Oegstgeest" maakte eind aan
versnippering
KERKDIENSTEN
Zendingshuis gaat - na 65 jaar - verbouwen
ZATERDAG 5 DECEMBER 1981
(Van onze redactie geestelijk leven)
OEGSTGEEST- Het Zendingshuis in Oegstgeest, dat volgend jaar 65 jaar bestaat, is toe
aan een algehele verbouwing. De plannen daarvoor zijn in de maak. Dit werk zal wor
den ter hand genomen zodra de synode van de Hervormde Kerk, naar te verwachten
valt, definitief besluit, de landelijke bureaus van deze kerk uit Den Haag naar het grote
terrein van de Zending in Oegstgeest over te brengen. Er zijn verschillende commissies
gevormd om deze 'operatie' naar alle kanten te bespreken en op papier voor te bereiden.
Over wat aan de stichting van het
Oegslgeester zendingscentrum is
voorafgegaan en over de lotge
vallen van de 'zendingsschool' is
veel interessants te lezen in het
pas verschenen boek van mr. S
C. Graaf van Randwijck. Van
Randwijck (nu bijna 80 jaar) is
lange tijd algemeen secretaris ge
weest van de Raad voor de Zen
ding en hij heeft een dik boek ge
schreven over de geschiedenis
van de Zending lussen 1897 en
1942
Begin deze eeuw bestonden er in
ons land maar liefst drie zen
dingsopleidingen. Twee in Rot
terdam. van het Nederlands Zen
deling-Genootschap (NZG) en de
Nederlandse Zendings-Vereni-
ging (NZVj, en een in Utrecht,
van de Utrechtse Zendings-Ver-
eniging (UZV).
Deze versnippering was een gevolg
van de verschillende richtingen
in de Hervormde Kerk. In de op
leiding jjelf zal deze richtings
kwestie weinig hebben bete
kend. Wel droegen de 'kwekelin
gen' van het deftiger NZG in
Rotterdam een jacket, waarmee
zij zich onderscheidden van de
leerlingen van de meer democra
tische NZV.
Stootje
De toelatingseisen waren voor alle
drie opleidingen dezelfde.
Uiteraard was de lagere school ver
eist. Daarnaast werd veel waarde
gehecht aan karaktereigenschap
pen. persoonlijk geloof en per
soonlijke roeping, aan bijbelken
nis ('wel onderwezen catechisan
ten' moesten het zijn) en aan li
chamelijke en psychische ge
zondheid. Wat dat laatste betreft,
de zendelingen en hun vrouwen
moesten, als ze de rimboe in
trokken, een stootje kunnen ver
dragen.
den toegelaten. Gedurende hun
opleiding moesten zij in inler-
naatsverband leven. Dat werd -
terecht - voor hun vorming en
het aankweken van teamgeest
van belang geacht.
De opleiding duurde driemaal
twee jaar. In de eerste twee jaar
lag het hoofdaccent op de alge
mene vorming, met als doel een
examen op mulo-niveau. De vol
gende twee jaar stonden de theo
logische vakken centraal, met
een examen voor godsdienston
derwijzer als afsluiting. En de
laatste fase was meer praktisch
gericht. Men studeerde Maleis en
Indonesische volkstalen en land
en volkenkunde, bestudeerde de
islam en verschillende stamreli-
gies en legde zich ook toe op
boekhouden, timmeren en medi
sche vaardigheden.
De enige man In volledige dienst
bij zo'n opleiding was de 'zen-
dingsdirector'. Die was ook de
huisvader van het internaat en
verzorgde als secretaris van het
zendingsbestuur de correspon
dentie. Predikanten, oud-zende
lingen en een huisarts stonden
hem bij de opleiding ter zijde.
Naast hun gewone werk stelden
zij een deel van hun tijd hiervoor
beschikbaar.
Dr. H. M. van Nes, predikant in
Den Haag, werd als rector be
noemd. Enkele jaren later werd
hij kerkelijk hoogleraar in Lei
den.
Hetzelfde gebeurde met de tweede
rector, dr. A. van Veldhuizen.
Die werd in 1922 hoogleraar in
Groningen. Zijn opvolger was dr.
A. M. Brouwer, die van 1911 tot
1921 de zendingsschool leidde
om daarna hoogleraar in Utrecht
te worden.
Dr. F. J. Fokkema, opvolger van
dr. Brouwer, bleef de zendings
opleiding trouw. Hij bedankte in
1937 voor een professoraat in
Groningen.
