'Het leven lacht ie toe!' niet sterk DE GROENE MASKERS Trijfel L :IJDAG 18 DECEMBER 1981 Brand. (3) U moet niet denken dat de schouwburgbrand op 8 de cember 1881, dus nu 100 jaar geleden, in het Weense Ring- theater een uitzondering was. Vooral in de goede oude tijd van gaslicht en olielampen waren theaters er om 1. de mensen te vermaken, en 2. te branden. U zult wel weer den ken dat ik overdrijf, maar al in de Amsterdamsche Cou rant van 10-11 november 1870 werd een opsomming gegeven van de uitgebrande schouw burgen, all over the world. Het waren er 58, tussen 1760 en 1870, en dat waren dan nog niet eens alle schouw burgbranden'. Londen span de de kroon, met 16 stuks, daarna kwam Parijs met 4, Namen met 3 (in 1860,1862 en 18671), Brussel met 2, Wenen met 2, Berlijn met 1, Rome met 1 en Amsterdam ook met 1. Tussen 1789 en 1809 had Londen met vijf branden zelfs het alleenrecht in de wereld op schouwburgbranden, en in 1856 gingen drie Londense theaters in vlammen op! Muziek Europa telde in 1870 bij elkaar 1480 schouwburgen (slechts 3,2 procent ging dus in vlam men op), en van alle grote ste den had Parijs er de meeste: 40. De Amsterdamsche Cou rant schreef het kleinere aan tal branden in Italië vergele ken met Engeland niet toe aan een hechtere bouwwijze of grotere voorzichtigheid van de Italianen, maar aan de ontstentenis van verwar ming in de theaters, en de aard van de opgevoerde stuk ken: „De Italianen willen veel liever muziek hooren dan spektakelstukken zien. De meeste branden ontstaan in de maanden December en Ja nuary, hetgeen te verklaren is door den hoogen graad van verwarming, en meer bijzon v Door Xico Srhfppmaler 0 der in Engeland, doordien vóór en na Kersttijd uiterst rijk gemonteerde stukken ge geven worden". Schoorsteen Na de catastrofe in het Ring- theater was de animo bij de Weners om naar de schouw burg te gaan danig afgeno men. Nog geen drie weken na de brand vervoegden de schouwburgdirecteuren van Wenen zich bij de keizer met een verzoek om geldelijke steun, omdat de schouwbur gen bijna niet meer bezocht werden. In één schouwburg, waar „Die Grille" werd opge voerd, kwam nog wel volk, maar gelukkig had dat geen weet van het schoorsteen brandje dat tijdens een der voorstellingen in de schouw burg uitbrak: „Op het tooneel daarentegen ontstond de grootste verwarring, en het publiek vermaakte zich daar mede niet weinig; in den waan, dat er twist tusschen de acteurs en actrices ont staan was. Men hoorde achter de schermen groot rumoer, maar de spelers verschenen niet. Eindelijk kwam de re gisseur melden, dat wegens ongesteldheid van een der spelers de voorstelling vijf minuten geschorst moest wor den". De brandweer bluste, achter de schermen, het brandje, de voorstelling ging weer door, buiten het theater was, zo kort na de brand in het Ring- theater, een begerige menigte toegestroomd om ook de twee de ramp niet te hoeven mis sen, zodat de straten moesten worden afgezet, dus u be grijpt de verbazing van de schouwburgbezoekers toen die, opgetogen van het toneel stuk, niets vermoedend bui ten kwamen en daar die sa mengestroomde menigte za gen staan. Zij waren de onge wilde hoofdrolspelers geweest in