Troebele rol van Shell Actiedreiging bij politie Moedeloosheid na misrekening Moord lerares was zoenoffer Handel met Uniser ondanks waarschuwingen Order rijk: achttien straaljagers Fokker Betere controle notaris Baggeraars in staking PvdA in isolement ZATERDAG 5 DECEMBER 1981 BINNENLAND PAGINA 7 'Nacht van t hart" is verleden tijd DEN HAAG (GPD) - De „Nacht van het Hart", een charitatief evenement dat jaarlijks in het Rotterdamse Ahoy-sportpaleis plaatsvindt en door de tv wordt uitgezonden, behoort lot het verleden. De organisator van de ..Nacht", de Nederlandse Hart stichting. heeft geen zendge machtigde bereid gevonden dit evenement, waarvan de op brengst bestemd is voor de strijd tegen hart- en vaatziekten, ook volgend jaar uit te zenden. Voornaamste oorzaken daarvan zijn de teruglopende kijkdicht heid. de moeilijkheid artiesten te vinden die een zaal van 7000 mensen kunnen bespelen, de stijgende kosten en de teruglo pende baten, waardoor een steeds geringer bedrag beschik baar kwam voor de bestrijding van hart- en vaatziekten. UTRECHT - De dood van de 39 ja rige lerares Nederlands, mevr. H. M. W. te Brake uit Driebergen, was bedoeld als „zoenoffer". „Een stem zei: offer haar", ver klaarde gisteren de naar ons land gevluchte Ethiopiër Ghebre A. (33) voor de Utrechtse recht bank. Op 14 september van dit jaar sneed hij met een slagers mes de keel door van de vrouw van wie de psychisch ernstig ge stoorde man kort daarvoor nog les had gekregen. Het drama ge beurde in de auto van het slacht offer. voor de oprijlaan van het landgoed Noorthoutnn Drieber gen. dat als tehuis voor vluchte lingen uit Ethiopië in gebruik is. Hoewel de verdachte moord ten laste was gelegd, eiste officier van justitie mr. T. van Dijk geen straf. Op grond van het psychia trisch verslag van de gerechts- psychiater dr. A. van Leeuwen meende de officier dat Ghebre zijn „afschuwelijke" daad niet kan worden aangerekend. Hij vroeg de rechtbank de verdachte van rechtsvervolging te ontslaan en hem door middel van een krankzinnigheidsverklaring in T>!> leven te beroven. In Amsterdam liep hij door een glazen ruit en sprong vervolgens in een gracht. Omstanders haalden hem eruit. Eerst werd hij opgenomen »n een ziekenhuis en later doorverwe zen naar het Willem Arntszhuis (psychiatrisch ziekenhuis) in Utrecht. Na een paar dagen werd hij weer ontslagen. een psychiatrische inrichting te plaatsen. Wel voegde mr. Van Dijk eraan toe dat het ministerie van justitie ervoor ijvert de ge stoorde man als „ongewenste vreemdeling" ons land uit te zet ten. Een tijdstip voor de uitwij zing kon de officier niet noemen. Door de geduldige en vriendelijke manier van vragen was de straf kamerpresident. mr. A. H. van Delden, erin geslaagd de zicht baar timide verdachte aan de praat te krijgen. Ghebre vertelde, dat hij een Jehova's getuige is en voor die geloofsovertuiging in zijn vaderland was vervolgd. In 1980 was hem dat te veel gewor den Hij vluchtte naar het buur land Soedan?kocht een vals pas poort en reisde naar Italië. In dat land kreeg hij geen verblijfsver gunning. Van landgenoten hoor de Ghebre. dat hij in Nederland wel asiel zou kunnen krngen Vrijwilligers van de Stichting Vluchtelingenwerk in Drieber gen vingen de vluchteling in de cember van het vorig jaar op. De onwerkelijke belevingen van de Ethiopiër namen steeds ern stiger vormen aan. In zijn waan had mevr. Te Brake hem tijdens een les in het bijzijn van anderen uitgescholden. Had ze hem bele digd „Ik voelde me gekrenkt", zei Ghebre op de zitting. Hij maakte plannen om zich van het Slagersmes Ghebre wilde zijn genezing op reli gieuze wijze vieren. Getuigen