Een en ander is wel een bewijs, dat
het de Zending is gelukt, emi
nente theologen voor deze oplei
ding te interesseren. Hetzelfde
geldt voor de opvolger van Fok
kema, dr. E. Jansen Schoonho
ven, die hoogleraar in Leiden
werd.
Dr. J.W. Gunning, ruim 25 jaar
zendingsdirector. Hij zette alles op
alles om aan de versnippering in
de zendingsopleiding een'eind te
maken.
Profijt
Tijdens het rectoraat van dr. Brou
wer werd het duidelijkdat men
het 'zendelingenhuis' in Rotter
dam zou moeten verlaten. Het
was te oud en te klein geworden.
Maar wdór een nieuw gebouw
neer te zetten?
Veel bestuursleden pleitten voor
Rotterdam zelf. Een handelsstad,
.sterk in opkomst, met contacten
naar de hele wereld, dat gaf voor
een zendingscentrum toch wel
bepaalde voordelen. Een ge
schikt bouwterrein was in de
Maasstad echter moeilijk te vin
den. Bovendien waren de grond
prijzen te hoog.
Anderen zagen wel wat in Den
Haag. Het regeringscentrum,
met zijn vele contacten naar Ne
derlands Indië. Maar ook dat
ging niet door. Men wilde de aan
staande zendelingen niet zes jaar
lang laten leven in een 'luxe stad,
brandpunt van wereldschheid'.
De omgeving van Leiden trok de
aandacht omdat men wilde profi
teren van de universiteit met
haar docenten, instituten en bi
bliotheek.
In Wassenaar en Voorschoten kon
men niet slagen. Wèl in Oegst
geest. Men hoopte, dat in de na
bijheid van de nieuwe zendings
school ook het zendingsbureau
zou worden gebouwd, als de cor
poraties tot nauwere samenwer
king zouden besluiten.
In april 1913 besloten de besturen
van het Nederlands Zendeling-
Genootschap en de Utrechtse
Zendings-Vereniging, in het
'dorp bij Leiden' te gaan bou
wen. De curatoren van de u-ive»
siteit waren er kennelijk iee in
genomen. Zij hadden ze s laten
weten, dat de aan de cur *s ver
bonden artsen-docenten \?oor de
medische opleiding van de aan
staande zendelingen de 'beschik
king' zouden krijgen over de
voor dit onderwijs nodige zie
ken, college-zalen en andere
hulpmiddelen. Dit alles onder
toezicht van de betrokken hoog
leraar.
Concentratie
In Oegstgeest werd voor f65.000
een terrein van ruim vijf hectare
gekocht. Dat bedrag kwam bijna
geheel terug, toen de stroken
grond langs de Warmonderweg
en de De Kempenaerstraat gelei
delijk als bouwpercelen werden
verkocht. Op een van deze stuk
ken bouwde de hervormde ge
meente van Oegstgeest later de
Pauluskerk.
De bouw van het grote zendings
huis, van twee woningen aan de
Leidsestraatweg - voor de rector
en de director - en van twee klei
ne woningen aan de De Kempe
naerstraat - voor de timmerman
en de tuinman - moest f295.000
kosten. Als gevolg van de oorlog
somstandigheden (1917) kwam
daar nog f 20.000 bij.
Bij elkaar
Iet was de grote zendingsdirector
dr. J. W. Gunning van 1897 tot
1923 dé leider in het Nederlandse
zendingswerk die zich met alle
kracht inzette om aan de versnip
pering in de opleiding een eind te
maken. Men besefte, dat een geza
menlijke opleiding niet alleen
een belangrijke financiële bespa
ring zou betekenen, maar ook
meer bevoegde docenten zou kun
nen aantrekken.
In 1905 lukte het, de twee opleidin
gen in Rotterdam bij elkaar te
brengen.
Het ZendingshuisOegstgeest
Tijdens de bouw van het zendings
huis heeft nog een werkstaking
gedreigd. Die werd voorkomen
doordat de betrokken arbeiders
genoegen namen met een loons
verhoging van 1 cent per uur. In
september 1917 werd het nieuwe
gebouw geopend.
Niemand heeft er ooit spijt van ge
had, dat dit centrum in Oegst
geest is gekomen. In het gebouw
was niet alleen de zendings
school met haar internaat geves
tigd, ook de bureaus van de sa
menwerkende zendingscorpora
ties vonden hier een onderko
men.'Alle zending die haar basis
had in de Nederlartdse hervorm
de gemeenten werd hier gecon
centreerd.
