Abstracties van Mechtilt
Trijfel
Geer van Velde: overzicht in Haags Gemeentemuseum
bNSDAG 22 DECEMBER 1981
Puls
Maken Van Kooten en De Bie
zich in hun programma „Van
Kooten en De Bie" schuldig
aan beeldbuisverontreini
ging, te ja of te nee? Nadat ik
zondagavond weer met het
grootst mogelijke genoegen
hun programma had opge
slurpt maar dat is het hem
nu juist!), zette ik me met goe
de moed. aan het volgende
programma van de VPRO:
Elektromagnetische puls".
Documentaire over de gevolgen
van de „energie-regen" die
neerslaat bij een kernexplo
sie, eerder via Duitsland 1
uitgezonden als editie van het
Westduitse wetenschappelij
ke (BR) magazine „Bilder
aus der Wissenschaft".
Waar ging het om? Bij een nu
cleaire explosie in de atmo
sfeer komen elektromagneti
sche pulsen vrij, die binnen
een straal van enkele honder
den kilometers alle elektroni
sche communicatieappara
tuur en waarschuwingssyste
men vernietigen, waardoor
de defensie van het aangeval
len land onmiddellijk in een
staat van complete ontredde
ring vervalt.
Een soort verfijnde neutronen
bom dus, die niet de gebou
wen vernietigt (dat doet de
neutronenbom ook niet), die
ook niet de mensen vernietigt
(zoals de neutronenbom),
maar die alleen de telefoon
onklaar maakt, en de elek
trisch open- en dichtschuiven
de gordijnen bij mijn broer
thuis. Mij lijkt deze EMP,
door sommige grotere geleer
den de NEMP genoemd (nu
cleair élektro magnetische
puls), een aardig alternatief
voor de bestaande A-, H- en
N-bommen, te meer omdat ik
niet afhankelijk ben van een
hartstimulator.
Alleen begon ik me, al kijkend,
toch af te vragen of ik inder
daad naar een bloedserieus
Duits wetenschappelijk ge
fundeerd programma zat te
kijken, of gewoon weer naar
Koot en Bie, maar dan onder
Duitse Auspizien? Toen dat
programma eerder op Duits
land 1 werd uitgezonden, was
\ico
Scheepmaker
het toen vielleicht 1 april? Ik
mag toch wel vragen? De
geïnterviewde geleerden, die
zich met grote zwier van hun
technische uitleg kwijtten,
hadden voor mijn gevoel ook
te simplistische namen: Gut,
Baum, Sturm, Schilling...
Schmidt en Kerr, dat zou nog
kunnen, en Pay tem en Stein-
brunner maakten we zelfs
weer even aan het twijfelen,
evenals de Amerikaanse ad
miraal Gene Laroaue.
Zou ik, zo vroeg ik mij af, die
admiraal niet in een van
mijn tientallen naslagwerken
kunnen traceren? Als hij
werkelijk bestond was ik be
reid aan te nemen dat het
programma geen bedotterij
was van een angstige bevol
king, die al blij is met elkde
dode mus die nog een beetje
ongeschonden op zijn rug
ligt. Na encyclopedieën en (op
goed geluk) alle drie de Peop
le's Almanacs en een mooi
boek over de oorlog te hebben
nagekeken, tevergeefs na
tuurlijk, kwam ik tenslotte te
recht bij Laughlin's Fact Fin
der van 1969. Was Laroque
toen al admiraal? In elk ge
val stond hij niet op de lange
lijst namen van „representa
tieve Admirals and Navy He-
roes", in tegenstelling tot onze
landgenoten De Ruyter,
Tromp en Van Diemen...
Signalen
Ik ging, zoals het een goed se
mioticus betaamt, op „signa
len" letten, waarmee de ma
kers ons, de goede verstaan
ders wellicht, wilden bedui
den dat zij ons voor het lapje
hielden, en ik meende er een
gevonden te hebben in een
houten omkisting voor een
brug (denk ik), die werd voor
gesteld als een bescherming
tegen EMP. Een ander, onbe
wust signaal, was het inter
view met die Zwitserse geleer
de: als er al naar afweermid
delen tegen EMP gezocht
wordt, dan zal Zwitserland
(waar alleen aërodynami
sche schaatspakken en stevi
ger schaatsen worden ont
wikkeld) het laatste land zijn
waar dat gebeurt!
