van Turkije (TIKP) by te wonen. Het gaat om 23 leden van de TIKP, een legale partij tot september 1980 toen de militairen de macht overnamen. Volgens de openba re aanklager streven zy "gevaar lijke" communistische idealen (omverwerping van de staat) na. Uit het partijprogramma blijkt echter dat de TIKP zijn socialis tische doelstellingen langs parle mentaire weg wil bereiken, zodat de beschuldigingen moeilijk overeind gehouden konden wor den. De TIKP-leden hebben land de Amerikaanse sancties te gen Moskou niet zal navolgen, maar in elk geval net zo min doorbreken. Die sancties werden anderzijds onder vuur genomen door de Westduitse minister van economische zaken, Lambs- dorff. Volgens hem zal alleen een graanembargo effect sorteren. Gevolgen Overigens deelde de Poolse minis ter voor economische hervor mingen, Wladislav Baka, giste ren mee dat de gevolgen van de Amerikaanse strafmaatregelen tegen zijn land al te merken zijn in de financiën. De leveranties aan de landbouw en de industrie lopen daardoor gevaar, aldus Ba- ka. Hij liet doorschemeren dat een soort rantsoenering van ma- ,terieel aan de bedrijven van kracht is en dat als gevolg van een scherpere selectie enkele be drijven voorlopig of zelfs voor goed hun produktie zullen moe ten staken. Hij zei verder nog dat Polen steeds moeilijker aan de viezen kan komen. LONDEN (DPA) - Amnesty Inter national, de organisatie die op komt voor de rechten van de mens, heeft de strijdende partij en in Afghanistan opgeroepen de executie van gevangen soldaten en andere tegenstanders stop te zetten. De oproep is volgens een vandaag in Londen uitgegeven verklaring gericht aan de rege ring in Kaboel en aan het Af ghaanse verzet. Amnesty baseert zich op officiële berichten van radio Kaboel vol gens welke sinds mei 1981 min stens zestien gevangenen zijn te rechtgesteld. Onder hen bevon den zich leraren en regerings ambtenaren. De Afghaanse pre sident Babrak Karmal zegde vol gens de organisatie in februari 1980 een onderzoekscommissie van Amnesty toe de doodstraf te willen afschaffen. Het Afghaanse verzet is gevraagd drie gevangen Sowjet-soldaten die volgens berichten uit Pakis tan voor een islamitische recht bank zouden moeten verschij nen, niet terecht te stellen. Sinds afgelopen augustus zijn vol gens Amnesty minstens 500 mensen in Afghanistan gearres teerd wegens hun politieke op vattingen. Over hun verblijf plaats is niets bekend. Enkelen van hen hadden slechts gede monstreerd voor hun burger rechten. De mensenrechtenorganisatie wil ook opheldering over het lot van 12.000 Afghaanse burgers die sinds de machtsovername van Karmal, iets meer dan twee jaar geleden, zijn verdwenen. niets gedaan wat in strijd is met de Turkse wetten, zo zegt de In de loop van het proces is dan ook het merendeel van de ver dachten vrijgelaten. By de twee de zitting die Utrecht bijwoonde waren er nog zeven bestuursle den over. Volgens de waarnemer probeert het militaire hof de zaak te rekken en zitten de rechters er behoorlijk mee in hun maag. Als "teveel" linkse activisten onge straft blijven omdat zij niets heb ben misdaan wordt gevreesd dat links na het herstel van de demo cratie grute aanhang by het volk zal krijgen. Buitenland De primaat van de katholieke kerk in Polen, aartsbisschop Jozef Glemp, heeft de bevolking ge waarschuwd voor wraakgevoe lens en haat. Hij veroordeelde echter tevens de dwangmaatre gelen en de morele druk die de autoriteiten uitoefenen. De Poolse televisie gaf gisteren beelden van de overvolle kerk, maar liet niets horen van de preek. Glemp rekende "de voort durende noodtoestand, de inter nering van vele mensen en de ontslagen op ideologische gron den" tot de zwaarste kwellingen in het huidige Polen. Hij betreur de het dat ondanks zijn oproep tot bezonnenheid "enige mijn werkers werden gedood en dat er ook elders doden vielen, wat di rect samenhing met de invoering van de noodtoestand". Sabotage In illegale berichten uit Polen werd gisteren opnieuw melding gemaakt van een serie sabotage daden tegen spoor- en verkeers- bruggen en viaducten. In berich ten die in Nederland zijn opge vangen, is tevens sprake van het opblazen van oliepompstations. Poolse burgers en bij het ministe rie van defensie werkende amb tenaren zouden samenwerken met het ondergrondse verzet te gen het militaire bewind onder generaal Jaruzelski, dat sinds 13 december regeert krachtens de toen uitgeroepen noodtoestand. Volgens de uit Polen afkomstige berichten zijn tegen zeven spoor lijnen sabotagedaden gepleegd. De minister van buitenlandse za ken van Polen, Jozef Czyrek, zal maandag een bezoek afleggen aan Moskou. Daar zal hij drie da gen besprekingen voeren met de Sowjet-autoriteiten, onder wie Andrei