Langzamerhand werden ook de
toelatingseisen van de opleiding
verhoogd. In 1932 was ten minste
een mulo-diploma nodig. En van
1937 af moesten de aanstaande
zendelingen een middelbare op
leiding of onderwijzersopleiding
hebben genoten.
In de bezettingstijd is het Zen
dingshuis enige jaren buiten ge
bruik geweest. Duitse militairen
hadden het gevorderd. Later
kreeg het Leidse Diakonessen-
huis er onderdak, nadat dit zie
kenhuis het gebouw aan de Witte
Singel, op last van de Duitsers,
had moeten ontruimen.
Oecumenisch
Na de oorlog is er op het gebied van
de Zending veel radikaal veran
derd.
De samenwerkende corporaties be
sloten, hun arbeid, bezit, oplei
dingsinstituut, bureau, kortom
dlles over te dragen aan de Her
vormde Kerk, die voor het bestu
ren ervan de Raad voor de Zen
ding in het leven riep met een
aantal secretarissen voor het da
gelijkse werk. En de oude 'zen
dingsschool' werd een zendings
hogeschool met studenten.
In 1969 is ook dat veranderd. Toen
besloten de synodes van de Her
vormde Kerk en de Gerefor
meerde Kerken, in het Oegst-
geester Zendingshuis het Hen
drik Kraemer-Instituut te vesti
gen. Een oecumenische oplei
ding op universitair niveau voor
ieder die vanuit een Nederlandse
protestantse kerk als zendings
werker - in de ruimste zin van
het woord wil uitgaan.
De komende verbouwing moet het
65 jaar oude Zendingshuis ge
schikt maken om zijn functie in
deze tijd te kunnen vervullen.
Het is niet alleen opleidingsinsti
tuut en kantoor maar ook ont
vangstcentrum voor velen in bin
nen- en buitenland die met het
Nederlandse zendingswerk te
maken hebben.
Bij alle verandering in de Zending
zelf is deze aanpassing geen luxe
maar noodzaak.
'Youth for Christ' Leiden houdt
volgende week zatérdag, 12 de
cember, in de Bevrijdingskerk
(Montgomerystraat. Zuidwest)
een themadag onder het motto
'Het komt je niet aanwaaien'. On
der 'het' mag men van alles ver
staan: 'het geloof, het leven, en
vul zelf verder maar in".
Om 10 uur 's morgens leidt een
spreker het thema in, om 2 uur
wordt er, na een toneelstukje,
verder Over gepraat en om 8 uur
draait er een film. Ieder is wel
kom. Wie de hele dag blijft, moet
wel brood meenemen. Voor de
andere consumpties wordt ge
zorgd.
In 't Parlement, Nieuwe Rijn 52
Leiden, spreekt dinsdagavond
om 8 uur iemand van het Roze-
kruisers-Genootschap over
'Voorbereiding op transfigura
tie'. Diezelfde avond, ook om 8
uur, wordt in de Vikingzaal van
Nieuw-Minerva, Vrouwensteeg
11 Leiden, een openbare voor
dracht gehouden over 'De wet
van de gevolgen en de vrije wil',
dit op initiatief van het Theoso
fisch Genootschap.
Hervormde Kerk: beroepen te
Avezaath en Wadenoyen (Geld.)
mevrouw F. Zeldenrust Hilver
sum. te Oostzaan kandidaat J. H.
Sonderen Amsterdam; aangeno
men de benoeming door de syno
de tot vlootpredikant kandidaat
P. G. Prangel Den Burg (Texel).
Gereformeerde Kerken: beroe
pen te De Bilt-Bilthoven P. van
Gurp Emmen. Nederlands Gere
formeerde Kerken: bedankt
voor Hattem-Heerde L. Blokhuis
Schiedam. Gereformeerde Ge
meenten: beroepen te Boskoop
N. W. Schreuder Goes; bedankt
voor Clifton (Canada) P. Hon-
koop Kampen. Baptistenge
meenten: aangenomen naar
Vroomshoop G. H. W. Pflaum
Hoogezand.
De Oegstgeester gereformeerde
predikant drs. K. Vegter gelooft,
dat echte bangheid oorzaak is
van het feit dat mensen niet meer
rustig over de vredesbeweging
kunnen praten. "Omdat we bang
zijn, zijn we zo heftig tegenover
degenen die het niet met ons eens
zijn. Want deze mensen willen
uitgerekend datgene waarvoor
ik als de dood ben". Schrijft de
predikant in zijn wijkbericht
van deze week. "We praten als
haviken, omdat we wezels zijn"
"Maar je mag toch wezel zijn, zeker
in de situatie van 1981? In de bij
bel wordt aan bange mensen de
weg gewezen ("Bij U schuil ik"),
maar hoe moet ik deze woorden
vertalen naar de politiek toe?