Ook zag ik een signaal in de
moeilijkheidsgraad van het
onderwerp, dat weliswaar
met grote overtuiging en zon
der aarzeling door de geleer
den werd uitgelegd, maar op
een manier die de leek niets
wijzer maakte. Dat is voor de
leek nooit zo erg, maar voor
televisiemakers is zoiets een
doodzonde, die zij de geleer
den meestal niet toestaan.
Ook zag ik, tijdens een heel
ingewikkeld betoog van een
der geleerden (was het nu
Baum, Sturm of Gut? - in de
IKON-discussie over Boeda
pest 1956 heetten de geleerden
ook niet Storm, Goed en
Boom, maar Gortzak, Van het
Reve, Van den Heuvel en
Harmsen), een aantal belang
stellende geleerden en autori
teiten op de achtergrond la
chend toekijken hoe verneu
keratief de geleerde zijn lesje
afratelde, op een moment dat
de camera even afzwaaide.
Dus uiteindelijk heb ik toch
maar besloten dat het hele
programma een ernstige,
goed volgehouden grap was,
een soort onecht kind van
Kees en Wim. En nu hoop ik
twee dingen. Het eerste is dat
ik gelijk heb, omdat ik dan
kan zeggen dat Arendsoog, of
Speurdersneus, er weer eens
een keer niét is ingetrapt! En
het tweede is dat ik ongelijk
heb, omdat dan bewezen is
dat Kees van Kooten en Wim
de Bie inderdaad zo'n milieu
verontreinigende impact heb
ben, dat je geen enkel ander
programma meer met gewone
ogen kunt bekijken en ieder
een voor een afsplitsing vc
Cor van der Laak aanziet.
DEN HAAG - Het Haags gemeen
temuseum brengt tot 22 februari
de eerste overzichtstentoonstel
ling in ons land van het werk van
Geer van Velde.
De kunstenaar werd rond de Eer-
ste Wereldoorlog in Den Haag
opgeleid tot en werkte er als
huisschilder. Het grootste deel
van zyn leven (1898-1977) bracht
hij in Frankrijk door, waar hij
een gerespecteerde vertegen
woordiger was van de "Ecole de
Paris", een groep abstracte kun-
l stenaars als Manessier en Polia-
koff.
Het museum in Den Haag heeft
voor de tentoonstelling 75 schil
derijen en 80 tekeningen bijeen
gebracht. Geer van Velde is in
ons land minder bekend, maar in
Frankrijk was zijn werk na de
Tweede Wereldoorlog op alle of
ficiële Franse tentoonstellingen
in het buitenland te zien.
Geer van Velde werd in Lisse ge
boren. Hij en zijn broer Bram
werden huisschilder in Den
Haag. Hun patroon zag wel wat
in het artistieke van de schilders.
Hij maakte het mogelijk dat ze
naar Parijs konden. In de crisis
jaren viel de financiële steun
weg. De broers vonden ook geen
kopers voor hun fel gekleurde,
emotionele schilderijen.
In zijn jarenlange gevecht om licht
en ruimte op zijn doeken vast te
leggen, kreeg Geer van Velde
zuiverheid en de eigen vorm van
de Franse zuidkust. Hij werkte er
in de Tweede Wereldoorlog in
onbezet gebied. Zijn lichtovergo-
ten interieurs kregen er steeds
meer een abstract karakter.
De belevenissen van Jommeke
Tentoonstelling: Mechtilt met te
keningen en schilderijen, Wij
nand Zijlmans met beeldhouw
werk in Galerie De Oude Rijn
t/m 11 januari.
(LEIDEN - Zes tekeningen in
zwarte inkt. Zes olieverfschilde
rijen in zwart en grijstonen.
