Solidariteit wil coup
Druk Europa
tart Turkije
VS zoeken naar Libisch commando
Formatiepoging België
tweede keer gestrand
'Fransen terughoudend
over vredesbewegingen"
Poolse regering:
Spaanse militairen gewaarschuwd
Tweedracht in NAVO
Reagan volhardt in beschuldigingen aanslag
DINSDAG 8 DECEMBER 1981
BUITENLAND
PAGINA 11
PARIJS (ANP) *- De Fransen be
grijpen niets van de vredesbewe
ging zoals die zich de laatste ja
ren in Nederland ontwikkeld
heeft. Deze indruk heeft het
PPR-tweede Kamerlid Walt-
mans overgehouden aan de eer
ste dag van het bezoek van een
Nederlandse parlementaire dele
gatie aan Parijs.
Bovendien bestaat er in Frankrijk
weinig begrip voor de aarzeling
in Nederland ten opzichte van
het plaatsen van nieuwe kernwa
pens in Europa, al waren de ge
sprekspartners van de delegatie
wel zo beleefd om dat niet rond
uit te zeggen. De Fransen zijn
voorstander van het plaatsen van
nieuwe kernwapens in West-Eu
ropa en zien bovendien weinig in
de waarschijnlijk langdurige wa
penonderhandelingen tussen de
Sowjet-Unie en de Verenigde
Staten in Gcnève, aldus delega
tieleider Jan Nico Scholten
(CDA) gisteren in Parijs
De Nederlandse parlementariërs
Nederlandse delegatie:
hebben gisteren een bespreking
gehad met Robert Pontillon.
raadsadviseur voor internationa
le betrekkingen van de Franse
premier en met een viertal voor
aanstaande Franse publicisten.
Uit deze gesprekken is gebleken
dat Frankrijk gelooft dat moge
lijk langdurige onderhandelin
gen in Genève negatieve gevol
gen voor Europa kunnen hebben
in de vorm van het stimuleren
van vredesbewegingen en paci
fisme. Anders dan in andere Eu
ropese landen leeft de vredesbe
weging in Frankrijk nauwelijks
en de groei hiervan wordt dan
ook als negatief ervaren.
Er bestaat in Frankrijk een grote
overeenstemming over het te
voeren veiligheidsbeleid, zo is de
indruk van de Nederlandse dele
gatie. Bovendien voelt Frankrijk
er niet voor de eigen kernmacht
in te brengen in de onderhande
lingen in Genève. Er wordt door
de Fransen grote nadruk gelegd
op de relatief sterke militaire po
sitie van de Sowjet-Unie in Euro
pa. aldus Scholten. Vandaag
spreekt de delegatie - bestaande
uit een aantal buitenlandspecia-
listen aangevuld met de dne
fractievoorzitters van de rege
ringspartijen - onder andere
rrfet vertegenwoordigers van de
Franse sociadefensie. Hernu. en
buitenlandspecialisten van alle
fracties uit het Franse parlement.
Frankrijk is voorstander van een
grotere Europese inbreng in het
militaire evenwicht dan nu het
geval is. Dat zou, is de indruk
van Scholten. ondermeer moe
ten gebeuren via het opknkken
van de Westeuropese Unie. Dat
zal kunnen leiden tot een grotere
materiële samenhang van het mi
litaire apparaat en samenwer
king op het gebied van militaire
produktie.
Het tweedaagse bezoek aan Parijs
betekent het begin van een reis
van de delegatie om zich in dne
landen te onenteren over de opi
nies over wapenbeheersing in
Europa en de conferentie in Ma-
dnd die zich buigt over de toet
sing van de akkoorden van Hel
sinki. Na Parijs reist de commis
sie nog naar Moskou en Bonn.
Geen van de delegatieleden ver
wacht op deze reis geheel nieuwe
feiten of standpunten te zullen
horen, maar het nieuws wordt
vooral gezien in het ter plaatse
proeven van de verschillende op
vattingen.
Met name in Moskou zullen de ak
koorden van Helsinki ter sprake
komen, met als belangrijk onder
deel de mensenrechtenproble-
matiek.