Schuil je nog bij de Heer, als je
onder een atoomparaplu schuilt?
En ethisch: is élk middel geoor
loofd?"
Een gesprek over deze vragen,
meent'ds. Vegter. moet gebeuren
in alle nederigheid en zachtmoe
digheid, elkaar in liefde verdra
gend.
LEIDEN: Herv. Gem. Hf g »-.* Jr.
Meijcrs, 11.45 oecum. di- -.*}
Marekerk 10ds. Sterring.. '.'el-
den, Doorn;
Maranathak. (L. Morsweg) lü Us. Kra
mer. ha.
Regenboog (Merenwijk) 9.30 ds. v.
Leeuwen, 11.15 ds. v. Leeuwen en pater
Sweerts;
Bethlehemk.(Driflstr 10 ds Panne-
Bevrijdingsk.(Montgomervstr) 9 en
10.30 dr. Johgoneel en ds. Rietveld, ha,
Vredesk.(Burggravenl.) 10 dr. Lamping,
Waalse kerk (Breestr.) 10.30 ds. Ribs.
Acad. Ziekenhuis 10.15 ds. Bovenberg.
Diakonessenhuis 10.30 ds. Van 't Hof
Endegeest 9.30 ds Friederich.
Geref. Kerk: Zuiderk. (Lammen-
schansw.) 10 dr. Vlijm,
Petrakerk (Surinamestr.) 10 ds. Horten-
Oude Vest 10 ds. Koolstra. 5 ds. Horten-
Maranathak.(L. Morsw.) zie herv. gem
Bevrijdingsk.(Montgomerystr) 9 en
10.30 dr. Jongeneel en ds. Rietveld, ha, 5
ds. Koolstra;
bejaardenhuis Groenhoven 10 ds. Ver
doom.
Dolerende Geref Kerk (Lokhorstk.):
8.30 hr. Katerberg. 5 ds v.d. Hagen.
Geref. K. Vrijg (Hercngr.) 10 en 5 prof.
Schilder
Chr. Geref. K. (Steenschuur): 10 en 5 ds.
Den Hertog
Geref. Gem. (N. Rijn): 10 en 4.30 ds.
Boogaard
Geref. Gem. in Ned. (Bethl.kerk
Driftstr 11.30 en 5.30
Evang.-Luth. Gem. (Hoogl. Kerkgr.)
10.15 ds. Happee,
Remonstr.-Doopsgez. Gem. (Lok
horstk): 10.30 ds. Koek.
Baptistcngem. (O. Rijn 3): 10 ds. Bos
veld.
Evang. Christengem, (Middelstegr. 3):
10 hr Dikkes
Zendingswerk Middemachtsroep (Zoe-
terw.singel 21): 5 dr. Spreij
Evangelieccntrum Zijlsingel 2: zo. 10 en
di 8 hr Znlstra
Pinkstergein (O Vest 13) 10 hr Haan
Leger des Heils (Hooigr 10 en 7.30.
Nieuw-Apust. Kerk (H. Rijnd. 24): 9.30
en 4. wo. 8
Zevendedagadventisten (Lokhorstk):
elke zat. 9.45 bijbelstudie, 10.45 predik-
Christian Science (Steensch. 6). 10.30
Kerk van J Chr. v.d Heiligen der L. Da
gen (Brahmsl 9.30. 10 30 en 11.20.
Oud-Kath K. (Zoeterw.singel): 10.
Church of England (oud-kath. k. Zoe
terw singel) 5 nam.
Vrij-Kath. K. (Vreewijkstr. 19): 10.30.
Rooms-Kath. K Haag weg zat. 7, zo 9
en 10.45;
Herensingel zat 7, zo 8.30, 9 30 en 11;
Rijndijk (lyeiden-V.schoten) zat. 7, zo.
9 30 en 11.30;
Steenschuur zat. 7, zo. 8.30, 10, 11.30, 6
en 7.
Boshuizerkade zat. 7. zo. 9.30 en 11;
Lammenschansweg zat. 7, zo. 9.10.30 en
Haarl.straat zat. 7, zo. 9.30, 10 45 en
12.15;
H. Rijndijk (zie Zoeterwoude).
ABBENES. Herv. Gem. 9.30 hr. Drijver,
V.schoten, 6.30 ds. Bergsma.