hebben bij de rechter-commissa- ris verklaard, dat de verdachte een slagersmes had gekocht om een schaap te slachten. Zij ver klaarden dat de Ethiopiër serieus van plan was een schaap als ver zoening voor God te offeren Dat is hem toen uit het hoofd ge praat. De agressieve aanvallen kwamen weer terug, zo staat in het rap port van dr. Van Leeuwen te le zen. Ingegeven door „stemmen van onzichtbare mannen" be sloot de Ethiopiër zijn lerares als „zoenoffer" te gebruiken. BREDA (ANP) Shell heeft begin 1980 de afvoer wan ongeveer 10.000 ton residuwater van de chemiefabriek in Moerdijk naar Uniser doorgezet ondanks waarschuwin gen van het ministerie van volksgezondheid en milieuhy giëne dat die stoffen door Uniser mogelijk in het Hol lands Diep geloosd werden. Shell heeft Uniser toen zelf mon sters laten nemen en die in het eigen laboratorium in orde be vonden. De verdediging leidt hieruit af dat de economische be langen van Shell bij een snelle af voer van het residuwater zo groot waren dat een degelijke controle op de handelwijze van Uniser achterwege is gebleven. Dit werd gisteren duidelijk op de derde zittingsdag van het proces tegen vijf voormalige topmensen van Uniser voor de Bredase rechtbank. Shell verwerkt dit re siduwater (200.000 ton per jaar) grotendeels zelf, maar kwam eind 1979 in de knel door een ha pering van de eigen verwer kingsinstallatie. Daarop werd eerst besloten tot opslag bij Uni ser en na een aanbod van dat be drijf ook tot verwerking aldaar. De tip van het ministerie aan Shell kwam naar aanleiding van bag- gerwerkzaamheden die rijkswa terstaat voor de steiger van Uni ser in het Hollands Diep had la ten uitvoeren om verontreinigd slib te verwijderen. Het hoofd milieubeheer van Shell-Moer- dijk, T.A. Herenius, zei dat Shell van de Uniser-directie monsters had ontvangen uit de diverse sta- Eerste prijs bassist Roelofsen UTRECHT (ANP) - De Eerste Nederlandse Muziekprijs is de contrabassist Hams Roe lofsen uit Amsterdam toege kend. Hij krijgt de prijs 9 de cember op een concert van het Utrechts Stedelijk Orkest in het muziekcentrum Vre- denburg in Utrecht. Minister Van der Louw van CRM reikt de onderscheiding uit. De landelijke hoogste muziek prijs is ingesteld door de mi nisteries van onderwijs en wetenschappen en van CRM. Hij is in de plaats gekomen van de prijs van uitnemend heid die per conservatorium werd toegekend. De uitrei king en het openbaar optre den vormen het sluitstuk van de prijs. Hans Roelofsen werd 5 april 1950 in Ridderkerk geboren, speelde tal van blaasinstru menten bij harmonie- en fan fare-orkesten, gitaren bij beatbands en later contrabas, wat hij ook aan het conserva torium in Groningen ging studeren Later werd piano zijn hoofdvak bij Willem Brons aan het Sweelinckcon- servatorium in Amsterdam, waar hij voor solo-spel leer ling werd van bassist Antho ny Woodrow. Het diploma so lo-spel werd hem in 1979 cum laude verleend. dia van de voorgespiegelde ver werking bij Uniser. Die monsters gaven geen aanlei ding te twijfelen aan de juiste wijze van verwerking, aldus Her enius. De voorzitter van de straf kamer. mr. L.C. van der Plas, merkte daarover op dat Uniser op die wijze gemakkelijk met de inhoud geknoeid kon hebben. "Shell ging", aldus Herenius, "uitsluitend af op mededelingen van Uniser". De Shell-medewer- ker wist evenmin of Uniser be schikte over een geldige hinder wetvergunning voor de verwer king van dat afvalwater. Hij en anderen van Shell hadden wel een aantal keren bezoeken ge bracht aan het bedrijf te Moer dijk. Opgelicht De officier van justitie, mr. W. Koops, stelt in zijn dagvaardin gen dat Uniser Shell twee