c
Overgave geëist
van politici Ghana
3-
Surinaamse president
eit voor harmonie
pl
Vier Rode Brigadisten bevrijd
Kremlin
zwijgt
over nee
Mitterrand
tegen Yalta
SDP'ers en
liberalen
in conflict
Militair bewind schort grondwet op
Egyptisch kabinet
drastisch gewijzigd
Werk van extremisten uit Wales
Drie bomaanslagen in Londen
Explosie in
pijpleiding
in Libanon
Verhevigde strijd
tussen Iran en Irak
Buitenland
MAANDAG 4 JANUARI 1982
MOSKOU (AFP/DPA) - De Sow-
jet-Unie heeft nog steeds niet ge
reageerd op de nieuwjaarstoe
spraak van de Franse president
Francois Mitterrand waarin deze
de verdeling van Europa op
grond van de akkoorden van Yal
ta ter discussie heeft gesteld.
Hetzelfde geldt voor het voorstel
van de Amerikaanse minister
van buitenlandse zaken Alexan
der Haig tot "een speciale bijeen
komst" over Polen van de onter-
tekenaars van de Slotakte van
Helsinki. Zaterdag was in Mos
kou nog geen commentaar op de
ze twee verklaringen voorhan
den. De Franse en de Ameri
kaanse verklaring waren zelfs
niet eens in de Russische pers
gepubliceerd.
Diplomatieke waarnemers in de
Russische hoofdstad menen ech
ter dat het Kremlin nooit (tenzij
het daartoe wordt gedwongen)
zal instemmen met het weer aan
de orde stellen van de verdeling
van Europa volgens Yalta of in
het heroverwegen van de status
quo in Europa volgens de slotak
te van Helsinki. Voor deze waar
nemers heeft het "nee van Mit
terrand tegen Yalta, noch het
voorstel van Haig tot een specia
le "Helsinki-bijeenkomst" over
Polen enige kans van slagen in
Moskou.
De Sowjet-Unie heeft immers al la
ten weten categorisch gekant te
zijn tegen elke poging het pro
bleem Polen te "internationalise
ren". De Poolse crises blijft in de
ogen van Moskou een strikt bin
nenlandse aangelegenheid, die
slechts kan en moet worden ge
regeld door de Polen zelf.
Francois Mitterrand had op Oude
jaarsavond in een toespraak via
radio en televisie de akkoorden
van Yalta in twijfel getrokken.
Mitterrand zei dat "alles wat ons
in staat stelt afstand te nemen
van Yalta goed is, op voorwaarde
dat we nooit onze wens met de
realiteit van vandaag verwarren.
Onze keus is vrede, ontwape
ning, gemeenschappelijke veilig
heid", aldus de Franse president.
"Opdat de vrede overwint - en hij
moet overwinnen - moet het
machtsevenwicht gehandhaafd
worden tussen de twee mogend
heden die de wereld domineren.
Maar het is ook gevaarlijk dat de
twee mogendheden waarover ik
spreek kunnen bestaan op basis
van de al 40 jaar durende verde
ling van Europa. Het Poolse dra
ma behoort tot deze tegenstrij
digheid", zo meende Mitterrand
Vrijwel op hetzelfde ogenblik had
Alexander Haig laten weten dat
Washington overweegt de 35 on
dertekenaars van de Slotakte
van Helsinki bijeen te roepen
voor een gesprek over Polen. In
een vraaggesprek met een Ame
rikaans blad voegde Haig er wel
aan toe dat het bijeenroepen van
een dergelijke conferentie "een
optie is die wij in samenspraak
met onze geallieerden overwe
gen". Volgens Haig neemt Was
hington geen definitief stand
punt in zolang ruggespraak over
dit onderwerp met de bondgeno
ten niet is afgesloten.
Van onze correspondent
Henk Dam)
LONDEN - De Engelse Liberale
Partij en de Sociaal Democrati
sche Partij (SDP) hebben het af
gelopen weekeinde fikse ruzie
gekregen over de verdeling van
de zetels in de meer dan 500 kies
districten. Deze twee partijen
gingen in september een alliantie
Daarbij werd afgesproken dat in
elk district steeds een kandidaat,
hetzij van de SDP, hetzij van de
liberalen, naar voren zou worden
geschoven. Deze kandidaat zou
dan door beide partijen worden
gesteund bij de verkiezingen
voor het Lagerhuis, die volgend
jaar worden gehouden.
