Arbeidsplicht in Polen
Sancties VS
symbolisch
VS willen uitbreiding
akkoorden Camp David
Londen in verlegenheid
met Amerikaans zenuwgas
El Salvador, Guatemala: moordlanden
Britse politie joeg op "grap
Crisis in communistische partij
Verdachten
zaak Sadat
zonder
advocaten
WOENSDAG 30 DECEMBER 1981
LONDEN (GPD/Reuter) - De
Londense politie heeft drie da
gen lang verbeten maar vergeefs
jacht gemaakt op een beer, die
zich zou ophouden op een braak
liggend stukje grond in het oos
ten van Londen. Enig resultaat
heeft dat echter niet opgeleverd.
En nadat gisteren het besluit viel
om maar een einde te maken aan
de klopjacht, kwam vandaag het
blad 'Sun' met het bericht dat
het allemaal niet meer is geweest
dan een uit de hand gelopen grap
van iemand die, gehuld in een
berehuid, in Londen heeft rond
gelopen. "Niemand had zich ge
realiseerd dat dit zulke gevolgen
zou hebben", aldus deze Ron.
Gevolgen had de grap inderdaad.
"Loslopende beer was verklede man"
Met een voor Engeland onge
bruikelijke ijver hebben tiental
len politiemannen, uitgerust met
geweren, honden en zelfs een he
likopter, het gebied dat bekend
staat als Hackney-moeras, centi
meter voor centimeter afgezocht.
De tienduizend guldens kostende
speurtocht werd gestart nadat
zondag vier jongetjes, in leeftijd
variërend tussen tien en twaalf
jaar, zich buiten adem meldden.
„We hebben een beer gezien",
konden ze nog net hijgend uit
brengen.
Een van de schooljongens, Tommy
Murray (12), vertelde later de we
gens gebrek aan echt nieuws
massaal toestromende journalis
ten: „Er kwam een groot, grom
mend, harig ding op me af dat op
z'n achterpoten liep. Ik zag het
ongeveer zeven seconden - toen
ben ik weggerend". Toen maan
dag een beheerder van een nabij
gelegen sportcomplex boven
dien overstuur opbelde met de
mededeling dat hij buitenmaats
grote sporen van klauwen in de
sneeuw had aangetroffen, werd
de jacht met dubbele energie
voortgezet. Zelfs werd een „be
ren-hotline" geopend voor ieder
een die iets van de beer had ge-
De berichten over een loslopende
beer heeft de Britse fantasie ste
vig geprikkeld. Een van de inte
ressantste theorieën over de her
komst van Bruin stond deze
week te lezen in het eerbiedwaar
dige dagblad The Times. In de
krant werden belangstellende
toeschouwers van de jachtpartij
geciteerd die zeiden dat buiten
aardse beschavingen in het spel
zouden zijn. Daar zal de science
fictionfilm „Close encounters of
the third kind", maandag te zien
op de Engelse televisie, wellicht
niet vreemd aan zijn geweest.
Zoals het verhaal van een grote
beer die op zijn achterpoten
loopt trouwens sterk doet den
ken aan de griezelfilm „Grizzly",
ook onlangs op de tv te zien.
Ramadan (midden), maakte gisteren bekend dat alle 35 verdedigers zich hebben teruggetrokken
Sadat-proces. Naast hem Ismaêl Nag gar rechtsen Mohammed Emad el Subki.
CAlRO (Reuter/UPI) - De
dedigers van de 24 Egyptena-
ren die terechtstaan in ver
band met de moord op presi
dent Sadat hebben een boete
gekregen nadat zij zich giste
ren uit het proces terugtrok
ken. De advocaten verlieten
de rechtszaal uit protest te
gen wat zij noemden "het af
nemen van hun rechten in
het duister van gesloten zit
tingen".