WARSCHAU (UPI) - De Poolse autoriteiten hebben gis
teren gegevens verspreid die moeten bewijzen dat de
vrije vakbond Solidariteit van plan is met geweld de
macht over te nemen van de communistische regering.
Er werden details vrijgegeven van een bijeenkomst
van de vakbondsleiding waar volgens de autoriteiten
de middelen voor een machtsoverneming zijn bespro
ken.
Het verslag van de vergadering van
Solidariteit, die afgelopen don
derdag in Radom is gehouden,
moet zijn uitgelekt. De woord
voerder van Solidariteit Marek
Brunne verklaarde dat de gege
vens juist zijn. Hij zei te vermoe
den dat een bandopname van het
gesprek, dat werd geleid door
Lech Walesa, door een lid van de
vakbondsleiding aan de autori
teiten is toegespeeld.
Brunne zei dat de overheid de
'smakelijkste' citaten heeft geko
zen. Het verslag van de bijeen
komst stond gisteren in de kran
ten en de bandopname werd her
haaldelijk door de radio uitge
zonden.
Uit het verslag blijkt dat Lech Wa
lesa, die een gematigd standpunt
inneemt, moest buigen voor mili
tanten die directe actie en con
frontatie met de regering eisen.
Op de bandopnamen valt te beluis
teren dat Walesa om zijn gema
tigde opstelling scherp wordt
aangevallen door Seweryn Ja-
worski, een leider van de afde-
ling-Warschau van Solidariteit.
"Als je bij je gematigde stand
punten blijft, zal ik je hoofd eraf
snijden, en als ik het niet doe,
dan doet iemand anders het
wel", zo voegde Jaworski Walesa
bitter toe.
Walesa buigt uiteindelijk voor de
radicalere houding van de mees
te andere deelnemers aan de ver
gadering in Radom. Hij zegt:
"We moeten niet hardop over
confrontatie praten. We moeten
zeggen: we houden van onszelf,
we houden van het socialisme en
van de (communistische) partij
en natuurlijk houden we van de
Sowjet-Unie. We moeten ons
werk doen via een politiek van
voldongen feiten en afwachten".
Walesa voegt hieraan toe: "Er zal
een confrontatie komen, maar
we zullen ons niet laten verras
sen. Ze (de confrontatie) is on
vermijdelijk".
Op de vergadering van Radom.
waar de nationale leiding van So
lidariteit. dë regionale leiders en
leden van de nationale commis
sie bijeen waren, werd een harde
slotverklaring uitgegeven. Hier
in werd gedreigd met een alge
mene staking als het parlement
de regering speciale volmachten,
zoals de bevoegdheid om stakin
gen te verbieden, verleent. Ook
werden in de verklaring scherpe
voorwaarden gesteld aan een
eventuele deelneming van Soli
dariteit in een nationaal een
heidsfront.
ADVERTENTIE
Twee extra voordelige
koopjes b{j Witteveen.
Allereerst zo'n wol len
mohair pullover
in wolwit met grijs.
Voor'n zacht gj q
prijsje:
Daarbij een flannel
bandplooibroek in
grijs, zwart of marine 1
Natuurlijk kompleet
met leren na
ceintuur.
BRUSSEL De Belgische (ex-)kabinetsfoi-mateur, Charles-Ferdinand Nothomb, net door koning Boudewijn
van zijn taak ontheven, maakte gisteren aan de pers duidelijk, dat Belgié niet rijp is ooor een uit drie partijen
bestaande regering.
Oud-premier Martens formateur
BRUSSEL (ANP) - Koning
Boudewijn van België
heeft oud-premier Wil-
fried Martens (VBaamse
Christelijke Volkspartij)
gisteren opdracht gege
ven een regering te vor-
Hij onthief de Waalse christen-de
mocraat Charles-Ferdinand No
thomb. demissionair minister
van buitenlandse zaken, die dag
van zijn formatie-opdracht. Het
was Nothomb mislukt een rege
ring te vormen van christen-de
mocraten. socialisten en libera
len.
Vier weken geleden werden er in
Belgie algemene verkiezingen
gehouden. Sinds die tijd zijn in
Brussel al een informateur en
twee regeringsformateurs versle
ten.
