Buitenland
F! WELCOME
BACK TO
FREEDOM
DONDERDAG 31 DECEMBER 1981
Als poppetjes op een
bruidstaart zo stonden ze
daar op het bordes: Char
les en Diana, het Britse
snoepje van de week. Mil
joenen Britten vergaapten
zich aan het huwelijk van
hun kroonprins, maar
vooral van hun "Di".
De grandioze werkloosheid
werd voor één dag verge
ten. Want zoveel konink
lijke pracht en praal, zo'n
sprookje deed alle ellende
in het niet zinken.
Voor die gedenkwaardige 29ste juli
had de hele Britse natie zich, tra
ditiegetrouw, zorgen gemaakt
over de toekomstige koningin
van Albion. De geruchtenmachi
nerie was in werking gekomen
over de maagdelijkheid van La
dy Di en over een al dan niet
zichtbare tepel in een gewaagd
décolleté.
Maar Di bleek te beantwoorden
aan alle eisen die de Britse on
derdanen aan een prinses van
Wales kunnen stellen: jong, aar
dig om te zien en 'gewoon", voor
zover dat mogelijk is. En wat nog
belangrijker is; ze verwacht een
baby. De Britten hebben ook in
1982 dus iets om zich op te ver
heugen.
Dat het nieuws om die koninklijke
bruiloft zo uitputtend in de we
reldpers is behandeld, mag teke
nend heten voor het afgelopen
jaar: er was verder maar bitter
weinig om enthousiast over te
geraken.
Gegijzelden
Zeker, de 52 Amerikaanse gegijzel
den werden door Iran vrijgelaten
en in Wiesbaden kon de op dat
moment al voormalige president
Carter hen als zijn kinderen in de
armen sluiten.
De dag ervoor was Ronald Reagan
beëdigd als president van de
Verenigde Staten en dat gaf al
snel veel geharrewar. Niet alleen
door de harde taal van Reagan,
maar ook door het gekrakeel van
zijn medewerkers. Vooral Alex
ander Haig had het met ieder
een aan de stok. Reagan suste die
ruzies, maar naar buiten toe zorg
den ze voor veel gelach achter de
hand.
Neutronenbom
De kloof tussen de VS en de Euro
pese bondgenoten werd vergroot
door het besluit van Reagan om
toch de neutronenbom te gaan
produceren. En de uitspraak van
de Amerikaanse president, dat
Europa wel eens het toneel van
een 'beperkte' kernoorlog zou
kunnen worden, werd hem bij
zonder kwalijk genomen. Over
vermindering van kernwapens
zjjn op 30 november (marathon)
onderhandelingen begonnen
tussen de Sowjet-Unie en de Ver
enigde Staten. Daaraan vooraf
gingen tal van vredesdemonstra
ties, waarvoor honderdduizen
den Europeanen op de been
kwamen.
In Europees verband werd er ook
veel gepraat. Een Eurotop in
Maastricht, een in Luxemburg
en in Londen. Veel kwam er niet
uit en die in Maastricht lag velen
letterlijk en figuurlijk zwaar op
de maag. De salmonella in de
Maastrichtse salade heeft menig
deelnemend politicus en journa
list geveld. Dat koude buffet is in
Prinses Diana en prins Charles, Greep naar de macht door Spaanse militairen: generaal Tejero de Molina houdt voorzitter parlement onder schot,
net terug van de huwelijksreis.
kiezingen en werd opgevolgd
door de socialist Mitterrand.
Niettemin is weinig te merken
van een echte verandering in de
Franse politiek.
Aanslagen in het afgelopen jaar
werden gepleegd op de pasgeko
zen president Reagan en de paus.
Zij overleefden het.
In oktober echter kwam de Egypti
sche president Sadat bij een aan
slag om het leven. De akkoorden
met Israël dreigden door dit ver
lies in het geding te komen, maar
Sadats opvolger Moebarak be
loofde trouw aan het Camp Da-
vid-akkoord.
Executies
Iran deed van zich spreken door
het onrustbarende aantal execu
ties van tegenstanders van £gatol-
lah Chomeini. President Bani-
Sadr, die steeds meer in ongena
de was gevallen bij de islamiti
sche politici, nam de vlucht naar
Frankrijk. Premier Radjai kwam
om bij een bomaanslag op het
parlement. Evenals tientallen an
dere politici.
Spanje werd opgeschrikt door een
greep naar de macht van ex
treem behoudende militairen.
Generaal Tejero de Molina bezet
te het parlement en hield de poli
tici onder schot. De coup misluk
te evenwel, maar het blijft rom
melen in het Spaanse leger.
De Israëlische premier Begin brak
een dijbeen en kondigde toen hij
het ziekenhuis verliet aan om de
Golan-hoogte te annexeren. Dit
tot grote woede, niet alleen van
Syrië, maar ook van veel wester
se landen, die deze daad een be
dreiging voor de vrede in het
Midden-oosten achten. Begin
had zich al de woede op de hals
gehaald toen hij in juni "uit voor
zorg" besloot de in aanbouw zijn
de kerncentrale van Irak te bom
barderen.
Polen
Europese kringen dan ook te
recht een begrip geworden.
Brixton
Engeland
ge rellen. Werklozè jörigeren in
Londen, Bjrixton en Liverpool
raakten slaags met de politie.
Ook Noord-Ierland gaf een beeld
van geweld te zien. De tegenstel
lingen tussen katholieken en
protestanten ontaardden in de
wederoprichting van een protes
tantse para-militaire macht, die
onder enthousiaste bijval van
Ian Paisley demonstratief para
deerde. Eerder in het jaar waren
gevangenen van de IRA in hon
gerstaking gegaan om hun eisen
kracht bij te zetten. Ondanks de
dood van enkele hongerstakers,
bleek de Britse premier Thatcher
niet te vermurwen: de IRA-leden
kregen niet de status v
gevangene.
En dan was er ook Polen, waar de
vrije vakbond Solidariteit een
vast gegeven was geworden. Sta
kingen, bedrijfsbezettingen wa
ren dit jaar in Polen aan de orde
van de dag. Zo zou een ander so
cialisme moeten zijn ontstaan,
waarin naast de communistische
partij ook vakbond en kerk een
rol zouden spelen.
Het Kremlin moet dit tandenknar
send hebben gadegeslagen: Po
len dreigde immers steeds meer
het prototype van het mislukte
socialisme te worden. Althans
van het socialisme zoals Moskou
dat voorstaat. De dreiging van
een inval door de Sowjet-Unie in
Pojen werd met de dag groter.
Hoever kanoet Poolse volk n^et
zijn vrijheid gaan?
In de nacht van 12 op 13 december
werd duidelijk dat het al te ver
was gegaan. De Poolse leider Ja-
ruzelski deed een laatste poging
om een inval van Moskou te
voorkomen: een militaire in
greep maakte in één klap een
einde aan alle bevochten verwor
venheden. Vakbondsleiders- en
leden werden 'geïnterneerd' en
tanks bevolkten de straten van
de grote steden.
De hoop van het Poolse volk is om
geslagen in angst, de vrijheid is
veranderd in onderdrukking.
Maar nog is Polen niet verloren,
zei Jaruzelski op de ochtend van
die gedenkwaardige nacht.
ANNEMIEK RUIJGROK
Onrust in Belfast na dood Ierse hongerstaker Bobby Sands.