De Krijgsraad die de zaak be
handelt beschouwde het
weglopen van de raadslieden
als een schending van de mi
litaire juridische procedure
en legde hun. een boete van
50 Egyptische ponden (onge
veer 150 gulden) op. Zij kre
gen de opdracht alle dossiers
af te geven bij de militaire
aanklager. De Krijgsraad
vroeg de orde van advocaten
nieuwe verdedigers en ver
daagde het proces tot 5 janua-
Abdel-Halim Ramadan, advo
caat van de hoofdverdachte,
luitenant Khaled el-Islam-
bouli, verklaarde dat de ver
dachten geen eerlijk proces
kregen en dat de militaire
rechtbank herhaalde verzoe
ken om getuigen ter verdedi-
ging te horen afwees. Tot de
getuigen die de verdediging
wilde oproepen behoorde Ji-
han Sadat, de weduwe van de
op 6 oktober tijdens een mili
taire parade vermoorde presi
dent. Verder wilden de advo
caten onder andere twee
vroegere ministers van bui
tenlandse zaken, Ismail Fah-
mi en Mohammed Ibrahim
Kamel, laten getuigen. Behal
ve mevrouw Sadat nemen al
le getuigen een kritische hou
ding in tegenover de buiten
landse politiek van Sadat.
De verdediging voerde aan dat
de buitenlandse politiek van
de overleden president bij
droeg aan de binnenlandse
onrust, vooral onder jonge is
lamitische extremisten. Met
name het vredesverdrag met
Israël wekte veel ongenoegen
bij orthodoxe moslems. Vol
gens de advocaten moet het
proces, dat plaats vindt op
een militaire basis ten oosten
van de hoofdstad Cairo, in
overeenstemming met de is
lamitische wetten worden ge
voerd. De krijgsraad ver
wierp het verzoek om promi
nente theologen te horen.
De advocaten hebben na het
weglopen om een onderhoud
met de huidige president
Moebarak gevraagd. Rama
dan zei dat de verdedigers
waren opgestapt op verzoek
van de verdachten. Het prin
cipe dat een verdachte on
schuldig is totdat zijn schuld
is bewezen wordt in het pro
ces geschonden, aldus Rama
dan. Hij twijfelde eraan of
.nieuwe advocaten kunnen
worden gevonden.
Het proces tegen de 24 die wor
den verdacht betrokken te
zijn bij de moord op Sadat
begon half november. De mi
litaire aanklager heeft tegen
alle verdachten de doodstraf
gëeist. Na twee openbare zit
tingen werd het proces ach
ter gesloten deuren voortge
zet.
MOSKOU (AFP/Reuter/DPA/GPD) - De Poolse minister
raad heeft een decreet goedgekeurd dat werk verplicht
maakt tijdens de noodtoestand. Dat heeft het Poolse
persbureau PAP, aangehaald door het Russische persbu
reau Tass, gisteren gemeld.
JERUZALEM - De Amerikaanse
Senator Percy heeft bij de afslui
ting van een bezoek aan Israël
gezegd dat hij in de Arabische
landen de bereidheid gaat onder
zoeken om vrede te sluiten met
Israël. Volgens Percy moeten na
de ontruiming van de Sinai in
april volgend jaar nog drie of vier
Arabische landen zich bij het
vredesoverleg aansluiten. Egyp
te kan daarbij een positieve en
bemiddelende rol spélen, zo ge
looft Percy. Deze invloedrijke re
publikeinse senator is de eerste
Amerikaanse politicus die Israël
bezoekt na de hevige ruzie die
premier Begin heeft ontketend
als gevolg van de annexatie van
de Golan. De betrekkingen tus-
Staking bij
Britse 'NS'
LONDEN (GPD) - De treinma
chinisten bij de Britse spoor
wegen beginnen volgende
week met acties om 3 procent
extra loonsverhoging af te
dwingen. Vanaf maandag
wordt geen overwerk meer
gedaan, en op 13 en 14 januari
zal er helemaal geen trein rij
den.