maal heeft opgelicht. Het residuwater zou in strijd met de afspraken niet verwerkt maar geloosd zijn in het Hollands Diep. Daarnaast zou afvalloog van de Shell-raffi- naderij in Pernis niet zijn ver werkt en vervolgens afgevoerd naar West-Duitsland, maar ge deeltelijk in de Hollandse IJssel in Krimpen zijn geloosd en ge deeltelijk na vermenging met af valolie als brandstof verkocht zijn aan Belgische tuinders. Shell heeft voor de verwerking van afvalloog wel afspraken met Uni ser gemaakt maar is nooit con tracten aangegaan. Uniser heeft daar naar eigen zeggen tever geefs op aangedrongen De ver dediging van de verdachten be twijfelt bovendien of nu wel van oplichting kan worden gespro ken. Volgens de verdediging zijn de onderhandelingen tussen Shell en Uniser namelijk niet meer geweest dan een facade om de werkelijke belangen van het zakendoen van Shell met Uniser te verhullen. Recordvangst hasj op schip ROTTERDAM (ANP) - De po litie en de douane in Rotter dam hebben gisteren uit de Libanese kustvaarder "Sa- mie" uit Tripoli vele duizen den kilo's hasj gehaald, die overal in het schip verstopt zaten. De douane spreekt van enkele tonnen hasj en politie deskundigen menen dat het de grootste hasjvangst is, ooit op Nederlandse bodem ge daan. Er zijn vier beman ningsleden aangehouden, drie uit Libanon en één uit Soedan. Ze worden verdacht van de smokkel van de hasj. De vier aangehouden opvaren den variëren in leeftijd van 19 tot 36 jaar. De "Sami" was ei gendom van een rederij uit Beiroet, hoewel op het schip Tripoli als thuishaven staat. DEN HAAG (GPD) - Nederland zal nog deze maand achttien straaljagers van het type F-16 bijbestellen. Het aantal bestelde vliegtuigen komt daarmee op 142. Daarna rest nog een behoefte van 71 toestellen. Met de vijrvolgorder is een bedrag van 560 miljoen gulden gemoeid. De Nederlandse industrie zal voor de helft van dat bedrag aan compen satieorders krijgen. Fokker assembleert de straaljagers. De co-produktic kost het rijk 51 miljoen gulden meer. dan wanneer de vliegtuigen rechtstreeks zouden worden besteld bij de fabrikant. Gene ral Dynamics in de Verenigde Staten. Die extra kosten leveren de Ne derlandse industrie 1125 manjaren technologisch hoogstaand werk op. De F-16 jagerbommenwerper komt in de plaats van de oude F-104 Star- fighter. De vervanging daarvan is al in volle gang. Bovendien zullen de straaljagers van het type NF-5 door F-16's worden vervangen. Over de vraag of de F-16 evenals de oude Starfighter een nucleaire taak krijgt, zal de regering voorlopig geen beslissing nemen Dat gebeurt pas bij de opstelling van de defensienota, waarin het nieuwe kabinet zijn veiligheidsbeleid uit de doeken doet. Die nota wordt tegen de zomer verwacht. Korps Amsterdam eist oplossing probletnen AMSTERDAM (GPD) - Het politiepersoneel in Am sterdam eist van de geza menlijke politiebonden nieuwe initiatieven om de werksituatie in de hoofd stad te verbeteren. De Amsterdamse politiefunc tionarissen nemen geen genoegen met het resul taat dat de bonden eind november met minister Van Thijn van binnen landse zaken hebben be reikt. Ze zijn het zat dat hun eisen steeds maar worden genegeerd; bin nen het korps steken ac ties de kop op, er wordt zelfs gesproken over sta ken. Om dc zaak in de hand te kunnen houden, hebben de gezamenlijke politiebonden voor maandag een buitengewone ledenvergadering uitgeschreven, waar nader zal worden ingegaan op de perso- neelsproblematiek bij de Am- sterdamse politie. Onrust Al geruime tijd heerst er onrust on der de Amsterdamse politiemen sen. Die onrust nam toe nadat de resultaten bekend werden van de besprekingen tussen