LEIDSCH m DAGBLAD
Eerste staking in Polen
Sneeuwstorm legt
verkeer bijna lam
Weer zes dagen werken
Martens heeft
nieuw kabinet
in België rond
Caravan
Voedselkaravaan in O.-Duitsland
Ongeveer driehonderd bedrijven onder militair gezag
SPIEGEL DER
NATUUR
POLEN
Camping
MAANDAG 14 DECEMBER 1981 OPGERICHT 1 MAART 1860 36653
Diiweur G Koopman w«l< Smg« I
Adj -hooWredacieuf R D Paai» DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Vmvn naxkr
WOLFSBURG (GPD) - Vanochtend om tien mar vertrok de eer
ste groep van vijf vrachtauto's behorend bij de Nederlandse
voedselkaravaan naar Polen vanuit Wol&borf richting Oost-
du it se grens. De konvooileiding had besloten om niet massaal
door Oost-Duitsland te reizen.
Om twee uur vannacht reed de laatste vrachtwagen het VW-
proefterrein op. Eén vrachtwagen had de nacht langs de snel
weg in Nederland moeten doorbrengen vanwege panne. Hij
werd vanmorgen vroeg het proefterrein opgesleept, waar mee
reizende monteurs meteen aan de reparatie begonnen.
Tot ver over de Duitse grens waren de chauffeur* toegejuicht
door Nederlanders en Duitsers die het konvooi op spandoeken
"Gute Reise" toewensten. (Zfe ook pagina 7).
WARSCHAU (AP) - De Poolse ra
dio heeft aangekondigd dat de
Polen weer een zesdaagse werk
week zullen krijgen. In de herfst
van 1980 dwong de vakbond So
lidariteit met een aantal stakin
gen de vrije zaterdag af.
De vroegere 42-urige werkweek is
door Solidariteit altijd te lang
genoemd, maar overheidsfunc
tionarissen hebben nu gezegd
dat meer werkuren noodzake
lijk zijn. Vooral in de mijnbouw
moet de produktie drastisch
worden opgevoerd,
andere ontwikkelingen zijn:
volgens de radio zullen nog
twee landelijke kranten, de
communistische Trybuna Ludu
en de legerkrant Zolnierz Wol-
nosci, en 16 regionale kranten
verschijnen.
Dit betekent dat het populaire
Warschause ochtendblad Zycie
Warsawy en andere kranten zo
als de rooms-katholieke Slowo
Powszechne en Sztandar
Mlodzch, niet zuilen verschij-
De ministerraad heeft het ver
sturen van pakketten aan be
perkingen gebonden. Alleen
pakjes met medicijnen, voedsel
en kleding die niet zwaarder
zijn dan 5 kilo mogen worden
verstuurd en moeten in aanwe
zigheid van een ambtenaar van
de PTT worden gesloten en ver
zegeld. De postkantoren staan
onder militair toezicht.
(Zie ook pagina 6 en 7)
bromfietsers hadden vanochtend grote problemen met de besneeuwde wegen. Vooral op
opgewaaid was er geen doorkomen aan.
WAARSCHUWING;
GROENEVELD
RECTIFICATIE
In de krant van zaterdag stond de
extra voordeelaanbieding van a.s.
Kalkoenrollade a 750 gr.
per sluk voor 110.-
Dit moet zijn:
2 stuks malse kalkoenrollades
750 gr. 15.-
Waarschuwing:
Voorkom teleurstellingen, koop
vroeg genoeg uw kerstbout. Dins
dag 15 en dinsdag 22 december
verkoop van een grandioos assor
timent o.a.: kalkoen, konijn, fa
zant, eend enz. enz. Natuurlijk te
gen groothandelsprljzen. Voor In
formatie: 010-657539.
Regen of sneeuw
Veel bewolking met af en toe regen of
sneeuw. Minimumtemperatuur van
plus 1 graad in het zuidwesten tot on
geveer min 5 graden in het noordoos
ten van het land en vannacht enkele
mistbanken. Middagtempcratuur om
het vriespunt. Matige wind uit uiteen
lopende richtingen.
15 december 1981
Zon op: 08.43 uur. zon onder: 16.28 uur
Maan op: 21.30 uur. maan onder: 12.06
DEN HAAG (GPD/ANP) -
Het verkeer is ons land
ondervond vandaag veel
hinder van een sneeuw
storm, die vannacht en
vanochtend vroeg voorna
melijk west- en midden-
Nederland teisterde.