Nothomb was vorige week aan de
slag gegaan als regeringsforma
teur met het idee dat hij een rege
ring van christen-democraten,
socialisten en liberalen zou kun
nen vormen. Aan het begin van
zijn poging verklaarde hij te den
ken aan een soort regering van
nationale eenheid zoals er in 1935
een gevormd was door de legen
darische Paul Zeeland. Dat was
ook een regering die steunde op
een brede meerderheid in het
parlement, aangevuld met een
aantal 'technocraten'.
In politieke kringen in Brussel was
echter voor het begin van de for
matiepoging van Nothomb al
duidelijk dat zij moest misluk
ken. Voor en na de verkiezingen
hadden liberalen en socialisten
elkaar reeds duidelijk gemaakt
dat hun opvattingen ter gezond
making van de Belgische econo
mie zo uiteenliepen dat ze niet
samen in een regering zouden
kunnen zitten.
Na zijn bezoek aan koning Boude
wijn zei de van zijn opdracht ont
heven formateur. "Alle partijen
had ik een nota voorgelegd waar
in de prioriteiten duidelijk ver
ankerd lagen. Een ieder die wen
ste mee te werken kon iets van
zijn eigen programma in deze no
ta terugvinden. Die bereidheid
heeft niemand getoond. Boven
dien betreur ik dat er geen enkel
gesprek tussen de mogelijke coa
litiegenoten en mij heeft plaats
gevonden".
Charles-Ferdinand Nothomb zei
ervan overtuigd te zijn dat het nu
duidelijk is dat Belgié niet rijp is
voor een regering die bestaat uit
drie partijen.
(Van onze correspondent Gerrit-Jan Hoek)
MADRID - Het antidemocratische manifest dat zondag door 100 Spaanse
extreem rechtse officieren en onderofficieren werd gepubliceerd, heeft
gisteren een felle reactie ontlokt van de hoge legerleiding. De generale
staf van het Spaanse leger, de Jujem, vaardigde het bevel uit dat alle
troepen, officieren en soldaten, in allerijl op het appel dienden te ver
schijnen. In alle kazernes werd een nota van de generale staf voorgele
zen. waarin afstand genomen werd van het manifest
De nota van de generale staf beschuldigde de honderd rebelse officieren
en onderofficieren dat zij een verkeerde opvatting hebben van de taak
van het leger, zoals die in de grondwet is vastgelegd.
Minister Van der Stoel (buiten
landse zaken) zal deze week
in Brussel bij zijn Turkse
ambtgenoot aandringen op
spoedige terugkeer naar de
mocratische verhoudingen in
Turkije. De Nederlandse be
windsman zal er daarbij voor
waarschuwen dat het uitblij
ven van een vaste datum voor
verkiezingen in Turkije grote
problemen zal geven in de
Raad van Europa (waar Tur
kije als lid kan worden ge
schorst). de Europese Ge
meenschap. die financiële
hulp aan Turkije inmiddels al
heeft bevroren, en binnen de
NAVO
Dit viel op te maken uit uitla
tingen van de Nederlandse
defensie-minister, mr. Hans
van Mierlo. gisteren in Brus
sel die over de kwestie-Tur-
kije uitgebreid overleg had
gepleegd met Van der Stoel
Vooral binnen de NAVO dreigt
Turkije deze week in de
achtereenvolgende vergade
ringen van de NAVO-minis-
ters van defensie en van bui
tenlandse zaken aanleiding te
geven tot de nodige wrijving
omdat de Europese zorgen
over de generaals vierkant
staan tegenover de Ameri
kaanse steun voor het militai
re regime De uitbundige lof
van de Amerikaanse defen
sieminister Weinberger het
afgelopen weekeinde voor de
rust-en-orde-generaals in
Turkije komt, zo zei minister
Van Mierlo. ..niet overeen
met de Nederlandse opvat
tingen".
De Turkse premier Bulent Ulu-
su, kennelijk gesterkt door
deze Amerikaanse steun, ver
klaarde gisteren op een pers
conferentie met 35 Westduit-
se journalisten dat als de Eu
ropese landen hun steun aan
Turkije intrekken, de Turkse
regering zijn betrekkingen
met Europa zal verbreken.