Gromiko. (Van onze correspondent Rudolph Bakker) PARIJS - Om de jaarlijkse inflatie van 14 tot 10 procent terug te brengen, heeft de Franse minis ter van economische zaken Jac ques Delors een gecompliceerd plan uitgedacht, dat alleen kans van slagen heeft als de nering doenden willen meewerken. Een landelijke campagne in de media zal de actie ondersteunen, en wie meedoet krijgt een sticker op zijn winkelruit. Pessimisten vra gen zich echter af, of het plan kans van slagen heeft als dat lou ter en alleen gebaseerd is op iets waarvan Fransen over het alge meen geen kaas hebben gegeten: solidariteit en burgerzin. De socialistische regering heeft sinds ze vorig voorjaar aan het bewind kwam voortdurend uit geroepen dat ze iets aan de infla tie zal doen. Het eerste deel van het anti-inflatieprogramma speelde afgelopen oktober, toen minster Delors de Franse franc met 8 procent wist te devalueren. En nu is dan de volgende fase van het project in werking getre den. Groepen van dienstverlenende be drijven en van detailhandelaren kunnen zogenaamde matigings contracten met de regering slui ten. Ze beloven in deze contrac ten dat ze de prijzen dit jaar met niet meer dan 10 procent zullen laten stygen. Wie in zyn winkel meer dan 30 procent van de wa ren verkoopt die onder een der gelijke matigingsactie vallen, krygt een sticker op zijn ruit. Dat moet de consumenten dan tot kopen in een dergelijke winkel aanzetten. De contracten zullen ook de klap moeten opvangen die te ver PARIJS (AFP/UPI) - De Franse socialisten en communisten hou den vandaag in Parys een top conferentie. waarby hun diep gaande meningsverschillen over de crisis in Polen een belangrijk onderwerp van gesprek zijn. De delegaties die worden geleid door de eerste-secretans van de Socialistische Partij (PS), Lionel Jospin, en de secretaris-generaal van de Communistische Partij (PCF), Georges Marchais, ont moeten elkaar in het hoofdkwar tier van de PCF. Het is de eerste topontmoeting sinds de twee partyen op 23 juni jl. hun regeer akkoord sloten. De kwestie-Polen vormt een be langrijk meningsverschil tussen de twee regeringspartijen. In te genstelling tot de socialisten, met president Francois Mitter rand voorop, heeft de PCF zich niet willen aansluiten bij de pro testbeweging tegen de militaire machtsovername in Warschau. Twee dagen na de afkondiging van de staat van beleg in Polen wachten is sinds de regering het aantal prijsgebonden levensmid delen heeft vrijgelaten. Want men herinnert zich in dit ver band maar al te goed het Franse stokbrood, waarvan de prijs on der de regenng-Bahr werd vrij gelaten en vervolgens met zo'n 40 procent steeg. Men zoekt zijn heü voornamelijk in prijsmatiging van 24 belangrijke levensmiddelen, huishoudelijke elektrische apparaten en onder andere kleding en schoeisel. De grote levensmiddelenconcerns zullen de matigingscontracten met de regering wel sluiten, maar in regeringskringen zal men minder trots zijn op derge lijke afspraken met bonden als die van de liftonderhoudsbedry- ven of met die van de wasserijen. Onderhandeld wordt nog met de bonden van autoreparateurs, kappers en bioscoophouders. bestempelde Jospin deze hou ding van de communisten aJs een inbreuk op het regeerak koord. De PCF die een beleid van trouw aan Moskou volgt, heeft zich ech ter niet bereid getoond, haar houding in deze kwestie te wijzi gen. De sterk met haar verbon den vakcentrale CGT neemt een zelfde standpunt in. Woensdag aanvaardde het dagelijks be stuur van de CGT met grote meerderheid een rapport waarin het vakverbond met klem haar Het felst tegen de contracten ge kant zijn de hoteliers en de café houders. Zij beweren dat ze toch al nauwelijks een centime over houden en sommige produkten tegen kostprys over de toonbank dienen te schuiven. En het zal minister Delors evenmin mee vallen om zyn eigen collega-mi nisters ertoe over te halen aan de landelijke beperkingsactie mee te doen. In de eerste begroting van de socialistische regering is immers al voorzien in een enorm tekort en nog nooit hadden in een Franse regering ministers hun eigen budget in de loop van het jaar niet aanzienlijk over schreden. Het slechtste voorbeeld heeft het kabinet zelf al gegeven door de prijs van de super benzine met 20 centimes (en de andere aardohe- produkten m dezelfde orde van grootte) te verhogen. Schoorvoe- PAGINA 9 opvattingen inzake Polen beves tigde De CGT beperkt zich tot het betreuren van de staat van beleg, maar zy weigert de aan houding van vakbondsftinctio- nanssen m Polen te veroordelen. Op de byeenkomst van woensdag waarschuwde secretaris-gene raal Georges Seguy degenen die zich binnen de CGT verzetten te gen de officiële koers. Deze op posanten die zich verenigd