Talloze automobilisten en treinrei
zigers is het wegens de noodtoe
stand op de wegen en de rails
niet gelukt tijdig op het werk te
verschijnen. Ook fietsers deden
over de afstand van huis naar
werk soms tweemaal zo lang als
normaal.
den-Nederland had het verkeer,
vooral vanmorgen vroeg, veel
last van de sneeuwval. Op de
meeste toevoerwegen naar het
westen ontstonden kilometers
lange files. In totaal ongeveer 160
km. Volgens de politie raakten
echter maar vier auto's van de
weg. Niemand raakte gewond.
De wegen in het westen konden
moeilijk worden schoonge
maakt. In het zuiden deed de re
gen dat werk.
Het treinverkeer was vanmorgen
in veel delen van het land ge
stoord, vooral doordat de wissels
vastzaten. Tussen Alkmaar en
Heerhugowaard reden enkele
uren helemaal geen treinen. In
west- en midden-Nederland
(vooral van en naar Utrecht)
werd het treinverkeer ongeveer
gehalveerd.
In Zeeland was treinverkeer tus
sen Goes en Kruiningen niet mo
gelijk als gevolg van een defecte
Auto in Voorhout
geslipt: 2 doden
VOORHOUT - Bij een ernstig verkeers
ongeval op de Prinsenweg in Voor
hout zijn gistermiddag de 22-jarige
Johannes Meijer uit Lisse en de 19-
jarige Agatha v.d. Zwaan uit Sassen-
heim om het leven gekomen.
De auto waarin de twee zaten kwam
door onbekende oorzaak in de naast
de Prinsenweg gelegen sloot terecht.
De jongelui verdronken. Waar
schijnlijk is de auto door de glad
heid in de bocht geslipt en daardoor
te water geraakt.
bovenleiding. De treinpassagiers
werden met bussen vervoerd.
Door de treinvertragingen liep
ook de postbestelling in de war.
Volgens de PTT zullen veel post
stukken die in het weekeinde op
de bus zijn gedaan, pas morgen
te bestemder plaatse arriveren.
De stormdepressie in West-Neder
land, met af en toe een ijselijke
wind van kracht 9, is afkomstig
van zuidwest-Engeland, waar
sinds gisteren honderden dorpen
van de buitenwereld zijn afgeslo
ten. In het Kanaal moest een
grootscheepse reddingsoperatie
op touw worden gezet voor de
bemapning van een Equado-
riaans vrachtschip dat op de hui
zenhoge golven en in winduit-
schieters van 200 kilometer per
uur dreigde te kapseizen. De 36
bemanningsleden sprongen in
het ijzige water en werden op' éen
na, die verdronk, gered.
De depressie trekt vandaag van het
westen over midden-Nederland
naar Duitsland en Polen.
WARSCHAU (UPI/GPD) - In een noord-Warschause staal
fabriek zijn vanmorgen minstens 7000 arbeiders in sta
king gegaan. Orde-wachten van Solidariteit verklaar
den dat de nachtploeg weigerde naar huis te gaan van
morgen en dat de ochtendploeg zich bij de stakers
voegde.
Er zijn ook berichten over andere stakingen, maar deze
konden nog niet worden bevestigd.
In Polen was het tamelijk rustig vanmorgen na het uit
roepen van de noodtoestand door de Militaire Raad
voor Nationale Redding.
Bij de poorten van enkele grote bedrijven in Warschau was
niets te merken van acties door leden van de nu verbo
den vrije vakbond Solidariteit. Het Poolse Comité van
Nationale Defensie heeft ongeveer 300 bedrijven onder
militair gezag geplaatst.
Daarmee vallen de arbeiders au
tomatisch onder de krijgstucht.
Op het niet opvolgen van beve
len staan straffen die variëren
van twee jaar gevangenisstraf
tot de kogel. Op de lijst staan
nutsbedrijven en voor de Poolse
economie vitale industrieën. De
Poolse staatsradio zendt gere
geld de oproep uit van aartsbis
schop Jozef Glemp om kalm te
blijven.
In Gdansk heeft een groep niet
gearresteerde, minder prominen
te leiders van Solidariteit in een
commiujiqué opgeroepen tot een
algemene staking uit protest te
gen het uitroepen van de
noodtoestand.