AARLANDERVEEN Herv Gem. 10
ds. Hanemaayer, 7 ds. v. Malssen, Lei
derdorp.
Geref. K 10 ds. v.d. Kamp. Wassenaar,
6 30 ds. Den Braber, Medemblik.
Chr. Geref. K.: 9.30 en 4 ds. Brandsma.
Rk Kerk zat 7. zo. 10.30.
ALPHEN AAN DEN RIJN Hen- Gem
Adventskerk 10 ds. De Jonge, 6.30 ds.
Bogers; Kruiskerk 10 ds. Bogers; Op-
st kerk 10 ds v.d. Heiden. 6 30 ds Kie
vit. Gouda; Nabij 10 jeugdkapel; G. Her
derkerk 9 ds. Mulder, 6.30 ds. Oosthoek.
De Bron 9 en 10 30 ds Oosthoek. 6 30 ds
Moll; Ashram (Marsdiep) 10.30 ds. Mul
der; Driehoorne 7 nam ds. Oort; Al-
banianae (Diamantstr.) 10 ds. Moll; On-,
derweg (Lijsterl.) 10 ds. Oort; Sionskerk
(Planetens.) 9.30 kand. Kammeraat,
Urk, 6.30 ds Ouwendijk. In remonstr.
kerk, Van Mandersloostr. 36. 8 nam.
maande! oecum. eucharistie-avond-
maalsviering, ds. Mulder.
Geref. K Mar kerk 10 ds. Vree, 6.30 ds.
Verdoorn, Wadd veen, Salv.kerk 10 ds.
Den Braber. Medemblik, 6.30 ds. Vree.
Zie ook hen- gemeente.
Geref. K. Vryg.(Rijnstroom): 9.30 ds. De
Graaff. 5 ds Smelik, ha
Ned. Geref K. (school Willemstr.): 9.30
en 4.30 ds. Waag meester
Chr. Geref. K.: 9.30 dienst, 4.30 ds. Vliet-
Oud-Geref. Gem. (Hooftstr. 240): 9.30 en
4
Bcpt.gem. (Molenwerfstr. 1): 10 evang.
Leidekker, 6.30 ds. Koekkoek.
Bapt.gem. Noord (school Kalkovenw.
62) 10 hr. Vork.
Volle-evang.gem. (school Westprelu-
dew.) 10 hr v.d. Hoorn
Leger des H. (Corn, de Vlamingstr): 10
en 6.30
Piiikstergem. (school De Wegwijzer, Ba-
tenstein 16): 10 hr. v.d. Laan.
Remonstr. Kring (Van Mandersloostr.
36): 10 ds. Went. Bloemendaal.
Rk Kerk: Bonifaciusk. zat. 7, zo. 9.45 en
11.30:
Piusk. zat 7, zo 9 en 10 30;
De Bron zat. 7. zo. 9.30 en 11.
BENTHUIZEN Herv. Gem. 9 30 en 6
ds Exalto
Geref. Gem. 9.30 en 6 ds. Vogelaar
BODEGRAVEN: Herv Gem Dorps
kerk 10 ds. De Vreugd, 6.30 ds. Wieman;
Salv.kerk 10 ds, Wieman, 6.30 ds. Sirag,
Leusden;
Bethl.kerk 10 ds. Richter, 6.30 ds. De
Vreugd.
Geref K lOds v.d Berg.6.30ds Elder-
Geref. K. Vrijg.: 9.30 leesd., 4.30 ds.
Glas
BOSKOOP: Herv. Gem. Dorpskerk 9.30
ds. Stelwagen, 6.30 ds. Schipaanboord,
Uitwijk, jeugddienst;
De Stek 9 30 ds. Van 't Hoff
Geref. K.: 9,30 en 5 ds. Omta.
Chr. Geref. K.: 9.30 leesdienst, 7 ds.
Quant, Haarlem.
HAZERSWOUDE Herv Gem. 9.30 ds.
De Graaf, 6.30 kand. Paul, Z.meer
Geref. K.: 9 30ds. De Raadt. 5 ds. Welbe-
Rk Kerk dorp zat 7. zo 9 30 en 11.30;
Anker zat. 7. zo. 8.45 en 11.15;
Rijndijk zo. 10.
HILLEGOM Herv. Gem. 10.15 ds.
Rothfusz, 5 ds. Krispijn.
Geref. K.: zie herv. gem
Chr. Geref. K.: 10 en 5 ds. Biesma.