Twaalf olieverf tekeningen op pa
pier in zwart, grijs en sumiere
kleur. Dat zijn de abstracte
werken die de internationaal
I georiënteerde schilderes Mech
tilt tentoonstelt.
|De inkttekeningen heten "érogra-
j phes" en zij lijken inderdaad op
I seismografische registraties van
pure emotionaliteiten. De olie-
verfschilderijen bieden door
middel van de meegegeven titels
aan de toeschouwer een toegang
tot het meebeleven van deze ab-
stracte expressies. Titels als:
I Kielzog van de sterren, Uitge
strektheid, Leven zonder dage
raad, Onweer en Netwerk van
grenzen bieden een sleutel waar
mee de toeschouwer zich op de
j beleving van dit werk kan af
stemmen. De laatste serie olie-
I verflekeningen op de tentoon
stelling draagt geen titels. Maar
j de beelden laten duidelijk ge-
j noeg zien dat hier landschappen
de aanleiding tot het ontstaan
zijn geweest. Vrijwel zonder
kleurgebruik en met voorbijgaan
aan de vertrouwde oppervlakte-
huid van de natuur van onze we
reld, geeft Mechtilt de essentie
en het wezenlijke in een diepere
gelaagdheid weer: het landschap
in volumen en bewegingen, het
natuurverschijnsel als een kort
stondig nagloeien op het oognet
vlies en doordachte emoties als
zuivere abstractie. Het kost wat
moeite om onder de oppervlakte
het wezenlijke van de verschijn
selen mee te beleven.
Maar eenmaal mee afgedaald laat
Mechtilt met minimale middelen
de innerlijke structuur van de
kern zien.
Wijnand Zijlmans toont op dezelf
de expositie beeldhouwwerk in
hout. Waar hij vroeger figuratief
werkte, met gebruik van plasti
sche materialen als gips, was en
klei, waarbij het beeldhouwwerk
"van binnen naar buiten" met
het materiaal werd opgebouwd,
zo heeft hij nu met vaste materia
len als steen, hout en metaal in
omgekeerde richting gewerkt. In
deze vaste materialen bereikt hij
een krachtige, in de ruimte in
grijpende sculptuur die sterke
relatie met de architectuur ople
vert.
CLEMENS KORTENBACH
Agenda
Letdse bioscopen
LUXOR (121239): "Vier vuisten hebben
de tropenkolder", da 14.30. 19.00 en
21.15 uur. Zo. 14.15,16.30,19.00 en 21.15
uur, al.
CAMERA (124919): "De eend en de Ca-
dillac". da 19.00 en 21.15 uur. Za, zo en
woe ook 14.30 uur. al.
Nachtvoorstelling: "Play it again Sam",
vrij en za 23.40 uur, 16 jaar.
LIDO 1 (124130): "Ik ben Joep Meloen".
da. 14.30. 19.00 en 21.15 uur. Zo. 14.30,.
16.45, 19.00 en 21 15 uur. al.
UDO 2: 'The howling", da 14.30, 19.00
en 21.15 uur. Zo. 14.30, 16.45, 19.00 en
21.15 uur, 16 jaar.
LIDO 3: "Hoge hakken, echte liefde",
da. 19.00 en 21.15 uur. Do. vry. ma en di
ook 14.30 uur, 12 jaar
Kindermatinee: "Herbie is de pisang",
Nachtvoorstelling: 'Taxi-grils", za 24.00
uur, 18 jaar.
EURO 3: "Vier vuisten hebben de tro
penkolder". do t/m za 13.30,18.45, 21.15
uur. Zo t/m woe 13.30, 16.15, 18.45 en
21.15 uur. al.
Nacthvoorstelling: "Vier vuisten heb
ben de tropenkolder", za 24.00 uur, 16
jaar.
EURO 4 "Enter the Ninja". do t/m za
19.00 en 21.30 uur. Zo t/m woe 16.30,
19.00 en 21.30 uur. Do, vrij, ma en di ook
13.30 uur. 16 jaar.
Kindermatinee: "Sjors en Sjimmie en
de rebellen", za. zo en woe 14.00 uur.
Nachtvoorstelling: "Fire power", za
24.00 uur. 16 jaar.
Biosebop Voorschoten
(voor reserveringen 01717-4354)
GREENWAY: "Papillon". do 20.30 uur;
16.00 en 19.00 uur; zo 15.30 en 18.15 uur.
ma en di 15.30 en 19 00 uur; woe 16.00
uur. 12 jaar
Kindermatinee: "Sjors en Sjimmie en
de gorilla", za 14 00 uur. zo t/m di 13.30
uur; woe 14 15 uur.