De bond van de treinmachinis
ten, de ASLEF, wil vervol
gens een staking voor onbe
perkte tijd uitschrijven als de
directie van British Rail blijft
weigeren de loonsverhoging
te betalen.
sen Israël en Amerika hebben
het laagste dieptepunt bereikt
sinds de Suezcrisis van 1956.
Voor hy naar Jordanië vertrok, zei
Percy te hopen dat de Ameri
kaans-Israëlische betrekkingen
nu zullen verbeteren, en sprak
zich uit voor een „wapenstil
stand" in verklaringen. Hij heeft
er bij premier Begin en zijn ande
re Israëlische gesprekspartners
dringend op aangedrongen niet
verder voor verrassingen te zor
gen die schadelijk zijn voor de
Amerikaanse Midden-Oostenpo-
litiek.
De uitspraken van Percy beteke
nen dat, ontdaan van alle franje,
Amerika het Camp-Davidproces
als beëindigd ziet na het voltooi
en van de terugtrekking uit de
Sinai. Het uitbreiden van de on-
dcrhandelingsbasis, het deelne
men van meer Arabische landen,
betekent - ook als het formele ka
der blijft steunen op de auto-
nomieonderhandelingen - dat
meer partijen dan Egypte alleen
een rol moeten gaan spelen bij
die autonomie.
Aangezien de akkoorden van
Camp David voor de Arabische
landen onaanvaardbaar zijn, be
tekent dat dat Amerika een
nieuw kader gaat zoeken voor
wat heet „een uitbreiding van
Camp David". Volgens Percy is
dat nodig omdat een oplossing
van het Palestijnse vraagstuk
centraal staat bij het vinden van
een oplossing in het Midden-
Oosten.
Percy bevestigt de vrees van de Is
raëlische regering dat Amerika
een grotere rol wil gaan toebede
len aan Saoedi-Arabië, in samen
werking met Egypte. Zo heeft hij
in Isaël herhaaldelijk de nadruk
gelegd op de positieve rol die Sa
oedi-Arabië heeft gespeeld bij
het tot standkomen van het be
stand in Libanon een halfjaar ge
leden.
Deze maatregel betreft alle man
nen in de leeftijd van 18 tot 45
jaar. Het gaat erom die mensen
tot werken te dwingen "waarvan
de inkomsten niet met documen
ten gerechtvaardigd kunnen
worden".
De Poolse autoriteiten hebben gis
teren meegedeeld dat de prijzen
van brandstoffen en grondstof
fen voor de industrie op 1 januari
fors zullen worden verhoogd in
overeenstemming met de econo
mische hervormingen die al eer
der waren aangekondigd. Dit is
meegedeeld in een uitzending
van de Poolse televisie, overge
nomen door de BBC in Londen.
Een en ander heeft te maken met
het besluit van de commissie
voor economische hervorming
dat de prijzen in overeenstem
ming moeten worden gebracht
met die in het Westen, zoals ook
in Hongarije is gebeurd. De prijs
verhogingen houden ook ver
band met de nieuwe beginselen
voor de wijze van werken bij de
staatsbedrijven. Een van de be
langrijkste veranderingen is dat
de staatsbedrijven de meeste
kleinhandelsprijzen, die van le
vensmiddelen uitgezonderd
voortaan zelf mogen bepalen.
Ondanks beloften van amnestie
voor de meer dan duizend mijn
werkers die vijftien dagen lang
de Piast-mljn in Selezië bezet
hielden en die volgens officiële
bronnen maandag naar boven
zijn gekomen, zijn twaalf arbei
ders gearresteerd omdat zij de
aanstichters zouden zijn geweest
van de actie. Volgens officiële
berichten werden drie mijnwer
kers naar een ziekenhuis overge
bracht.