De groep zegt dat het stakingspa
rool alleen zal worden ingetrok
ken wanneer de noodtoestand
wordt opgeheven en alle arresta
ties van vakbondsleiders onge
daan worden gemaakt. Pas wan
neer de regering hieraan gevolg
geeft „ontstaat weer de mogelijk
heid van overleg"
Verkeer
In de Poolse hoofdstad Warschau
kwam het verkeer vanmorgen
aarzelend op gang. Naar verluidt
zouden alleen al in Warschau gis
teren in alle vroegte rond 3000
vakbondsleden bij razzia's zijn
gearresteerd Alle telex- en tele
foonverbindingen zijn nog
steeds verbroken. Iedereen die
wapens of springstoffen in huis
heeft, moet deze inleveren op het
dichtstbijzijnde politiebureau.
Nog steeds is onduidelijk waar
Lech Walesa zich bevindt. Vol
gens bronnen heeft hij zaterdag
nacht, kort voor het uitroepen
van de noodtoestand, zijn gezin
ondergebracht bij een katholieke
geestelijke in Gdansk. Daarna
zou hij met een speciaal vliegtuig
naar Warschau zijn gebracht.
Daar zou hij voor de keuze zijn ge
steld ook geïnterneerd te worden
of onmiddellijk besprekingen te
beginnen met vice-premier Ra-
kowski. Deze onderhoudt in de
regering de contacten met de
vakbeweging en zou Walesa heb
ben willen overtuigen van de
noodzaak tot de maatregel. Deze
zou noodzakelijk zijn geweest
om wanorde, veroorzaakt door
radicale vakbondsleiders, te
voorkomen. Tijdens de bespre
kingen zou men Walesa ertoe
hebben willen brengen voor de
tv te verschijnen en op te roepen
tot het volgen van de bepalingen
onder de noodtoestand. Dit is tot
dusver niet gebeurd. Volgens re
geringswoordvoerder Jerzy Ur
ban is hij niet gearresteerd en
„bevindt zich ergens in de buurt
van Warschau". Wat betreft de
houding van de regering ten aan
zien van Solidariteit zei Urban
dat „de werkzaamheden van de
ze zeer grote vakcentrale alleen
zijn opgeschort". Walesa zou
worden behandeld „met alle res
pect".
Proclamatie
De schaarse berichten die uit Po
len komen, beperken zich bgna
geheel tot de toestand in de
hoofdstad. Langs de grote stra
ten van Warschau verzamelden
zich kleine groepjes Polen om de
proclamaties te lezen van de
noodtoestand. Door de stad lie
pen gisteren vrij veel militairen,
en op strategische punten, zoals
voor het gebouw van het centrale
partijcomité en op de bruggen
over de Weichsel (Wisla) stonden
pantservoertuigen.
Tijdens de razzia's m de nacht van
zaterdag op zondag zijn de in Po
len gelegerde Sowjet-troepen in
hun legerplaatsen gebleven. Vol
gens waarnemers is het Kremlin
tevoren van Jaruzelski's plannen
op de hoogte geweest. Een wes
ters diplomaat in Moskou: „Hoe
wel de Russen de actie van het
Poolse leger tegen Solidariteit
toejuichen, willen zij toch niet
worden gezien als de drijvende
kracht". Hij voegde eraan toe:
„Als Jaruzelski's maatregel faalt,
zijn we weer waar we waren en
zullen we ons zorgen moeten ma
ken over Russisch ingrijpen".
(Zie ook pagina's 6 en 7)
Clubs kwaad over
afgelasting voetbal
PAGINA 9
Flamengo (Brazilië)
wint de wereldcup
PAGINA 10
D'66: "Houd loon
maatregel soepel"
PAGINA IS
BRUSSEL (AFP) - Chris
ten-democraten en libera
len in België hebben el
kaar in de afgelopen nacht
gevonden over de vor
ming van een nieuw kabi
net.
De overeenstemming betreft met
name een sociaal-economisch
programma, dat voorziet in loon
matiging, belastingverlaging en
het plan voor een machtigings
wet die het te vormen kabinet
mandaat moet geven voor het ne
men van 'spoedeisende' beslis
singen in de sfeer van lonen en
prijzen.
Het akkoord maakt mogelijk dat
een nieuw Belgisch kabinet zich
eind deze week, na de partijcon
gressen van beide coalitiepart
ners, voorstelt aan het parle
ment
Formateur en toekomstig premier
Wilfried Martens zei vanmorgen
dat de vorming van een regering
uit liberalen en christen-demo
craten de enige mogelijkheid is
gebleken. Over het akkoord zei
hij dat het zich richt op herstel
van de economie en niet op
tasting van de sociale i
gen. "Het instorten van onze
landseconomie zou catastrofaal
zijn voor alle arbeiders", aldus
Martens vanmorgen.
Eén van de belangrijkste punten in
het regeerakkoord betreft los
koppeling van lonen en prijzen.
