Pool doet geen beloften
Speuractie naar NAVO-
generaal uitgebreid
Turkije: mogelijk in
herfst '83 verkiezingen
Britten voldeden
niet aan de
verwachtingen
Vertraging bij ontruiming Yamit deels opzet
Vice-premier Rakowski bezocht Bonn
Deens kabinet
Regen teistert Spanje
na twee jaar droogte
Commandant
Russische
duikboot in
strafkamp
België morgen EG-voorzitter
DONDERDAG 31 DECEMBER 1981
BUITENLAND
VERONA (UPI) - De duizenden
politiemannèn die al bijna twee
weken zoeken naar de op 17 de
cember in Verona ontvoerde
Amerikaanse generaal James
Dozier, hebben versterking ge
kregen van nog enkele honder
den collega's. Van de generaal
heeft men echter tot dusver geen
spoor gevonden.
Het hoofd van de Italiaanse anti-
terreurpolitie, Gaspare de Fran-
cisci, pleegde gisteren in Verona
overleg met 12 leiders van de ca
rabinieri, de douane en de plaat
selijke politie. Na afloop begaf
hij zich naar Peshiera del Garda
aan het Gardameer voor bespre
kingen met politieleiders uit Mi
laan, Venetië, Padua, Verona en
andere steden in Noord-Italiê die
zich vooral bezig houden met de
bestrijding van het terrorisme.
Over het besprokene werd niets
meegedeeld.
De 50-jarige generaal Dozier staat,
volgens twee communiqués van
de linkse stadsguerrillabeweging
Rode Brigades terecht voor een
'volksrechtbank'. De nasporin
gen worden bemoeilijkt door
zware sneeuwval. Uitvoerige on
derzoekingen Rebben aange
toond dat de foto's die de Rode
Brigades van generaal Dozier
hebben verspreid, geen monta
ges zijn. Vergrotingen van de af
beeldingen maken duidelijk dat
de ontvoerde kettingen om de
polsen had. toen hy een bord
vasthield met propaganda voor
de Rode Brigades.
In Padua werden gistermiddag
vier mannen aangehouden die
lid zouden zijn van de linkse
guerrillagroepering.
Intussen werd gisteren in Genua
een proces aangekondigd tegen
10 activisten van de Rode Briga
des. onder wie twee vrouwen. Zij
worden beschuldigd van de
moord op Guido Rossa. een vak
bondsleider in een staalfabriek
die op 21 januari 1979 werd dood
geschoten. Rossa werd verant
woordelijk geacht voor de arres
tatie en veroordeling van een
werknemer van de staalfabriek
die pamfletten van de Rode Bri
gades in het bedryf zou hebben
verspreid.
Eén van de drie mannen die recht
streeks bij de moord op Rossa
betrokken zouden zijn geweest,
werd begin 1980 zelf doodge
schoten in Genua Deze man.
Riccardo Dura, kwam om in een
vuurgevecht met de politie.
BONN (GPD/ANP) - De regering van de Bondsrepubliek
wil dat de Poolse militaire machthebbers de staat van
beleg opheffen. Dat heeft de Westduitse minister van
buitenlandse zaken Genscher tegen de Poolse vice-pre
mier Rakowski gezegd, met wie hij woensdag meer dan
vier uur in Bonn heeft gesproken.
West-Duitsland niet van mening
dat de Sowjet-Unie min of meer
de aanstichter tot het uitroepen
van de noodtoestand in Polen is
geweest. Regeringswoordvoer
der Becker zei op een persconfe
rentie dat de Westduitse regering
gelooft dat dit een autonome be
slissing van de Poolse regering
was. Overigens achtte woord
voerder Becker het nog altijd te
vroeg om een afsluitend oordeel
over de situatie in Polen te ge
ven. „Het ontbreekt ons nog aan
informatie".
Genscher heeft zijn bezoeker te
vens duidelijk gemaakt dat de
bondsregering en haar bondge
noten het van beslissend belang
vinden dat in Polen alle politieke
gevangenen worden vrijgelaten
en dat de dialoog met de katho
lieke kerk en de vakbond Solida
riteit weer moet worden her
steld.