Voorts is bekend gemaakt dat vier
leiders van de vorige week beëin
digde staking in de Ziemowit-
mijn zijn gearresteerd, alsmede
zeven leden van Solidariteit die
worden beschuldigd van aanspo
ring om te staken in andere ko
lenmijnen en industriebedrljven.
Allen zullen worden berecht
door een militaire rechtbank; te
gen de vopnissen is geen beroep
mogelijk.
De Poolse militaire regering heeft
een officieel verzoek van een de
legatie van de Internationale Ar
beidsorganisatie ILO om een be
zoek aan Polen te brengen afge
wezen. Wel werd verklaard dat
het verzoek opnieuw in overwe
ging zal worden genomen als de
omstandigheden in het land dat
toelaten.
Betrouwbare bronnen die Oosten
rijk bereiken, zeggen dat of
schoon vele Polen in opdracht
van de militaire machthebbers
op hun werk terugkeren, zij niets
doen of ook niets kunnen doen
omdat er geen bevoorrading van
goederen is. Het bevoorradings
probleem wordt ook als officiële
reden gegeven waarom op de Le-
nin-scheepswerf in Gdansk, de
geboorteplaats van Solidariteit,
het werk nog niet is hervat. Offi
cieel zou de werf, die wegens de
arbeidsonrust was gesloten,
maandag weer geopend zijn.
De opschorting van alle burgerlij
ke vrijheden en de massale aan
houdingen van militanten van
Solidariteit en van intellectuelen
hebben geleid tot een grote crisis
binnen de Poolse communisti
sche partij. Volgens inlichtingen
uit betrouwbare bron in War
schau hebben talrijke partijleden
hun lidmaatschap opgezegd na
de afkondiging van de staat van
beleg.
Zuiveringen
Volgens berichten die het westen
bereikten, zijn in Polen groot
scheepse zuiveringen van her
vormingsgezinde functionaris
sen aan de gang en ook zouden
arbeiders worden ontslagen die
weigeren te breken met Solidari
teit. In Moskou schreef het Rus
sische partijblad Prawda, dat er
problemen zijn in de Poolse par
ty en drong aan op het "sluiten
van de rijen".
Volgens-Westerse diplomaten on
derstreept het artikel, dat Mos
kou een Poolse partij wenst, die
is gezuiverd van gematigden en
hervormingsgezinden. Op een
partijvergadering op de scheeps
werf in Gdansk zei Politburolid
Jan Labedzki echter dat de koers
van vernieuwing zal worden
voortgezet. Het partijorgaan Try-
buna Ludu, geciteerd door Radio
Warschau, verzekerde gisteren,
dat Solidariteit "een duurzaam
en belangrijk onderdeel" is Van
het Poolse sociale en politieke le-
Vice-premier Mieczyslaw Rakows-
ki wordt vandaag in Bonn vér-
wacht, voor een bezoek van een
dag aan de bondsrepubliek.
De ministers van buitenlandse za
ken van de tien EG-landen ko
men morgen in Londen byeen
om over de toestand in Polen van
gedachten te wisselen.
De maatregelen die president
Reagan tegen de Sowjet-Unie
heeft genomen, zien er grim
mig uit, maar hebben wat
hun effect betreft voorname
lijk symbolische waarde,, zo
lang West-Europa en Japan
niet bereid zyn het Ameri
kaanse voorbeeld te volgen.
In de VS wordt echter ge
vreesd dat die bondgenoten
gereed zullen staan om de le
veranties waarvan de VS nu
willen afzien, voor hun reke
ning te nemen. In 1980 bij
voorbeeld kocht de Sowjet-
Unie in het buitenland voor
2,3 miljard dollar aan hoog
waardige technische goede
ren. Het aandeel van de VS
daarin was maar 3,5 procent -
de rest kwam uit West-Euro
pa en Japan voornamelijk.