Deze opzet heeft al direct vanaf het
begin moeilijkheden opgeleverd.
Dat komt onder meer, doordat
de liberalen de onderhandelin
gen over de zetels hebben over
gelaten aan hun plaatselijke par
tijbesturen, terwijl de SDP een
centraal geregelde verdeling na
streeft.
Het resultaat is, dat partijleden van
de SDP en de liberalen elkaar in
nog maar enkele gevallen heb-
ben kunnen vinden. In bijna ze
ventig procent van de kiesdis
tricten moet zelfs nog een eerste
gesprek worden gehouden.
Beide partijen maken heftig aan
spraken op zetels in kiesdistric
ten, waarvan vrijwel zeker is dat
ze door de alliantie zullen wor
den gewonnen. Voor zetels in
districten waar Labour of de con
servatieven altijd stevig in het za
del hebben gezeten, bestaat aan
zienlijk minder belangstelling.
Dat leidde tot ernstige conflicten
bij de gesprekken in de distric
ten van Derbyshire, waar de libe
rale partij een veto uitsprak over
de al bereikte onderhandelings
resultaten, en in het district
Greenock, waar een liberale kan
didaat en een SDP'er elkaar he
vig bestrijden.
Alle onderhandelingen tussen
SDP en liberalen zijn nu afgebro
ken door het persoonlijk ingrij
pen van William Rodgers, topon
derhandelaar van de SDP en een
van de ledên van de „Bende van
vier" die vorig jaar deze partij op
richtte.
Rodgers wil eerst de resultaten af
wachten van een gesprek met de
liberale leider David Steel, dat
hij deze week zal houden. Vol
gens Rodgers is er thans sprake
van een echte crisis, die de toe
komst van de alliantie zou kun
nen bedreigen.
De ruzie komt op een moment dat
bij een opiniepeiling voor het
eerst geen verdere groei voor de
alliantie is vastgesteld. Sinds de
SDP en de liberalen met elkaar
in zee gingen, kwamen ze bij elke
peiling hoog uit de bus.
Een opinieonderzoek dat zaterdag
in het dagblad The Guardian
werd gepubliceerd, geeft echter
vergeleken met eerdère peilin
gen - een gering verlies voor de
alliantie aan, een kleine winst
voor conservatieven en Labour.
ABIDJAN/LOME (AFP/Reuter/UPI) - De nieuwe militaire leiders van Ghana hebben
gisteren functionarissen van de regering die zij op oudejaarsdag omverwierpen op
gedragen zich over te geven aan de politie voor hun eigen veiligheid.
Dit heeft radio-Accra bekend gemaakt in een uitzending die in Abidjan, de hoofstad
van Ivoorkust werd beluisterd.
Zaterdag maakte radio-Accra be- voormalige regering
de i
kend dat president Hilla Limann
was ontslagen, de grondwet op
geschort, het parlement ontbon
den en elke politieke partij ver
boden. De radio riep de Ghanese
bevolking op de politie inlichtin
gen te verstrekken over de ver
blijfplaatsen van ministers en an
dere hoge functionarissen van de
tionale volkspartij (PNP). De ra
dio noemde de naam van presi
dent Limann niet en het is niet
bekend of hij is gearresteerd. De
regerende voorlopige nationale
defensieraad, onder leiding van
luitenant-vlieger Jerry Rawlings,
kan, zo deelde de radio mee, de
veiligheid van de politici die zich
(Van onze correspondent
Jaap van Wesel)
JERUZALEM - De Egyptische
president Hosni Mubarak heeft
besloten het premierschap op te
geven. Hij heeft vice-premier
Foead Mohieddin belast met de
vorming van een nieuwe rege
ring.
De dsamenstelling van de nieuwe
Egiptische regering werd giste
ren bekend gemaakt. De rege
ring onder leiding van premier
Foead Mohieddin telt 14 nieuwe
gezichten onder de 32 leden. De
ministers van economische en
binnenlandse zaken zijn vervan
gen in de kabinetswijziging, die
omvangrijker is dan werd ver
wacht.