Na afloop van zijn langdurige on
derhoud met Rakowski liet Gen
scher bekend maken dat hij de
indruk had gekregen dat de
Westduitse wensen door de Pool
se vice-premier „zeer serieus"
waren genomen. De minister leg
de er daarbij de nadruk op dat hij
vóór zijn gesprek met Rakowski
Uitvoerig had getelefoneerd met
de ministers van buitenlandse
zaken van Amerika, Engeland en
België. De laatste twee in hun ei
genschap van respectievelijk
huidig en toekomstig voorzitter
van de Europese ministerraad.
Geen termijn
Vice-premier Rakowski, die het
eerste belangrijke Poolse rege
ringslid is dat na het uitroepen
van de noodtoestand een ander
land bezoekt, wilde geen com
mentaar geven op de vraag of hij
kon aanduiden op welke termijn
het oorlogsrecht zou worden op
geheven. Eerder had Rakowski
gezegd naar Bonn te zijn geko
men om zijn gesprekspartners,
onder wie behalve minister Gen
scher ook vertegenwoordigers
van de grote politieke partijen,
uitvoerig in te lichten over de si
tuatie in zijn land.
Gistermiddag circuleerden in de
Westduitse hoofdstad geruchten
dat Rakowski minister Genscher
zou hebben verzekerd dat er
spoedig een einde aan de staat
van beleg komt en dat er een
nieuw economisch hervormings
programma zal worden uitge
voerd. Later sprak Rokowski die
geruchten op een persconferen
tie tegen.
In tegenstelling tot Amerika, is
KOPENHAGEN (Reuter/DPA) -
De demissionaire premier van
Denemarken, Anker Joergen-
sen, heeft gisteren zijn nieuwe
sociaal-democratische minder
heidsregering voorgesteld. Deze
regering, waarin vergeleken bij
de vorige maar een paar veran
deringen zijn aangebracht,
steunt in het parlement maar op
59 van de 179 zetels.
Bijna alle ministers van het vori
ge kabinet keren In de nieuwe
regering terug. Joergensen
wordt weer premier.
Sancties
De verschillen tussen Bonn en
Washington in de beoordeling
van de gebeurtenissen in Polen
komen scherp tot uiting in het
feit dat de bondsregering er niets
voor voelt zich bij de Amerikaan
se sancties tegen de Sowjet-Unie
en Polen aan te sluiten. Bonn is
er bovendien zeer ontstemd over
dat president Reagan zijn maat
regelen maar een paar uur voor
de officiële bekendmaking aan
de bondsregering heeft meege
deeld. Woordvoerder Becker zei
met zoveel woorden dat dit een
inbreuk is op eerder gemaakte
afspraken binnen het Atlantisch
bondgenootschap.
De ministers van buitenlandse za
ken van de Europese Gemeen
schap zullen zich 4 januari in
Brussel beraden over de situatie
in Polen en de sancties die de
Amerikaanse regering tegen de
Sowjet-Unie heeft afgekondigd.
De woordvoerder van het minis
terie van buitenlandse zaken in
Den Haag deelde dit gisteren
mee.
Avondklok
De bij de uitroeping van de staat
van beleg ingestelde avondklok
in Polen zal niet gelden voor ou
dejaarsavond.
In een televisie-uitzending werd
eraan toegevoegd dat de ophef
fing van het uitgaansverbod voor
één nacht geldt en dat de situatie
na nieuwjaar weer als vanouds
zal worden.
Het opheffen van de avondklok is
mogelijk "doordat in het hele
land steeds meer de regels van
de staat van beleg worden opge
volgd", aldus de televisie.
De Poolse katholieke kerk heeft
een lijst van 49 interneringskam
pen ontvangen. De priesters mo
gen de meeste kampen bezoeken
en hier de mis opdragen, aldus
gisteravond een gezamenlijk
door westerse journalisten in Po
len opgesteld bericht.