Bioscopen Katwijk
(voor reserveringen 01718-74075)
CITY 1 "Blue Lagoon", da 14 45. 18.45
en 21.15 uur. al.
City 2: "Knockout cop", da. 14.45 (beh
za en woe) 18 45 en 21 15 uur. al
Kindermatinee: "De schone slaapster",
za en woe 14 30 uur
CITY 3; "De bruid van de hulk, da.
14.45. 18 45 en 21.15 uur. 12 jaar
CITY 4 "Pretty baby", da 19 45 uur. 16
jaar.
14.30 i
Zo. 14.30 en 16.45
i de werkstukken t
KLEINE VAART
Andara 20 125 zw Santos nr Santos,
Alliance 19 dw Orfordnes,
Anita Smits 21 te Alexandria,
Anna Broere 20 pass Texel nr Imming-
ham,
Annette 20 360 w Jamaica nr Tenerife,
Armanda Mariner 20 pass Channel nr
Piraeus,
dam,
Breehelle 20 pass Rotterdam nr Gote-
borg.
Breehoek 20 230 zzo Bermuda nr Geor
getown.
Breekade 20 240 zo Yucatan nr Houston,
Calypso 20 te Pasajes.
Dutch Mate 20 te Rotterdam.
Karin 20 pass Burlings nr Amsterdam,
Mare Magnum 20 dw Stdr. Bonefatio nr
Tagliari.
GROTE VAART
Abida 18 te Amuay Bay,
Acteon 20 t.a. rede Chittagong.
Ala mak 19 15 nw Kaap Finisterre nr Ma-
Alhena 20 te Bremen,
Alkmaar 20 550 w Finisterre nr Ham
burg,
Alnati 20 te Buenos Aires,
Amstelbrink 20 t.a. rede Bandar Abban,
Amstelland 19 270 nno Fernando No-
ronha nr Vitoria,
Amstelvaart 19 390 w Queen Charlotte
nr Vancouver,
Amstelvliet 19 1080 wnw Tenerife nr
Key West.
Antilla Cape 19 vn Bruensbuttel nr
Lyngsodde,
Bilderduk 19 130 no Kaap Hatteras n
Savannah.
Broere Aquamarine 20 vn Antwerpen n
Buena Vista 20 te Tanger verw.
Chevron Eindhoven 20 100 n Mona nr
Maracaibo,
Chevron The Hague 20 vn Rotterdam n*
Purfleet,
Cinulie 21 te Stanlow verw,
Crania 22 te Holyroad verw.
Daphne 20 vn Houndspoint nr Rotter
dam.
Ping.
Docki
>ckex press-10 20 vn Venetië nr Port
Said.
Dockexpress-12 20 85 o Dondrehead nr
Miahara,
Eemhaven 20 177 nnw St. Pauls Rock nr
Santos.
Felipes 19 te Antofagasta,
Ficus 25 te Chiba verw.
Fossarus 20 te Cagliari.
Fusus 19 vn Abu Dahbi nr Ruwais,
Gardenia 21 te La Spezia,
Hollandia 20 te Ponce,
Incotrans Enterprise 18 vn Rotterdam
nr Bremen,
Incotrans Speed 19 vn Vera Cruz nr
Houston,
Katendrecht 19 dw Cabo Verde nr An-
gro dos Reis.
Kylix 20 vn Teesport nr KiUingsholm,
Nedlloyd Albany 21 te Singapore.
Nedlloyd Amsterdam 21 te Wellington,
Nedlloyd Delft 19 vn Port Said nr Fos.
Nedlloyd Forcados 20 te Callao,
Nedlloyd Fremantle 19 280 nno Cocos
Island nr Port Louis,
Nedlloyd Hoom 19 60 w Colombo nr
Djeddah,
Nedlloyd Honshu 20 te Shimizu,
Nedlloyd Kimberley 19 780 ono Salva
dor nr Kaapstad,
Nedlloyd Linge 19 200 zo Durban nr
Singapore,
Nedlloyd Loire 21 te Buenos Aires,
Nedlloyd Madras 19 530 z Mauritius nr
Keelung,
Nedlloyd Main 20 te Hamburg,
Nedlloyd Niger 20 t.a. rede Cotonou.
Nedlloyd Nile 22 te Abidjan verw.
Nedlloyd Rockanje 21 te Latakia verw.