Rk Kerk: Mart. zat. 7, zo. 8.30, 10 ei)
11.30;
Jozefk. zat. 7. zo. 10 en 11.30.
HOOGMADE: Herv. Gem. 10 ds. v.d.
Hoek.
Rk Kerk zat. 7. zo. 10
DE KAAG: Herv. Gem. 10 ds. Kolkman.
Rk Kerk zat 7. zo 8 en 10
KATWIJK AAN DEN RIJN Herv
Gem. Dorpsk. 10 ds. Aarents, 6 ds. Ge
braad;
Ontm.kerk 10 ds. Gebraad, 6.30 ds. Aar-
Geref. K 10 ds. Vrolijk, 5 ds Kersten.
Vliegkamp Valkenburg: 10.30 ds. v.
Melle
Rk Kerk: zat. 7. zo. 9.30 en 11.15.
KATWIJK AAN ZEE Herv Gem. N.
Kerk 10 ds. De Jong. 6 ds. Van Roon;
O. Kerk 10 ds. Schuurman. 6 ds. Vliet-
stra, Doornspijk;
Ichthusk. 10 ds, Vink, 5 ds. De Jong;
Pniëlk. 9.30 ds. Vroegindewey, 6 ds.
Schuurman.
Gr. v. Pr.school 10 ds. Driebergen,
Overduin 2 ds. Baas; Hoeksteen 10 do-
vendienst, hr Storm, Morster.
Geref K Vr kerk 10 ds Koster. 5 ds.
Vrolük.
Triumfatork. 10 ds. Kersten, 5 ds. Kos-
Geref. K. Vrgg.: 10.15 en 3.30 ds. Heida.
Ned Geref K.: 8.30 en 7 ds. Welmers.
Heiloo, ha.
Chr. Geref. K.: 10 en 5 ds. Slagboom.
Vrije Chr. Geref. Gem. (Unizaal): 10 en 5
ds. v.d. Belt.
Geref. Gem. (Remisestr.): 10 en 5 leesd.,
do. 7.30 ds. Hakkenberg.
Geref. Gem. in Ned. (Louwestr): 10 en
Volle-evang.gem. (Voorstr. 100): S.45.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN: Herv
Gem. 10 hr. v. Wallinga, Ter Aar. 5 ds
Bogers. opendeurdienst.
Geref. K.: 10 jeugddienst, reli-musical, 5
zie herv. gem.
LEIDERDORP: Herv. Gem. en Geref.
K. Dorpsk. 10 en 6.30 ds. Knorth;
Hoofdstr. 10 ds. v. Loenen;
Scheppingsk. 9 en 10.30 ds. Doesburg.
Elis.ziekenhuis 9.30 hoogmis, 10.30 ds.
Brommet.
Bapt.gem. (wijkgeb.Zijlkw.): 10 br. De
Vries. ha.
Rk Kerk zat 7. zo. 9. 10 30 en 12.
LEIMUIDEN Herv Gem 9.30 ds. De
Mey. Houten. 7 ds. Schalk.
Geref. K 9.30 ds. Los. 7 ds. Bruijn, Gou
da.
Rk Kerk zat. 7. zo. 8.30. 9.30 en 11 15.
LISSE Herv. Gem. Dorpskerk 10.15 ds.
De Gelder;
Pauluskerk 10 hr. Stam. Nieuwkoop. 7
ds. De Gelder.
Geref. K.: 9 ds. Ferwerda. Sassenheim,
in herv. kerk, 7 ds. Boswijk, in Salvatori.
Geref K. Vrijg. 10.30 en 4 30 ds. De Put
ter. ha.
Ned. Geref K. (Salvatori): 10.45 en 5 ds.
Schuurman.
Chr. Geref K. 10 en 4.30 ds. v. Dyken.
Geref. Gem 10 en 4 ds. Hakkenberg,
wo. 7 30
Rk Kerk Agathakerk zat. 7, zo. 10 en
11.30;
Poelpolder zat. 7. zo. 9 en 11.30;
Manakerk zat. 7. zo. 8 30. 10 en 11.45,
Engelbew. zat. 7, zo. 8. 9.30, 11 en 5.45.
NIEUWKOOP: Herv. Gem. 9 30 ds.
Bronsgeest, 6.30 ds. Stoutjesdijk, Ou
derkerk aan de Amstel, jeugddienst.
Geref. K.: 9.30 ds. Heemskerk, O.geest,
6.30 hr. Burger, A.dam.
Chr. Geref. K.: 9.30 en 6.30.
Remonstr. Gem.: geen dienst.