De gouverneur van de Egyptische
bank, Mohammed Abdel Fatah
Ibrahim, is als minister van fi
nanciën in de plaats gekomen
van Abdel Meguid. Deze was een
beschermeling van Sadat, maar
is onlangs beschuldigd van be
trokkenheid bij corruptieschan
dalen. De machtige minister van
binnenlandse zaken, Nabawil Is-
maiel, wordt vervangen door het
enkele weken geleden benoem
de hoofd van de veiligheids
dienst, Hasan Aboe Pasha. Deze
heeft als vertrouweling van pre
sident Moebarak toezicht op zo
wel de veiligheidsdienst als de
politie. Ismaiel blijft aan als vice-
premier.
In Egypte is een campagne aan de
gang tegen de onder Sadat
bloeiende corruptie aan de top.
Het proces van 'de-sadatisering'
is onmiskenbaar. Daarbij wordt
Sadat zelf niet genoemd, maar
wel de rijke en corrupte lieden
om herA heen, waarvan Abdel
Meguid er een was.
Met de vervanging van de econo
mische top door voorstanders
van een nieuwe monetaire poli
tiek wordt toegegeven dat Sa-
dats economische liberalisering
mislukt is.
PARAMARIBO (ANP) - De presi
dent van Suriname, Henk Chin a
Sen, heeft ter gelegenheid van de
jaarwisseling gepleit voor het
hanteren van het harmoniemo
del in zijn land. "Wij moeten niet
op elkaar blijven inhakken" zo
zei de president en hij voegde er
aan toe dat Suriname geen be
hoefte heeft aan "doctrinaire
ideologieën, die pretenderen de
gehele waarheid te bezitten". Dit
meldt het Surinaamse persbu
reau SNA in Paramaribo.
In een toespraak via radio en tele
visie stelde Chin a Sen de vraag
aan de orde of "oprechtheid,
rechtvaardigheid, eerlijkheid,
onbaatzuchtigheid, liefde voor
de natie en overtuigd sociaal be
sef steeds de richtsnoer van ons
denken en handelen zijn ge
weest". Door een kritische op
stelling aan te nemen, door de
dialoog en discussie op gang te
brengen, zo meende Chin a Sen,
zal Suriname in staat zijn de zo
noodzakelijke vernieuwing van
de samenleving steeds meer in
houd te geven.
Vil Suriname een sociaal-
rechtvaardige samenleving op
bouwen, economische zelfstan
digheid en een rechtvaardige in-
terntionale orde, dan kan dat al
leen worden bereikt door middel
van een grootscheepse nationale
inspanning. "En die inspanning
Japans blad:
VS hebben basis in China
TOKIO (AFP) - De Verenigde Sta
ten hebben in China een militai
re waarnemings- en verbindings
basis geinstalleerd die vooral be
doeld is om de militaire activiteit
van de Sowjet-Unie, waaronder
het nemen van kernproeven, te
volgen. Dit heeft het Japans dag
blad Yomiuri Shimbun gisteren
gemeld. Volgens het blad heb
ben Japanse regerings- en defen
siekringen langs onofficiële weg
het bestaan van de basis in de
omgeving van Lop Nor in de pro
vincie Xinjiang bevestigd.
Op de basis, die vóór afgelopen zo
mer werd voltooid, zijn Ameri
kaanse deskundigen gestatio
neerd. De basis dient ter
ging van een Amerikaanse luis
terpost die na de revolutie in Iran
uit het noorden van dat land
werd teruggetrokken.
Een woordvoerder van de Ameri
kaanse ambassade in Tokio zei
geen commentaar te kunnen ge
ven. Volgens kringen van het Ja
panse ministerie van buitenland
se zaken, die door het blad geci
teerd werden, hebben Chinese
autoriteiten desgevraagd de in
druk gewekt dat er een dergelij
ke basis bestaat ofschoon zij het
bericht niet duidelijk wilden be
vestigen of ontkennen.
zal uitsluitend kunnen worden
geleverd", aldus de president
„als we het harmoniemodel han
teren. Het model dat zich ken
merkt door respect voor elkaar,
vertrouwen in de ontwikkeling
van het land, realiteitszin en
creativiteit".