Op 12 januari volgend jaar
komt dc Raad van Europa
bijeen. Verwacht' wordt dat
bij die gelegenheid van ver
schillende kanten zal worden
gepleit voor opschorting van
het Turkse lidmaatschap.
Volgens Ulusu zal Turkije
het niet zo ver laten komen,
maar zich dan uit eigener be
weging terugtrekken.
Spanje
Behalve over Turkije lijkt ook
de verwachte toetreding van
Spanje tot de NAVO nog
voor problemen te gaan zor
gen in Brussel. Met name
Griekenland voelt er volgens
diplomatieke kringen op het
NAVO-hoofdkwartier weinig
voor om het lidmaatschap
van Sparge zo maar te accep
teren. De Griekse premier
Papandreou. zelf bepaald
niet geporteerd voor de NA
VO. wil dc bevriende Spaan
se socialisten, die tegen toe
treding van hun land zgn
maar geen meerderheid heb
ben. niet zo maar laten vallen.
De kritische Griekse opstelling
en het feit dat de Griekse pre
mier gisteren persoonlijk niet
aanwezig was in de Euro-
groepvergadering op het NA
VO-hoofdkwartier in Brus
sel. leidden ertoe dat de Eu
ro-groep (waarin de Europese
NAVO-ministers van defen
sie bgeen zitten, uitgezon
derd Frankrgk) niet met het
gebruikelijke slotcommuni
qué kon worden beëindigd
In dat communique zou na
melijk wat over Spanje's toe
treding moeten slaan, maar
men kon het niet eens wor
den over de tekst daarvan
Vandaag is de vergadering
van de Euro-groep daarom
voortgezet.
Weerstand
Door dit conflict kreeg de Eu
ro-groep gisteren voor het
eerst direct het politieke ge
wicht dat de Europese defen
sieministers er ook voor de
toekomst aan willen hechten.
Tot nu toe was de Euro-groep
een wat ingeslapen gezel
schap. maar daar zal nu een
eind aan komen, zo hebben
de Europese defensieminis
ters gisteren afgesproken. De
Euro-groep zal volgens mi
nister Van Mierlo veel meer
intern en informeel overleg
plegen over gezamenlijke
Westeuropese problemen Zo
gaat het met name ook over
een gezamenlgk standpunt
ten aanzien van de groeiende
weerstand in West Europa te
gen de kernwapens De Euro
pese defensieministers zou
den die Europese inzichten
ook duidelgker tot uiting wil
len laten komen tegenover de
Verenigde Staten.
Het initiatief van de defensie
ministers ligt op één lgn met
de behoefte van de ministers
van buitenlandse zaken in de
Europese Gemeenschap om
meer over veiligheid onder
ling te kunnen praten. Beide
initiatieven hebben gemeen
dat het om Europees overleg
gaat. waaraan de Verenigde
Staten in eerste instantie
geen deel hebben. De discus
sie in de Euro-groep over de
ze zaak ging. volgens minis
ter Van Mierlo, om vragen
als: „Wordt Europa niet te
veel als satelliet van de Ver
enigde Staten gezien, heeft
het wel genoeg eigen identi
teit; beseffen de Amerikanen
wel voldoende dat Europa di
rect aan de kant van het slag
veld zit".
Averechts
Tussen de landen bleken ver
schillen van mening te be
staan over de manier waarop
de publieke opinie in West-
Europa beter kan worden
voorgelicht Sommige landen
meenden, aldus Van Mierlo.
dat de publieke opinie vooral
van de Russische dreiging
moet worden overtuigd. Van
Mierlo persoonlgk heeft er
daarbg echter voor gewaar
schuwd dat dit wel een ave
rechts effect zou kunnen heb
ben omdat het de mensen al
leen nog maar banger zou
maken. ..We overtuigen de
mensen niet alleen met nog
meer cgfers en nog meer be
wapening", aldus Van Mier
lo.