Verder is de kerk een lijst van 5000
gedetineerden overhandigd,
maar betwijfeld wordt of deze
compleet is.
ANKARA (AFP/GPD) - Het
Turkse staatshoofd, gene
raal Kenan Evren, heeft in
zijn nieuwjaarsboodschap
in Ankara gezegd dat de
nieuwe grondwet uiterlijk
in november 1982 aan een
volksstemming zal wor
den onderworpen. Alge
mene verkiezingen zullen
in de herfst van 1983 kun
nen worden gehouden.
Hij zei in zijn boodschap, die via
radio en televisie werd uitgezon
den, dat dit tijdschema van
kracht zal blijven als er zich ten-
mir\ste "geen belangrijke ont
wikkelingen in de wereld-con
stellatie die Turkije aantasten,
zullen voordoen". Als zich derge
lijke gebeurtenissen wèl voor
doen en als de grondwet niet bin
nen het voorgenomen tijdsche
ma gereed kan zijn, zullen de ver
kiezingen worden uitgesteld tot
uiterlijk lente 1984, gezien "de
onmogelikheid gedurende de
wintermaanden verkiezingen te
houden".
Generaal Evren zei dat er tussen de
aanvaarding van de nieuwe
grondwet en de algemene verkie
zingen een tussenpoze nodig zal
zijn "teneinde een nieuwe kies
wet en een nieuwe wet op de po
litieke partijen op te stellen en
ook om rie nieuwe partijen in
staat te stellen zich voor de gang
naar de stembus te organiseren".
JjSen nationale veiligheidsraad had
in september 1980 onder leiding
van Evren in Turkije de macht
overgenomen na de toeneming
van de bloedige incidenten in de
maanden daarvoor. De raad
vormde een grondwetgevende
vergadering van 160 leden die
voor eind 1982 haar ontwerp-
grondwet aan de militaire leiding
zou moeten voorleggen. Enkele
maanden geleden werden de po
litieke partijen verboden.
De veroordeling begin december
van oud-premier Bulent Ecevit
tot vier maanden gevangenis
straf wegens kritiek op de ont
binding van de politieke partijen
leidde tot tal van internationale
reacties.
De toezeggingen van de Turkse mi
litaire raad hebben geen enkele
betekenis, als niet daaraan voor
afgaand een herstel plaatsheeft
van democratische vrijheden.
Dat zegt PvdA-kamerlid Harry
van den Bergh, die geen reden
ziet om zijn activiteiten om Tur
kije uit de Raad van Europa te
krygen te staken.
Op 27 januari beslissen de twintig
lidstaten van de Raad van Euro
pa over de vraag of Turkije nog
wel voldoet aan de eisen voor het
lidmaatschap. Een van die eisen
is het verdedigen van de beginse
len vn de parlementaire demo
cratieën een eerste reactie zei
Van den Bergh dat hij nog moet
zien dat er inderdaad tegen eind
'83 verkiezingen zullen plaats
hebben. Maar nog belangrijker
noemde hij het feit dat in Turkije
momenteel een aantal dingen ge
beuren die compleet in tegen
spraak zijn met de principes van
de Raad van Europa: het verbod
van vakbonden en politieke par
tijen, berichten van Amnesty In
ternational over folteringen en
grote aantallen politieke gevan
genen (naar schatting 30.000).
Van den Bergh heeft de indruk
dat de situatie de laatste tijd nog
achteruit gaat en dat er geen ver
soepeling optreedt in het regime.
MADRID (UPI) - Overvloedige re
gen die gepaard ging met wind
stoten van 105 km/u heeft giste
ren in het midden en zuiden van
Spanje voor overstromingen ge
zorgd en de stroomvoorziening
onderbroken. De regen maakte
een einde aan een droogteperio
de van twee jaar.
De luchthaven van Madrid, Bara-
jas, moest gistermiddag worden
gesloten. Het landen en opstij
gen van vliegtuigen bij windsto
ten van meer dan 105 km/u werd
te riskant geoordeeld.