een drama dat niet was doorgegaan... Roekeloos De ongerustheid over de Weense schouwburgbrand met zijn 794 doden bleef uiteraard niet tot Oostenrijk beperkt. In de Opregte Haarlemsche Cou rant van 14 december 1881 verscheen een ingezonden stuk waarin de heer E. Stark uit Nieuwer-Amstel schreef zijn stem te willen verheffen „tegen de roekeloozen, die den moed nog hebben een der Am sterdamsche schouwburgen te bezoeken". Zelf had hij ook tot die onvoorzichtigen behoord, Zoolang er geen groote omme keer komt, in de inrichting der schouwburgen, dan zal ik noch mijne kinderen, noch zij, op wie ik eenigen invloed kan uitoefenen, die gelegen heden meer bezoeken, en acht ik iederen huisvader, die over dat onderwerp anders denkt dan ik, te kort te schieten in de plichten, die hij voor de zijnen te vervullen heeft". Hij spreekt ten slotte de hoop uit dat: „het groote publiek ook zal inzien, dat slechts twee feiten verbetering kunnen aanbrengen, namelijk: le door zich in getale van 5 of 600 te laten verbranden, of 2e door zichzelf tot zoo lang de verbetering komt (en wan neer allen meedoen komt die heel spoedig) het genoegen van den schouwburg te ont zeggen. Daar het op dit oog- enblik nog tijd is onze keuze te doen, kies ik het tweede". W/O 1 I //5 4- 1 A m —t-imnj AMSTERDAM - Met 'Het leven j lacht je toe!' heeft Peter Römer zijn eerste avondvullende toneel stuk geschreven. Het stuk ging deze week in première bij toneel groep Centrum. Hoofdpersoon is tekstschrijver Bert van Eik, een getalenteerde en veelgevraagde tekstschrijver, die echter zwaar I onderbetaald wordt. Voor en tij dens de oorlog is hij lid van de NSB, en schrijft hij zonder veel j morele problemen zowel antise- j mitische als patriottische tek- j sten, zolang het maar goed be- I taalt; na de oorlog wordt hij we- I gens zijn foute houding veroor deeld tot ruim twee jaar straf kamp. Van Eik blijft onder pseu- doniem teksten schrijven die weer grote successen boeken. i Römer is voor de persoon van Van Eik uitgegaan van Jacques van Tol, tekstschrijver van alle Slees- wijk-revues, wiens teksten o.a. I door Davids en Sonneveld ge- I bruikt werden. Om problemen te i vermijden met betrekking tot feitelijke historische gegevens, creëerde Römer Van Eik, zodat hij vrijer met het personage kon I omspringen. Ook zijn alle liedjes en sketches in de voorstelling door Römer zelf geschreven, in de stijl van de jaren veertig. 'Het leven lacht je toe!' moest niet gaan over Van Eik/Van Tol, maar over zijn omgeving; wie zijn de mensen om hem heen, hoe heb ben zij zich opgesteld en hoe goed of fout zijn zij geweest? Was de revuedirecteur die Van Eiks teksten gebruikte niet even fout? En hoe principieel, maar tegelij kertijd opportunistisch is ver zetsstrijder Gerrit, die door Van Eiks hulp uit de gevangenis komt? Het stuk speelt zich af in het strafkamp, waar Van Eik be stormd wordt met herinneringen en gedachten. Van Eik herleeft zijn verleden, en levert ook com mentaar. Deze vorm stelt echter de figuur Van Eik erg centraal, en legt veel nadruk op zijn visie; hel stuk lijkt toch voornamelijk over hem Agenda Rudolf Lucieer en Coby Stunnenberg in 'Het leven lacht je toe' te