Hoe het dan precies wel moet,
zal nu nader bestudeerd gaan
worden door de NAVO-am-
bassadeurs in Brussel. Van
Mierlo. maar -bgvoorbeeld
ook de Westduitse minister
van defensie Apel. vindt de
informele discussie tussen de
Europese defensieministers
echter zo belangrijk dat hij
meer contact met ze wil heb
ben dan de twee keer per jaar
dat de Euro-groep bgeen
komt Van Mierlo sloot daar
om niet uit dat Nederland de
komende maanden het initia
tief zal nemen voor tussen
tgdse informele ontmoetin
gen van de Europese NAVO-
ministers van defensie
FERRY MINGELEN
Breestraat 139, Leiden.
WASHINGTON (GPD/UPI) - De Amen
kaansc veiligheidsdiensten zoeken voor
alsnog zonder resultaat naar de moord
commando's die de Libische leider Gad-
haffi op Ronald Reagan en zijn naaste
medewerkers zou hebben afgestuurd.
Zonder dat de afgelopen dagen veel nade
re bgzonderheden over dit door een re
cente overloper verraden complot be
kend zijn geworden, houden het Witte
Huis en vooraanstaande leden van de se
naatscommissie die toezicht houdt op de
inlichtingendiensten, vol dat Libië een
terroristische aanslag in de VS voorbe
reidt.
Democratische senatoren als Henry Jack
son. een voormalig openbaar aanklager,
en Daniel Moynihan zijn ervan overtuigd
dat de scherpe veiligheidsmaatregelen
rond de president, zijn familie, diverse
ministers en senatoren als Baker en La-
xalt. die tot zijn nauwe knng van politie
ke
enden behoren, terecht zijn geno-
Volgens sommige zegslieden echter, is tot
nu toe niets gebleken dat de gegevens
kan bevestigen die een dne weken gele
den overgelopen informant heeft ver
strekt over een moordcommando van
tien leden, compleet met namen en
schuilnamen die zij bg eerdere gelegen
heden zouden hebben gebruikt. Maar
tien terroristen tegelijk op stap in de VS.
zeggen deskundigen op het gebied van
dit soort strijdwijzen, kan nauwelijks ef
fectief zgn, omdat het de kwetsbaarheid
vergroot van een kleine groep die het wat
de logistiek betreft toch al moeilijk ge
noeg zou hebben wanneer zij zich in de
VS zou bevinden.
De hardnekkige ontkenningen van de krgt-
witte Gadhaffi tijdens een televisieinter-
view, omtrent zijn bedoeling Reagan naar
het hiernamaals te verwnzen. zeggen de
VS op zichzelf niets. Reagan, grinnikend,
zei ..Hg weet dat we ervan afweten". In
Washington steekt intussen ook de ver
onderstelling maar het is niet helemaal
duidelijk welk doel die dan zou moeten
dienen. Een Amerikaanse poging om
slecht economisch nieuws van de voorpa
gina's te houden, of bgvoorbeeld een in
spanning van Israël om Amerika in direct
conflict te brengen met een Arabisch
land. teneinde de Arabische wereld radi
caal te verdelen tussen gematigden en ha
viken.
Kortom, de speculaties zgn in volle gang.
terwijl Nancv Rttagan weigert zich te ver
schuilen achter donkere zonmnebnllen
en andere misleidende uitmonstering,
terwgl ook de VS zo langzamerhand een
eind breien aan hun reeds twee maanden
oude inventarisatie van het beleid ten op-
zichte van Libië Senator Moynihan zegt
we moeten van dat land geen olie meer
kopen, en alle betrekkingen verbreken
die nog zijn blijven bestaan nadat de Libi
sche ambassade na eerdere incidenten
reeds was gesloten
Het Witte Huis heeft ondertussen aange
kondigd, dat president Ronald reagan de
nationale kerstboom in Washington dit
jaar misschien van een afstand zal aanste
ken. gezien de aanslag die Libië op zgn
leven zou beramen
De traditie wil dat de Amerikaanse presi
denten op 17 december op een terrein
tussen het Witte Huis en het monument
voor Washington eennaar geheel Amen
ka uitgezonden toespraak houden en ver
volgens de lichtjes van de boom aanste-
hn
Mevrouw Nancy Reagan. die de pers giste
ren een blik gunde op de kerstverMenng
in het Witte Huis. vertelde dat haar leven
als gevolg van aanvullende veiligheids
maatregelen rond haar man. verder is in
gekapseld.