Volgens de Spaanse radio was een
noodplan in werking getreden
dat voorzag in aankoop van elek
triciteit in Frankrijk. Volgens het
bericht had de regen talrijke
grondverzakkingen ten gevolge
waardoor lichtmasten werden
ontworteld.
Honderden automobilisten wer
den op onder water gelopen we
gen vastgehouden.
De regen, die in het weekeinde be
gon, beëindigde een droogte van
twee jaar die Spanje vijf miljard
gulden aan verloren gegane
oogst en vee heeft gekost. In het
zuiden van het land was het
drinkwater op de bon en stonden
putten droog. In het buurland
Portugal veroorzaakten regen en
wind zes doden.
De belangrijkste havensteden wer
den gesloten, honderddduizen-
den Portugezen kwamen zonder
elektriciteit te zitten, het stads
verkeer liep vast en in de vallei
van de rivier de Taag dreigden
dijkbreuken.
De zes doden waren passagiers in
een bus waarop een grote euca
lyptusboom viel die door de
wind werd omgeblazen. Zes in
zittenden liepen verwondingen
op. Het ongeluk gebeurde in de
buurt van de stad Benavente, 40
km ten oosten van Lissabon.
STOCKHOLM (DPA) - De
commandant van de Sowjet-
onderzeeër die begin oktober
vastliep voor de Zweedse-
kust, is na terugkeer in zijn
land tot drie jpar strafkamp
veroordeeld. Sinds een
maand zit Pjotr Gusjin vast
in een kamp in de buurt van
Riga, de hoofdstad van de re
publiek Letland. Dit maakte
het persbureau van de
Zweedse regionale bladen
(FLT) gisteren bekend. Het
beriep zich op goedingelichte
bronnen met contacten bij
Gusjin zou zijn veroordeeld
voor het feit dat hij na het uit
vallen van de navigatie-appa-
ratuur had geprobeerd de on
derzeeër op eigen kracht te
laten wegkomen in plaats
van noodsignalen te hebben
uitgezonden. Een Zweedse
onderzoekscommissie stelde
echter vast dat Gusjin met
zijn boot voor een spionage-
opdracht de Zweedse territo
riale wateren bij de manne-
basis in Karlskrona was bin
nengevaren en geen proble
men had met zijn apparatuur.
De zo geroemde „geest van
Lancasterhouse" heeft het
Britse voorzitterschap van de
Europese Gemeenschap het
afgelopen halfjaar niet de
verwachte glans kunnen ge
ven. De verwachtingen wa
ren hoog gespanpen toen de
Britten de zaak overnamen
van Nederland, dat van ja
nuari tot juli 1981 de Europe
se kar in beweging had trach
ten te houden Tegenover het
internationaal wat grijs ogen
de team Van Agt-Van der
Klaauw, konden de Britten
hun eredivisie in het veld
brengen: de geharnaste pre
mier Margareth Thatcher,
een doorzetster van grote al
lure en haar minister van bui
tenlandse zaken Lord Car-
nngton, de superdiplomaat.
Was het niet Camngton. die
eind 1979 zorgde voor het
wonder van Lancasterhouse.
waarbij tegen alle verwach
tingen in een akkoord bereikt
werd over de onafhankelijk
heid van Rhodesiè-Zimbab-
we. Zou dezelfde Carnngton
erin slagen in hetzelfde stati
ge Lancasterhouse opnieuw
een doorbraak te bereiken in
een haast even uitzichtloze
zaak, de oplossing van de al
zo lang aanwezige financiële
en landbouw problemen van
de Europese Gemeenschap
Nu het EG-voorzitterschap met
ingang van januari overgaat
naar België moet worden ge
zegd dat de Britten helaas
niet aan de verwachtingen
hebben voldaan. Een top van
regeringsleiders in Londen
en een speciale vergadering
van de ministers van buiten
landse zaken in Brussel de af
gelopen maand als laatste po
ging, wisten weinig licht in
de duisternis te brengen. Car-
rington beroept zich er wel
op dat door het harde Bntse
werk ,.de fundamenten voor
een oplossing nu zijn ge
legd", maar of dat meer dan
mooipraterij is, moet nog
maar blijken.