heb ben in de "vakbondscoórdinatie CGT voor Polen", handelen vol gens Seguy in strijd met de de mocratische regels. Over hun ge drag zouden het congres van de CGT en de leidende organen moeten oordelen Waarnemers in Parys geloven ech ter met dat de ontmoeting van Jospin met Marchais zal leiden tot een breuk in de coalitie Pre sident Mitterrand liet dinsdag weten, dat zyns inziens een wyzi- ging in de politieke meerderheid niet nodig is en dat hij tevreden was over de vier communisti sche ministers. PARIJS (AFP) - Vorig jaar de cember heeft Frankrijk met Nicaragua een overeenkomst voor wapenleveranties geslo ten, zo is gisteren in het mi nisterie van buitenlandse za ken in Parijs vernomen. Het zou gaan om een bedrag van meer dan 100 miljoen frank. Het Franse blad L'Express schrijft in zijn jongste num mer dat Frankrijk twee pa trouilleboten, twee hef- 8chroefvliegtuigen van het type Alouette-3, enkele tien tallen vrachtwagens zal leve ren, en de opleiding van zee lieden en piloten zal bekosti gen, "waarbij het zich de mo gelijkheid van uitgebreidere samenwerking voorbe houdt". De geleverde wapens zijn vol gens het ministerie "niet-of- fensief' en een clausule van de overeenkomst verbiedt doorverkoop naar andere lan den. De Franse regering zou tot de wapenleveranties zyn over gegaan omdat die naar haar mening te afhankelyk zyn van de landen van het oost- blok op dit gebied. De Verenigde Staten maken zich bezorgd over de voorge nomen Franse wapenle veranties aan Nicaragua, zo heeft de Franse minister van defensie, Charles Hernu, gis teren verklaard. Kringen bij het ministerie van defensie in Washington zei den het akkoord als een openlijke belediging van de VS te beschouwen Frankrijk doorkruist daarmee namelijk het embargo dat de regenng- Reagan tegen Nicaragua had ingesteld wegens diens steun aan het linkse verzet in El Salvador. tend geeft men toe dat deze ver hoging niets te maken heeft met de stand van de internationale oliemarkt, maar alleen ten doel heeft de schatkist aan een extra belastingopbrengst te helpen De Fransen zijn er ovengens niet van op de hoogte gebracht dat in de hen omringende landen de benzinepryzen juist aan het da len zyn. Desondanks heeft de Franse mi nister van economische zaken zyn collega's gevraagd de open bare tarieven dit jaar met niet meer dan 10 procent te verhogen. Deze politiek zou gepaard dit nen te gaan zo merkt men al van bevoegde zyde op - met gal kftfl verhoging voor de ambtenaren VH eveneens met meer dan 10 procent. In Frankrijk worden nog elke zes maanden de salaris sen aan het laatste inflatiecyfer aangepast VATICAANSTAD (UPI/Reuter) - Paus Johannes Paulus de tweede heeft gisteren tijdens een audiën tie voor de Israëlische minister van buitenlandse za ken, Yitzhah Sjamir, gepleit voor stappen om te ko men tot een rechtvaardige oplossing van het Pale- stynse vraagstuk In een verklaring die het Vaticaan na de audiëntie van een half uur uitgaf, werd gezegd dat dne belangryke punten waren besproken de Palestynse situatie, de problemen van Libanon en de status van Jeruzalem. Hij vroeg om stappen voor een rechtvaardige oplos sing die, ook rekening houdend met het probleem van de veiligheid van de staat Israël, een nieuwe en beslissende impuls aan het vredesproces zouden ge- Ook werd gezegd dat de paus de minister meedeelde dat het een nuttige bydrage zou zyn als de Palesty- nen op de westelyke oever van de JOrdaan en in de strook van Gaza onder rustige omstandigheden met volledige eerbiediging van alle rechten zouden le- Over Jeruzalem, dat door Israël werd uitgeroepen tot eeuwige en ondeelbare hoofdstad van de Joodse staat zei de paus dat deze stad een kruispunt van vrede en ontmoeting voor de gelovigen van de dne grote godsdiensten (ChristMMKMn, jodendom en is lam) zou moeten worden. WENEN (Reuter/UPI/AFP/DPA) - Kaderleden van het onafhankelijke Poolse vakver bond Solidariteit die nog op vrije voeten zijn, hebben hun landgenoten ertoe opge roepen, geheime plannen te maken voor een algemene staking. Ze zeiden erbij tegen- fW~ stander te zijn van het gebruik van geweld omdat "er al genoeg bloed is gevloeid". CALIFORNIE (AP) Een deel van de Soquel Avenue brug in het Cali- fornische Santa Cruz werd weggespoeld door het kolkende water van de San Lorenzo Creek. De federale regering van deze Amerikaanse staat heeft gisteren de noodtoestand afgekondigd. Minstens 23 mensen zijn bij de overstromingen om het leven gekomen. VICTORIA (AP) De zeven buitenlanders die op de Seychellen werden gearresteerd wegens de mislukte coup, verlaten onder zware bewaking het gerechtsgebouw, waar het proces tegen hen wordt gevoerd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1982 | | pagina 9