Het Surinaamse staatshoofd wees
erop dat het revolutionair proces
in zijn land in wezen een geeste
lijk proces is, een ombuiging in
ons denken en voelen. Onze re
volutie wordt aan niemand opge
legd, behoeft ook aan niemand
van goede wil te worden opge
legd".
Cnin a ben memoreerde nog eens
dat het aanbieden van de con
cept-grondwet aan de represen
tatieve organisaties en groepe
ringen in Suriname en aan de
volkscomités, bedoeld is om het
Surinaamse volk inspraak te ge
ven in en deelgenoot te maken
aan het gestalte geven van de de
mocratie.
In het komende jaar zal volgens
hem veel aandacht moeten wor
den besteed aan de wijze waarop
men met elkaar omgaat. De ont
wikkeling van het land vereist de
inzet van ieder. "Als dit waar is,
dan betekent dit dat iedereen die
daartoe bereid is die gelegenheid
ook moet worden geboden. Wij
moeten niet langer blijven inhak
ken op elkaar. In de eerste dagen
van de revolutie was dit mis
schien onvermijdelijk, maar na
ongeveer 2 jaar is dat niet meer
nodig", aldus de Surinaamse
president.
(Van onze correspondent Hank Dam)
LONDEN - Extremistische groeperingen uit Wales
hebben de verantwoordelijkheid opgeëist voor
twee bomaanslagen die het afgelopen weekeinde
in Engeland zijn gepleegd. Een derde bom werd
gedemonteerd voor hij ontplofte.
De twee bomaanslagen richtten geen van beide
veel schade aan. De bom die zaterdag ontplofte
bij een kantoor van het waterleidingbedrijf in
Birmingham vernielde een dak en een aantal ra
men. Glasschade was het enige gevolg van de
bomaanslag in een zijstraatje van Fleet Street,
het Londense krantencentrum. Veiligheidsfunc
tionarissen vrezen, dat de ontploffingen de inlei
ding vormen van een bomcampagne van Welshe
nationalisten.
Een bom die was geplaatst bij een kantoor van de
projectontwikkelaar IDC in Stratford-upon-
Avon werd tijdig ontdekt. Plannen an IDC om
huizen te bouwen in Snowdonia, een natuurge
bied in Wales, kwamen enige maanden geleden
Dat kwam omdat de financiële adviseur van IDC,
Dennis Thetcher, de echtgenoot van premier
Margaret Th« tcher, de plaatselijke autoriteiten in
Wales onder druk zette met een brief die was ge
schreven op officieel regeringspapier.
De aanslag in Birmingham houdt vermoedelijk
verband met bezwaren die in Wales bestaan te
gen het gebruik van water uit Wales voor steden
in Middek-Engeland.
en groep die zich „Welsh Army of Workers"
noemt heeft de verantwoordelijkheid voor de
aanslag in Birmingham opgeëist. De politie in
Londen kreeg zondag telefoontjes van twee tot
dusver onbekende groeperingen uit Wales die
meldden de bom bij Fleet Street te hebben ge
plaatst.
Het is niet de eerste keer dat nationalistische bewe
gingen uit Wales vari zich hebben doen spreken.
In vakantiegebieden in Wales zijn onlar gs enkele
tientallen vakantiehuisjes door soortgelijke groe
peringen in brand gestoken.
niet bij de politie melden, niet
garanderen.
Volgens diplomaten deden zich
gisteren in Accra nog hier en
daar gewapende botsingen voor,
maar de militaire machtsoverna
me was volgens hen ordelijker
dan twee jaar geleden, toen Raw
lings ook al de macht greep. £)e
soldaten zouden zich gediscipli-
neerder gedragen dan toen, al
dus een diplomaat in Londen die
in nauw contact zegt te staan met
het West-Afrikaanse land.
Volgens berichten die gisteren Lo
me, de hoofdstad van het buur
land Togo, bereikten, zijn er don
derdag, tijdens het begin van de
staatsgreep, "talloze doden" ge
vallen onder de militairen. Ook
zou een twintigtal hoogwaardig
heidsbekleders van het burger-
bewind van de gekozen presi
dent Limann ondanks de avond
klok 's nachts naar buurlanden
zijn gevlucht. Onder hen zou zich
een minister bevinden alsmede
een aantal parlementsleden en
hoge officieren.