de poli tiebonden en minister Van Thijn eind november. De bewindsman kwam slechts aan één eis van de bonden gedeeltelijk tegemoet: de grote steden krijgen in vier jaar 500 man personeel erbij. Het Amsterdamse politiekorps wil een uitbreiding van 1000 man. De andere twee eisen: een voor iedere Amsterdamse politieman begrijpelijke taakstelling van het politiewerk en een toelage van f500 per maand voor elke Am sterdamse politieagent in ver band met het zware werk in de hoofdstad, werden niet gehono reerd. Hoofdbestuurder Francken van de Nederlandse Politiebond: ..Via de bestaande kanalen hebben we maanden geprobeerd over deze drie eisen overleg te voeren. Uit eindelijk werd eind november al leen over de politiesterkte ge deeltelijk overeenstemming be reikt. Door het uitblijven van voldoende resultaat is het gaan gisten onder het Amsterdamse politiepersoneel. Stakingen "Er circuleren thans resoluties en moties onder de politieagenten en er zijn actiegroepjes opge richt. Wc proberen de zaak in de hand te kunnen houden. Lukt dat niet. dan zijn stakingen niet uit te sluiten met gevolg dat er chaos ontstaat in Amsterdam", aldus Francken. DEN HAAG (GPD) - De Koninklijke Notariële Broederschap heeft drie leden-commissies samengesteld die de eigen erecodes en regels gaan verbeteren. Dat zou onbehoorlijk handelen van de notarissen moeten voorkomen. Ook wordt bezien of de notaris zich actiever moet opstel len in dc voorlichting aan de bij hem komende klant. Het instellen van de drie commissies is een uitwerking van het besluit dat de Broederschap in september heeft genomen om de veronderstelde slechte naam van het notarisberoep tegen te gaan. In september speel de de rechtszaak tegen dc Amsterdamse ex notaris S.-S. Er was ook discussie over de vraag of de notaris van nu zich in veel zaken te passief opstelt in gevallen waarin hij-zij fraude of onbehoorlijk handelen van bijvoorbeeld verkopers van onroerend goed kan vermoeden Een van de drie commissies die zich gaat bezighouden met het eventuele opstellen van nieuwe ereregels staat onder voorzitterschap van mr. J. H. Blaauw, lid van de Raad van State. ROTTERDAM (ANP) Ongeveer duizend baggeraars op honderd schepen gaan volgende week za terdag massaal het werk onder breken. uit protest tegen de hou ding van de werkgevers bij de onderhandelingen met de vak bonden over een betere verlofre geling. De schepen waarop acties worden gehouden bevinden zich over de hele wereld. Het meren deel is aan het werk in de Perzi sche Golf of in Wcst-Afrika Volgens een woordvoerder van de federatie Bouw- en Houtbonden is de actiebercidheid onder de baggeraars bijzonder groot. Hij verwacht dat aan de oproep om op 12 december van 's morgens vier uur tot 's avonds tien uur geen werk te verrichten massaal gehoor zal worden gegeven. "Dit is een eerste schot voor de boeg. Als de werkgevers hun stand punt niet wijzigen volgen er ze ker meer acties' aldus de vak bondswoordvoerder De acties worden geleid vanuit een actiecentrum in Shedrecht. Daar zullen vanaf de schepen berich ten binnen komen over het ver loop van de werkonderbrekin gen Het centrum wordt behalve door vakbondsbestuurders ook bemand door baggeraars die met verlof thuis zijn. Voor 28 decem ber hebben de bouw- en hout bonden een grote vergadering georganiseerd, die eveneens in Sliedrecht zal worden gehouden. Op die vergadering zal worden besloten of er nog meer acties zullen volgen Dit conflict tussen de baggeraars cn de vijf grootste baggercon- cerns in ons land spitst zich toe rond de verlofregeling voor be manningen die aan het werk zyn m West-Afrika en de Perzische Golf. Niemand zal