LIDO 4: "The marathonman", da. 14.30,
19.00 en 21.15 uur. Zo. 14.30,16.45,19.00
en 21.15 uur. 16 jaar
STUDIO (133210): "True confessions",
da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur. Zo. 14.30,
16.45. 19.00 en 21 15 uur. 16 jaar
TRIANON (123875): "The postman al-
waus rings twice", da. 14.30. 19.00 en
21.15 uur. Zo. 14.15. 16.30. 19.00 en 21 15
uur, 16 jaar.
REX (125414): "Keer op keer", da. 14.30,
19.00 en 21.15 uur. Zo. 14.15,16.30. 19.00
en 21.15 uur. 16 jaar.
Nachtvoorstelling: "Een zwoele Zweed
se". za. 23.30 uur, 16 jaar
Bioscopen Alphen
(voor reserveringen 01720-20800)
EURO 1: "Ik ben Joep Meloen", do t/m
ma 13.30,19.00 en 21.00 uur. Zo t/m woe
13.30, 16.00, 19 00 en 21.10 uur. al
Nachtvoorstelling: "Doorbraak in het
westen", za 24.00 uur. 16 jaar.
EURO 2: "Ik ben Joep Meloen", do t/m
za. 13.30. 19.00 en 21.00 uur. Zo tm woe.'
13.30. 16.00. 19.00 en 21.00 uur. al.
Waaggebouw, Tentoonstelling
van oude en nieuwe kerst- en
nieuwjaarskaarten tot 31 de
cember. Ook een werkplaats
waar groepen tot 18 december
bun eigen wenskaarten kunnen
maken. Geopend: ma. tot za.
van 10.00 tot 17.00 uur en zo. van
13.00 tot 17.00 uur.
Galerie Denise Stephan - Bakkerstéeg
18-20. tot 28/12 Wim Bettennausen et
sen en schilderijen; Jan de Graaf, plas
tieken. vr., za., zo. van 13.30 - 17.30 uur.
Galerie Van der Vlist - Botermarkt 30.
groepstentoonstelling Kunst als ge
schenk, t/m dec.
Café De Ouwe Vest - Oude Vest 81. t/m
24/12, foto tentoonstelling, performan
ce: Wim Lamboo, fotografie: Theo v d.
Holst jr., dagelijks vanaf 15 uur
Foyer LAK-Theater tm 17/12, tentoon
stelling van Gideon Sinvani. ma t/m vr
van 10 17 30 uur
LAK-Galcrie academiegebouw - Rapen
burg 73, t/m 15/12. tentoonstelling Tus
Veraart, ma t/m vr van 10-18 uur.
Art-tea-house "de oude ryn" - tot U/1,
exposiüe Wjjnand Zulstra. Mechtilt. di
t/m za. van 10-17 uur. zo van 11-17 uur
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Acade
misch Ziekenhuis behalve van
dinsdag 13.00 uur tot woensdag
13.00 uur (Diaconessenhuis) en van
vrijdag 13.00 uur tot zaterdag 13.00
uur (Elisabeth-ziekenhuis).
Bezoekuren
ziekenhuizen
Diaconessenhuis: Middagbezoe
kuur: 13 45-14 30 uur.
Avondbezoekuur: 18.30-19.30 uur.
Kraamafdeling: vaders extra van
18.00-18.30 uur. Kinderafdeling:
dagelyks van 14.00-19 00 uur. (Niet
meer dan 2 bezoekers per patiënt).
Sportmedlscb Advies Centrum:
blessurespreekuur: Elisabethzie-
kenhuis Leiderdorp, 's maandag;
van 19.30-20 30 uur.
Bezoekuren St. Ellsabetb-Ziekenhuis:
Volwassenen: dagelijks van
14 00-14 45 en van 18.30-19.30 uur
Kla*se afd.: dagelijks van 11.15-
12.00 uur. van 14 00-14.45 uur en
van 18.30-19.30 uur
Kraamafdeling: dagelijks van
11 15-12.00 uur (alleen voorechtge
noot) en van 15.00-16 00 uur en van
18.30-19.30 uur.
Kinderafdeling: dagelijks van
15.00-18.30 uur
C.C.U. (hartbewaking): dagelijks
van 14.15 14 45 en van 19.00-19.30
Intensieve verpleging: degelijk;
van 14.00-14.30 uur en van 19.00-
19.30 uur.