gaan. wat niet de bedoeling was. Bovendien was het dan in teressanter geweest werkelijk Jacques van Tol ten tonele te voeren. Als schildering van de omstandigheden van Van Eik voldeed het stuk niet; aan de ene kant waren er te veel clichés en open deuren (vriendin die fer vent aanhangster van de NSB is, vriend die verzetsman wordt waardoor verwijdering ontstaat} aan de andere kant werden be paalde aspecten, zoals het feit dat niet de revuedirecteur maar wel zijn tekstschrijver ter verant woording wordt geroepen, niet genoeg naar voren gehaald. 3e vorm van het stuk en de regie zijn onderhand traditioneel ge worden, en de acteurs leken er niet bijzonder door geïnspireerd te zijn. Rudolf Lucieer als Bert van Eik kon en deed het meest met zijn rol; de overige spelers, die min of meer het geweten van Van Eik moesten spelen, konden voornamelijk, niet bijster sterke, types neerzetten. Centrum speelt het stuk in Bellevue tot eind ja- nUan" JACUQELINE MAHIEU GROTE VAART Acmaea 16 rede Port Gentil, Alamak 16 v Duinkerken nr Milaki, Alkmaar 16 860 o Bermuda nr Ham burg. Amstelburcht 16 t.a. rede Alexandrie, Amsteldreef 16 v mina Quöqos. Amstelland pass 16 St. Vincent nr Vito- Amstelvliet 16 120 n Madeira nr Key West. Antilla Bay 16 400 zo Malaga nr Ceuta, Broere Emerald 16 v Algeciras nr Huel- Chevron Nederland 16305 ozo Colombo nr Bahrein, Chevron The Hague 16 v Fredericia nr Rotterdam, Cinulia 6 870 wzw Finisterre nr Stanlow, Coral Maeandra 16 t.a. Piraeus. Crania 16 v Quebec nr Stephenville, Dallia 16 v Punta Palenque nr Curacao, Delfborg 16 v Warren Point nr London derry, Diadema 20 te Philsdelphia verw, Dockexpress 11 16 te Mihara, Dockexpress 12 16 360 zzw Karachi nr Mihara, Docklift 1 16 185 nnw Lacoruna nr Duinkerken, Esso Saba 17 te Ras Tanura, Farmsum 16 360 nw Lissabon nr Ver. Staten, Felipes 16 600 zo Galapagos eil nr Anto- fagasta, Ficus 16 v Singapore nr Japan, Fulgur 16 340 ono Mogadiscio nr Mina al Fahal, Hollandia 16 1200 o Bermuda nr Ponce, Incotrans Speed 16 te Vera ZCruz, Incotrans Spirit 16 1300 n Paramaribo nr Cristobal. Katendrecht 16 120 ozo Madeira nr An gra dos Reis. Kieldrecht 16 te Duinkerken. Largsbay 16 400 o Srilanka nr Tilbury. Lepton 16 135 w Lissabon nr Tenerife, Loosdrecht 16 340 no Mogadiscio nr Mombasa, Maasbree 16 50 nw Brest nr Bjoforde, Macoma 17 60 zw Cochin nr Mina al Fa- hal, Marinula 16 te Ras Tanura, Merwegas 16 200 zo Salvador nr Bahia Blanca, Meta 27 te Bonny verw, Mountsbay 16 v Le Havre nr Suezkan., Mydrecht 16 240 o Mogadiscio nr Port Elisabeth. Nedlloyd Albany 17 te Bangkok. Nedlloyd Amsterdam 16 200 no Cairns nr Lyttleton, Nedlloyd Acuckland 17 te Auckland, Nedlloyd Baltimore 17 te Kobe, Nedlloyd Delft pass 16 Perim nr Suez, Nedlloyd Franklin 16 480 o Port Mores by nr Manila, Nedlloyd Fremantle 15 v Surabaja nr Jakarta, Nedlloyd Fresco 16 v Hongkong nr Sin gapore, Nedlloyd Hoorn 16 v Singapore nr Jed- dah, leza nr Kaapstad, Nedlloyd Kingston 16 180 o Natal nr Re cife, Nedlloyd Linge 16 450 w Kaapstad nr Singapore. Nedlloyd Madras 16 400 o East London nr Keelung, Nedlloyd Main 16 50 nw Lacoruna nr Rotterdam. Nedlloyd Moji 17 te Aalborg. Nedlloyd Nasagaki 16 rede Ilheus, Nedlloyd