hebben verwacht dat het kabinet-Van Agt een vliegende start zou maken. Maar dc manier waarop het kabinet de eerste weken van zijn bestaan is doorgekomen, lijkt meer op een hordenlo per die over elke horde strui- eind krabbelt en naar de vol gende hindernis strompelt. Het arbeidsvoorwaardenover leg loopt niet. er hangen nieu we donkere bezuinigingswol- ken boven de horizon, er zijn problemen over kernwapens en Spanjcs lidmaatschap van de NAVO. er is een minister met een bedenkelijk verle den. Deze problemen zouden nog wel oplosbaar zijn wanneer de verhoudingen binnen de coalitie goed waren, maar daarvan is geen sprake. De relatie tussen PvdA en CDA is al niet opperbest, maar nu blijkt dat ook PvdA en D'66 steeds sneller uit elkaar groeien, waardoor de socia listen in een isolement te recht dreigen te komen Den Uyl wijt - in een interv iew in Vrij Nederland van deze week - de neergang van de PvdA mede aan het „naar rechts trekken" van D'66. aan de neiging bij de Democraten „om te zoeken naar de wat rechtsere oplossingen". Hij geeft ronduit toe geïrriteerd te zijn door de houding van de D'66-ministers m het kabi net. PvdA-voorzitter Max van den Berg deed daar nog een schepje bovenop door D'66 te verwijten te veel de kant van het CDA te kiezen „De PvdA-ministers zijn een min derheid in het kabinet", zegt Van den Berg. die daarmee de spijker op zijn kop slaat: een meerderheid zal de PvdA nooit krijgen Er zal binnenkort wel weer een „zuiverend gesprek" plaats vinden tussen toplieden van beide partijen, maar ook dan valt niet weg te poetsen dat PvdA en D'66 een andere weg gekozen hebben. En dat is geen proces van vandaag of gisteren, dat is al maanden, zo niet jaren geleden begon- Je Tegendeel Afglyden het de climax kunnen noemen van een serie botsin gen, die al ver voor de verkie zingen begonnen is. Al tij dens het vorige kabinet koerste D'66 menigmaal een andere kant uit dan de PvdA. De steun van de Democraten voor het loon- en inkomens beleid (twee looningrepen) van het kabinet-Van Agt I is daarvan een voorbeeld. Hoe weer WD-leider Wiegel zijn D'66-collega Terlouw verweet bijwagen van de PvdA te zijn, hoe groter de behoefte bij de Democraten om het tegendeel te bewijzen. De grote verkiezingswinst van D'66 en het verlies van de PvdA. gaven aan de drang tot zelfstandigheid van D'66 nieuwe impulsen. De PvdA werd onaangenaam verrast door de aanvaarding door D'66 van Van Agt als premier, terwijl D'66 en PvdA in de programmatische onderhandelingen vaker niet als wel op één spoor zaten. In de nacht waarin het kabinet- Van Agt II - kort na zijn aan treden - viel. koos D'66 de kant van het CDA. De socialisten hebben het ge heel aan D'66 (en vooral PvdA-vnend Van Mierlo) te danken dat zu nog in de rege ring zitten. Want als D'66 had gewild, was het na die crisis samen met het CDA in een tijdelijk rompkabinet verder gegaan Het zou de PvdA wellicht voor langere tyd bui ten de regering hebben ge gooid. Direct na die oktober-crisis kwam de wrijving al naar buiten. Veroorzaakt door Den Uyl die het niet kon la ten uitspraken te doen over zaken die minister Terlouw van economische zaken aan gingen. Terlouw reageerde daar publiekelijk zeer krib big op „Den Uyl moet zich met zijn eigen zaken be moeien". luidde samengevat de kritiek. Er kwamen meer botsingen Tijdens het debat over de re geringsverklaring koos D'66 - toen het op stemmen aan kwam - tweemaal de kant van het CDA (kinderbijslag, kern wapens). En in tegenstelling tot de PvdA ging D'66 deze week akkoord met de toetre ding van Spar\je tot de NA VO. D'66 en de PvdA zijn niet zon der meer onder dezelfde noe mer te brengen. Voor