Academisch Ziekenhuis
Voor alle patiënten (behalve kinde
ren) zijn de bezoekuren als volgt:
Elke dag: 14.15-15 00 uur en 18.30-
19 30 uur
Avondbezoekuur afdeling Verlos
kunde 18 00-19 00 uur
Praematurenafdeling dagelijks
van 14.30-14.45 uur en van 18.30-
18 45 uur
Bezoek aan ernstige patiënten
wanneer voor ernstige patienter.
doorlopend bezoek wordt toege
staan kan de hoofdverpleegkundi
ge hiervoor speciale kaarten ver
strekken
Bezoektijden Kinderkliniek:
Dagelijks 15 00-15 45 uur en 18.30-
19.00 uur.
(alleen voor ouders van kinderen kan er
een afwijkende U)d afgesproken wor
den met de hoofdverpleegkundige)
Bezoektijden kinderafdeling
Elke dag 14.15-15.00 uur en 18.30
19.00 uur.
Alphen aan den Rijn
Rijnoord: leen 2e klas 11 -11.30
uur; 13 30-14 15 uur en 18.30-19.30
uur; 3e klas 13.30-14.15 uur en
1830-19.30 uur Kraamadeling
13.30-14 45 uur alleen voor echtge
noten 19-20 uur. Kinderafdeling
voor ouders 18.00-18.30 uur
Geluidshinder
Schiphol
Klachten over geluidshinder var
vliegverkeer van en naar Schiphol
kunnen dag en nacht worden ge
meld bg het informatiecentrum
Geluidshinder Schiphol (tel. 020-
175000).
Qud^Tieuuts
22 december 1981
Honderd jaar geleden stond i
de krant:
- Het bedrag der rijks-, pro
vinciale en gemeentelijke direc
te belastingen was in 1878 te 's-
Gravenhage f 19,48 per hoofd,
te Delft f10,631/:, te Dordrecht
f 14,83, te Gouda f9,89, te Lei
den f8,63. te Rotterdam
f 18JiS'/j, te Schiedam f 12.88'/:
en te Amsterdam f 19.27 per
hoofd. Het gemiddeld cijfer van
het bedrag per hoofd in de ver
schillende gemeenten van Zuid-
Holland u*w f 13,12'/:. In 91
van 192 gemeenten tn dit ge
west was het bedrag per hoofd
boven de f10; in één gemeente
slechts was het onder de fS De
ze gezegende gemeente tj Am-
merstol, waar het bedrag f3,81
was. De hoogste opbrengst per
hoofd was te Vlaardinger-Am-
bacht. nl f2320
- Te Nizza (Nice, Red) heeft
een zeventienjarige jongeling
een dubbelen moord bedreven,
's Avonds liep hij langs de
straat, toen hij een koopman te
genkwam, van wien hij wist
dat deze een belangrijke som
bij zich had. Hij viel hem onver
hoeds aan en bracht hem een
doodelijke wonde met een dolk
toe. waarna hij hem beroofde
Een brievenbesteller. die juist
aankwam, wilde den moorde
naar grijpen, maar ook hij ont
ving een stoot die hem levenloos
deed neertuimelen Eerst na
lang worstelen konden omstan
ders zich ran den misdadiger
meester maken, die niet het
minste berouw over zijn man
daden gevoelt.
Vijftig jaar geleden
- Te Southampton is het
stoomschip Aztec" aangeko
men, dat op den Atlantischen
Oceaan vijf bemanningsleden
ran den schoener Ria uit Saint
Jean op New Foundland had
weten te redden op het oogen-
blxk, dat zij nog slechts een zak
uien als mondvoorraad hadden
en regenwater moesten opvan
gen om hun dorst te lesschen.
Gedurende 17 dagen had de be
manning hulpeloos rondgedre
ven op het schip, dat in een
storm lek geslagen was en zxjn
masten had verloren Toen de
Aztec de schipbreukelingen aan
boord nam, waren zij volkomen
uitgeput Zij zijn te Honduras
aan land gebracht. Hun schip,
dat een gevaar voor de scheep
vaart opleverde, is in brand ge
schoten en gezonken
K'JK ijTT'!