In het plaatsje Peoria in Illinois
waar het bedrijf Caterpillar is
gevestigd, dat aan de Russen
200 buizenleggers zou leve
ren voor de aanleg van de pij
plijn tussen Siberië en West-
Duitsland, met een totale
waarde van meer dan 100 mil
joen dollar, is de stemming
dezer dagen bedrukt. De gele
monsters op rupsbanden
staan in witte sneeuw klaar
voor aflevering, maar het is
niet waarschijnlijk dat zij de
parkeerplaats ooit zullen ver
laten terwille van een Euro
pees-Russisch belang.
In Peoria werken 33.000 men
sen bij Caterpillar; een op de
vijf werknemers in het stadje.
Er zijn vanwege de slechte
tijden al 1400 ontslagen ge
vallen en vier fabriekshallen
gesloten. Gevreesd wordt dat
de misère nog zal toenemen.
„Het doet ons meer pijn dan
de Russen", verklaarde een
arbeider mistroostig, „maar
de geallieerden en Japan zul
len de Russen graag verko
pen wat zij nodig hebben".
Na de Russische inval in Af
ghanistan en de beperkende
maatregelen die president
Carter toén oplegde, hebben
andere westelijke landen en
Japan zoveel zaken met de
Russen gedaan dat het effect
van een Amerikaans ingrij
pen zeer gering is, zolang dit
niet elders weerklank vindt
Bovendien beschikken de
Russen al over zoveel buizen
leggers, die onder meer in Ja
pan, onder toezicht van Ca
terpillar werden gebouwd,
dat de Sowjet-Unie zijn con
tract met Westduitse bedrij
ven, met aanzienlijke vertra
ging, zal kunnen naleven.
De beperking van de toegang
tot Amerikaanse havens is
vermoedelijk de meest ingrij
pende straf, omdat Russische
schepen Amerikaans graan
naar de Sowjet-Unie vervoe
ren. De nieuwe regels zeggen
dat Sowjet-vaartuigen veer
tien dagen tevoren toelating
tot een Amerikaanse haven
moeten aanvragen. Ameri
kaanse autoriteiten hebben al
laten weten dat de VS ge
neigd zijn zulke aanvragen af
te wijzen. Met andere woor
den: geen embargo, maar
toch minder graan.
Wat de luchtvaart betreft: Aero-
flot mag niet meer landen in
de VS. Dat gebeurde twee
maal per week tot nu toe op
Dulles Airport nabij Was
hington. Vroeger vloog Aero-
flot wekelijks driemaal naar
de VS. Na de inval in Afgha
nistan heeft president Carter
het aantal vluchten tot twee
beperkt. Er zyn geen Ameri
kaanse vluchten volgens
dienstregeling meer naar
Moskou sedert Panamerican
zich uit Moskou terugtrok.
HENK KOLB
PARIJS - In Parijs zijn gisteren vertegenwoordigers van de Socialistische Internationale bijeengekomen.
Doel van deze bijeenkomst is een gezamenlijk standpunt te bepalen met betrekking tot de situatie in Polen.
Minister Den Uyl vertegenwoordigde de PvdA in Parijs. Naast hem de leider van de Britse Labour partij,
Michael Foot (r).
LONDEN - Het Engelse ministerie
van defensie is ernstig in verle
genheid gebracht nadat is uitge
lekt, dat de Verenigde Staten een
nieuw type zenuwgasbom zou
den willen stationeren op de
Amerikaanse luchtmachtbases
in Engeland.
Een hoge functionaris op het Ame
rikaanse ministerie van defensie,
mevr. Amoretta Hoeber, heeft
het persbureau Reuter verteld
dat de Verenigde Staten wensen
dat de bom in Engeland wordt
gestationeerd omdat men vreest
dat West-Duitsland er niet aan
wil.
Het Engelse ministerie van defen
sie heeft deze berichten direct
met klem ontkend. Volgens mi
nister van defensie Nott is een
verzoek om de bommen te plaat
sen niet gedaan, en wordt zo'n
verzoek ook niet verwacht.