zover D'66 al een visie heeft op dc maatschappij en vooral de fi- nancieel-sociaal-economi- sche problematiek, wijkt die in elk geval duidelijk af van die van de PvdA De Demo craten kijken vanuit hun ta melijk comfortabele midden positie naar wat haalbaar is, meer dan naar wij zij graag zouden willen. Den Uyl mag dat „afglijden naar rechts" noemen, daar mee is D'66 nog geen rechtse partij. Het verwyt is dat de Democraten onvoldoende oog hebben voor de gevolgen van inkomensmatiging. Maar andersom zegt D'66-fractie- leider Brinkhorst terecht dat de PvdA niet het patent heeft op de ware oplossing voor I het redden van onze econo- Bovendien is de PvdA er tij dens vier jaar oppositie, noch tijdens de voorbye periode sinds de verkiezingen, in ge slaagd het land te voorzien van werkelijke alternatieven voor een echt ander beleid. De oppositie was allesbehal ve insprirerend. Vooral daar van heeft D'66 kunnen profi teren en wellicht is dat wel de grootste frustratie bij de so cialisten. Desondanks is de PvdA steeds D'66 tot het eigen, „linkse", kamp blyven rekenen. De so cialisten hebben steeds vast gehouden aan het „samen- uit-samen-thuis"-principe Vóór de verkiezingen vanwe ge de ydele hoop op een links kabinet, daarna omdat het voor de PvdA de enige garan tie was op deelname aan de regering De PvdA had D'66 nodig en niet andersom, zoals Terlouw tydens de formatie Den Uyl meer dan eens heeft duidelijk gemaakt Van een linkse meerderheid in het kabinet - waarop de PvdA steeds heeft gewezen - is al lang geen sprake meer. De verhouding in het kabinet is geen 9 6 (PvdA - D'66 - CDA), maar 6-9 (PvdA CDA D'66) Daar mee is de PvdA feitelijk al leen komen te staan Waarby komt dat ook het CDA er niet voor schroomt de PvdA m de hoek te zetten. Dat Lubbers c s in het debat over de regeringsverklaring in sommige gevallen openlyk de kant van de WD kozen, is de socialisten méér dan een doorn in het oog. Overigens geen nieuw ver schijnsel, want de WD klaagde er vier jaar geleden ook over dat het CDA teveel de oren naar oppositiepartij PvdA liet hangen De WD kreeg ook daarna nog van het CDA de ene klap in het ge zicht na de andere. Maar of het incasseringsvermogen van de PvdA even groot is als dat van de liberalen, mag ern stig worden betwyfeld En daar komt dan nog bij dat Den Uyl nu als minister van sociale zaken verantwoorde lijkheid moet nemen voor een beleid dat hem niet zint, zelfs maatregelen moet ne men die hy tien maanden ge leden van het vonge kabinet nog fel bestreed. Dreigen met een looningreep. het moeten erkennen dat vol gens het Centraal Plan Bu reau zijn banenplan geen 60 000 maar hooguit 5000 ba nen zal opleveren, toezien hoe de hardste bezuinigingen juist in „zijn" sector van de sociale zekerheid worden ge zocht Gruwel Daar komt by dat Den Uyl door met name de werkgevers wordt gebruikt als de kop van Jut in hun kritiek op een beleid dat veel meer kabi netsbeleid. dan PvdA-beleid is. Het moet een gruwel zyn voor de man die dacht minis- ter president te kunnen wor den van een echt vernieu wend kabinet. Terwyl nu blykt dat hy niet alleen on machtig is om een ander be leid te voeren, maar zelfs nau welyks mogelykheden ziet om het CDA-D'66-beleid een beetje naar „links" by te kleuren In het VN-interview omschryft Den Uyl zyn positie als ..het knokken, vechten om water uit de rotsen te slaan". De kri tiek van Den Uyl op D'66 heeft dan ook veel meer weg van ten verzuchting van moedeloosheid, een karak tertrek die allerminst by de PvdA-leider past. Hoe lang houdt hij (en dc PvdA) dat nog voP HANS DE BRUIJN

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1981 | | pagina 7