Rk Kerk: zat. 7.30. zo. 9 en 10.45.
NIEUWVEEN: Herv. Gem. 9.30 ds. Mo
lenaar, 6.30 ds. Moonen, jeugddienst.
Geref. K.: 9.30 en 7 ds. Cremer, Amstel-
Rk Kerk: zat. 7. zo. 9 en 11
NIEUW-VENNEP: Herv. Gem. 9.30 ds.
Bergsma, 7 ds. v. Winterswijk, Benne-
broek.
Geref. K.: 9.30 ds. Rang. 4.30 ds. Boeij-
enga, Bloemendaal.
Chr. Geref. K.: 9.30 ds. Quant. Haarlem,
3 ds. Visser.
Rk Kerk zat. 7, zo. 10.
NOORDEN: Herv. Gem. 9.30 ds. Noor-
degraaf. Ede. 7 ds. Koelewyn. Woubrug-
ge
Geref. K.fW. Verlaat): 10 en 7 ds. Noote-
Rk Kerk zat. 7, zo. 9 en 10.30.
NOORDWIJK: Herv Gem. Voorstr-
(Binnen) 10 ds.v.d. Lee, 5 hr. Visser;
Vinkenl. 5 ds. v. Loenen, L.dorp,
Hoofdstr. (Zee) 10 ds. Keuning, 7.30 ds.
Keuning, met kerkconcert;
De Rank (Golfbaan) 10 hr. Visser.
Geref K Hoofdstr. (Zee) 10 hr. Brou
wer, 7.30 zie herv. gem..
Vinkenl. (Binnen) 9.30 ds. Elgersma. 5
ds v. Loenen. L.dorp,
Stichtingskerk 11 ds. Slofstra; Sole Mio
9 ds. Wijngaarden. N.-Vennep.
Rk Kerk: Zee zat. 7. zo. 9.30 en 11;
Binnen zat. 7. zo 8. 10 en 11.30
NOORDWIJKERHOUT Dorpsk. 10
Rk Kerk Victork. zat 7. zo 9 30 en 11.
Jozefk. zat. 7. zo. 8.30 en 10.
OEGSTGEEST: Herv. Gem. Groene of
Will.kerk 11 ds. mr. v. Leeuwen, Lo-
chem;
Pauluskerk 9.30 dr. Cramer;
Gemeentecentrum (Lijtw.) 10.30 ds. Ter
Linden. 7 ds. Brokerhof
Geref. K.: 10 ds. Vegter, 7 zie herv. gem.
Ned. Geref K. (Gem.centrum): 8.45 ds.
Brink. 4 ds. Cornelisse.
Van Wijckerslooth: 4 ds. Ter Linden, ha.
Endegeest: zie Leiden.
Volle-evangeliegem'. (Gem.centrum): 4.
Rk Kerk: Will.kerk zat. 7. zo. 9 en 11.30;
Bonaventurakapel zat. 6.30, zo. 9 en 11.
OUD-ADE: Rk Kerk zat. 7, zo. 8.30 en
10.30.
OUDE EN NIEUWE WETERING
Herv. Gem. 9.30 ds. Schalk, 5 zie geref
kerk.
Geref. K.: 9.30 mevr. ds. De Vos, A.dam.
5 hr. Krispijn, Leiden, jeugddienst.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 8, 9.30 en 11.30.
ROELOFARENDSVEEN Rk Kerk
Mar. Pres. zat. 7, zo. 8. 9.30 en 11;
Petrus-B. zat. 7, zo. 9.30 en 11.30.
RIJNSATERWOUDE: Herv. Gem. 9.30
kand. Terlouw, Utrecht, 7 ds. Samson,
R.dam.
Chr Geref. K.: 9.30 dienst, 2.15 ds.
RIJNSBURG: Herv. Gem. Laurentius-
kerk 9.30 en 5 ds. Romein;
Bethelkerk 9.30 ds. Batelaan, V.schoten.
Geref. K. Petrak. 9.30 dr. v. Oeveren, 5
ds. Baayen;
Imm.kerk 9 en 10.30 ds. Baayen, 5 ds.
Damsma, jeugddienst;
Mar.kerk 9.30 ds. Damsma, 5 dr. v. Oe-
Geref K. Vrug.: 10 en 5.15.
Chr. Geref. K.: 9.30 en 5 ds. De Joode.
Evang. Christengem. (aula mavo): 10 ds.
Visser, ha.
Rk Kerk: zat. 7. zo. 10.30.
RIJPWETERING: Rk Kerk zat. 7. zo.