Landbouw
De Belgen treffen in elk geval
een zwaar beladen en politiek
belaste agenda aan. De finan
ciële en landbouwproble
men wachten in feite al jaren
op een oplossing. De EG-lan-
den zijn het er wel over eens
dat de landbouwuitgaven
van de Gemeenschap, die nu
ruim 60 procent van het tota-
,1e budget opslokken, omlaag
moeten. De financiële ruimte
die daardoor ontstaat zou on
der meer gebruikt kunnen
worden om wat te doen aan
het grootste Europese pro
bleem van dit ogenblik, de
miljoenen werklozen in de in
dustrie-sector.
De landen zijn echter zeer ver
deeld over de vraag hoe de
landbouwuitgaven vermin
derd kunnen worden. Voor
stellen van de Europese
Commissie (het dagelijks be
stuur van de Europese Ge
meenschap) hiertoe zijn zeer
kritisch ontvangen Neder
land heeft bijvoorbeeld het
idee om de moderne veehou
derijen extra te belasten om
dat zij het meest aan de zui-
veloverschotten zouden bij
dragen, onaanvaardbaar ge
noemd. Vaak gaat de be
scherming van de nationale
belangen voor elk EG-land
vóór het vinden van een ge
meenschappelijke aanpak
Ditzelfde probleem speelt
evenzeer by het zoeken naar
een rechtvaardiger verdeling
van de lusten en lasten die el
ke EG-lidstaat uit Europa
verkrijgt Algemeen is aan
vaard dat Groot Bnttanie
recht heeft op lastenverlich
ting, maar wie dat precies
moet betalen is een tweede.
West-Duitsland dat tot nu toe
de grote betaalmeester van
Europa was, heeft daar
schoon genoeg van en wil een
plafond vastgesteld zien voor
met name de eigen bijdrage
aan Europa.
Knip op de beurs
„Alle landen kampen met grote
financieel-economische pro
blemen. Daardoor zit de knip
vast op de beurs en heeft nie
mand meer veel extra geld
over om aan Europa uit te ge
ven. Oplossingen voor de lig
gende problemen zijn daar
door steeds moeilijker te vin
den". zegt een Europese di
plomaat in Brussel. Bovenop
deze financiële problemen
komt dan nu ook nog een
conflict tussen het Europese
Parlement en de minister
raad over de vaststelling van
de begroting voor 1982, waar
bij het parlement meer be
voegdheden en meer geld
claimt, dan de ministers wil
len toestaan.
Het politieke Europa vertoont
een wat genuanceerder
beeld. De wens van de Euro
pese partners om meer geza
menlijk buitenlands pobüek
beleid te voeren werpt soms
duidelijke vruchten af. Welis
waar met enige moeite heeft
de Gemeenschap in decem
ber toch als geheel haar goed
keuring gehecht aan de deel
name van Nederland, Groot-
Brittannië. Frankrijk en Ita
lië aan de internationale vre
desmacht tussen de Egypti
sche en Israëlische gelederen
in de Sinal-woestijn. Het kan
Europa met verweten wor
den dat de hele zaak nu weer
op losse schroeven staat door
de recente inlijving van de
bezette Golan-hoogte door Is
raël.
Minder eensgezind lijken de
Europese partners te zijn
over de ontwikkelingen in
Polen Sommige landen, zo
als West-Duitsland. Neder
land en Denemarken, voelen
weinig voor een harde koers
tegenover het Poolse regime
en tegenover de Sowjet-Unie
als mogelijke aanstichter van
al het onheil m Polen. De
Bntten zien kennelijk veel
meer in harde sancties zoals
genomen door de Ameri
kaanse president Reagan. De
eerste taak van het Belgische
voorzitterschap zal zijn de
Europese Gemeenschap op
één hjn tegenover Warschau,
Moskou en niet te vergeten
Washington te krygen. De
EG-mimsters van buiten
landse zaken vergaderen
daarover op 4 januari in Brus
sel.