Rawlings verklaarde zaterdag
avond via de radio dat politici in
halige corrupte misdadigers wa
ren. Hij beloofde alle Ghanezen
inspraak in het bestuur van het
land. Toen Rawlings in 1979 de
macht greep werden drie voor
malige staatshoofden terechtge
steld wegens "misdaden tegen
de staat". Na drie maanden
droeg hij toen de macht over aan
Limann.
De berichtgeving uit Ghana wordt
uitermate bemoeilijkt doordat
transport- en communicatielij
nen met dé buitenwereld nog
steeds zijn verbroken. Aan de
grens worden journalisten terug
gestuurd en een groep van hen
die met een vliegtuig vanuit
Ivoorkust naar Accra vloog
kreeg van de controletoren te ho
ren dat ze niet mochten landen.
Diplomaten in de buurlanden gelo
ven dat de taak die Rawlings
wacht een zeer moeilijke is. Hij
wil de corruptie uitbannen, maar
de Ghanese economie dreef juist
voor een zeer groot deel op de
zwarte markt. Mocht hij die be
strijden dan zullen er zonder
twijfel voedseltekorten ontstaan
in de steden, zo menen waarne
mers. Ook bestaat de kans dat
Nigeria, Afrika's grootste land
dat net zelf in een overgangsfase
naar een burgerbewind is, oliele
veranties zal stopzetten. Wester
se diplomaten vrezen dat Raw
lings zich meer zal richten op de
Sowjet-Unie, Cuba en Libië.
VERONA (AP) - Judith Dozier e
de een bezoek bracht aan het huis v
Brigades ontvoerd.
BEIROET (Reuter/AEP/UPI) -
Een explosie heeft gisteren
een heropende oliepijplei-
ding van Irak naar de Noord-
libanese havenstad Tripoli in
lichterlaaie gezet. Industriële
kringen in Libanon sluiten
niet uit.
De pijpleiding die door Syrië
loopt na vijf jaar ongebruikt
te zijn geweest, werd tien da
gen geleden heropend. Daar
mee kon Irak zijn olie-uit
voer, zwaar teruggevallen
wegens de oorlog met Iran,
aanzienlijk vergroten.
De brand is zo groot dat brand
weerlieden uit het buurland
Syrië te hulp werden geroe
pen. Zaterdag werd een olie
tanker in de haven van Tripo
li door onbekenden onder
vuur genomen.
Volgens de Libanese staatsra
dio is bevolen de pijpleiding
opnieuw af te sluiten. De ex
plosie vond vijf km van de
Syrische grens plaats. Liba
nese functionarissen sloten
uit dat door deze explosie in
Libanon tekorten aan energie
zouden ontstaan. De Libane
se minister van industrie,
Mohammed Youssef Bei-
doun, riep de bevolking op
geen bezine of andere olie-
produkten te hamsteren.
TEHERAN/BEIROET (Reuter/AFP/UPI) - De kans op onderhandelin
gen met bemiddeling van derden om een eind te maken aan de oorlog
tussen Iran en Irak is afgelopen weekeinde weer snel kleiner geworden
met berichten over hevige strijd met veel verliezen aan beide kanten.
Teheran verwierp Syrisch-Koeweitse bemiddeling en Bagdad liet op
nieuw weten dat er alleen een einde kon komen aan de oorlog als de
Islamitische regering van Iran Iraks territoriale eisen inwilligt.
Beide partijen melden grote overwinningen. Radio-Teheran verklaarde
gisteren dat voor het eerst Iraanse troepen waren doorgedrongen op
Iraks grondgebied in het noordelijke deel van het front. In een hevige
veldslag die zaterdag begon werden 700 Irakezen gedood of gewond,
aldus radio Teheran. Het hevigst werd gevochten bij het stadje Now-
sud, zo zei de radio, die eraan toevoegde dat 114 Irakezen krijgsgevan
gen waren gemaakt.