7.30, 9 en 10.30.
SASSENHEIM Herv. Gem. 9 en 10.30
ds. v. Niel. Rijnsburg, 7 ds. De Jonge,
Alphen.
Geref. K.: 10 ds. Boswijk. Lisse, 5 ds.
Baas.
Rk Kerk zat. 7. zo. 9.30 en 11.
TER AAR: Herv. Gem. 9.30 dr. Haitsma,
Boskoop. 6.30 ds. Christ, Eek en Wiel.
Geref K.: 10 hr. v. Duin. Noordwijk,
6.30 hr. Doddema, Bodegraven.
Rk Kerk: Aardam zo. 9 en 12;
kerk Langeraar zat. 7, zo. 8.30, 9.30 en
11.30.
VALKENBURG: Herv Gem 10.30 ds.
Vermeulen. 6.30 ds. De Raadt (in geref.
k. ivm herstelwerkzaamheden)
Geref K 9 ds. Welbedacht H.woude,
6.30 ds. De Raadt.
Geref K Vryg 8.30 en 5 15 ds. Heida.
ha.
Marinevliegkamp: 10.30 ds. v. Melle.
VOORHOUT. Hetv. Gem. 10 ds. Bro-
Rk Kerk: zat. 7. zo. 9. 10.30 en 11.45.
VOORSCHOTEN: Herv. Gem. Dorps
kerk 10 fam.dienst met doop, ds. v.d.
Schoot, 5 zie geref. k.;
aula Noord-Hofl. 9.30 mevr. ds. Flesse-
man, Amstelveen;
Hulp en Heil (Schakenbosch) 10 ds. Ver-
heule, zangdienst.
Geref. K.: 10 ds. De Zeeuw, 5 ds. Den
Tonkelaar, Warmond.
Geref. K. Vrijg.: 10 en 5 ds. Blokland.
Rk Kerk: Laur.kerk zat. 7, zo. 10 en
11.30;
aula Noord-Hofl. zo. 11.
WADDINXVEEN: Herv. Gem Brugk.
9.30 ds. Gijsbertsen, 5 ds. Maasland;
Hoeksteen 9.30 ds. Verboom, 6.30 ds.
Roetman;
Bethelk. 9.30 ds. Maasland, 5 ds. Ver-
Imm.kerk 10 ds. Posthumus Meyjes, 5
hr. IJska.
Geref. Kerk: Kruisk. 10 ds. Hofland, 5
ds. Korteweg;
Ontm.kerk 10 ds. v.d. Berg.
Remonstr. Gem. 10 ds. Duinker, R.dam.
Rk Kerk: Victork. zo. 10;
Ontm.kerk zo. 8.30 en 11.45.
WARMOND: Herv. Gem. 10 ds. Den
Tonkelaar.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 8.30, 10 en 11.30.
WASSENAAR: Herv. Gem. Dorpsk. 10
ds. Steenstra. 4.30 ds. Juffer, O.geest, 7
ds. v. Bruggen;
Kievietk. 10 ds. v. Bruggen;
Messiask. 10 ds. v.d. Steen. R.dam;
Dorpscentrum 9.30 ds. Wolters.
Geref. K.: Zijllaan 10 en 5 ds. v.d. Meu-
len;
Zuid 10 prof. dr. Wessels, A.dam.
Ned. Prot. Bond (Kerkdam): 10.30 ds.
Werner.
WOUBRUGGE. Herv. Gem. 9.30 ds.
Koelewijn, 6.30 dr. Haitsma, Boskoop.
Geref. K.: 9.30 en 6.30 dr. v.d. Zwaan.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 10.
ZEVENHOVEN: Herv. Gem. 9.30 ds.
Kielder.
Geref. K.: 9.30 hr. Tazelaar, Alphen, 7 dr.
v. Oeveren. Rijnsburg.
Rk Kerk zat. 7. zo. 9 en 10.45.
ZOETERWOUDE: Herv Gem. 10 ds.
Wolthaus, 5 oecum. adventsvesper in
Chr. Dienaarkerk.
Rk Kerk: St. Jan zo. 9.30 en 11;
Chr. Dienaark. zat. 7, zo. 10;
H. Rijndijk zat. 7. zo. 10 en 11.30.
ZWAMMERDAM Herv. Gem 10 hr.
Goedhart, Nieuwkoop, 6.30 ds. Cnos-
sen. Delft.
Geref K.: 10 ds Baas. S.heim, 6.30 ds.
v.d. Berg, Bodegraven.