Maar algemeen wordt aangenomen
dat de Engelse regering sterk on
der druk zal worden gezet om,
als het kerstreces eenmaal is af
gelopen, categorisch te weigeren
de plaatsing van zenuwgasbom
men op Britse bodem toe te
staan.
De oppositiepartij Labour heeft in
middels een eerste verontwaar
digde reactie gegeven. Defensie-
woordvoerder Davies van deze
party heeft verklaard geschokt te
zijn over deze „verdere escalatie
van de bewapeningswedloop".
NEW YORK (Reuter) - De regeringen van
El Salvador en Guatelmala waren in 1981
de ergste schenders van de rechten van
de mensen op het westelijk halfrond. Te-
samen waren zij verantwoordelijk voor
de dood van meer dan 21.000 burgers. Dit
heeft de onafhankelijke raad voor regio
nale zaken gisteren in zyn jaarlijkse rap
port in New York bekendgemaakt.
De Amerikaanse instelling bekritiseerde de
regering Reagan voor de geringe priori
teit die de rechten van de mens hebben in
haar buitenlands beleid op het Ameri
kaanse continent. Dit heeft "aanleiding
gegeven tot een alarmerende stijging van
de schendingen van de rechten van de
mens in de hele regio en had een catastro
faal effect op de levens van Latijns-Ame
rikanen in 1981", aldus de raad.
Ernstige bezorgdheid sprak de raad uit
over de toestand van de rechten van de
mens in: Guatelmala, El Salvador, Argen
tinië, Chili, Uruguay, Bolivia, Paraguay,
Haïti Colombia, Cuba, Honduras, Guyana
en het Caribische eiland Grenada. Voorts
merkte zij op dat de situatie in Peru, de
Dominicaanse Republiek en Costa Rica
belangrijk achteruit ging terwijl die lan
den vroeger een goede staat van dienst
hadden met betrekking tot de rechten
van de mens.
De raad die in 1975 werd gesticht door de
Amerikaanse vakbeweging, religieuze
groeperingen en enkele beroepsvereni
gingen om democratie en de rechten van
de mens in Latijns Amerika te bevorde
ren, verklaarde dat in El Salvador min
stens 12.000 en mogelijk wel 17.000 men
sen werden gedood. De strijdkrachten en
de rechtse "eskaders des doods" brach
ten verreweg de meeste mensen om.
In Guatemala bracht de regering in een
campagne gericht op uit 'uitroeiing van
politieke oppositie 9.000 mensen om, mo
gelijk zelfs 12.000. Het dodencijfer ligt
hier gemiddeld op 50 per dag, aldus de
raad. Het feit dat de Salvadoriaanse presi
dent Jose Napoleon Duarte niet in staat is
de militairen voor de rechter te brengen
die verantwoordelijk zijn voor de moord
op drie Amerikaanse nonnen en een an
dere hulpverlener, toont dat hy mis
schien wel in naam regeert, maar niet de
macht heeft, zo stelde de raad.
Het dodental in deze twee Centraal-Ameri-
kaanse landen was in 1981 twee maal zo
hoog dan in 1980, en voorts is het groter
dan dat van alle andere Latijns-Ameri
kaanse landen bij elkaar.
Haitianen
beëindigen
eetstaking
MIAMI (Reuter) - Meer dan de
helft van de 110 Haitianen die
tijdens felle ongeregeldhe
den op zondag uit een inter
neringskamp ten zuiden van
Miami, Florida, ontsnapten,
zijn achterhaald. Dit heeft
een opzichter van het kamp
gisteren meegedeeld. Hy
voegde eraan toe dat een hon
gerstaking van ruim 500 Hai
tianen in het kamp die don
derdagavond begonnen was,
is geëindigd.
De hongerstakers wilden uit
het kamp worden ontslagen
in afwachting van een besluit
van de rechter over hun lot.
Sommigen zitten al meer dan
een half jaar vast.