Het Iraakse persbureau INA meldde daarentegen dat 400 Iraniêrs de
dood vonden in gevechten bij Nowsud en in de bergen van Iraans
Koerdistan, eveneens in de noordelijke sector van het front. Volgens
een correspondent van INA leed het Iraanse leger "een verpletterende
nederlaag".
Verscheidene hooggeplaatste Iraniêrs verklaarden afgelopen weekeinde
dat er geen sprake was van een Syrisch-Koeweitse bemiddelingspo
ging in de oorlog. Volgens Arabische diplomatieke bronnen waren
Koeweit en Syrië het afgelopen week eens geworden over een gemeen
schappelijke bemiddelingspoging, maar de Iraanse minister van bui
tenlandse zaken, Al Akbar Velayati, die zaterdag terugkeerde van een
driedaags bezoek aan Damascus, ontkende zelfs het bestaan van het
plan. Iran blijft doorvechten tot de laatste Irakees Iraans grondgebied
heeft verlaten, zo zei hij.
De Iraakse ambassadeur in Koeweit, Abdul Ghani, sprak gisteren met de
Koeweitse regering. Na afioop verklaarde hij dat zijn regering bemid
delingspogingen toejuichte, maar dat Irak tegelijkertijd zal vasthouden
aan zijn territoriale "rechten". Irak, dat in september 1980 Iran binnen
viel, wil onder meer volledige zeggenschap over de rivier de Sjatt-El-
Arab. Het beheer over deze grensrivier werd sinds in 1975 het akkoord
van Algiers werd gesloten gedeeld tussen beide landen. Irak zegde in
1980 het akkoord op.
Irak riep gisteren alle Arabische landen op de banden met Iran te verbre
ken. De betrekkingen tussen het niet-Arabische Iran en een aantal sta
ten aan de Perzische Golf zijn sinds de islamitische revolutie niet bij
ster goed. Saoedi-Arabië zou zelfs Irak steun hebben toegezegd in de
oorlog.
Het Iraakse persbureau INA berichtte gisteravond dat bij de veldslag aan
het noordelijke front 997 Iraniêrs om het leven kwamen de afgelopen 24
uur. 58 Irakezen verloren volgens INA het leven.
Zware bomexplosie in gevangenis:
Italiaanse functionarissen bekijken het gat in de muur van de gevange
nis in Rovigo, waar gistermiddag vier leden van de Rode Brigades zijn
ontsnapt. De muur werd met explosieven opgeblazen.
ROVIGO, ITALIË (AFP/Reuter/
UPI) - De linkse Rode Brigades
hebben gistermiddag door het
opblazen van een muur van de
zwaar bewaakte vrouwengevan
genis van Rovigo in de provincie
Venetië vier kameraden bevrijd.
Een voorbijganger werd gedood
en een onbekend aantal anderen
werd gewond.
Onder de ontsnapten bevindt zich
volgens een officiële mededeling
Susanna Rortconi, die een hoge
positie innam bij de Rocje Briga
des, maar later lid werd van de
zogenoemde Frontlinie. De ex
plosieven bliezen een gat in de
hoofdmuur van de gevangenis,
waardoor de vier konden ont
snappen.
De bom was volgens de politie ge
plaatst op een stoep die langs de
buitenmuur van de gevangenis
liep. Ze moet zeer krachtig zijn
geweest want tot op 100 meter
werden stenen en verbrokkeld
beton gevonden. De bom was
juist geplaatst bij het stuk gevan
genis waar de extremistische ge
vangenen zijn gehuisvest, en
waar maximale veiligheidsmaat
regelen zijn getroffen. De politie
zal onderzoeken hoe het moge
lijk was dat er een bom op de
stoep buiten de gevangenis kon
worden geplaatst.
De vier vrouwen grepen een De-
waakster vast en lieten haar weer
vrij voor in een gereedstaande
auto te springen. De politie be
gon na de ontsnapping een klop
jacht. Het stadje Rovigo, onge
veer 60 km ten zuiden van Vene
tië, werd volledig afgegrendeld.
Afgelopen maand ontvoerden de
Rode Brigades de Amerikaanse
generaal James Dozier in Vero
na. Duizenden politie-agenten
zijn op zoek naar de "volksge
vangenis", waar hy wordt vast
gehouden.