Treurig
Problemen genoeg dus voor
het nieuwe voorzitterschap,
en men zal het de Belgische
regering, die al zoveel met
het eigen land te stellen
heeft, nauwelijks kunnen
verwijten als de Europese
agenda over een half jaar er
nog even treurig bij staat als
de voorzittershamer wordt
overgedragen aan de Denen.
Het nieuwe Belgische kabi
net heeft in elk geval het zyne
gedaan om toch wat van het
voorzitterschap te maken.
Het heeft de christen-demo
craat Leo Tindemans be
noemd tot minister van bui
tenlandse zaken. Tindemans
is een man die Europa door
jarenlange ervaring van bin
nen en van buiten kent, aan
hem zal het dus niet liggen.
Na de tegenvallende resulta
ten van Camngton is men ui
Europa echter wat voorzich
tiger geworden al teveel hoop
te stellen op de persoon van
de voorzitter. Daar zyn de
problemen te groot voor
FERRY MINGELEN
(Van onze correspondent Jaap van Wesel)
JERUZALEM - De Israëlische regering
heeft afgelopen zondag besloten dat Ya
mit op 31 maart ontruimd 'zal zijn. Pre
mier Begin heeft aan president Moeba
rak nog eens verzekerd dat op 25 april
volgens het vredesverdrag het laatste
deel van de Sinai inclusief Yamit aan
Egypte zal worden overgedragen. Aan
staande zondag zal minister van land
bouw Ehrlich de onderhandelingen her
vatten over schadevergoeding van de
gedupeerden in Yamit.
Tot zover lijkt het allemaal niet drama
tisch, ware het niet dat er de afgelopen
dagen vijf huizen in brand zijn gesto
ken, en actiegroepen loopgraven aan
leggen om de ontruiming op 31 maart te
voorkomen. De regering heeft de moei
lijkheden in Yamit voor een groot deel
aan zich zelf te danken.
Enige weken geleden zei een vooraant-
saand Knessetlid van de Likoed voor de
Israëlische televisie dat hij zich zou
schamen als Yamit zonder teken van
protest zou worden ontruimd. De uit
spraak van het Knessetlid Milo is ken
merkend voor de halfslachtigheid waar-
ihee de regering van het begin af aan de
ontruiming en compensatie voor de
3000 inwoners van het Yamit-district
heeft behandeld.
Terwijl op het hoogste niveau premier Be
gin er nimmer twijfel over heeft laten
bestaan dat de regering haar contractue
le verplichting zal nakomen, is tegelij
kertijd ook van het begin af aan aan de
bewoners de boodschap gegeven dat ie
dereen tot het eind toe op zijn post dien
de te blijven. Er zou volgens nader vast
te stellen criteria schadevergoeding
worden betaald, want per slot van reke
ning ging het om een plaats waar de re
gering zelf vestiging had aangemoe
digd.
De onderhandelingen over schadevergoe
ding zijn een staaltje van wanbestuur.
Aangezien voor de verschillende secto
ren verschillende ministeries zonder on
derling overleg verschillende entena
hebben vastgesteld voor schadevergoe
ding - al dan niet terecht - voelt ieder
een zich benadeeld Het gaat in Yamit
zelf om winkeleigenaren, en kleine on
dernemers In de landbouwnodi tB Mn
gen om grote en welvarende boerderij
en. Het ministerie van landbouw is veel
royaler geweest met schadevergoeding
dan de verschillende ministeries die
onderhandeld
Dat er nog steeds geen regeling is getrof
fen is gedecltelyk opzet. De regering
gaat er vanuit dat iedereen die zyn cen
ten krygt zyn biezen pakt. En dat ia niet
de bedoeling. Want Begin moge vast
van plan zyn Yamit te ontruimen, hij is
evenzeer vast van plan om politiek het
onderste uit de kan te halen. En de in
druk wekken dat de ontruiming wel
eens niet door zou kunnen gaan ver
sterkt zyn onderhandelingspositie te
genover Amerika en vooral Egypte, zo
gelooft Begin