Napier 16 450 wnw Tristan da Cunha nr Durban. Nedlloyd Nassau 16 v Keelung nr Kobe. Nedlloyd Nile 16 v Kribi nr Douala. Nedlloyd Rhone 17 te Freetown. Nedlloyd Rochester 16 v Koeweit nr Li- Nedlloyd Rockanje 17 v Pjraeus nr Ale xandrie. Nedlloyd Rotterdam 16 77 nnw Tunis nr Port Said, Nedlloyd Rouen 15 v New Orleans nr Savannah, Nedlloyd Steenkerk 16 v Shimizu nr Nagoya. Nedlloyd Streefkerk 15 1000 zzw Hono lulu nr Kaohsiung. Nedlloyd Tauranga 17 te Luanda. Nedlloyd Willemskerk 16 480 w Madeira nr Rotterdam. Nedlloyd Wissekerk pass 16 Quessant nr Port Said. Niso 16 te Leverdon, Noordzee 16 650 nno Managascan nr Port Louis, Obelix 17 te Philadelphia. Ondina 21 te Curacao verw. Onoba 16 450 zw Flores nr Miranda, Volendam 16 100 nw San Juan nr Mia- Leidse bioscopen LUXOR (121239). "Vier vuisten hebben de tropenkolder", da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur. Zo. 14.15,16.30,19.00 en 21.15 uur, al. CAMERA (124919): "De eend en de Ca dillac", da. 19.00 en 21.15 uur. Za, zo en woe ook 14.30 uur. al Nachtvoorstelling: "Play it again Sam", vrij en za 23.40 uur, 16 jaar. LIDO 1 (124130): "Ik ben Joep Meloen", da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur. Zo. 14.30. 16.45,19.00 en 21 15 uur. al. 19.00 21.15 uur. 16 jaar. LIDO 3: "Hoge hakken, echte liefde", da. 19.00 en 21.15 uur. Do. vrij. ma en di ook 14.30 uur, 12 jaar. Kindermatinee: "Herbie is de pisang", za en woe 14.30 uur. Zo. 14.30 en 16.45 LIDO 4: "The marathonman", da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur. Zo. 14.30,16.45, 19.00 en 21.15 uur. 16 jaar STUDIO (133210): "True confessions", da. 14 30. 19.00 en 21.15 uur. Zo. 14.30. 16.45, 19.00 en 21.15 uur, 16 jaar. TRIANON (123875): "The postman al- waus rings twice", da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur. Zo. 14.15,16.30,19.00 en 21.15 uur, 16 jaar. REX (125414): Keer op keer", da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur. Zo. 14.15,16.30.19.00 en 21.15 uur. 16 jaar. Nachtvoorstelling: "Een zwoele Zweed se". za. 23.30 uur, 16 jaar Bioscopen Alphen (voor reserveringen 01720-20800) EURO 1: "Ik ben Joep Meloen", do Vm ma 13.30. 19.00 en 21.00 uur. Zo t/m woe 13.30, 16.00. 19.00 en 21 10 uur. al. Nachtvoorstelling: "Doorbraak in het westen", za 24.00 uur, 16 jaar. EURO 2: "Ik ben Joep Meloen", do t/m za. 13.30,19.00 en 21.00 uur. Zo t/m woe. 13.30.16.00, 19.00 en 21.00 uur. al. Nachtvoorstelling: 'Taxi-grils", za 24.00 uur. 18 jaar EURO 3: "Vier vuisten hebben de tro penkolder". do t/m za 13.30, 18.45. 21.15 uur Zo t/m woe 13.30, 16.15, 18.45 en 21.15 uur. al Nacthvoorstelling: "Vier vuisten heb ben de tropenkolder", za 24.00 uur. 16 jaar. EURO 4: "Enter the Nirvja", do t/m za 19.00 en 21.30 uur. Zo Vm woe 16.30. 19.00 en 21.30 uur. Do, vrij. ma en di ook 13.30 uur, 16 jaar Kindermatinee: "Sjors en Sjimmie en de rebellen", za. zo en woe 14.00 uur Nachtvoorstelling: "Fire power", za 24.00 uur. 16 jaar. Bioscoop Voorschoten (voor reserveringen 01717-4354) OREENWAY "Papilion", do 20.30 uur; vrij en za 21.00 uur, zo 20.45 uur. ma en di 21.00 uur; woe 20.00 uur. 16 jaar "Recht voor zijn raap", vrij 19.00; za 16.00 en 19 00 uur; zo 15.30 en 18.15 uur. ma en di 15.30 en 19.00 uur. woe 16.00 uur. 12 jaar. Kindermatinee: "Sjors en Sjimmie en de gorilla", za 14 00 uur. zo t/m di 13.30 uur. woe 14 15 uur Bioscopen Katwijk (voor reserveringen 01718-74075) CITY 1 "Blue Lagoon", da 14 45. 