Volgens Martens zullen de lonen
drie procent minder stijgen dan
de prijzen.
HANDELSONDERNEMING
in het Westen van het land
vraagt
hoofd
computerafdeling
Een verantwoordelijke functie
die een administratieve oplei
ding op het niveau MBA vereist
Daarnaast is op automatise
ringsgebied kennis tot bet peil
AMBI-S vereist, alsmede pro-
grammeurservaring Wij zen
den u op aanvraag verdere
bedri|fs- en functiegegevens
Bokslag
aidclint! wervingen selectie
Een kleurrijk
tijdschrift met een
verrassende kijk op
Nederland.
Verschijnt
10x per jaar.
Vraag een gratis
proefnummer aan bij
THIEMEZUTPHEN
Antwoordnummer 1
7200 VB Zutphen
of bel even:
05750 - 10566
De toekomsl van Polen
kan niel anders dan
w' uiterst somber wor-
den ingezien. Het be
sluit van generaal Ja-
ruzelski was het enige dat hij kon
nemen in een poging Polen voor
een absolute ramp te behoeden
in de vorm van een bloedbad Of
de gevreesde confrontatie zal utt-
bii|ven hangt meer al van de
Poolse bevolking dan van de
machthebbers in Warschau.
Dat Jaruzelski de noodtoestand
zou afkondigen is op zichzelf
nauweli|ks een verrassing Alleen
het tijdstip was onzeker Het op
treden van de vakbond Soiidan-
teit is vooortdurend een onduld
bare bedreiging geweest voor de
communistische ideologie. De
economische chaos en de in-
mense voedselschaarste, alsme
de de grote schaarste aan ener
gie en brandstoften deden de
rest
Dat er niet veet eerder is ingegre
pen heeft te maken met de grote
verschillen van inzicht binnen de
Poolse partijtop. Zowel Kania, de
voorganger van Jaruzelski. als de
huidige premier zeil waren bin
nen die top voorstanders van een
gematigde li|n ten opzichte van
Solidanteit. in tegenstelling tot de
haviken in het Poot se Centrale
Comité
Janjzelski zit nu in feite tussen
twee vuren. Aangenomen moet
worden dat hem dan de werkeli|-
ke machthebbers in Moskou nog
een laatste kans is gegund. Met
de hete adem van Moskou en de
voorstanders van de harde lijn in
het Poolse Politburo in zijn nek
(Olszowski en vooral de conser
vatieve extremist Siwak) moet hij
trachten door middel van dwang
een politieke- maar ook een eco
nomische oplossing te vinden
voor de werkelijk gigantische pro
blemen Een vnjwel onmogeli|ke
taak.
Onzeker in dit verband, maar van
uiterst vitale betekenis, is de hou
ding van de radicale vakbondslei
ders. voor zover ze -nog op vrije
voeten zijn. Zij hebben de keus
tussen het voorlopig vergeten
van wat Solidariteit sinds augus
tus vorig jaar heett bereikt (nog
algezien van de vraag of de bond
op de keper beschouwd wel wat
bereikt heett) en een harde con
frontatie met de Poolse mach
thebbers
Het recente verleden biedt dan wei
nig reden tot optimisme. De be
noeming van generaal Janjzelski
was een duidelijk signaal dat de
communistische partij zich op
maakte voor een hard offensief.
Het had niet tot gevolg dat Soli
dariteit voorzichtiger en behoed
zamer ging opereren Het gevolg
was eerder averechts De radica
le elementen binnen Solidanteit
keerden zich openli|k legen leider
Walesa en zeker de laatste
maanden is de verdeeldheid bin
nen de vakbond groot.
Voorlopig zal moeten worden ge
zocht naar een compromis. Janj
zelski heett in zgn toespraak niet
alle deuren dichtgeslagen Hij
heett bijvoorbeeld met getornd
aan het stakingsrecht Maar vast
staat wel dat Solidariteit veel zal
moeten inleveren, in ruil voor het
voorkome van een bloedbad dat
anders onafwendbaar lijkt.
JSTERDAM
12t/m 20 dec.
Gaopandvan 10-17 an 1*22 uv'
loagang I 7S0.kmdaron tol u,m/M
zatardag an zondag 10-17 wu»
Trem Toagang t*ia"a" t>.j NS-«talons
STAAT DER NEDERLANDEN
ITLENING T3B1
PER T3BB/T932
inschrijving volgens het tendersysteem op
15 december a.s. van 9 tot 15 uur via
banken en commissionairs