18.45 en 21.15 uur. al. City 2: "Knockout cop", da. 14.45 (beh zaen woe) 18.45 en 21.15 uur. al Kindermatinee: "De schone slaapster", za en woe 14.30 uur CITY 3: "De bruid van de hulk, da. 14 45, 18 45 en 21 15 uur. 12 jaar CITY 4: "Pretty baby", da 19.45 uur. 16 jaar GEPOCHEERDE E1E- MET SPINAZIESAUS Laat in ruim w.trr m* een snuQe zout 500 spinazirbUdercn tucp verflet ai het vochl er goed uitdrukken en dan de t pi nazie door een zeef wry ven Fruit een ragfijn gesnipperd of geraspt uitje even In borrelt E«n voor «en vlak boven de opper vlakte vier eieren bre len Reken op Voorzichtig ■paai schoppen De venst met binden rn gemak breken Wl.MA BORN mp1*n«rrn rhuimspaan water schep, saus desgewenst by de eie (■rijkaTi Nedlloyd Kimberley 16 360 nnw Forta- Zaria 16 160 nw Cochir r Sydney. Waaggebouw, Tentoonstelling van oude en nieuwe kerst- en nieuwjaarskaarten tot 31 de cember. Ook een werkplaats waar groepen tot 18 december hun eigen wenskaarten kunnen maken. Geopend: ma. tot za. van 10.00 tot 17.00 uur en zo. van 13.00 tot 17.00 uur. Galerie Denise Stephan - Bakkerstéeg 18-20, tot 28/12 Wim Bettenhausen et sen en schilderijen; Jan de Graaf, plas tieken. vr.. za., zo. van 13.30 - 17.30 uur. Galerie Van der Vlist - Botermarkt 30, groepstentoonstelling Kunst als ge schenk, t/m dec. Café De Ouwe Vest - Oude Vest 81, t/m 24/12, foto-tentoonstelling, performan ce: Wim Lamboo; fotografie: Theo v d. Holst jr.. dagelijks vanaf 15 uur. Foyer L/iK-Theater - t/m 17/12, tentoon stelling van Gideon Sinvani, ma t/m vr van 10-17.30 uur. LAK-Galerie academiegebouw - Rapen burg 73. t/m 15/12, tentoonstelling Tu« Veraart, ma t/m vr van 10-18 uur. Holland Galerie - Langebrug 32a, t/m 20/12, expositie Japanse Houtsneden, vr., za., zo. van 11-17 uur. Art-tea-house "de oude rijn" - tot 11/1, expositie Wijnand Zylstra, Mechtilt. di t/m za van 10-17 uur. zo. van 11-17 uur Ongevallendienst ziekenhuizen Leiden Ongevallendienst elke dag Acade misch Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00 uur tot woensdag 13.00 uur (Diaconessenhuis) en van vrijdag 13.00 uur tot zaterdag 13.00 uur (Elisabeth-ziekenhuis). Bezoekuren ziekenhuizen Diaconessenhuis: Middagbezoe kuur: 13.45-14.30 uur. Avond bezoekuur 18.30-19.30 uur. Kraamafdeling: vaders extra van 18.00-18.30 uur. Kinderafdeling dagelijks van 14.00-19.00 uur. (Niet meer dan 2 bezoekers per patiënt). Sportmcdisch Advies Centrum: blessurespreekuur: Elisabethzie- kenhuis Leiderdorp, 's maandag* 19.30-20.30 uur. Bezoekuren SL Eilsabeth-Ziekenhuls: Volwassenen: dagelyks van 14 00-14.45 en van 18.30-19.30 uur. Klasse afd.: dagelijks van 11.15- 12.00 uur. van 14.00-14.45 uur en van 18.30-19.30 uur Kraamafdeling: dagelijks van 11.15-12.00 uur (alleen voor echtge noot) en van 15.00-16 00 uur en van 18.30-19.30 uur. Kinderafdeling: dagelijks van 15.00-18.30 uur. C.C.U. (hartbewaking): dagelijks van 14.15-14.45 en van 19.00-19.30 Intensieve verpleging: dagelijkf van 14 00-14.30 uur en van 19.00- 19.30 uur. Academisch Ziekenhuis Voor alle patiënten (behalve kinde renzijn de bezoékuren als volgt: Elke dag: 14.15-15 00 uur en 18 30- 19 30 uur. Avondbezoekuur afdeling Verlos kunde 18.00-19 00 uur. Praematurenafdeling dagelijks van 14.30-14.45 uur en van 18.30- 18.45 uur. Bezoek aan ernstige patiënten wanneer voor ernstige patiënten doorlopend bezoek wordt toege staan kan de hoofdverpleegkundi ge hiervoor speciale kaarten ver strekken. Bezoektijden Kinderkliniek Dagelijks: 15 00-15.45 uur en 18.30- 19.00 uur. (alleen voor ouders van kinderen kan er een afwijkende tyd afgesproken wor den met de hoofdverpleegkundige). Bezoektijden kinderafdeling Elke dag: 14.15-15.00 uur en 18.30 19.00 uur. Alphen aan den Rijn Rijnoord: le-cn 2e klas 11 1130 uur, 13.30-14.15 uur en 18.30-19 30 uur; 3e klas 13.30-14 15 uur cn 18 30-19.30 uur Kraamadoling 13.30-14 45 uur alleen voor eehtgc noten 19-20 uur. Kinderafdeling voor ouders 18 00-18 30 uur Geluidshinder Schiphol Klachten over'geluidshinder van vliegverkeer van cn naar Schiphol kunnen dag en nacht worden gc meld bij het informatiecentrum Geluidshinder Schiphol (tel. 020- 175000) (^.udcïlieuiu& 18 December 1981. Honderd jaar geleden stond in de krant: - Te Woudrichem is de post schuit aldaar drijvende ge vonden met den bodem naar boven. Na onderzoek zijn de brievenpakketten gevonden. Gebleken is, dat de schuit den avond te voren bij de over vaart was omgeslagen. De op varenden, vijf in petal, twee schippers, de conducteur en de postillon, benevens een mi- liciën der artillerie als passa gier, zijn om het leven geko- - Uit Malaga wordt gemeld, dat een wacht, bij de gevan genis geposteerd, een En gelse hm an, die op de wallen wandelde, vijf malen toeriep: wie daar? Maar de Engelsch- man verstond geen Spaansch en de wacht gaf vuur, zoodat de vreemdeling dood neer viel - De Chineesche zeeplaatsen Haifong en Tallee zijn door een orkaan geteisterd, die het zeewater zoo hoog opjoeg dat het. tot zes km t>an het strand, twee meter hoog in de huizen stond Nagenoeg de geheele stad Tallee werd ver woest en meer dan 3 000 men- schen kwamen om het leven. - De heer Paris, kolonel der brandweer te Parijs, heeft verklaard, dat de schouwbur gen in de Fransche hoof stad wegens het uitstekend corps der brandu/eer veiliger zijn dan die in de andere groote steden van Europa. Ten be wijze kon dienen, aldus de heer Paris, dat er geene weeK voorbijgaat zonder een begin t>an brand in een der schouw burgen. waarvan het publiek niets bespeurde. Vij/lip jaar geleden: - In de delta van de Jangtse in China heeft op het stoomschip "Tateh" dat honderden Chi neesche passagiers aan boord had. een ernstipe ontploffing plaats gehad, welke door brand werd gevolgd. Drie honderd personen moeten verdronken zijn of in de vlammen omgekomen Vele gewonden sprongen tn het ijs koude water, anderen wer den door de vlammen orrtsin- gtld en verbrandden levend. Chineesche vaartuigen en een Japanseh stoomschip zijn er in geslaagd nog talrijke pas sagiers te redden De 'Tateh" had 600 personen aan boord

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1981 | | pagina 25